JAN HENRYK DĄBROWSKI


JAN HENRYK DĄBROWSKI

1755 - 1818

Przyszły patron wielu ulic i szkół spędził 25 lat w Saksonii gdzie jego ojciec służył w pułku szwoleżerów księcia Albrechta. Jan Henryk pozostawał wówczas pod wpływem kultury saskiej, stąd późniejsze oskarżenia o sympatie niemieckie. W młodości nie przejawiał większej ochoty do nauki, za to robił szybkie postępy w jeździe konnej, strzelaniu i fechtunku. Nic więc dziwnego, że rychło znalazł się jako ochotnik w szeregach saskiego wojska. Mimo koneksji rodzinnych i dużego zaangażowania awanse następowały wolno, a stopień kapitana zaradny Dąbrowski po prostu kupił, co zresztą nie należało wtedy do rzadkości. W 1972 roku otrzymał od króla Stanisława Augusta Poniatowskiego propozycję wstąpienia do rozbudowywanego właśnie wojska polskiego. Dla ambitnego, mającego już 37 lat oficera, nie bez znaczenia był awans z kapitana na podpułkownika oraz odpowiednia dla nowego stopnia gaża. Służbę w wojsku polskim rozpoczął od reform. Jego dowodzenie cechowały zarazem śmiałość i ostrożność. W krytycznych momentach sam dawał żołnierzom przykład, co przypłacił wieloma ranami.

Przebywając długo za granicą, Dąbrowski nie rozumiał dobrze sytuacji politycznej kraju. Pozostał posłuszny rozkazom przełożonych nawet po 2 - gim rozbiorze Polski. Gdy inni oficerowie składali dymisje, on przystąpił do konfederacji targowickiej i z jej polecenia czynnie uczestniczył w redukowaniu polskiej armii. Lojalność wobec króla i targowiczan postawiła go wśród przeciwników sprawy niepodległości.

Ten mało chlubny okres służby miał mu w przyszłości utrudnić karierę i przysporzyć wielu wrogów. Po wybuchu powstania kościuszkowskiego, gdy walki przybrały na sile, przyłączył się do insurekcji, dokonując tym zasadniczego zwrotu w swym życiu. Zasłynął podczas obrony Warszawy i jako dowódca udanej wyprawy do Wielkopolski. Jego popularność rosła błyskawicznie, posypały się awanse i wyróżnienia. Uzyskał stopień generalski.

Po upadku Polski (1795) odrzucił wiele intratnych propozycji i udał się na emigrację. We Włoszech narodziła się idea Legionów Polskich. Do Paryża przybył Dąbrowski wezwany przez Józefa Wybickiego. Narodziła się kolejna szansa na zawiązanie polskich oddziałów powstając wraz z dojściem do władzy Napoleona Bonapartego. Stanął on na czele wojsk francuskich, stacjonujących w 1796 roku w północnych Włoszech (Lombardia). 9 stycznia 1797 roku pozwolił na utworzenie Legionów pod dowództwem Jana Henryka Dąbrowskiego.

Zawarta została umowa z Republiką Lombardzką. Oddziały polskie zobowiązane były pomagać jej w walce z Austriakami. Komendy miały być wydawane w języku polskim. Do polskiego umundurowania dodano kokardę w barwach francuskich. W pierwszym okresie formowania Legionów wstąpiło do nich ponad trzy i pół tysiąca osób, które przybyły tutaj jako jeńcy wojenni i emigranci, a już latem 1797 roku pod wodzą Dąbrowskiego znalazło się około siedmiu tysięcy żołnierzy. Atmosfera w oddziałach była bardzo przyjazna. Stosowano demokratyczne zasady, zrezygnowano z kar cielesnych. Po zajęciach oficerowie uczyli szeregowych żołnierzy czytania i pisania oraz historii narodowej. Przebywający w tym samym czasie we Włoszech Józef Wybicki ułożył pieśń patriotyczną „Jeszcze Polska nie umarła”, która zdobyła ogromna popularność i od 1831 roku jest hymnem narodowym, a od 1927 roku hymnem państwowym Polski. Znany jest jako „Mazurek Dąbrowskiego”. Oto początek tekstu mazurka według autografu Józefa Wybickiego:

Hymn Polski:

Jeszcze Polska nie umarła,

Kiedy my żyjemy.

Co nam obca moc wydarła,

Szabla odbijemy.

Marsz, marsz, Dąbrowski

Do Polski z ziemi włoskiej.

Za Twoim przewodem

Złączym się z narodem.

LEGIONY DĄBROWSKIEGO

NAJWAŻNIEJSZE DATY

1797 - utworzenie Legionów Polskich we Włoszech

1789 - I Legia pod wodzą generała Karola Kniaziewicza przyczyniła się do zwycięstwa pod Civita - Castellana, pokonując armię austryjacką.

1799 - w walkach z koalicją antyfrancuską straty poniosła II Legia, żołnierze polscy po upadku Mantui zostali oddani w ręce nieprzyjaciół; w walkach pod Trebbią straty poniosła I Legia dowodzona przez generała Dąbrowskiego, walcząc z armią rosyjską Suworowa.

1800 - Legia Naddunajska generała Kniaziewicza przyczyniła się do zwycięstwa pod Hohenlinden.

1801 - Pokój w Luneville zachwiał nadziejami Polaków na odzyskanie niepodległości, żołnierz polski był wykorzystywany do tłumienia powstań ludności.

1802 - część Legionów wysłano na San Domingo z zadaniem stłumienia powstania ludności murzyńskiej; większość legionistów zmarła z wycieńczenia i z powodu ciężkiego klimatu; z sześciu tysięcy żołnierzy wróciło około 300.

1806 - Legiony zostają wcielone do armii włoskiej.

6 czerwca 1818 - śmierć Jana Henryka Dąbrowskiego po powrocie z wizyty w Pierzchowcu, miejscu urodzenia.



Wyszukiwarka

Podobne podstrony:
gen.Jan Henryk Dąbrowski
gen Jan Henryk Dąbrowski
Drzeżdżon Jan LEŚNA DĄBROWA POWIEŚĆ
Życiorys Jana Henryka Dąbrowskiego 1755 1818
Henryk Dąbrowski
PESTALOZZI Jan Henryk
Jan Henryk Pestalozzi Pedagogika ogólna ćwiczenia
Jan Henryk Pestalozzi
Jan Henryk Pestalozzi
B Czwojdrak JAN MĘŻYK Z DĄBROWY (1437) ŚLĄZAK W SŁUŻBIE KORONY
Chwała należna Maryi Jan Henryk kard Newman
JAN HENRYK PESTALOZZI
Jan TĘGOWSKI Ślub Małgorzaty Siemowitówny z Henrykiem VIII księciem Brzegu (Przyczynek źródłowy)
IV ŻC 8 Jan Dąbrowski 7 04

więcej podobnych podstron