Dziecko w stanie zagrożenia życia
Przyczyny stanów naglących u dzieci
-w pierwszym miesiącu życia
niewydolność oddechowa np. zespół zaburzeń oddychania, wrodzone zapalenie płuc, aspiracja smółki
wady wrodzone
- w wieku niemowlęcym
ciężkie infekcje
następstwa wad wrodzonych
urazy i zatrucia
- dzieci starsze
urazy wielonarządowe
zatrucia
infekcje - zapalenie opon m-rdz. Posocznica
choroby metaboliczne
nowotwory
immunologia
anafilaksja
ostre reakcje poprzetoczeniowe
choroby infekcyjne
zapalenie mózgu opon m«rdz
wstrząs septyczny
gastroenterologia
ostry ból brzucha
krwawienie z przewodu pokarmowego
kardiologia
zastoinowa niewydolność krążenia
dziecko z sinica
zaburzenia rytmu serca
napady anoksemiczne w tetralogii Fallota
wstrząs hipoksemiczny i kardiogenny
endokrynologia
przełom nadnerczowy
centralna moczówka prosta
ketokwasica cukrzycowa
hematologia i onkologia
niedokrwistość
DIC
Stany naglące w hemofilii
Neutropenia z gorączką
Zespół rozpadu guza z hiperurykemią
Zaburzenia metaboliczne
Ostra hiperamonemia noworodków
Nefrologia, płyny i elektrolity
Ostra niewydolność nerek
Zespół hemolityczno-mocznicowy
Przełom nadciśnieniowy
Zaburzenia Na, K, Ca
Kwasica metaboliczna
Neurologia
Śpiączka
Zespół Guillain-Barre
Urazy rdzenia kręgowego
Stan padaczkowy
Pulmonologia
Ostre zapalenia oskrzelików (bronchiolitis)
Ostra niewydolność oddechowa : astma, zapalenie nagłośni, zachłyśnięcie ciałem obcym
Inhalacja dymy i oparzenia
Urazy
Zatrucia
Resuscytacja krążeniowo-oddechowa
faza I Basic Life Support
A airway
-B-breathing- częstość oddechów-noworodki-40/min., niemowlęta-20-30/min., dzieci-15-30/min.
C-circulation
-miejsce oceny tętna-niemowlę - t. ramieniowa i t. udowa, dzieci-t. szyjna i t. udowa
-głębokość ucisku-niemowlę-1,5-2,5 cm, dzieci-2,5-4 cm
-częstość uciśnięć-noworodki-120/min.,niemowlęta-100/min..dzieci-100/min.
Algorytm BLS u dzieci
.............................
Resuscytacja c.d.
Faza II Advance Life Support
D- Drugs & fluids
E - EKG
F - fibrylation treatment
Faza III - Prolonged Life support
..................................
Brak tętna u dzieci
................................
Niewydolność oddechowa
Dzieci - anatomia i fizjologia sprzyja zaburzeniom oddychania
Przepona jest głównym mięśniem oddechowym, mały udział mięśni międzyżebrowych
Każde zwiększenie objętości w otrzewnej zaburza czynność przepony (gazy w jelitach, hepatosplenomegalia, płyn w otrzewnej)
Przepona niemowląt ma głównie włókna szybkie podatne na zmęczenie
Wąskie drogi oddechowe
Podatna ściana klatki piersiowej
Duża, często wiotka nagłośnia, duży język
Wady rozwojowe (naczyniaki, wiotkość, zwężenie)
ZATRZYMANIE ODDECHU ZAGRAŻA, KIEDY:
bradykardia
bradypnoe
pacjent zmniejsza wysiłek oddechowy
narastają zaburzenie świadomości, brak reakcji na bodźce
Urazy
Najczęstsza przyczyna zgonów u dzieci 80% stanowią urazy tępe
Odrębności w budowie dzieci
-drogi oddechowe o mniejszej średnicy
-duża głowa w porównaniu z resztą ciała (głowa - 50% urazów)
-większe narażenie narządów klatki piersiowej i jamy brzusznej na urazy
Wstrząs
Definicja:
Jest to stan, w którym zapotrzebowanie tkanek organizmy na tlen nie może być wystarczająco pokryte jego dostarczaniem (niedobór tleny w tkankach)
Rodzaje wstrząsu:
krwotoczny
kardiogenny
urazowy
septyczny
Okresy wstrząsu
okres wstrząsu skompensowanego- czynność życiowo ważnych narządów jest utrzymywana mechanizmami wyrównawczymi.
okres niewyrównania- zaburzenia krążenia, ale utrzymuje się duża objętość minutowa serca ( z wyjątkiem wstrząsu hipowolemicznego)
okres wstrząsu nieodwracalnego- uszkodzenia krążenia włośniczkowego.
Zasady postępowania we wstrząsie - ogólne
-zapewnić dopływ tlenu
-ułożyć pacjenta w pozycji bezpiecznej
-we wstrząsie hipowolemicznym- unieść choremu nogi
-zapewnić dostęp do żyły
-ustalić rodzaj wstrząsu- hipowolemiczny czy kardiogenny-wywiad, badanie fizykalne
-Jeśli dane są niewystarczające- kierować się wskazówkami:
- wstrząs hipowolemiczny- brak rytmu cwałowego, małe serce zmniejszony rysunek naczyniowy płuc na RTG klatki piersiowe
- wstrząs kardiogenny- rytm cwałowy, rozdęcie żył szyjnych, powiększenie wątroby i śledziony, powiększenie serca, zastój
krążeniu płucnym w RTG
Przełom nadciśnieniowy
Definicja
Zagrażający życiu wzrost ciśnienia tętniczego występujący w przebiegu różnych schorzeń.
Najczęstsze przyczyny
choroby nerek i naczyń nerkowych
koarktacja aorty
guz chromochłonny
Objawy wskazujące na konieczność natychmiastowego obniżenia RR
silny ból głowy
Zaburzenia widzenia, przemijająca ślepota
zaburzenia świadomości, drgawki
zastoinowa niewydolność krążenia
objawy sugerujące krwawienie do OUN objawy ogniskowe, cechy obrzęku mózgu
cechy przyspieszonej fazy nadciśnienia tętniczego w badaniu dna oka
cechy niedokrwienia mięśnia serca
Leki stosowane w przełomie nadciśnieniowym:
Nitroprusydek sodu
Nifedypina
Labetalol
Hydralazyna
Kaptopryl
Fentolamina
Hipoglikemia okresu noworodkowego rodzaje
Przejściowa hipoglikemia występuje w pierwszych 24-48 godzinach życia u noworodków grupy podwyższonego ryzyka wcześniaki, mała urodzeniowa masa ciała, noworodki matek chorych na cukrzycę, noworodki z zamartwicy.
Leczenie: wczesne karmienie, dożylne podanie glukozy -zapotrzeb. 11-16g/kg/d
Ciężka nawracająca hipoglikemia- rozpoznaje się , jeśli noworodek wymaga ciągłego dożylnego podawania glukozy dłużej niz 48godzin.
Należy zbadać: stężenie glukozy, insuliny, hormonu wzrost kortyzonu, hormonów tarczycy.
Leczenie: glukagon im w dawce 0,03mg/kg
NEUROLOGICZNE STANY NAGLĄCE
Dziecko nieprzytomne
napad drgawek
infekcja OUN
uraz
zatrucie
POSTĘPOWANIE!
- Zapewnienie zaopatrzenia OUN w tlen
ABC, intubacja I sztuczna wentylacja (wskazania)
krążenie -.utrzymać rzut, płyny leki inotropowe
obniżyć zapotrzebowanie na tlen /normotermia, I sedacja, wentylacja
- leczenie procesów odwracalnych (glikemia, nalokson)
- zapobieganie dalszym uszkodzeniom
- ułożenie
- bilans sodowy
Stan drgawkowy-leczenie
Podtrzymywanie oddychania
Leczenie przeciwdrgawkowe
klonazepam:(Cłonazepamum, Rivotril) 0,03-0,15mg/kgmc./d. ;moźna powtórzyć 4-6 razy w ciągu doby, działanie niepożądane: senność, zaburzenia widzenia, rzadko pobudzenie psychomotoryczne
diazepam (Relanium)*0,1-0 4 mg/kg i.v„ dawka maksymalna 10 mg Jednorazowo, w razie potrzeby powtarzać dawkę dwukrotnie w odstępie 15-20 minut 0,2-0,5 mg/kg doodbytniczo , działanie niepożądane: hipowentytacja, bezdech (często), hipotensja(rzadziej)
OPARZENIA
Wysoka śmiertelność-2500 dzieci rocznie
trwałe kalectwo
wynik często zależny od pierwszej pomocy
DETERMINANTY CIĘŻKOŚCI STANU
temperatura
czas
rozległość
OPARZENIA -POSTĘPOWANIE
Usunąć z zasięgu ABC
tlenoterapia
kaniulacja
płynoterapia
morfina
decyzja o intubacji
ocena rozległości
zaopatrzenie oparzeń
Klasyfikacja
I tylko naskórek - zaczerwienienie, ból
II naskórek i cześć skóry - pęcherze zaczerwienienie, ból
III cała skóra, nie boli
IV tkanki podskórne
Oparzenia- c.d.
Sprawdzić, czy dziecko było szczepione przeciwko tężcowi; jeżeli są wskazania, podać anatoksynę
Zapobieganie bólowi.
a. Morfina 0,05-0,1 mg/kg i.v. co I godzinę w razie bólu.
b. Petydyna 1-2 mg/kg i.m., co godzinę w razie bólu
OPARZENIA CHEMICZNE
ABC resuscytacja płynowa
SKORA - płukać obficie wodą- zobojętnić zgodnie z instrukcja (fenol-oliwa smołę-tłuszczem)
OCZY - 20 min płukać ciągłym strumieniem wody
- ługi płukać 8 godzin
po spożyciu - endoskopia
OPARZENIA PRĄDEM ELEKTRYCZNYM
ABC i płyny głębokie
często urazy mechaniczne
często mioglobinuria
mannitol
NaHG03
zagrożenie zaburzeniami rytmu
Zatrucie tlenkiem węgla
Źródła-pożar, spaliny, ulatniający się gaz opałowy
CO - bezbarwny, bezwonny, bez smaku, nie drażniący, 240x większe powinowactwo do Hb
Zatrucie łagodne: stężenie CO - Hb <20%,
Zatrucie umiarkowane: stężenie CO - Hb 20-40%.
Zatrucie ciężkie: stężenie CO-Hb 40-60%. i
Do zgonu dochodzi przy stężeniu CO-Hb >60%.
...........................
Zatrucie CO-leczenie
Usunąć pacjenta z miejsca ekspozycji.
Podać natychmiast 100% tlen do oddychania
Zastosować sztuczne oddychanie za pomocą worka 1 maską. Jeżeli chory jest nieprzytomny i(lub) niewydolny oddechowo, należy go zaintubować
Przywrócić i utrzymać wydolność układu krążenia.
Leczyć powikłania neurologiczne (np. drgawki).
Badania laboratoryjne - gazometria, p02, CO-Hb
Przez cały czas, aż do obniżenia stężenia CO-Hb do wartości 5-10%, należy podawać do oddychania 100% tlen
ZATRUCIA
WYWIAD
ilość i jakość
czas od spożycia
objawy zatrucia
PEŁNE MONITOROWANIE
MOŻLIWE NAGŁE POGORSZENIE STANU
ZATRUCIA - POSTĘPOWANIE
SPOWODOWANIE WYMIOTÓW
PŁUKANIE ŻOŁĄDKA
decyzja o konieczności intubacji
sonda żołądkowa - max, średnica
ułożenie na lewym boku, głowa niżej
odessać całą treść żołądka
płukać 0,9% NaCI
15 ml/kg/porcję, max, 400 ml do uzyskania czystego płynu
pierwsza porcja na badanie toksykologiczne
powikłania (uraz, aspiracja, zab. jonowe, hipotermia)
WĘGIEL AKTYWOWANY
dawka 1 g/kg lub 5-10 g/kg spożytej substancji
wodą lub środkiem przeczyszczającym
przeciwwskazany przed endoskopią, po spożyciu
ługów, kwasów, żelaza, cyjanków, alkoholi
zakończyć, gdy brak objawów zatrucia, poziom we krwi nietoksyczny
INNE ZABIEGI
forsowana diureza (salicylany, fenobarbital)
alkalizacja (salicylany)
hemodializa (amfetamina, dł. Barbiturany, glikol)
hemoperfuzja (teofilina, fenytoina)
BADANIA
toksykologia
gazo, jono, morfo, mocznik, kreatynina, glikemia, transaminazy, mocz
UTONIĘCIE
Walka o oddech
skurcz krtani
połykanie dużych ilości wody
rozkurcz mięśni krtani
napływ wody do dróg odd.
Zatrzymanie czynności serca
PATOFIZJOLOGIA
niedotlenienie
aspiracja
hipotermia
-zwalnia metabolizm
-zmniejsza zapotrzebowanie na tlen
konieczne prowadzenie CPR do ogrzania do 30 st
Zapalenie nagłośni
>90% o etiologii bakteryjnej (głównie Hemophilus influenzae typu b)
w 75-90 % przebiega z bakteriemią
wiek 1-7 lat (może być każdy)
gwałtowny początek - krótki wywiad, kilka godzin gorączki, zaburzenia połykania, wyciek śliny
dziecko przybiera pozycję siedzącą, otwarte usta, przerażone
zaczerwienione gardło, „matowy" głos
Duszność wdechowa ze stridorem
POSTĘPOWANIE
wymaga natychmiastowego działania (naprawdę!)
NIE KŁAŚĆ
może szybko dojść do niedrożności dróg oddechowych
tlenoterapia bierna „po drodze" na blok operacyjny
przygotować się do trudnej intubacji
nie tracić czasu na diagnostykę radiologiczna
zapewnić dojście naczyniowe
najbardziej doświadczony anestezjolog intubacja (indukcja wziewna sewofluranem)
Antybiotykoterapia
Augmentin
Cefuroksym (Claforan)
sedacja i utrzymanie rurki intubacyjnej do momentu pojawienia się przecieku , w naszym OIT obligatoryjnie trzy doby
KRUP/LTB
Wiek 1-3 lat
najczęstsza przyczyna stridoru z niewielką gorączką
etiologia I wirus paragrypy typu A.B.C; adenowirusy. RSV, grypa
w sezonie zimowym
kilkudniowy wywiad
wcześniej infekcja górnych dróg oddechowych, pojawia się szczekający kaszel, potem stridor
typowe pogorszenie w drugiej dobie choroby
obrzęk nie jest nagły, narasta stopniowo
POSTĘPOWANIE
Tlenotorapia
zimne nawilżanie
inhalacje z racemicznej adrenaliny
sterydy -Fenicort-1,5-2,5 mg/kg/dawkę
w razie niewydolności oddechowej- intubacja sztuczna wentylacja (do przecieku)
SUPRAGLOTTITIS SUBGLOTTITIS
stridor |
cichy |
głośny |
głos |
afonia lub matowy |
ochrypły |
dysfagia |
+ |
- |
pozycja wymuszona |
+ |
+ /- |
Szczekający kaszel |
- |
+ |
gorączka |
+ + + |
+ |