Jak sobie radzić z agresją u dzieci. 

ewaula napisał "Scenariusz spotkania z rodzicami na temat agresji wśród dzieci. Zawiera wyjaśnienie pojęcia agresji oraz przykład wypracowania metody walki z agresją. Ewa Ulatowska Nauczycielka przyrody Szkoła Podstawowa nr.3 Działdowo Scenariusz spotkania z rodzicami TEMAT: JAK RADZIĆ SOBIE Z AGRESJĄ U DZIECI? Cele - uświadomienie rodzicom, z jakimi stanami emocjonalnymi wiąże się agresja, - uświadomienie rodzicom, jakiego typu zachowania uważa się za agresywne, - wskazanie przyczyn powstania agresji, - próba wypracowania metod walki z agresją, - kształcenie umiejętności stosowania metod dobrej komunikacji. Technika warsztatowa Pomoce: papier, mazaki, plansza „Agresja”, plansza „Pochodzenie agresji”, karty pracy, materiały dla rodziców. Przebieg zajęć. Powitanie. Jakiego rodzaju zachowania kojarzą się Wam ze słowem: I grupa II grupa III grupa WŚCIEKŁOŚĆ ZŁOŚĆ ZDENERWOWANIE Przedstawienie schematu wyjaśniającego pojęcie „agresja”. AGRESJA Przemoc fizyczna wobec osoby Zachowania: popychanie, poszturchiwanie, uderzenie, potrącenie, podstawianie nogi, wyrywanie przedmiotów, szarpanie, kopanie, przestraszanie, drażnienie, kłucie, pobicie, podcinanie, plucie, wymuszanie pieniędzy, zamykanie w pomieszczeniach, wykorzystanie seksualne itp Dyskryminacja Zachowania: poniżanie, naruszanie cudzej godności, odsuwanie od pewnych czynności, zabranianie uczestnictwa w niektórych pracach lub zabawach, Agresja werbalna Zachowania: obrażanie, znieważanie, ironizowanie, kompromitowanie, wyśmiewanie, kpiny, złośliwe uwagi połączone z naśladowaniem gestów, mimiki, wyglądu, sposobu zachowania się drugiej osoby, przezwiska, obmawianie, plotkowanie, skarżenie, donoszenie, podawanie fałszywych informacji. Przemoc skierowana na przedmioty Zachowania: wandalizm - niszczenie (uszkodzenie, dewastacja) przedmiotów. Groźby Zachowania: stosowanie presji, szantażu celem wymuszenia konkretnych zachowań. Związek zachowań związanych z wściekłością, złością, zdenerwowaniem z zachowaniami typowymi dla agresji. Wściekłość, złość, zdenerwowanie to główne stany emocjonalne, w których stajemy agresywni. Przedstawienie tematu spotkania. Wyjaśnienie skąd się bierze agresja u dzieci. Mechanizm powstawania agresji tłumaczy się w różny sposób. Światowej sławy neurolog i psychiatra Zygmunt Freud przyjął istnienie dziedzicznych skłonności do zachowań agresywnych. Inne koncepcje, nie odrzucając całkowicie pierwszej, zakładają, że w zachowaniach agresywnych odgrywają rolę także czynniki zewnętrzne, takie jak np. sposób wychowania czy frustracja wynikająca z niedostatecznego zaspokojenia potrzeb człowieka. POCHODZENIE AGRESJ a) TEORIA FRUSTRACJI Brak poczucia bezpieczeństwa, Brak zdobycia uznania, sukcesu, Brak kontaktów z rodzicami, rówieśnikami, nauczycielem, Potrzeba samodzielności, aktywności, Potrzeba uznania społecznego, Niesprawiedliwa ocena. b) TEORIA SPOŁECZNEGO UCZENIA SIĘ Model matki, ojca, nauczyciela, innych dorosłych, Sposób bycia kolegów, na placu zabaw, na ulicy, Oglądanie filmów zawierających obrazy agresji itp. c) TEORIA INSTYNKTÓW Nietrudno zauważyć, że o ile nie możemy ingerować w dziedziczne skłonności uczniów, o tyle na ich wychowanie mamy jako rodzice i nauczyciele znaczny, a nawet decydujący wpływ. Nie bez powodu rodziców wymieniłam jako pierwszych. To oni przecież są pierwszymi nauczycielami swych dzieci, stanowią dla nich wzór do naśladowania. Zrzucanie obowiązku wychowania dziecka na szkołę jest wielkim nieporozumieniem. Szkoła, bowiem może, a nawet powinna, wspierać wychowanie ucznia, ale nigdy nie zastąpi dziecku miłości czy autorytetu matki i ojca.To rodzice mają przygotować swoje dziecko do tak ciężkiej próby, jaką jest współczesne życie. Nie można wychować dziecka bez obowiązków, bez odpowiedzialności, a całą strategię wychowawczą opierać na tzw. luzie, swobodzie, beztroskim wychowaniu. Rodzice nie mogą oczekiwać, że dziecko wychowa szkoła lub wychowa się samo. Coraz mniej rodziców poświęca czas dzieciom, interesuje się nauką, pyta, z kim się dziecko spotyka, co czyta, co ogląda, czego słucha, jakie ma kłopoty, z czego się cieszy, jakie ma plany na przyszłość. „Głuchota” dorosłych na potrzeby dzieci i młodzieży powoduje blokowanie własnych uczuć, utratę godności, tłumienie własnego „ja”, a w konsekwencji prowadzi do wyzwalania się agresji. Z badań wynika, że przejawy agresji wywołują: wymagania dorosłych, które nie uwzględniają właściwości fizycznych dziecka, walka o autonomię i obrona przed nadmiarem obowiązków. Każdy człowiek podlega pewnemu schematowi pojawienia się emocji: bezradność- lęk- złość- agresja. Ludzie dorośli mają dużo możliwości zachowań agresywnych, które rozładowują ich lęk i nie szkodzą otoczeniu. Dzieci nie znają jeszcze wzorców wielu zachowań, więc reagują spontanicznie i najprościej, jak potrafią. Rodzice często nakazują dzieciom tłumić przejawy lęku. Dzieci uczą się tłumić emocje w domu, ale dają im upust w szkole. Dorośli powinni zdawać sobie sprawę z tego, że jeśli mały człowiek jest agresywny, to prawdopodobnie stoi bezradny przed jakimś problemem, boi się, że to przerośnie jego możliwości i musi dać upust tym emocjom. Czasami wystarczy dowiedzieć się, o co chodzi, jakie dziecko ma problemy i pomóc mu w ich rozwiązywaniu. 7. Udzielenie odpowiedzi na pytanie,:„Jakie zachowania mojego dziecka mnie denerwują, jak reaguję i co na to dziecko? Prowadzący zapisuje na tablicy podawane przykłady zachowań zdenerwowanych rodziców, rodziców obok wypisuje przewidywane reakcje dzieci. Np. Reakcje zdenerwowanego rodzica Prawdopodobne zachowania dziecka Złowrogie milczenie, Awantura, „areszt domowy”, Zakaz oglądania TV, Zakaz używania komputera, Lanie,…. Odreagowuje kłótnią z innymi, Wyładowuje złość na zwierzętach domowych, Izoluje się od najbliższych, Robi wszystko na przekór rodzicom, Płacze, Ma żal do rodziców, Głośno manifestuje swój gniew (np. "nie kocham was”). PRZEMOC ZAWSZE RODZI PRZEMOC Konwencjonalnym sposobem eliminowania agresji jest karanie za agresywne zachowania. Jednakże, jak wskazują badania, karząc za agresję możemy uzyskać rezultat odwrotny od zamierzonego - nie likwidację, lecz utrwalenie zachowań agresywnych. Karanie za agresję przynosi często pozorne i krótkotrwałe efekty. Karana agresja może ulec stłumieniu i manifestować się w postaci wrogich myśli, pragnień, wyobrażeń. Karanie zachowań agresywnych doprowadzić może do tzw. przemieszczania agresji: dziecko nie będzie przejawiało agresji w obecności osoby karzącej, lecz „wyładuje” napięcie emocjonalne na innych obiektach w sytuacjach, w których nie czuje się zagrożony ukaraniem. Nasuwa się pytanie „czy wobec tego należy w ogóle stosować kary”? Kary należy stosować, ale ze szczególną rozwagą. Skutecznie przeciwdziała kara „psychologiczna” tzn. manifestowanie przykrości, jaką naganne zachowanie sprawiło rodzicom, kary słowne połączone z tłumaczeniem, wyjaśnieniami, perswazją. Kara słowna budzi u karanego poczucie niechęci, gniewu, kara psychologiczna natomiast prowadzi do poczucia winy, która stać się może motywem zmiany dotychczasowego zachowania. Należy pamiętać o następujących zasadach: · nie stosuj kar fizycznych - nie można eliminować u kogoś zachowań agresywnych, samemu będąc agresywnym · karanie słowne, perswazyjne, „psychologiczne” wymaga opanowania własnych negatywnych emocji - nie karz w uniesieniu, zdenerwowaniu · jeśli karzesz, staraj się, aby dziecko zrozumiało sens stosowanej kary, wyjaśnij za co i dlaczego został ukarany - karząc za zachowania agresywne, równocześnie dostrzegaj i nagradzaj pozytywne zachowania dziecka.. Np. Reakcja rodzica Reakcja dziecka Szczera rozmowa na temat zaistniałej sytuacji, Wspólne szukanie rozwiązania problemu, Rozmowa o uczuciach dziecka i uczuciach rodziców. Uspokaja się, Pozbywa się lęku, niepewności, Upewnia się, że rodzice go rozumieją i kochają, Chce się poprawić. Czego oczekuję od innych, gdy mam zły dzień, mam kłopoty? Karty pracy. Rodzice wpisują swoje oczekiwania. Odczytanie oczekiwań jako sposobów eliminowania zachowań agresywnych. Np. - rozmowa, - zrozumienie, - uczucie, - spokój, - wyciszenie, - relaks, - pomoc, - rozweselenie itp. Właściwa komunikacja między dziećmi i rodzicami. Kilka rad jak komunikować się z dzieckiem. a) Ograniczaj swoje komunikaty do krótkich prostych wypowiedzi np. „Jasiu - piżama”. b) Informuj dziecko o swoich uczuciach np. „Złości mnie bałagan w twoim pokoju”. c) Udzielaj informacji zamiast pouczania. d) Stosuj dowcipne formy komunikacji - żartobliwe listy, wesołe karteczki np. „Będę czekał po odrobieniu lekcji - ROWER”. Dzieci uczą się od nas: · Dziecko krytykowane - uczy się potępiać. · Dziecko żyjące w nieprzyjaźni - uczy się agresji. · Dziecko wyśmiewane - uczy się nienawiści. · Dziecko zawstydzane - uczy się poczucia winy. · Dziecko żyjące w tolerancji - nabiera cierpliwości. · Dziecko zachęcane - uczy się wiary w siebie. · Dziecko rozumiane - uczy się oceniać. · Dziecko traktowane uczciwie - uczy się sprawiedliwości. · Dziecko żyjące w bezpieczeństwie - uczy się ufać. · Dziecko przyjmowane takim, jakie jest - uczy się akceptować. · Dziecko otoczone przyjaźnią - uczy się szukać w świecie miłości. Rozdanie materiałów dla rodziców, pożegnanie. Literatura. Kornelia Bieniek - Scenariusz spotkania z rodzicami „Jak radzić sobie z agresją u dzieci?” Małgorzata Błaszczyk - "Referat przygotowany na spotkanie WDN-u wychowawców. Materiał szkoleniowy. Agresja w szkole. Czy szkoła może być wolna od agresji? Skąd się biorą agresywne dzieci? Okoń W.:” Słownik pedagogiczny”, Warszawa 1987. Skorny Z.: „Psychologiczna analiza agresywnego zachowania się”, Warszawa 1968. A. Frączyk, Wychowanie a agresja, „Psychologia Wychowawcza” 1979 nr 2 I. Więckowska, Warunki uczenia się agresji przez dzieci a kara i nagroda”, „Psychologia Wychowawcza” 1977 nr 8 Domaradzka A.:” Skąd tyle agresji?”, Edukacja i dialog 2002, nr 3. "

---