polityka zagraniczna kajzerowskich Niemiec


Polityka zagraniczna Niemiec 1871 - 1914

Cel polityki niemieckiej tuż po zakończeniu wojny francusko-pruskiej >

nie dopuścić do połączenia Francji z Rosją, utrzymanie Francji w izolacji, pozyskanie przychylności Wiednia i Petersburga

1872 - spotkanie w Berlinie cesarzy Niemic, Austrii i Rosji ; wyraz solidarności trzech

konserwatywnych cesarzy wobec liberalizmu i demokracji

1873 - tajna konwencja wojskowa niemiecko-rosyjska o wzajemnej pomocy na wypadek

napadu nieokreślonego bliżej „mocarstwa europejskiego”

- konwencja polityczna między Rosją a Austrią, następnie też i Niemcami ; o wzajemnej współpracy politycznej (ale np. brak słowa o Bałkanach! )

„Alarm” z 1875

Francuskie Zgromadzenie Narodowe uchwaliło reformę wojskową wprowadzającą w pułkach czwarte bataliony. Bismarck zakazuje wywozu koni do Francji (wojsko francuskie je zakupiło), w Niemczech zaczyna wrzeć, czy aby Francja nie gotuje się do wojny. Bismarck zanosi się z myślą wojny prewencyjnej. Pojawiają się artykuły w prasie po stronie niemieckiej, jak i francuskiej i angielskiej na ten temat. Atmosfera wrze w całej Europie. Francja wymusza poprzez Anglię i Rosję na Berlinie oficjalne zdementowanie pogłosek dot. wojny prewencyjnej.

Skutki:

kwestia wschodnia - wydarzenia z lat 1875 - 1878

(opisane w konspekcie państwa bałkańskie)

Skutki:

zbliżenie się do Austro-Węgier - 1879

wobec rosnących antagonizmów niemiecko-rosyjskich (postawa Niemiec na kongresie berlińskim, cła ochronne , które uderzyły w import zboża rosyjskiego) nastąpiło naturalne zbliżenie się Niemiec i Austro-Węgier. Niemcy chciały wspólnego porozumienia skierowanego przeciw ogólnemu wrogu (w domyśle najprędzej przeciw Francji), Austro-Węgry - przede wszystkim przeciw Rosji (sprawa Bałkan). Postanowienie o pomocy, jeśli jedno z państw zostanie zaatakowane przez Rosję.

Skutki

- początek trwałego (b.trwałego, niż to zakładali współcześni) porozumienia między Niemcami a Austo-Węgrami

- silniejsze powiązania gospodarcze i kulturalne (szczególnie Niemiec w Austrii)

- wbrew przewidywaniom, Berlin nie zerwał kontaktów z Petersburgiem, ale je osłabił

ponowne porozumienie trójcesarskie - 1881

Bismarck nie rezygnuje z zabezpieczenia sobie Rosji, wciąż najbardziej obawia się Francji.

Rosja, Austria i Niemcy obiecują sobie wzajemnie życzliwą neutralność w wypadku wojny.

Ponadto następuje formalny podział Bałkan na strefę wpływów austriackich (zachód) i rosyjskich (wschód). Układ obowiązywał (po przedłużeniu w 1884) do 1887.

Skutki

powstanie Trójprzymierza , czyli dołączenie Włoch - 1882

Słabe Włochy szukają oparcia - patrzą przede wszystkim na Niemcy. Ale droga do Berlina wiedzie przez Wiedeń (choć wydaje się to dziwne, bo proces jednoczenia ziem włoskich skierowany był właśnie przeciwko Habsburgom). Układ przewidywał udział w walce wszystkich 3 państw dopiero wtedy, kiedy jedno z nich zostałoby zaatakowane naraz przez obydwa (Francję i Rosję) mocarstwa jednocześnie. W innych przypadkach pomaga jeden z sojuszników.

Skutki

pozyskanie Rumunii - 1883

Rumunia na Bałkanach zbliża się do A-W i Niemiec

Skutki

- Niemcy zyskują mocniejszą pozycję na Bałkanach

- z drugiej strony : zbliżenie do Rumunii było naruszeniem sensu układu trójcesarskiego z 1881 (Rumunia miała konflikt z Rosją o Besarabię)

rok 1887 : sprawa bułgarska i pakt reasekuracyjny oraz porozumienie śródziemnomorskie, listy i noty dyplomatyczne z państwami Europy

do sporu z Rosją doszło na tle budowy kolei bułgarskich (A-W i Niemcy chciały budować kolej na trasie zachód-wschód, Rosja - północ-południe), ponadto w 1886 miał miejsce zamach stanu, usunięto Aleksandra III Battenberga, a na jego miejscu osadzono młodego księcia Ferdynanda (dynastia sasko-kobursko-gotajska), oficera wojsk węgierskich. Sprawa ta o mało nie spowodowała wojny rosyjsko-austriackiej.

W tym samym czasie zostało związane (przez Anglię, Włochy i A-W) tzw. porozumienie śródziemnomorskie, tj. postanowienie zachowania status quo Turcji. Niemcy nie biorą udziału, ale pakt ten powstał za wiedzą i radą Bismarcka (Niemcy nie chciały bezpośrednio i jawnie narażać się bardziej Rosji).

Jednocześnie silna wymiana not dyplomatycznych z Włochami, Hiszpanią, Wlk.Brytanią.

Skutki

1888 - 1890 - ostateczne odejście od polityki prorosyjskiej

ostatecznie zdeklarowanie się po stronie A-W i Wlk.Brytanii w kwestii bułgarskiej, na dokładkę zakaz przez Bank Rzeszy lombardowania papierów wartościowych rosyjskich. Jednocześnie ogłoszono - dotąd tajny - dwustronny układ o współpracy z A-W z 1879, a także zwiększono nakłady na wojsko. 1890 - Bismarck odchodzi, jego następca Caprivi stawia przede wszystkim na współpracę z Austro-Węgrami (pakt reasekuracyjny miał być przedłużony, ale nie został)

Skutki

Po odejściu Bismarcka - Niemcy już coraz wyraźniej grają na jedną nutę, są coraz b. agresywni (w tym momencie gospodarka i handel niemiecki już mógł konkurować z innymi mocarstwami, państwo czuło się silne). Coraz częściej dochodzi do konfrontacji z innymi mocarstwami.

przełom wieków - zaostrzenie stosunków z Anglią i Rosją

Od końca lat 90. XIX . nastąpiło znaczne pogorszenie stosunków z Anglią i Rosją.

z Anglią - Niemcy odrzucili kolejne angielskie propozycje współdziałania (1898,1899,1901), narastała rywalizacja handlowa, Niemcy coraz silniejszym konkurentem na polu gospodarki i techniki, również w Afryce, szczególnie bolesne dla Anglii plany imperialistyczne budowania silnej floty przez Niemcy (plan Tirpitza i „Risiko-Gedanke”).

z Rosją - po klęsce z Japonią w 1905, carat jest b.zachowawaczy na Dalekim Wschodzie, większą uwagę zwraca na Bałkany i Turcję, tu Niemcy popierają Austro-Węgry (które siłą rzeczy prowadzą antyrosyjską politykę, m.in. z Serbią), rosną wpływy niemieckie w Bułgarii oraz w Turcji (budowa linii bagdadzkiej)

zaangażowanie się na Bliskim Wschodzie - od 1898

jednym z regionów, w którym Rzesza widziała możliwości działania, był Bliski Wschód, a szerzej świat muzułmański. Możliwości sukcesu upatrywano w niechęci świata arabskiego do Wielkiej Brytanii, Francji oraz Rosji tym bardziej, że sama Rzesza nie zaangażowana dotychczas politycznie w tym regionie miała "czyste konto" i nie budziła złych skojarzeń. W 1898 cesarz Wilhelm II odbył po raz pierwszy podróż po krajach Bliskiego Wschodu. Tam, a dokładniej nad grobem sułtana Aladyna powiedział: "Trzysta milionów muzułmanów może liczyć na moją przyjaźń". To wydarzenie można uznać za początek gry o bardzo wysoką stawkę. Wkrótce uwaga Niemiec zogniskowała się również na Maroku.

kryzysy marokańskie 1906 i 1911

Geneza :

1880 - konwencja madrycka > zagwarantowano niepodległość Maroka oraz uznano zasadę "otwartych drzwi" dla państw chcących działać w tym kraju. Sama konwencja była podpisana z inicjatywy Hiszpanii, która obawiała się zbyt dużej ekspansji Francji w tym regionie.

Francja przygotowuje sobie zaplecze, by zawłaszczyć Marokiem:

1900 - porozumienie z Włochami, w którym Francja uznaje włoskie pretensje do Trypolitanii i Cyrenajki w zamian za zgodę na zajęcie Maroka

1903 - Francja udziela dużej pożyczki sułtanowi Maroka

1904 - Entente cordialez Wielką Brytanią na mocy, której obydwa państwa dokonały podziału swoich posiadłości w Afryce Zachodniej. Jednak najważniejsze dla Francji były punkty dotyczące Egiptu i Maroka (Egipt - brytyjski, Maroko - francuskie)

W tym samym roku Francja wysłała do Fezu delegację, której zadaniem było przedstawienie sułtanowi projektu reform kraju. Same reformy przewidywały utworzenie przez Francuzów policji, banku centralnego oraz udzielenie francuskim firmom koncesji. Realizacja tej reformy byłaby jednoznaczna z przejęciem kontroli nad państwem.

Niemcy też coraz bardziej przyciągają do siebie sułtana Maroka (1904 - wizyta cesarza Wilhelma II w Fezie, sułtan mocno popiera Niemców, bo widzi w nich swoje wzmocnienie przeciw Francji)

1906 - konwencja w Algeciras : sułtanat marokański, dzięki niemieckiemu wsparciu, zwołuje międzynarodową konferencję (podobną do tej z 1880),w której potwierdzono niezależność Maroka (Francja musiała też się zgodzić). Nad granicami celnymi sprawować opiękę miała Francja i Hiszpania, nad Bankiem Marokańskim banki największych europejskich mocarstw.

1911 - wybuch powstania w Fezie Francja wprowadza wojska, pacyfikuje i obejmuje protektorat. Niemcy w odpowiedzi na to wprowadzają na wody marokańskie swoje okręty. Dyplomacja niemiecka wysyłała do Paryża otwarte groźby. Francja jednak nie ugięła się będąc pewna poparcia ze strony Wielkiej Brytanii, ponieważ niemieckie ambicje kolonialne coraz bardziej kolidowały z brytyjskimi. Sytuacje z Brytanią zaostrzył cesarz niemiecki, który w czasie wywiadu dla amerykańskiej gazety stwierdził: "Po kolejnej wojnie, kiedy Wielka Brytania z pewnością zostanie pokonana, Niemcy zadowolą się Egiptem."

Wobec postawienia Rogal Navy w gotowości, Niemcy spuściły z tonu. Rozpoczęły się rokowania, na mocy których:

Echo całego kryzysu :

1912 - Francja ostatecznie przejmuje kontrolę (wraz z Hiszpanią) nad Marokiem. Wykrystalizowanie się ostateczne dwóch przeciwstawnych sobie bloków mocarstw w Europie.

kryzys bośniacki 1908 - 1909

w 1908 A-W zawłaszczają Bośnię i Hercegowinę, jest to swego rodzaju manifestacja siły i kolejny nacisk na Serbię, Rosja protestuje (nie przeciw samej aneksji, lecz przeciw jednostronnej akcji A-W, żąda zwołania sygnatariuszy kongresu berlińskiego), Francja umywa ręce, Niemcy zdecydowanie popierają A-W, ostatecznie Serbia musi uznać aneksję i składa w 1909 notę, w której oświadcza, że to akceptuje

Skutki:

niemiecka polityka kolonialna

1884 - Niemiecka Afryka Południowo-Zachodnia (dzisiejsza głównie Namibia)

w 1883 kupiec bremeński Franz Lüderitz na mocy układów zawartych z naczelnikami murzyńskimi zajął zatokę Angra Pequena z zapleczem; rok później Bismarckowi udało się przejąć ten kraj w oficjalne posiadanie. Była to jedyna kolonia niemiecka, która przyciągnęła stosunkowo znaczną ilość osadników niemieckich.

1884 - Kamerun oraz Togo

Niemcy „biorą w opiekę” posiadłości kupców niemieckich nad Zatoką Gwinejską

- w tym samym roku Niemcy zajmują w Dalekiej Azji płn-wsch. Nową Gwineę (Ziemia Cesarza Wilhelma), Archipelag Bismarcka i część Wysp Salomona. Powstała Nowa Gwinea Niemiecka

1885 - Niemiecka Afryka Wschodnia obejmująca Tanganikę, Rwandę i Burundi, obecnie większość tego obszaru należy do Tanzanii.

Na przełomie 1884 i 1885 Towarzystwo Kolonizacji Niemieckiej (w jej imieniu dr Karl Peters) zawiera traktaty z naczelnikami murzyńskimi w Afryce Wschodniej; ziemie te w 1885 przechodzą pod władanie cesarstwa, powstaje nowa kolonia. Jednocześnie zostaje rozciągnięty protektorat nad sułtanatem Zanzibaru.

1888 - powstanie Abushiri w Niemieckiej Afryce Wschodniej zostało stłumione z brytyjską pomocą w następnym roku.

1890 - wymiana protektoratu nad Zanzibarem na wyspę Helgoland (z Anglią), a także dokładne wytycznie granic posiadłości niemieckich w Afryce.

1891 - wybucha wojna partyzancka w Niemieckiej Afryce Wschodniej (trwa do 1894, wódz murzyński Mkwewe później popełnia samobójstwo, wygrana Niemców przy pomocy innych plemion tubylczych). Mniej więcej w tym samym czasie (1893-1894) wybucha powstanie Hotentotów w Niemieckiej Afryce Południowo-Zachodniej.

1898 - Kiauczou (Chiny); już w 1860 r. pruska flota wpłynęła w rejon zatoki Jiaozhou

W następnym roku została podpisana chińsko-pruska umowa handlowa. W 1897 zamordowano dwóch misjonarzy niemieckich, Wilhelm II pod tym pretekstem wysłał tam piechotę morską; desant żołnierzy niemieckich, zajęcie terenu bez walki. W 1898 oficjalne wydzierżawienie terenu na 99 lat. Była to jedyna zamorska posiadłość Niemiec, która podlegała nie Urzędowi Kolonialnemu, ale Urzędowi Morskiemu.

Podczas I W.Ś. m.in. z tego powodu Japonia walczyła przeciw państwom Trójprzymierza.

1899 - na mocy traktatów z Hiszpanią do Nowej Gwinei Niemieckiej dołączono kilka wysp na Pacyfiku (Mariany, Karoliny, Palau)

1905 - wybucha duże powstanie w Niemieckiej Afryce Wschodniej : powstanie Maji-Maji;

Nieliczna ludność niemiecka zostaje zdziesiątkowana, powstania tłumi brutalnie hr. Gustav Adolf von Götzen.

1906 - do Nowej Gwinei Niemieckiej dołączono Wyspy Marshalla

1907 - wybucha skandal z korupcją i brutalnością władz kolonialnych; kanclerz von Bülow wysyła do niemieckiej Afryki Wschodniej Berharda Dernburga, które reformuje administrację kolonii ; odtąd Niemiecka Afryka Wschodnia jest wzorowym przykładem kolonii. W tym samym czasie w Niemieckiej Afryce Południowo-Zachodniej wybucha duże (drugie) powstanie Hotentotów (z jego pacyfikacją wiążą się w Niemczech tzw. wybory hotentockie)

1911 - przyłączenie do Kamerunu część Konga Francuskiego (od Francji)

2



Wyszukiwarka

Podobne podstrony:
192 Glowne kierunki polskiej polityki zagranicznejid 18465 ppt
Polityka zagraniczna IV RP
Polska polityka zagraniczna po zmianach zapoczątkowanych w89
ZAGADNIENIA NA EGZAMIN Polityka Zagraniczna USA
Polityka Zagraniczna i?zpieczeństwa cz 3 Giedrojć
6 konspekt. Niemcy II, Stosunki Międzynarodowe, Polska Polityka Zagraniczna
2 Rosja (20.02.), Stosunki Międzynarodowe, Polska Polityka Zagraniczna
Polityka zagraniczna ćwiczenia, Politologia, Polityka zagraniczna
NAJWAZNIEJSZE WYDARZENIA ZWIAZANE Z POLITYKĄ BEZPIECZEŃSTWA UE, Bezpieczeństwo Wewnętrzne - Studia,
3 konspekt. Rosja II, Stosunki Międzynarodowe, Polska Polityka Zagraniczna
Polityka zagraniczna RP wykłady 6 i 7
Bezpieczeństwo w polityce zagranicznej RP 3
Polityka zagraniczna USA
polityka zagraniczna jagiellonów
Wspólna Polityka Zagraniczna i Bezpieczeństwa UE, Dyplomaca Europejska

więcej podobnych podstron