„Dziecko w sytuacji trudnej- kształcenie umiejętności radzenia sobie

w chwili zagrożenia życia, zdrowia, bezpieczeństwa”

Ze smutnych statystyk dowiadujemy się, że rocznie ginie w wyniku wypadków, urazów

i zatruć około 2300 dzieci, czyli co roku z mapy Polski znikają dwie duże szkoły, inaczej

mówiąc, co 2-3 dni w wypadkach ginie jedna klasa szkolna. Przy wspólnym wysiłku nauczycieli,

rodziców i innych wspomagających działania wychowawcze instytucjach można jednak te

statystyki zmienić. Nieszczęśliwe wypadki, którym najczęściej ulegają dzieci to:

- upadki (ze stołu, wózka, krzesła, okna, schodów, drzewa, drabinki, itd.)

- oparzenia (gorącymi napojami, płynami, gotującymi się potrawami lub wodą, dotykanie

gorącego kaloryfera, drzwiczek od pieca, zabawy ogniem, itp.)

- uduszenia (przez zaplątanie się w tkaniny, zabawki na sznurkach, drobne zabawki brane do

ust)

- zatrucia ( lekarstwami, wszelkimi chemicznymi środkami czystości, trującymi roślinami,

środkami odurzającymi)

- utonięcia (dzieci zostawione bez opieki w łazience, przy różnych zbiornikach wodnych,

np. przy studni, rowie, nad stawem, morzem, itp.)

- dzieci jako pasażerowie w samochodach, rowerach i innych pojazdach, niezabezpieczone

pasami czy kaskiem

- ruch drogowy ( nagłe wtargnięcie dziecka na ulicę )

- wypadki na rowerze, gdy dzieci otrzymują rower na dwóch kółkach zbyt wcześnie, kiedy

nie potrafią jeszcze dobrze jeździć

- porażenia prądem elektrycznym ( dzieci interesują się nimi, chcą je reperować, sprawdzać

jak są zbudowane, mogą niewłaściwie włączać, wyłączać, wkładać do gniazdka druty,

potykać się o kable, itp.)

- skaleczenia (kiedy niewłaściwie posługują się nożyczkami, nożem lub innymi ostrymi

przyborami, gdy mają kontakt ze szkłem, ostrymi i wystającymi częściami, np. metalowymi)

- zgniecenia (przy gwałtownym zamykaniu np. drzwi, cofaniu auta, przesuwaniu mebli, itp.)

- pożary

- przestępstwa (uprowadzenia, pedofilia, morderstwo)

Najpewniejszym sposobem zapewnienia dzieciom bezpieczeństwa jest stała nad nimi opieka.

Poprzez inwestycje w urządzenia zabezpieczające dorośli zyskują więcej czasu na to, by zwrócić

baczniejszą uwagę na możliwe niebezpieczeństwa, zanim jeszcze wydarzy się coś poważnego.

Szczególnie ważne jest to, aby dorośli zdawali sobie sprawę, iż dzieci ulegają wypadkom

niezależnie od tego, w jakim są wieku. Do warunków zewnętrznych, które są bezpośrednim

powodem zagrożenia życia, zdrowia i bezpieczeństwa dziecka dochodzi jeszcze niewiedza

dziecka, brak świadomości i wyobraźni połączony z ciekawością świata, pozostawienie dziecka

bez opieki. Zapewnienie zdrowia i bezpieczeństwa dzieciom to ważne zadanie, przed którym

stają rodzice, opiekunowie i nauczyciele. Dlatego od najmłodszych lat wszyscy musimy dbać

o to, aby nasze dzieci wyposażać w nawyki ułatwiające unikania lub zmierzenia się z sytuacją

zagrożenia. Podstawowe umiejętności, jakie przydają się dziecku to:

 Znajomość własnego imienia i nazwiska,

 Znajomość adresu i miejsca zamieszkania,

 Poznanie topografii najbliższej okolicy (droga z przedszkola do domu, najbliższe tereny

zabawy, ważne miejsca)

 Znajomość ważnych telefonów (do rodziców, najbliższych, pogotowia, policji, straży

pożarnej)

 Umiejętność korzystania z telefonu, automatu telefonicznego.

Dziecko powinno:

 uświadomić sobie, do czego służy telefon (przekazywanie wiadomości, rad, żeby

porozmawiać, wezwać pomoc, itd.)

 poznać różne aparaty telefoniczne (stacjonarny, komórkowy, automat)

 zwrócić uwagę na różnice aparatów telefonicznych (kształt, kolor, wielkość)

oraz podobieństwa (ilość i usytuowanie cyfr na klawiaturze)

 poznać dźwięki telefonów komórkowych i stacjonarnych

 znać umowne nazwy dźwięków zasłyszanych w słuchawce (zajęty, wolny, głuchy)

 praktycznie ćwiczyć obsługę telefonu stacjonarnego, komórkowego, automatu

telefonicznego.

Dziecko musi wiedzieć, że nie rozmawia się przez telefon zbyt długo, nie wykorzystuje telefonu

do żartów i że należy szanować urządzenia telefoniczne.

Bezpieczeństwo dzieci należy rozpatrywać w wielu obszarach.

Według rodzajów zagrożeń i niebezpieczeństw można je podzielić następująco:

1) NIEZNAJOMY

Dziecko wraz z wiekiem staje się coraz bardziej samodzielne i niezależne. Uczy się

podejmować decyzje, poszerza się grono jego znajomych, a rodzice przestają być jedynymi

autorytetami. Sprzyja to rozwojowi dziecka. Ale odwaga w poznawaniu świata może być

niebezpieczna, ponieważ ufne i otwarte z natury dzieci stają się łatwymi ofiarami. Przestępstwa

pedofilskie, wymuszenia, porwania, napady są bardzo groźne i coraz częstsze, a przygotowanie

dzieci do unikania ich jest tematem bardzo trudnym i delikatnym.

Uczymy dzieci zaufania, posłuszeństwa, chcemy, aby pomagały innym a równocześnie

musimy przekonać je, że nie wszyscy dorośli są dobrzy i nie zawsze mają rację. Pamiętamy, że

wiedza i świadomość pewnych zagrożeń jest najlepszą profilaktyką. Informujemy dzieci o

sposobach, w jakie źli ludzie mogą je oszukiwać, aby mogły się skutecznie w takich sytuacjach

bronić. Spotkania dziecka z nieznajomym odnoszą się najczęściej do sytuacji:

- Spotkania z niegroźnie wyglądającą osobą, która chce dziecko czymś poczęstować (słodycze,

drobne przedmioty, zabawki)

- Kiedy nieznajomy prosi o jakąś przysługę (zaprowadź mnie, pokaż mi, chodź ze mną, pomóż

mi znaleźć)

- Kiedy nieznajomy jadący autem namawia do wspólnej podróży,

- Kiedy nieznajomy dzwoni lub puka do drzwi podczas nieobecności rodziców

Dziecko musi wiedzieć, że w tych konkretnych sytuacjach ma nie słuchać poleceń dorosłych

i że może a nawet musi odmówić nieznajomemu. Ważne jest, aby nauczyciel stwarzał sytuacje,

w których dzieci uświadomią sobie, kto to jest nieznajomy (Nieznajomy to ktoś, kogo ja nie

znam i nie znają moi rodzice. To ktoś, kogo ja znam, ale nie znają go moi rodzice. To ktoś,

kogo być może znają moi rodzice, ale ja go nie znam), nauczą się posługiwać komunikatem

„nie” oraz poznają i przećwiczą różne sposoby odmawiania zaczepiającej nieznajomej osobie

(np. nie wiem, nie rozmawiam z obcymi, nie odwiedzam nieznajomych, proszę zapytać kogoś

dorosłego, mama patrzy z okna, itp.). Dziecko musi wiedzieć, że może krzyczeć, uciekać, nie

reagować, szukać pomocy u dorosłych, najlepiej przypisanych do jakiejś instytucji

(np. ekspedientka, kasjerka), a także zawsze powinno o wszystkich sytuacjach i zdarzeniach

powiadomić rodziców lub opiekunów.

2) MOJA ZABAWA

Zabawa jest naturalną potrzebą dziecka. Dziecko bawiąc się nie tylko uczy się i doskonali,

ale kształcąc swą wyobraźnię znajduje nowe formy zachowania się, przyswaja nowe nawyki,

sposoby podchodzenia do życia, rozwija zdolność do abstrahowania i przewidywania.

Ta potrzeba sprawia, że dzieci nie zawsze zwracają uwagę na to, czym i gdzie się bawią. Dlatego

rolą nauczyciela jest pokazać, że aktywność zabawowa ma pewne ograniczenia podyktowane

względami bezpieczeństwa, że podejmując zabawę dzieci muszą umieć ocenić, czy wybrane do

zabawy przedmioty i miejsca są bezpieczne i przewidzieć, jakie będą konsekwencje zabawy tym

przedmiotem, w tym miejscu.

Dzięki naszym zabiegom i działaniom pedagogicznym jesteśmy w stanie uświadomić

dzieciom, że:

- ulica nie jest miejscem do zabawy i nie należy wybierać do zabawy miejsc blisko jezdni,

parkingów i tam, gdzie poruszać się mogą auta (szczególnie zabawy z piłką, za którą dzieci

bezmyślnie wybiegają; zjeżdżanie na sankach)

- niektóre miejsca są dla mnie zagrożeniem (rowy, wykopy, miejsca budowy, opuszczone

i walące się budynki, wysypiska śmieci, studnie i zbiorniki wodne, piwnice, strychy i dachy,

tereny nieznane i oddalone od miejsca zamieszkania)

- najbezpieczniejsza jest zabawa w miejscach do tego wyznaczonych, specjalnie

przygotowanych i wiem, gdzie takie miejsca zabaw znajdują się w pobliżu

- trzeba odmawiać koledze, który namawia do zabawy w niewłaściwym lub oddalonym

miejscu

- jeśli idę się pobawić, zawsze mówię rodzicom i opiekunom, gdzie będę przebywa

- zawsze wracam pewną, znaną i bezpieczną drogą do domu

W tym obszarze poruszyć należy szeroki temat zabawy i eksperymentów dziecięcych z:

- ogniem (dziecko musi poznawać konsekwencje zabawy zapałkami, wzniecaniem ognia

w różnych sytuacjach i miejscach, które grożą rozproszeniem się ognia oraz pożarem)

- ostrymi przedmiotami (np. nóż, szkło, pocięte metale, których używanie grozi zranieniem,

skaleczeniem)

- lekarstwami (dziecko wie, że to, co pomaga i jest lekarstwem np. dla dziadka -jemu może

bardzo zaszkodzić, nie wolno brać i zażywać lekarstw bez wiedzy dorosłych)

- środkami czystości (dziecko powinno poznać znaki ostrzegawcze na produktach

chemicznych- drażniące, żrące, trujące i wiedzieć o bezwzględnym zakazie bawienia się nimi

ze względu na zagrożenia zdrowia i życia: uszkodzenia skóry, oczu, przewodu pokarmowego,

ubrań, itd.)

- urządzeniami elektrycznymi (dziecko powinno umieć prawidłowo włączać, wyłączać

i obsługiwać tylko te urządzenia, na które zezwolą mu dorośli, przestrzegać zakazu

manipulowania innymi przedmiotami w gniazdkach, przecinania przewodów, itd.)

W uczeniu dobrej i bezpiecznej zabawy szczególną uwagę zwracamy na wyrabianie nawyku

zachowywania porządku i unikania bałaganu w miejscu zabawy (grozi to potknięciem o

rozrzucone przedmioty) oraz wspinanie się na wysokości po pożądane przedmioty (stawanie na

niestabilne sprzęty).

3) ZNALAZŁEM

Zagadnienia związane bezpośrednio ze znajdowaniem przez dzieci różnych przedmiotów są

rzadko poruszane w literaturze. Rozpatrując ten problem z punktu widzenia bezpieczeństwa

dziecka, nasze działania wychowawcze prowadzimy tak, aby dziecko wiedziało, że:

- rzeczy znalezione mogą stanowić zagrożenie (niewypały, pociski, zamknięte pakunki,

strzykawki, produkty spożywcze, lekarstwa, kosmetyki, szkło, itp.)

- zanim coś podniesie z ziemi przygląda się temu dokładnie i zastanawia się, czy przedmiot ten

może stanowić niebezpieczeństwo dla niego lub innych

- nie bierze do ręki przedmiotów rozpoznanych jako niebezpieczne lub budzących wątpliwości

- poinformuje jak najszybciej dorosłego (rodzic, nauczyciel, policjant) o tym, gdzie leży

niebezpieczny przedmiot

4) ZMIENIA SIE POGODA

Dzieci boją się burzy. Bardziej przeraża je błysk i grzmoty, niż możliwość porażenia przez

piorun. Zajęcia dotyczące zmian pogody mają na celu nie tylko pokonanie strachu przed burzą,

lecz raczej pokazanie bezpiecznego sposobu przeczekania jej. Możemy nauczyć dziecko:

- rozpoznawania symptomów zbliżającej się burzy (przygasa słońce, wiatr coraz mocniej

targa koronami drzew, wokół unoszą się coraz większe tumany pyłu, widać nadciągającą

ciemną chmurę, słychać błyski i przybliżające się grzmoty)

- znajdowania bezpiecznego schronienia przed skutkami gwałtownej ulewy i porażeniem

piorunem (pamiętać, aby izolować się od podłoża np. plecakiem, siadać ze złączonymi

nogami, unikać zagłębień terenu, nie zbierać się w dużą grupę, nie kłaść się, wyłączyć

telefony komórkowe, nie chronić się pod samotne drzewa, unikać szybkiego ruchu na

otwartej przestrzeni)

- zachowywania spokoju, bo burza nie trwa długo

5) ZWIERZETA

Dzieci spotykając na swej drodze jakiekolwiek zwierzę często wyrażają chęć zajęcia się nim.

Chcą je brać na ręce, głaskać, przytulać i nie zdają sobie sprawy z grożących im

niebezpieczeństw. Zwierzę może być agresywne (gryzie, drapie) gdy poczuje obecność obcego

człowieka. Może okazać się także chore, np. wściekłe lub zarażone inną chorobą niebezpieczną

dla człowieka. Bez względu na okoliczności dzieci powinny wiedzieć, że nie należy dotykać, ani

nawet za bardzo zbliżać się do spotykanych zwierząt. Uczymy też dzieci umiejętności

rozróżniania zwierząt łagodnych i agresywnych oraz zasad zachowania się w wypadku

możliwości ataku agresywnego psa (zachowanie bezpiecznej odległości przez powolne

i spokojne oddalanie się, przyjmowanie pozycji „kamienia”). Tak jak i w innych zdarzeniach

dzieci powinny zgłaszać wszystkie sytuacje dorosłym.

6) JESTEM SWIADKIEM

Spotykamy się z różnymi nieprzewidzianymi wydarzeniami, na które zmuszeni jesteśmy

zareagować. Takie same sytuacje napotykają dzieci, które od nas mogą się dowiedzieć, jak sobie

w nich poradzić, pomóc sobie, a często również innym. Również dzieci mogą nauczyć się

rozpoznawać trudne zdarzenia, uczyć się opanowania sytuacji i zachowania się w nich. Do takich

należą:

- pożar (dziecko wie, kogo i jak powiadomić, zna drogę ewakuacji, zna zasady wychodzenia

z pożaru: ułożenie ciała poniżej ognia i dymu)

- wypadek drogowy (dziecko wie, kogo i w jaki sposób powiadomić, jakie podać informacje)

- zauważenie przestępstwa (postępowanie j.w.)

- zauważenie u siebie lub u kogoś urazu ciała: skaleczenie, oparzenie, możliwości zatrucia,

duszenia się,

- nauczenie się najważniejszych i najprostszych zasad ratownictwa, udzielania pierwszej

pomocy, zanim nadejdzie pomoc fachowa (najczęściej jest to zawiadomienie służb

ratowniczych, uspokojenie poszkodowanego, ułożenie go w odpowiedniej pozycji,

wykonanie najprostszych możliwych dla dziecka czynności ratowniczych, od których może

zależeć czyjeś zdrowie, a nawet życie).

7) ZGUBIŁEM SIĘ

W ciągu roku w Polsce ginie bez wieści około 200 dzieci poniżej siódmego roku życia

i ponad 1300 dzieci w wieku 7- 13 lat. Dlaczego giną? Bo się zle nimi opiekujemy, bo dziecko

jest ciekawe świata i nie przewiduje, nie uświadamia sobie zagrożeń gdy wybiera się na spacer,

wsiada do autobusu, wyrusza w nieznane, np. do lasu. To najczęściej występujące powody

zaginięć. W pracy z dziećmi więc musimy przygotować je, aby nie ulegało pokusie oddalania się

bez opieki. Jeżeli jednak mu się to przydarzy możemy nauczyć je postępować tak, aby skutki

swojej ciekawości nie przypłaciło utratą zdrowia, a w najgorszym przypadku nawet życia.

Dlatego ważne jest, aby nie ograniczyć się tylko do okazjonalnego mówienia o tym, ale tworzyć

dzieciom takie możliwości, które pozwolą im na zdobywanie i utrwalanie wiedzy i umiejętności

oraz wykształcenie nawyku samopomocy, gdyż to może okazać się kołem ratunkowym w trudnej

sytuacji.

Co się dzieje z dzieckiem, które się zgubiło? Zdolność do pojmowania, oceny i radzenia sobie

w danej sytuacji zmienia się zależnie od wieku. Jednak wszystkie dzieci, kiedy uświadomią

sobie, że się zgubiły tracą orientację i pewność siebie. Opanowuje je strach, panika, żal, więc

mogą biegać w kółko, oddalać się szukając drogi powrotnej lub mogą ukryć się w obawie przed

konsekwencjami. Są wtedy bezbronne jak każdy dorosły w takiej sytuacji i mają obniżoną

zdolność myślenia i reagowania. Dorośli już po godzinie od zauważenia zaginięcia

i poszukiwania mogą zgłosić to policji. Z każdą godziną teren poszukiwań zwiększa się

czterokrotnie!

Wczuwając się w:

a) fizjologię dziecka w takiej sytuacji (brak pokarmu, brak wody, wyziębienie organizmu) i ich

konsekwencje dla organizmu

b) psychologiczne aspekty zachowania się zaginionego dziecka

c) niebezpieczeństwa na jakie jest narażone

d) sposoby prowadzenia poszukiwań

możemy nauczyć je trzech złotych zasad:

1. Przytul się do drzewa

2. Staraj się, by cię było widać i słychać

3. Utrzymuj ciepło

Utrwalając te zasady uczymy dziecko poznawania swoich emocji i oswajania ich.

Dziecko dzięki temu dowie się, jak w takie sytuacji spróbować sobie poradzić:

- Każdemu może się przydarzyć zagubienie się, to jest normalne i mogę nie obawiać się kary,

nie muszę się zaszywać w dziury i odezwę się, kiedy będą mnie wołać

- Poczucie strachu jest czymś normalnym, ale znam głosy lasu, wiem, kto tu mieszka

(zwierzęta, ptaki, rośliny, które wydają różne odgłosy) i nie boję się wszystkiego, co mnie

otacza, (czarownice, duchy i inne złe postacie bajkowe nie istnieją, więc staram się nie

fantazjować)

- W lesie jest dużo drzew, które są moimi przyjaciółmi. Jeśli się zgubię znajdę

swoje drzewo- przyjaciela, przytulę się do niego, zostanę razem z nim. Szybciej się

odnajdziemy, kiedy pozostaniemy w jednym miejscu.

- Pomogę innym znaleźć drogę do mnie. Zrobię trzy znaki (trzy równoległe linie wyryte

patykiem na ścieżce lub ułożone z różnych rzeczy: patyków, szyszek, kamieni; co jakiś czas

trzy razy zagwiżdżę, krzyknę)

- Zrobię wszystko, aby inni mnie dostrzegli. Znajdę w pobliżu jakieś drzewko, które ubiorę

niepotrzebnymi mi rzeczami, znalezionymi gdzieś blisko przedmiotami

- Będę utrzymywał ciepło. Nie będę się rozbierał, męczył bieganiem. Zbuduję sobie szałas

i ułożę w nim wysoką, miękką i suchą podłogę. Nie będę się kładł na ziemi ani siadał na

kamieniu czy śniegu

- Będę ciągle dawał sygnały i sprawdzał, czy już są blisko ci, którzy mnie już szukają REFERAT  DLA  RODZICÓW

TEMAT: JAK USTRZEC DZIECKO PRZED NIEBEZPIECZEŃSTWAMI?

OPRACOWANIE: AGNIESZKA ŁUC

Dom rodzinny, dom naszego dzieciństwa to magiczne miejsce pełne ciepła, spokoju a

przede wszystkim bezpieczne. Aby nasze dzieci też miały takie skojarzenia, myśląc o domu swego dzieciństwa, musimy wypełnić go miłością, uczynić radosnym i bezpiecznym. Taka rola jest rodziców. Natomiast wychowawcy i nauczyciele dbają o bezpieczną szkołę.

Nie możemy pozwolić, aby nasze dzieci uczyły się zasad bezpieczeństwa na

własnych błędach. Musimy nauczyć dziecko radzić sobie w trudnych sytuacjach życiowych, nie strasząc go a uświadamiając i tłumacząc dlaczego niebezpieczeństw należy unikać.

BEZPIECZNY DOM

            Dzieci w wielu szkolnym znają niebezpieczeństwa grożące im w domu, a są to: gaz, ogień, prąd elektryczny, woda, lekarstwa. Na rodzicach spoczywa obowiązek odpowiedniego                      

zabezpieczenia instalacji gazowej, elektrycznej i wodnej oraz właściwego przechowywania

lekarstw, a także nauczenia dzieci posługiwania się urządzeniami elektrycznymi i prawidłowym włączaniem kuchenki gazowej. Niemniej groźnym niebezpieczeństwem jest

samotne przebywanie dziecka w domu w czasie nieobecności rodziców. Musimy wpoić

dziecku aby zawsze zamykało za sobą drzwi na klucz.

Dziecko powinno wiedzieć, że:

~ nie może informować o tym, że jest samo w domu

~ gdy usłyszy dzwonek do drzwi, musi sprawdzić przez wizjer, kto za nimi stoi

~  nie powinno otwierać drzwi osobom nieznanym.

Rodzice powinni:

~ zostawiać spis najważniejszych telefonów (do pracy, dziadków, na policję...)

~ telefonować do domu o różnych porach, aby dziecko nie czuło się samotnie

~ poprosić sąsiadów aby zwracali uwagę na obcych, kręcących się w pobliżu mieszkania.

BEZPIECZNE ZABAWY

Dorośli przytłoczeni codziennymi obowiązkami nie mają zbyt wiele czasu dla swego

dziecka, dlatego powinni nauczyć go bezpiecznego korzystania z przyjemności jakie dają: obcowanie z przyrodą, kąpiele, zabawy na śniegu. Nie zezwalajmy na zabawy w takich miejscach jak: wykopy, budowy, piwnice, strychy, ulice. Podczas wspólnych wycieczek do lasu przypominajmy dziecku czym grozi: oddalanie się od dorosłych, wzniecanie ognia zaśmiecanie środowiska.

Kąpiele to wspaniała zabawa, pod warunkiem że odbywa się w miejscu do tego

przeznaczonym, pod opieką rodziców lub ratownika.

Sporty zimowe, zabawy na śniegu będą bezpieczne, gdy:

~ lodowiska nie będą urządzone na rzekach, jeziorach, stawach,

~ zjazdy na sankach i nartach będą się odbywać daleko od dróg.

Należy również pokazywać dzieciom panujący wandalizm-wybite szyby, zniszczoną zieleń

rysunki i napisy na ścianach, zniszczone place zabaw.

BEZPIECZNA SZKOŁA

            Do podstawowych zadań rodziców i wychowawców należy zapewnienie bezpiecznej drogi ucznia do szkoły poprzez:

~ wybór najbezpieczniejszej trasy ze zwróceniem uwagi dziecka na: przejścia przez                                                                           jezdnię, tory kolejowe, mosty, kładki

~ nauczenie dziecka podstawowych przepisów ruchu drogowego

~ zabronienie korzystania z propozycji jazdy samochodem lub spaceru z obcym

~ nie przyjmowania od obcych prezentów, słodyczy, zabawek lub pieniędzy.

             O bezpieczeństwo ucznia w szkole dba dyrektor wraz z nauczycielami, ale rodzice wysyłając dziecko do szkoły powinni:

~ sprawdzić czy dziecko nie włożyło do plecaka ostrych rzeczy, np. noży, żyletek

~ zapewnić dziecku bezpieczne obuwie do poruszania się po szkole

~ nie dawać dziecku do szkoły napojów w szklanych opakowaniach

~ unikać zbyt dużego kieszonkowego w celu zapobiegania wyłudzania pieniędzy przez            

starszych kolegów straszących pobiciem, zniszczeniem ubrania itp.

W przypadku stwierdzenia wymuszania pieniędzy należy powiadomić pedagoga szkolnego.

            Dużym niebezpieczeństwem grożącym dzieciom w starszym wieku szkolnym są papierosy, alkohol, narkotyki. Dziecko jest wszystkiego ciekawe, ogarnięte pasją poznawczą odkrywa świat, próbuje dorosłości naśladując starszych kolegów a nawet rodziców. Z tego powodu rodzice powinni:

~ mieć czas na rozmowę z dzieckiem, wytłumaczenie, jakie niebezpieczeństwo niesie uzależnienie się od papierosów, alkoholu i narkotyków

~ obserwować zachowanie dziecka, znać jego kolegów i sposób spędzania wolnego czasu

~ zdecydowanie reagować na kłamstwa, drobne kradzieże.

   Do najważniejszych zadań rodziców przez całe życie dziecka należy:

~ nie uczyć dziecka postaw agresywnych, nie pochwalać przemocy

~ nie przyjmować wobec dziecka postawy zbyt rygorystycznej ani zbyt liberalnej.

     Rodzice muszą zdać sobie sprawę z tego, że nie zawsze miłość i intuicja wystarczą by dobrze i mądrze wychować własne dziecko. Ważne jest aby nauczyć się porozumiewać z nim. Należy „mówić tak, żeby dzieci słuchały, słuchać tak, żeby mówiły”.

   

              

Uwaga na kreskówki

Dzieci bardzo chętnie spędzają swój czas przy telewizorze, oglądając swoje ulubione kreskówki. Niezbędne posiłki dzieciaki chętnie spożywają przy bajeczkach. Rodzice często zajęci swoimi domowymi sprawami nie zdają sobie sprawy, jakie zagrożenie niesie taka bajka.

Niełatwo oceniać dziecięce bajki. Problemem są nierzadko różnice kulturowe, ale najczęściej po prostu trudność w ocenie moralnej filmu animowanego. Kiedy dziecko ogląda bajkę, nie wie, że to fikcja, odbiera całą scenkę dosłownie. Dlatego takie ważne jest, by razem z dziećmi oglądać telewizję. Problemem nie są same treści przekazywane przez kreskówkę, lecz nieumiejętność ich wytłumaczenia przez dziecko, które samo ogląda bajkę i samo zostaje z jakimś problemem.

Nie każda animacja to film dla dzieci! Warto zainteresować się, co kryje się pod niektórymi tytułami "dziecięcych" kreskówek. Te najgorsze układają się w pewne typy, z których najbardziej wyraziste to:
- Animacje japońskie - ich wspólnym elementem są "moce", którymi bohaterowie miotają, porażają się, niszczą wszystko, co im przeszkadza lub utrudnia realizację planów. Prekursorem tego typu kreskówek były pokemony, teraz już wyparte przez inne, np. atomówki.
- Animacje... głupie - ich bohaterowie, którymi są dzieci, żyją we własnym świecie pozbawionym kontroli dorosłych. Zero treści edukacyjnych. Dzieciaki bekają, wymiotują, używają wulgarnych słów, biją i wyśmiewają słabszych. Do takich należą: "Bliźniaki Cramp".
- Animacje z duchami i straszydłami - niektóre z nich nie są może szkodliwe dla psychiki dziecka, ale częste oglądanie ich to po prostu strata czasu. Kolejne odcinki oparte są na identycznym schemacie. Nagle pojawia się zjawa, która komplikuje jakąś sprawę. Finał stanowi albo przegnanie zjawy, albo jej demaskacja, bo często okazuje się, że ktoś się podaje za ducha. Do tych kreskówek należy zaliczyć Scooby Doo, Chojrak - tchórzliwy pies.
- Animacje futurystyczne - wysoki poziom agresji, walka, przemoc, ludzie -roboty. Bohaterom towarzyszą moce naturalne, żywioły (woda, powietrze, ogień, ziemia), ale w całości to kreskówka zdecydowanie nie dla dzieci.

Telewizja jest bardzo prostym sposobem spędzania wolnego czasu, dostarcza dzieciom wiedzy i wzorów zachowania, często aspołecznych i konsumenckich. Pokazuje bodźce kojarzone z agresją, np. broń. Programy przedstawiające obrazy przemocy emitowane są o różnych porach, w związku z tym dziecko ma do nich swobodny dostęp. Coraz częściej bajki dziecięce i filmy animowane przekształcane są w bajki grozy i przemocy. Dzieci bardzo często naśladują bohaterów, utożsamiają się z nimi przejmując wzorce agresji i przemocy. Oglądanie tego typu filmów jest nie tylko emocjonalnie znaczącym przeżyciem, ale dużą dawką wrażeń prowadzącą do znieczulenia. Wielokrotnie oglądanie scen przedstawiających walkę, wypadki i ludzką krzywdę wywołuje początkowo silne pobudzenie emocjonalne, z czasem staje się coraz bardziej obojętne.

Nie zawsze jest możliwe, aby przy oglądaniu TV zawsze towarzyszyła dziecku osoba dorosła. Dobrze znaleźć choć trochę czasu, by pomóc dziecku zrozumieć coś, co pokazywane jest w telewizji. Niekiedy sami rodzice mają problem z oceną emitowanych programów i filmów. Pomocny w wyborze programów odpowiednich dla dzieci jest system oznaczania ich małymi symbolami (zielone kółko - dla wszystkich, żółty trójkąt - za zgodą rodziców, czerwony kwadrat - tylko dla dorosłych). Szkoda jedynie, że nie na wszystkich kanałach telewizyjnych jest to system obowiązujący. Brak ich przede wszystkim na dziecięcych kanałach kreskówkowych: Cartoon Network, Fox Kids.

Problem narasta nie tylko z powodu wszechobecnej telewizji, ale także z pośpiechu życia. Dialog w rodzinie staje się rzadkością, a wtedy lukę wypełnia ekran telewizyjny. Starajmy się więc wykorzystać pozytywnie informacje, których dostarcza telewizja, a przede wszystkim kontrolować programy oglądane przez dzieci.
 

Jak być konsekwentnym wobec dziecka

Brak konsekwencji to jedna z najczęstszych pułapek, w jakie wpadają rodzice. Nie dziwią różnorakie przyczyny, jakie podają rodzice, by wyjaśnić, skąd bierze się ta niekonsekwencja, łącznie z brakiem czasu, roztargnieniem, stresem i po prostu nieuwagą. Bez względu na to, co jest tego przyczyną, brak struktury i konsekwencji przyczynia się do powstawania wielu problemów wychowawczych.
Jakie więc podejście do dzieci należy przyjąć: czy bardziej surowe, czy też może liberalne. Prawda jest taka, że dobrze wychowane dzieci pochodzić mogą zarówno z domów o zaostrzonym rygorze, jak i tych liberalnych. Najważniejszym czynnikiem jest to, czy ustalone zasady postępowania ciągle dają się przewidzieć i czy są egzekwowane.
Konsekwencja oznacza kierowanie się przyjętymi zasadami i logiką. Jeśli ustalasz jakąś zasadę lub straszysz następstwami jej nieprzestrzegania, postępuj zgodnie z tym, co powiedziałeś. Dzieci bardzo szybko uczą się sprawdzać, gdzie leży granica, szczególnie, gdy rodzice składają oświadczenia i nie wywiązują się z nich.
Ważne jest również, by rodzice konsekwentnie dotrzymywali obietnic oraz nagradzali.
Gdy rodzice są konsekwentni i postępują zgodnie z tym, co powiedzieli, budują strukturę, do której dzieci dążą i której bardzo potrzebują. Konsekwentna struktura daje dziecku poczucie bezpieczeństwa, przewidywalności i kontroli. Dzieci nie są zmuszane do sprawdzania swoim zachowaniem granic tolerancji i wytrzymałości rodziców. Mogą odprężyć się i funkcjonować w znanym sobie systemie kar i nagród. Struktura uczy je także, jak ważne jest dotrzymywanie obietnic i wywiązywanie się z zobowiązań.
Zapewniając dzieciom konsekwencję i strukturę, pomagamy im rozwiązać jeden z ich najczęstszych problemów, dotyczący wykonywania porannych i wieczornych czynności rutynowych. Rodzice na ogół skarżą się, że obudzenie dziecka i przygotowanie go do szkoły to proces bardzo stresujący zarówno dla nich, jak i dla dzieci.
Być może brzmi to banalnie, ale powtarzanie tych samych czynności każdego ranka i wieczora w dużym stopniu redukuje stres, to znaczy kłótnie, przepychanki i podstępne przekupywanie dzieci, aby w końcu się one ubrały, najadły lub umyły. Struktura daje również komfortowe poczucie przewidywalności, które pomaga uchronić czynności rutynowe przed zamianą w walkę między rodzicem a dzieckiem.
Inna dziedzina, w której konsekwencja jest bardzo ważna, to stosowanie dyscypliny. Wielu rodziców złości się z powodu złego zachowania dzieci i szybko wyciąga z niego odpowiednie konsekwencje. Jednakże, być może pod wpływem złości, stosują oni zbyt surowe lub zbyt długotrwałe kary, które później trudno realizować.
Rodzice powinni być również świadomi tego, jak ważne jest, by oboje byli zgodni co do zasad i konsekwencji zachowania oraz by wspólnie je stosowali. Często bardziej pomysłowe dzieci próbują „rozdzielić” swoich rodziców, nastawiając jednego przeciw drugiemu. Rodzice powinni omówić kwestie sporne pod nieobecność dzieci oraz ustalić takie zasady, które oboje będą akceptować.
Stworzenie jednolitego frontu i konsekwencja to dwie bardzo ważne rzeczy, ponieważ jeśli dzieci są przekonane, że zasady rodziców są niewzruszone i niezmiennie wprowadzane w życie, to zwykle nie sprawdzają granic wytrzymałości rodziców, by określić, jakie reguły obowiązują w tym tygodniu. W podobny sposób, jeśli konsekwentnie realizuje się kary, dzieci w mniejszym stopniu usiłują „wymigać się” od następstw złego zachowania.
Konsekwencja stanowi bardzo ważną pomoc w rozwoju poczucia bezpieczeństwa i pewności siebie u dzieci, i to nie tylko w zakresie porządku i dyscypliny. Trudno przecenić wartość, jaką ma dla dziecka rodzic zawsze zainteresowany tym, co działo się danego dnia w szkole. Regularne uczestniczenie w wydarzeniach sportowych lub uroczystościach szkolnych dużo mówi dziecku o tym, jaką ma ono wartość w oczach mamy lub taty. Konsekwentne przekazywanie dzieciom bezwarunkowej miłości dodaje im siły i redukuje zbędny lęk i niepewność.
Pomimo tych oczywistych korzyści, trzymanie się konsekwencji może być jednym z największych wyzwań, jakie stoją przed rodzicami. Biorąc pod uwagę tempo naszego życia, utrzymanie porządku i przewidywalności może okazać się zadaniem zniechęcającym do podjęcia wysiłku.
Proponuję, żebyś włożył w swe działania uczciwy i szczery wysiłek. Jeśli raz po raz zdarzy ci się złamać wprowadzoną zasadę, nie bądź dla siebie zbyt surowy. W końcu ludziom zdarzają się błędy; to normalna i naturalna część życia (patrz mina mentalna 5.). Jeśli robisz co w twojej mocy, by być konsekwentnym, nie minie wiele czasu, a odkryjesz, że korzyści płynące z takiej postawy w pełni wynagradzają twój wysiłek.
Rady dla rodziców:
• Surowość czy liberalizm nie mają takiego znaczenia, jak stałe przestrzeganie zasad i konsekwencji.
• Zawsze postępuj zgodnie z zasadami.
• Daj jedno ostrzeżenie, a potem dopiero zastosuj odpowiednią karę.
• Konsekwentne zasady dostarczają dzieciom struktury, która zaspokaja potrzebę bezpieczeństwa, przewidywalności i kontroli.
• Konsekwentnie dbaj o poranne i wieczorne czynności rutynowe.
• Stosuj krótkie i łatwe do zastosowania kary.
• Nie wprowadzaj dyscypliny, kiedy jesteś zły.
• Rodzice powinni prezentować zjednoczony front.
• Nie próbuj stosować dyscypliny, kiedy jesteś zły.
• Stosuj dyscyplinę w odpowiednim czasie.
• Wprowadzaj odpowiednie konsekwencje.
• Dawanie dzieciom wyboru zwiększa ich poczucie kompetencji i kontroli.
• Stosuj dyscyplinę, by uczyć.
• Celem stosowania dyscypliny nie jest udowodnienie, kto ma rację, a kto jej nie ma. Takie podejście sprzyja, bowiem konfliktom i budzi w dziecku poczucie wstydu.
• Celem dyscypliny jest zmiana zachowania, które stwarza problemy.

Wszystkim rodzicom, którym leży na sercu dobro dziecka, polecam stosowanie w praktyce wychowawczej poniższych metod skutecznego wychowania:
• Ufaj swojej intuicji.
• Nie rezygnuj z własnych potrzeb na rzecz dziecka.
• Znaj swoje dziecko. Słuchaj słów, wnioski wyciągaj z zachowania.
• Dbaj o rozwój pozytywnych wartości u dziecka.
• Podkreślaj znaczenie dobrych chęci, wysiłku i gotowości do ryzyka.
• Bądź rodzicem, a nie przyjacielem.
• Wyznaczaj granice - "nie" jest pełnym i skończonym zdaniem.
• Utrzymuj dyscyplinę, ale nie karz.
• Rozmawiaj, nie komunikuj.
• Zawsze zajmuj zdecydowane stanowisko w konkretnych sprawach.

Literatura:
T.Gordon „Wychowanie bez porażek” PAX Warszawa 91r.

SCENARIUSZ RADY SZKOLENIOWEJ W RAMACH WDN

Temat: Zachowania asertywne w kontaktach interpersonalnych

Opracowała: Lilla Buratyńska, Miejskie Przedszkole Nr 9 w Toruniu

Czas: 140 minut

Cel ogólny: podniesienie zdolności asertywnej komunikacji i umiejętności rozpoznawania reakcji asertywnych, uległych, agresywnych i manipulacyjnych;

Cele szczegółowe:

uczestnik będzie miał możliwość:

• poznać na czym polega asertywność;

• ocenić własne relacje w zakresie asertywności;

• podnieść zdolność asertywnej komunikacji i umiejętności radzenia sobie z osobami agresywnymi i manipulacyjnymi;

• utrwalić umiejętność egzekwowania własnych praw bez poczucia winy;

• doskonalić postawy asertywne w różnych sytuacjach społecznych;

Metody: miniwykład, praca w grupach, burza mózgów, praca indywidualna, zabawy integracyjne, scenki sytuacyjne, mapa asertywności, karta pracy;

Materiały: foliogram, kłębek wełny, kartki samoprzylepne, pisaki, plakaty, załączniki, przykłady scenek, karty ćwiczeń, rzutnik, materiały dla każdego uczestnika;

PRZEBIEG:

WSTĘP:

1. Powitanie, przedstawienie się, podanie tematu, celów i czasu trwania spotkania (5 min.)

2. Podanie propozycji zasad pracy grupowej na dzisiejszej Radzie - nauczycielki dopisują swoje propozycje (5 min.)

3. Burza mózgów (10 min.):

Nauczycielki na drodze dyskusji starają się wypracować definicję pojęcia: asertywność. Mogą podawać przykłady takich zachowań. Należy wówczas podkreślić pośrednią rolę asertywności pomiędzy uległością a agresją.

4. Miniwykład „Asertywność i asertywne zachowania” (foliogramy i materiały dla uczestników), (15 min.):

• podstawowe założenia teoretyczne, co to jest asertywność;

• style zachowań: zachowania asertywne, uległe, agresywne i manipulacyjne;

• grupy zachowań nieasertywnych;

• prawa asertywne;

5. Zabawa integracyjna „Stara bryczka rodzinna”:

Wszyscy stoją w kręgu. Osoba prowadząca opowiada historię o starej bryczce rodzinnej. Kiedy jest wypowiadany zwrot „stara bryczka rodzinna” - wszyscy obracają się w koło (10 min.).

6. Ćwiczenia - badanie rozumienia wprowadzonych pojęć:

Ćwiczenie I: (sesja plakatowa), (15 min.)

Prowadzący dzieli grupę na 2 zespoły. Zespoły dzieląc kartkę na 2 części piszą: kiedy łatwiej jest być asertywnym / kiedy trudniej jest być asertywnym?

Przykład: łatwiej - przez telefon, wobec podwładnych, trudniej - wobec przełożonych, patrząc w oczy .

Omówienie ćwiczenia: ćwiczenie to uświadamia, że niełatwo być asertywnym, zwłaszcza wobec osób, na którym nam zależy. Można jednak tę umiejętność wyćwiczyć, zaczynając od sytuacji, kiedy łatwiej jest być asertywnym.

Ćwiczenie II: każdy uczestnik Rady otrzymuje arkusz i podkreśla odpowiedzi, które według niego można zaliczyć do zachowań asertywnych (załącznik nr 1), (10 min.).

Ćwiczenie III: odgrywanie scenek (20 min.):

Prowadzący zwraca uwagę, że prawie w każdej sytuacji można znaleźć rozwiązanie (odpowiedź), które jest zgodne z naszymi dążeniami i nie godzi w pragnienia innych. Proponuje uczestnikom odgrywanie scenek dowodzących to stwierdzenie. Dzieli na 3 grupy (każda grupa przygotowuje 2 scenki). Należy każdą scenkę odegrać 2 razy: raz w taki sposób, jaki jest najczęściej spotykany w analogicznych sytuacjach, drugi ze świadomym wykorzystaniem zachowań asertywnych. Następnie omawiając poszczególne scenki, należy zwrócić uwagę na to, jak rozwinęła się sytuacja w zależności od zachowania głównych bohaterów oraz jakie uczucia towarzyszyły bohaterom.

Przykłady scenek:

• Dziewczyna wchodzi do szatni, gdzie dwie jej koleżanki pala papierosy. Namawiają ją, by też zapaliła.

• Kilka osób wraca z kina. Rozmawiają o filmie. Podobał się wszystkim z wyjątkiem jednej osoby. Ona usiłuje bronić swojego zdania.

• Kolega często pożycza drobne sumy pieniędzy i prawie nigdy nie oddaje. Teraz znów podszedł do Ciebie i prosi o pożyczkę.

• Mąż jest bardzo zdenerwowany. Miałaś z nim pójść na uroczystą kolację, ale Rada Szkoleniowa się przedłużyła. Zanosi się na awanturę.

• Klasa chce iść na wagary. Dwie osoby uważają, że to pogorszy i tak już złą sytuację klasy w oczach nauczycielki.

• Mąż kupił Ci bluzkę, która Ci się nie podoba. Ma pretensje, że wydał tyle pieniędzy, a Ty nie chcesz w niej chodzić.

Ćwiczenie III: (15 min.) - uczestnicy w 3 zespołach starają się podać plusy i minusy bycia:

• uległym;

• asertywnym;

• agresywnym;

Omówienie ćwiczenia: należy zwrócić uwagę, że faktycznie każde z zachowań niesie za sobą zarówno plusy i minusy. Jednakże tylko zachowania asertywne pozwalają człowiekowi wyrażać własną wolę i opinie. Asertywność bowiem pomaga wybierać, daje poczucie siły, niezależność, odpowiedzialność za siebie.

7. Ankieta - mapa asertywności (20 min.):

Każdy uczestnik otrzymuje i wypełnia ankietę - mapę asertywności (załącznik nr 2). Odpowiada na pytania tam zawarte zgodnie ze swoją opinią o sobie. Odpowiedź TAK zawiera w sobie RACZEJ TAK, a odpowiedź NIE zawiera w sobie RACZEJ NIE.

Uczestnicy za podawaną przez prowadzącą odpowiedź przyznają sobie po 1 punkcie. Podliczają punkty. Jeżeli w którymś z obszarów uzyskali ponad połowę (np. w pierwszym 4 lub więcej na 8 punktów), tzn. , że mają tam szczególne trudności w zachowaniu się w sposób asertywny.

Analiza uzyskanych wyników: uczestnicy określają, w którym z obszarów mają problemy z zachowaniem się w sposób asertywny.

8. Podsumowanie: zabawa „Kłębek wełny” (10 min.):

Uczestnicy stoją w kręgu. Prowadzący podaje kłębek jednej osobie i ta rozpoczyna zabawę, odrzuca kłębek do koleżanki kończąc zdanie „Dziś nauczyłam się...”.

9. Ewaluacja: prowadzący rysuje rybę, a uczestnicy zaznaczają stopień zadowolenia z dzisiejszej Rady na skali ości ryby - stawiając kropki. (5 min.)

Polecana literatura:

Maria Król - Fijewska: „Stanowczo, łagodnie, bez lęku”', Wydawnictwo W.A.B., Warszawa 2000.

Robert Sharpe: „Broń swoich interesów”, Dom Wydawniczy ABC, Warszawa 1996.

Shan Rees & Roderick S. Graham, „Bądź sobą”, Książka i Wiedza, Warszawa 1993.

ZAŁĄCZNIKI:

Ćwiczenie badające umiejętność rozpoznawania zachowań asertywnych.

Podkreśl odpowiedź asertywną.

1. Ktoś Ci przerywa, gdy mówisz:

a). Przepraszam, ale chciałbym skończyć swoją wypowiedź.

b). Cicho bądź!

2. Kolega ma problem i prosi Cię o radę:

a). Skąd mam wiedzieć, co robić. Nie jestem jasnowidzem.

b). Przepraszam, ale uważam, że tę sprawę powinieneś rozstrzygnąć sam.

3. Kolega bardzo chce pożyczyć książkę, a nie oddał Ci już dwóch:

a). No dobrze, ale pamiętaj, żebyś oddał.

b). Nie pożyczę Ci, ponieważ nie oddałeś mi jeszcze dwóch poprzednich.

4. Siostra prosi, żebyś pomógł jej w odrabianiu lekcji:

a). Odczep się! Nie widzisz, że jestem zajęty!

b). W tej chwili jestem zajęty, ale mogę Ci pomóc za pół godziny.

5. Jeden z kolegów oskarża Cię, że nie chciało Ci się grać i dlatego drużyna przegrała mecz:

a). Rzeczywiście, to wszystko przeze mnie.

b). Sądzę, że jesteś niesprawiedliwy. Grałem najlepiej jak umiałem.

6. Na przyjęciu ktoś częstuje Cię alkoholem:

a). Dziękuję, nie piję alkoholu.

b). No, ostatecznie mogę się napić jeden kieliszek.

7. Nauczyciel uważa, ze wiesz kto wybił szybę i każe Ci wskazać winowajcę:

a). Czuję się niezbyt dobrze w tej sytuacji, ponieważ nie wiem, jak się zachować.

b). Ja nic nie widziałem.

Ankieta - mapa asertywności

Każdy uczestnik otrzymuje i wypełnia poniższą ankietę. Odpowiada na pytania tam zawarte, zgodnie ze swoja opinią o sobie. Odpowiedź TAK zawiera w sobie RACZEJ TAK, a odpowiedź NIE zawiera w sobie RACZEJ NIE.

I Obrona swoich praw w sytuacjach społecznych

1. Czy zdarza Ci się kupić jakąś rzecz, na która właściwie nie masz ochoty, tylko dlatego, że trudno Ci było odmówić sprzedawcy?

2. Czy wahasz się przed zwróceniem towaru do sklepu, nawet jeśli jest on najwyraźniej wadliwy i nieużyteczny?

3. Jeśli ktoś rozmawia głośno podczas filmu, sztuki teatralnej lub koncertu - czy prosisz go o to, aby był cicho?

4. Jeżeli ktoś potrąca lub stuka w Twoje krzesło w kinie, teatrze itd. - czy prosisz tę osobę, aby przestała?

5. Jeżeli przeszkadza Ci, gdy ktoś pali papierosa blisko Ciebie, czy potrafisz to powiedzieć?

6. Jeżeli sprzedawca niesłusznie obsługuje przed Tobą kogoś, kto przyszedł do sklepu po Tobie, czy zwracasz głośno uwagę na tę sytuację?

7. W przypadku jakiejś niedogodności lub awarii w Twoim mieszkaniu - czy nalegasz, aby odpowiedni pracownik administracji dokonał należącej do jego obowiązków naprawy?

8. Jeżeli taksówkarz, któremu płacisz za kurs, traktuje wbrew Twoim intencjom należną Ci resztę jako napiwek - czy upomnisz się o swoje pieniądze (nawet jeśli jest to nieduża suma)?

II Obrona swoich praw w kontaktach osobistych

9. Jeżeli ktoś zachowuje się wobec Ciebie w sposób niesprawiedliwy lub krzywdzący - czy zwracasz na to uwagę?

10. Jeżeli ktoś pożyczył od Ciebie pieniądze (lub jakąś rzecz) i od dłuższego czasu zwleka z oddaniem - czy wspominasz mu o tym?

11. Jeżeli ktoś prosi Cię o przysługę, która wiąże się z poniesieniem przez Ciebie (w Twoim odczuciu) nadmiernego trudu lub niewygody - czy odmawiasz spełnienia jego prośby?

12. Czy masz wrażenie, że inni ludzie mają tendencję do wykorzystywania Ciebie lub rządzenia Tobą?

13. Czy często zdarza Ci się robić coś, na co nie masz ochoty, tylko dlatego, że nie potrafisz przeciwstawiać się otoczeniu?

III Inicjatywa i kontakty towarzyskie

14. Czy jesteś w stanie rozpocząć rozmowę z obcą osobą?

15. Czy często odczuwasz trudności w podtrzymywaniu rozmowy towarzyskiej?

16. Czy sprawie Ci trudność podtrzymywanie kontaktu wzrokowego z osobą, z którą rozmawiasz?

17. Czy swobodnie uczestniczysz w spotkaniu towarzyskim, gdzie nie znasz nikogo prócz gospodarzy?

IV Oceny - wyrażanie i przyjmowanie krytyki i pochwał

18. Gdy ktoś Cię chwali - czy wiesz jak się zachować?

19. Czy zdarza Ci się chwalić swoich znajomych, przyjaciół, członków rodziny?

20. Gdy ktoś Cię krytykuje - czy wiesz, jak się zachować?

21. Czy masz trudności w krytykowaniu swoich znajomych, przyjaciół, członków rodziny?

V. Wyrażanie próśb

22. Czy potrafisz zwrócić się do nieznajomej osoby o potrzebną Ci pomoc?

23. Czy potrafisz prosić swoich znajomych, przyjaciół, członków rodziny o przysługi lub pomoc?

VI. Wyrażanie uczuć

24. Czy potrafisz być otwarty i szczery w wyrażaniu ciepła, sympatii, zaangażowania wobec mężczyzn?

25. Czy potrafisz być otwarty i szczery w wyrażaniu niezadowolenia i złości wobec mężczyzn?

26. Czy potrafisz być otwarty i szczery w wyrażaniu ciepła, sympatii, zaangażowania wobec kobiet?

27. Czy potrafisz być otwarty i szczery w wyrażaniu niezadowolenia i złości wobec kobiet?

28. Czy często zdarza Ci się unikać pewnych ludzi lub sytuacji z obawy przed własnym zakłopotaniem?

29. Czy zdarza Ci się dzielić swoimi osobistymi odczuciami z jakąś inną osobą?

VII. Wyrażanie opinii

30. Jeżeli rozmawiając z kimś uświadomisz sobie, że masz odmienne zdanie - czy zwykle decydujesz się wyrazić swój pogląd?

31. Czy często unikasz wypowiadania Twojej prawdziwej opinii na jakiś temat z obawy, aby Twój rozmówca nie nabrał o Tobie niekorzystnego wyobrażenia?

32. Czy często przeżywasz taką sytuację, że inni atakują Twoje zdanie, a Ty masz kłopot z jego obroną?

33. Czy masz zwyczaj reagować niepokojem i napięciem, gdy Twój rozmówca ma odmienne zdanie od Twojego?

VIII. Wystąpienia publiczne

34. Czy jest dla Ciebie trudnością zabranie głosu (np.. zadanie pytania lub podzielenie się opinią) przy dużym audytorium?

35. Czy odczuwasz trudności w podejmowaniu występów publicznych (np. przemówienie, pogadanka itp.) wobec szerszego forum?

IX. Kontakt z autorytetem

36. Jeżeli masz odmienne zdanie niż ktoś, kto jest dla Ciebie autorytetem - czy otwarcie wyrażasz swoje stanowisko?

37. Czy często zdarza Ci się w kontakcie z osobą, która jest dla Ciebie autorytetem, rezygnować ze swoich interesów i preferencji tej osoby?

X. Naruszenie cudzego terytorium

38. Czy zdarza Ci się kończyć zdania za inne osoby?

39. Czy masz zwyczaj używać krzyku jako sposobu zmuszania innych do zrobienia tego, czego Ty chcesz?

40. Czy złoszcząc się, masz zwyczaj używania wyzwisk i niecenzuralnych wyrazów?

41. Czy kontynuujesz prowadzenie sprzeczki, mimo że druga osoba od dłuższego czasu ma jej dosyć?

42. Czy masz zwyczaj podejmować decyzje za inne dorosłe osoby?

Uczestnicy za podawaną przez prowadzącą odpowiedź, przyznają sobie po 1 punkcie. Podliczają punkty. Jeżeli w którymś z obszarów uzyskali ponad połowę (np. w pierwszym 4 lub więcej na 8 punktów), tzn., że tam mają szczególne trudności w zachowaniu się w sposób asertywny.

Odpowiedzi za 1 punkt:

1-tak; 2-tak; 3-nie; 4-nie; 5-nie; 6-nie; 7-nie; 8-nie; 9-nie; 10-nie; 11-nie; 12-tak; 13-tak; 14-nie; 15-tak; 16-tak; 17-nie; 18-nie; 19-nie; 20-nie; 21-tak; 22-nie; 23-nie; 24-nie; 25-nie; 26-nie; 27-nie; 28-tak; 29-nie; 30-nie; 31-tak; 32-tak; 33-tak; 34-tak; 35-tak; 36-nie; 37-tak; 38-tak; 39-tak; 40-tak; 41-tak; 42-tak;

Scenariusz spotkania WDN w formie warsztatów

Scenariusz spotkania WDN w formie warsztatów w Miejskim Przedszkolu Nr 2 Integracyjnym w Dębicy - "Wykorzystanie prostych technik plastycznych oraz tańców integracyjnych w pracy z dziećmi w wieku przedszkolnym”

Przebieg:

1. „Niedokończone zdania”:
- Marzę o ...................
- Jestem tu, bo ....................
- Mam nadzieję, że ....................
2. „Wirująca butelka” - jedna osoba zakręca butelką, a osoba na którą wskaże szyjka po zatrzymaniu ma powiedzieć coś miłego o osobie, która zakręciła butelką.
3. Zabawa integracyjna „Śniegowa zabawa”.
4. Zabawa ruchowa „Królewna, zamek, trzęsienie ziemi”.
5. Taniec integracyjny „Walczyk Meksykański”.
6. Praca plastyczna - „ Gwiazdki z bibuły”.
7. Taniec integracyjny „Taniec powitalny” .
8. Taniec integracyjny „Break Mixer” .
9. Praca plastyczna: „Gwiazdki wycinane”.
10. Taniec integracyjny „Swing w uliczce”.
11. Taniec integracyjny „Kazaczok' .
12. Praca plastyczna „Rysunki z przesunięciem”.
13. Taniec integracyjny „Le Bastringlo” .
14. Taniec integracyjny „Savila Se Bela Loza” .
15. Rysowanie kredkami na temat dowolny. Ułożenie rysunków w rzędzie. Tworzenie opowiadania przez uczestników spotkania na podstawie kolejnych rysunków.
16. Zabawa „Kim jestem?”.
I część: Prowadząca przypina każdemu na plecach karteczkę z napisem (postaci z bajki lub symbolu postaci z bajki np. Rybak, Złota Rybka, Wilk, Czerwony Kapturek itp).
Uczestnicy zabawy muszą odgadnąć kim są? Wszyscy pytają siebie nawzajem, ale
odpowiedzieć można tylko TAK lub NIE.
II część: Znajdź swoją parę.
17. Praca plastyczna: „Lampiony”.
18. Taniec integracyjny wokół lampionów „Sally Gardens”
19. Ewaluacja.

---