Zajęcia Praktyczne

Pielęgniarstwo Pediatryczne semestr I

Tomasz Muszyński

Pielęgniarstwo II rok

Pediatria.

Infekcje układu oddechowego

Objawy, działania profilaktyczne i pielęgnacja.

Infekcja układu oddechowego może rozwinąć się u dziecka w następstwie grypy albo przeziębienia. Wiąże się ona również z innymi objawami, nie tylko z kaszlem Np.: dziecka przy kaszlu odpluwa wydzielinę, ma trudności z oddychaniem. Lekko świszczący oddech dziecka chorego na grypę lub przeziębionego nie świadczy jeszcze o infekcji układu oddechowego. Jest rzeczą normalną u małego dziecka, ponieważ jego drogi oddechowe są bardzo wąskie, a gdy obrzękną podczas choroby - stają się jeszcze węższe. Niekiedy infekcja górnych dróg oddechowych jest powikłaniem Odry lub krztuśca.

Powtarzające się infekcje układu oddechowego:

Niemowlęta w pierwszym roku życia oraz dzieci z przewlekłymi dolegliwościami dróg oddechowych Np.: astma są bardziej podatne na tego typu infekcje. Dzieci palących rodziców są bardziej narażone na choroby górnych dróg oddechowych niż dzieci rodziców, które nie palą. Jeżeli infekcje górnych dróg oddechowych zdarzają się często, lekarz może zalecić wykonanie dodatkowych badań mające wyjaśnić przyczynę tej dolegliwości.

I BŁONICA (KRUP)

Jest to zapalenie krtani powodujące znaczne zwężenie szpary głośni jej obrzęku, a przez to ostre ataki duszności, grożące uduszeniem. Ataki występują przeważnie w nocy i trwają około 2 godz.

Objawy	Działania profilaktyczne	Pielęgnacja	Czynniki sprzyjające chorobie
Złe samopoczucie, osłabienia i bólu gardła, którym towarzyszy narastająca gorączka (powyżej 38˚C). W gardle dziecka na jednym lub obu migdałkach pojawia się zaczerwienienia, a potem charakterystyczne naloty, od drobnych szarych błon (od nich pochodzi nazwa choroby) do grubych kożuchów oblepiających migdałki. Twarz chorego jest blada, powiększone węzły chłonne (czasem w bardzo dużym stopniu) oraz przykry gnilno-słodki zapach z ust. U małych dzieci zwężenie szpary głośni, co utrudnia oddychanie. Dziecko zaczyna kaszleć w specyficzny „szczekający” sposób, sinieje, nasilają się duszności.	Nawilżać powietrze Np.: stawiając na gazie czajnik z wodą lub odkręcając w łazience krany z gorącą wodą. Wilgotne powietrze łagodzi podrażnienia dróg oddechowych i ułatwia dziecku oddychanie. Podłożyć dziecku kilka poduszek pod plecy lub trzymać je na kolanach w pozycji siedzącej. Gdy dziecko siedzi oddychanie jest łatwiejsze.	Podawanie wit. C, zespół wit. B oraz kokarboksylazę. Intubacja lub tracheostomia (ratują one życie choremu, udrażniając drogi oddechowe). Szczepienia. Osoby po zetknięciu się z chorobą izoluje się od dzieci i młodzieży, do czasu wykonania dwóch kolejnych badań wymazów jamy nosowogardłowej, z wynikami ujemnymi. W ognisku zakażenia przeprowadza się odkażenia.	Przebywanie z osobą chorą na błonicę (chorego należy odizolować)

II KASZEL

Jest to reakcja na zmiany chorobowe umiejscowione w różnych odcinkach układu oddechowego. „Pokasływanie” rzadko, kiedy jest objawem poważnej choroby. Najczęściej kaszel jest oznaką podrażnienia gardła lub tchawicy podczas przeziębienia, gdyż śluz spływa wówczas do gardła i drażni je. Inną przyczyną podrażnienia gardła może być dym z papierosów, jeżeli dziecko przebywa w towarzystwie dorosłych palących. Suchy kaszel występuje również przy infekcji ucha. Jeżeli kaszel dziecka jest mokry i odkrztusza on śluz, prawdopodobnie wystąpiła u niego infekcja górnych dróg oddechowych. Na ogół nie są one groźne, jednak mokry kaszel może być także objawem zapalenia oskrzeli lub płuc.

Objawy	Działania profilaktyczne	Pielęgnacja	Czynniki sprzyjające chorobie
Męczy i nie pozwala zasnąć, jest naszym sprzymierzeńcem. Oczyszcza drogi oddechowe z tego, co nie powinno się w nich znaleźć, a więc chroni je i zapewnia płucom dostęp powietrza. Spełnia jeszcze jedną  pożyteczną rolę - ostrzega, że z organizmem coś się dzieje. Jest odruchem obronnym, powstającym na skutek podrażnienia odpowiednich receptorów. Najczęściej jest objawem infekcji dolnych albo górnych dróg oddechowych (przeziębienia, zapalenia gardła, krtani, oskrzeli, płuc). Dzięki niemu dziecko może się pozbyć zgromadzonej w gardle wydzieliny. Może być także reakcją na ciało obce, Np. okruch chleba, który przypadkowo wpadł „nie w tę dziurkę”, albo na drażniące substancje chemiczne, dym, alergeny (np. kurz), które dostały się do układu oddechowego wraz z powietrzem.	Jeżeli u dziecka wystąpił nagły atak kaszlu należy sprawdzić czy nie połknęło Np.: guzika lub cukierka. Jeżeli tak się stało, należy go usunąć, ale nie wsuwać w tym celu palców do gardła dziecka. Jeżeli dziecko ma mokry kaszel, pomagamy mu w odksztuszaniu wydzieliny. Kładziemy dziecko na kolanach twarzą do podłogi. Oklepujemy mu plecy rytmicznie, ale niezbyt mocno. Pilnujemy by dziecko nie przemarzło, bo infekcja może się przenieść na położone głębiej części dróg oddechowych, wywołując zapalenie oskrzeli. Przy suchym kaszlu podajemy do łóżka coś ciepłego do picia, łagodzącego podrażnienia gardła. Dla dziecka, które ukończyło już półtora roku, doskonale nadaje się napój z miodu (jedna łyżeczka na kubek ciepłej wody) z dodatkiem kilku kropel cytryny. Podczas snu podkładamy pod głowę dodatkowe poduszki by zapobiec spływaniu śluzu do gardła Nie zabierajmy dziecka gdzie występuje dym papierosowy.	Otwarte jak najszerzej okno. Chłodne powietrze ułatwi dziecku oddychanie. Należy to zrobić nawet, jeśli na dworze jest mróz. Owijamy wtedy malca dokładnie kołdrą albo kocem, zostawiając tylko otwór na twarz. Odkręcić gorącą wodę w zamkniętej łazience, by malec mógł wdychać wilgotne, ciepłe powietrze. Możemy zrobić z ręcznika „namiot” nad jego głową, żeby para nie uciekała na boki. Uważając, żeby w nerwach nie poparzyć dziecka. Starać się uspokoić malca. Panika pogarsza sytuację i może spowodować skurcz krtani. Ataki mogą się powtarzać. Dlatego jeśli dziecko miało już zapalenie krtani, dbać o to, by powietrze w mieszkaniu nie było zbyt suche. Często wietrzyć jego pokój i stosować nawilżacze powietrza.	Kurz Sierść zwierzęca Zanieczyszczenia powietrza Dym papierosowy

III ZAPALENIE OSKRZELI

Jest to infekcja tkanki wyściełającej głównie drogi oddechowe prowadzące do płuc. Może wystąpić po przeziębieniu grypie albo zapaleniu gardła, ponieważ infekcja przenosi się z gardła w dół. Dziecko na ogół czuje się dobrze. Jeżeli jednak kaszel nasila się nocy może być niewyspane i kaprysić.

Objawy	Działania profilaktyczne	Pielęgnacja	Czynniki sprzyjające chorobie
Męczący kaszel Gorączka Ogólne osłabienie Niekiedy duszność Świszczący oddech Ból w klatce piersiowej	Złagodzenie duszności i pomoc w odksztuszaniu wydzieliny podczas napadu kaszlu. Kładziemy dziecko na kolanach z twarzą zwróconą ku dołowi i oklepujemy mu plecy. Mierzymy dziecku temp., Jeżeli jest podwyższona podajemy paracetamol pilnujemy by jak najwięcej piło. Wkładamy poduszkę pod wezgłowie materaca niemowlęcia, by nieco unieść głowę. Starszemu dziecku podkładamy dodatkowe poduszki. Dziecko powinno przebywać w ciepłym pomieszczeniu, w którym nie powinno być ani gorąco ani duszno.	Nawilżanie dróg oddechowych Nawodnienie dziecka Zapewnienie dopływu chłodnego czystego powietrza	Kurz Sierść zwierzęca Zanieczyszczenia powietrza Dym papierosowy W przypadku alergii pyłki

IV DYCHAWICA OSKRZELOWA - ASTMA

Astma jest chorobą, przy której następują okresowe skurcze dróg oddechowych, bardzo utrudniające oddychanie, zwłaszcza w sprawie wydechu. Często przyczyną astmy bywa alergia, zwłaszcza, gdy w rodzinie były już przypadki astmy, egzemy lub uczulenia na pyłki kwiatowe lub kurcz. Astma ma na ogół łagodny przebieg i większość dzieci z niej wyrasta.

Objawy	Działania profilaktyczne	Pielęgnacja	Czynniki sprzyjające chorobie
Objawy astmy mogą się pojawiać i zanikać; można doświadczać niektórych z nich okresowo w różnym nasileniu. Najczęstsze z nich to: Duszność i (lub) utrudniony oddech Brak tchu Świsty w płucach Uczucie ucisku w klatce piersiowej Przewlekły kaszel	Unikać czynników wyzwalających zaostrzenia przebiegu astmy, wywołujących duszności. Kontrolować przebieg astmy - przez obserwację częstości występujących epizodów duszności, stopnia nasilenia objawów i codzienny pomiar drożności oskrzeli przy użyciu pikflometru. Stosować leki zgodnie z zaleceniami lekarza. Nauczyć się prawidłowo przyjmować leki wziewne.	Zdrowy styl życia Dbanie o środowisko, w którym mieszkamy, przebywamy Unikanie kontaktu z sierścią zwierzęcą	Kurz domowy Opary środków czyszczących Pleśń Karaluchy Sierść zwierzęca Natężenie alergenów oraz zanieczyszczenia powietrza.

V ZAPALENIE PŁUC

Jest to choroba płuc, powodująca trudności przy oddychaniu. U małych dzieci przyczyną jest niemal zawsze rozszerzenie się infekcji (przeziębienie lub grypa) najczęściej o podłożu wirusowym, a nie bakteryjnym. Czasami zapalenie płuc występuje najczęściej u niemowląt w pierwszym roku życia. Mimo, że jest poważną chorobą, większość niemowląt powraca do zdrowia w ciągu tygodnia.

Objawy	Działania profilaktyczne	Pielęgnacja	Czynniki sprzyjające chorobie
Nagłe pogorszenie samopoczucia chorego. Podwyższona temp. Suchy, męczący kaszel. Przyśpieszony oddech. Oddech głośny lub utrudniony (ciężka duszność)	Podkładamy dziecku dodatkowe poduszki, aby ułatwić oddychanie. Niemowlęciu podkładamy poduszkę pod wezgłowie materaca. Mierzymy dziecku temp., jeżeli jest podwyższona próbujemy ją obniżyć podając paracetamol lub przecierając je wilgotną gąbką Nawadniamy dziecko zwłaszcza przy wysokiej gorączce. Niemowlęciu podajemy ostudzoną, przegotowaną wodę.	Nawilżanie dróg oddechowych Nawodnienie dziecka Zapewnienie dopływu chłodnego czystego powietrza	Kurz Sierść zwierzęca Zanieczyszczenia powietrza Dym papierosowy W przypadku alergii pyłki

Szczepienia ochronne:

Szczepienia można traktować jako rodzaj ubezpieczenia zdrowotnego. Szczepienie powoduje, że nasz organizm staje się odporny na określone choroby, niegdyś śmiertelne. Sczepienie polega na podaniu w pewnej dawce żyjących, czy też zabitych mikroorganizmów, aby wywołać mechanizm obronny. Odporność ta bywa w niektórych przypadkach długotrwałe, może trwać nawet przez całe życie. Bywają też szczepionki, które trzeba powtórzyć, aby uzyskać pożądany efekt. Przykładem szczepionki przypominającej jest Di-Te-Per (DTP).
Dzisiaj można samemu dokonać wyboru, jakie szczepionki byłyby najodpowiedniejsze dla dziecka. Lekarze zachęcają rodziców do korzystania z tzw. szczepionek skojarzonych, czyli takich, gdzie w jednej zawartych jest kilka. Jest to z pewnością z korzyścią dla dziecka, które tylko raz czuje ból. Kolejność wykonywanych szczepień ustala tzw. kalendarz szczepień:

---