Pedagogika specjalna ćw. 12.10.2009
Kolokwium opisowe 18.01.2010 zajęcia 1
Aktywność na zajęciach
Konsultacje pon. 13.30- 15.00 p. 129
Rewidalizacja-
Pojęcie rewitalizacji i pojęć zbliżonych
Kierunki działania rewidalicyjnego
Kompensacja
Korektura
Usprawnienie
Wzmacnianie dynamizmu adaptacyjnego jednostki
Zasady rewidalizacji
Postawy rewidalizacji
Dynamiczne zasady strukturalne
Literatura:
Lipkowski „ Pedagogika specjalna” od 41
Doroszewski J. „ Pedagogik specjalna str 529
Hulek „ Pedagogik rewitalizacyjna „ 4,5, 8 ROZDZIAŁ
Dykcik „ Pedagogika specjalna”74-79 zasady
Grzegorzewska M. „ Zagadnienia znaczenia budzenia i wzmacniania dynamizmu jednostki w procesie jej.. „ seria 4 tom. 2
Resocjalizacja - proces wtórnej socjalizacji ponowne nabywanie umiejętności pełnienia ról społecznych
Współcześnie resocjalizacja -zespół oddziaływań terapeutycznych opiekuńczych i wychowawczych w stosunku do osób naruszających normy obyczajowe i prawne w środowisku otwartym lub zamkniętym. Resocjalizacja wymaga indywidualny i społ. Rozwój jednostki . Ułatwiających ich normalne funkcjonowanie jako członka społ.
Readaptacja- ponowne przystosowanie osoby chorej do aktywnego samodzielnego życia w społ. I do pracy zawodowej.
Reedukacja- nauczanie osoby, która z jakiś przyczyn utraciła posiadanie umiejętności lub wiadomości
Rehabilitacja -wg. A. Hulka jest to łączne i skoordynowane oddziaływanie lecznicze , psychologiczne . pedagogiczne , społeczne, zawodowe zmierzające do rozwinięcia lub przywrócenia u osoby trwale poszkodowanej na zdrowiu zdolności sprawności i możliwości samodzielnego życia w społeczeństwie. Rehabilitacja jest procesem , który łączy oddziaływania o różnym charakterze i zakresie aby przywrócenie utraconych sprawności było jak najpełniejsze możliwe wczesne i trwałe
Rewalidacja wg. Hulka - jest to usprawnianie określonych sfer psychofizycznych . Przygotowanie jednostki do wykonywania zawodu i jej uspołecznienie
Rewalidacja wg. Depcika -jest to długotrwała działalność terapeutyczno-wychowawcza czyli wielostronna stymulacja , opieka, nauczanie, wychowanie jednostek o zaburzonej percepcji rzeczywistości
2.Kierunki działania rewidalicyjnego wg. Lipkowskiego
Maksymalne rozwijanie tych sił biologicznych zadatków i cech które są najmniej uszkodzone
Wzmacnianie ( fortioryzacja) usprawnianie uszkodzonych sfer psychicznych i fizycznych np. ( osoba niedosłysząca)
Wyrównywanie czyli kompensacja i zastępowanie ( substytucja ) deficytów biologicznych i rozwojowych
3. Drogi oddziaływań rewidalicyjnych wg. Marii Grzegorzewskiej
Kompensacja jest najważniejszą metodą techniką pełni ona zadania regulacyjne oraz ochronno-obronne . Kompensacja jest związana z brakami występujących i odbieranych bodźców.
Kompensacja - jest to złożony proces uzupełnienia wyrównywania braków , zastępowania deficytów rozwojowych, narządów i przystosowania się na innej możliwej drodze. Polega na odtworzeniu czynności całego narządu czy też zmysłu lub poszczególnych jego części za pomocą środków zastępczych organizmu ludzkiego
Wyróżniamy kompensacje biologiczną ( samorzutną ) pośrednią , i zewnątrzpochodna
Kompensacja biologiczna - polega na samorealizacyjne homeostatyczne oddziaływanie procesów wyrównawczych. Jest niezależna od człowieka. Ma miejsce na wszystkich współgrających ze sobą poziomach funkcjonowania organizmu ( molekulatory , komórkowym, hormonalnym , wyższej czynności nerwowej)
Kompensacja pośrednia- wykorzystywanie przez głuchych czy też niewidomych analizatorów nie tkniętych kalectwem. Jest ona połączona z wysiłkiem człowieka
Kompensacja zewnątrzpochodna- dokonywana samorzutnie np. ( jedynak szuka kontaktów z rówieśnikami , które będą kompensować brak rodzeństwa)
Kompensacja zorganizowana -to drugi rodzaj kompensacji zewnątrzpochodnej np. stwarzanie warunków korzystnych dla os. Niepełnosprawnej
INNY PODZIAŁ:
Kompensacja samych braków - uczenie niewidomych czytania alfabetem braila , czytania os. głuchych z ust
Kompensacje wtórne -zakład leczniczy znajduje dziecko , żeby przestało myśleć na jakiś czas o zaistniałym braku
Kompensacje o charakterze technicznym - wróżki, książki , sprzęt techniczny itp.
Grzegorzewska dzieli kompensacje z punktu widzenia braków:
Biologiczna
Biologiczno-psychiczna np. zastępstwo zmysłów u ludzi z brakami sesnsorycznymi
Psychospołeczna np. zapewnienie poczucia bezpieczeństwa rozwijanie szczególnych uzdolnień danie możliwości wybicia się na tle grupy.
Dynamiczne układy strukturalne- proces kompensacji psychofizjologicznej nazywamy tworzenie się dynamicznych układów funkcjonalnych lub strukturalnych w skład których wchodzą wrażenia odbieranie przez wszelkie pozostałe zmysły osoby niewidomej ( słuch , dotyk, smak ) Procesy wyższej analizy i syntezy korowej
Nadkompensacja - szczególna forma występuje ona wtedy gdy ktoś próbuje zaprzeczyć swojej słabości próbując wybić się w dziedzinie w której jest najsłabsza np. ( chłopiec który grał w pimponga nie miał rąk i grał patelką w ustach)
Od czego zależy kompensacja?
Od przyczyny rodzaju oraz rozległości uszkodzenia
Od wieku jednostki , płci ogólnego stanu zdrowia
Od metod leczenia , środowiska w jakim znajduje się jednostka ,
Od motywacji oraz od osobowości
Korektura- odnosi się do nieprawidłowego funkcjonowania różnych układów. Głównie nerwowego, układowego narządów sensorycznych oraz ruchu mowy
Korektura - to jest naprawianie, korekcja ( jest istotna bardzo motywacja) Jest obecna w procesach terapeutyczno- edukacyjnych ( odnosi się do niesprawnego działania jakieś funkcji) np. korektura wady wymowy, korektura nieprawidłowego chodu, korektura nieprawidłowego działania , korektura obrazu świata własnej osoby.
Usprawnienie - występuje wtedy kiedy narządy nie są wadliwe ale mogą być doświadczane. Postępowanie maksymalno rozwijające zadatki siły biologicznej organizmu, które są najmniej uszkodzone bądź nie są wcale uszkodzone. Celem jest poprawa lub utrzymanie sprawności przede wszystko fizyczne i psychiczne np. ( usprawiedliwienie mięsni rąk , os. która jeździ na wózku)
Usprawnienie może dotyczyć ograniczonych , psychicznych i psychospołecznych i sprawdza się do treningu.
Zasada rewidalicyjnego treningu :
Stopniowe dawkowanie obciążenia, które ma wzmóc usprawnienie
Indywidualizacja w doborze organizmu
Unikanie zmęczenia zwłaszcza trwałego
Wzbudzanie dynamizmu adaptacyjnego jednostki :
Dynamizowanie- jest to stymulowanie wzmacnianie, pobudzanie, wzbogacanie. Oznacza zewnętrzne oddziaływania , które polegają na wzbudzania motywacji, przyspieszenia doskonalenia rozwoju oraz zachęcanie do autorewidalizacji i samorealizacji np. psychiczne reakcje nieadaptacyjne ( stres, nerwica)
Dynamizacja- wzmaga aktywność zapał do pracy inicjatywę twórczość, siłę woli w przezwyciężaniu trudności.
Zasady rewalidacji w Lipkowskim , Dykciku
Zasada akceptacji - zgodnie z nią dziecko upośledzone jest akceptowane jako dziecko , które ma inne potrzeby oraz prawo do poszczególnej opieki i pomocy. Akceptuje się dziecko upośledzone nie jako „ dziecko specjalne, ale jako dziecko, które obarczone jest większymi trudnościami rozwojowymi.” Szkoła i społ. Zobowiązane jest wspierać rozwój i dostosować wymagania do sił i możliwości wychowawczych
Zasada pomocy- każde dziecko ma prawo do pomocy w procesie rozwoju. Ma ona na celu pomóc dziecku w aktywizacji jego sił biologicznych w usamodzielnieniu go, w przezwyciężeniu trudności rozwojowych oraz trudności wynikających z upośledzenia . Ukierunkowana jest na kształtowanie właściwej atmosfery.
Zasada indywidualizacji - trzeba rozpatrywać w 3 różnych aspektach 1) jaką zasadę dydaktyczną zmierzająca d dostosowywania procesu nauczani do indywidualnych właściwości dziecka 2) zasada mająca na uwadze indywidualny cel kształcenia. ( trzeba uwzględnić indywidualne warunki dziecka. Zasada indywidualizacji oznacza to , że jednostka upośledzona ma prawo do rozwoju w zależności od swoistych warunków psychofizycznych . Wymaga dostosowania treści kształcących metod , środków i organizacji nauczania do możliwości indywidualnych
Zasada terapii pedagogicznej - wpiera działania terapeutyczne lekarza lub współdziała z psychoterapeutą. Jest terapia prowadzona niezależnie od innych form leczniczych . Najczęściej stosowana w przypadkach zaburzeń funkcjonalnych, niepowodzeń szkolnych , u dzieci z różnymi przejawami niedostosowania społecznego. Terapia pedagogiczna realizowana w 3 fazach 1) przygotowawczej - zmierzającej do ustalenia diagnozy trudności wychowawczych 2) oddziaływania na środowisko wychowawcze drogą poradnictwa- zmierzające do korekty i polepszenia sytuacji wychowawczej w której dziecko przebywa 3) stosowania środków terapeutycznych ( indywidualne rozmowy, terapia zabawą)
Zasada współpracy z rodziną - rodzice dziecka chorego potrzebują pomocy ze strony szkoły ( porady) N-el ma możliwość poznania czynników etiologicznych upośledzenia , a więc lepszego dostosowania metod rewalidacji do potrzeb dziecka. Ważne, aby współdziałanie z rodziną zaczęło się jak najwcześniej a nie dopiero wtedy, gdy dziecko zostanie przyjęte do szkoły.
Podział środowisk ze względu na rewalidację
Uczynniające
Hamujące
Obojętne
Rodzaje terapii rewitalizacyjnej
Terapia odciążające czyli spoczynkowa np. muzykoterapia, sen, hipoterapia
Terapia obciążająca ( uczynniająca) np. terapia zajęciowa, terapia pracy