Immanuel Kant- niemiecki filozof żyjący
pod koniec epoki, określił oświecenie
za „wyjście rodzaju ludzkiego ze stanu
samozawinionej niesamodzielności”.
Francois Marie Aroutet- francuski
myśliciel zwany również Wolterem,
żyjący w latach 1697-1778. „Król filozofów”.
„Listy o Anglikach”; „listy filozoficzne” oraz
„Traktat tolerancji”. W 1761 zaangażował się
publicznie w sprawę sądową. Był pierwszym
pisarzem, który tego dokonał.
John Locke- prekursor empiryzmu,
żyjący w XVII wieku 1631-1704. Napisał esej
„Rozważania dotyczące rozumu ludzkiego” w 1690.
John Locke- „Myśli o wychowaniu” ( 1693)
„Dwa traktaty o rządzie” ( 1690)
Isaac Newton - (1642-1727)n najwybitniejszy
naukowiec epoki, również był empirystą.
Sformułował zasadę dynamiki oraz prawo
powszechnego ciążenia.
Karol Linneusz- (1707-1778) dokonał klasyfikacji
roślin i zwierząt. „System natury” „Fundamenty botaniki”.
Antoine Lavoiser- (1743-1794) analiza chemiczna
powietrza, rozkład wody na pierwiastki oraz
wyjaśnienie roli tlenu w procesie spalania.
Przedstawił też koncepcję pierwiastka chemicznego i
sformułował prawo do zachowania masy w
reakcjach chemicznych.
Beniamin Franklin- ( 1706-1790) prowadził badania
nad elektrycznością i związanymi z nią zjawiskami.
W połowie XVIII wieku wynalazł piorunochron.
Bracia Montgolfier- wynaleźli balon, który wzniósł się w
1783 roku na wysokość 12 metrów. Wypełniony był
ogrzanym powietrzem- montolfiery.
Charles- wynalazł pierwszy balon
wypełniony wodorem- szarlieram.
Paul d'Holbach - zapoczątkował powstanie ateizmu.
Józef II- cesarz Habsburgów w 1781
wprowadził wolność kultu.
Jean Jacques Roseau ( 1712-1778)-
„Emil, czyli traktat o wychowaniu” w 1762, „Umowa społeczna”
Artyści klasycyzmu:
Nicolas Boileau- Despreaux- „Sztuka rymotwórcza” ( 1674)
wierszowany traktat poetycki określające cechy poszczególnych gatunków.
Pierre Beaumarchais ( 1732- 1799)- Francuz.
Napisał „Cyrulik sewilski” „Wesele Figara”.
Jonathan Swift ( 1677- 1745)- Anglik, twórca w klasycyzmie,
napisał „Podróże Guliwera” ( 1726) ukazuje potęgę ludzkiego rozumu.
Daniel Defoe ( 1660-1731) - autor „ Robinsona Crusoe” ( 1719)
ukazuje potęgę ludzkiego rozumu.
Friedrich Gottlieb Klopstock ( 1724-1803)- Niemiec,
który napisał pierwsze dzieło epickie na wzorcach starożytnych.
Była to „Mesjada” ( 1748-1772)
Inni:
Jan Sebastian Bach ( 1685- 1750)- tworzył muzykę barokową.
Antonio Vivaldi i Alesandro Scarlatti- główni twórcy muzyki rokokowej.
Joseph Haydn ( 1732- 1809)- Niemiecki kompozytor muzyki rokokowej.
Wolfgang Amadeusz Mozart ( 1756- 1791) Niemiecki
kompozytor muzyki rokokowej „Wesele Figara” „Czarodziejski flet”
Ludwig van Beethoven ( 1770- 1872)- przełomowy
kompozytor, zapoczątkował romantyzm.
Jacques Louis David ( 1748-1825)- namalował
„przysięgę Horacjuszów”
Monteskiusz- „listy perskie” „o duchu praw”.
Sformułował zasadę trójpodziału władzy na
ustawodawczą, wykonawczą i sądowniczą.
epistemologia- teorią poznania
Encyklopedia, czyli słownik rozumowany nauk,
sztuk i rzemiosł- najważniejsza
encyklopedia XVII wieku. Pracowało nad
nią około 130 uczonych. Pomimo licznych
cenzur i poprawek dzieło ukończono.
deizm- kierunek filozoficzno-techniczny,
według którego Bóg, po stworzeniu świata i praw,
przestał ingerować w jego losy. Deizm
odrzucał wiarę w cuda i objawienia.
ateizm- całkowite zaprzeczenie w istnienie Boga.
Akademie naukowe:
Angielskie Towarzystwo Królewskie- od 1660
Francuska Akademia Nauk- od 1666.
Władza ustawodawcza- legislatywna, powinna tworzyć normy prawne.
Władza wykonawcza- egzekutywa, wprowadza w życie ustawy.
Władza sądownicza- jurysdykcja- musi rozstrzygać spory.
Literatura klasycyzmu posiadała ambitne cele wychowawcze,
pełniąc przy tym funkcję edukacyjną..
„Spectator”- najwcześniejsze angielskie czasopismo
Literatura sentymentalna koncentrowała się na ukazywaniu
wewnętrznego, często skomplikowanego i pełnego sprzeczności
życia człowieka.
Literatura rokokowa- wytworna, subtelna,
nakierowana głównie na rozrywkę. Wartością
podstawową było piękno i możliwość obcowania ze sztuką.
Pierwsze budowle klasycyzmu:
Kościół w Saint Genevieve ( Paryż)
Kościół św. Magdaleny ( Paryż)
Zabytki rokokowe:
Pałac Zwinger w Dreźnie
San- Souci w Poczdamie
absolutyzm oswiecony-czynił z wladcy sługę państwa rządzącego
dla dobra ogółu, a wiec przeprowadzającego reformy w celu
wzmocnienia siły militarnej państw,dbającego o rozwój oświaty
i gospodarki,opowiadającego się za tolerancją religijną i zasadami
humanitaryzmu w sądownictwie.
I rozbiór Polski- carcyca Katarzyna II wspolnie z Austria i Prusami
dokonała pierwszego rozbioru w 1772 r
Wielka wojna połnocna-1700-1721-
Bitwa pod Połtawą-1709, bitwa miedzy Szwedami a Rosjanami.
Wygrywa Rosja.
Pokoj w Nystad-1721 na jego mocy Rosja zdobyła inflanty z Rygą,
Estonię,Ingrię czesc Karelii, zyskujac nie tylko dostep do Bałtyku
ale i dobrze rozwiniete obszary
Piotr I -Car zreformował armie rosyjska, rozbudował flote. Dzieki
temu Rosja pokonała Szwecje i tym samym zyskała dostep do Morza
Bałtyckiego.Powstal przemysł militarny pracujacy na potrzeby wojska.
W 18wieku car przeprowadził reformy administracyjne i podporzadkował
sobie Kosciół prawosławny.
-utworzył regularną armię,
-służba dożywotnia,
-rozbudował artylerię,
-na Bałtyku stworzył silną flotę,
-oprócz tego wybudował sobie stolicę na bagnach - Petersburg.
Karol XII- szwedzki król,podbił siły duńskie,pokonał siły Piotra I,rozbił
pod Rygą siły saskie Augusta II.
Carcyca Katarzyna II-kontynuowała polityke Piotra I,Za jej panowania
pozbawila Kozakow niezaleznosci, opanowala Krym,dokonała I rozbioru
Polski.
Fryderyk Wilhelm ( wielki elektor)-