CYPRIAN KAMIL NORWID - QUIDAM
Opracowanie utworu:
+ Utwór uważany za najambitniejszy fabularny poemat Norwida. Pomysł na jego napisanie zrodził się jeszcze w pobytu poety w Ameryce, a dokładniej w 1854 roku, jednak jego realizacja nastąpiła dopiero rok później, nie licząc późniejszych poprawek i uzupełnień.
+ Swojego pierwszego druku „Quidam” doczekał się dopiero w pierwszym zbiorowym wydaniu pism Norwida (w „Poezjach” z 1863 roku), gdzie autor umieścił go pomiędzy programowym wierszem „Człowiek” a legendą „Cywilizacja”.
+ „Quidama” otwiera „Wyjątek z listu” do Zygmunta Krasińskiego, napisany prawdopodobnie na początku 1859 roku. Zawiera on w sobie echa ostatniej rozmowy poetów z końca 1858 roku, w czasie której Krasiński przekazał Norwidowi uwagi na temat przeczytanego przez siebie „Quidama”. Wiadomo, że autor „Nie - Boskiej komedii” wyśmiewał poemat Norwida na salonach, twierdząc że nikt nie jest w stanie zrozumieć ani jednego pochodzącego z niego wersu.
+ Tytuł utwory pochodzi z łaciny i oznacza dosłownie „ktoś”, „pewien”, „jakiś”.
+ Jest to poemat najbardziej ceniony przez samego Norwida. Stanowi on opowieść o poszukiwaniu dobra. Nie można mówić o jego osiągnięciu, gdyż bohater ginie zanim czegokolwiek dokonał i poznał.
+ „Quidama” można odczytywać jako metaforę losu człowieka skazanego na błądzenie w gąszczu historii i wiedzionego skroś niej pragnieniem poznania moralnych sensów świata. Tytułowy Quidam to zatem ów młody przybysz z Epiru, którego nawet imienia nie znamy. Pochodzi on z wielkiej masy ludzkiej, równie bezimiennej co on oraz wypełniającej dzieje.
+ Śmierć głównego bohatera następuje zupełnie nieoczekiwanie, w miejscu trywialnym (przed rzeźnią miejską). Zdarzenie to powoduje, że z czasem „Quidama” zaczęto odczytywać jako przypowieść o znikomości ludzkiego losu, będącej jedynie igraszką Klio, przerażającej Muzy historii.
+ Bezimienny bohater Norwida stanowi opozycję wobec romantycznego indywidualizmu i tyrteizmu działania. W twórczości poety natomiast Quidam stanowi kolejne ogniwo ewolucji tego typu bohatera, którego można było poznać już w „Krakusie. Księciu niezłomnym” oraz „Wandzie”.
+ Czynienie dobra wg Norwida powinno być traktowane nie tylko jako podstawa moralności jednostkowej, ale powinno być również wtopione w praktykę życia ogółu. Dlatego też społeczeństwo zajmuje tak wybitne miejsce w rozważaniach Norwida. Ponadto warto również nadmienić, że Norwid sądził iż społeczeństwo polskie jako reprezentacja „człowieka zbiorowego”, jest mierne i anachroniczne oraz nie przystosowane do współczesnego życia.