Rene Girard kompleks Edypa


Rene Girard, Freud i kompleks i Edypa (w:) Sacrum i przemoc - referat:

Girard zauważa analogię między mimetycznym pragnieniem (pragnieniem upodobnienia się/ naśladowania) a analizą kompleksu Edypa (wg. Freuda)

Tendencja mimetyczna czyni z pożądania kopię dla pożądania kogoś innego, to rodzi rywalizację, czyli wpisuje pożądanie (naczelna kategoria u Freuda) w sferę przemocy. [tzn. dziecko chcąc naśladować rodzica (syn naśladuje ojca) pożądając tego, co należy do niego, i czego pożąda ojciec - skłonność libido do matki];

Pojęcia zw. z mimetyzmem:

- identyfikacja (utożsamienie się) - u Freuda ma za przedmiot ojca; utożsamienie się z ojcem i pragnienie mimetyczne = wybór wzorca. Wzorzec (ojciec) wskazuje uczniowi obiekt pożądania. Pragnienie nie jest zakorzenione w podmiocie (uczeń/dziecko/syn) ani w przedmiocie (matka) tylko w osobie trzeciej (wzorzec-ojciec).

- identyfikacja bierna - kobieca

- identyfikacja aktywna - męska

Girard twierdzi (w przeciwieństwie do Freuda), że utożsamienie z ojcem jest pierwotniejsze niż wybór obiektu pożądania.

Pożądanie matki (dwa źródła):

• identyfikacja z ojcem

• autonomiczne libido skierowane na matkę

def. Kompleksu Edypa (wg Freuda): mały chłopiec zauważa, ze ojciec tkwiąc przy matce przeszkadza mu; jego identyfikacja z ojcem przybiera teraz odcień negatywny i zaczyna pokrywać się z pragnieniem zastąpienia ojca także przy matce. Identyfikacja ma charakter ambiwalentny.

Uczeń i wzorzec kierują się ku temu samemu obiektowi (matce) i następuje zderzenie-Edypowa rywalizacja.

Dziecko posłuszne jest imperatywowi naśladowczemu - to rodzi rywalizację i przemoc - dziecko zostaje ukarane (w dzieciństwie szczególnie podatni jesteśmy na zranienie); zakaz ojca traktowany jest jak zakaz bóstwa - ekskomunika - szczególnie bolesny. Girard krytykuje Freuda za jego teorię pragnienia kazirodztwa i ojcobójstwa wywiedzioną z kompleksu Edypa. Myśl o kazirodztwie i ojcobójstwie rodzi się w głowie wzorca (dorosłego) gdyż uczeń jest nieświadomy, że wzorzec jest rywalem. Poprzez odrzucenie i zakaz wzorzec ulega wzmocnieniu (potwierdzenie władzy i wyższości wzorca nad uczniem).

Jest niemożliwe, ze dziecko posiada takie same popędy i pożądania jak osoba dorosła (to u Fredua krytykuje Girard). Girard nie zgadza się z koncepcją stłumienia Fredua - dziecko rzekomo tłumi w sobie pragnienie kazirodztwa i ojcobójstwa (spycha w dziedzinę nieświadomości). - mit psychoanalizy;

2 sprzeczne nakazy: „bądź taki jak wzorzec” i „nie bądź taki jak wzorzec”; Jednostka zaadaptowana potrafi zamaskować tę ambiwalencję.

Koncepcja superego: identyfikacja z ojcem - źródło superego(ja idealnego) - skutki „po kompleksie”

Koncepcja mimetyczna Girarda eliminuje świadomość (świadome pragnienie kazirodztwa i ojcobójstwa u dziecka), co było podstawą teorii Freuda.

Pragnienie mimetyczne - identyfikacja + rywalizacja + wybór obiektu - nierozerwalne.

***

Czy kompleks Edypa jest uniwersalny? - NIE; badania Bronisława Malinowskiego na Wyspach Trobrianda. U Trobriandczyków wzorcem jest wuj (brat matki) - odgrywa wiele ról ojca (dziedziczenie, wychowanie do życia plemiennego) i to na tej linii występuje konflikt. Ojciec jest kimś przyjaznym, nie może stać się przeszkodą ani wzorcem. Odpowiedź Girarda - należy zrezygnować z teorii kompleksu Edypa gdyż zarezerwowany jest dla kultury świata zachodniego, stworzony w konkretnym czasie historycznym (system patriarchalny zostaje zachwiany). Kompleks Edypa - zachodni i nowoczesny.

Przykład z tragedii antycznej - Sofokles Dziewice Trachińskie: umierający Herakles prosi syna Hyllosa o dokonanie ojcobójstwa (ulżenie mu w cierpieniach) i poślubienie jego żony Joli. Związek między pożądaniem ojcowskim i synowskim - posłuszeństwo woli ojca (kazirodztwo i ojcobójsto z woli ojca/wzorca).



Wyszukiwarka

Podobne podstrony:
Wykład 11 - Rene Girard - 23.05.2011 r, studia, Teoria kultury
Rene Girard Romeo and Juliet Girard
Girard Rene Sacrum i przemoc część I
KOMPLEKSY POLAKOW wykl 29 03 2012
pytania nowe komplet
zwiazki kompleksowe 2
8 kompleksy
W19 kompleksonometria, wska«niki i krzywe miareczkowania kompleks i
Bliskowschodni kompleks bezpieczeństwa Przyczyny destabilizacji w regionie
Kompleksowa ocena geriatryczna
Komplementarnosc
Kompleksowa rozgrzewka z pilkam Nieznany
Kompleksowa rozgrzewka z pilkam Nieznany (2)
ModulIII cz3 kompleksy i osady Nieznany
Metody kompleksowego zarządzania jakością karty kontrolne
dok po wypadku komplet, polec pow


więcej podobnych podstron