I.POGOŃ ZA WIELKOŚCIĄ.

-„ja prawdziwe” jako źródło rozwoju:rozwijanie swoich myśli, uczucia, pragnienia, zainteresowania zdolność do wyrażania siebie, zdolność do kierowania się spontanicznymi uczuciami wobec innych; u neurotyka tłumienie autentycznych pragnień, myśli, uczuć-muszą zostać stłumione, liczy się bezpieczeństwo, proces wyalienowania od siebie samego

Rozwój:atmosfera ciepła,bezpieczeństwo,akceptacja

Niesprzyjające okoliczności:

Rodzice:

-zbyt pogrążeni we własnych stanach nerwicowych

-dominujący

-nadopiekuńczy

-skorzy do gniewu i nerwowi

-nadmiernie wymagający

-zmienni i niekonsekwentni

-obojętni

-onieśmielający

W dziecku nie rozwija się poczucie przynależności, dręczy je lęk {podstawowy} który wyraża się w poczuciu izolacji i bezbronności w świecie odczuwalnym jako wrogi. Lęk paraliżuje spontaniczne przejawy autentycznych uczuć wobec innych i zmusza do szczególnych sposobów kontaktowania się z nimistosunki musi więc ono budować tak, by nie wzmagać, lecz łagodzić swój niepokój

Wykształca postawy zdeterminowane przez jego wrodzony temperament i przez warunki otoczenia:

ku innym, przeciwko innym, od innych

Czym się różnią?

W zdrowych stosunkach postawy nie muszą się wzajemnie wykluczać, dopełniają się, u neurotyka są ekstremalne(np.uległość=poddanie) sztywne.

Próba rozwiązania konfliktu: uczynienie jakiejś z postaw dominująca(a co za tym charakterystyczne zahamowania, kompleksy…)

Lękpostawykonflikt

Konsekwencje rzutują nie tylko na postawy wobec innych osób, relacje interpersonalne, lecz powodują zmiany w osobowości

Wewn. skłócenie, potrzeba integracjiczuje się słabszy, poczucie osamotnienia i wrogościrozwija w sobie potrzebę wzniesienia się ponad innych ( stąd późniejsza samoidealizacja)

tłumienie swych autentycznych uczuć, myśli, pragnieńbo najważniejsze bezpieczeństwo, a więc uniemożliwiony rozwój prawdziwego ja,wyobcowanie od samego siebie („ja idealne” w centrum)

SAMOIDEALIZACJA

• potrzeba poczucia wł. tożsamości, by uzyskać poczucie siły i znaczeniatworzy wyidealizowany obraz siebie: budowa własnej samogloryfikacji - częściowo z zasobów jakie osoba posiada(z elementów wł.osobowości- dlatego może to dawać poczucie tożsamości i jednorodności)s.27

3 sposoby uporania się z konfliktem podstawowym:

1) pewne cechy zachowania ulegają gloryfikacji

2) sprzeczne postawy oprócz gloryfikacji ulegają izolacji tak iż przestają przedstawiać konfliktowy

problem

3) sprzeczne postawy ujmowane jako harmonijne elementy bogatej osobowości

Utożsamianie z wyideal.jabo odpowiada potrzebom,

Zmiana biegu rozwojucała energia przeznaczona nie na realizację prawdziwego ja, lecz urzeczywist.ja idealnegozespół dążeń szerokim zakresie: pogoń za wielkością

• Samoidealizacja=neurotyczne całościowe rozwiązanie, bo…

-zapewnia zaspokojenie wszelkich wewn.potrzeb

-uwolnienie się od przykrych uczuć:niższości,zagubienia,rozdwojenia

-poczucie spełnienia

…rozwiązanie to staje się więc kompulsywne (tonący chwytający się brzytwy)

• pragnienie autoekspresji, „wdrażania” samoidealizacji w sferę działania: chęć sprawdzenia wyidealizowanego ja w działaniurozwija się więc zespół dążeń o szerokim zakresie i rozpoczyna się odtąd pogoń za wielkością,w której samoidealizacja jest jądrem a pozostałymi elementami…

1. potrzeba osiągania perfekcji

pragnienie doskonałości, kształtowanie osobowości wg. idealnego modelu poprzez system zakazów i nakazów

2. neurotyczna ambicja

dążenie do osiągania widocznych sukcesów, pragnienie perfekcji wszechstronnej, dlatego przedmiot ambicji może się zmieniać wielokrotnie, nie chodzi o przedmiot działania, lecz o wynik; dążenia głównie do zdobycia władzy lub prestiżu, gdy już osiągną, czują jałowość i nie odczuwają poczucia bezpieczeństwa

3. dążenie do tryumfowania w aktach zemsty

narażenie innych na wstyd i pokonanie poprzez własny sukces, motywacja rodzi się z doznania własnych upokorzeń w dzieciństwie, większość osób nie zdaje obie z sprawy z potrzeby tej mściwości,

wszystkie te elementy współwystępują, jeden może dominować ,to który dominuje, może ulegać zmianie

Dążenia te mają 2-ie cechy:

1) kompulsji

*pogoń za wielk. rozwija się w konsekw. samoidealizacji, która jest z kolei rozwiązaniem konfliktów-rozwiązaniem neurotycznym, sztywnym, dążeniem przeciwstawnym do spontanicznych pragnień i tendencji, jednostka musi się mu podporządkować, aby nie narazić się na niepokój, nie czuć się rozdartą przez konflikty; różnica między ja chcę a ja muszę

*nieliczenie się z realnymi możliwościami

*nienasycenie

*reakcje na niepowodzenie- panika, rozpacz, depresja, wściekłość

2) imaginacji

Całość procesu pogoni za wielkością nasycona elementami fantazji;

Jakie różnice dzielę wyobraźnię zdrową od neurotycznej?s.40

Np. zniekształcenia wewn. i zewn. rzeczywistości- np.z potrzeb czyni cnoty, fałszuje rzeczywistość(np. my jesteśmy skłonni odróżnić swoje marzenia, wymarzony obraz siebie)

• pęd ku niedoścignionym wyżynom wypływa z siły potrzeb leżących u podstaw pogoni za wielkośc.; do prawidłow.funkcjonowania trzeba nam wyobraż.sobie możliwości jak i świadomości ograniczeń

podstawowa różnica miedzy zdrowymi aspiracjami a neurot.dążeniami do wielkości.

ich siła napędowa

aspiracje	ZDROWE	NEUROTYCZNE
siła napędowa	Naturalna tend.do rozwijania swoich wrodzonych potencji	Potrzeba aktualizacji wyimaginowanego „ja idealnego”wszystkie wyrastające z samo idealizacji potrzeby i tendencje też będą kompulsywne
inne cechy	Spontaniczne Dostrzeganie realnych możliwości Nastawienie na ewolucję	Kompulsywne Negowanie istnienia ograniczeń Skonc.się na wizji wspaniałego wyniku

Jednak u neurotyka też objawia się tend.do samorealizacjiad. terapia

II. NEUROTYCZNE WYMAGANIA.

-kiedy inni nie uważają neurotyka za idealnego, o nieograniczonych możliwościachskłonny myśleć,że raczej coś jest nie w porządku ze światem zewn., stawianie wymagań innym, czuje się uprawniony by traktować go wyjątkowo, pod specj.względami, z szacunkiem

-stawia nieusprawiedliwione pragnienia,

potrzeby neurotyczneprzemieniają się w wymagania;

Np.miłościwszyscy zawsze muszą go kochać, szanować, podziwiać itp…niespełnienie wymagań przez innych=frustracja,oburzenie; wymagania są irracjonalne,bo stwarzają pozory uprawnień, które nie istnieją; neurotyk nie musi zmieniać w sobie czegokolwiek, nie musi się podporządkowywać, domaga się specjalnych przywilejów: dwie skrajności

1)lekkomyślna brawura lub 2)przesadna ostrożność;

żądanie by zawsze miał lepsze warunki od innych, zawiść wobec osób, którym lepiej się powodzi, osiągnęli lepsze rezultaty rozwoju, terapia: inni powinni uwolnić go od problemu

-cechy neurotycznych wymagań:

• nierealne

• egocentryczne

• uzyskanie tego czego potrzeba, bez jakichkolwiek swoich wysiłków; np. os .jest smutna, więc to ktoś powinien do niej zadzwonić, nie zdaje sobie sprawy, ze sama mogłaby do kogoś zatelefonować

co w terapii wskaże na neurotyka: formułuje pragnienie: ze chce być szczęsliwy, rodzina mówi mu że musi w nim samym tkwić cos, co to utrudnia, bo bardzo ciężko go uszczęśliwić, sam zgłasza się na leczenie, analityk uznaje, ze chęć uzysk.dobrego samopoczucia, to wystarcz.motyw do terapii, zadaje sobie jednak pyt: co sprawia, że pacjent z tak silnym pragnieniem szczęścia go nie osiąga?, posiada przecież wiele rzeczy, które innemu człowiekowi dawałyby zadowolenie, pacjent niczym się nie zajmuje, nie ma absorbujących go zainteresowań-wydaje się, ze dużą rolę odgrywa tu bierność i pobłażliwość wobec wł.osby, w czasie pierwszej wizyty nie mówi o trudnościach, ale z rozdrażnieniem zestawia listę życzeń, następna wizyta potwierdza 1-e wrażenie, inercja pacjenta wydaje się stanowić gł.przeszkodę s.67

• mściwość-jednostka może czuć się skrzywdzona i wówczas nalega na zadośćuczynienie; inni odpowiedzialni za kłopoty-oni mają je naprawić, w większości przypadków są to postawy nieświadomewątpliwość co do ich słuszności oznaczałaby pierwszy krok do ich podwazenia-osoba musi więc konstruować argumenty usprawiedliwiające-sama musi być przeświadcz.o ich słuszności i prawdziwości, w terapii istotną staje się dla analityka znajomość w sposobach usprawiedliwienia; np.usprawiedliwienia względami społeczno-kulturowymi(bo jestem kobietą…pracodawcą…itp.), bezsilność czy słabe zdrowie-to jeszcze ulegnie wzmożeniu s.71;tłumaczenie zasadą sprawiedliwości(ile daję, tyle pragnę, ale… neurotyk wciąż myśli, że daje więcej, jego cechy pozytywne są wyolbrzymione-to więc korzystny dla niego bilans)

-reakcja agresją na frustrację tylko, gdy druga wynika z obiektywnej niesprawiedliwości lub na gruncie neurotyczności odczuwa się ją jako niesprawiedliwą

3 reakcje na frustracje(przebieg reakcji gniewu):

1) stłumiona-wówczas symptomy psychosomatyczne:zmęczenia,migreny,zaburzenia żołądkowe

2) otwarte wyrażenie-więc musi wyolbrzymiać wyrządzona krzywdę

3) rozpamiętywanie żalów i litość nad sobą-os. czuje się głęboko zraniona, znieważona, załamuje się

-jeśli nasza reakcja nieadekwatna do wyrządzonej krzywdymogą stać za tym ukryte wymagania

-wymagania powodują poczucie frustracji i przygnębienie tak zgeneralizowane, że staje się to jakby cechą charakteru, jednostka koncentruje się tylko na ciemnych str, na negatywach, mała rzecz jest w stanie popsuć jej humor, w y m a g a n i a neurotyczne sprawiają, ze nie osiągamy tej sztuki życia, która polega na radzeniu sobie ze wszystkim, co ono przynosi

-wymagania paraliżują psychiczną energie(przekonanie osoby, że sama nie musi nic robić, należy jej się)

Co umożliwiają?

Uchylenie się od stawiania czoła trudnościom; trwanie złudzeń odnośnie wł.osoby, przerzucanie odpowiedzialności z siebie na innych, negowanie własnego wewn. źródła problemów

III. TYRANIA POWINNOŚCI.

-wewnętrzne nakazy: powinieneś wiedzieć wszystko, dla wszystkich mieć życzliwośc, umieć zdobyć się na najw.wytrzymałość, max produktywnynieubłagalne= t y r a n i a p o w i n n o ś c i

-wewn.nakazy: wszystko, co neurotyk powinien dokonać, jakim powinien być, co powinien wiedzieć, co powinien odczuwać; zakazy: jaki nie powinien być

Nakazy prowadzą do natychmiastowego osiągnięcia poczucia absolutnej doskonałości,mają powodowac,że niedociągnięcia znikną, upozorować osiągnięcie perfekcji w określonej dziedzinie

• os.nie zważa na realna wykonalność narzuconych nakazów

• dyktaty funkcjon. Na zasadzie pełnego lekceważenia stanu wł.psychiki

• działają też retrospektywnie- ad.postawa w stosunku do dzieciństwa

• brak im moralnej powagi prawdziwych ideałów

• jeśli nie potrafimy im sprostać-kara: gwałtowne emocjon.reakcje lęku, rozpaczy, potępienia siebie, impulsy autodestrukcyjne

-narzucone powinności a rzeczywiste normy moralne i ideały- różnica jakościowa

-wymagania mogą być sprzeczne

Typ ekspansywny,kluczowe:władza.

Dumny z norm jakie sobie wyznaczył, powinien wszystko lepiej wiedziec,być kimś znacznym,nie popełniać błędów; zaciera się granica między powinienem być a jestem.nie dostrzega skazy.

Skromny, unikający rozgłosu, miłością można wszystko regulować.

Próbuje sprostać wymaganiom, nie udaje mu się- samokrytyka, poczucie winy

Typ stoicki,wolność najważniejsza

Wrażliwy na każdy przymus, wtedy wszystko co powinien jego zdaniem zrobić będzie świadomie lub nie wzbudzało odrazę

Bywają os.przechodzące przez te wszystkie fazy.

-irytacja,że os.niezadowala swoich wymagańprzenoszona na innych

-autoanaliza:silna reakcja na czyjeś prośby sygnałem rozpoznawczym wewn.konfliktów

Co powodują nakazy?

• poczucie napięcia

• komplikacja stosunków między ludźmi,przeczulenie na pkcie.krytyki (os.nie wybacza sobie, że nie może sprostać wł.normom-zlosć)

• upośledzają spontaniczność uczuć, pragnień, myśli (naturalnego, autentycznego ekspresji, przeżywania ich ) os.wyraża to, co POWINNA czuć, myśleć itp.. wyobraźnia zaciera granicę między tym co POWINNIENEM a co ODCZUWAM

IV. DUMA NEUTOTYCZNA.

Dodatkowe ujemne wpływy w środowisku dziecka stojące na przeszkodzie rozwoju:

-ślepa adoracja

-kochane i doceniane nie za to kim jest, ale że zaspokaja rodzicielską potrzebę adoracji ,poczucia

mocy, prestiżu

-karane za złe oceny, nagradzane za dobre

-wyśmiewane za niezależność

-brak autentycznego uczucia i zainteresowania

rygorystyczny system norm perfekcyjnych narzucanych przez rodzicówniesprostanieniższe poczucie wartości

za pomocą samoidealizacji próbuje naprawić wyrządzoną sobie szkodęneurotyczna duma: oparta na przesłankach nierealistycznych, na czynnikach związanych z wyideal.obr.siebie(poczucie wartości u zdrowego człow.opiera się o pewne rzeczowe walory osobiste)

-ambicja osiągania pewnych wartości prestiżowych-objaw najmniej chorobliwy wśród odcieni dumy.

Instytucji,grup neurotyk używa przede wszystkim instrumentalnie, do osiąg.prestiżu(u zdrowego-jest to więź, autentyczna radość, poczucie wartości wynikające z przynależności)

-neurot.duma opiera się na tym, co jednostka we wł.wyobraż.myśli, że posiada, co wchodzi w skład wyidealizowanego obr.siebie(który jest produktem wyobraźni), neurotyk nie szczyci się swoimi rzeczywistymi walorami, nie zwraca na nie uwagi

-duma i ambicja ulokowana: w intelekcie, w uzdolnieniach, w przywilejach, w tym, że narzucone normy mają rygorystyczny charakter,

r o z m a i t o ś ć p r z e d m i o t ó w d u m y

potrzeby i popędy kompulsywne,służące realizacji wyidealizowanego japrzekształcane w cnoty

…a te które utrudniają realizację wyid.jatłumi

np.umiejętnośc egzekwowania egocentr.wymagań-jako siła charakteru

NEUROTYCZNA DUMA JEST WE WSZYSTKICH SWYCH POSTACIACH DUMĄ FAŁSZYWĄ.

-typowe reakcje zranionej dumy:wstyd i upokorzenie

-reakcja zdeterminowana przez neurotyczne potrzeby

-reakcja wstydu,upokorzenia nieadekwatna do sytuacji ją wywołuj.-2pyt: jaki czynnik sytuacji spowodował tę reakcję+w co uwikłana byłą ta urażona duma s .130/131!!

-typ agresywno-ekspansywny:nieobecność reakcji wstydu-każdy,kto odkryje w nich skazę charakteru-podejrzewany o złoścliwe intencje, duma ponosi szwank jedynie ze str.świata zewn.

-jednostki pozbawione pewności siebie:częściej reagują zawstydzeniem niż upokorzeniem

-zraniona dumairracjonalna wrogość

Działania(gojenie zranionej dumy):

1) ratujące zranioną dumę

-chęć odwetu-by pokazać,że jest się silniejszym,jedynie to przywraca złudzenie własnej

wielkości,sama predyspozycja do odwetu staje się obiektem dumy(siła); mściwy triumf-stały

element pogoni za wielkościabł.koło s.142

2) unikanie wystawiania jej na szwank

-np.porzucanie zainteresowań ,nie dały pola do nasycenia potrzeby wybicia się i

perfekcjirzucenie pracy,studiów,zaprzestanie zainteres.daną dziedziną

-wypieranie się niektórych np.wypowiedzi, czy zmienianie sensu słów-aby wybielić się, okoliczności usprawiedliwiające

-wszystko to: wypieranie się odpowiedzialności za nasze uchybienie

-humor-ma stępić ostrze wstydu, które byłoby nie do wytrzymania

• system uników

ma strzec przed przyszłymi ciosami w dumę, boi się nieosiągnięcia perfekcji, nieudania, odrzucenia, uniki mogą dotyczyć tylko pewnych sfer-kontaktów interpers, pracy zawodowej, zainteresowań np.sport,itp…

HORNEY-„Nerwica a rozwój człowieka. 1-4”

1

---