Zasady Atari Go, uproszczonej wersji Go, część I

Zanim rozpoczniesz Czytelniku partię prawdziwego Go, warto byś zapoznał się z uproszczonymi zasadami tej gry, czyli Atari-Go. Jako sprzęt może posłużyć na początek kartka papieru z wyrysowanymi na niej 9 pionowymi i 9 poziomymi liniami i dwa ołówki.

Diagram 1

Celem w Atari-Go jest złapanie choćby jednego piona przeciwnika. Gracze stawiają na przemian po jednym pionie na przecięciach. Grę rozpoczyna gracz z czarnymi pionami. Pion postawiony na przecięciu posiada oddechy, którymi są przecięcia przylegające w poziomie lub w pionie do miejsca zagrania piona. Raz postawionego piona nie przesuwa się. Oddechy trzech przykładowych pionów oznaczone są na diagramie 1 trójkątami. Pojedynczy pion nie może mieć jak widać więcej niż cztery oddechy. Poza planszą oddechów nie ma, dlatego pion postawiony na brzegu ma tylko trzy oddechy, a w rogu dwa.

Diagram 2

Jeżeli jednak pion zostanie połączony z innymi, łańcuch w ten sposób powstały może mieć więcej oddechów. Oddechem łańcucha jest każde przecięcie przylegające w poziomie lub w pionie do któregokolwiek kamienia w łańcuchu. Ilustruje to diagram 2. Biały łańcuch pośrodku stanowią trzy połączone ze sobą piony; łańcuch ten posiada aż 8 oddechów. Inny łańcuch to trzy czarne piony po prawej. Mają one jednak tylko 3 oddechy oznaczone trójkątami. Warto zwrócić uwagę na to, że dwa oddechy zostały czarnym pionom zabrane przez białe piony stojące w rogu. Wynika z tego zasada mówiąca, że kamień przylegający do nieprzyjacielskich pionów odbiera im oddech. Należy jednak być przy tym ostrożnym, bowiem stawiając kamień w oddech przeciwnika sami pozbawiamy się także co najmniej jednego oddechu, a ruch należy teraz do przeciwnika...

Po lewej stronie widzimy trzy czarne piony, które nijak nie są ze sobą połączone. Każdy z tych pionów ma cztery oddechy. Aby wszystkie te piony połączyć ze sobą jednym ruchem w łańcuch, czarny musiałby zagrać w punkt oznaczony kwadratem. Jak sądzisz czytelniku, ile oddechów miałby ten nowy łańcuch? (Odpowiedź na następnej stronie).

Zasady Atari Go, część II

Odpowiedź na pytanie z poprzedniego odcinka: ten łańcuch miałby 8 oddechów.

Diagram 3

Czas opisać, w jaki sposób można zbijać nieprzyjacielskie piony i łańcuchy. Otóż zbicie następuje po odebraniu pionowi lub łańcuchowi ostatniego oddechu. Na diagramie 3 pion oznaczony kwadratem ma tylko jeden oddech. Jeżeli ruch należy do czarnego, może on teraz zbić białego piona grając w punkt położony na prawo od tego piona, odbierając mu ostatni oddech. Ma on prawo zdjąć pojmanego piona z planszy jako swojego jeńca. Partia Atari-Go w tym momencie kończy się. Również w pozostałych dwóch sytuacjach zagranie w punkt oznaczony trójkątem powoduje zbicie nieprzyjacielskich pionów. Trzy białe piony u góry planszy i dwa czarne piony po prawej stronie mają po jednym oddechu, więc przeciwnik może jednym ruchem je zbić.

Jak ratować się przed zbiciem? Zwróćmy uwagę na dwa czarne piony po prawej stronie planszy. Jeżeli ruch należy do czarnych, mogą one uratować swoje piony zagraniem w punkt oznaczony trójkątem. Powstaje wtedy łańcuch trzech pionów, który ma aż trzy oddechy. Jest on więc wówczas względnie bezpieczny. Nie zawsze jednak uda się uratować piony w ten sposób. W sytuacji na górze diagramu zagranie białego w punkt oznaczony trójkątem nie zwiększa liczby oddechów białego łańcucha - wciąż mają one tylko jeden oddech i stoją w atari. Czarny może więc je w następnym ruchu zbić.

To wszystkie zasady, jakie są niezbędne do rozpoczęcia gry w Atari-Go. Po nabraniu odrobiny wprawy można się umówić z przeciwnikiem, że gra toczyć się będzie do zbicia dwóch lub większej liczby kamieni. Z czasem dojdziecie do wniosku, że rzeczywistym zwycięzcą jest ten, kto nie tylko zbił więcej pionów, lecz także otoczył swoimi pionami większe terytorium. Ale wówczas nie będzie to już Atari-Go lecz prawdziwe Go...

Szerszy opis zasad gry w Go jest podany w wielu miejscach w internecie, między innymi polecam Zasady Go i Podstawy Go Rafaela Bugajskiego.

Jeżeli dotarłeś czytelniku do tego miejsca i czujesz niedosyt, wiedz, że masz do tego pełne prawo. Zasady przedstawione powyżej to minimum potrzebne, by rozpocząć grę. Ani słowem nie wspomniałem dotąd o zasadzie ko i odmianach tego ko, sytuacji zwanej seki (impas), zasadach robienia dobrego kształtu (katachi), o technikach łapania pionów (geta i drabince), o tsume-go i niezbijalnych grupach, joseki, yose, tesuji, itd. itp. Jesteś czytelniku jak turysta, który obserwuje przez lornetkę olbrzymią górę, o której pisze na tych stronach Milton Bradley i zastanawia się, czy rozpocząć wspinaczkę, czy darować sobie. Zaręczam Ci, że widoki z góry są fantastyczne...

Jak dowiedzieć się więcej o Go? To proste. Jeśli korzystasz z Internetu, przejdź interaktywny kurs Go. Ściągnij sobie z sieci i wydrukuj problemy Janka Lubosa dla początkujących. Zaloguj się na polski serwer PlGS, lub na któryś z serwerów zagranicznych: IGS, WING lub KGS . Na pewno znajdziesz tam kogoś, kto Ci pomoże. Jeśli nie masz dostępu do Netu, zajrzyj do któregoś z klubów Go. Więcej wskazówek znajdziesz u Adzia. Do zobaczenia przy goban!

---