Stosunki polsko-ruskie do I poł. XII.
Pierwsze wzmianki o kontaktach polsko-ruskich sięgają lat 80-tych X wieku.
W 981 roku, jak informuje najstarszy ruski latopis - „Włodzimierz I Wielki szedł na Lachy i zabrał grody ich: Czerwień (Czermno), Przemyśl i inne”. Niektórzy historycy uważają jednak, że tereny tzw. Grodów Czerwieńskich w tym okresie nie należały do państwa Mieszka I, lecz powiązane były z państwem czeskim.
Konflikt polsko - ruski o Grody Czerwieńskie odżył za panowania Bolesława Chrobrego. Po zawarciu pokoju z cesarstwem niemieckim w 1013r, Książe polski rozpoczął przygotowania do zbrojnej wyprawy na Ruś Kijowską. Doraźne jej tło stanowiły kłopoty, na jakie natrafił syn Włodzimierza I Wielkiego, Świętopełka, który miał za żonę nieznaną z imienia córkę Bolesława Chrobrego. Z kroniki Thietmara wiadomo, że wraz z ową córką Chrobrego udał się na Ruś biskup kołobrzeski Reimbern, niewątpliwie w charakterze jej kapelana. Według tego źródła Świętopełek za namową swego teścia zamierzał sięgnąć po ojcowski tron, wówczas z wraz z żoną i biskupem kołobrzeskim został wtrącony do więzienia. Reimbern w więzieniu zmarł, a już wcześniej, po zawarciu pokoju merseburskiego z Niemcami, Bolesław wsparty oddziałami niemieckimi pociągną na Ruś. Interwencja nie odniosła żadnych skutków. Obok tego tła doraźnego było jeszcze tło szersze, które można nazwać strategicznym. Stanowiła je mocarstwowa polityka Chrobrego, zmierzająca nie tylko do odzyskania terytorium pogranicznych, czyli Grodów Czerwieńskich i Przemyśla. Jednak próba narzucenia Rusi jakiejś formy zwierzchności uzależnienia nie odniosła skutku.
Zawarcie w styczniu 1018r pokoju w Budziszynie z cesarstwem zakończyło serię zażartych wojen polsko - niemieckich. Pokuj na zachodzie umożliwił Bolesławowi Chrobremu przygotowanie się do działań wojennych na Rusi. Podjął je latem 1018r w sytuacji, gdy jego zięć Świętopełek był na wolności, córka zaś pozostawała w więzieniu. W ten konflikt o władzę wplątał się wątek Jarosława Mądrego, który zamierzał zneutralizować niebezpieczeństwo utraty władzy i dlatego pragnął pogodzić się z Bolesławem Chrobrym. Bolesław był skłonny uznać swego przeciwnika ale żądał w zamian dla siebie jako żonę jego siostrę Perejesławę, co gwarantowało by poprawne stosunki między oba państwami. Musiało mieć to miejsce ok. 1017r, z nim jeszcze Bolesław wszedł w związek małżeński z Odą (1018r). Wówczas mogło to oznaczać próbę odciągnięcia Jarosława z sojuszem z Henrykiem II. Dalsze informacje na temat wyprawy kijowskiej czerpiemy, z kroniki Gala Anonima. Według kronikarza wyprawa ruska została podjęta przez Bolesława Chrobrego jako akt zemsty na księciu ruskim za odmowę małżeństwa z Perejesławą. W istocie chodziło tutaj o znacznie więcej: rzucenie na kolana, upokorzenie Rusinów. Taka w każdym razie zachowała się tradycja na dworze piastowskim. Tak odczytał Gal Anonim ugodzenie przez Bolesława „złotej bramy” Kijowa i pohańbienie Perejesławy, z góry przez niego zapowiedziany. Wówczas przywrócił do władzy Świętopełeka i przy okazji zagrabił wielkie bogactwa kijowskie. Zbiegły Jarosław zebrał sił i w drodze powrotnej nad Bugiem, został jednak pokonany, a posiadanie Grodów Czerwieńskich i Przemyśla przez Polskę umocnione.
W 1031 roku w państwie wczesnopiastowskim ujawnił się niezwykle groźny kryzys polityczny. Miał on aspekt dynastyczny, bowiem z roszczeniami do własnych dzielnic wystąpili bracia króla Polski Mieszka II - Bezprym i Otton. Obaj pretendenci do władzy działali w porozumieniu z państwami sąsiadującymi z Polską. Bezprym prawdopodobnie udał się na dwór ruski Jarosława Mądrego i usiłował przekonywać do wojny z Mieszkiem II, podobnie wsparcia szukał Otton w cesarstwie.
W 1030 roku pierwsze oddziały ruskie zajęły Bełz, natomiast uderzenie głównych nastąpiło w roku następnym: książę ruski opanował Grody Czerwieńskie.
Jarosław Mądry zaniepokojony sytuacją w Polsce ( wewnętrzna anarchia, powstanie ludowe, reakcja pogańska, oderwanie się Mazowsza i Pomorza, najazd księcia Brzetysława na Wielkopolskę). Postanowił wesprzeć Kazimierza I ( powrót do kraju w 1039 roku.) i temu celowi służyło małżeństwo księcia piastowskiego z siostrą Jarosława, Dobroniegą Marią. Przy walnej pomocy drużyn ruskich Kazimierz rozpoczął od 1041 roku wyprawy wojenne przeciw samozwańczemu księciu Miecławowi, władającym Mazowszem. Przy militarnej pomocy zięcia udało się pokonać Miecława w 1046 lub 1047 roku. Sam samozwańca poległ na polu bitwy.
W 1043 roku córka Mieszka II, Gertruda została wydana przez swojego brata Kazimierza I Odnowiciela za Izasława, syna Jarosława Mądrego. Choć według prawa Izasław miał zostać wielkim księciem kijowskim, to faktycznie musiał zgodzić się na rządy wspólnie z braćmi: Świętosławem i Wsiewołodem. Klęska zadana Jarosławicom w 1068 przez Połowców sprawiła, że po tron książęcy sięgnął ich brat stryjeczny Wsiesław. Izasław schronił się w Polsce, skąd dzięki pomocy militarnej Bolesława II Śmiałego wrócił na tron kijowski w 1069 roku. W 4 lata później ponownie musiał uchodzić z Rusi wobec ostrego konfliktu z braćmi. Wtedy Bolesław dokonał zmiany swojej polityki wschodniej i wszedł w porozumienie z Świętosławem i Wsiewołodem, a Izasława pozbawił części przywiezionych do Polski kosztowności.