Karen Horney „Nerwica a rozwój” rozdz 6.SAMOALIENACJA
Alienacja siebie (alienacja wewnętrzna, wyobcowanie z siebie)- stan, który powoduje dystans miedzy neurotykiem a jego uczuciami, pragnieniami, przekonaniami i popędami. Jest to utrata poczucia aktywności i sprawstwa, brak odczuwania siebie jako organicznej całości. Wyobcowanie z „ja prawdziwego”. Samoalienacja jest nieświadoma
„Ja prawdziwe” - sprawia, że potrafimy zdobywać się na decyzje, brać za nie odpowiedzialność. Przyczynia się do pełnej integracji osoby. To autentyczna siła skierowana na rozwój.
Aktualnie funkcjonujące „ja” („ja” realne”) - wszystko, czym dana osoba jest w określonym czasie, jej soma i psyche, zdrowie i neurotyzm. Jest ono możliwe do osiągnięcia (?)
Czynniki determinujące wewnętrzną alienację: (nie są to jakieś podpunkty w książce, wypisuję po prostu wszystko to co zostało zawarte)
kompulsyjny charakter postaw i tendencji, który pozbawia jednostkę autonomii i spontaniczności reakcji. Dodatkowo sprzeczne kompulsyjne tendencje działają dezintegrująco, osłabiając zdolność do decyzji.
Kompulsyjne próby ucieczki od prawdziwego ja w stronę pogoni za wielkością.
Neurotyczne wymagania wobec siebie wiodą do porzucenia spontanicznej energii. (np. N zamiast przyłożyć się do pracy, czuje się upoważniony do wyręczania się innymi)
Neurotyczna duma i wstyd za swoje aktualne stany
Aktywne zamachy na własne „Ja” - akty nienawiści wobec siebie- sama myśl aby być sobą staje się przerażająca. N nie jest zainter prawdą o sobie, stępia to jego wrażliwość naprawdę i fałsz zarówno w odniesieniu do przeżyć wewnętrznych i zewnętrznych.
W procesie samoalienacji pacjent nawet mówiąc o najbardziej intymnych przeżyciach pozostaje wobec nich obojętny (bezosobowy)Samoalienacja jest procesem depersonalizującym, gaszącym żywotność.
Skrajną postać wyobcowania z siebie jest krańcowa depersonalizacja, odczuwanie rzeczywistości jako nierealnej i amnezję. Steny takie występują u osób, które zraziły się do własnego „ja” najczęściej poprzez obrażenia zadane dumie i wzrost pogardy do siebie. Po ustaniu ostrego stanu wyobcowanie osoby nie ulega jednak znacznej zmianie.
Wpływ samoalienacji na:
życie emocjonalne jednostki
- Świadomość przeżywanych emocji, ich siła i jakość odczuwania warunkowana jest przez system dumy. N ma skłonność do zabijania w sobie uczuć na które ukierunkowanie dumy mu nie pozwala a podsycania tych, które ją podbudowują. (np. osoba szczycąca się mściwością podsyca sobie uczucia mściwego gniewu)
- Im większy zakres przedmiotów objętych panowaniem dumy, tym bardziej reakcje jednostki zawężają się do tej jednej kategorii uczuć. Zadowolenie czy cierpienie- wszystko sprowadza się do reakcji dumy. (to nie N cierpi, ale dumne „ja”).
- Nerwicowe reakcje mogą powstać na skutek wyobrażenia sobie cudzych sądów o sobie.
- zubożenie życia uczuciowego, zmniejszony stopień ich szczerości, spontaniczności i głębokości występuje oczywiście w różny sposób i na różnym poziomie. (N może odczuwać głębokie i autentyczne stany emocjonalne zw np. z zachwytem nad naturą- jest to zakres wolności do jakiego jego „ja „ prawdziwe jest uprawnione.)
- różne sposoby radzenia sobie z tym .
Niektórzy neurotycy zauważają zubożenie swoich uczuć, inni są z nich dumni, jeszcze inni w ogóle jej niedostrzeganą.
N mogą przejawiać sztuczną spontaniczność. Mogą wobec tego wymieniać swoje osobowości w zależności od sytuacji, grać role.
Niektórzy N mają wysoką potrzebę ekscytacji która wskazuje na bolesną wewnętrzną pustkę, bowiem tylko bardzo intensywne bodźce są w stanie wywołać reakcję emocjonalną
N mogą też automatycznie odczuwać to, co powinni odczuwać zgodnie z wewnętrznymi nakazami, bądź reagują tak jak tego od nich oczekują.
potencjał sił żywotnych- osiąga różny stopień- od inercji do nadmiernego wysiłki.
- Energia ta jest wykorzystywana jednak nie do rozwoju autentycznych predyspozycji osobowości ale do rozwijania fikcyjnych potencji „ja” wyidealizowanego. W związku z wydatkowaniem energii na system dumy, mniej jej zostaje do dyspozycji tendencji samorealizacyjnych. Dodatkowo N nie sił żywotnych jako własne.
c) Zdolność do kierowania własnym życiem jest osłabiona proporcjonalnie do stopnia wewnętrznej alienacji
- N może też sprawiać ważenie bardzo dobrze zorganizowanego, ponieważ powodują nim neurotyczne cele osiągania doskonałości.
- Niezdolności do podejmowania decyzji może przejawiać się też odkładaniem spraw na później.
- Trudność w kierowaniu własnym życiem może być także ukryta pod postawą uległości i czynienia tego, czego oczekują inni.
d) niezdolność do brania na siebie odpowiedzialności . Dumne „ja” bierze na siebie odpowiedzialność za wszystko i obwinia jednostkę ilekroć nie udaje jej się osiągnąć rzeczy niemożliwych. Jednostka nie może się poczuwać jednak do zwykłej, prostej uczciwości wobec siebie i wobec własnego życia, która przejawia się w :
rzetelnym, realistycznym ocenianiu siebie
gotowości do ponoszenia konsekwencji własnych czynów
w zdawaniu sobie sprawy, że należy samemu rozwiązywać swoje problemy.
d) obniżenie zdolności do integracji. . Gubiąc własne ja, tracimy grunt na którym moglibyśmy próbować rozwikłać trapiące nas konflikty. Jesteśmy zdani na ich łaskę, padamy ofiarą dezorganizacji i jesteśmy zmuszeni łapać się jakichkolwiek rozwiązań, które stają się neurotycznymi próbami rozwiązań. Przez nie jednak jeszcze bardziej się gubimy.
Ps. Mam nadzieję, ze trochę rozjaśniłam, choć dla mnie niektóre rzeczy są odrobinę niezrozumiałe. Jeśli ktoś zobaczy w pracy jakieś błędy w logice, albo niezgodność z tekstem proszę o kontakt- poprawię Pozdrawiam i życzę owocnej nauki.
.