Sytuacja ludnosci w czasie konfliktow zbrojnych s 152 153


powoduje, że nawet dla państw, które nie są stronami konwencji nor­my w nich zawarte są prawem zwyczajowym.

Prawo humanitarne różnicuje zakres ochrony przynależny lud­ności cywilnej w konfliktach międzynarodowych i w konfliktach we­wnętrznych. W konfliktach międzynarodowych obowiązują wszyst­kie normy konwencji genewskich i „I Protokołu dodatkowego". W kon­fliktach niemiędzynarodowych zakres ochrony i katalog gwarantowa­nych ludności praw jest zminimalizowany, ponieważ narzucany przez społeczność międzynarodową obowiązek ochrony stoi w sprzeczności z zasadą suwerenności państw. Proces konstruowania ochrony dla ludności w konfliktach wewnętrznych był stopniowym ograniczaniem suwerenności na rzecz minimalnego standardu humanitarnego. Po­czątkowo ochrona ta opierała się tylko na ograniczonym w treści art. 3 konwencji genewskich. Rozszerzono jej zakres w 1977 roku, przyj­mując II Protokół dodatkowy do konwencji genewskich. Treść „Pro­tokołu" nadal obejmuje jednak tylko część norm humanitarnych sto­sowanych podczas konfliktów międzynarodowych, uzależniając peł­ne przyjęcie katalogu norm od zgody (a więc woli) oraz wzajemnej umowy stron konfliktu. Należy przyjąć, że takie uregulowanie odbie­ga od naczelnej zasady prawa humanitarnego w postaci maksymal­nej ochrony ludności cywilnej. Szczególnie w kontekście krwawych wewnątrzpaństwowych konfliktów wydaje się, że dotychczasowe ure­gulowanie nie jest wystarczające. Poza tym należy poddać krytyce sam fakt różnicowania stopnia ochrony ludności cywilnej w konflik­tach wewnętrznych i międzynarodowych, jest przecież ofiarą takich samych lub podobnych przejawów walki zbrojnej27. Wyznaczanie za­kresu prawnej ochrony ludności komplikuje dodatkowo fakt, że po II wojnie światowej nasiliły się konflikty trudne do sklasyfikowania, łączące cechy konfliktu wewnętrznego i międzynarodowego. Wydaje się, że właśnie w sytuacji konfliktu wewnętrznego, czyli zachodzące­go między państwem a osobami podlegającymi jego jurysdykcji, wsparcia prawu humanitarnemu udziela prawo praw człowieka.

Rzeczywistością podczas konfliktów zbrojnych są, niestety, po­ważne i często masowe naruszenia praw ludności. Zrozumiałe jest, że w warunkach wojennych nie jest możliwe całkowite uchronienie ludzi od cierpień związanych z prowadzonym konfliktem, prawo hu­manitarne uznaje w tym względzie zasadę konieczności wojennej.

Zgodnie z prawem celem ataków jednak nie może stać się ludność cywilna. Praktyka taka, niestety, występuje.

W czasie trwania konfliktu zbrojnego pojawiają się dwa rodzaje zagrożeń dla ludności cywilnej, wynikające:

Mimo że zdarzają się często naruszenia prawa humanitarnego należące do pierwszej grupy zagrożeń (na przykład użycie przez Irak broni chemicznej w wojnie z Iranem), większe zagrożenia dla ludno­ści cywilnej wynikają z zaistnienia drugiej sytuacji. Wiarygodnych informacji na ten temat dostarczają raporty Specjalnych Sprawoz­dawców i Grup Roboczych Komisji Praw Człowieka ONZ, opisujące wiele przypadków ciężkich naruszeń praw ludności znajdującej się we władzy nieprzyjaciela.28

Ciężkie naruszenia kwalifikowane są jako zbrodnie wojenne i zbrodnie przeciwko ludzkości. Zgodnie z Kartą Międzynarodowego Trybunału Wojskowego z 8 sierpnia 1945 roku29 zbrodnie wojenne obejmują (ale nie ograniczają się tylko do tego ujęcia): dokonywane na ludności cywilnej morderstwa, złe obchodzenie się lub deportację na roboty przymusowe lub w innym celu oraz dokonywane na mie­niu niewojskowym: rabunek, bezmyślne burzenie miejsc zamieszka­nia i czynienie spustoszeń nie uzasadnionych koniecznością wojen­ną. Zbrodnie przeciwko ludzkości definiowane są jako:

(...) morderstwa, wytępianie, obracanie ludzi w niewolników, deportacja i inne czyny nieludzkie, których dopuszczono się przeciwko jakiejkolwiek ludności cywilnej przed wojną lub podczas niej, albo prześladowania ze względów poli­tycznych, rasowych lub religijnych" (art. VI pkt c).

Do zbrodni przeciwko ludzkości należą zbrodnie ludobójstwa pojmowane - zgodnie z literą „Konwencji w sprawie zapobiegania i karania zbrodni ludobójstwa" - jako:

(...) którykolwiek z następujących czynów, dokonany w zamiarze zniszczenia w całości lub części grup narodowych, etnicznych, rasowych lub religijnych jako takich:


152

153



Wyszukiwarka

Podobne podstrony:
Sytuacja ludnosci w czasie konfliktow zbrojnych s 148 149
Sytuacja ludnosci w czasie konfliktow zbrojnych s 150 151
Sytuacja ludnosci w czasie konfliktow zbrojnych s 160 161
Sytuacja ludnosci w czasie konfliktow zbrojnych s 156 157
Sytuacja ludnosci w czasie konfliktow zbrojnych s 154 155
Sytuacja ludnosci w czasie konfliktow zbrojnych s 158 159
Sytuacja ludnosci w czasie konfliktow zbrojnych
Deklaracja o ochronie kobiet i dzieci na wypadek zagrożenia w czasie konfliktu zbrojnego
Ochrona dóbr kultury w czasie konfliktów zbrojnych zajmuje istotne miejsce, STUDIA, Siły zbrojne
Deklaracja o ochronie kobiet i dzieci na wypadek zagrożenia w czasie konfliktu zbrojnego
Współczesne konflikty zbrojne cechy, przyczyny i skutki
Konflikty religijne, Geografia polityczna i konflikty zbrojne
Prawa Człowieka a międzynarodowe prawo humanitarne konfliktów zbrojnych, Bezpieczeństwo narodowe lic
KONFLIKTY ZBROJNE NA OBSZARZE POSTRADZIECKIM, Międzynarodowe Stosunki Polityczne
Wojny napoleońskie to ciąg konfliktów zbrojnych toczonych przez Francję
KONFLIKTY ZBROJNE NA OBSZARZE POSTRADZIECKIM
152-153
Konflikty zbrojne po 1945 roku, Problemy współczesnego świata
Konflikty zbrojne w Europie

więcej podobnych podstron