RYZYKO STOPY PROCENTOWEJ
Klasyfikacja ryzyka stopy procentowej:
Ryzyko wartości Ryzyko podstawowe
Ryzyko dochodu Ryzyko reinwestycji
Ryzyko terminowej Ryzyko stochastyczne
stopy procentowej
Metody pomiaru ryzyka stopy procentowej:
metoda luki odsetkowej,
metoda granicznych stóp procentowych,
metoda analizy okresowej,
metoda analizy elastyczności stóp procentowych,
metoda statystycznego pomiaru ryzyka,
inne metody (metoda VaR, modele symulacyjne itp.)
Ad. (1): Metoda luki odsetkowej:
Dochód odsetkowy banku:
Zmiana dochodu odsetkowego:
Jeśli:
To:
Zależność dochodu (I) od rynkowej stopy (r) oraz luki (L)
|
L > 0 |
L < 0 |
r - rośnie |
I - rośnie |
I - maleje |
r - maleje |
I - maleje |
I - rośnie |
Warunek „neutralności” dochodu wobec zmian stopy %:
Stąd:
Gdzie: EA/P - jest elastycznością aktywów wobec pasywów
Przykład bilansu aktywów i pasywów odsetkowych (w mln PLN)
Lp. |
Termin zmiany |
do 1 mies. |
1-3 mies. |
3-6 mies. |
6-12 mies |
pow 1 rok |
Razem: |
A1 |
Kredyty udziel. |
70 |
50 |
70 |
80 |
40 |
310 |
A2 |
Lokaty bankowe |
30 |
- |
10 |
- |
- |
40 |
A3 |
Papiery wartość. |
30 |
10 |
20 |
20 |
10 |
90 |
A |
Aktywa razem: |
130 |
60 |
100 |
100 |
50 |
440 |
P1 |
Depozyty a'vista |
80 |
- |
- |
- |
- |
80 |
P2 |
Depozyty term. |
20 |
90 |
60 |
50 |
20 |
240 |
P3 |
Depozyty bank. |
20 |
- |
50 |
- |
- |
70 |
P |
Pasywa razem: |
120 |
90 |
110 |
50 |
20 |
390 |
Luka okresowa: |
10 |
-30 |
-10 |
50 |
30 |
50 |
|
Luka skumulowana: |
50 |
40 |
70 |
80 |
30 |
- |
Luka okresowa:
Luka skumulowana:
Zmiana dochodu odsetkowego:
Przykład: (r = 1% - czyli stopa % wzrasta o 1pkt. %)
I = 10(1-1/24) - 30(1-4/24) - 10(1-9/24) + 50(1-18/24) = -9%
(Czyli dochód odsetkowy spadnie o 0,09 mln PLN)
Jeśli elastyczności aktywów i pasywów są różne to:
Ad.(2): Graniczne stopy procentowe
- graniczna stopa procentowa "A":
GA = rA gdy: Aj > Pj czyli: Lj > 0
GA = rP gdy: Aj < Pj czyli: Lj < 0
gdzie:
- graniczna stopa procentowa "B":
Przykład:
A=100; P=92; rA =14%; rP =9,5%; K=10; rK =6%; C=3,2
Dochód netto: I = 100 x 14% - 92 x 9,5% = 5,52 (mln)
GB = I/(A-P)100% = (5,52/8)100% = 65,8%
Koszt kapitału: KK = 10 x 6% = 0,6
GC = (I - KK - C)/(A - P) = (5,52 - 0,6 - 3,2)/8 = 21,5%
Ad.(3): Metoda analizy okresowej:
Wartość bieżąca:
Dla rynku efektywnego przyjmuje się: r = YTM
Gdzie: YTM = ROI / AP
Przybliżona stopa zwrotu do wykupu (APY):
Duracja:
Przykład:
Wartość obligacji: 100 , termin wykupu: n = 5 lat,
Oprocentowanie: 10% , stopa zwrotu: YTM = 10%
Przy czym dla YTM = 15% : PV' = 83,24 , D' = 4,07
Ad.(4): Elastyczność stóp procentowych:
Miary elastyczności dla aktywów i pasywów:
Miara ryzyka stopy procentowej (dla różnych pozycji):
Ad.(5): Statystyczne miary ryzyka stopy %:
Wariancja:
Odchylenie standardowe:
Ad.(6): Inne metody pomiaru:
Wartość VaR:
gdzie:
dP/dr = MD = D/(1+r)
Ryzyko stopy procentowej (sensu largo)
Ryzyko struktury stóp procentowych
Ryzyko zakłócenia strumieni pieniężnych
Ryzyko stopy procentowej (sensu stricte)