Wykład 9 - 04.12.06

AKTY PRAWA POWSZECHNIE OBOWIĄZUJĄCEGO

USTAWA

Ustawa - akt prawny, który został uchwalony przez parlament (tylko organ taki jak parlament może uchwalić ustawę. Ustawy zaczęły być uchwalone w Niemczech za rządów kanclerza Bismarcka - ustawa budżetowa, rząd Bismarcka zrobił projekt ustawy, ale parlament jej nie uchwalił.

Ustawa w znaczeniu materialnym

Każdy akt prawny, który reguluje materię uznawaną za treść ustawy.

Ustawa w znaczeniu formalnym

Jest aktem parlamentu i aktem wyłącznym.

• Konstytucja nie daje prawa uchwalania tego aktu innemu organowi.

• Reguluje podstawowe elementy procedury ustawodawczej.

• „Trzy czytania” ustawy.

• Uczestnictwo prezydenta.

• Opublikowanie i wejście w życie.

Procedura parlamentarna (np. w Polsce trzy czytania)

• Ustawa przynajmniej raz musi być przedmiotem plenarnego zgromadzenia izby.

• Obok słowa „ustawa” w Polsce wskazuje się datę jej uchwalenia oraz jej tytuł.

Moc prawna ustawy

Trzeci, co do mocy akt po konstytucji i umowach międzynarodowych.

Akty normatywne (akty prawne zawierają normy o charakterze generalnym i abstrakcyjnym).

Treść ustaw

Treść ustaw jest jawna i nie ma zakresu uregulowanej materii ustawowej.

Tylko parlament decyduje o uregulowaniu jakiegoś problemu i uchwalić na ten temat ustawy np. o pracowniczych ogródkach działkowych.

Często konstytucja wskazuje pewien obszar spraw, które będą uregulowane w konstytucji (ok.120)

DYREKTYWY LUB ROZPORZĄDZENIA Z MOCĄ USTAWY

1926 r - prawo do wydawania rozporządzeń z mocą ustawy do II wojny światowej miał prezydent. Po wojnie prawo to uzyskał rząd PZWN.

Dekrety/rozporządzenia są wydawane bezpośrednio na podstawie konstytucji - konstytucja upoważnia do wydania takiego aktu prawnego.

W konstytucji zawarte jest upoważnienie dla wydania ustawy, w przypadku której można będzie wydawać rozporządzenia z mocą ustawy np. w 1926 r „nowela sierpniowa” - możliwość wydawania przez prezydenta dekretów z mocą ustawy.

Jeżeli w danym momencie obraduje parlament to nie ma potrzeby, aby inny organ wydawał akty z mocą ustawy. Prawo wydawania tych aktów dotyczy okresu międzysesyjnego, gdy parlament nie obraduje.

Konstytucja określa też „stany nadzwyczajne” lub wydawanie rozporządzeń z mocą ustawy jest możliwe tylko w stanie wojennym.

Upoważniając jakiś organ do wydawania dekretów był określony katalog spraw, jakich mógł dekret dotyczyć.

Parlament wyraża zgodę na stanowienie dekretów lub rozporządzeń z mocą ustawy. Dzieli się władzą, ale kontroluje władzę wykonawcza. Kiedy parlament zbierze się po uchwaleniu i wydaniu dekretu z mocą ustawy to z reguły dochodzi do zatwierdzenia takiego dekretu.

Formalnie dekrety pojawiły się w konstytucji z 1926 r.

Dekret o stanie wojennym.

Został uchylony w 2002 r. Konstytucja przewiduje sytuacje nadzwyczajne, ale trzeba doprecyzować, kiedy on obowiązuje.

Stan wojenny był stanem wyjątkowym, ale nikomu nie przyszło do głowy, że klasa robotnicza może wystąpić przeciwko państwo.

Wydanie dekretu o stanie wojennym nastąpiło z naruszeniem prawa, gdyż został wprowadzony uchwałą Rady Państwa o wprowadzeniu stanu wojennego. Został ona najpierw zawieszona, a później wycofana, ale po uchwale został wydany dekret.

---