Miękki New Age, Antropozofia
Antropozofia Całościowy neognostycki i ezoteryczny światopogląd o charakterze inicjacyjno-zbawczym, będący efektem “poznania ponadzmysłowego”, mającego być rzekomo przekroczeniem poznania zmysłowo-intelektualnego. Twórcą tej doktryny jest austriacki myśliciel Rudolf Steiner (1861-1925); powstała ona po jego zerwaniu z Towarzystwem Teozoficznym w roku 1909. Antropozofia zawiera system technik duchowych, wiedzę uzyskaną dzięki ich zastosowaniu oraz holistyczną propozycję cywilizacyjną i kulturową, na którą składają się: wizja alternatywnej sztuki, rolnictwa, techniki i pedagogiki[17].
Źródło antropozofii stanowiła refleksja teoriopoznawcza zbudowana na nadzmysłowych (paranormalnych) przeżyciach Steinera, które stały się jego udziałem już we wczesnej młodości. Steiner widział aurę i doświadczał jasnowidzenia[18]. Według Steinera człowiek ma możliwość wniknięcia w sferę wyższych duchów, może też poznać kierunek ewolucji rzeczywistości oraz doznać wglądu w sens rozwoju świata.
Antropozofia uznając chrześcijaństwo za najwyższy stopień świadomości ludzkości stwierdza, że ewolucja doprowadzi do zastąpienia aktualnego chrześcijaństwa “egzoterycznego” chrześcijaństwem “ezoterycznym”, którego antropozofia jest prekursorem.
Wiara zostanie zastąpiona przez gnozę. Biblia będzie poprawiana przez coraz to nowe prywatne objawienia, szczególnie przez wiedzę płynącą z kroniki Akaszy, będącą kosmicznym “bankiem” wszelakich informacji.
Antropozofia uznaje chrześcijańską koncepcję osoby, łącząc ją ze zmodyfikowanymi koncepcjami karmy i reinkarnacji. Dusza człowieka pomiędzy wcieleniami ma żyć w świecie duchów, a “reinkarnacja” jest optymistycznie rozumiana jako nowa szansa dana człowiekowi dla zrealizowania własnej indywidualność.
Zdaniem Steinera człowiek składa się z czterech członów: ciało fizyczne, ciało eteryczne, ciało astralne oraz “jaźń”. Poznanie pozazmysłowe, na którym oparł swoje teorie, miało miejsce w trakcie podróży astralnych[19]. Poza, w sposób oczywisty, niedorzecznymi efektami takiego poznania - Steiner “był” na Atlantydzie, opisywał władające nią demony, opisywał też roślinno-zwierzęce państwa na Księżycu - “podróże astralne”, podróże poza ciałem, OOB, są bardzo niebezpieczną techniką spirytystyczną. Inicjują w rzeczywistość demoniczną. Wśród propagowanych przez zwolenników Steinera praktyk dużą rolę odgrywa eurytmia, będąca specyficzną techniką psychoruchową (również wśród osób studiujących eurytmię zdarzają się przypadki zawładnięcia demonicznego).
Steiner próbował połączyć ezoteryzm z podejściem eksperymentalnym. Na informacjach uzyskanych drogą okultystycznego “wglądu” opierał swe opinie na temat medycyny, pedagogiki, rolnictwa czy sztuki. Antropozofia miała być wiedzą (nauką) o świecie duchowym. A także teorią praktycznego spożytkowania tej wiedzy we wszystkich dziedzinach ludzkiego życia. Przyniosła parę modnych dziś idei: zasadę jedności psychosomatycznej człowieka, racjonalnego odżywiania się i wegetarianizmu. Steiner był prekursorem idei zdrowej żywności, stworzył też koncepcję rolnictwa biologiczno-dynamicznego. Całościowość podejścia do rzeczywistości sprawiła, że Steiner jest bez wątpienia jednym z najważniejszych patronów i prekursorów New Age.
Antropozofia jako droga ludzkiego samozbawienia jest sprzeczna z chrześcijaństwem. Chrystus nie jest według Steinera jedynym przejawem kosmicznej boskości, ale jedynie jej najdoskonalszym wyrazem. Nie jest według niego jedynym Synem Boga, lecz jedną z wielu boskich istot. Antropozofia stała się podstawą doktryny nieortodoksyjnego kościoła chrześcijańskiego o nazwie Społeczność Chrześcijan. Kościół katolicki uznał nauki antropozoficzne za herezję, to stanowisko jest aktualne do dziś.
Propagujące idee Steinera Towarzystwo Antropozoficzne nadal cieszy się dużymi wpływami, zwłaszcza w kręgach oświaty i kultury. Jego zwolennicy interesują się okultyzmem, parapsychologią i poszukiwaniami religijnymi poza ramami chrześcijaństwa [20].
Antropozoficzna wizja świata oraz wizja katolicka są nie do pogodzenia, nie jest możliwa zatem propagowana przez antropozofów “podwójna przynależność”[21]. Potwierdził to w 1919 roku papież Benedykt XV zatwierdzając decyzję Kongregacji Świętego Oficjum zabraniającą katolikom przynależności do towarzystw antropozoficznych[22].
Wybrane źródła:
Aleksander Posacki, Antropozofia w: Encyklopedia “Białych Plam”, Polskie Wydawnictwo Encyklopedyczne 2001;
Rudolf Steiner, Jak osiągnąć poznanie światów wyższych, Gdynia 2000;
Encyklopedia Nowej Ery, dz. cyt., Wrocław 1996;
George A. Mather, Larry A. Nichols, Słownik sekt nowych ruchów religijnych i okultyzmu, Warszawa 2006;
B. Franck, Leksykon New Age, Kraków 1997;
Otto Wolff, Medycyna antropozoficzna i jej leki, Gdynia 1994.