25 stycznia egzamin godzina 10.00 sala 31 !! 1918-1989r.
Stosunki polsko - rosyjskie i polsko - niemieckie
styczeń - luty 1919r. rząd Polski został uznany przez państwa Ententy;
Tylko z Rumunią i Łotwą udało się nam nawiązać przyjazne stosunki.
Problemem były stosunki z Niemcami i Rosją Radziecką. Ułożenie stosunków z tymi państwami było konieczne do rozwoju Rzeczpospolitej i jego istnienia.
Niemcy od momentu wejścia w życie traktatu wersalskiego zgłaszały sprzeciwy co do przyznania Polsce wcześniej zagarniętych terenów. Nie zgadzały się także na przynależność Małopolski do Rzeczpospolitej, odbierane to było jako atak na gospodarkę niemiecką. Nie zgadzali się także na przyznanie Polsce Pomorza Gdańskiego, gdyż stracili łączność z Prusami Wschodnimi. Kwestionowano także w Berlinie wyłączenie Gdańska z terytorium niemieckiego. Kwestionowano także przynależność do Polski części Górnego Śląska. Aż do wybuchu II wojny Niemcy nie uznawały podziału Śląska. *Akcje tj. plebiscyt na Śląsku, bojówki.
Rosja Radziecka również nie zgadzała się na zdobycia terytorialne Polski. Rząd radziecki stał na stanowisku, że podjęte decyzje z konferencji pokojowe nie są dla Rosji konieczne, gdyż nie brali w niej udziału. Wysuwali roszczenia co do ziem Białoruskich a także Królestwa Polskiego. Doprowadziło to do konfliktu między państwami który zakończył się traktatem pokojowym w Rydze w 1921r. Rząd radziecki stał na stanowisku że należy dokonać nowego podziału państw i ustalić nowe linie graniczne na zasadzie przynależności etnicznej.
Rozpoczęły się akcje propagandowe. np. przerzucanie oddziałów zbrojnych które motywować miały ludność do antypolskiego nastawienia czy też wystąpień przeciw polskiej władzy. 1924 sierpień kiedy to oddział ponad 100 osobowy przekroczył granicę i dokonał napadu na Stołbce. Został zniszczony posterunek policji, dworzec itd. To stało się przyczyną utworzenia formacji która miała zająć się ochroną granicy: Korpus ochrony pogranicza. Podlegała pod Ministerstwo Wojny i Min. Spraw Wewnętrznych.
Położenie Polski w okresie międzywojennym było bardzo niekorzystne. Otoczeni byliśmy państwami izolowanymi na arenie międzynarodowej. Ta izolacja spowodowała zbliżenie Niemiec i Rosji do siebie. Zawarli porozumienia w 1922 w Rapallo.
Przed Polską stanęła konieczność znalezienia drogi wyjścia z tej sytuacji: a. polepszenie stosunków z innymi sąsiadami, b. podjęcie rozmów z Wielkimi Mocarstwami i podpisanie umów międzynarodowych gwarantujących bezpieczeństwo Rzeczpospolitej. Oby dwie drogi były trudne do obrania. Wszelkie próby zacieśnienia więzi wymagały wiele czasu i trudu.
Kontakty polsko - francuskie rozwijały się dobrze od uznania rządu Rzeczpospolitej. Odwoływano się do Błękitnej Armii, do stosunku francuskiego do sprawy Polskiej (Francja chciała osłabić Niemcy), pomocy Francji w czasie wojny (sprzęt, tworzenie planów wojennych, itp.). Stąd też pierwszym państwem z którym nawiązaliśmy kontakty byłą Francja. 19 lutego 1921 podpisana polsko - francuska konwencja wojskowa która miała zabezpieczać oba państwa przed ewentualną agresją Niemiec lub Rosji Radzieckiej. Polska uzyskała gwarancję pomocy. W ramach tej konwencji Polsce miał zostać przekazany sprzęt wojskowy armii francuskiej.
Rozmowy polsko - rumuńskie którego wynikiem było podpisanie umów 3 marca 1921r o wzajemnej pomocy w razie konfliktów z Rosją Radziecką.
Idea utworzenia Związku Bałtyckiego (Finlandia, Estonia, Łotwa i Litwa). Nie udało się jednak tego dokonać w związku z napiętymi stosunkami z Litwą.
1922r. porozumienie między Niemcami a Rosją Radziecką na mocy układu państwa rozpoczęły współpracę handlową a także współpracę na płaszczyźnie wojskowej (Niemcy na podstawie traktatu wersalskiego nie mogli posiadać pewnych rodzajów uzbrojenia, w związku z tym wszelkie testy broni odbywały się na terenie Rosji). W miarę upływu czasu stosunek mocarstw zachodnich zmieniał się. Państwa Europy starały się zabezpieczać własne interesy. Układy Lokarneńskie - Belgia, Francja, Wlk. Brytania i Włochy, które zabezpieczały zachodnią granicę Niemiec. Gwarantowały sobie natychmiastową pomoc w razie naruszenia granicy, nawet przy sprzeciwie Ligii Narodów.
Polska zaczęła być izolowana. Trwało to do 1926 do zamachu majowego. Lecz wbrew nadziejom Polska nadal znajdowała się izolacji. Ociepliły się jedynie stosunki z Wlk. Brytanią.
Podejmowane były próby przeforsowania w Lidze Narodów projektów które miały gwarantować stabilną sytuację w Europie. Autorem jednego z takich pomysłów był A. Zaleski. Przewidywał wydanie rezolucji która miałaby wykluczyć wojnę jako sposób rozwiązywania konfliktów międzynarodowych. Sierpień 1928 pakt między Francją a USA, który zakładał wyrzeczenie się wojny. Niestety pomysł Zaleskiego nie miał szerszego zastosowania. Zmusiło to Polskę do podejmowania rozmów z innymi państwami.
* Gdańsk jest niemiecki.
Pierwszą próbą porozumienia z Rosją Radziecką było podpisanie tzw. Protokołu Litvinova. Przewidywałby wprowadzenie wyrzeczenia się wojny w stosunkach polsko - radzieckich. podpisany został 9 lutego 1929r. później podpisany przez Litwę, Turcję i Persję.
Wzrost nastrojów antykomunistycznych w Niemczech i krytyka współpracy z Rosją, agresywna polityka Japonii na dalekim wschodzie spowodowały ocieplenie stosunków polsko - radzieckich, styczeń 1932r. pakt o nieagresji. Przedłużony w 1934 na 10 lat.
Równocześnie mamy do czynienia z rosnącym napięciem w stosunkach z Niemcami. Lata 20. wojna celna mająca na celu wyniszczenie Polski. Odczuliśmy wyniki tej akcji. Napięcie na tle sprawy Gdańskiej od początku lat 30. Senat miasta Gdańska był podporządkowany przez polskiego komisarza generalnego i Ligę Narodów. Ta kontrola powodowała szereg napięć.
Wyznaczenie składnicy tranzytowej zostało przekazane przez Ligę Narodów Polsce. Niemcy prowokowali dalsze konflikty. Zablokowali polskie okręty w porcie gdańskim. Te akcje powodowały powiększenie liczy żołnierzy na Westerplatte.
Polskie władze zwracały szczególną uwagę na Adolfa Hitlera, który wykazywał pozorną chęć uregulowania kwestii spornych. To uśpiło polską czujność. Wynikiem tego było rozpoczęcie rozmów. Styczeń 1934r. układ o nieagresji kończący wojnę celną. Został zawarty na 10 lat. Mieliśmy zabezpieczenie granic dzięki tym dwóm paktom. Ale było one jedynie pozorne. Ocieplenie stosunków owocowało częstymi wizytami urzędników niemieckich (Goering przyjeżdżał na polowania). 26 stycznia 1939 wizyta Ribbentropa w Warszawie. 5 maja 1939 wystąpienie ministra spraw zagranicznych Józefa Becka, który mówił o wyraźnym zachwianiu stosunków polsko - niemieckich. Wiosną 1939 sprecyzowanie żądań niemieckich - przekazanie terenu na którym miała powstać autostrada. Polska nie była chętna do podporządkowania się żądaniom niemieckim. W związku z tym Niemcy rozwiązały pakt o nieagresji. Polska szukała wsparcia u Wlk. Brytanii. Dostaliśmy pożyczkę na cele wojenne, 25 sierpnia 1939 pakt gwarantujący pomoc Brytyjską w razie konfliktu z Niemcami. Porozumienie z Francją, która potwierdziła że włączy się w konflikt zbrojny o ile wybuchnie taki między Niemcami a Rzeczpospolitą.
Zbliżenie Niemiec i Rosji - pakt Ribbentrop - Mołotow 23 sierpnia 1939. Dotyczył podziału terytorium polskiego pomiędzy oba państwa. Pakt ten nie odnosił się tylko do Polski. Mówił o całej Europie Środkowej. Ustalenia te jednak zmieniły się z czasem. Linia dzieląca Polskę przesunęła się na niekorzyść Rosji.
1 września 1939 wybuch wojny z Niemcami. 17 września 1939 wybuch wojny z Rosją. Na skutek przewagi militarnej polska państwowość zostaje zlikwidowana.
1941 agresja Niemiec przeciwko Związkowi Radzieckiemu. Jedyną siłą która mogłaby przeciwstawić się Niemcom była Wielka Brytania. Drugą siłą która mogłaby powstrzymać Niemcy była Rosja. Podpisany 12 lipca 1941 układ między Związkiem Radzieckim a Wielką Brytanią. Sprawa Polska znów pojawiła się na arenie międzynarodowej w opcji nawiązania kontaktu ze Związkiem. Po wojnie na jej terenie miała zostać utworzona Polska Republika Radziecka. Koncepcja odtworzenia polskiej państwowości przez sprzyjające Związkowi siły polityczne. Idea utworzenia u boku Armii Czerwonej Armii Polskiej. Wyselekcjonowano grupę która miała zając się stworzeniem planów tworzenia formacji wojskowej. Na czele znalazł się podpułkownik Z. Berling. Dowództwo nad utworzoną armią miał objąć M. Januszajtis (był on najmłodszym generałem w armii, podczas kampanii wrześniowym dowodził 12 dywizją piechoty), lub M. Borut - Spiechowicz.