Socjalizm - ogólnie
Socjalizm (łac.societas - wspólnota) wieloznaczne pojęcie, odnoszące się do prób zmniejszenia nierówności społecznych i upowszechnienia świadczeń socjalnych, lub poddania gospodarki kontroli społecznej (poprzez instytucje państwowe, samorządowe, korporacyjne lub spółdzielcze). Częścią wspólną wszystkich odmian socjalizmu jest (częściowe lub całkowite) odrzucenie idei kapitalistycznego wolnego rynku, ograniczenie własności prywatnej oraz promowanie idei sprawiedliwości społecznej.
Socjalizmem najczęściej określa się / są spokrewnione :
A) ruchy ideologiczne, prądy myślicielskie
socjalizm utopijny
tzw. socjalizm naukowy, czyli marksizm
komunizm (mutacja marksizmu)
socjaldemokracja
anarchizm
rewizjonizm (mutacja socjaldemokracji)
reformizm (mutacja socjaldemokracji)
centryzm (mutacja socjaldemokracji)
anarchosyndykalizm
socjalizm chrześcijański
socjalizm agrarny
B) ruchy społ., partie polityczne (inspirowane ideami socjalistycznymi)
Międzynarodówki
partie socjaldemokratyczne
partie komunistyczne
!!! socjalizm i ruch robotniczy to nie to samo.
Sama myśl socjalistyczna rozwinęła się wcześniej (XVIII w., początek XIX), a ruch robotniczy dopiero wtedy się formował (Francja - od 1831, Anglia - lata 20. XIX w., Niemcy - od 1847) i dopiero w poł. XIX w. się sformalizował i „z żywiołu” powstały większe oraz sprawniejsze partie, organizacje itd.