Cesarz Etiopi

Subkultura

SUBKULTURY

MŁODZIEŻOWE

SUBKULTURY

• Anarchiści
• Depeszowcy
• Gitowcy
• Goci
• Graffiti
• Harleyowcy
• Hipisi
• Krysznaici (Krisznowcy)
• Metalowcy

Pomarańczowa alternatywa
Poppersi
Punk
Rastafarianie
Sataniści
Skinheadzi
Yuppies

Anarchiści

• ANARCHIŚCI, ruch, którego początki sięgają 2 połowy. XIX

w. Pierwszym ważnym epizodem historycznym, który

przyczynił się do renesansu i odświeżenia ideologii

anarchistów były lata 60-te, okres młodzieżowej kontestacji

na Zachodzie. Początki ruchu w Polsce to połowa lat 80-tych

i powstanie Ruchu Społecznej Alternatywy RSA oraz ruchu

Wolność i Pokój. Zaczynają funkcjonować gazetki

“Anarchol”, ‘Terrorysta”, “Rewolta”. W 1988 roku powstaje

Międzynarodówka Anarchistyczna integrująca grupy

anarchistów. Od 1990 roku liczebność Środowiska spada.

Aktywizują się już okazjonalnie, w zależności od bieżącej

potrzeby. Uczestniczą w akcjach proekologicznych,

manifestacjach na rzecz przeciwko aborcji, przeciwko

karaniu za posiadanie narkotyków , włączając się również w

manifestacje polityczne i pacyfistyczne. Anarchiści są

opozycją wobec państwa jako takiego i w opozycji do

jakiegokolwiek z istniejących systemów politycznych.

Depeszowcy

• DEPESZOWCY, subkultura fanów brytyjskiego zespołu

rockowego “Depeche Mode”. W 1985 roku koncentrował
w Warszawie i od tego momentu datuje się jego coraz
większa popularność w Polsce. Swój styl wzorują na
wizerunku idoli Martina Gore - autora muzyki i tekstów i
gitarzysty Dawida Gahana. Noszą czarne kurtki, czarne
spodnie i buty na grubej podeszwie. Dopełnieniem są
Krótko przycięte, wyżelowane włosy. Bawią się na
depechotekach. Zarzuca się im brak odrębnej ideologii,
choć sami twierdzą, że ich ideologią są teksty Martina
Gore, w których jest wszystko - recepta na życie,
refleksje o wierze i miłości. Sprawiają wrażenie grupy
nieagresywnej, za to bardzo dbającej o swoją wizualną
wyrazistość, co naraża ich na ataki ze strony skinheadów
i metalowców.

Gitowcy

• GITOWCY, git - ludzie, gity, są zjawiskiem rdzennie polskim.

Pojawili się w latach 70 - tych tworząc pod względem struktury

rodzaj zamkniętego klanu, w obrębie którego preferowano styl

bycia oparty na sile, kulcie przemocy i podporządkowania.

Zasady te mają swoją pragenezę w ruchu “drugiego życia”, który

pojawił się około 1955 roku w zakładach poprawczych i karnych.

Stosunkowo najwięcej gitowców rekrutowało się spośród

uczniów szkół zawodowych i przyzakładowych. Gitowcy tworzyli

pewien stereotyp elity. Uważali siebie za awangardę powołana

do panowania. Dla podkreślenia swej grupowej tożsamości

ubierali się w ortalionowe kurtki tzw. Szwedki i spodnie

zaprasowane na kant. Nosili fryzurę na małpę. Ważna rolę

odgrywał tatuaż , zwłaszcza kropki na dłoniach, palcach oraz

twarzy. Najważniejszym znakiem była kropka przy lewym oku

(cyngwajs). W każdej grupie obowiązywała hierarchia ,

przywódcą był ktoś , kto miał kontakty ze światem

przestępczym. Posługiwali się specyficznym niezrozumiałym dla

niewtajemniczonych żargonem. Pewne elementy subkultury

gitowców przetrwały u skinheadów.

Goci

•

GOCI, pojawili się w latach 80 -tych i

rekrutują się głównie z fanów

“Dance Society”, “Fields of The

Nephilim”, “The mission”. Duży

wpływ ma na nich sztuka;

architektura gotycka i literatura XIX

wieku. Za stolicę Gotyku uważają

Leeds, skąd pochodzi najwięcej

znanych kapel. Atrybutami gotów są

czarne koty, nietoperze, pajęczyny,

świece, kadzidełka, cień, mrok,

welwet, koronki, astrologia,

okultyzm, cmentarze, Dracula,

Frankenstein. Noszą obszerne

czarne stroje, buty z długim

czubkiem, srebrną biżuterię , długie

włosy, makijaż - ciemne cienie, biały

fluid, czerwone lub czarne szminki

do ust, czarny lakier do paznokci. W

Polsce są widoczni przede wszystkim

w Warszawie. Organizują imprezy

gotyckie, jak dotąd odbyły się dwie

większe imprezy w klubie “Remont”.

Graffiti

• GRAFFITI , graficiarze, mają rodowód amerykański. W

latach 60 -tych młodzi mieszkańcy Nowego Yorku

umieszczali nielegalnie swoje napisy, kolorowe szablony

na ścianach metra. W latach późniejszych anarchiści

niemieccy i włoscy studenci traktowali już swoje napisy

na murach przede wszystkim jako komunikaty o treści

politycznej. Działalność polskich graficiarzy należy

rozpatrywać w kontekście rozwoju rozmaitych

subkultur młodzieżowych w latach 80-tych. Początkiem

były wizerunki wesołych krasnali malowanych w

różnych miejscach Warszawy. W 1985 roku pojawiły się

pierwsze szablony m. między innymi autorstwa Tomasza

Sikorskiego i Andrzeja Rosołka. Swoje dzieła zaczęli też

eksponować ludzie ze środowiska warszawskich

deskorolców i anarchiści. Szczyt działalności polskich

graficiarzy przypada na lata 1989-90.

Harleyowcy

•

HARLEYOWCY, motocykliści, ruch stale

obecny niemal w całej Europie, USA i

Australii. W latach 50-tych na autostradach

Kalifornii i Wschodniego Wybrzeża zaczęli

się pojawiać gromadnie młodzi mężczyźni,

tak zwani ridersi na ciężkich motocyklach.

Harleyowcy nie starają się afiszować z

jakąkolwiek ideologią, interesują ich tylko

motocykle i wszystko im podporządkowują.

Nie pasjonują się nowymi modelami.

Prawzorem i najczęściej używaną maszyną

jest amerykański Harley Dawidson. W

Polsce pierwsi harleyowcy pojawili się w

latach 70-tych. Harleyowców charakteryzuje

duch męskiej sprawności i siły. Typowy strój

harleyowca to czarna skórzana kurtka z

symbolami i emblematem, podkoszulek z

oberwanymi rękawami i demonicznym

wzorkiem, szeroki i ciężki od żelaza pas,

dżinsy z dziurami lub skórzane spodnie,

wysokie buciory. Na przegubach bransolety,

palce upierścione srebrem, tatuaże. Jest też

styl na “Dziki Zachód”: kowbojski kapelusz,

takież buty, frędzle i indiańskie ornamenty.

Napojem mistycznym harleyowców jest piwo

lub whisky “Jack Daniels”. Na popularnych

zlotach harleyowców panuje atmosfera

pikniku i wzajemnego zrozumienia.

Hipisi

•

HIPISI, pierwsze grupy pojawiły się w

latach 60-tych w USA, jako wyraz

buntu przeciwko tradycyjnym

amerykańskim wartościom kariery,

profesjonalnej perfekcyjności,

postępowi, prestiżowi mierzonemu

stanem posiadania. U podstaw ruchu

legły nastroje pacyfistyczne, których

radykalizacje nastąpiła po wybuchu

wojny wietnamskiej. Hipisi głosili

hasła wolnej miłości, powrotu do

natury, pacyfizmu, dostępu do

narkotyków, tolerancji w zakresie

wyboru sposobu życia, zachowania i

ubioru. W Polsce na przełomie lat 60-

tych i 70-tych tworzono komuny na

Mazurach, w Bieszczadach i w okolicy

Warszawy. Od lat 80-tych hippisów

utożsamiano w Polsce z narkomanami.

Długowłosi i ekstrawagancko ubrani

stanowili wstydliwy problem. Z

biegiem lat ruch przestał istnieć, ale

poglądy dawnych hipisów nadal

znajdują zwolenników wśród młodych

ludzi.

Krysznaici (Krisznowcy)

•

KRYSZNAICI, krisznowcy ( inaczej Hari

Kriszna, bhaktowie) są jedną z sekt

religijnych stanowiących wspólnotę o

charakterze kulturowym. Wyznawcy

hinduskiego Boga Kriszny zmierzają do

odrodzenia poprzez świadomą ascezę,

pracę, modlitwę - mantrę.

Konsekwencją wiary w reinkarnację

jest szacunek do wszystkiego co żywe,

a to z kolei idzie w parze z

wegetarianizmem. Żyją w komunach

wokół świątyń. W Polsce ruch został

zarejestrowany w 1998 roku, a

społeczność wyznawców liczy około 12

tys. Osób. Noszą się ekologicznie, ich

lekkie szaty utkane są z lnu. Golą

głowy, a kobiety znaczą czoła

kropkami- znak Boga Wiszny.

Krysznaici nie angażują się w

pozamałżeńskie związki seksualne, nie

uprawiają hazardu, nie korzystają z

dóbr kultury masowej. Przypisuje się

im kontakty z ruchami faszyzującymi

na Zachodzie.

 

Metalowcy

• METALOWCY, heavy-metalowcy, jest to subkultura fanów

odmiany rocka zwanej heavy metal. Początek ruchu sięga lat

70-tych, ale największą popularność w wielu krajach

osiągnął w następnej dekadzie, kiedy to koncerty rockowe

zaczęły przybierać charakter coraz większej widowiskowości

i teatralizacji. Metalowcy nie głoszą specjalnej ideologii czy

filozofii. Teksty piosenek podkreślają kult szatana, zła,

apoteozę tych negatywnych sił. Zainteresowanie

okultyzmem i czarną magią powoduje, że utożsamia się ich

często z satanistami. Fani heavy- metalu ubierają się na

wzór dawnych rockersów. Ich styl to: obcisłe skórzane lub

jeans’owe spodnie, skórzane kurtki-ramoneski, pasy

nabijane ćwiekami (pieszczochy), koszulki na których

dominują kościotrupy i inne przerażające postacie. Noszą

długie włosy sprawiające potarganych. W Polsce przeglądem

idei, stylu bycia i obrzędowości muzyki heavy- metalu są

festiwale “Metalomaniaków” w Katowicach.

Pomarańczowa alternatywa

•

POMARAńCZOWA ALTERNATYWA,
ruch będący zjawiskiem polskim,
chociaż samą nazwę zapożyczył z
kontrkulturowych tradycji
holenderskich Provosów i Państwa
Krasnoludków. Ruch happeningowy
wyłonił się w 1980 roku we
Wrocławiu. Głównym animatorem
był Waldemar Frydrych - “Major”.
Happeningi atakowały polityczną i
społeczną rzeczywistość
schyłkowego komunizmu. Miały na
celu ośmieszenie, parodiowanie
wszelkich oficjalności. Każda akcja
stanowiła wyzwanie dla sztywnych
reguł życia w ranach systemu.
Pomarańczowa alternatywa
spotykała się nie tylko z aplauzem
ze strony anarchizującej młodzieży,
ale i z sympatią ze strony
antykomunistycznej opozycji.

Poppersi

• POPPERSI, szpanerzy (dzieci zamożnych

rodzin), subkultura ma rodowód angielski; w
Polsce w latach 1981-85. Stanowili wyraz
marzeń młodzieży z niskich klas społecznych
o “lepszym życiu”. Grupy młodzieży
ubierające się w najmodniejsze i najdroższe
stroje okupowały ekskluzywne lokale i
imponowały rówieśnikom pieniędzmi. Liczył
się dyskotekowy szpan, muzyka new
romantic oraz w Polsce zespoły takie jak
“Kombi”, “Lady Punk”, ”Republika”.

Punk

• PUNK, ruch młodzieżowy powstał w latach 70-tych w Wielkiej

Brytanii i w USA. Przyjmuje się, że pierwszym wydarzeniem

publicznym związanym z punkami był koncertowy debiut zespołu

“Sex Pistols’ w Londynie w 1976 roku. Skandalizujący styl tego

zespołu , stał się podstawą zachowań subkultur punkowych. W Polsce

dużą rolę odegrały zespoły punk-rockowe “Brygada Kryzys”, “Tilt”.

Zanegowany został cały system społeczny i reguły jego

funkcjonowania. Postawa skrajnej negacji obejmowała sfery

społeczne (rodzina), polityczne (np. parlament), edukacyjne, prawne,

ale także tradycję, stąd między innymi niechęć do religii i

religijności. Podstawowe atrybuty stylu subkultury punków

najwyraźniej uwidaczniają się w stroju: stara skórzana kurtka

nabijana ćwiekami, ćwiekowy pas, pieszczotka (branzoleta) na

przegubach dłoni, spodnie podarte lub w kolorowe łaty z zamkami

błyskawicznymi, ciężkie wojskowe buty-glany. Uzupełnia całość

wygolona po bokach głowa, pośrodku włosy ułożone w czub a’la

Irokez, do tego kolczyki lub agrafki w uszach. Ruch nie ma żadnych

liderów czy oficjalnych ideologów. Tworzą go małe wspólnoty(załogi,

które kontaktują się ze sobą okazjonalnie (np. Podczas koncertu czy

festiwali rockowych, takich jak w Jarocinie). 

Rastafarianie

rastamani, ruch powstał na Jamajce w drugiej połowie lat
•

60-tych, choć jego tradycje są znacznie dawniejsze. Obejmuje głównie
środowiska murzyńskich imigrantów w Wielkiej Brytanii oraz murzynów w
USA. Ruch zakłada konieczność zwrócenia się ku religii. Jednym z
najistotniejszych symboli najczęściej występujących w języku rastafarian jest
Babilon rozumiany jako pogrążony w grzechu świat białego człowieka. W
Europie sekta zdobyła duży rozgłos, ale Polska jest jedynym krajem, w którym
istnieje ruch białych rastfarian. Pojawili się w latach 80-tych wraz z muzyką

•

Boba Marleya. Wielu z nich wywodziło się z ruch punk, który w pewnym
momencie wydał się im mało twórczy. Ideologia rodzimego rastafarianizmu
atakuje głównie sfery moralne rzeczywistości. Światu zła przeciwstawiają oni
swoją kulturę: muzykę, styl życia. Żyją w komunach, jedzą żywność przez
siebie wyprodukowaną. Nie piją alkoholu, zalecają wegetarianizm. Używają
marihuany jako środka pomagającego w medytacjach. Noszą długie galabije,
kolorowe wdzianka, w których dominują kolory flagi Organizacji Jedności
Afryki - czerwony, żółty i zielony. Ważna jest fryzura tak zwane dready, czyli
długie włosy skręcone w wąskie pasma (nie splecione) włosy, których się nie
rozczesuje. Ludzie Rasta z natury są spokojni i nie narażają się na ataki
innych ugrupowań. Polscy Rastafarianie lat 90-tych to już ostatni
przedstawiciele tej sekty.

 

Sataniści

• na Zachodzie - sekta, ruch kulturowy; w Polsce - subkultura. Ruchy

te zawsze były w opozycji wobec chrześcijaństwa i jego doktryny.

Satanizm pozwala człowiekowi, który odrzucił Boga, stać się swoim

własnym Bogiem. Podstawowym ceremoniałem satanistów są

“czarne msze”. W Polsce subkultura pojawiła się po 1984 roku na

fali popularności zespołów speed - black - metalowych, takich jak

“Kat”, “Kreon” i “Fatum”. Teksty piosenek tych zespołów zawierają

wiele motywów satanistycznych, łącznie z otwartą manifestacją zła

i szatana. Polski satanizm jest daleki od pierwowzoru

amerykańskiego. Funkcje rytualne przejmują koncerty, w czasie

których sataniści występują w “pełnym rynsztunku” - czarnych

skórzanych kurtkach z napisem “Ave Lucifer”, na szyi odwrócony

krzyż. W stroju dominacja kolorów: czarnego i czerwieni. W

szczytowych momentach koncertu sataniści podnoszą w górę pięść

z dwoma wystawionymi palcami (wskazującym i małym) -

symbolem satanistów. Od pamiętnej, zorganizowanej w Jarocinie w

1986 roku “czarnej mszy” sataniści są symbolem dużego

zagrożenia dla społeczeństwa dla, tym samym zostali ulokowani na

samym biegunie radykalnej opozycji wobec kultury oficjalnej.

Skinheadzi

•

skini, pojawili się w Wielkiej Brytanii w latach

70-tych, później w pozostałych krajach Europy.

W Polsce zaczęli być widoczni w latach 1982-

83. Wywodzą się ze slumsów wielkich miast i

rekrutują się z młodych bezrobotnych.

Ostrzyżeni na łyso, ubrani w stroje robocze, to

jest toporne buciska martensy, dżinsy lub

spodnie i kurtki wojskowe. Szokują wyglądem.

Skinheadzi ześrodowiskowali i spotęgowali to

co w ruchu punk było wulgarne i

szowinistyczne. Utożsamiają się z ruchami,

które preferują kult siły, między innymi z

organizacjami neofaszystowskimi. Dewizą

życiową naszych skinów jest walka o Polskę

dla Polaków, ulubionymi hasłami są: “Polish

Power”, “Żydzi do gazu”, “White Power”. Ze

szczególną agresywnością odnoszą się do

Murzynów i Arabów. Najbardziej

zaangażowani politycznie toczą zacięty bój z

anarchistami. Skini do wszystkich subkultur

nastawieni są wrogo, nawet między sobą nie

zgodni. Agresję wyładowywują na

manifestacjach, koncertach rockowych i

meczach piłkarskich. Integracji tej subkultury

i wzrostowi jej liczebności sprzyja wsparcie

moralne ze strony organizacji takich jak

Polskie Stowarzyszenie Narodowe i Polska

Wspólnota Narodowe Bolesława Tejkowskiego.

Yuppies

• YUPPIES (skrót od angielskiego Młodzi Miejscy

Profesjonaliści), pokolenie, które na przełomie lat 70-
tych weszło w życie zawodowe, wskazując silną
orientację na osiąganie sukcesu, pieniędzy i prestiżu.
Cechą stylu życia jest mobilność, kompetencja, swoboda
w życiu erotycznym. Cenią elegancję i ładne rzeczy,
dobre restauracje, muzykę klasyczną. Dbają o kondycję
fizyczną. Są przeciwnikami tradycjonalizmu. Przyjmują
rolę ekspertów, “mózgów do wynajęcia”. W Polsce
yuppies to ludzie młodzi, którzy biorą sprawy “we
własne ręce”, są akwizytorami na przykład Amway’a,
Zepptera, są maklerami giełdowymi, specjalistami od
komputerów. Za wszelką cenę chcą zapewnić sobie
wysoki status materialny i choć trochę zbliżyć się do
zachodniego wzorca.

kontrkultura

Kontrkultura (z łac. contra =
przeciw + kultura) – określa
względnie spójną grupę
społeczną, która wyraża
sprzeciw wobec zastanej kultury,
jak i tworzeniu nowej.

w innej definicji – wielopoziomowa formacja

ideologiczna, która obiera sobie za zadanie
wyzwolenie człowieka z represyjnych sideł
kultury, dążąca do totalnego wyzwolenia
wewnętrznego i społecznego jednostki
poprzez transgresyjne techniki społeczne i
personalne, łączone często z okultyzmem,
magią i środkami psychodelicznymi.
Charakterystycznym dla kontrkultury
sposobem działania jest stosowanie "taktyki
bycia niewidzialnym" i postulowanie
istnienia "intuicyjnej sieci porozumienia".

Jedność kultury i zróżnicowanie kultury

Tabu kulturowe

Prawo naturalne i prawo stanowione

Socjalizacja

bibliografia

1. Florian Znaniecki, Socjologia wychowania, t. I i II, PWN,

Warszawa 1973.

2. Roland Meighan, Socjologia edukacji, UMK, Toruń 1993.

3. Robert B. Woźniak, Zarys socjologii edukacji i zachowań

społecznych, T. I, II, Bałtycka Wyższa Szkoła

Humanistyczna, Koszalin, 1997.

4. Stanisław Kowalski, Socjologia wychowania w zarysie,

PWN, Warszawa 1979.

5.Jan Włodarek, Socjologia wychowania w Polsce,

Wydawnictwo Naukowe UAM, Poznań 1992.

6. (Red.) Andrzej Radziewicz Winnicki, Współcześni

socjologowie o wychowaniu, Uniwersytet Śląski, Katowice

1993.

7.Mariusz Zemło, Nowa socjologia edukacji, Trans Humana,

Białystok 1996.

8.Klaus-Jurgen Tillmann, Teorie socjalizacji, Wydawnictwo

Naukowe PWN, Warszawa 1996.

Podstawy socjalizacji

Znaczenie natury i wychowania.
Socjalizacja jest procesem opartym na

społecznych interakcjach (stosunkach

wzajemnych), poprzez które ludzie nabywają

zachowań ważnych dla skutecznego ich

funkcjonowania w społeczeństwie. Gdyby nie

było socjalizacji, kultura danego

społeczeństwa nie byłaby przekazywana z

pokolenia na pokolenie. W przypadku braku

socjalizacji, społeczeństwo nie byłoby w

stanie trwać poprzez pokolenia, Zarówno

jednostki jak i społeczeństwo są wzajemnie

uzależnione od socjalizacji

Socjalizacja zachodzi pod warunkiem

zaistnienia

odpowiedniego

genetycznego

uposażenia

i

odpowiedniego środowiska. Organizm

nie

jest

pasywnym

obiektem

zaprogramowanym tylko przez geny ani

nie jest też ukształtowany tylko przez

siły

środowiska.

Dziedziczność

biologiczna i środowiskowa wzajemnie

się warunkują i oddziałują na siebie

wzajemnie. Dynamiczna gra między

jednostką i środowiskiem jest podstawą

ludzkiej inteligencji, wiedzy i kultury.

SOCJALIZACJA

nauka wartości i norm

unifikacja
internalizacja norm i zachowań

robię co muszę

robię to co mi każą

WYCHOWANIE

rozwój osobowości człowieka

interioryzacja

uwewnętrznianie

robię co czuję, że powinienem

robię to co wypływa ze mnie i moich

przekonań

W wychowaniu najważniejsze jest

zapewnienie indywidualnego rozwoju

osobowości.

społeczna komunikacja

Aby przystosować się do środowiska,

jednostka ludzka musi być zdolna do
komunikowania się. Komunikacja jest
procesem przekazywania informacji,
idei, postaw, stanów umysłu innym
ludziom.

Zawiera

komunikaty

werbalne

i

niewerbalne

(poza-

słowne) za pomocą których wysyłamy
i otrzymujemy wiadomości.

definicja sytuacji

Ludzie nie odpowiadają bardzo

ściśle na bodźce płynące ze
zmysłów, lecz nadają znaczenie tym
bodźcom

i

kształtują

swoje

działania.

Nasze

środowisko

symboliczne mediuje (pośredniczy)
w reakcji na środowisko fizyczne,
więc nie reagujemy bezpośrednio
na bodźce lecz na definicję sytuacji.

Definicja sytuacji jest interpretacją czy

rozumieniem przykładanym przez nas do

bezpośrednich warunków otoczenia, Nasze

definicje

wpływają

na

konstrukcję

rzeczywistości. (Thomas) jeśli ludzie definiują

sytuację jako realną, jest ona realna w

swoich skutkach, tak jakby była prawdziwa.

Przykładowo, jeśli uważamy, że ktoś nas

krzywdzi, to konsekwencje tego dla nas są

takie, jak gdyby rzeczywiście ktoś nas

krzywdził, pomimo, że nie ma to miejsca.

Posługujemy się nie tylko definicją

sytuacji lecz także definicją samego

siebie. Musimy odpowiedzieć sobie

na pytanie: Kim ja jestem? Charles

Horton Cooley twierdził, że nasza

świadomość siebie samego wyrasta

w pewnym społecznym kontekście.

Ta uwaga znalazła wyraz w koncepcji

jaźni odzwierciedlonej. Formowanie

się

jaźni

odzwierciedlonej

jest

procesem w którym przyjmujemy w

wyobraźni pogląd innych ludzi na

nas.

Proces ten występuje w trzech

fazach.

1. W pierwszej wyobrażamy sobie jak

wypadamy w oczach innych.

2. W drugiej wyobrażamy sobie jak inni

oceniają nasz obraz.

3. W trzeciej fazie rozwijamy pewnego

rodzaju samo-wyobrażenie o sobie,
takie jak duma, czy upokorzenie na
podstawie percepcji naszej osoby w
oczach innych.

zgeneralizowany inny - George

Herbert Mead

1. Georg

Herbert

Mead

opracował

na

podstawie idei Cooley’a pogląd, że jaźń
powstaje w interakcji z innymi, w
szczególności wtedy, gdy podejmujemy role
innych w stosunku do siebie. W takiej
interakcji przejmujemy rolę innych i
odgrywamy rolę własną. Dzieci zwykle
przechodzą przez trzy fazy rozwoju jaźni: w
fazie zabawy, w fazie gry i w fazie
„zgeneralizowanego”

innego

(uogólnionego).

zarządzanie wrażeniem - Erving

Goffman

1. Erving Goffman zauważył, że tylko

poprzez kształtowanie wyobrażeń
innych o nas możemy kontrolować
czy przewidywać ich opinie o nas.
Nazwał

to

zarządzaniem

wrażeniem.

Używamy

w

tym

przypadku masek i dopuszczamy
się strategicznych rewelacji o nas.

Socjalizacja jest procesem ciągłym,

zachodzącym przez całe życie.
Wszystkie społeczeństwa muszą
sobie

radzić

z

problemami

socjalizacji w kolejnych fazach cyklu
życia. Społeczeństwa przewidują
odmienne aranżacje socjalizacji w
poszczególnych fazach życiowych.

Chociaż różnie mogą definiować

dzieciństwo,

zaczynają

proces

socjalizacji tak szybko, jak to tylko
możliwe. Socjalizacja jest w pierwszych
latach bardzo intensywna i zaskakuje,
że rezultaty są tak szybko osiągane.
Przykładowo odpowiedź na zachowania
innych ludzi i wywoływanie reakcji jest
osiągana bardzo wcześnie.

Socjalizacja w cyklu życia

– dzieciństwo
– młodość
– wczesna dojrzałość
– wiek średni
– starość
– śmierć

Łono matki

zmiana środowiska

rodzina


podwórko


przedszkole


szkoła


dzielnica


miasto


państwo


kontynent

III grupy czynników

kształtujących człowieka

• rzeczy materialne
• wzory (zachowań, postaw z

literatury, sztuki itp.)

• organizacje (od organizacji struktury

pomieszczenia do .... organizacji
społecznych)

W historycznie istniejących

społeczeństwach młodość nie
istniała jako faza życia, nie
definiowano jej jako czegoś
odrębnego. Chociaż ludzie zawsze
przechodzili gwałtowne zmiany
fizyczne i psychiczne związane z
dojrzewaniem, często tez
podejmowali role człowieka
dorosłego w wieku 13 lat życia.

Wg Erika Eriksona zasadniczym

zadaniem młodości jest wybudowanie i

potwierdzenie stabilnej identyfikacji,

odpowiedzi na pytanie jaki jestem i kim

jestem. Młodość nie musi być koniecznie

burzliwym okresem. Znaczenie luki

między generacjami jest przesadzone.

Badania tego nie potwierdzają. Młodzież

nie różni się od pokolenia rodziców i

dziadków w fundamentalnych sprawach

życiowych choć może różnić się

upodobaniami związanymi z

konsumpcja, rozrywką, wypoczynkiem.

Wczesna dojrzałość oznacza pokonywane

problemu miłości i pracy. Idealnie byłoby,
gdyby w tym okresie rozwinęła się
zdolność do doświadczania zaufania,
wsparcia u czułości w relacjach z innym
człowiekiem. Problem pracy oznacza -
idealnie- pozyskane podstaw dla rozwoju
kariery. W tym okresie ludzie orientują się
na pewnego rodzaju zegar społeczny,
skonstruowany z norm, mówiących o tym
kiedy powinniśmy skończyć szkolę lub
studia, kiedy założyć rodzinę, urodzić
dziecko, zacząć pracować.

Średnia dojrzałość jest okresem do

pewnego rodzaju mglistym. Dla
mężczyzn z reguły najważniejsza
jest praca, dla kobiet rodzina, choć
nie jest to coraz częściej regułą.
Kryzys

wieku

średniego

jest

związany z problemami tych sfer.

Późna dojrzałość jest kwestia społecznej

definicji. Społeczeństwa definiując

starość przydają jej różne znaczenie,

(szacunek i godność lub nie).

Najważniejszym wydarzeniem jest w

okresie starość przejście na emeryturę,

zakończenie aktywności zawodowej.

Wielu socjologów definiowało negatywnie

emeryturę, lecz to się zmienia. Obecnie

przeważ pogląd, że gdy emeryt jest

zdrowy i posiada właściwy poziom

zabezpieczenia finansowego, jest osobą

zadowoloną z bycia emerytem. Wielu

starych ludzi doświadcza problemów

związanych z utratą partnera życiowego.

Oznacza to zmianę roli społecznej.

Diagnoza nieodwracalnej śmierci

wymaga od jednostki nowej definicji

siebie. Zależy to od pozycji

społecznej, poglądów, środowiska,

oceny dotychczasowego życia.

Zmiany w technice medycznej i

warunkach życiowych czynią

obecnie okres umierania czymś

zupełnie innym doświadczeniem niż

było to dawniej. Umieranie obecnie

jest bardziej zorganizowane,

odpersonifikowane. Wyróżnia się

kilka etapów umierania.

Glosariusz:

normy wiekowe, socjalizacja,

wychowanie, język ciała,
komunikacja, definicja sytuacji,
zgeneralizowany inny, zarządzanie
wrażeniem, jaźń odzwierciedlona,
znaczący inny,