Jan Andrzej Morsztyn - dworski nurt poetycki

- reprezentant marinizmu (konceptyzmu) w literaturze polskiej
- przedstawiciel poezji dworskiej
- w swej twórczości poszukiwał nowych, zaskakujących odbiorcę form

Morsztyn żył w latach 1620-1693. Całe dorosłe życie obracał się w wielkim eleganckim życiu dworów. Zajmował się dyplomacją. Cała jego twórczość zebrana była w dwa tomy "Lutnia" i "Kanikuła albo Psia gwiazda". Wzorował się on na Gianbattista Marinim. Jednym z jego utworów jest wiersz miłosny pt. "Sonet do trupa". Porównuje tu młodego, zakochanego mężczyznę do trupa(podobna jest bladość obu, różni ich fakt, że jeden przeżywa męki, a drugi nie). Pokazuje różnice i podobieństwa pomiędzy nimi. Na koniec wnioskuje, że sytuacja trupa jest jednak lepsza, ponieważ kochanek będzie się jeszcze musiał długo nacierpieć, według autora. Innym jego utworem jest "Niestatek" - Jest to utwór żartobliwy, w którym autor odchodzi od petrarkizmu, w sposobie pokazywania kobiety. Wiersz konstruuje wyliczenie paradoksalnych sytuacji np. zamknięcie wiatru w wór. Sens tego wiersza zawarty jest w ostatnim wersie i ukazuje fakt, że piękne kobiety są niestałe w uczuciach.

"Prędzej nam zginie rozum i ustaną słowa
Niźli będzie stateczna która białogłowa"

"Bierzmowanie"
Autor w wielu porównaniach ukazuje swą miłość do dziewczyny. Porównuje ją m. innymi do ogniska.

"Na Tomka "
Wiersz mówi o chłopaku, zamiast dziewczynie starał się przypodobać i pozyskać względy jej rodziców. Bowiem nie chodziło mu o uczucia lecz o posag.

"Cuda miłości"
Autor mówi w tym wierszu, jakim pięknym uczuciem jest miłość, mówi, że przed miłością się nie można obronić. Morsztyna fascynuje temat rozłąki, powtarza się często motyw opisu kobiecej urody oraz motyw rozpaczy, zazdrości i innych cierpień, które niesie ze sobą miłość. W miniaturach Morsztyna zauważamy także psychologiczną odkrywczość i wrażliwość na drobne niuanse uczucia. Liryka Morsztyna ma charakter kameralny, co stanowi atmosfera salonu i kultury dworskiej.

---