Recenzja książki „ Wprowadzenie do etyki chronienia osób ”
prof. zwycz. dr hab. Mieczysława Gogacza
Autorem „ Wprowadzenia do etyki chronienia osób ” jest Mieczysław Gogacz, książka została opublikowana przez Oficynę Wydawniczą NAVO w 1998 roku.
Mieczysław Gogacz stopnie naukowe profesora zwyczajnego dr hab. Uzyskał na Katolickim Uniwersytecie Lubelskim gdzie studiował pod kierunkiem prof. Stanisława Świeżawskiego wybitnego historyka filozofii i tomisty. Przyjaźnił się między innymi z Karolem Wojtyłą wykładającym wówczas etykę na KUL. W roku akademickim 1956 / 57 przebywał na stypendium w Toronto u prof. E. Gilsona odkrywcy rzeczywistego oblicza filozofii św.Tomasza z Akwinu ( tomizm egzystencjonalny) . Od 1966 roku Mieczysław Gogacz związał się z Akademią Teologii Katolickiej w Warszawie gdzie kieruje Katedrą Historii Filozofii.
Prof. Mieczysław Gogacz w filozofii bytu broni teorii istnienia i zasady niesprzeczności, tezy o odrębności bytów jednostkowych i wynikającego z tych twierdzeń realizmu. Jako historyk filozofii stworzył konsekwentną odmianę tomizmu egzystencjalnego. W etyce reaguje na subiektywizm i sytuacjonizm proponując chronienie osób i ich wzajemnych powiązań w oparciu o rozumną naturę człowieka jako podstawową normę zachowań moralnych.
„ Wprowadzenie do etyki chronienia osób ” jest streszczeniem całej proponowanej etyki. Prof. Gogacz podzielił książkę na trzy części, w pierwszej części wprowadza czytelników w główne zagadnienia etyki, określa co ją stanowi. Jako wybitny tomista przybliża czytelnikom człowieka jako osobę, określa pojęcie dobra osób oraz norm moralności jako zasady rozpoznawania działań chroniących dobro właśnie według św. Tomasza z Akwinu. Przedstawia także czytelnikom nauki o człowieku analizując bytową strukturę człowieka.
Zakończenie pierwszej części książki omówieniem problemów stanowiących etykę wprowadza czytelników w tematykę części drugiej zawierającej uwyraźnienie postaw i struktury etyki. W tej części swojej książki Mieczysław Gogacz ukazuje jak należy odróżnić od podstaw etyki jej bezpośredni przedmiot oraz przestrzega czytelników jak nie należy budować etyki ukazując błędy popełniane podczas konstruowania teorii idealistycznej.
Prawidłowy sposób budowania etyki przekazuje Mieczysław Gogacz ukazując wszystkie kolejne etapy rozważań przez realistyczną identyfikację człowieka , uporządkowanie celu i wartości , problemy religii i etyki, wiary i światopoglądu , odmiany światopoglądu aż po podstawowe problemy etyki przedsiębiorcy.
Kończąc druga część „ Wstępu do etyki chronienia osób ” prof.. Gogacz przybliża czytelnikom etykę św. Tomasza w wersji F. Van Steenberghena.
W trzeciej części Mieczysław Gogacz zajmuje się człowiekiem i wspólnotą rozpoczynając swoje rozważania od omówienia drogi myślowej do zidentyfikowania człowieka , następnie zajmuje się relacjami miłości i uczuciami . Trzecią część kończy omówienie wspólnoty jej odmian i istoty stanowiącej wspólnotę.
W zakończeniu zawiera autor bliższe uwagi o prawdzie i miłości oraz o tomizmie i św. Tomaszu.
Proponowane czytelnikom „ Wprowadzenie do etyki chronienia osób ”jest cytując za Mieczysławem Gogaczem „ próbą wydobycia z tekstów św. Tomasza zawartych tam wyjaśnień, dotyczących etycznego postępowania człowieka , w nich więzi z metafizyką osób. Z tego względu treść książki może być potraktowana jako pozycja tomistyczna”.
Książka prof. Mieczysława Gogacza jest streszczonym wykładem całej proponowanej etyki duży nacisk autor kładzie w niej na przybliżenie czytelnikom filozofii, etyki tomizmu. Pomyślana została jako pomoc dydaktyczna zarówno dla nauczających jak i nauczanych co potwierdza sposób przedstawienia treści - częste powtórzenia pojęć , podsumowania oraz część powtórzeniowa - zawierająca pytania zagadnienia pomocne w rozważaniach nad tematem książki - kończąca każdą jej część .
Jednak nie tylko środowisko akademickie zobligowane programem nauczania może zainteresować treść książki prof.. Gogacza . Może ona zainteresować każdego człowieka wrażliwego , otwartego na problemy innych ludzi , każdego kto próbuje zrozumieć sens własnego i innych postępowania , każdego człowieka skłonnego do refleksji nad postępowaniem swoim i innych, nad relacjami jakie występują miedzy ludźmi. Wreszcie książka ta zainteresuje każdego kto choć na chwilę chciałby przenieść się do świata teoretycznych rozważań - niekoniecznie mających swe odzwierciedlenie w świecie rzeczywistym nas otaczającym aby zastanowić się gdzie popełniamy błąd w naszych interakcjach z bliźnim przyczyniając się do tego , że przepełniona wspaniałymi wartościami , przesłaniami humanistycznymi teoria nie staje się praktyką , codziennością każdego z nas i jak możemy zmienić nasze postępowanie aby chronić bliźnich.
1