Ocena szkolna
Podstawowe pojęcia:
Kontrola, czyli „sprawdzenie osiągnięć uczniów, pozwala stwierdzić , czy i w jakim stopniu uczniowie opanowali materiał programowy, jakie pojęcia, reguły, umiejętności zostały stosunkowo lepiej przyswojone, a jakie słabiej”.
Ocena i ocenianie to sprawdzenie, co uczeń umie, jakie ma osiągnięcia i braki ale również wystawienie stopnia.
Ocena dydaktyczna (szkolna) jest wartościowaniem osiągnięć na podstawie jednego kryterium - wymagań programowych, ale również informacją o efektach uczenia się wraz z wartościowaniem tych efektów w postaci stopni.
Ocena jest, a właściwie powinna być zawsze rezultatem oceniania czyli wartościowaniem rozbieżności między aktualnym, a pożądanym poziomem wiedzy ucznia. Obiektywnie ocenia ten nauczyciel, który określa jednakowy dla wszystkich uczniów poziom wiedzy. Jest to punkt odniesienia wyznaczony wymaganiami programu nauczania. Stosuje jednakowe dla wszystkich uczniów kryteria wartościowania (kryteria oceny).
Istotna cechą współczesnej teorii dydaktycznej jest rozdzielenie kontroli od oceny. Każde poprawne ocenianie musi być poprzedzone kontrolą, natomiast nie po każdej kontroli musi następować ocenianie. To jeden z symptomów nowoczesnej szkoły.
Przez kontrolę rozumie się porównywanie wykonywania z wyznacznikami, stanu faktycznego ze stanem wymaganym. To porównywanie może występować w różnych momentach procesu kształcenia i dotyczyć różnych czynności uczniów. Jak np.:
- można sprawdzić (kontrolować), czy uczeń zrozumiał cel i temat lekcji
- czy dobrze przygotował aparaturę do wykonywania doświadczenia
- czy dobrze zrozumiał nowo poznaną regułę gramatyczną
Ocena dydaktyczna niektórym nauczycielom nie wystarcza dlatego do procesu nauczania wprowadzają różnorodne kryteria np., stosunek do przedmiotu, motywację do pracy, pilność, punktualność, obowiązkowość, zachowanie się na lekcji. Taki typ procesu oceniania można nazwać ocenianiem społeczno - wychowawczym.
Wyróżnia się 3 główne formy oceniania:
ocenianie słowne- pomaga zdobywać uczniom wyczerpujące informacje o swoich postępach i uczy ich refleksyjnego spoglądania na swoje osiągnięcia. Ranga ocen słownych jest jednak w dalszym ciągu niedoceniana. Istotnym elementem byłaby też samoocena. Pomaga poznać siebie i innych, uczniowie wymieniają o sobie oponie na określony temat, porównując je ze stanem wyjściowym, dyskutując nad pytaniami typu:
- co dobrze umiem, a co słabo, czego nie umiem wcale?;
- co chciałbym lepiej poznać, zrozumieć?
Ocena w takim systemie, w którym uczeń współtworzy kryteria i normy wyzwala ucznia od zbędnych napięć i stresów. Pozwala koncentrować wysiłek na merytorycznej stronie nauczania , a nie na zachowaniu postawy obronnej przed „niespodziewaną” oceną.
ocenianie punkcyjne
ocenianie stopniem szkolnym
Zadania oceny - ocena ma za zadanie:
służyć dziecku i dorosłemu oraz ma pozwalać im właściwie korygować swe dotychczasowe postępowanie,
uruchomić refleksję nad sobą: jak działam, jak bardzo angażuję się w to co robię, co osiągam, jaki jest efekt mojej pracy i czy spełnia on moje wcześniejsze oczekiwania, czy jest zgodny z tym, co zamierzałem osiągnąć, co mogę zmienić w samym sposobie działania.
dostarczyć informacji zdrowotnych ( od innych ludzi i od samego siebie) odnosząc się do tego, jak działa i co osiąga - tylko wtedy, gdy posiada się takie informacje, możliwe jest wprowadzenie zmian do swych sposobów działania,
formułować jasno sprecyzowane kryteria, ze względu na które analizowany jest proces i działanie dziecka, uzyskiwany efekt jest to możliwy tylko wtedy, gdy nauczyciel dobrze wie jaki program względem dziecka jest przezeń realizowany.
Problematyka o ocenianiu dziecka zawsze budziła emocje. Kontrolę i ocenę można realizować jako działania nauczyciela umożliwiające podejmowanie właściwych decyzji dotyczących kształcenia uczniów.
Według specjalistów pomiaru pedagogicznego zasadnicze znaczenie ma rozróżnienie między kontrolą kształcącą, a zbierającą. Kontrola kształcąca ma na celu zbieranie informacji przed rozpoczęciem nauki lub podczas niej. Kontrola zbierająca (sumująca) następuje po zakończeniu nauki; służy zebraniu wiadomości o osiągnięciach uczniów i wystawieniu ocen.
Jackiewicz Magdalena
PWiP
Grupa 2