Idea wartościowa – ponadczasowa

Etyka chrześcijańska

dochodzi element objawienia

opiera się na 2 fundamentach: objawienia i filozofia

w ujęciu św. Augustyna

przez ok 30 lat prowadził swobodne, światowe życie (kochanka, dziecko, znalazł niepełnoletnia kandydatkę na żonę; nauczyciel retoryki, kuglarz, lubił igrzyska); nawrócenie (porzucił dotychczasowe życie; został kapłanem, biskupem, stworzył doktrynę teologiczno-filozoficzna dominującą przez prawie 1000 lat)

filozof starożytny (schyłek starożytności), nawiązywał do Platona

etyka eudamonistyczna (osiągnięcie szczęścia)

uważał, że pełnia szczęścia to pełne zjednoczenie z Bogiem (co więcej możliwe jest za życia)

• świat został stworzony przez Boga/ z niczego (dawniej filozofowie myśleli: że na początku był chaos i z niego powstał kosmos)

• zło w sensie realnym nie istnieje (zło jest jedynie brakiem dobra)

• jak pierwszy wprowadził trójpodział duszy (pamięć, rozum, wola)

• etyka woluntarystyczna (wola jest najważniejsza) / etyka miłości

• miłość-wola; rozum-wiara; pamięć-nadzieja

7 stopni doskonałości duszy:

1-ożywianie ciała (dusze wszystkich istot żywych); dusza – coś co ożywia ciało

2-życie zmysłowe (charakterystyczny dla człowieka i zwierząt)

3-sztuka i wiedza (człowiek)

4-wewnętrzne oczyszczenie (zaczyna się życie chrześcijańskie)

5-doskonała czystość wewnętrzna (oderwanie od dóbr zmysłowych,materialnych)

6-poznanie najwyższej prawdy (Boga)

7-posiadanie najwyższego dobra/pełne zjednoczenie z Bogiem

etyka miłości

„Kochaj i czyń co chcesz”

jeżeli człowiek kieruje się miłością to zawsze wybiera dobro więc nie ma żadnych zakazów i ograniczeń

miłość jest aktem woli a nie uczuciem / świadomym wyborem

aktywnym działaniem na rzecz drugiego człowieka w związku z tym trudna i wymagająca (na pewno nie bezstresowa)

w ujęciu św. Tomasza z Akwinu (współczesna doktryna)

żył w XIII w.; dominikanin; prowadził świętobliwe życie od początku; przydomek-doktor anielski (bo nie uległ pokusom);

3 główne fundamenty:

• filozofia osoby (etyka personalistyczna)

• prawo naturalne (uniwersalne prawo moralne, które jest wrodzone)

• Arystotelizm a konkretnie filozofia cnót

osoba - jednostkowy byt o naturze rozumnej

każdy byt ma swoją naturę

zasady prawa naturalnego:

• czyń dobro, unikaj zła (każdy człowiek z natury pragnie dobra)

• prawo do życia

• prawo do przekazywania życia

• każdy ma prawo do swobodnego rozwoju w społeczeństwie

zabijanie jest złe – stąd eutanazja, aborcja, samobójstwo itd. jest sprzeczne z prawem naturalnym

jesteśmy istotami płciowymi i naturalne jest rozmnażanie seksualne

akt seksualne: funkcja emotywna i prokreatywna

przeciw antykoncepcji i akty homoseksualne – pozbawienie jego naturalne funkcji

Cnota według arystotelesa

względnie trwała sprawność, nawyk która uzdalnia człowieka do czynienia dobra

jej przeciwieństwem jest wada, uzdalniająca człowieka do czynieni zła

Cnoty Kardynalne:

• roztropność (skuteczne osiąganie słusznych celów) (trzeba być ostrożnym, inteligentnym, mieć dobra pamięć)

• sprawiedliwość (każdemu trzeba oddawać to co mu się należy)

• męstwo (rozumna obrona dobra) wg Cycerona – męstwo to świadome i rozważne stawianie czoła niebezpieczeństwom oraz znoszenie cierpień

• umiarkowanie

Najwyższą cnotą jest cnota miłości (wspólna forma dla wszystkich cnót)

pokój wewnętrzny i radość

nawiązywał do Arystotelesa

prawdziwe szczęście człowieka upatruje w pełnym zjednoczeniu z Bogiem ale po śmierci

tu na ziemi to tylko jego namiastka/przygotowanie do życia po śmierci

tomizm/natura tomistyczna

Emanuela Kanta

wybitny myśliciel oświeceniowy; XVIII w.; żył i pracował w Królewcu (wtedy Niemcy); miał poukładany umysł – typowy przykład nudziarza

etyka deontologiczną (deon – obowiązek)

Kant: czyn jest moralnie dobry jeżeli płynie z poczucia obowiązku spełnienia tego czynu. Jeżeli wykonujemy czyny dobre ale pod wpływem impulsów, odruchowo bądź dla własnej korzyści – takie działania nie maja wartości moralnej (są to działania legalne)

bez odwoływania się do prawd objawionych

istnieje uniwersalne, powszechnie obowiązujące prawo moralne

poznanie aposteriori (na podstawie doświadczenia)

poznanie apriori (niezależne od doświadczenia, apodyktycznie pewne)

imperatyw – postępuj tylko według takiej maksymy, dzięki której możesz zarazem chcieć żeby stała się powszechnym prawem.

Utylitaryzm - suma szczęścia powinna być możliwie najwyższa z możliwych

Zawody medyczne a społeczeństwo

Hipokrates i jego przysięga (460-377 r p.n.e)

Najwyższą wartością jest życie ludzkie

Najważniejsze nie szkodzić

Nieustanne zdobywanie wiedzy, kształcenie się (obowiązek moralny i etyczny)

Ogromny szacunek dla swoich kolegów po fachu

Tajemnica lekarska (zaufanie pacjenta)

Podstawowym obowiązkiem etycznym wszystkich zawodów medycznych jest działaniem dla dobra chorego.

Sales e grotis suprema ..

Nie wchodzić w kompetencje innych, nie rób rzeczy, na których się nie znasz

Nawet kosztem ambicji lepiej spytać lepszego, bardziej wykształconego w danej dziedzinie lekarza niż działać na własną rękę niekoniecznie widząc czy robimy dobrze.

Dawniej relacje oparte na paternaliźmie (pater-ojciec), lekarz nie musiał tłumaczyć, pacjent ufał lekarzowi

Zmienił się od momentu ogromnego postępu (pacjent stał się mądrzejszy, bardziej doinformowany)

W XIX w. środowiska lekarskie + aptekarskie wymyśliły, że nie wystarczy rachunek sumienia samego lekarza tylko trzeba stworzyć coś dodatkowego przeciwko nieetycznym zachowaniom. Stworzono kodeks etyki. Współcześnie obowiązujące: lekarza, pielęgniarek, farmaceutów.

Pierwsze kodeksy etyczne/deontologiczne:

• stosunki między lekarzami

• obowiązki lekarza względem pacjenta, społeczeństwa

Istnieją izby: lekarskie, aptekarskie, pielęgniarskie

Kodeksy prawne: różne ustawy

Jak należy sobie radzić w zespołach zawodowych nie tylko z pacjentem?

Okazywanie szacunku dla kolegów po fachu.

Skutkuje poczuciem bezpieczeństwa pacjenta

Na atmosferę w zespole wpływa rola kierownika

Najwięcej błędów medycznych jest spowodowane utarczkami w zespole medycznym!

Etyka:

-nauka normatywna

-słuszne postępowanie

-czyny zawsze mają wartość moralną- są albo dobre albo złe.

-Sprawca czynów-człowiek- jest obszarem zainteresowania etyki.

-nauka o moralności, filozoficzna.

Filozofia- dzieli się na teoretyczną i praktyczną

-teoretyczna- metafizyka( nauka o bycie- o rzeczywistości, o tym co jest , wszystko jest bytem, próbuje zrozumieć w jaki sposób rzeczy istnieją, które byty są bardziej i mniej doskonałe), antropologia filozoficzna, epistemologia- nauka o poznaniu, jesteśmy tylko pewni siebie tego, że ja jestem.

Filozofia- jest uznaniem bezinteresownym, nie chce zmieniać świata w którym żyje. Poznanie dla samego poznania. Siła to argumenty którymi się ktoś posługuje. Filozof nie używa argumentów siły.

Filozofia praktyczna- jest to etyka, może się przydać w życiu , co czynić aby był dobrze. Jak żyć. Życie ma być spełnione.

Historyjka:

Ogród jak to ogród bywa ogrodzony, jak ktoś chce przejść do ogrodu musi wejść przez furtkę. Jeśli wejdzie to znaczy że jest w zakresie logiki. Wchodzi i widzi ogród zadbany albo nie i to jest sytuacja. Możemy wejść do ogrodu aby powdychać powietrze, pozrywać chwasty, albo żeby pozrywać owoce na tych drzewach. Etyka- to owoce, zwieńczenie dociekań filozoficznych. O to chodzi w filozofii aby pokazać człowiekowi jakie życie daje satysfakcję, spełnienie. Etyka- królowa!.

Moralność, a etyka.

Czym jest moralność?

Etyka jest ogólna, moralność jednostkowa. Etyka zbiór zasad, moralność to osobiste zasady każdego z nas.

Moralność jest subiektywna, każdy ma swoją, jest to nasze wew. Życie ujęte w kontekście dobra i zła. Nasze dylematy, konflikty, wartości, wyrzuty sumienia. Jest to nasza hierarchia wartości.

Etyka zaś rozstrzyga czy idziemy w dobrym czy złym kierunku.

Etyka- nauka o moralności, o konfliktach wartości, dzieli się na trzy działy:

1. Opisowa- nauka historyczna opisująca moralność obowiązującą na jakimś obszarze.

2. Metaetyka-Krytyczna refleksja na temat etyki, podstaw metodologicznych, czym jest dobro jako takie. Cos co wykracza poza obszar etyki.

3. Etyka normatywna- odkrywanie prawdy, formułuje się normy prawidłowego postępowania. Kodeks etyczny- spisanie norm.

Etyki- ogólna i szczegółowa:

-ogólna- normy słusznego postępowania, które obowiązują każdego człowieka nie zależne do tego gdzie co i kiedy robi. Uniwersalne normy etyczne.

-szczegółowe -np. zawodowe( prawnicza, sportu), skodyfikowane, kodeks, sankcja- odpowiedzialność inna niż tylko moralna.

W moralności tylko odp. Przed własnym sumieniem!!! Tylko albo aż.

Siła oddziaływania etyki i filozofii to argumenty.

W przypadku etyki zawodowej są też sankcje zawodowe.

Bioetyki- zalicza się do etyki szczegółowej, dotyczy życia.

Etyka normatywna- główny dział etyki.

Co to są normy?

Wskazówki, regulacje jak należy postępować. Mogą być sformułowane pozytywnie lub negatywnie. Nakazy lub zakazy.

Istotą każdej normy etycznej jest jakaś WARTOŚĆ.

Nauka o wartościach-> Aksjologia. Zajmuje się wartościami, pyta czym są. Próbuje zrozumieć relacje między wartościami.

Dylematy etyczne- konflikty wartości.

Dylematy- problem eutanazji, jest to odebranie życia. Działanie 2 osoby, z jednej strony wolność z 2 życie ludzkie. Co jest ważniejsze.

Powinność moralna- obowiązek moralny.

Powinność- zobowiązanie moralne, podstawowe przeżycie moralne każdego człowieka. Przeżycie związane z wartościami. Mobilizuje nas to do działania. Jeżeli odczuwamy powinność to znaczy że jesteśmy jej wstanie sprostać. Emanuel Kant: możesz bo powinieneś. Nie ma takiej powinności której nie można sprostać. Czasem mamy takie wady, i nie możemy tu i teraz sprostać ale to nie znaczy że wogóle nie możemy sprostać. Musimy pracować nad sobą, aby sprostać ;P.

Pojawia się pytanie : Czym jest sumienie?

Trzeba wyjść z siebie, stanąć z boku i obserwować…….

Można je wyliczyć z powyższego wzoru.

Sumienie określa się jako nasz rozum praktyczny, który osądza co jest dobre a co złe. Czasami może być zagłuszone, wypaczone, przytłumione, np. przez wychowanie w zdemoralizowanym środowisku.

Może czasami nas wpuszczać w „maliny”.

Nawet jeśli sumienie błądzi to i tak powinniśmy go słuchać, bo pozostaje dobra wola, a to już połowa sukcesu.

Różnica: relatywizm etyczny , a absolutyzm etyczny.

Relatywizm- przekonanie, że prawda jest względna. Zależy od sytuacji, i czasu, wychowania, środowiska. Protagoras: człowiek jest miarą wszystkich rzeczy. Każdy ma swoją prawdę. Chodzi o skuteczność w działaniu. Teraz są czasy powszechnego relatywizmu. TOLERANCA. Może on prowadzić nawet do nihilizmu- >życie nie ma sensu nie ma wartości absolutnych, do niczego nie można dojść, życie jest bez sensu, nie ma celu. Nie ma żadnej obiektywnej wartości.

Absolutyzm etyczny- przeciwieństwo relatywizmu i nihilizmu, jest coś takiego jak prawda absolutna, bezwzględna.

Przedmiot zainteresowania etyki- czyny ludzkie.

Co to znaczy cos uczynić, czym są czyny?

Czyn->działanie które ma wartość moralną i może być oceniane. Musi być wolne, akt woli, świadome działanie. Moralnie odpowiedzialni jesteśmy tylko za nasze czyny.

Sokrates->” Skazany na śmierć”

- v wiek p.n.e, postać wyjątkowa, chodził po Atenach i zaczepiał ludzi pytając się czym jest cnota….. Nie nosił butów- ale w Grecjii jest dość ciepło wiec…. Zawsze w tym samym płaszczu!!!! Z dziurami. Nie przejmował się czym się żywi.

- interesowała go cnota- doskonałość moralna, a nie dobra doczesne.

-odkrył sumienie !!! , skazano go na śmierć ………..

Sokrates- jedność myśli i czynu. Kierował się wyłącznie swoim rozumem.

Arystoteles mówił, że człowiek jest harmonijnym połączeniem duszy i ciała.

Musimy nauczyć się panować na pożądaniem!!

Czym jest szczęście?

Zapenienie dobrych warunków zycia. Arystoteles odróżnia dobra względne( służą do osiągnięcia innych celów, pragniemy dóbr materialnych aby nam było dobre, abyśmy odczuwali przyjemności.) i dobra bezwzględne( szczęście)

Drugi sposób pojmowania szczęścia- zaszczyty,

PEŁNIA SZCZĘŚCIA polega na tym że człowiek jest mądry i posiada cnoty. To jest źródłem szczęścia, to odróżnię nas od zwierząt, zwierzęta dążą do tego aby im było przyjemnie.

Eudajmonizm perfekcjonistyczny- koncepcja mówiąca o tym że człowiek osiąga szczęście poprzez doskonalenie się, przy sprzyjających okolicznościach

Eudajmonia- szczęście, osiągnięcie, doskonałości wewnętrznej, która daje poczucie spełnienia.

Cnoty etyczne- popędliwa, zwierzęca część naszej duszy, potrafimy nad nimi panować. Uczymy się ich przez całe życie. Aby bez wysiłku czynić dobro.

Cnoty intelektualne- rozsądek i mądrość, cnoty wymagające namysły, czytania, zastanawiania się.

Cnotę możemy łatwo utracić, trafiając w dane środowisko, przestajemy pracować nad sobą, powrót do cnoty staje się trudniejsze. Ważne jest kształtowanie cnót od najmłodszych lat.

Zasada złotego środka skrajności są złe, być hojny, ale nie skąpy lub rozrzutny…

Mądrość- cnota rozumu teoretycznego

Czym jest intelektualizm etyczny Sokratesa?

Czym jest cynizm?

Człowiek cyniczny to jest człowiek, który, nie szanuje innych ludzi, drwi z innych. Człowiek z postawą wyniosłą, skłonny do czynienia rzeczy złych. Współczesne pojęcie cynizmu wywodzi się z czasów starożytnych, różnica miedzy nowoczesnym pojęciem a starożytnym jest taka, że w star,. Jest postawa cynicka, a nowocześnie postawa cyniczna.

Cynizm z greckiego słówka kyon- pies.

Psia filozofia? Pies stanowi ideał, jeden ze znanych cyników Diogenes, sam siebie nazywał psem. Założycielem był Antystenes, nie do końca zrozumie Sokratesa, Antystenes w postawie Sokratesa podziwiał absolutną wolność od wszelkich uwarunkowań, wolność wewnętrzna względem namiętności, miał siłę ducha, był niezwykle wytrzymały fizycznie. Ideał wolności polega na samowystarczalności, pełna niezależność od rzeczy i innych ludzi, nie przywiązywanie się do niczego. Pożądanie- zniewala człowieka. Ludzie uważają, że szczęście dają pieniądze, jednak on uważał, że dostatku trzeba życzyć tylko dzieciom wrogów, ponieważ oni nie będą rozwijać się duchowo. Żyją w ciągłym strachu, że ktoś może mu zabrać jego bogactwo. Bogactwo zniewala. Inna fałszywa sprawa to troska o opinie społeczną, czasami większość się myli. Religia kolejną rzeczą która zniewala, odrzuca religię państwową. Cynik nie przejmuje się prawem, pieniędzmi, nie poddaje się namiętnością, nie zważa na bogactwo, na religię, na opinię społeczną, jest samowystarczalny, to co narzucone jest przez społeczeństwo ogranicza. Edajmonia poprzez wewnętrze wyzwolenie. Filozofa zaczęto utożsamiać z wyrzutkiem.

Najsłynniejszym uczniem Antystenesa był Diogenes!

Żył na ulicy, mieszkał w beczce, nie przejmował się niczym, drwił z wszystkiego. Cnota- doskonałość, cnota ma naturę zwierzęcą, chodzi gdzie chce, je to co znajdzie, nie przejmuje się innymi psami, jak ma potrzebę to po prostu robi to co chce, jest całkowicie wolny, ideał zachowania.

Jest kilka opowieści o Diogenesie…proszę posłuchać, raz podczas uczty….goście rzucili po kość pod stół a on w zamian za to oblał ich moczem.< o co kaman????>

< 3 opowieści dalej> ????

Człowiek idzie przez miasto w środku dnia i mówi że szuka człowieka.

Hedonizm- doznawanie przyjemności, przyjemność jest jedynym dobrem, jeżeli chcemy uzyskać eudajmonie musimy dążyć do przyjemności. Można wyróżnić dwie szkoły hedonistyczne. Pierwsza szkoła- przyjemności zmysłowe, druga ma rozróżnienie, przyjemności wyższe, niższe, zmysłowe.

ŹRÓDŁO SZCZĘŚCIA ROZKOSZ ;DD

Hedone- przyjemność

Przyjemność może być tylko zmysłowa, wszystkie mają podobny charakter, mogą różnić się intensywnością, długością trwania. Wszystko co daje przyjemność jest dobre.

Człowiek aby być szczęśliwym nie potrzeba wiele.[Arystoteles- założył liceum??]

Epikureizm- koncepcja, słynny ogród Epikura, homoseksualizm czymś rozpowszechnionym, W atenach działy się takie rzeczy o których nie chcecie wiedzieć…

Przyjemności różnią się jakościowo

Niższego rzędu- zmysłowe, słabsze, dzieli je na 3 kategorie, naturalne i konieczne- jedzenie, picie, sen naturalne i niekonieczne- kawior(??)- wykwintne jedzenie, nienaturalne i niekonieczne- pragnienie bogactwa, sławy, zaszczytów( powinniśmy ich unikać)

Wyższe- duchowe, mądrość, filozofowanie, przyjaźń, która daje ogromną przyjemność, ma ona charakter duchowy.

Nieodczuwanie bólu przyjemność

KOMU MAŁO NIE WYSTARCZY TEMU NIC NIE WYSTARCZY- nigdy nie osiągniemy szczęścia, jeżeli nie umiemy się cieszyć z małych rzeczy.

Przeszkody do odczuwania szczęścia:

-lęk przed: śmiercią, cierpieniem, Bogiem

Epikureizm- radość życia.

Nie musimy obawiać się Bogów, oni tylko stworzyli świat, my bogów nie obchodzimy.

Nie musimy bać się śmierci bo dopóki żyjemy śmierci nie ma, kiedy przyjdzie śmierć, nie będzie już nas.

Epikur był materialistą, głosił, że istnieje coś takiego jak dusza, ale jest to materialne, kiedy umieramy, ona też się rozprasza.

Ludzie boją się cierpienia ale Epikur mówi, że cierpienie zwykle intensywny ból trawa krótko, a samo ustąpienie bólu, powoduje przyjemność.

Ludzie mogą się obawiać braku przyjemności- przyjemności są łatwo dostępne, mądre rozsądne życie, nie przejmowanie się tymi wszystkimi rzeczami, troska o przyjemności wyższego rzędu , one gwarantują przyjemne życie, to filozofia beztroska, oderwanie od ciężkiego życia- CARPE DIEM!!

etyka chrześcijańska (24. 04.)

augustynizm – św. Augustyn

tomizm – św. Tomasz z Akwinu

et. ch. :

• Inny sposób myślenia niż w starożytności

• nowy element: „prawdy objawione przez boga”

• są to dwie najważniejsze koncepcje etyki chrześcijańskiej

fundament tomizmu i augustynizmu:

• prawda objawiona

Augustynizm łączy jedna myśl ze starożytnością;

• etyka eudajmonistyczna

nakierowana na osiągnięcie szczęścia u Augustyna szczęście jest jednoznaczne z pełnym zjednoczeniem z Bogiem (które jest możliwe jeszcze na ziemi)

Główna różnica między T. a A.

T. mówi że możliwe jest szczęście po śmierci a A. że możliwe jest jeszcze na ziemi.

Augustynizm

• etyka miłości

• porzucił stare życie i się nawrócił

• stworzył doktrynę filozoficzną która przez 1000 lat była uznana (aż do pojawienia się św.Tomasza )

• doktryny św. Augustyna (założenia):

  • świat został stworzony przez Boga z niczego

Skąd zło na świecie jak Bóg jest dobry?

• zło nie istnieje jest brakiem dobra

• bóg stworzył tylko dobro

• ale człowiek ma dobą wolę

• z wolności wynika zło moralne

• nie można być szczęśliwym nie będąc wolnym

W strukturze duszy rozumnej wyodrębnił trzy władze:

• pamięć

• rozum

• wola

każdej władzy przypisane są cnoty:

pamięć – nadzieja, rozum – wiara, wola- miłość

7 stopni doskonałości duszy:

1. ożywienie ciała ( wszystkie istoty żywe nawet rośliny)

2. życie zmysłowe ( człowiek, zwierzęta)

3. sztuka i wiedza ( człowiek)

4. wewnętrzne oczyszczenie i odrywanie od dóbr materialnych.

5. doskonała czystość wewnętrzna

6. poznanie najwyższej prawdy i Boga

7. doświadczenie Boga ( zjednoczenie) – PEŁNIA SZCZĘŚCIA

oderwanie od dóbr zmysłowych jest charakterystyczne dla chrześcijaństwa i mistycyzmu.

Jest to etyka miłości:

• słynne zdanie Augustyna: „kochaj i czyń co chcesz”

• w miłości - wolno wszystko

• miłość jest aktem woli nie uczuciem

• jest wymagająca i surowa w trosce o dobro drugiego człowieka

Nawiązuje do filozofii Platona:

• św. Augustyn „ochrzcił” Platona

• przeniósł myślenie platońskie na grunt chrześcijański

TOMIZM – filozofia św. Tomasza z Akwinu

• etyka personalistyczna

• żył w XIII wieku

• dominikanin

• prowadził zawsze świętobliwe życie

• „doktor anielski”

jego etyka opiera się na trzech fundamentach:

1. koncepcji osoby (personalistyczna)

2. prawo natury ( wrodzone prawo moralne)

3. odniesienia do Arystotelizmu (cnoty)

Co znaczy że człowiek jest osobą?

• def. Osoba – jest to jednostkowy byt o naturze rozumnej (ma własną tożsamość)

• osobą ludzką jest każda jednostka od momentu poczęcia do śmierci

• to czy ktoś posiada ciało czy nie dla osoby nie jest istotne (np.. Anioły)

• człowiek jest osobą bo posiada godność osobistą a zwierzę nie jest osobnikiem.

Etyka opiera się na idei prawa naturalnego.

• każdy byt ma naturę (człowiek również)

• podlega on prawom naturalnym (np. potrzebujemy pokarmy...)

• z natury człowieka wynika prawo moralne: które jest wrodzone i oczywiste dla każdego człowieka

• zasady prawa moralnego (naturalnego ):

• najważniejsza zasada synderezy:

„czyń dobro unikaj zła” - oznacza że: każdy człowiek z natury nastawiony jest na czynienie dobra.

mówi ona o prawie do:

1. do zachowania życia

2. do dawania życia

3. do swobodnego rozwoju w społeczeństwie

ad.1. Złem jest odbieranie życia (samobójstwo, aborcje)

sytuacje odebrania życia:

• w imię obrony innego życia

• wojny sprawiedliwe

etyka cnót

cnota – względnie trwała sprawność która uzależnia człowieka od czynienie dobra.

wady - uniemożliwiają czynienie dobra

cnoty kardynalne:

1. roztropność (skuteczne osiąganie swoich celów)

2. sprawiedliwość (każdemu należy dawać to co mu się należy, umiejętność do rozpoznawania i gotowość do dawania co się komu należy)

3. umiarkowanie

4. męstwo (polega na rozumnej obronie dobra, świadomym i rozumnym stawianiu czoła niebezpieczeństwom i znoszeniu cierpień)

cnoty kardynalne łączą się z innymi cnotami:

cnoty caritas:

• radość (odczuwamy wtedy gdy widzimy dobro a smutek gdy dostrzegamy zło)

• pokój (wewnętrzna równowaga, poukładanie)

Cnoty ZAWSZE prowadzą do czynienia DOBRA.

Etyka Wykład 8 – 21.05.2012r.

Bioetyka – dziedzina etyki dotycząca życia ludzkiego, powstała na początku lat 70, zajmuje się między innymi zagadnieniami takimi jak:

• antykoncepcja

• Sztuczne zapłodnienie in vitro

• Aborcja

• Klonowanie

• Eutanazja

• Transplantologia

• Komórki macierzyste

• Opieka paliatywna

• Kwestie ekologiczne, praw zwierząt

Powyższe tematy są często wykorzystywane, aby zatuszować problemy polityczne.

Należy pamiętać o zasadzie świętości i nienaruszalności życia ludzkiego oraz o traktowaniu człowieka podmiotowo.

Biogeneza – zajmuje się początkiem życia ludzkiego

Bioterapia – zajmuje się kwestiami leczenia np. transplantologią

Tanatologia – zajmuje się schyłkiem życia ludzkiego

Pryncypializm – przyjęcie i zinternalizowanie ogólnie przyjętych zasad, pierwszeństwo tego co słuszne nad tym, co dobre; przyjmuje 4 oczywiste zasady: autonomię, nie szkodzenie, dobroczynność i sprawiedliwość.

Personalizm – podstawową wartością jest godność osoby

Utylitaryzm – panuje zasada użyteczności – postawa jest słuszna jeśli prowadzi do jak największej ilości szczęścia i jak najmniejszej nieszczęścia, jeśli coś ma dużo efektów pozytywnych, a mało szkodliwych to jest słuszne

Kiedy zaczyna się życie ludzkie? Od momentu zapłodnienia! A jeśli nie to od kiedy? I kim jesteśmy przed tym momentem, który uważamy za początek, jeśli nie człowiekiem?

Istotny w tych rozważaniach jest tez moment zagnieżdżenia zarodka w macicy, bo od tego momentu nie jest możliwy podział bliźniaczy i funkcjonujemy jako jednostka.

Na czym polega problem moralny in vitro?

Tworzy się więcej zarodków niż trzeba i część ulega zniszczeniu. Wygląda to tak, że zapładnia się 5-6 komórek jajowych, a następnie przeprowadza selekcję i te które się nie rozwijają lub rozwijają nieprawidłowo są niszczone. Następnie spośród zdrowych zarodków wszczepia się tylko 2, a reszta tzw. nadliczbowe są zamrożone i przechowywane w ciekłym azocie. Ale co z nimi później robić? Można je wyrzucić, bo są niepotrzebne? In vitro to objawowe leczenie bezpłodności – kobieta urodzi dziecko, ale nadal jest bezpłodna.

Macierzyństwo zastępcze – jest nielegalne, polskie prawo mówi, że matka dziecka jest kobieta, która je urodziła, więc wg prawa taka matka zastępcza mogłaby rościć prawa do opieki nad dzieckiem i do alimentów od ojca.

• Jest to handlowanie ciałem ludzkim

• Odbywa się za sprawą in vitro, więc problemy bioetyczne są te same

• Jak rozstrzygnąć kwestię dwóch matek – biologicznej i genetycznej? Czy można zataić prawdę przed dzieckiem?

Aborcja – jest nielegalna poza sytuacją, kiedy ciąża zagraża życiu matki lub została spowodowana przez czyn zakazany (gwałt) oraz jeśli badania prenatalne wskazują na duże prawdopodobieństwo nieodwracalnego uszkodzenia płodu lub nieuleczalnej choroby genetycznej zagrażającej życiu. Można jej dokonać do 12 tygodnia ciąży.

Eutanazja - przyśpieszenie lub niezapobieganie śmierci w celu skrócenia cierpień chorego człowieka („dobra śmierć”). Eutanazja rodzi konflikt wartości pomiędzy "godną śmiercią" a "życiem jako wartością samą w sobie". Eutanazja aktywna, zadana na prośbę chorego jest aktem samobójczym, którego nie może usprawiedliwiać cel w jakim jest podejmowana. Każdy człowiek ma prawo do godnej śmierci, termin ten jednak nakłada obowiązek szczególnej troski na personel medyczny i rodzinę umierającego.

Opieka paliatywna - leczenie i opieka nad nieuleczalnie chorymi, którzy znajdują się w okresie terminalnym śmiertelnej choroby. Celem działań medycyny paliatywnej nie jest zatrzymanie procesu chorobowego oraz jego wyleczenie, ale poprawienie jakości życia osób w tej fazie choroby. Uzyskuje się to przez: złagodzenie objawów choroby, eliminowanie bólu, wsparcie psychiczne i duchowe chorego i jego najbliższych.

Lekarz jest osobą, która powinna zapewnić humanitarną opiekę w stanie terminalnym i godne umieranie, ale jednocześnie to on decyduje o przerwaniu działań reanimacyjnych i stwierdza zgon.