Sytuacja ludnosci w czasie konfliktow zbrojnych s 150 151


wprowadzające zakaz stosowania broni działających bez rozróżnie­nia, takich, których skutki są niemożliwe do ograniczenia w czasie lub przestrzeni. Do najważniejszych należą23:

ferze, przestrzeni kosmicznej i pod wodą (z 5 sierpnia 1963 roku);

- Układ w sprawie nierozprzestrzeniania broni jądrowej z (l sierp-

nia 1968 roku);

- Konwencja o zakazie prowadzenia badań, produkcji i gromadze-

nia zapasów broni bakteriologicznej (biologicznej) i toksycznej oraz o ich zniszczeniu (z 10 kwietnia 1972 roku);

1996 roku);

- Konwencja o zakazie używania, magazynowania, produkcji i
transferu min przeciwpiechotnych i o ich zniszczeniu (z 9 grud­
nia 1997 roku);

Podczas prowadzenia działań wojennych nie powinny być uży­wane środki, które nie prowadzą do realizacji głównego celu wojny, czyli bezpośrednio do zwycięstwa. Nie należy więc niepotrzebnie lub nadmiernie niszczyć kraju będącego obszarem działań wojennych. Nie powinny być prowadzone operacje wojskowe, które przynosząc stosunkowo niewielką korzyść strategiczną silnie narażają życie lud­ności cywilnej lub dobra niewojskowe. Prawo humanitarne dokonu­je rozróżnienia pomiędzy materialnymi celami wojskowymi i niewoj­skowymi, zakazując ataków na te drugie, zwłaszcza na te, których zniszczenie lub uszkodzenie zagrażałoby życiu ludności (tamy, elek-

trownie atomowe) lub utrudniałoby przeżycie osobom cywilnym (np. magazyny żywności).

Prawo humanitarne nakłada na sposoby prowadzenia działań wojennych szereg szczegółowych zakazów i nakazów mających chro­nić ludność cywilną. Jako że wojna jest stosunkiem pomiędzy pań­stwami, a nie obywatelami walczących państw, ludność cywilna, po­dobnie jak wszystkie osoby nie biorące udziału w działaniach zbroj­nych, niezależnie od cech różnicujących (bez dyskryminacji, np. ze względu na obywatelstwo), podlega ochronie stron pozostających w konflikcie. Osobom cywilnym przynależy ochrona wynikająca ze wszystkich stosownych norm prawa humanitarnego przez cały czas trwania konfliktu i okupacji, pod warunkiem, że nie próbują one szko­dzić nieprzyjacielowi.

Wyraźnie sformułowany jest zakaz bezpośrednich ataków na osoby cywilne. Zakazane są kary zbiorowe, zastraszanie i terroryzo­wanie ludności, branie zakładników, represalia oraz wykorzystywa­nia przez strony konfliktu specjalnego statusu i ochrony przewidzia­nej dla ludności cywilnej w celu zabezpieczenia obiektów wojsko­wych. Przykładem może być - często łamany - zakaz zgromadzania ludności w okolicach baz lub punktów strategicznie ważnych dla wojska24 i wykorzystywania jej do ochrony transportów i konwojów wojskowych.

Rozpatrzenia i uwagi wymaga zakres stosowania międzynaro­dowego prawa wojennego. Ze swej istoty prawo humanitarne ma dą­żyć do jak największej ochrony ludności, stąd zauważalna jest w j ego uregulowaniach tendencja do jak najszerszego stosowania norm humanitarnych. Konwencje Genewskie zobowiązują strony do prze­strzegania ich postanowień we wszystkich okolicznościach podczas trwania konfliktu zbrojnego, niezależnie od tego, czy nastąpiło for­malne wypowiedzenie wojny i bez względu na rodzaj konfliktu (wojna defensywna czy ofensywna) nawet wówczas, gdy i jedna ze stron for­malnie nie uznaje stanu wojny25. IV konwencja genewska dotycząca ludności cywilnej obowiązuje także podczas okupacji. Wobec kon­wencji nie obowiązują zasady „inter partes" i „si omnes", normy w nich zawarte należą do prawa powszechnie obowiązującego26. Za takim uznaniem przemawia ogromna liczba państw, które ratyfiko­wały konwencje (na 191 państw stronami konwencji genewskich nie są tylko Seszele, Wyspy Marshalla i Nauru). Powszechne uznanie



150

151



Wyszukiwarka

Podobne podstrony:
Sytuacja ludnosci w czasie konfliktow zbrojnych s 148 149
Sytuacja ludnosci w czasie konfliktow zbrojnych s 152 153
Sytuacja ludnosci w czasie konfliktow zbrojnych s 160 161
Sytuacja ludnosci w czasie konfliktow zbrojnych s 156 157
Sytuacja ludnosci w czasie konfliktow zbrojnych s 154 155
Sytuacja ludnosci w czasie konfliktow zbrojnych s 158 159
Sytuacja ludnosci w czasie konfliktow zbrojnych
Deklaracja o ochronie kobiet i dzieci na wypadek zagrożenia w czasie konfliktu zbrojnego
Ochrona dóbr kultury w czasie konfliktów zbrojnych zajmuje istotne miejsce, STUDIA, Siły zbrojne
Deklaracja o ochronie kobiet i dzieci na wypadek zagrożenia w czasie konfliktu zbrojnego
Współczesne konflikty zbrojne cechy, przyczyny i skutki
Konflikty religijne, Geografia polityczna i konflikty zbrojne
Prawa Człowieka a międzynarodowe prawo humanitarne konfliktów zbrojnych, Bezpieczeństwo narodowe lic
KONFLIKTY ZBROJNE NA OBSZARZE POSTRADZIECKIM, Międzynarodowe Stosunki Polityczne
Wojny napoleońskie to ciąg konfliktów zbrojnych toczonych przez Francję
KONFLIKTY ZBROJNE NA OBSZARZE POSTRADZIECKIM
Konflikty zbrojne po 1945 roku, Problemy współczesnego świata
Konflikty zbrojne w Europie
JAKIEGO RODZAJU POMOC MATERIALNĄ PRZEWIDUJE PRAWO HUMANITARNE DLA OFIAR KONFLIKTU ZBROJNEGO, przydat

więcej podobnych podstron