NORMY ŻYWIENIA według IŻŻ (Instytutu Żywienia i Żywności)
ENERGIA
Tabela 1. Podział ludności na grupy.
Grupa ludności Wiek (lata) Aktywność fizyczna
Niemowlęta 0-0,5
0,5-1
Dzieci 1-3 umiarkowanie duża
4-6 umiarkowanie duża
7-9 umiarkowanie duża
Dziewczęta 10-12 mała, umiarkowana
13-15 mała, umiarkowana
16-18 mała, umiarkowana
Chłopcy 10-12 mała, umiarkowana
13-15 mała, umiarkowana
16-18 mała, umiarkowana
Kobiety 19-25 mała, umiarkowana, duża
26-60 mała, umiarkowana, duża
ciężarne mała, umiarkowana
karmiące mała, umiarkowana
powyżej 60 lat mała, umiarkowana,, duża
Mężczyz
ni 19-25 mała, umiarkowana, duża
26-60 mała, umiarkowana, duża
powyżej 60 lat mała, umiarkowana, duża
1
 ENERGIA
Tabela 2. Normy na energię dla niemowląt i dzieci do 9 lat.
Grupa ludności Masa kcal/kg MJ/kg kcal/ MJ/
(płeć, wiek, ciała m.c./d. m.c./d /osobę/ /osobę/
lata) (kg) /d. d.
Niemowlęta
0-0,5 3,4-7,51/ 1081/ 0,45 370-8101/ 1,6-3,41/
0,5-1 7,6-10,11/ 961/ 0,40 730-9601/ 3,1-4,01/
Dzieci
1-3 10 1022/ 0,43 1000 4,2
13 1300 5,5
15 1500 6,3
4-6 17 902/ 0,38 1500 6,3
19 1700 7,1
21 1900 8,0
7-9 25 752/ 0,32 1900 8,0
27 2000 8,4
30 2200 9,2
1/
wg Szotowa W. i wsp. Dzienne zalecenia żywieniowe dzieci i młodzieży, 1994.
2/
wg FAO/WHO/UNU, 1985 i RDA, USA, 1989, wartości te oraz obliczone na ich podstawie
ilośći energii wyrażone w przeliczeniu na osobę/dobę odpowiadają aktywności
fizycznej umiarkowanie dużej, określonej współczynnikiem w granicach 1,7-1,9
2
 ENERGIA
Tabela 3. Normy na energię dla młodzieży.
Grupa ludności Masa ciała PPM1/ Aktywność fizyczna
(płeć/wiek/lata)
mała umiarkowana duża
1,4 1,5 1,7 2
kcal/ MJ/ kcal/ MJ/ kcal/ MJ/
kg
dobę dobę osobę/ osobę/ osobę/ osobę/
dobę dobę dobę dobę
1 2 3 4 5 6 7 8 9 10
Dziewczęta
10-12 35 1173 4,9 1750 7,4 2000 8,4
37 1197 5,0 1800 7,6 2050 8,6
39 1222 5,1 1850 7,8 2100 8,8
42 1258 5,3 1900 8,0 2150 9,0
13-15 45 1295 5,4 1950 8,2 2200 9,2
50 1356 5,7 2050 8,6 2300 9,7
53 1393 5,9 2100 8,8 2350 9,9
55 1417 6,0 2150 9,0 2400 10,1
16-18 45 1295 5,4 1950 8,2 2200 9,2
50 1356 5,7 2050 8,6 2300 9,7
55 1417 6,0 2150 9,0 2400 10,1
60 1478 6,2 2200 9,2 2500 10,5
65 1539 6,5 2300 9,7 2600 10,9
Chłopcy
10-12 35 1264 5,3 1900 8,0 2150 9,0
37 1299 5,5 1950 8,2 2200 9,2
39 1334 5,6 2000 8,4 2250 9,5
42 1386 5,8 2100 8,8 2350 9,9
13-15 47 1474 6,2 2200 9,2 2500 10,5
50 1526 6,4 2300 9,7 2600 10,9
53 1579 6,6 2350 9,9 2650 11,1
56 1531 6,4 2450 10,3 2750 11,6
59 1684 7,1 2500 10,5 2850 12,0
16-18 50 1526 6,4 2300 9,7 2600 10,9
55 1614 6,8 2400 10,1 2750 11,6
60 1701 7,1 2550 10,7 2900 12,2
65 1789 7,5 2700 11,3 3050 12,8
70 1876 7,9 2800 11,8 3200 13,4
1/
podstawowa przemiana materii, obliczona wg FAO/WHO/UNU, 1985 r.
3
 ENERGIA
Tabela 4. Normy na energię dla osób dorosłych
Grupa ludności Masa PPM1/ Aktywność fizyczna
(płeć/wiek/lata) ciała
Mała Umiarkowana Duża
1,4 1,5 1,7 2
kg kcal/ MJ/ kcal/ MJ/ kcal/ MJ/ kcal/ MJ/
dobę dobę osobę/ osobę/ osobę osobę/ osobę/ osobę/
dobę/ dobę dobę dobę dobę dobę
1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11
Kobiety
19-25 45 1158 4,9 1600 6,7 1950 8,2 2300 9,7
50 1231 5,2 1700 7,1 2100 8,8 2450 10,3
55 1305 5,5 1800 7,6 2200 9,2 2600 10,9
60 1378 5,8 1900 8,0 2350 9,9 2750 11,6
65 1452 6,1 2000 8,4 2450 10,3 2900 12,2
70 1525 6,4 2100 8,8 2600 10,9 3050 12,8
26-60 45 1221 5,1 1700 7,1 2100 8,8 2450 10,3
50 1264 5,3 1750 7,4 2150 9,0 2500 10,5
55 1308 5,5 1850 7,8 2200 9,2 2600 10,9
60 1351 5,7 1900 8,0 2300 9,7 2700 11,3
65 1395 5,9 1950 8,2 2350 9,9 2800 11,8
70 1438 6,0 2000 8,4 2450 10,3 2900 12,2
powyżej 60 45 1069 4,5 1500 6,3 1850 7,8 2150 9,0
50 1121 4,7 1550 6,5 1900 8,0 2250 9,5
55 1174 4,9 1650 6,9 2000 8,4 2350 9,9
60 1226 5,1 1700 7,1 2100 8,8 2450 10,3
65 1279 5,4 1800 7,6 2200 9,2 2550 10,7
70 1331 5,6 1850 7,8 2250 9,5 2650 11,1
1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11
ciężarne 2/ +300 +1,3 +300 +1,3
(II i III trymestr)
karmiące +500 +2,1 +500 +2,1
4
Mężczyz
ni
19-25 60 1597 6,7 2250 9,5 2700 11,3 3200 13,4
65 1674 7,0 2350 9,9 2850 12,0 3350 14,1
70 1750 7,4 2450 10,3 3000 12,6 3500 14,7
75 1827 7,7 2550 10,7 3100 13,0 3650 15,3
80 1903 8,0 2650 11,1 3250 13,7 3800 16,0
26-60 60 1575 6,6 2200 9,2 2700 11,3 3150 13,2
65 1633 6,9 2300 9,7 2800 11,8 3250 13,7
70 1691 7,1 2350 9,9 2900 12,2 3400 14,3
75 1749 7,3 2450 10,3 3000 12,6 3500 14,7
80 1807 7,6 2500 10,5 3100 13,0 3600 15,1
powyżej 60 60 1297 5,4 1800 7,6 2200 9,2 2600 10,9
65 1365 5,7 1900 8,0 2300 9,7 2700 11,3
70 1432 6,0 2000 8,4 2450 10,3 2900 12,2
75 1500 6,3 2100 8,8 2550 10,7 3000 12,6
80 1567 6,6 2200 9,2 2650 11,1 3100 13,0
2/
odpowiedni dodatek do ilości obliczonych dla dziewcząt w wieku 16-18 lat i dla
kobiet w wieku 19- 25 lat.
5
 BIAA
KO
Tabela 6. Normy na białko dla niemowląt, dzieci, młodzieży i osób dorosłych.
Grupa ludności Masa Bezpieczny Poziom
(płeć, wiek, lata) ciała poziom spożycia zalecanego1 spożycia
Białko Białko krajowej3 Białko krajowej
wzorcowe racji pokarmowej racji3 pokarmowej
(kg) g/kg/d g/kg/d g/os/d g/os/d
1 2 3 4 5 6
Niemowlęta
0-0,5 3,4-7,54/ 2,44/
0,5-1,0 7,6-10,04/ 2,14/
Dzieci
1-3 1,2 1,3 45
10 13
13 17
15 20
4-6 1,1 1,2 55
17 20
19 23
21 25
7-9 1,0 1,1 65
25 28
27 30
30 33
Dziewczęta
10-12 1,0 1,1 75
35 39
37 41
39 43
42 46
13-15 0,9 1,0 85
45 45
50 50
53 53
55 55
0,85 0,9
45 41
16-18 80
50 45
6
55 50
60 54
65 59
Chłopcy
10-12 1,0 1,1 75
35 39
37 41
39 43
42 46
13-15 1,0 1,1 95
47 52
50 55
53 58
56 62
59 65
16-18 0,95 1,1 100
50 55
55 61
60 66
65 72
70 77
Kobiety
19-25 0,75 0,8 70-90
45 36
50 40
55 44
60 48
65 52
70 56
26-60 0,75 0,8 70-90
45 36
50 40
55 44
60 48
65 52
70 56
Powyżej 60
0,75 0,8 65-70
36
45
7
50 40
55 44
60 48
65 52
70 56
ciężarne 5/ +7 95
karmiące 5/ +19,5 (0-6 m) 110
+14,5 (6-12 m)
Mężczyz
ni
19-25 0,75 0,8 75-100
60 48
65 52
70 56
75 60
80 64
26-60 0,75 0,8 75-100
60 48
65 52
70 56
75 60
80 64
Powyżej 60 0,75 0,8 65-70
60 48
65 52
70 56
75 60
80 64
1/
Podane wartości odpowiadają przyjętym dla "białka ogółem" w publikacji
Szczygieł A. i wsp.: Normy żywienia IŻŻ, zaktualizowane w 1980 r. Żyw. Człow.
Metab., 1983 r., 10, 143.
2
/ wg FAO/WHO/UNU, 1985 r.
3 /
Wartość odżywcza białka = 90% (p. tabela 5)
4
/ wg Szotowa W. i wsp.: Dzienne zalecenia żywieniowe dla dzieci i młodzieży,
1994 r.
5/
Odpowiednie dodatki do norm obliczonych dla dziewcząt w wieku 16-18 l. oraz
kobiet w wieku19-25 l. i 26-60 l.; wielkości tych dodatków wg RDA, USA, 1989.
8
TA
USZCZ i niezbędne nienasycone kwasy tłuszczowe
Tabela 7. Zalecane dzienne normy na tłuszcz i NNKT dla niemowląt, dzieci i
młodzieży
Wiek Masa Aktywność Energia Tłuszcz NNKT*
(lata) ciała fizyczna
(kg) kcal/ MJ/ g/kg m.c. Udział Ogółem G g Udział
Współ-
osobę/ osobę/ energii % energii %
dobę dobę
czynnik
1 2 3 4 5 6 7 8 9 10
0-0,5 3,4-7,5 370-810 1,5-3,4 4,9 41 16,7-36,8 2-5 4-6**
0,5-1,0 7,6-10,0 730-960 3,1-4,0 3,7 35 28,1-37,0 3-6 4-6***
1-3 10 1000 4,2 32 36 3 3
13 1300 5,5 32 46 4 3
15 1500 6,3 32 53 5 3
4-6 17 1500 6,3 32 53 5 3
19 1700 7,1 32 60 6 3
21 1900 8,0 32 68 6 3
7-9 25 1900 8,0 30 63 6 3
27 2000 8,4 30 67 7 3
30 2200 9,2 30 73 7 3
Dziewczęta
10-12 35 1,5 1750 7,4 32 62 6 3
1,7 2000 8,4 32 71 7 3
37 1,5 1800 7,6 32 64 6 3
1,7 2050 8,6 32 73 7 3
39 1,5 1850 7,8 32 66 6 3
1,7 2100 8,8 32 75 7 3
42 1,5 1900 8,0 31 65 6 3
1,7 2150 9,0 31 74 7 3
13-15 45 1,5 1950 8,2 31 67 7 3
1,7 2200 9,2 31 76 7 3
50 1,5 2050 8,6 31 71 7 3
1,7 2300 9,7 31 79 8 3
53 1,5 2100 8,8 31 72 7 3
1,7 2350 9,9 31 81 8 3
55 1,5 2150 9,0 31 74 7 3
1,7 2400 10,1 31 83 8 3
16-18 45 1,5 1950 8,2 33 72 7 3
1,7 2200 9,2 33 81 7 3
50 1,5 2050 8,6 33 75 7 3
1,7 2300 9,7 33 84 8 3
55 1,5 2150 9,0 33 79 7 3
9
 1,7 2400 10,1 33 88 8 3
60 1,5 2200 9,2 33 81 7 3
1,7 2500 10,5 33 92 8 3
65 1,5 2300 9,7 33 84 8 3
1,7 2600 10,9 33 95 9 3
Chłopcy
10-12 35 1,5 1900 8,0 31 65 6 3
1,7 2150 9,0 31 74 7 3
37 1,5 1950 8,2 31 67 7 3
1,7 2200 9,2 31 76 7 3
39 1,5 2000 8,4 31 69 7 3
1,7 2250 9,5 31 78 8 3
42 1,5 2100 8,8 31 72 7 3
1,7 2350 9,9 31 81 8 3
13-15 47 1,5 2200 9,2 32 78 7 3
1,7 2500 10,5 32 89 8 3
50 1,5 2300 9,7 32 82 8 3
1,7 2600 10,9 32 92 9 3
53 1,5 2350 9,9 32 84 8 3
1,7 2650 11,1 32 94 9 3
56 1,5 2450 10,3 32 87 8 3
1,7 2750 11,6 32 98 9 3
59 1,5 2500 10,5 31 86 8 3
1,7 2850 12,0 31 98 10 3
16-18 50 1,5 2300 9,7 32 82 8 3
1,7 2600 10,9 33 95 9 3
55 1,5 2400 10,1 33 88 8 3
1,7 2750 11,6 33 101 9 3
60 1,5 2550 10,7 33 94 9 3
1,7 2900 12,2 33 106 10 3
65 1,5 2700 11,3 33 99 9 3
1,7 3050 12,8 33 112 10 3
70 1,5 2800 11,8 33 103 9 3
1,7 3200 13,4 33 117 11 3
prawidłowy stosunek kwasów tłuszczowych z rodziny n-6 do kwasów z
rodziny n-3 powinien wynosić 4-5
10
TA
USZCZ i niezbędne nienasycone kwasy tłuszczowe
Tabela 8. Zalecane dzienne normy na tłuszcz i NNKT dla mężczyzn.
Wiek Masa Aktywność fizyczna Energia Tłuszcz NNKT
(lat) ciała Nie mniej niż *
(kg)
Współ- kcal/ MJ/ Udział Ogółem g Udział
czynnik dobę/ osobę/ energii. % energii %
osobę dobę
19-25 60 1,4 2250 9,5 30 75 8 3
1,7 2700 11,3 30 90 9 3
2 3200 13,4 30 107 11 3
65 1,4 2350 9,9 30 78 8 3
1,7 2850 12,0 30 95 9 3
2 3350 14,1 30 112 11 3
70 1,4 2450 10,3 30 82 8 3
1,7 3000 12,6 30 100 10 3
2 3500 14,7 30 117 12 3
75 1,4 2550 10,7 30 85 8 3
1,7 3100 13,0 30 103 10 3
2 3650 15,3 30 122 12 3
80 1,4 2650 11,1 30 88 9 3
1,7 3250 13,7 30 108 11 3
2 3800 16,0 30 127 13 3
26-60 60 1,4 2200 9,2 30 73 7 3
1,7 2700 11,3 30 90 9 3
2, 3150 13,2 30 105 11 3
65 1,4 2300 9,7 30 77 8 3
1,7 2800 11,8 30 93 9 3
2 3250 13,7 30 108 11 3
70 1,4 2350 9,9 30 78 8 3
1,7 2900 12,2 30 97 10 3
2 3400 14,3 30 113 11 3
75 1,4 2450 10.3 30 82 8 3
1,7 3000 12,6 30 100 10 3
2 3500 14,7 30 117 12 3
80 1,4 2500 10,5 30 83 8 3
1,7 3100 13,0 30 103 10 3
2 3600 15,1 30 120 12 3
60 1,4 1800 7,6 25 50 8 4
11
 1,7 2200 9,2 25 61 10 4
2 2600 10,9 25 72 12 4
65 1,4 1900 8,0 25 53 8 4
1,7 2300 9,7 25 64 10 4
2 2700 11,3 25 75 12 4
Powyżej 60
70 1,4 2000 8,4 25 56 9 4
1,7 2450 10,3 25 68 11 4
2 2900 12,2 25 81 13 4
75 1,4 2100 8,8 25 58 9 4
1,7 2550 10,7 25 71 11 4
2 3000 12,6 25 83 13 4
80 1,4 2200 9,2 25 61 10 4
1,7 2650 11,1 25 74 12 4
2 3100 13,0 25 86 14 4
prawidłowy stosunek kwasów tłuszczowych z rodziny n-6 do kwasów z
rodziny n-3 powinien wynosić 4-5
12
 TA
USZCZ i niezbędne nienasycone kwasy tłuszczowe
Tabela 9. Zalecane dzienne normy na tłuszcz i NNKT dla kobiet.
Wiek Masa Aktywność fizyczna Energia Tłuszcz NNKT *
(lat) Ciała Współ- kcal/ MJ/ Udział Ogółem g Udział
czynnik dobę/ osobę/ energii. % energii %
(kg)
osobę dobę
19-25 45 1,4 1600 6,7 30 53 5 3
1,7 1950 8,2 30 65 7 3
2 2300 9,7 30 77 8 3
50 1,4 1700 7,1 30 57 6 3
1,7 2100 8,8 30 70 7 3
2 2450 10,3 30 82 8 3
55 1,4 1800 7,6 30 60 6 3
1,7 2200 9,2 30 73 7 3
2 2600 10,9 30 87 9 3
60 1,4 1900 8,0 30 63 6 3
1,7 2350 9,9 30 78 8 3
2 2750 11,6 30 92 9 3
65 1,4 2000 8,4 30 67 7 3
1,7 2450 10,3 30 82 8 3
2 2900 12,2 30 97 10 3
70 1,4 2100 8,8 30 70 7 3
1,7 2600 10,9 30 87 9 3
2 3050 12,8 30 102 10 3
26-60 45 1,4 1700 7,1 30 57 6 3
1,7 2100 8,8 30 70 7 3
2, 2450 10,3 30 82 8 3
50 1,4 1750 7,4 30 58 6 3
1,7 2150 9,0 30 72 7 3
2 2500 10,5 30 83 8 3
55 1,4 1850 7,8 30 62 6 3
1,7 2200 9,2 30 73 7 3
2 2600 10,9 30 87 9 3
60 1,4 1900 8,0 30 63 6 3
1,7 2300 9,7 30 77 8 3
2 2700 11,3 30 90 9 3
65 1,4 1950 8,2 30 65 7 3
1,7 2350 9,9 30 78 8 3
2 2800 11,8 30 93 9 3
70 1,4 2000 8,4 30 67 7 3
1,7 2450 10,3 30 82 8 3
2 2900 12,2 30 97 10 3
13
Powyżej 60 45 1,4 1500 6,3 25 42 7 4
1,7 1850 7,8 25 51 8 4
2 2150 9,0 25 60 10 4
50 1,4 1550 6,5 25 43 7 4
1,7 1900 8,0 25 53 8 4
2 2250 9,5 25 63 10 4
55 1,4 1650 6,9 25 46 7 4
1,7 2000 8,4 25 56 9 4
2 2350 9,9 25 65 10 4
60 1,4 1700 7,1 25 47 8 4
1,7 2100 8,8 25 58 9 4
2 2450 10,3 25 68 11 4
65 1,4 1800 7,6 25 50 8 4
1,7 2200 9,2 25 61 10 4
2 2550 10,7 25 71 11 4
70 1,4 1850 7,8 25 51 8 4
1,7 2250 9,5 25 63 10 4
2 2650 11,1 25 74 12 4
Ciężarne (II i III trymestr) 1,4 +300 +1,3 30 4,5
1,7 +300 +1,3 30 4,5
karmiące 1,4 +500 +2,1 30 6
1,7 +500 +2,1 30 6
1/ odpowiedni dodatek do ilości obliczonych dla dziewcząt w wieku 16-18 lat oraz
kobiet w wieku 19-25 i 26-60 lat; wielkość tego dodatku wg RDA, USA, 1989.
14
WITAMINY
Tabela 10. Normy na witaminy rozpuszczalne w tłuszczach
Grupy A D E K
ludności Równoważniki Równoważniki
(płeć, retinolu tokoferolu
wiek, lata)
źg/osobę źg/osobę mg/osobę źg/osobę
Poziom Norm Poziom Norm Poziom Norm Poziom Norm
bezpiecz a bezpiecz a bezpiecz a bezpiecz a
ny zaleca ny zaleca ny zaleca ny zaleca
na na na na
Niemowlęta
0-0,5 450 10 20 4 10 *
0,5-1,0 450 10 20 4 10 *
Dzieci
1-3 400 10 15 5 6 1 źg witaminy
na 1 kg masy
4-6 500 10 15 6 7
ciała
7-9 700 10 15 6 7
Dziewczęta
10-12 600 800 10 8 10 1 źg witaminy
na
13-15 600 800 10 8 10
1 kg masy ciała
16-18 600 800 10 8 10
Chłopcy
10-12 600 1000 10 10 10 1 źg witaminy
na
13-15 700 1000 10 10 10
1 kg masy ciała
16-18 700 1000 10 10 10
Kobiety 19-25
aktyw. 600 800 8 10
fizycz.
mała
umiarkow 600 800 8 10
ana
duża 600 800 8 10
Kobiety 26-60
15
aktyw. 600 800 8 9
fizycz.
mała
umiarkow 600 800 8 9
ana
duża 600 800 8 9
ciężarne 950 1250 8 12
karmiące 950 1600 8 14
powyżej 600 800 5 10 8 10
60
Mężczyz
ni 19-25
aktyw. 700 1000 10 10
fizycz.
mała
umiarkow 700 1000 10 10
ana
duża 700 1000 10 10
Mężczyz
ni 26-60
aktyw. 700 1000 8 10
fizycz.
mała
umiarkow 700 1000 8 10
ana
duż 700 1000 8 10
powyżej 700 1000 5 10 8 10
60
*/ wg norm brytyjskich z 1991 roku zaleca się podawanie profilaktycznie witaminy K
wszystkim niemowlętom po urodzeniu
16
 WITAMINY
Tabela 11. Normy na witaminy rozpuszczalne w wodzie.
Grup Kw. Tiamina Rybofla Niacyna Pirydoks Folacyna Kobalam
y askorbin (B1) wina yna ina
ludno owy (B2) (B6) (B12)
ści (C)
(płeć,
mg/osobę mg/osobę mg/osobę mg mg/osobę źg/osobę źg/osobę
wiek)
równowa
żnika/oso
bę
Pozi Nor Pozi Nor Pozi Nor Pozi Nor Pozi Nor Pozi Nor Pozi Nor
om ma om ma om ma om ma om ma om ma om ma
bezp zal bezp zal bezp zal bezp zale bezp zal bezp zal bezp zal
iecz eca iecz eca iecz eca iecz can iecz eca iecz eca iecz eca
ny na ny na ny na ny a ny na ny na ny na
Niemowlęta
0-0,5 30-50* 0,5 0,7 0,6 0,8 6 8 0,4 0,8 25 35 0,3 0,5
0,5- 30-50 0,6 0,8 0,7 0,9 7 9 0,6 1,0 50 70 0,5 1,5
1,0
Dzieci
1-3 40 45 0,7 0,9 0,8 1,0 9 11 1,0 1,2 55 70 0,7 2,0
4-6 45 50 0,9 1,1 1,1 1,3 12 14 1,2 1,4 75 90 1 2,5
7-9 60 65 1,0 1,2 1,2 1,4 15 17 1,4 1,6 85 105 1,4 3,0
Dziewczęta
10-12 60 70 1,1 1,3 1,4 1,6 16 18 1,4 1,6 160 190 2 3,0
13-15 60 70 1,3 1,5 1,8 2,0 18 20 1,5 1,7 170 200 2 3,0
16-18 60 70 1,4 1,6 1,9 2,0 18 20 1,6 1,8 185 220 2 3,0
Chłopcy
10-12 60 70 1,3 1,5 1,7 1,9 18 20 1,7 1,8 170 200 2 3,0
13-15 60 70 1,5 1,7 1,8 2,0 20 22 1,8 2,0 180 220 2 3,0
16-18 60 70 1,5 1,7 2,0 2,2 22 24 2,2 2,4 200 240 2 3,0
Kobiety 19-25
aktyw 60 70 1,5 1,7 1,4 1,6 17 19 1,6 1,8 220 270 2 3,0
. fiz.
mała
umiar 60 70 1,7 1,9 1,6 1,8 19 21 1,8 2,0 240 290 2 3,0
kowa
na
duża 60 70 1,8 2,0 2,0 2,2 20 22 2,0 2,2 260 310 2 3,0
Kobiety 26-60
17
aktyw 60 70 1,5 1,7 1,4 1,6 17 19 1,6 1,8 220 270 2 3,0
. fiz.
mała
umiar 60 70 1,7 1,9 1,6 1,8 19 21 1,8 2,0 240 290 2 3,0
kowa
na
duża 60 70 1,8 2,0 2,0 2,2 20 22 2,0 2,2 260 310 2 3,0
ciężar 70 80 1,7 1,9 2,2 2,4 19 21 2,6 3,0 400 450 2,2 4,0
ne
karmi 95 100 2,0 2,2 2,4 2,6 21 23 2,5 2,9 480 530 2,7 4,0
ące
powy 60 60 1,2 1,4 1,8 2,0 16 18 2,0 2,2 300 320 2 2,5
żej 60
Mężczyz
ni 19-25
aktyw 60 70 1,6 1,8 2,2 2,4 19 21 2,0 2,2 260 280 2 3,0
. fiz.
mała
umiar 60 70 1,8 2,0 2,4 2,6 21 23 2,2 2,4 280 300 2 3,0
kowa
na
duża 60 70 2,0 2,0 2,6 2,8 23 25 2,4 2,6 290 300 2 3,0
Mężczyz
ni 26-60
aktyw 60 70 1,6 1,8 2,2 2,4 19 21 2,0 2,2 260 280 2 3,0
. fiz.
mała
umiar 60 70 1,8 2,0 2,4 2,6 21 23 2,2 2,4 280 300 2 3,0
kowa
na
duża 60 70 2,0 2,0 2,6 2,8 23 25 2,4 2,6 290 300 2 3,0
powy 60 70 1,3 1,5 2,0 2,2 18 20 2,2 2,4 320 340 2 2,5
żej 60
*/ zależy od sposobu karmienia niemowląt
18
SKA
ADNIKI MINERALNE
Tabela 12. Zalecane dzienne normy na składniki mineralne dla niemowląt i
dzieci do lat 9*
Wi Wa Fosf Mag Żela Cyn Jod Sele Mie Fluo Sód Potas Chlor
ek pń or nez zo k n dz
r ** ** **
(lat
mg/ mg/ mg/ mg/ mg/ źg/ źg/ mg/ mg/ mg/ mg/ mg/
a)
/oso /oso /osob /oso oso oso /oso /oso /oso /oso /osob /osob
bę bę ę bę bę bę bę bę bę bę ę ę
0- 600 300 50 10 5 40 10 0,4- 0,1- 115- 350- 275-
0,5 0,6 0,5 350 925 700
0,5 800 500 70 15 5 50 15 0,6- 0,2- 250- 425- 400-
- 0,7 1,0 600 1275 1200
1,0
1-3 800- 100 100- 10 10 70 20 0,7- 0,5- 325- 550- 500-
100 0 150 1,0 1,5 375 1650 1500
0
4-6 800 800 150 10 10 90 20 1,0- 1,0- 325- 550- 500-
1,5 2,5 375 1650 1500
7-9 800 800 200 10 10 120 30 1,5- 1,5- 600- 1000 925-
2,0 2,5 180 - 2775
0 3000
Podstawą do ustalenia norm dla niemowląt jest mleko ludzkie z pewnym
przekroczeniem zalecanych ilości, aby pokryły potrzeby niemowląt żywionych
sztucznie.
** Zalecenia dla niemowląt oparte są na średniej zawartości sodu, potasu i
chloru w 1000 ml mleka kobiecego (dolna granica rozrzutu). Zalecenia dla
dzieci od 1 do 9 lat przedstawiono w granicach "od-do", pierwsza wartość
jest minimalną zalecaną ilością dziennego spożycia dla danego pierwiastka,
druga wartość jest poziomem bezpiecznym.
19
 SKA
ADNIKI MINERALNE
Tabela 13. Zalecane dzienne normy na składniki mineralne dla dziewcząt i
kobiet.
Grupy Wapń Fosfor Magnez Żelazo Cynk
mg/osobę mg/osobę mg/osobę mg/osobę mg/osobę
ludności
Poziom Norma Poziom Norma Poziom Norma Poziom Norma Poziom Norma
(płeć, wiek
bezpieczny zalecana bezpieczny zalecana bezpieczny zalecana bezpieczny zalecana bezpieczny zalecana
lata)
Dziewczęta
10-12 1100 1200 800 900 280 300 14 16 10 13
13-15 1100 1200 800 900 280 300 15 17 10 13
16-18 1100 1200 800 900 320 340 15 17 10 13
Kobiety 19-25
aktyw. fiz. 1100 1200 800 900 280 300 14 18 10 13
mała
umiarkowana 1100 1200 800 900 280 300 14 18 10 13
duża 1100 1200 800 900 280 300 17 19 10 13
Kobiety 26-60
aktyw. fiz. 800 900 650 700 280 300 14 18 10 13
mała
umiarkowana 800 900 650 700 280 300 14 18 10 13
duża 800 900 650 700 280 300 17 19 10 13
ciężarne 1100 1200 800 900 320 350 22 26 12 16
karmiące 1100 1200 800 900 350 380 18 20 16 21
powyżej 60 1000 1100 750 800 280 300 12 13 10 13
Grupy Jod Selen Miedz
Fluor Potas Sód Chlor
ludności źg/osobę źg/osobę mg/osobę mg/osobę mg/osobę mg/osobę mg/osobę
(płeć, wiek) Poziom Norma Poziom Norma Zalecany Zalecany Minimalna Minimalna Minimalna
bezpieczny zalecana bezpieczny zalecana poziom poziom norma norma norma
bezpieczny bezpieczny spożycia spożycia spożycia
Dziewczęta
10-12 130 150 40 45 1,5-2,0 1,5-2,5 2000 500 650
13-15 130 150 50 60 1,5-2,0 1,5-2,5 2500 500 650
16-18 140 160 50 60 1,5-2,0 1,5-2,5 2500 575 750
Kobiety 19-25
aktyw. fiz. 140 160 50 60 2,0-2,5 1,5-4,0 3500 575 750
mała
umiarkowana 140 160 50 60 2,0-2,5 1,5-4,0 3500 575 750
duża 140 160 50 60 2,0-2,5 1,5-4,0 3500 625 800
Kobiety 26-60
aktyw. fiz. 140 160 50 60 2,0-2,5 1,5-4,0 3500 575 750
mała
umiarkowana 140 160 50 60 2,0-2,5 1,5-4,0 3500 575 750
duża 140 160 50 60 2,0-2,5 1,5-4,0 3500 625 800
ciężarne 165 180 60 65 2,0-2,5 1,5-4,0 3500 575 750
karmiące 185 200 70 75 2,2-2,7 1,5-4,0 3500 575 750
powyżej 60 140 160 50 60 2,0-2,5 1,5-4,0 3500 575 750
20
 SKA
ADNIKI MINERALNE
Tabela 14. Zalecane dzienne normy na składniki mineralne dla chłopców i
mężczyzn.
Grupy ludności Wapń Fosfor Magnez Żelazo Cynk
(płeć, wiek lata) mg/osobę mg/osobę mg/osobę mg/osobę
mg/osobę
Poziom Norma Poziom Norma Poziom Norma Poziom Norma Poziom Norma
bezpieczny zalecana bezpieczny zalecana bezpieczny zalecana bezpieczny zalecana bezpieczny zalecana
Chłopcy
10-12 1100 1200 800 900 270 290 12 14 14 16
13-15 1100 1200 800 900 280 300 12 15 14 16
16-18 1100 1200 800 900 350 400 12 15 14 16
Mężczyz
ni 19-25
aktyw. fiz. mała 1100 1200 800 900 350 370 11 15 14 16
umiarkowana 1100 1200 800 900 350 370 11 15 14 16
duża 1100 1200 800 900 350 370 11 15 14 16
Mężczyz
ni 26-60
aktyw. fiz. mała 800 900 650 700 350 370 11 15 14 16
umiarkowana 800 900 650 700 350 370 11 15 14 16
duża 800 900 650 700 350 370 11 15 14 16
powyżej 60 800 900 650 700 350 370 11 15 14 16
Grupy ludności Jod Selen Miedz
Fluor Potas Sód Chlor
(płeć, wiek lata) źg/osobę źg/osobę mg/osobę mg/osobę mg/osobę mg/osobę mg/osobę
Poziom Norma Poziom Norma Zalecany Zalecany Minimalna Minimalna Minimalna
bezpieczny zalecana bezpieczny zalecana poziom poziom norma norma norma
bezpieczny bezpieczny spożycia spożycia spożycia
Chłpocy
10-12 130 150 40 45 1,5-2,0 1,5-2,5 2000 500 650
13-15 130 150 50 60 1,5-2,0 1,5-2,5 2500 500 650
16-18 140 160 60 70 1,5-2,0 1,5-2,5 2500 575 750
Mężczyz
ni 19-25
Aktyw. fiz. 140 160 60 70 2,0-2,5 1,5-4,0 3500 575 750
mała
umiarkowana 140 160 60 70 2,0-2,5 1,5-4,0 3500 575 750
Duża 140 160 60 70 2,0-2,5 1,5-4,0 3500 625 800
Mężczyz
ni 26-60
aktyw. fiz. mała 140 160 60 70 2,0-2,5 1,5-4,0 3500 575 750
umiarkowana 140 160 60 70 2,0-2,5 1,5-4,0 3500 575 750
duża 140 160 60 70 2,0-2,5 1,5-4,0 3500 625 800
powyżej 60 140 160 60 70 2,0-2,5 1,5-4,0 3500 575 750
21