26 Podboje Rzymu

podręcznik, str. 111-116

1. Organizacja armii rzymskiej:

a. służba w legionach- armii rzymskiej:

• okres: 25 lat, każdy obywatel między 17-46 lat

• surowa dyscyplina ( kara chłosty, dziesiątkowanie- zabijano co 10 legionistę z oddziału, który np. uciekł z pola bitwy,

• wyszkolenie taktyczne, np. szyk bojowy tzw. żółw

b. legiony- oddziały wojskowe: legion liczył około 4, 5 tys. żołnierzy ( 3 tys. lekkozbrojnych, 1200 ciężkozbrojnych, 300 jeźdźców)

• ciężkozbrojni piechurzy ( wyposażenie)segmentowa zbrojna z płytek metalowych, metalowy hełm- * galca, prostokątne tarcze- * scutum, krótki miecz- * gladius ( stąd gladiator, oszczep- * pilium i włócznia- * hasta), podzieleni na centurie i manipuły ( dwa manipuły to centuria)

• lekkozbrojna piechota ( oszczepnicy i łucznicy)- tzw. * velites

• jazda ( 10 szwadronów po 30 jeźdźców)- tzw. * equites, podział na pułki ( alae) i szwadrony ( turmae)

• oddziały inżynieryjne ( zdobywanie miast), katapulty, balisty, ruchome wieże

• wojska sprzymierzeńców, * tzw. auxilia ( do legionu odpowiednio 5 tys. piechoty i 600 jeźdźców)

• reforma Mariusza - 102 p.n.e.- legion liczył 6 tys., podział na 10 kohort, w walce 8 rzędów piechurów, armia zaciężna, stały żołd, działki ziemi, służba 16 lat,

c. sposób walki legionów:

• ustawienie w trzech szeregach na kształt szachownicy

• dwa pierwsze szeregi lekkozbrojna piechota ( oszczepnicy i łucznicy); pierwszy szereg żołnierze do 24 lat- tzw. principes, drugi szereg żołnierze w wieku do 30 lat- tzw. hastati, w trzeciej triarii- najstarsi)

• trzeci szereg- doświadczeni legioniści

• skrzydła stanowiła jazda

2. Wojny punickie ( Punijczycy, rzymskie określenie Kartagińczyków; wojny z Kartaginą o panowanie w basenie Morza Śródziemnego) Rzymianie mogli zmobilizować 700 tys. armię !!!

a. I wojna punicka 264-241 p.n.e.:

• przewaga armii lądowej Rzymu, potęga floty Fenicjan

• utrata przez Kartaginę Sycylii, Sardynii i Korsyki

b. II wojna punicka 218-201 p.n.e.:

• podboje Kartaginy w południowo- wschodniej części Półwyspu Iberyjskiego ( Hiszpania),

• wyprawa Hannibala przez Alpy do Italii,

• sukcesy militarne Hannibala- 216 r.p.n.e.- rozgromienie wojsk rzymskich pod Kannami ( zginęło około 60 tys. legionistów) ; powiedzenie” Hannibal u bram miasta”- oznacza niebezpieczeństwo

• brak wsparcia do Hannibala ze strony Kartaginy ( pomoc skutecznie odcięli Rzymianie)

• desant legionów Publiusza Korneliusza Scypiona Afrykańskiego w Afryce- klęska Hannibala pod Zamą 202 r.p.n.e.

• Kartagina traci flotę, posiadłości hiszpańskie i afrykańskie, ogromna kontrybucja ( odszkodowanie wojenne)

c. III wojna punicka 149-146 p.n.e.- zdobycie przez Rzym bezbronnej Kartaginy ( miasto zrównano z ziemią, a mieszkańców sprzedano w niewolę)

3. Podboje republiki rzymskiej:

1. podbój monarchii hellenistycznych- Antygonidzi (149 r.p.n.e.- Macedonia, Grecja), Seleucydzi ( Azja)- 63 r.p.n.e.- podbój przez Gnejusza Pompejusza, pokonanie Mitrydetesa VI Eupatora, króla Pontu; Ptolemeusze- ostatnia władczynie Kleopatra VII ( 30 r.p.n.e.)- podbój przez Oktawiana Augusta

2. podbój Galii ( Francja) przez Gajusza Juliusza Cezara ( 59-51 p.n.e.)

• stłumienie powstania Galów pod wodzą Wercyngoteryksa - bitwa pod Alezją - 52 p.n.e.

---