Masaż relaksacyjny (oprac. dr O. Przybyla)
W przypadku nadmiernego napięcia mięśni i podczas mówienia należy stosować różne formy masażu rozluźniającego.
Twarz
Opukuj opuszkami palców mięśnie policzków, warg, podbródka, przestrzenie czoła, nosa i klatki piersiowej.
Uciskaj punkty pod brodą, przy kącikach warg, pod dolną i górną wargą, w okolicy stawu żuchwowego oraz przy skrzydełkach nosa.
Wykonuj delikatny masaż gładząc koniuszkami palców: czoło (od środka czoła w kierunku uszu), twarz (od grzbietu nosa do uszu i od środka górnej wargi w kierunku uszu).
Pomasuj:
- twarz i szyję, mrucząc równocześnie jak kot - mmmmm…
- górną wargę, wymawiając (legato) głoskę wwwww…
- dolną wargę, wymawiając zzzzz…
- ugniatając lekko klatkę piersiową , wymawiając równocześnie żżżżż…
Opukuj opuszkami palców policzki (nie omijaj warg):
a) najpierw trzymając w ustach powietrze („odęte” policzki),
b) mięśnie twarzy mają być rozluźnione.
Nabierz wody w usta i przepłukuj całą jamę ustną. Można stosować taki masaż „powietrzem”.
Szyja
Głaszcz delikatnie:
szyję z góry na dół raz prawą, raz lewą ręką ujmując podbródek (bez odchylania głowy),
tylną część szyi od środka,
boczne części szyi, odkręcając głowę w lewą i prawą stronę,
krtań od dołu ku górze.
Żuchwa
Wyczuj opuszkami palców staw skroniowo-szczękowy
masuj go ruchem okrężnym. Jednocześnie bardzo wolno opuszczaj i unoś żuchwę (0,5 min.). To samo miejsce uciskaj delikatnie (0,5 min.),
wykonaj opukujący masaż „zawiasów szczękowych” (0,5 min.).
Wargi
Aby odpuścić napięcia warg, masuj je opuszkami palców lub szczoteczką do zębów (w podobny sposób masuj język, dziąsła, podniebienie).
Chwyć wargi w palce obu rąk (wskazujący i kciuk). Lekko rozciągaj lub wyciągaj je do przodu. Złączone wargi przesuwaj palcami w prawą i lewą stronę.
Wypychaj energicznie czubkiem języka skórę z prawej i lewej strony nosa.
Mocno „przyklej” górną wargę do górnych zębów (zęby górne powinny być odsłonięte) i delikatnie ją masuj.
„Przeczesuj” dolną i górną wargę zębami.
Ułóż kciuki pod brodą. Palcami wskazującymi i środkowymi masuj złączone wargi ruchem rozciągającym i ściągającym.
Mlaskaj przy rozciągniętych wargach, cmokaj przy ściągniętych.
Język
Pomasuj lekko język zębami w celu lepszego ukrwienia i poczucia, że go masz.
Ujmij szeroki język między zęby trzonowe i delikatnie go „przeżuwaj”.
Narządy mowy ściśle ze sobą współdziałają. Dlatego zbytnie napięcie jednego z nich powoduje napięcie innych. Np.:
- wysoko podniesiona krtań ciągnie ku tyłowi obsadę języka. Wówczas jama gardłowa zmniejsza się, co z kolei ogranicza pracę krtani i zmienia na niekorzyść całą bazę artykulacyjną.
- napięcie wargi i zaciśnięte szczęki powodują przymknięcie krtani.
- zbyt duże opuszczenie żuchwy też wpływa negatywnie na czynność krtani.
Naturalne, głębokie rozluźnienie krtani osiągniesz w czasie pełnego rozluźnienia nasady (aparatu artykulacyjnego).
Prawidłowe mówienie powstaje dopiero przy rozluźnionej postawie narządów mowy i dlatego ćwiczenia rozluźniające prowadzą do pozytywnych wyników. Skuteczne działanie ma także „metoda żucia” Froeschelsa. Polega ona na połączeniu ruchów przy mówieniu z ruchami towarzyszącymi przeżuwania pokarmu. „Mówienie jest wtórne do żucia w tym sensie, że dziecko najpierw uczy się żuć, a później mówić. Obie funkcje - żucie i mówienie - realizują te same organy.