Uniwersytet Przyrodniczy w Lublinie Ordynator: dr Marcin Szczepanik
Wydział Medycyny Weterynaryjnej Kuratorzy: Monika Duda
Zakład Diagnostyki Klinicznej i Dermatologii Agnieszka Woś
Weterynaryjnej Krzysztof Bourdo
Przychodnia Dermatologiczna
Właściciel: Dąbrowska Magdalena
20-484 Lublin,
ul. Samsonowicza 33/16
Historia choroby
Opis zwierzęcia
Pies, suka, `Sara', west highland white terier, biała, 18 miesięcy, 7,8 kg,
numer tatuażu 035H
Wywiad (Anamnesis)
Wywiad odnośnie choroby (Anamnesis morbi)
Właścicielka zgłosiła się do gabinetu dermatologicznego ze swoim psem, u którego tydzień wcześniej zaobserwowała lizanie i gryzienie okolic palców kończyn piersiowych, jak również wypadanie włosa w tych miejscach. Po dokładnych oględzinach zaobserwowano również obecność strupów, łusek, rumienia, jak też przebarwienie skóry w zmienionym chorobowo miejscu. Zauważono również `saneczkowanie' i wzmożoną higienę-wylizywanie okolic odbytu. Podobne objawy występowały już wcześniej, w sierpniu 2009 roku. Pies leczony był przez tydzień w gabinecie: Enrofloxacyną 5%, Mupiroxem oraz Sebovetem. Terapia ta przyniosła pożądany efekt. Nie postawiono wówczas ostatecznego rozpoznania.
Wywiad odnośnie warunków życia (Anamnesis vitae)
Pies przebywa w domu właściciela. Żywiony jest dwa razy dziennie karmą domową-gotowanymi szyjkami indyczymi, piersiami z kurczaka oraz wołowiną. Ma nieograniczony dostęp do świeżej wody. Wobec psa prowadzona jest regularna profilaktyka przeciwpchelna, zawsze preparatem Frontline (ostatnio preparat zakraplany był 23.03.2010 r.) oraz przeciwpasożytnicza. Ostatnie odrobaczanie miało miejsce 18.02.2010.
Stan obecny (Status praesens)
Przedmiotowe badanie ogólne
Wygląd zewnętrzny (Habitus)
Budowa ciała prawidłowa, postawa stojąca, leżąca i w ruchu prawidłowa, stan odżywienia dobry. Świadomość zachowana, reakcje na bodźce zewnętrzne prawidłowe. Temperament zrównoważony.
Błony śluzowe naturalnych otworów ciała
Błona śluzowa worka spojówkowego, przedsionka jamy ustnej i pochwy- różowa, wilgotna, bez widocznych zmian.
c) Oczy
Szerokość szpary powiekowej prawidłowa, umiejscowienie gałek ocznych symetryczne, rzęsy i gruczoł łzowy prawidłowe. Ustawienie osi wzrokowej prawidłowe.
Ruchomość gałek ocznych zachowana, rogówka przezroczysta, kolor białkówki bez zmian. Głębokość przedniej komory oka prawidłowa. Tęczówka barwy brązowej, źrenica kształtu okrągłego, poprawnie reaguje na światło. Soczewka ukształtowana prawidłowo, bez widocznego zmętnienia.
d) Węzły chłonne
Węzły chłonne żuchwowe powiększone o średnicy ok. 1,5 cm, kształtu owalnego, gładkie, konsystencji opornej, o ciepłocie odpowiedniej dla ciepłoty okolicznych tkanek, niebolesne, przesuwalne względem podłoża i skóry.
Węzły chłonne podkolanowe powiększone o średnicy ok. 2 cm, kształtu owalnego, konsystencji opornej, o ciepłocie odpowiedniej dla ciepłoty okolicznych tkanek, wrażliwe na ucisk, przesuwalne względem podłoża i skóry.
e) Ciepłota, tętno, oddechy (CTO)
Ciepłota: 38,8 st C Tętno: 110/min Oddechy: 24/min
2. Przedmiotowe badanie szczegółowe
Zewnętrzne powłoki ciała
Włos na całym ciele gęsty, nastroszony, barwy białej. Włos w okolicach przestrzeni międzypalcowych kończyny piersiowej przerzedzony, pociemniały. Pazury wykształcone prawidłowo, o równej powierzchni, barwy czarnej. Naskórek ciała prawidłowy, naskórek przestrzeni międzypalcowych pogrubiały, nadmiernie zrogowaciały. Woń skóry charakterystyczna dla gatunku. Skóra okolicy przestrzeni międzypalcowych z licznymi plamkami barwnikowymi, krostami przymieszkowymi, nadżerkami, otarciami, strupami. Widoczny odgraniczony wał pazurowy oraz zliszajowacenie skóry. Na brzuchu, w pachwinach i pod pachami obecne liczne zaskórniki. Małżowiny uszne prawidłowo wykształcone z widocznym rumieniem strony wewnętrznej. Na brzegach małżowin obecne drobne łuski. Kanał słuchowy wolny od zanieczyszczeń. Okolica odbytu pokryta zachniętą wydzieliną ropną. Świąd znacznego stopnia zlokalizowany w okolicy przestrzeni międzypalcowych kończyn piersiowych oraz w okolicy odbytu.
Układ oddechowy
Okolica otworów nosowych niezmieniona. Wydychane powietrze jest ciepłe, bezwonne,
o jednakowej sile z obydwu nozdrzy. Otwory nosowe kształtu charakterystycznego dla gatunku, symetryczne.
Zatoki szczękowe i czołowa prawidłowego kształtu, bez widocznych zmian. Ciepłota zgodna z ciepłotą okolicznych tkanek, niepodatne na ucisk. Odgłos opukowy pudełkowy.
Krtań kształtu i symetrii prawidłowej. Ciepłota zbliżona do ciepłoty okolicznych tkanek, brak bolesności i wyczuwalnych drżeń. Słyszalny szmer krtaniowy. Błona śluzowa przy wejściu do krtani bladoróżowa. Chrząstki nalewkowate prawidłowo wykształcone.
Kaszel reakcyjny trudny do wywołania, kaszel spontaniczny nie występuje.
Tchawica o kształcie i ułożeniu prawidłowym. Brak wrażliwości i wyczuwalnych drżeń. Dobrze słyszalny szmer tchawiczy.
Tarczyca niewyczuwalna.
Klatka piersiowa dobrze rozwinięta, prawidłowego kształtu, symetryczna. Oddechy regularne i rytmiczne. Typ oddychania żebrowo- brzuszny. Brak objawów duszności.
Ciepłota klatki piersiowej równomierne rozmieszczona. Klatka piersiowa niebolesna, brak wyczuwalnych drżeń.
Granica płuc swoista dla gatunku: I linia opukowa - 11 p.m.ż., II linia opukowa - 10 p.m.ż.,
III linia opukowa - 8 p.m.ż. Osłuchiwaniem nie stwierdzono zaostrzenia szmerów fizjologicznych.
Układ krążenia
Uderzenie koniuszkowe serca zlokalizowane w 5 p.m.ż. na linii połowiącej 1/3 dolną klatki piersiowej, rytmiczne o prawidłowej sile. Ciepłota okolicy serca zbliżona do ciepłoty okolicznych tkanek. Przy omacywaniu brak wrażliwości ściany klatki piersiowej. Bezwzględne stłumienie sercowe obejmuje 4-6 p.m.ż. W punktach głównych (w punktach rzutów zastawek serca na ścianę klatki piersiowej) tony sercowe I i II dobrze słyszalne, silne, czyste, rytmiczne.
Po stronie lewej: nad zastawką dwudzielną- 5 p.m.ż. tuż powyżej linii połowiącej 1/3 dolną klatki piersiowej, nad zastawką aorty - 4 p.m.ż pod linią stawu barkowego, nad zastawką tętnicy płucnej- 3 p.m.ż nad mostkiem.
Po stronie prawej: nad zastawka trójdzielną- 4 p.m.ż. na wysokości chrząstkozrostu.
Naczynia obwodowe.
Tętno: dobrze wypełnione, dobrze napięte, silne, dobrze wyczuwalne, równe, jednakowe.
Żyły: prawidłowo wypełnione.
Naczynia włosowate: czas wypełnienia po ucisku do 1 sekundy.
Układ trawienny
Apetyt i pragnienie zachowane.
Jama ustna-szpara gębowa prawidłowej szerokości. Błona śluzowa warg, dziąseł, policzków jasnoróżowa. Zgryz prawidłowy, uzębienie kompletne, dobrze wykształcone, brak kamienia nazębnego i zmian próchniczych. Błona śluzowa podniebienia twardego i żagielka podniebiennego bladoróżowa. Język prawidłowo zbudowany, symetryczny, bez wykwitów, ruchomość zachowana. Wydzielanie śliny w normie.
Gardło-badanie od zewnątrz-ciepłota porównywalna z ciepłotą okolicznych tkanek, gardło niewrażliwe na ucisk. Badanie od wewnątrz- błona śluzowa różowa, wilgotna, bez wykwitów. Migdałki podniebienne prawidłowego kształtu i wielkości.
Przełyk położony prawidłowo, o ciepłocie zbliżonej do ciepłoty okolicznych tkanek, niewrażliwy na ucisk, drożny.
Powłoki brzuszne średnio napięte, niebolesne, symetryczne. Odgłos opukowy- przytłumiony. Narządy jamy brzusznej niewrażliwe na ucisk. Na podstawie osłuchiwania stwierdzono ruchy perystaltyczne jelit.
Okolica żołądka niebolesna. Błona śluzowa okolicy odbytu zmieniona zapalnie, pokryta zaschniętą wydzieliną ropną. Okolica zatok przyodbytowych niebolesna, zatoki prawidłowo wykształcone.
Wątroba niewrażliwa na ucisk i niepowiększona.
Oddawanie kału następuje regularnie w niezmienionych ilościach. Konsystencja kału jest prawidłowa.
Układ moczowy-płciowy
Brak bolesności podczas badania okolicy nerek, ciepłota podobna do ciepłoty okolicznych tkanek. Wielkość i kształt nerek prawidłowe. Pęcherz moczowy miernie wypełniony, niebolesny przy omacywaniu. Częstość i ilość oddawania moczu charakterystyczna dla gatunku. Postawa podczas oddawania moczu prawidłowa.
Budowa, kształt i wielkość zewnętrznych narządów płciowych prawidłowa. Błona śluzowa przedsionka pochwy jasnoróżowa, wilgotna, bez widocznych zmian.
Układ ruchu
Postawa siedząca, stojąca i w ruchu prawidłowe. Mięśnie symetryczne, dobrze rozwinięte, konsystencji mięsistej, napięcie prawidłowe, skóra nad mięśniami jest przesuwalna, brak bolesności.
Kościec-wielkość i kształt prawidłowe. Linia kręgosłupa typowa dla gatunku. Stawy kształtu i wielkości prawidłowej, niewrażliwe, o ciepłocie zbliżonej do ciepłoty okolicznych tkanek, ruchomość w stawach zachowana.
Układ nerwowy
Świadomość zachowana, reakcje na bodźce środowiska zewnętrznego prawidłowe. Suka wykazuje zainteresowanie otoczeniem oraz chęć do zabawy.
Czaszka-symetryczna, wielkość i kształt prawidłowe. Niewrażliwa na ucisk. Kręgosłup niebolesny. Czucie powierzchowne zachowane. Czucie głębokie i z pni nerwowych prawidłowe.
IV. Podstawowe badanie dodatkowe
Badanie lampą Wooda- brak fluorescencji, wynik negatywny.
Test wyczesywania- negatywny, brak obecności pasożytów.
Test bibułowy-negatywny- brak obecności kału pchlego.
Scotch-test- preparat barwiony metodą Diff-Quick- okolicy odbytu- obecność pojedynczych bakterii, drożdżaków oraz komórek warstwy ziarnistej, rogowej i kolczystej naskórka; okolicy przestrzeni międzypalcowej- obecność pojedynczych bakterii, drożdżaków oraz komórek warstwy rogowej naskórka.
Zeskrobina głęboka- przestrzeni międzypalcowej kończyny piersiowej prawej- negatywny.
Badanie hodowlane- posiew materiału z przestrzeni międzypalcowej kończyny piersiowej prawej- bakterie-ziarniaki G+, drożdżaki- Malassezia pachydermatis.
V. Rozpoznanie (Diagnosis)
Bakteryjno- drożdżakowate pododermatitis.
Zapalenie zatok okołoodbytowych.
VI. Rokowanie (Prognosis)
Pomyślne.
VII. Leczenie (Therapia)
Dermanorm 35 kaps. - 1 kapsułka 1 raz dziennie
Keflex- 1 kapsułka- 250 mg 1 raz dziennie
VIII. Rozpoznanie różnicowe
Pododemodeokoza
Jest to zapalna, pasożytnicza choroba psów charakteryzująca się większą od normalnej liczby roztoczy Demodex . Najczęściej spowodowana przez czynniki genetyczne, zaburzenia immunologiczne, niezbilansowane żywienie, stres (ciąża, ruja, zabieg operacyjny). Demodex canis jest normalnym składnikiem flory skóry, bytuje w mieszkach włosowych. Pododemodekoza pojawia się jako obszary wyłysień w okolicy przestrzeni międzypalcowych z rumieniem, hiperpigmentacją i łuszczeniem się skóry. Rozpoznanie opiera się na badaniu mikroskopowym zeskrobiny głębokiej (widoczne liczne postaci dorosłe nużeńca, nimfy larwy lub jaja) i histopatologii skóry (różny stopień zapalenia okołomieszkowego, zapalenie mieszków włosowych lub czyraczność).
Atopowe zapalenie skóry
Atopia psów jest reakcją nadwrażliwości u osobników genetycznie predysponowanych na inhalacyjne lub skórne antygeny środowiskowe (alergeny). Powszechnie występuje u psów
w wieku od 6 miesięcy do 6 lat, jednak u większości psów z atopią pierwsze objawy pojawiają się pomiędzy 1, a 3 rokiem życia.
Objawy rozpoczynają się od pojawienia na skórze rumienia i świądu (wylizywanie, żucie, drapanie, tracie), który może być sezonowy lub niesezonowy, zależny od występowania alergenów. Świąd zwykle obejmuje łapy, boki ciała, pachwiny, pachy, pysk i uszy. Powszechnie występuje wtórne ropne zapalenia skóry, zapalenie skóry wywołane przez Malassezia. Może pojawiać się przewlekłe zapalenie skóry z wylizywania, nawracające ropno-urazowe zapalenie skóry, zapalenie spojówek, nadmierne pocenie się i rzadziej, alergiczne zapalenie płuc i nosa.
Rozpoznanie atopii opiera stawiane jest na podstawie klinicznych kryteriów diagnostycznych. Należy pamiętać o tym, że nie można postawić rozpoznania wyłącznie na podstawie wyników badań laboratoryjnych. Jednymi z powszechnie przyjętych kryteriów są te opracowane przez Willemse'a. Rozpoznanie jest stawiane w przypadku, gdy u chorego zwierzęcia stwierdzone są przynajmniej 3 kryteria główne i 3 kryteria poboczne. Kryteria główne to: świąd, umiejscowienie zmian (okolica pyska, łap, fałdów skokowych, grzbietowa powierzchnia nadgarstków), przewlekłe, nawracające zapalenia skóry oraz predyspozycja rasowa lub rodzinna. Kryteria poboczne to: początek choroby pomiędzy 1, a 3 rokiem życia, rumień twarzowej części głowy, obustronne zapalenie spojówek, nadpotliwość, dodatnie wyniki w testach śródskórnych oraz wzrost poziomu swoistych IgE lub IgG.
W 1998 roku Pascal Prelaud wprowadził swoje kryteria służące do rozpoznawania atopii. Nie ma tu kryteriów głównych i pobocznych. By można było postawić rozpoznanie, u psa należy stwierdzić: świąd wrażliwy na podawanie glikokortykosteroidów, rumień okolicy przestrzeni miedzypalcowych, zapalenie skóry okolicy warg, rumień małżowin usznych, a pierwsze objawy muszą się pojawić pomiędzy 6. miesiącem, a 3. rokiem życia.
Można również stosować testy śródskórne, by ustalić czynnik odpowiedzialny za rozwój uczulenia. Istnieje też możliwość wykonywania testów in vitro oznaczających poziom swoistych przeciwciał. Testy te umożliwiają stwierdzenie występowania u zwierzęcia nadwrażliwości zależnej od IgE.
W przypadku atopii zwykle nie dochodzi do całkowitego wyleczenia. Można zapewnić zwierzęciu jedynie `komfort chorowania'. Najistotniejsze jest wyeliminowanie przyczyn świądu. Leczenie należy prowadzić wg. kolejności: 1) usunięcie zmian miejscowych powikłań (leczenie przeciwko mikroorganizmom), 2) stosowanie leków przeciwzapalnych (leki przeciwhistaminowe, np. clemastyna, difenhydramina; leki niesterydowe, np. misopristol, cyklosporyna A) , 3) unikanie kontaktu z alergenem (co jest bardzo trudne, więc można zastosować immunoterapię swoistą, niestety metoda ta jest droga).
Onychodystrofia toczniowa
Choroba ta, prawdopodobnie o podłożu immunologicznym, powoduje złuszczanie się pazurów (onychomadesis). U psów występuje niezwykle rzadko, najczęściej w zwierząt w młodym lub średnim wieku. Predysponowane są owczarki niemieckie i rottweilery.
Choroba zaczyna się nagłą utratą pazurów. Początkowo zwierzę traci 1-2- pazury, jednak w okresie kolejnych tygodni, do kilku miesięcy, złuszczeniu ulegają wszystkie nastepne. Odrastające w ich miejsce nowe pazury są zdeformowane, miękkie lub łamliwe, odbarwione i kruche. Zwykle również wypadają. Łapy objęte procesem chorobowym są bolesne i swędzące. Zanokcica zwykle nie wstępuje, chyba, że rozwiną się wtórne zakażenia bakteryjne. Psy nie wykazują innych skórnych objawów chorobowych i poza zmianami w obrębie pazurów są zdrowe.
Rozpoznanie, po wykluczeniu innych chorób stawiane jest na podstawie wyniku z badania histopatologicznego skóry- z amputowanego trzeciego członu palca. Obecne jest: zwyrodnienie wodniczkowi komórek podstawnych, zwyrodnienie lub apoptoza pojedynczych keratynocytów w warstwie komórek podstawnych, niemożność utrzymania pigmentu, rozdzielające, liszajowaciejące zapalenie skóry.
10 | Strona