Zestaw 1

1. Objawy wtórnego niedoboru odporności

- zakażenia: nawracające, trudne do wyleczenia,

• niedobory odporności humoralnej uporczywe infekcje bakteryjne (MYcobacterium, Salmonella, Campylobacter)

• niedobory odporności komórkowej: zakażenia drobnoustrojami oportunistycznymi:

-wirusy (cytomegalii),

- pierwotniaki (Pneumocystis carini)

- grzyby (Candida, Cryptococcus) - drobnoustroje bytujące w normalnych warunkach w komórkach lub na bł. śluzowych, kontrolowane przez sprawny ukł. immunologiczny, który nie dopuszcza do ich nadmiernej proliferacji i inwazji tkanek i narządów.

*Zagrożenie stanowią szczepionki zawierające żywe atenuowane drobnoustroje, które zachowują resztkową zjadliwość.

*Najczęściej występujący u ludzi niedobór odporności- spowodowany niedożywieniem

*Najbardziej znany nabyty niedobór immunologiczny- AIDS

2. Sposoby wytwarzania białek ostrej fazy

Białka ostrej fazy -Grupa białek syntezowana głownie w wątrobie w przebiegu ostrych i przewlekłych stanów zapalnych, chorób zakaźnych, martwicy (uraz, zawał: mięsnia sercowego, nerki, płuc), nowotworów.

-Zaktywowane w tych procesach makrofagi uwalniają interleukinę-I i czynnik martwicy nowotworów(TNF). Pod ich wpływem inne kom. somatyczne(śródbłonka naczyń, fibroblasty) zaczynają uwalniać cytokiny, a zwłaszcza Il-6, jeden z głownych induktorów genów odpowiedzi zapalnej - immunologicznej organizmu.

Cytokiny IL-1 TNF IL-6 indukują w hepatocytach geny białek ostrej fazy, które po uwolnieniu do krążenia stają się częścią nieswoistej odpowiedzi immunologicznej organizmu.

W badaniach porównawczych tych 3 cytokin wykazano jednak, że tylko Il6 stymuluje syntezę pełnego spektrum białek ostrej fazy, podczas gdy IL1 i TNF-alfa hamują syntezę beta-fibrynogenu, albumin, transferyny.

Istnieje wiele czynników, które modulują działanie IL6 oraz produkcję białek ostrej fazy, np. IL8 - nasila produkcję CRP, alfa-1-antychymotrypsyny i obniża produkcję transferryny i prealbumin: IL1 która obniża produkcję CRP alfa-1-antychymotrypsyny i obniża produkcję transferyny i prealbumin: IL-4, która obniża produkcję CRP.

Istnieje tez wiele innych substancji np. aktiwina i jej białko wiążące - follistatyna, które w powiązaniu z IL6 i IL1 regulują i koordynują produkcję białek ostrej fazy.

**Rola białek ostrej fazy nie jest dostatecznie poznana. Większość z nich ma właściwości inhibitorów proteaz (ochrona organizmu przed uwalnianymi enzymami osoczowymi i komórkowymi - lizosomalnymi, dostającymi się do krwi z uszkodzonych narządów) lub są nośnikami (np. heptoglobina). Białka ostrej fazy modyfikują również działanie innych białek odpornościowych. Oprócz fibrynogenu są one białkami o niewielkiej cząsteczce, dlatego też fibrynogen, który jest dużą cząstką utrzymuje się najdłużej natomiast najwcześniejszy i najsilniejszy występuje wzrost poziomu białka C-reaktywnego.

3. Komórki z pogranicza odporności swoistej i nieswoistej

- umożliwiają zapoczątkowanie i właściwy rozwój swoistej odpowiedzi immunologicznej

• makrofagi

- zasiedlają wszystkie tkanki i narządy

- działają jako komórki fagocytarne

- prezentują antygeny limfocytom Th

- wydzielają cytokiny

• komórki dendrytyczne

- różne tkankowo-swoiste subpopulacje: skóra- komórki Langerhansa, płuca- pneumocyty II rzędu, mózg- astrocyty, wątroba- komórki Borowicza- Kupfera, kości- osteoklasty powierzchni kostnych

- prezentują antygeny limfocytom Th

- przechowują na swojej powierzchni nienaruszone antygeny umożliwiając ich wiązanie przez LiB

4. Test ELISA (Enzyme Linked ImmunoSorbent Assay)

- próba immunoadsorpcyjnie związanego enzymu

- stały nośnik może mieć kształt studzienek( wgłębień w płytkach): płaskich płytek, pałeczek, kulek itp.

- odczyn stosujemy w identyfikacji serologii i badaniach serologicznych

- w skład wchodzą kolejno: na płytce polistyrenowej lub innym nośniku adsorbujemy przeciwciało swoiste dla badanego antygenu lub antygen diagnostyczny, dla którego poszukujemy swoistych przeciwciał w badanym materiale, w zależności od rodzaju badania które wykonujemy (przed dodaniem każdego następnego komponentu nośnik płuczemy w celu usunięcia nie związanego składnika reakcji)

- nanosimy zawiesinę badanego materiału, a następnie koniugat (znakowane enzymem przeciwciała)

- na koniec dodajemy substrat dla enzymu(peroksydaza chrzanowa lub alkaliczna fosfataza) - obserwujemy przy wyniku dodatnim jego rozkład i barwną reakcję.

* zalety: duża czułość, szybkość wykonania, względna trwałość komponentów reakcji - możliwość odczytania barwnej reakcji gołym okiem jeżeli brak spektrofotometru

Zestaw 2

1. Budowa wirusa HIV

HIV - wirus ludzkiego niedoboru odporności, wykazuje pierwotny tropizm do limfocytów T pomocniczych CD4+

Efekt działania wirusa - głębokie upośledzenie czynności układu immunologicznego o różnorodnym obrazie klinicznym

Budowa wirusa HIV

- symetria ikosaedralna (kubiczna)

- kształt zbliżony do kuli o średnicy 100nm

- materiał genetyczny wirusa otoczony jest dwuwarstwowym kapsydem zbudowanym z białek strukturalnych kapsydowych wirusa - p24, p17

- zewnętrzną otoczkę wirusa stanowi błona białkowo-lipidowa, którą wirus zabiera wydostając się z komórki

- otoczka wirusa pokryta jest kilkudziesięcioma wypukłymi tworami, których zewnątrz błonową część stanowią trimery gp120, natomiast wewnątrz błonową gp41

- genom wirusa składa się z dwóch identycznych nici RNA, zawiera 3 geny wspólne dla retrowirusów (gag, pol, env)

- kodują one odpowiednio: gag - białka rdzeniowe, pol - enzymy, en - białka otoczkowe

- oprócz tych genów, wirus zawiera przynajmniej 6 innych genów (tat, rev, nef, vif, vpu, vpr) kodujących białka regulatorowe

- białka strukturalne rdzeniowe - p6 i p7

2. PCF - przebieg i interpretacja wyniku

- służy do oceny swoistej odpowiedzi immunologicznej

- oznaczanie liczby komórek produkujących przeciwciała

PCF:

- odczyn opiera się na zasadzie techniki łysinek stosowanej w badaniu bakteriofagów (test Jernego)

- komórki limfoidalne zmieszane z gęstą populacją erytrocytów (lub innych komórek indykatorowych) oraz dopełniacza w żelu agarowym (lub innym) wylewa się na płytki Petriego

- przeciwciała wytwarzane przez komórki limfoidalne wywołują w obecności dopełniacza lizę komórek indykatorowych(erytrocytów, bakterii)

- powstają łysinki widoczne gołym okiem (niekiedy konieczne jest użycie mikroskopu)

- test można wykonać techniką bezpośrednią lub pośrednią

- technika bezpośrednia służy do wykrywania przeciwciał IgM, natomiast pośrednia - IgG

- w teście pośrednim w odróżnieniu od bezpośredniego przed dodaniem dopełniacza płytki traktuje się surowicą antyglobulinową

- antyglobulina łączy się z jednej strony z przeciwciałami wytwarzanymi przez komórki limfoidalne, z drugiej zaś z erytrocytami

- tak opłaszczone erytrocyty są bardziej podatne na działanie dopełniacza

- do uzyskania pewnych wyników niezbędne jest wykonanie odczynu równolegle na co najmniej dwóch płytkach

- do obliczeń bierzemy średnią z płytek (co najmniej dwóch)

3. Izolacja komórek z krwi obwodowej metoda gradientu gęstości.

Izolacja komórek z krwi obwodowej metoda wirowania w gradiencie gęstości

Wykorzystuje się różnice w wielkości i ciężarze właściwym izolowanych komórek. Gradient posiada specjalnie dobrana gęstość względna i określona jego warstwa tworzy „sito” zatrzymujące na swojej powierzchni izolowaną populacje komórek lżejszych, przepuszczając komórki cięższe.

A. Nierozcieńczoną krew pobraną na heparynę nawarstwiamy na gradizol G w proporcji 1,5 ml preparatu i 2,5 ml krwi

- wirujemy prze 25min przy 1650obr/min.

- otrzymujemy frakcje leukocytów, granulocytów oraz krwinki czerwone jako osad na dnie probówki

B. Pobraną krew na heparynę mieszamy w równych objętościach z płynem odżywczym

- na 3ml gradizolu L nawarstwiamy 4 ml krwi rozcieńczonej i wirujemy 1600obr/min

- otrzymujemy kolejno patrząc od dna: krwinki czerwone, gradizol L, leukocyty i osocze

3. Pobraną krew na heparynę w ilości 2ml nawarstwiamy na 2ml ficolu w próbówce wirówkowej i wirujemy 40min przy 1600obr/min

- otrzymujemy kolejno frakcje: erytrocyty i granulocyty, ficol, leukocyty i plazma

4. Białka ostrej fazy

Białka ostrej fazy - grupa białek syntezowana głownie w wątrobie w przebiegu ostrych i przewlekłych stanów zapalnych, chorób zakaźnych, martwicy (uraz, zawał: mięśnia sercowego, nerki, płuc), nowotworów.

Zaktywowane w tych procesach makrofagi uwalniają interleukinę-I (IL-1) i czynnik martwicy nowotworów (TNF-α).

Pod ich wpływem inne komórki somatyczne (śródbłonka naczyń, fibroblasty) zaczynają uwalniać cytokiny, a zwłaszcza Il-6, jeden z głównych induktorów genów odpowiedzi zapalnej - immunologicznej organizmu.

Cytokiny IL-1, TNF, IL-6 indukują w hepatocytach geny białek ostrej fazy, które po uwolnieniu do krążenia stają się częścią nieswoistej odpowiedzi immunologicznej organizmu.

W badaniach porównawczych tych trzech cytokin wykazano jednak, że tylko IL-6 stymuluje syntezę pełnego spektrum białek ostrej fazy, podczas gdy IL1 i TNF-α hamują syntezę β-fibrynogenu, albumin, transferryny.

Istnieje wiele czynników, które modulują działanie IL-6 oraz produkcję białek ostrej fazy, np. IL-8 - nasila produkcję białka C-reaktywnego (CRP), alfa-1-antychymotrypsyny i obniża produkcję transferryny i prealbumin; IL-4 która obniża produkcję CRP.

Istnieje tez wiele innych substancji np. aktiwina i jej białko wiążące - follistatyna, które w powiązaniu z IL-6 i IL-1 regulują i koordynują produkcję białek ostrej fazy.

Rola białek ostrej fazy nie jest dostatecznie poznana. Większość z nich ma właściwości inhibitorów proteaz (ochrona organizmu przed uwalnianymi enzymami osoczowymi i komórkowymi - lizosomalnymi, dostającymi się do krwi z uszkodzonych narządów) lub są nośnikami (np. haptoglobina).

Białka ostrej fazy modyfikują również działanie innych białek odpornościowych.

Oprócz fibrynogenu są one białkami o niewielkiej cząsteczce, dlatego też fibrynogen, który jest dużą cząstką utrzymuje się w organizmie najdłużej natomiast najwcześniejszy i najsilniejszy występuje wzrost poziomu białka C-reaktywnego.
alfa1-antytrypsyna(AAT) - najsilniejszy inhibitor proteaz, przeciwstawia się enzymom proteolitycznym uwalnianym podczas fagocytozy przez granulocyty, wzrost poziomu między 2-4 dniem stanu zapalnego.
alfa1-kwaśna glikoproteina (orozomukoid, AGP, AAG) - białko kwaśne, poziom wolno wzrasta do 5 dnia odczynu zapalnego, uczestniczy w transporcie progesteronu w organizmie oraz stanowi białko ochronne dla naszych własnych komórek.
alfa2-makroglobulina (AMG) - niespecyficzny inhibitor proteaz, duże białko, które nie opuszcza łożyska naczyń.
Białko amyloidowe (SAA) - surowiczy składnik amyloidu aktywuje dopełniacz (łączy się z C1q), pełni rolę opsoniny, białko ostrej fazy ważne u konia.
Hemopeksyna - białko wiążące heminę
Albumina (ALB) - spełnia funkcje niespecyficznego systemu transportowego - bilirubiny, hormonów, witamin, Ca, Mg, pierwiastków śladowych, kwasów tłuszczowych, leków, substancji wchłoniętych w jelitach oraz substancji kierowanych do katabolizmu w wątrobie - negatywne białko ostrej fazy (stężenie maleje). W przypadku płodu pełni funkcję rezerwy białkowej.

Transferyna (syderofilina, TF, TRF) - wysoki poziom TF obserwuje się w anemiach z niedoboru Fe, ciąży, stanach zapalnych.

Białko transportujące w osoczu żelazo w postaci jonów Fe³⁺.

Apoerytyna - TF nie związana z Fe wykazująca właściwości bakteriostatyczne.

Stężenie fizjologiczne transferyny u koni - 15g, u człowieka 3,5g. W ciąży pula transferryny zwiększa się, a aopotransferyny zmniejsza się.

TF jest syntezowana w dużych ilościach przez pierwsze kilka godzin po zapaleniu, później usuwana na zewnątrz i staje się negatywnym białkiem ostrej fazy.
Białko C-reaktywne (CRP) - glikoproteina, nazwa pochodzi od właściwości wiązania się (unieczynnienie) polisacharydu C błony komórkowej pneumokoków. Wzrost poziomu w pierwszej dobie uszkodzenia tkanek (24-72h), nawet 1000-krotny. Bierze udział w klasycznej drodze aktywacji dopełniacza (procesy opsonizacji, fagocytozy i lizy antygenów).
Fibrynogen - białko układu krzepnięcia, którego poziom rośnie nieznacznie w procesach zapalnych.
Haptoglobina (HAP)- białko odpowiedzialne za wiązanie i transport hemoglobiny pozakrwinkowej. Tak powstały kompleks jest szybko fagocytowany przez komórki układu siateczkowo-śródbłonkowego. Poziom tego białka wzrasta już w pierwszym dniu uszkodzenia tkanek, a po 10 dniach wraca do normy.
Ceruloplazmina (CER) - białko wiążące 6-7 atomów Cu, ale różne od białka - albuminy transportującej Cu, katalizujące utlenianie Fe²⁺ do Fe³⁺, co pozwala łączyć się z transferryną. W 80% odpowiada za właściwości antyoksydacyjne osocza. Wzrost występuje stosunkowo późno.
Białka układu dopełniacza - białka surowicy i płynów tkankowych, około 30 białek (konwertaza C3, C5; składnik C3, C5; MAC; białko B,D itp.), które ulegają stopniowej aktywacji poprzez proteolizę. Stężenia białka C3 jest najwyższe wśród białek tego układu. Aktywatorami są kompleksy immunoglobulin IgG i IgM oraz CPR z antygenem - droga klasyczna aktywacji lub same mikroorganizmy (LPS- lipopolisacharyd bakterii G- lub LTA - kwas lipotejchowy bakterii G+)+ properdyna + Mg²⁺, bądź w kompleksie z IgA - droga alternatywna.

Zestaw 3

1. Drogi zakażenia AIDS:
- kontakty seksualne (hetero- i homoseksualne)
- zakażona krew i preparaty krwiopochodne
- z chorej matki na dziecko - przez łożysko, podczas porodu, podczas karmienia piersią
- wskutek przyjmowania drogą dożylną narkotyków
- nie udowodniono żadnego przypadku zakażenia przez ślinę, mimo że stwierdzono w niej obecność wirusa
2. Alternatywna droga aktywacji układu dopełniacza:
- część odpowiedzi nieswoistej, ewolucyjnie najstarsza
- aktywacja: C3 bezpośrednio wiąże się (opłaszczając) powierzchnię drobnoustroju (OPSONIZACJA). Następuje powolna aktywacja C3 w wyniku hydrolizy i aktywacji czynnika B. Powstaje aktywny C3b i wbudowuje czynnik B, który ulega rozszczepieniu przez czynnik D i tworzy się konwertaza C3bBb.
- główne mediatory: C3, czynnik B, czynnik D
- nie ma miejsca w zwykłych komórkach, ponieważ:
    + następuje na powierzchni każdej komórki, na której brak jest INHIBITORÓW DOPEŁNIACZA
    + normalne komórki wykazują ekspresję inhibitorów dopełniacza, drobnoustroje nie
    + inhibitory dopełniacza istnieją po to, aby zapobiegać nieumyślnej aktywacji dopełniacza
3. Odporność nieswoista. Rola błon śluzowych
- nie jest związana z uprzednim przebyciem zakażenia określonym drobnoustrojem
- nie ma charakteru swoistego - wybiórczej obrony przeciw określonej bakterii, lecz w mniejszym lub większym stopniu  przeciw różnym bakteriom, bez względu na różnice w ich strukturze
Rola błon śluzowych (nalezą do barier ochronnych, czyli elementów warunkujących odporność nieswoistą):
+ jama ustna
   - ślina spłukuje drobnoustroje mechaniczne z błon śluzowych i zariera lizozym o właściowościach bakteriobójczych
   - paciorkowce saprofityczne w jamie ustnej i gardle wytwarzają H2O2 niszczący bakterie
   - śluz izoluje komórki nabłonka od kontaktu z bakteriami i usuwa je mechanicznie
   - MUCYNY w ślinie i śluzie wiążą swymi węglowodanowymi receptorami lektyny bakrteryjne
   - najwięcej substancji przeciwbakteryjnych w ślinie psa
+ żołądek
   - kwaśny odczyn - nawet u przeżuwaczy pH 5,4-7,0, a u pozostałych gatunków zwierząt domowych jest znacznie niższy
+ dalsze odcinki przewodu pokarmowego
   - żółć - u szczurów dodatkowo niszczy endotoksyny bakteryjne
   - enzymy trawienne
   - flora jelitowa - anatagonistyczne działanie na bakterie chorobotwórcze
   - bakteriofagi w jelitach
   - ruchy perystaltyczne - skracanie czasu kontaktu komórek nabłonka z bakteriami chorobotwórczymi
+ drogi oddechowe
   - śluz
   - migawkowy nabłonek urzęsiony- wydala zarazki na zewnątrz
+ oko
   - łzy- mechanicznie spłukują bakterie; zawierają lizozym, laktoferynę (przeciwbaktryjnie, przeciwtoksycznie)
+ drogi moczopłciowe
   - mocz - mechanicznie usuwa bakterie
   - śluz
   - niskie pH - u niektórych zwierząt mięsożernych i wszystkożernych
   - wydzielina prostaty - dlatego u osobników męskich rzadsze zakażenia dróg moczowych (dodatkowo dłuższa cewka moczowa)
   - w pochwie niskie pH powodowane rozkładem glikogenu nabłonka przez pałeczki Doderleina
4. Rola IgM i IgG
IgG (IgG1, IgG2, IgG3, IgG4) - 80%
- 1:1 we krwi i w przestrzeniach pozanaczyniowych
- główne przeciwciało odpowiedzi wtórnej na zakażenie bakteryjne i wirusowe
- przechodzą przez łożysko - zapewniają odporność bierną płodu i noworodka
 - wiążą i inaktywują toksyny
- indukują ADCC - cytotoksyczność komórkową zależną od przeciwciał (FeR-NK)
- indukują immunofagocytozę (FeR- makrofag, FeR- neutrofil)
- inicjują aktywację dopłeniacza
IgM - 6%
- pierwsze w życiu osobniczym, najstarsze filogenetycznie
- są w naczyniach
- występują jako receptory immunoglobulinowe na pow. dziewiczych (nieaktywnych) limfocytów B (wraz z IgD, Igalfa, Igbeta tworzą receptor BCR)
- syntetyzowane w początkowej fazie odpowiedzi immunologicznej (wydzielnicze - surowica krwi)
- małe powinowactwo do antygenu
 - wiążą wiele epitopów antygenu (pentamer)
- inicjują aktywację dopłeniacza

Zestaw 4

1. Oddziaływanie wirusa HIV na ukł. Immunologiczny, kofaktory; kom. * Zakażone wirusem i wykazujące ekspresje gp 120 na swojej pow mogą przyłączać zakażone limf pomocnicze przez cząsteczkę CD4 i tworzyć syncytia kom które szybko obumierają. *przyłączenie wolnego gp 120do nie zakażonych kom czyni je podatnymi na atak ze strony swoistych limf T cytotoksycznych. * indukcja p-ciał antyidiotypowych przez p-ciała swoiste dla gp 120 wirusa. Imitują one strukturalne epitopy gp 120 wirusa co powoduje ich wiązanie przez cząsteczkę CD4 na pow nie zakażonych limf. Limfocyty takie są podatne na atak kom K w mechanizmie ADCC. *hipoteza patogennych kofaktorów które wzmagają działanie lub replikacje wirusa. * chroniczna aktywacja układu immunologicznego może prowadzić do zaburzeń w prawidłowej odpowiedzi na antygeny a następnie do apoptozy limfocytów. *Molekularna mimikra wirusa HIV - podobieństwo sekwencji białek otoczkowych wirusa do fragm. cząsteczek MHC I i II, immunoglobulin, interleukiny 2. *zaburzenie proporcji pomiędzy subpopulacjami limf T pomocniczych, dochodzi do upośledzenia syntezy cytokin odpowiedzi komórkowej. *Zniszczenie mikrośrodowiska narządów limf węzłów chłonnych, grasicy i szpiku. *Wirus atakuje makrofagi podatne na zakażenie dzięki obecności cząsteczki Cd4 na pow . Makrofagi oporne na bezpośrednie cytolityczne działanie wirusa, stają się rezerwuarem wirusa. Wirus doprowadza do znacznego upośledzenia czynności makrofagów. *Makrofagi są głównymi mediatorami zmian patologicznych w ośrodkowym ukl nerwowym chorych na AIDS. Po przekroczeniu bariery krew -mózg zakażają komórki mikrogleju i wytwarzają większość ilość monokin wskutek czego dochodzi do demielinizacji neuronów i wtórnie do ich zaniku. * W przebiegu AIDS obserwuje się zaburzenia odpowiedzi humoralnej.

2. Fagocytoza: komórkowy mechanizm obrony organizmu polegający na pochłanianiu i wewnątrzkomórkowym niszczeniu bakterii przez: granulocyty obojętnochłonne (65-70% leukocytów)- neutrofile; monocyty we krwi; makrofagi w tkankach; histiocyty USŚ (układu siateczkowo-śródbłonkowego)- w wątrobie, śledzionie, szpiku kostnym, płucach. Tkance łącznej podskórnej, podśluzówce jelit, węzłach chłonnych); komórki mikrogleju; makrofagi: zasiedlają wszystkie tkanki i narządy; działają jako komórki fagocytarne; prezentują antygeny limfocytom Th; wydzielają cytokiny; kom dendrytyczne: różne tkankowo-swoiste subpupulacje: skóra- komórki Langerhansa, płuca -pneumocyty II rzędu, mózg- astrocyty, wątroba- komórki Browicza-Kupfera, kości- osteoklasty powierzchni kostnych; prezentują antygeny limfocytom Th; przechowują na swej powierzchni nienaruszone antygeny umożliwiając ich wiązanie przez limfocyty B; Granulocyty kwasochłonne eozyno file we wnętrzu- wiele białek zasadowych, fagocytoza kompleksów antygen- przeciwciało, cytotoksyczność dla larw i form dojrzałych pasożytów (białka, O2, chlorowanie) usuwanie histaminy (histaminaza); Granulocyty obojętnochłonne: krążą w krwiobiegu; mają zdolność gromadzenia się w miejscu uszkodzenia tkanek; działają jako komórki fagocytarne- specjalizują się w zabijaniu zewnątrzkomórkowych bakterii; Komórki NK: krążą w krwiobiegu zasiedlają też różne tkanki; celem są komórki nowotworowe, zakażone wirusami i bakteriami wewnątrzkomórkowymi; nie wykazują aktywności żernej, mają zdolność do przylegania do komórki docelowej i jej zabijania przy udziale toksycznych cząsteczek wydzielanych z ziarnistości oraz indukcji apoptozy (pre-forming proteins- perforyny granulo lizyny i grazymy); wydzielają interferon gamma (IFN- gamma) działają na makrofagi i limfocyty Th; Cytotoksyczność zależna od przeciwciał: jest spowodowana występowaniem receptora FcR dla IgG na kom efektorowych (wykonawczych); receptor FcR wiąże przeciwciało związane z kom docelową, co pozwala na bezpośredni kontakt między komórką efektorową a kom docelową; kom posiadające receptor FcR są nazywane zabójcami; do komórek K należą: komórki NK, limfocyty T, monocyty eozyno file i inne kom mieloidalne. Granulocyty zasadochłonne: we krwi -bazofile; w tkankach- mastocyty: zawierają dużo histaminy ; funkcje: regulacja przebiegu reakcji zapalnej, reakcja anafilaktyczna; Leukocytoza- wzrost liczby leukocytów we krwi (w wielu zakażeniach). W zależności od tego, który z rodzajów leukocytów występuje we krwi obwodowej w zwiększonej ilości, mówimy o neutrofilii, eozynofilii, bazofilii, limfocytozie lub monocyt ozie. Najczęściej jednak leukocytoza przebiega z neutrofilią. Leukopenia, leukocytopenia- spadek liczby leukocytów we krwi ( nowotwory, zakażenia bakteriami Gram-) np. monocytopenia, neutorpenia, limfopenia itp. Proces fagocytozy: chemotaksja- ruch kom fagocytarnej w kierunku bodźca np.: bakterii, która może być pochłonięta; ruch ten warunkują chemotaksyny egzogenne- wytwarzane przez drobnoustroje oraz chemotaksyny endogenne- wytwarzane przez własne kom organizmu; do chemotaksyn należą: produkty aktywacji dopełniacza (fragment C5a), substancje uwalniane z martwych kom, lipo polisacharydy bakteryjne obecne w przestrzeni pozakomórkowej, cytokiny. Adherencja przyleganie bakterii do błony komórkowej fagocyta. Pochłanianie- bakteria zostaje zamknięta wewnątrz cytoplazmatycznej wodniczki- fagosom; Powstanie fagolizosomu- łączenie się lizosomów makrofagów lub ziarnistości granulocytów obojętnochłonnych z fagosomem. Trawienie pochłoniętej bakterii prowadzącej do jej śmierci. MECHANIZMY WEWNĄTRZKOMÓRKOWEGO ZABIJANIA DROBNOUSTROJÓW -mechanizmy pozatlenowe- niezależne od tlenu: następstwo aktywacji enzymów hydrolitycznych i działania białek zasadowych: neutrofile: lizozym, defenzyny, czynnik bakteriobójczy BPI, laktoferyna; makrofagi: czynnik martwicy nowotworu (TNF-alfa), proteazy. Mechanizmy oksydatywne- zależne od tlenu. Powstawanie silnie utleniających związków powodujących obumieranie drobnoustrojów: tworzenie się obecności halogenów (Cl, Br, J) i enzymy mieloperoksydazy kwasu podcholowego, który łącząc się z grupami aminowymi tworzy chloraminę; makrofagi nie mają mieloperoksydazy i rolę tego enzymy może przejmować katalaza; tworzenie reaktywnie toksycznych utleniaczy: anion nadtlenkowy O2-, grupa hydroksylowa OH- nadtlenek wodoru H2O2. Lektynofagocytoza- alternatywne nazewnictwo dla fagocytozy, gdyż adherencja jest następstwem wiązania się lektyn bakteryjnych z odpowiadającymi im węglowodanami na powierzchni fagocyta lub odwrotnie- lektyna fagocyta z węglowodanami powierzchni bakterii; opsonofagocytoza- w procesie fagocytozy dodatkowo uczestniczą opsoniny- przeciwciała lub fragmenty dopełniacza. NEGATYWNE DLA ORGANIZMU NASTĘPSTWA FAGOCYTOZY - powstałe w fagocytach związki chemiczne, powodujące wewnątrzkomórkwe zabijanie bakterii, niszczą w ciągu kilku godzin same fagocyty, a uwalniając się z komórki niszczą znajdujące się w pobliżu drobnoustroje i tkanki gospodarza np.: enzym lizosomalny- elastaza- uszkadzając płuca może powodować ich rozedmę.; większość gatunków bakterii ginie po sfagocytowaniu. Mycobacterium tuberculosis i Brucella mogą się namnażać w fagocytach, będąc chronione przed działaniem mechanizmów humoralnych i leków; Nagromadzenie w miejscu zakażenia martwych fagocytów, bakterii, wysięku i rozpadłych tkanek- ropa; w zależności od rodzaju bakterii zakażającej ropa wykazuje charakterystyczne cechy: gronkowce- kolor i konsystencja gęstej śmietany, paciorkowce- płynna żółto-zielona, pałeczka ropy błękitnej- niebiesko zielonkawa, bakterie gnilne- odrażająco gnilnie cuchnąca- posoka; PRZYCZYNY OSŁABIENIA SKUTECZNOŚCI OBRONNEJ UKŁADU FAGOCYTARNEGO ; Neutropenia; niedostateczna chemotaksja- syndrom leniwych leukocytów, brak pochłaniania i wewnątrzkomórkowego zabijania bakterii ( niezdolność granulocytów do tworzenia H2O2 lub brak mieloperoksydazy);

3. Białka całkowite gammaglobulin w metodzie spektofotometrycznej: Met turbidymetryczna (spektrofotometryczna): określamy zawartość białka całkowitego w surowicy metoda biuretową; krzywa standardowa białka całkowitego: liofilizat białka rozpuszczamy w 5ml wody destylowanej(1ml/50g/l białka) następnie wykonujemy rozcieńczenia. Dla każdego odczytujemy ekstyncje (kreślimy krzywa standardową) - mieszamy bad surowice 1:1 z glikolem polietylenowym i inkubujemy 2godz mieszają - wirujemy 20tys/min i zbieramy odpowiednia ilość supernatantu - w nim metoda biuretowa określamy zawartość białka całkowitego -odejmujemy E białka całkowitego - E supernatantu - wartość 0,2 podstawa do odczytania gammaglobulin z krzywej.

4. ?

Zestaw 5

1. Odpowiedź immunologiczna w zakażeniu HIV

- u zarażonych wirusem HIV rozwija się odporność humoralna i komórkowa skierowana przeciwko różnym antygenom wirusa

- bezpośrednio po zakażeniu dochodzi do nasilonej replikacji wirusa, w efekcie pojawia się wysokie stężenie antygenu wirusowego p24 (kilka dni od zakażenia)

- początkowo w surowicy pojawiają się IgM swoiste dla białka p24 i gp41. Szczytowe stężenie osiągają po 2-5 tyg., a następnie opadają do poziomu niewykrywalnego w ciągu 3 miesięcy. Średnio po kilku tygodniach stwierdza się w surowicy wysokie miano IgG swoistych dla białka p24, gp41 i gp120.

- wraz rozwojem odpowiedzi humoralnej dochodzi do indukcji odpowiedzi komórkowej - swoistych limfocytów cytotoksycznych CD 8+

- wraz ze wzrostem liczby limfocytów CD 8+ dochodzi do spadku stężenia antygenu p24 we krwi, co świadczy o początkowej skuteczności odpowiedzi komórkowej

- jednocześnie spadek liczby limfocytów CD 4+ - poziom ich wraca początkowo do normy, by w miarę rozwoju choroby ponownie spadać

- za wartość krytyczną przyjmuje się poziom 200 limfocytów CD 4+ na mm³ (norma =500)

- spadek poniżej tej wartości u osoby zakażonej HIV uznaje się obecnie za wystarczające kryterium do rozpoznania pełnoobjawowego AIDS.

2. UKŁAD DOPEŁNIACZA

1. Droga klasyczna

- część odporności swoistej

- przeciwciało wiąże się z powierzchnią drobnoustroju

- główni mediatorzy: C1 -> C4, C2 -> C3.

- C3 wiąże przeciwciało skierowane przeciwko antygenom, to aktywuje C3

- C3 wiąże się z receptorem dla dopełniacza na fagocytach (C3R), przeciwciała wiążą receptor dla przeciwciał na fagocytach (FcR)

- stanowi to podwójny sygnał dla fagocytozy

2. Droga alternatywna

- część odporności nieswoistej, ewolucyjnie najstarsza droga

- C3 bezpośrednio wiążą się (opłaszczają) z powierzchnią drobnoustroju = „OPSONIZACJA”. Następuje powolna aktywacja C3 w wyniku hydrolizy i aktywacji czynnika B (Bb). Powstaje aktywowany C3b i wbudowuje czynnik B, który ulega rozszczepieniu przez czynnik D i tworzy się konwertaza C3bBb

- główni mediatorzy: C3, czynnik B, czynnik D

- C3 wiążą się bezpośrednio z drobnoustrojami, opsonizując je - dzięki temu stają się dostępne dla fagocytów.

3. Droga lektynowa

- część odporności nieswoistej

- MBP (białko ostrej fazy) lub fikoliny związane z białkami MASP wiąże się z węglowodanami powierzchni drobnoustroju

- główni mediatorzy: C4, C2 -> C3.

- u niektórych osób jest obniżona zawartość białka MBP - ograniczona zdolność drogi pektynowej. Klinicznie = wzrost wrażliwości na infekcje wywołane przez pewne bakterie

- C2 wiąże MBP skierowane przeciwko powierzchni bakterii, to aktywuje C3

- C3 wiąże bezpośrednio komplement receptora (C3R) na powierzchni fagocyta, przeciwciało wiąże MBP (MBP-R) receptor na powierzchni fagocyta - sygnały fagocytozy.

3. MAKROFAGI

- zasiedlają wszystkie tkanki i narządy

- komórki fagocytarne

- prezentują antygeny LyTh

- wydzielają cytokiny

- działają na pograniczu odporności swoistej i nieswoistej - umożliwiają zapoczątkowanie i właściwy rozwój swoistej odpowiedzi immunologicznej

- NIEPOBUDZONE = „SPOCZYNKOWE” - degradują całkowicie sfagocytowany zarazek i eliminują go z procesu immunogenezy

- stają się komórkami APC (prezentującymi antygen) po aktywacji odpowiednimi cytokinami - makrofagi AKTYWOWANE

- Aktywowane wykazują większą zdolność do „wybuchu tlenowego” i potrafią zabijać np. prątki gruźlicy, w przeciwieństwie do neutrofilów i makrofagów spoczynkowych

- makrofagi wiążą zarazki nieswoiste bezpośrednio, np. receptory TLR - wiążą określone struktury ściany komórkowej zarazka, lub pośrednio - receptory C3R i FcR tworzą kompleksy z frakcją C3 dopełniacza i/lub przeciwciałami, które zostały wcześniej zaadsorbowane na ścianie komórkowej.

- tak opłaszczony zarazek zostaje zamknięty w endosomie - zabity, zdegradowany do epitopów, połączony z białkiem MHC klasy II i eksponowany na powierzchni fagocyta.

4. INDEKS FAGOCYTARNY

- średnia liczba bakterii sfagocytowanych przez jednego fagocyta

- do probówki wprowadzamy 0,2 ml zawiesiny makrofagów i 0,2 ml zawiesiny gronkowca (S. aureus 2099) i po wymieszaniu inkubujemy w łaźni wodnej w 37 C przez 45 minut

- z zawiesiny wykonujemy rozmazy na szkiełkach podstawowych

- suszymy je na powietrzu i barwimy metodą Pappenheima

- jądra leukocytów obojętnochłonnych barwią się na ciemnoniebiesko, cytoplazma - różowo niebiesko, bakterie - niebiesko fioletowo

- preparaty oglądamy pod mikroskopem, licząc w 100 kolejnych makrofagach ilość sfagocytowanych bakterii

- wynik: indeks fagocytarny = liczba sfagocytowanych bakterii/ liczba makrofagów fagocytujących

Zestaw 6

1. Tropizm HIV: W zależności od stadium choroby zmienia się tropizm wirusa na początku wykazuje większe powinowactwo do makrofagów i limf. krwi obwodowej (M-tropowy), w końcowych stadiach choroby wykazują większy tropizm tylko do limf. krwi obwodowej (T-tropowy). T-tropowe tworzą zespólnie (syncytia) kom. zakażonych i niezakażonych - szybko ginące.

2. Rola limfocytów NK: krążą w krwiobiegu zasiedlają też różne tkanki; celem są komórki nowotworowe, zakażone wirusami i bakteriami wewnątrzkomórkowymi; nie wykazują aktywności żernej, mają zdolność do przylegania do komórki docelowej i jej zabijania przy udziale toksycznych cząsteczek wydzielanych z ziarnistości oraz indukcji apoptozy (pre-forming proteins- perforyny granulo lizyny i grazymy); wydzielają interferon gamma (IFN- gamma) działają na makrofagi i limfocyty Th; Cytotoksyczność zależna od przeciwciał: jest spowodowana występowaniem receptora FcR dla IgG na kom efektorowych (wykonawczych); receptor FcR wiąże przeciwciało związane z kom docelową, co pozwala na bezpośredni kontakt między komórką efektorową a kom docelową; kom posiadające receptor FcR są nazywane zabójcami; do komórek K należą: komórki NK, limfocyty T, monocyty eozyno file i inne kom mieloidalne.

3. Transferyna i laktoferyna:

Transferyna - zawarta w surowicy. Działa przeciwbakteryjnie dzięki wiązaniu jonów żelaza niezbędnych do wzrostu bakterii chorobotwórczych.
Laktoferyna - zawarta w płynach i wydzielinach organizmu. Działa przeciwbakteryjnie dzięki wiązaniu jonów żelaza niezbędnych do wzrostu bakterii chorobotwórczych.

4. Właściwości immunoglobulin:

• mają zdolność swoistego rozpoznawania i łączenia się z antygenem

• występują w postaci wolnej w płynach ustrojowych

• występują w formie związanej jako receptory limfocytów B

• są zbudowane z 4 łańcuchów polipeptydowych (2 lekkich i 2 ciężkich)

• wyróżnia się 5 klas przeciwciał - IgA, IgD, IgE, IgG, IgM

• swoistość przeciwciała wynika z konfiguracji przestrzennej części zmiennych łańcuchów ciężkich i lekkich (wiązanie różnych epitopów)

• przeciwciała o tej samej swoistości mogą mieć różne powinowactwo do antygenu (różny stopień dopasowania do epitopu)

• wiążą antygeny na powierzchni komórek zakażonych wirusami oraz na powierzchni niektórych mikroorganizmów i indukują ich zniszczenie poprzez:

• aktywację dopełniacza

• indukcję immunofagocytozy (Fc)

• indukcję cytotoksyczności komórkowej zależnej od przeciwciał (Fc)

• wiążąc antygen na powierzchni mikroorganizmów mogą blokować ich wnikanie przez nabłonek

• wiążąc toksyny mogą blokować ich działanie

• IgG (IgG1, 2, 3, 4) - 80%; 1:1 we krwi i w przestrzeniach pozanaczyniowych; główne przeciwciało odpowiedzi wtórnej na zakażenie bakteryjne i wirusowe; przechodzą przez łożysko - odporność bierna płodu i noworodka; wiążą i inaktywują toksyny; indukują ADCC - cytotoksyczność komorkowa zalezna od przeciwciał (FcR - NK); indukują immunofagocytozę (FcR-makrofag, FcR-nautrofil); inicjują aktywacje dopełniacza

• IgA - 13%; wydzielnicze (śluz, łzy ślina, mleko); chronią pow błon śluzowych(zapobiegają ich kolonizacji, przenikaniu zarazków i toksyn); powstają jako monomer(nieaktywne) - wyst w osoczu, w Komorkach nabłonkowych polimeryzują w dimer lub trimer(aktywne) S-IgA - wyst na błonach śl.; z mlekiem i siara przekazywane noworodkowi.

• IgM-6% Pierwsze w życiu osobniczym; najstarsze filogenetycznie; wyst w naczyniach; wyst jako receptory immunoglobulinowe na pow dziewiczych limfocytów B(wraz z IgD, Igalfa, IgBeta tworzy receptor BCR); syntezowane w początkowej fazie odp immun.; male powinowactwo do antygenu; wiążą wiele epitopow antygenu; inicjują aktywacje dopełniacza

• IgD - poniżej 1% - W osoczu sporadycznie (naczelne i gryzonie); więcej jako recep immunoglobulinowe na pow dziewiczych limf B - receptor błonowy (wraz z IgM, Igalfa, IgBeta tworzy receptor BCR - po kontakcie z antygenem receptor IgD zanika)

• IgE - poniżej 1% Osoczu śladowe ilości; wiążą się na pow bazofilow i mastocytow (degrabulacja) oraz na bl śluzowych; związane z odpowiedzią alergiczna; niszczą duże parazyty (robaki)

Zestaw 7

1. Różnica między latencją przedintegracyjną, a absolutną przy zakażeniu wirusem HIV.

Latencja przedintegracyjna- po wniknieciu do cytoplazmy wirus pozbywa się otoczki. Rozpoczyna się przepisywanie materialu genetycznego z RNA na DNA, powstaje dwuniciowa czast. DNA tzw. Pro wirus. Może on zostac wbudowany do genomu z pomoca integrafy. Może tez przed integracja wejsc w stan tzw. Latencji przedintegracyjnej

Latencja absolutna- pro wirus po integracji może zostawać niemy transkrypcyjnie przez bardzo długi okres. Jest to stan tzw. Latencji absolutnej. Brak ekspresji genow wirusa, wirus jest niedostępny dla układu immunologicznego.

2. ADCC - scharakteryzować i wymienić uczestników reakcji.

Cytotoksycznosc zalezna od przeciwciał

Spowodowana wystepowaniem receptora FcR dla IgG na Komorkach efektorowych

Receptor FcR wiąze przeciwciało związane z antygenem, co pozwala na bezpośredni kontakt komorki docelowej i efektorowej

Komorki efektorowe nazywamy Komorkami K- zabojcami, zaliczamy do nich: komorki NK, limfocyty T, kom. Mieloidalne, monocyty, eozynofile

3. Przedstaw drogę klasyczną aktywacji dopełniacza.

Białka osocza i płynow tkankowych,około 30, które ulegają stopniowej aktywacji przez proteolizę. Białko C3 najwyzsze stezenie. Aktywatorami są kompleksy IgG i IgM oraz CRP z antygenem-wtedy to droga klasyczna aktywacji dopełniacza.

Aktywacja komponentu C3 jest niezbedna do uruchomienia trzech roznych odpowiedzi(min.fagocytozy)

Droga klasyczna jest czescia odpowiedzi swoistej, aktywacja-przeciwcialo laczy się z drobnoustrojem.

C1 wiąze się z przeciwciałem skierowanym przeciwko antygenom.

To aktywuje C3

C3 wiąże się z receptorem dla dopełniacza na fagocytach

Przeciwciala wiaza receptor dla przeciwciał na fagocytach

To stanowi sygnal dla fagocytozy

4. Rola: IgA, IgE, IgD.

IgA- immunoglobuliny wydzielnicze(sluz, lzy, slina, mleko)

Przekazywane z siarą i mlekiem matki noworodkowi

chronia blony sluzowe-zapobiegaja ich kolonizacji i penetracji przez toksyny i drobnoustroje

powstaja jaka monomer(nieaktywne) -wystepujace w osoczu, w nabłonku polimeryzuja do dimerow i trimerow (aktywnych) S-IgA- wyst.na bl.sluz.

IgD- poniżej 1%, w osoczu sporadycznie (naczelne i gryzonie), wiecej wystepuje jako receptory immunoglobulionowe na limfocytach dziewiczych B- receptor blonowy, wraz z IgM i Igalfa Igbeta tworzy receptor BCR

IgE- poniżej 0,01%, w osoczu śladowe ilości, wiążą się na powierzchni bazofilów i mastocytów(de granulacja) oraz na blonach sluzowych, związane z odpowiedzią alergiczną (poziom może wzrastac 20krotnie), niszczenie parazytów

Zestaw 8

1. Rodzaje pierwotnego niedoboru odporności:

Mogą obejmować różne elementy odporności: swoiste i nieswoiste.

1. ciężkie złożone niedobory odporności

2. Niedobory odporności z przewagą zaburzeń wytwarzania przeciwciał

3. Niedobory odporności z przewagą zaburzeń limfocytów

4. Niedobory z upośledzeniem odpowiedzi typu komórkowego i humoralnego

5. Zaburzenia czynności komórek żernych

6. Niedobory składników dopełniacza

2. Rodzaje granulocytów i funkcje

EOZYNOFILE

-posiadają ziarnistości (enzymy i białka)

-fagocytują kompleksy antygen- przeciwciało

-cytotoksyczność dla larw i form dojrzałych pasożytów ( białko kationowe eozynofile- ECP- eosinophil cationic protein; silnie zasadowe białko- MBP-major BASIC protein; O2-, chlorowanie)

-neutralizacja substancji prozapalnych produkowanych przez mastocyty- usuwanie histaminy (histaminaza)

NEUTROFILE

-znajdują się we krwi (50%) - nie wszystkie krążą (pula marginalna- unieruchomiona w sieci naczyń włosowatych)

-zdolność do migracji i gromadzenia się w miejscu uszkodzenia tkanek

-działają jako komórki fagocytarne- specjalizują się w zabijaniu wewnątrzkomórkowym bakterii

-niszczenie sfagocytowanych bakterii, z udziałem H2O2 lub beztlenowo (laktoferryna, lizozym, protezy, defenzyny, katelizydyny, białka indukujące przepuszczalność bakterii)

BAZOFILE

-we krwi-bazofile

-w tkankach- mastocyty (komórki tuczne)

-na powierzchni receptory dla IgE wiążące alergeny + IgE, prowadzące do degranulacji

-ziarnistości zawierają duże ilości histaminy, bradykininy, heparyny, czynników chemotaktycznych dla eozynofilów

-funkcja to regulacja przebiegu reakcji zapalnej i reakcja anafilaktyczna

3. Katelicydyny i defenzyny

KATELICYDYNY

- podobne do defenzyn

-wytwarzane w neutrofilach, monocytach, limfocytach, szpiku kostnym, keratynocytach skóry, komórkach nabłonkowych układu oddechowego i najądrzach

-uwalniane do wydzielin gruczołów potowych i łojowych skóry, do płynów surowiczych oraz nasienia

DEFENZYNY

-grupa niewielkich neutralnych kationowych peptydów antybiotycznych, działają na bakterie i otoczkowe wirusy, bogate w Cys i Arg

U ludzi 2 rodzaje defenzyn: α i β

Alfa- defenzyny w neutrofilach i magazynowane w ich ziarnistościach

Beta-defezncyny- w komórkach nabłonkowych układu moczowego i płciowego kobiety, układu oddechowego, skóry i gruczołów ślinowych

4.Metoda spektrofotometryczna transformacji blastycznej

1. Mieszamy w równych objętościach (po 0,3ml) pełnej heparynizowanej krwi i 0,1NBT i inkubujemy w 37stopniach (lub 22) w łaźni wodnej przez 15 minut

2. Do 0,15 ml tej mieszaniny dodajemy 2 ml formamidu

3. Po wymieszaniu wirujemy przez 5 min przy 3000 obr/min i mierzymy na spektrofotometrze wobec próby zerowej (formamid) przy filtrze 546nm

Zestaw 9

1. Dlaczego w przebiegu AIDS spada liczba limfocytów T CD4+.

Oddziaływanie wirusa HIV na układ Immunologiczny

spadek liczby limfocytów T CD4+ spowodowany jest następującymi czynnikami:

- komórki zakażone wirusem i wykazujące ekspresje gp120 na swojej powierzchni mogą przyłączać nie zakażone limfocyty pomocnicze przez cząsteczkę CD4 i tworzyć syncytia komórkowe, które szybko obumierają.

- przyłączenie wolnego gp120 do nie zakażonych komórek czyni je podatnymi na atak ze strony swoistych limfocytów T cytotoksycznych.

- indukcja przeciwciał antyidiotypowych przez przeciwciała swoiste dla gp120 wirusa. Imitują one strukturalnie epitopy gp 120 wirusa, co powoduje ich wiązanie przez cząsteczkę CD4 na powierzchni nie zakażonych limfocytów. Limfocyty takie są podatne na atak komórek K w mechanizmie ADCC.

- hipoteza patogennych kofaktorów które wzmagają działanie lub replikacje wirusa, np. wirus HHV-6 potrafi aktywować transkrypcję HIV, a także indukować ekspresję cząsteczki CD4 na limfocytach CD8+ i komórkach NK, czyniąc je podatnymi na zakażenie HIV

- chroniczna aktywacja układu immunologicznego (do jakiej dochodzi w przebiegu AIDS) może prowadzić do zaburzeń w prawidłowej odpowiedzi na antygeny, a następnie do apoptozy limfocytów.

- molekularna mimikra wirusa HIV - podobieństwo sekwencji białek otoczkowych wirusa do fragmentów cząsteczek MHC I i II, immunoglobulin, interleukiny 2. Może dochodzić do reakcji krzyżowych i przeciwciała skierowane np. przeciwko gp41 wirusa, mogą wiązać cząsteczki MHC klasy II na nie zakażonych limfocytach i doprowadzić do ich niszczenia

- zaburzenie proporcji pomiędzy subpopulacjami limfocytów T pomocniczych; w rozwoju choroby dochodzi do upośledzenia syntezy cytokin odpowiedzi komórkowej, np. IL-2 na korzyść IL-4, IL-5, IL-6, IL-10, pomimo, że to odpowiedź komórkowa ma większe znaczenie w walce z wirusem

- zniszczenie mikrośrodowiska narządów limfatycznych: węzły chłonne (zwłaszcza sieć komórek dendrytycznych), grasica (komórki nabłonkowe) i szpik (komórki macierzyste szpiku).

- wirus atakuje makrofagi podatne na zakażenie dzięki obecności cząsteczki CD4 na powierzchni . Makrofagi oporne na bezpośrednie cytolityczne działanie wirusa, stają się rezerwuarem wirusa. Wirus doprowadza do znacznego upośledzenia czynności makrofagów (chemotaksji, wytwarzania reaktywnych związków tlenowych, prezentacji antygenów).

- makrofagi są głównymi mediatorami zmian patologicznych w ośrodkowym układzie nerwowym chorych na AIDS. Po przekroczeniu bariery krew -mózg zakażają komórki mikrogleju i wytwarzają większą ilość monoklin: TNF-α i IL-1, wskutek czego dochodzi do demielinizacji neuronów i wtórnie do ich zniku.

- w przebiegu AIDS obserwuje się zaburzenia odpowiedzi humoralnej. Dochodzi do poliklonalnej aktywacji limfocytów B, odpowiedź humoralna na nowe antygeny jest znacznie upośledzona.

2. Mac attack - jak działa, co to jest?

Liza drobnoustrojów - wywołana przez mambrane attack complex - `mac attack'.

Mechanizm: C3 aktywuje grupę białek dopełniacza (C5-C9), które tworzą dziury (pory) w błonie kom bakterii. U ludzi drobnoustrojem który jest tylko zabijany za pomocą MAC jest Neisseria.
a) C5-C-9 tworzą pierścień = MAC

b) śmierć komórki przez lizę (woda wnika do wnętrza bakterii i powoduje jej rozerwanie).

3. Nieswoiste elementy obrony organizmu. Skóra i tkanka łączna podskórna.

Skóra, tkanka łączna podskórna, błony śluzowe

- warunki dobrej ochrony przeciwzakaźnej - zachowanie elastyczności skóry, brak pęknięć, ubytków włosa i naskórka

- wyjątkowo przez te nieuszkodzone powłoki mogą przenikać niektóre zarazki, np. Leptospiry (sprzyja rozmiękczenie skóry przez wodę), pałeczki Brucelli i Salmonelli

Pewne drobnoustroje potrafią bezpośrednio pokonywać bariery obronne organizmu (np. błony śluzowe) - Salmonella typhi

Skóra:

- na skórze ludzi i zwierząt zawsze znajdują się bakterie, saprofity - stali „rezydenci” - całkowicie nie usuwają ich nawet zabiegi dezynfekcji

- bakterie chorobotwórcze niszczone są w procesach autodezynfekcji w ciągu około 2 h

- w niszczeniu bakterii biorą udział: kwaśny odczyn skóry - pH 5,0-5,5, pot i łój (kwasy tłuszczowe, głównie nienasycone) - usuwają mechanicznie

- procesy autodezynfekcji ustają w 15 min. po śmierci

- u człowieka - brak „kwaśnego płaszcza” pod pachami, w pachwinach, między palcami - bardziej wrażliwe na zakażenie bakteryjne i grzybicze

Tkanka łączna podskórna:

- zawiera kwas hialuronowy i chondroitynosiarkowy - uszczelnia przestrzenie międzykomórkowe - czynnik antyinwazyjny

4. Interakcja APC z limfocytami T.
   INTERAKCJE POMIĘDZY APC I LIMFOCYTAMI T

Kompleksy MHC klasy I-epitop są rozpoznawane przez limfocyty T cytotoksyczne (CD8+), a kompleksy MHC klasy II-epitop przez limfocyty T pomocnicze.

Limfocyt T rozpoznaje nie tylko klasę MHC, również kształt kompleksu MHC-epitop (stanowi znak szczególny danego epitopu), za pośrednictwem receptora TCR (T-Cell Receptor).

Połączenie limfocytu T z APC stymuluje komórki prezentujące antygen do wydzielania cytokin (np. IL-1, TNF-α), które stymulują proliferację i różnicowanie limfocytów T - część tych klonów stanowią komórki pamięci (przy ponownym kontakcie z tym samym antygenem odpowiedź jest szybsza), część komórki efektorowe.

Limfocyty Tc po połączeniu się z powierzchnią komórki zakażonej wirusami wydziela substancje toksyczne, które zabijają zakażoną komórkę (substancje różne od tych uwalnianych przez komórki żerne).

Dwie subpopulacje limfocytów Th - Th1 i Th2 (różnicują się z limfocytów Th0 pod wpływem cytokin).

Limfocyty Th1 (syntetyzują IFN-γ, TNF-β i IL-2, IL-3, GM-CSF) - aktywuje makrofagi i limfocyty Tc (zwalczają patogeny wewnątrzkomórkowe) - pobudzają odporność komórkową.

Limfocyty Th2 (produkują IL-3, IL-4, IL-5, IL-6, IL-10, IL-13 i GM-CSF) stymulują limfocyty B do syntezy przeciwciał (działają przeciw patogenom zewnątrzkomórkowym) - pobudzają odporność humoralną.

Zestaw 11

1. Objawy kliniczne AIDS:

Początek choroby- niecharakterystyczne, przypominają mononukleozę zakaźną i trwa zazwyczaj kilka tygodni.

Okres klinicznie bezobjawowy- kilka do kilkunastu lat.

Części chorych rozwija się zespół związany z AIDS- ARC ( AIDS- related complex) ze znaczą wiremią i limfopenią, którym towarzysza gorączka, powiększenie węzłów chłonnych, biegunka i utrata masy ciała. Nie występują natomiast infekcje oportunistyczne i nowotwory (charakterystyczne dla pełno objawowego AIDS).

Końcowa faza choroby - pełno objawowe AIDS - infekcje drobnoustrojami oportunistycznymi (Candida, Mycobacterium, Toxoplasma, Pneumocystis), nowotwory (mięsak Kaposie'go, chłoniak wywodzący się z limfocytów B, rak szyjki macicy, rhabdomyosarcoma u dzieci), degeneracja ośrodkowego układu nerwowego (zespół otępienny, zapalenie mózgu).

• Chudnięcie

• Poty nocne

• Gorączka

Układ oddechowy:

• Zakażenia płucne zwłaszcza wywołane pierwotniakami Pneumocystis carinii, przebiegające z dusznością, osłabieniem i kaszlem.

Skóra:

• Najczęściej mięsak Kaposie'go

• Niebieskie lub brązowe plamki i guzki- szerzą się stopniowo na całą powierzchnię ciała.

• Podobne zmiany dotyczą narządów wewnętrznych

Układ nerwowy:

• Zaburzenia umysłowe

• Ślepota

• Osłabienie

• Paraliż

Układ pokarmowy:

• Stała biegunka (Lambia intestinalis, Cryptosporidia, grzyby - głw. Candida)

2. Limfocyty B w odpowiedzi na antygen grasiconiezależny ( polisacharydowy, T- niezależny):

Limfocyty B odpowiadają na stymulację polisacharydami bezpośrednio, bez udziału limfocytów Th ( T-niezależne wytwarzanie przeciwciał).

Odpowiedź przeciwko bakteriom produkującym polisacharydowe otoczki, polega na powstawaniu przeciwciał wiążących polisacharydy otoczek, powodując opsonizację bakterii - krzyżowe wiązanie.

Krzyżowe wiązanie powierzchniowych przeciwciał stymuluje limfocyty B do wzmożonej syntezy tych przeciwciał i uwalniania ich do krążenia.

Krzyżowe wiązanie przeciwciał powierzchniowych jest możliwe gdyż polisacharydy charakteryzują się obecnością wielu powtarzających się epitopów (małe fragmenty).

3. Podział odporności

Odporność nieswoista (wrodzona, naturalna) - naturalne bariery anatomiczne, interferon, dopełniacz, fagocytoza.

• Bariery ochronne

• Mechanizmy komórkowe

• Mechanizmy humoralne

1. Odporność swoista ( nabyta)

• Czynna:

• Naturalna (przebycie zakażenia- jawne, bezobjawowe)

• Sztuczna (uodpornienie za pomocą różnego rodzaju szczepionek)

• Bierna:

• Naturalna ( przeciwciała matki - odporność łożyskowa i siarowa)

• Sztuczna (podanie surowicy odpornościowej np. przeciwtężcowej)

4. Droga alternatywna aktywacji dopełniacza. Dlaczego nie występuje we wszystkich komórkach?

Wszystkie drogi aktywacji dopełniacza aktywują kluczowy komponent C3, który jest niezbędny do włączania trzech różnych odpowiedzi ( zapalenie, fagocytoza, rozpuszczenie - rozpad).

Droga alternatywna jest częścią odporności nieswoistej i jest ewolucyjnie najstarsza. C3 bezpośrednio wiążą się (opłaszczają) powierzchnie drobnoustroju- OPSONIZACJA. Następuje powolna aktywacja C3 w wyniku hydrolizy i aktywacja czynnika B (Bp). Powstaje aktywowany C3b i wbudowuje czynnik B, który ulega rozszczepieniu przez czynnik D i tworzy się konwertaza C3bBb.

Alternatywna droga aktywacji dopełniacza następuje na powierzchni każdej komórki na której brak jest inhibitorów dopełniacza. Normalne komórki wykazują ekspresję inhibitorów dopełniacza ,podczas gdy drobnoustroje - NIE. Inhibitory dopełniacza istnieją po to by uniknąć bezmyślnej aktywacji dopełniacza.

Zestaw 12

1. odpowiedź humoralna na zakażenie wirusem HIV

W przebiegu AIDS obserwuje się zaburzenia odpowiedzi humoralnej. Dochodzi do poliklonalnej aktywacji limfocytów B. Pomimo uogólnionej aktywacji limfocytów B, odpowiedź humoralna na nowe antygeny jest znacznie upośledzona.

U zrazonych wirusem HIV rozwija się odpowiedź humoralna i kom skierowana przeciwko różnym antygenom wirusa. * Bezpośrednio po zakażeniu dochodzi do nasilonej replikacji wirusa, efektorem czego jest pojawienie się wysokiego stęż. Antygenu wirusowego p24. *Początkowo w surowicy pojawiają się p-ciała klasy IgM swoiste dla białka p24 i gp41. Szczytowe stężenie osiągają po 2 - 5 tyg a następnie opadaja do poziomu niewykrywalnego w ciągu 3 m-cy. Średnio po kilku tyg stwierdza się w surowicy p-ciała IgG swoiste dla p24, gp41 i gp 120. Wraz z rozwojem odpowiedzi humoralnej dochodzi do indukcji swoistych limf cytotoksycznych CD8. * Wraz ze wzrostem liczby limf CD* dochodzi do spadku stęż antygenu p 24 we krwi co świadczy o początkowej skuteczności odp kom. *Jednocześnie następuje spadek limf CD4 - poziom ich wraca poczatkowo do normy by w miarę rozwoju choroby ponownie spadać. * Za wartość krytyczną przyjmuje się poziom 200 limf CD4 na mm3 i spadek poniżej tej wartości u osoby zakażonej HIV uznaje się za wystarczające kryterium do rozpoznania pełnoobjawowego AIDS

2. NBT - wykonanie metody, interpretacja wyniku, cel.

Jeden z testów do badania parametrów nieswoistej odporności komórkowej.

Test NBT (Nitro Blue Tetrazolium)

Test zdolności zabijania wewnątrzkomórkowego zarazków. Spontanicznej redukcji soli tetrazoliowych(NBT) do nierozpuszczalnego w wodzie formazanu przez neutrofile i monocyty krwi obwodowej.

Metoda Spektrofotometryczna - Mieszamy w równych objętościach (po 0,3ml)pełnej heparynizowanej krwi i 0,1% NBT i inkubujemy w 37st.C(lub 22) w łaźni wodnej przez 15min. Do 0,15 ml tej mieszaniny dodajemy 2 ml formamidu. Po wymieszaniu wirujemy przez 5 min przy 3000 obr/min i mierzymy na spektrofotometrze wobec próby zerowej<formamid) przy filtrze 546nm.

Metoda cytochemiczna - Mieszamy w równych objętościach(po 0,3 ml)pełnej heparynizowanej krwi i 0,1% NBT i inkubujemy w 37st.C(lub 22) w łaźni wodnej przez 15 min. Po tym czasie wykonujemy rozmazy na szkiełkach,utrwalamy je alkoholem metylowym przez 5 min, suszymy i barwimy przez 20 min 0,1% safraniną. Liczymy pod mikroskopem 100 kolejnych leukocytów z zabarwionymi na różowo złogami,określając ilość komórek zdolnych do redukcji NBT w postaci - % komórek NBT dodatnich(NBT+).

3. Mechanizm prezentacji antygenów przez limfocyty B

LIMFOCYTY B - rozpoznają antygeny niezmienione [zarazki, toksyny znajdujące się we krwi i płynach ustrojowych] poprzez receptory BCR. Receptory BCR [ok. 100 tys różnych na jednej komórce] wykazują silne powinowactwo do określonego antygenu, nawet gdy występuje w minimalnym stężeniu. Rozpoznanie antygenu jest swoiste w przeciwieństwie do rozpoznania antygenu przez makrofagi i komórki dendrytyczne. Proces przetwarzania antygenu przebiega podobnie jak w makrofagach i komórkach dendrytycznych - jest mniej wydajny.

4. ktoś nie zapamiętał .

Zestaw 13

1.

2. FIV - ETIOLOGIA.

FIV - wirus niedoboru immunologicznego kotów

• Wirus należący do rodziny retrowirusów, podrodziny Lentivirinae powodujący u kotów osłabienie odporności - podobne w przebiegu i skutkach do infekcji człowieka wirusem HIV - nie przenosi się na inne zwierzęta ani na człowieka.

• FIV namnaża się przede wszystkim w makrofagach, limfocytach T i B, stopniowo niszcząc subpopulację limfocytów T - limfocyty Th CD4+. Ponieważ zadaniem komórek CD4+ jest wspomaganie odpowiedzi immunologicznej, to efektem ich niszczenia jest immunosupresja.

• W zdrowym organizmie stosunek CD4/CD8 wynosi 2:1, w trakcie zakażenia wirusem FIV stosunek ten ulega odwróceniu. *

• W konsekwencji zmniejsza się liczba limfocytów CD4+ i obserwowany jest względny nadmiar drugiej subpopulacji limfocytów CD8+ - czyli limfocytów Tc (cytotoksycznych) i Ts (supresorowych). Nadmiar Tc może doprowadzić do różnych immunopatologicznych reakcji, natomiast Ts dodatkowo pogłębia immunosupresję.

• U kota zakażonego FIV, przy nasilonej immunosupresji dołączają się wtórne, nawracające infekcje wirusowe, bakteryjne, grzybicze i pasożytnicze (czynniki oportunistyczne) - nierzadko będące bezpośrednią przyczyną śmierci zwierzęcia.

• Pomimo iż FIV nie jest wirusem onkogennym, to jednak przez immunosupresję, którą powoduje sprzyja rozwojowi procesów nowotworowych.

• Powoduje zaburzenia neurologiczne w zaawansowanym stadium choroby.

• Przeciwciała przeciw FIV pomimo immunosupresji pojawiają się w surowicy już w 2-3 tygodniu po zakażeniu i utrzymują się praktycznie przez cały czas trwania infekcji. Nie są one w stanie ochronić kota przed rozwojem choroby i mają przede wszystkim wartość diagnostyczną i są podstawą serologicznego rozpoznania zakażenia.

• Przeciwciała te tworzą z wirusem kompleksy antygen-przeciwciało, które są częściowo fagocytowane, częściowo jednak osadzają się w ścianach naczyń krwionośnych, aktywując tam dopełniacz wywołują zapalenie. W ten sposób dochodzi do zmian w gałkach ocznych i ciężkich uszkodzeń nerek, prowadzących do mocznicy.

3. PRZYCZYNY OSŁABIENIA SKUTECZNOŚCI OBRONNEJ UKŁADU FAGOCYTARNEGO

• neutropenia

• niedostateczna chemotaksja - syndrom leniwych leukocytów

• brak pochłaniania i wewnątrzkomórkowego zabijania bakterii (niezdolność granulocytów do tworzenia H₂O₂ lub brak mieloperoksydazy)

4. PREZENTACJA EPITOPU

• proces rozpoczynają komórki prezentujące antygeny - APC (Antigen-Presenting Cell) np. makrofagi, które przetwarzają antygeny i prezentują epitopy na swojej powierzchni

• polega to na degradacji białek mikroorganizmów na małe fragmenty zwane epitopami lub agretopami, łączeniu się części tych epitopów z białkami głównego układu zgodności tkankowej - MHC i prezentacji kompleksów MHC-epitop na powierzchni APC

• białka MHC osadzone są na błonie cytoplazmatycznej komórek. Białka MHC klasy I znajdują się na powierzchni wszystkich komórek jądrzastych, natomiast białka MHC klasy II znajdują się tylko na powierzchni limfocytów B, makrofagów i innych komórkach prezentujących antygen (APC). Limfocyt T może rozpoznawać antygeny jeżeli są one połączone z białkami MHC!

• jeżeli rozpoznania kompleksu MHC-epitop dokonają limfocyty T cytotoksyczne, to zostaną one zaktywowane do zabijania komórek docelowych

• jeżeli rozpoznania kompleksu MHC-epitop dokonają limfocyty T pomocnicze efektem końcowym będzie synteza przeciwciał przez limfocyty B

• APC decydują, który typ limfocytów będzie uczestniczył w rozpoznaniu kompleksu MHC-epitop poprzez udział w kompleksach dwóch różnych klas MHC

• kompleksy MHC klasy I-epitop są rozpoznawane poprzez limfocyty T cytotoksyczne (CD8+), a kompleksy MHC klasy II-epitop przez limfocyty T pomocnicze (CD4+)

• w wykryciu i prezentacji antygenu udział biorą głównie trzy rodzaje komórek: makrofagi, komórki dendrytyczne, limfocyty B

---