Etyka Zawodu Nauczyciela - Wychowawcy

I rok II stopnia

Profilaktyki Społecznej 26. 02 .2013

Etyka jest działem filozofii, jedną z trzech jej płaszczyzn.

PŁASZCZYZNY FILOZOFII:

1. ONTOLOGIA czyli filozofia bytu. Odpowiada ona na pytanie - „Jaki jest ten świat?”.

Jeśli za byt przyjmiemy istnienie a także nieistnienie i możemy je stwierdzić - to, jest to

ontologia.

2. GNOSEOLOGIA czyli nauka o poznaniu (gnosis - poznanie głębokie - również przez

intuicję). Odpowiada ona na pytanie - „Jaka jest moja wiedza o świecie?”

3. ETYKA - biorąc pod uwagę ontologię oraz gnoseologię zadajemy sobie pytanie - „Czy

moja wiedza o świecie jest tym co świat” oraz „Jak żyć?”

Wyróżnia się 2 rodzaje etyki:

- etyka personalna (osobowa)

- etyka zawodowa

Etyka - z greckiego „ethicos” to obyczajowy, zwyczajowy. Oznacza filozoficzną naukę o moralności, lub też naukę, której problematyką jest moralność.

ETYKA OSOBOWA - jest to dział etyki szczegółowej zajmujący się rozważaniami na temat norm regulujących zachowanie się jednostek względem samych siebie oraz względem innych osób i przyrody. Chodzi w niej o to by być jak najlepszym człowiekiem, czynić dobro oraz umieć jak najlepiej poznawać otaczającą rzeczywistość. Od tego jak będziemy poznawać i pojmować rzeczywistość, zależeć będzie słuszność działania oraz jego skuteczność.

ETYKA ZAWODOWA - to zespół zasad i norm mówiących o tym, jak z moralnego punktu widzenia powinni zachowywać się przedstawiciele danego zawodu. Jest zespołem norm i dyrektyw wynikających z tradycji zawodu, ducha kultury narodowej, z podstawowych wskazań etycznych przyjętych w danym społeczeństwie, a zastosowanych do wykonywania danego zawodu. Chodzi w niej o to by jak najlepiej wykonywać swoją pracę oraz by działać słusznie wykonując dobrą pracę.

Kim jest nauczyciel?

W starożytności nauczycielem był niewolnik, który dysponował wiedzą i miał za zadanie przekazywać ją wybranym przydzielonym mu uczniom. Nie wolno mu było ingerować w życie rodzinne i prywatne ucznia. Nauczyciel nie mógł też oddziaływać wychowawczo na ucznia. Niezgodne jest to z tym o czym mówi pedagogika.

Wychowawca - opiekun - pedagog - nauczyciel powinien dbać o wyniki swojej pracy, powinien tak się troszczyć o ucznia, żeby ten chciał się uczyć. Potrzeby są przedmiotem opieki.

3 płaszczyzny pedagogiki

Opieka

kształcenie wychowanie

Treści (potrzeby) treści podręczniki wych. fizyczne

Potrzeby wszystkich uczestników

Typ związku między ludźmi (etyka zawsze polega na wzajemnym uczestnictwie)

Wychowanie znaczenie i wartości

(czego) (czego)

Opieka ma charakter etyczny wiąże się z rozwojem potrzeb i wiedzy (odpowiedź na pytanie dlaczego leży w wartościach)

„mycie zębów” postawa moralna potrzeb - treści znaczeń

Nauczyciel musi się troszczyć o ucznia aby lubił, umiał i rozwijał się

Mądrość musi być zdobywana

Etyka pochodzi od greckiego słowa etos (sposób postępowania)

Etyka indywidualna

Etyka (zawodowa)

Etyka jest częścią filozofii

PEDAGOGIKA wyróżnia 3 płaszczyzny :

1. OPIEKA - jej treścią są potrzeby

2. KSZTAŁCENIE - jej istotą są treści kształcenia, sposoby ich łączenia, umiejętności oraz

wiadomości

3. WYCHOWANIE - jej treścią są znaczenia i wartości

Wzorowym pedagogiem jest pedagog, który realizuje wszystkie trzy płaszczyzny. Ma on zadanie rozwijanie pewnych potrzeb i hamowania innych. Nauczyciel w swojej pracy powinien uwzględniać siłę znaczenia potrzeb.

Czy każdy nauczyciel jest pedagogiem?

Nie każdy nauczyciel jest pedagogiem. Wielu z nich wykonuje tylko funkcję dydaktyczną. Nie zajmują się wychowaniem ucznia, nie reagują na niepokojące niepokojące sytuacje oraz nie utrzymują kontaktu z rodzicami czy opiekunami.

Dlaczego tak mało nauczycieli jest pedagogami?

Tak mało nauczycieli jest pedagogami ponieważ dzisiaj trudno, nawet bardzo trudno o etykę zawodu. W dzisiejszych czasach przestaje ona spełniać swoją funkcję. Nie spełnia podstawowych funkcji jakimi są : funkcja ekonomiczna, funkcja prokreacyjna, funkcja społeczna oraz funkcja kulturalna.

Nauczyciel jest pedagogiem, który wyraża pewną duszę nauczycielstwa w literaturze etyki nauczyciela. Dzieło Jana Władysława Dawida „O duszy nauczycielstwa” jako testament pedagogiczny autora.

JAN WŁADYSŁAW DAWID

Urodził się 26. 06. 1859 roku w Lublinie. Zmarł 01. 02. 1914 roku. Był to wybitny psycholog, pedagog, pionier psychologii wychowawczej i pedagogiki eksperymentalnej w Polsce. Był wykładowcą na Uniwersytecie Latającym i w Towarzystwie Kursów Naukowych w Warszawie. W latach:

- 1889 - 1897 - redaktor „Przeglądu Pedagogicznego”

- 1900 - 1905 - redaktor „Głosu”

- 1906 - 1907 - redaktor „Przeglądu społecznego”

Największą zasługą J.W. Dawida było szerzenie na gruncie psychologii eksperymentalnej, idei prowadzenia badań eksperymentalnych nad dziećmi - ich światem wyobrażeń i pojęć oraz ich myśleniem i interpretacją, a zarazem badania idei rozwijania umysłu dziecka, jego woli i umiejętności działania. Idee te upowszechniał zarówno przez prowadzenie systematycznych badań i włączanie do nich licznego grona osób współpracujących, jak i pisanie książek na temat tych badań oraz opracowywanie własnych narzędzi badawczych, a także przez tłumaczenie licznych książek z języków obcych.

Zainteresowanie J.W. Dawida związane były z zagadnieniami nauczania początkowego, którego podstawy opracował w dziele „Nauka o rzeczach” z 1892 roku.

Przedstawiona przez niego struktura lekcji, oparta jest na pięciu stopniach formalnych:

1. Przygotowanie do percepcji

2. Przedstawienie materiału konkretnego

3. Porównywanie i wielokrotne kojarzenie

4. Uogólnienie (pojęcia, definicje, prawa, reguły)

5. Zastosowanie

Struktura ta połączona jest z takimi elementami procesu psychicznego (psychologicznego) jak:

1. Przyjęcie podniet zewnętrznych

2. Przeróbka wewnętrzna podniet

3. Ruchowa reakcja

W swojej rozprawie „O duszy nauczycielstwa” J. W. Dawid określa cechy idealnego nauczyciela, jego „duszę”. Za najważniejszą z nich uważa Dawid miłość dusz ludzkich, a obok niej wymienia potrzebę doskonalenia, poczucia odpowiedzialności i obowiązku, wewnętrzną prawdziwość oraz moralną odwagę.

W największym swoim dziele psychologicznym „Inteligencja, wola i zdolność do pracy” z 1911 roku przedstawia związek pomiędzy inteligencją, wolą i zdolnością do pracy, który to można określić jako apoteozę pracy. Dawid uważał, że mieć, chcieć i móc - to trzy źródła, które zasilają ludzkie życie. Umieć - to znaczy mieć inteligencję, chcieć - wolę, móc - zdolność do pracy. Ostatnie cztery lata życia poświęcił mistyce. Zmiana poglądów nastąpiła po śmierci żony w 1910 roku.

Troistość człowieka składa się z fizyczności, psychiczności oraz duchowości.

Ucząc się kształtujemy duszę. Umiejętności nie są tylko fizyczne ale także psychiczne.

J.H. Pestalozzi - nowoczesne poglądy na kształcenie - tylko przez określony sposób życia - duchowy (moralny) możemy monitorować egoistyczne tendencje fizyczne i psychiczne.

Celem duchowym jest aby osoba stała się lepsza dla innych a nie tylko dla siebie. Tylko wartości duchowe są moralne - człowiek niedostatecznie rozwinięty duchowo nie może stać się człowiekiem etycznym, gdyż nie może zrozumieć. To jest działanie przez wartość, która jest wartością przenikliwą. Życie przez wartość jest życiem wolnym - prowadzi do wolności i bezinteresowności.

Sposób uczenia się jest sposobem dążenia do prawdy. Jeżeli nie uczymy się sumiennie, nasza wiedza jest płytka, powierzchowna - nie dążymy wtedy do poznania prawdy.

Trzy odpowiadające sobie triady - triada pedagogiki, triada filozoficzna i triada człowieka:

- opieka - kształcenie - duchowość

- fizyczność - psychiczność - etyka

- ontologia - gnoseologia - wychowanie

Duchowość, etyka, wychowanie to triada, która posiada wartości moralne.

Godność tworzy się w czynach - żyjąc i postępując dobrze, zgodnie z wartościami moralnymi. Godność budujemy przez takie wartości ducha, których uczy życie w określony sposób - tak aby zbliżyć się do tego co ważne. Nie można mówić o czymś w czym się nie uczestniczy, czego się nie poznaje, ale uczestniczyć w życiu należy tak aby nie robić krzywdy innym. Żyć należy tak aby to co robimy miało szersze znaczenie dla innych. Osoba - jest to wartość każdej jednostki, to co znaczy dla innych.

Kiedy mówimy o wychowawcy reprezentuje on trzy płaszczyzny pedagogiki - nauczyciel tylko jedną - kształcenie. Przed XIX wiekiem w Polsce nie było pedagogiki - istniało wychowanie i nauczanie. W XIX wieku J. W. Dawid zaczął rozwijać działalność badawczą nad fizycznością i psychicznością człowieka.

05. 03. 2013

Liczy się nie to, że przekazujemy wiedzę tylko jaką ma to wartość. W pedagogice najważniejsze jest wychowanie. Psychiczność jest związana z duszą, a duchowość z osobowością. Rozwój psychiczny rzutuje na rozwój fizyczny i odwrotnie. Osobowość rozwija się przez sposób życia (aktywność własna dziecka). Celem zarówno ciała jaki i duszy jest przystosowanie się do życia. Zadaniem pedagoga jest pokazanie młodzieży dróg uczestnictwa w młodzieńczym życiu społecznym (w tym co jest ważne, co umie i co potrafi zrozumieć). Otwarcie dziecka na wiedzę. Rola rozwoju duchowego to rola wiedzy. Ogromna rola czynnika duchowego czyli etyki czyli wychowania. Ma właściwości przekraczające normy społeczne (psychicznych i fizycznych barier). Nauczyciel który boi się ryzyka nie będzie etyczny. Kierunek rozwoju jest ważniejszy niż sam rozwój

Jan Władysław Dawid „o duszy nauczycielstwa” napisana została w 1912 r. natchnieniem do jej napisania było samobójstwo żony Jana Władysława Dawida.

Kierowniczym czynnikiem wychowania jest pytanie czym się jest? I kim jeszcze chciałby być?

Filozofia stwierdza, że to co wiemy o rzeczywistości, to nie jest, to co jest rzeczywiście. Bez 3 składniowej filozofii nie możliwe jest określenie jak stawać się samym sobą. W pedagogice tylko przez wychowanie możemy dowiedzieć się co jest warta nasza wiedza.

Kiedy mówimy o opiekunce, która zajmuje się dzieckiem - możemy to obserwować, opisywać, ale nie możemy tego oceniać, gdyż byłoby to przekroczenie.

Przez wychowanie możemy przekraczać czynności opiekuńcze.

Etyka w filozofii przyjmuję tę samą rolę co wychowanie w pedagogice.

Ciało i dusza dążą do wspólnego ułożenia się. Dusza dąży do spokoju i harmonii. Zarówno ciało jak i psychika są egoistyczne. Tylko poprzez działanie możemy podejmować w życiu pewne role. Rola, którą podejmiemy zostawia ślad na całe życie.

Istotą roli nauczyciela jest dostarczanie uczniom pewnych doświadczeń.

Triady w życiu człowieka odgrywają istotną rolę, gdyż mają status przekroczenia - są moralne. Moralność jest kwestią wyboru a nie stabilizacji. Jeżeli wybory wynikają z chęci stabilizacji, wtedy nie mają statusu moralnego. W wychowaniu ducha ważną rolę odgrywa etyka - duchowość ma znaczenie etyczne.

Człowiek jest istotą, która rozwija się poprzez wartości ducha, przekroczenie egoizmu. Szkoła jako wielki mechanizm nie może traktować ucznia tylko jako osoby, która musi się do niej dostosować. Uczeń nie może być tylko uczniem, musi być traktowany jako człowiek. Żaden człowiek nie godzi się by sprowadzić go do sumy osiągnięć dlatego nauczyciel jako osoba tkwiąca w swoim zawodzie powinien go przekraczać - krytycznie patrzeć na to co robi i jaką wartość niesie to za sobą. Jednak sama ocena czynu jest niewiele warta jeśli nie następuje przekroczenie.

Sfera duchowa nas egzaminuje i pokazuje co jesteśmy warci w naszych wyborach. Nauczyciel nie może koncentrować się tylko na nauczaniu i musi pamiętać, że czynnik który przenika wychowanie stanowi jego istotę.

3 rodzaje miłości - wzory

Kultura europejska

Miłość don - żółana - miłość która nie wybrzydza, kochać wszystkich

Miłość Tristana - całkowita wyłączność zjednoczenie się z obiektem miłości

Miłość Chrystusa czynię dobro dla drugiego człowieka oddawanie się

Z tych zdań można wyprowadzić wartości miłości

Przekraczająca rola etyki i wychowania to urządzenie się

Pogłębienie uczestnictwa w prawdzie o tym co jest ważne przekraczające wartości i duchowość

Jan Szczepański „raport o stanie oświaty w PRL” Tylko dzięki wartościom duchowym

Wejście w czyjąś psychikę jest niemożliwe, poznamy ja po tym jak żyje, uczestniczy w tym co jest ważne

Esej o cierpieniu początek książki „sprawy ludzkie” J. Szczepańskiego

„Kochać naprawdę to nie jest patrzeć na siebie, kochać naprawdę to jest patrzeć w tym samym kierunku”

Jeśli czegoś nie masz to nie znaczy że tego nie ma

Idee są potrzebne należy z nich korzystać

Czy chcemy czy nie swoim zachowaniem oddziałujemy na drugiego człowieka

Nauczyciel nosi w sobie idee bezwiednie, chce aby uczeń był dobry

Kierowniczym zachowaniem jest to czym jest nauczyciel co sobą reprezentuje

Człowiek w żadnym zawodzie nie ma takiego znaczenia jak w zawodzie nauczyciela

Potrzeba i zdolność sympatyzowania, wzajemnego przenikania się, udzielania się dążenia do harmonii i zależności duchowych.

12.03.2013

Najlepsza pomoc ludziom jest pomoc w ich rozwoju. Sfera duchowa ma zdolność przekraczania granic. Lekarz który ma zły charakter jest zły. Nauczyciel nigdy nie będzie uczniowi bliski gdy będzie miał zły charakter.

Naukowiec który dba tylko o naukę a nie o ludzi konsrtułuje bombę

Można być najlepszym nauczycielem przedmiotowym a nie być dobrym pedagogiem

Potrzeba i zdolność sympatyzowania, zdolność wzajemnego ponikania się w stanach duchowych co wyraża się przez szacunek. Proces przejęcia przez wyższe wartości przewartościowują wszystko. Mniej podmiecenia więcej inspiracji ten który nie pyta i nie szuka to się nie rozwija, stany te znane są pod nazwą nawróceń. Im bardziej się rozwijasz jako człowiek tym więcej czyha na ciebie niebezpieczeństw

Wszystko ma dwie strony, plusy i minusy.

Im jest większa wartość tym jest większa odpowiedzialność

W naszym istnieniu nie lubimy niezgodności i sprzeczności człowiek działa nie tylko słusznie ale i skutecznie stawiają sobie różne wyzwania.

W dzieciństwie powinno być dużo zgłębiania literatury. Chodzi o to aby człowiek był na tyle wolny żeby mógł o to zadbać sam. Mamy człowieka wolnego lub uzależnionego od pomocy innych

Dobro każdego ucznia jest dobrem nauczyciela, człowiek musi mieć wartości gdy je posiada to jest wartościowy.

Dobry nauczyciel potrafi zachęcić młodzić do danej wartości,

Główny problem jest przekroczenie przez sferę moralną, sfery fizycznej, psychicznej, sfery egoistyczne

Dlaczego sfera moralna ma właściwości zobojętniania sfer egoistycznych?

Jakie ma właściwości?

Dominują im instynkty zachowawcze.

Sfera moralna nie jest naturalna jest kulturalna.

Sama indywidualność może nie prowadzić do dobra powszechnego. Dobro powszechne to więzi ponad indywidualne. Potrzebne jest wyjście ponad sferę bezpieczeństwa

Sfera moralna ma inny charakter niż sfera psychiczna i fizyczna jest obszarem znaczeń i wartości nie można jej nikomu dać. Można jedynie kogoś w nią wprowadzić.

W poecie ważne jest to co on reprezentuje niż to jakim jest. Ważne są jego wartości jakie wyznaje zeprezentuje.

Rola sztuki przez jej znakomitość prowadzi do wartości. Trzeba w czymś uczestniczyć żeby to zrozumieć.

Sztuka ma wartości moralne wiąże się z wolnością człowieka. Wolność zawsze wiąże się ze stanem przekroczenia. Uzdolnienia często są ukryte. Główną rolą przekroczenia jest życie otwarte, wyczulenie na sprawy ważne.

J.W. Dawid mówi że są to stany dzięki uczestnictwu w wartościach są to stany zadowolenia/niezadowolenia fizycznego i psychicznego. Treścią wychowania są znaczenie i wartości.

Stany duchowe nie mogą ulegać przeobrażeniu jeśli przeobrażeniu nie ulegnie stan fizyczny.

Umieć, czuć, odczuwać, kochać, myśleć, rozumieć, działać - jeśli uczę się tego to wstępuje w stan moralności. Nie traktuje mojego ciała psychiki, fizyczności jako przenośnika po coś

Wtedy budzą się uśpione siły i wartości. Dusza w ciele ciało w duszy ulegają przewartościowaniu.

Nie czekam na bodziec i reaguje, tylko oczekiwaniom wychodzę naprzeciw

Punkt wartości życia przestaje być zewnętrzny jest wewnętrzny (w momencie przewartościowania)

Zmienia się stosunek do innych przestaje być samolubem dlatego że postawa wynikająca ze sfer moralnej i duchowej ma charakter otwarty

Te stany mają dwie strony:

• Stan ostry

• Stan nawróceń, stan agitacji, odrodzenie, określenie, zdominowanie

Wysoko góra (daje) rzuca głęboki cień na rzece

Nie można problemów fizycznych i psychicznych rozwiązać za pomocą psychiki i fizyki potrzebne jest przekroczenie.

19.03.2013

Sposób życia polegający na szacunku do siebie samego, swojej wiedzy i postawy nastawiony na zrozumienie i poznanie drugiego człowieka jakim jest właśnie uczeń. Jest tym sposobem życia nauczyciela który pozwala na lepsze zrozumienie samego siebie oraz lepsze zrozumienie otaczającego go świata. Oznacza to że jego sposób życia zbliżony jest do tego co on sądzi a jakie to jest naprawdę. Jeśli rozwijają ciekawość poznawczą, umiejętność rozumienia zjawisk, patrzenia, wiedzy (miłość kierowana) - to wtedy właśnie moje życie zaczyna sprzyjać mojej wiedzy, mojej kompetencji pedagogicznej. Podstawowym źródłem kompetencji pedagogicznej jest sposób życia pedagoga. O tym bardzo wyraźnie mówi (J.W.Dawid). Bardzo ważny jest ten 3 człon tych 3 triad pedagogicznej, filozoficznej i samego człowieka. Tylko ten 3 człon ma właściwości przekształcania egoizmów tych poprzednich. Egoizmy te rodzą się właśnie wtedy kiedy nie są przekształcane prze ten 3 człon. Zarówno nasza dbałość o ciało jak i o psychikę wcale nie wcale nie musi prowadzić do egoizmu, jeżeli nie jest pozostawiona samemu sobie. Jeżeli jest sytuacja że pozostawimy nasze ciało i dusze samym sobie. Zostawimy je w osamotnieniu skazane na własne towarzystwo wówczas one w naturalny sposób chce się obronić chce się zabezpieczyć. Właśnie z tego zabezpieczenia powstaje egoizm.

Przekraczanie czy to przez działanie wychowawcze czy warstwą ducha to wówczas muszą one ciągle ze sobą współpracować ale nie tylko ze sobą samym ale również z tym co je otacza wtedy one są zajęte i nie mają czasu na egoizm

J.W.Dawid „ja tutaj nie kradnę tworów wyobraźni ani oderwanych przypuszczeń” taki typ nauczyciela który kocha duszę ludzką nie istnieje z punktu widzenia praktycznego. Nie każdy taki jest, nie każdy nauczyciel reprezentuje taki typ.

Ja Ciebie kocham - ja Ciebie szanuje a nie ja Ciebie kocham to ja Ciebie chce

Kochać kogoś tzn. obdarzać ciepłem, uwagą życzliwością, zależy mi na Twojej pomyślności, nie jesteś mi obojętny, nie chodzi mi o to by Cię posiadać. Kochać to znaczy być w mocy dążenia, skupienia, wybaczenia. Jest to bardzo ważne tak uważał również Jan Władysław Dawid. Miłość dusz jest źródłem entuzjazmu wiary w swoje powołanie (że ja mogę)

Jeden nauczyciel może być w życiu człowieka jakimś przypadkiem, momentem, że właśnie dla kogoś może być kimś kto zadecyduje o życiu drugiego że to spotkanie jest pewnego rodzaju olśnieniem manipulacją, inspiracją i nadzieją

„Ukryta gdzieś głęboko studnia daje piękno pustyni”

Antoine'a de Saint-Exupéry'ego

Nauczyciel który ma rozwinięte w sobie życie wewnętrzne, który umie swoją wspólnotę ze swoją pracą ogarnąć umysłem ma jednocześnie silne poczucie odpowiedzialności. Temu nauczycielowi zależy na metodyce uczenia się, nie chce zepsuć ucznia, zależy mu na tym aby działać zgodnie ze swoimi normami zachowania. Kto chce innych oświecić podnieść ich przez miłość do innych powinien uczynić to najlepiej jak potrafi. Kwestia środków działania staje się wtedy równie istotna jak samo działanie. Człowiek zadaje sobie wtedy pytanie czy dobrze to robi? Jak to należy zrobić? Ponieważ chce to zrobić jak najlepiej.

Współczesny nauczyciel żyjący w środowisku kulturalnym ma znacznie ułatwione zadanie ponieważ to czego mu nie dała szkoła może dopełnić poprzez wykłady, książki, gazety oraz dla własnej twórczości znajduje pole dla własnej obserwacji badań na uczniach oraz doświadczeń. Jednak nauczyciel w którym silne jest pragnienie i poczucie obowiązku narzuca się z niemniejszą silą jeszcze drugie pytanie. Pytanie ważniejsze mianowicie kwestia celu jego całej działalności - Jaki jest sens tego co ja robię?

Jan Władysław Dawid mówi „czym innym jest pytanie czy dobrze robie?, jak można lepiej zrobić?, a innym jest pytanie czy to co robie jest dobre? ”

Jan Władysław Dawid - kwestia czynienia dobrze a czynienia dobra. Znajomość środków przynajmniej zależności rzeczy, mechanizmu działania nie uczy nas nic o celu tego działania”

Psychologia, pedagogika, doświadczenie odsłania nauce prawa rządzące życiem duchowym. Każe życie to pojmować jako związek pewnych przyczyn, warunków, skutków, ale nie mówi jaki cel i treść temu życiu mamy nadać. Są prawa sugestii, naśladownictwa, przykładu, ale co damy uczniowi do naśladowania jakie mu postawimy wzory?

Jan Władysław Dawid - gdy zaczniemy studiować nowoczesną psychologię i pedagogikę olśnieni wartością i wielkością przedmiotu czujemy radość ze zdobywania nowej wiedzy, rozjaśnienia wątpliwości, pozbywania się przesądów. Widzimy niezmierzone perspektywy i zd aje się że weszliśmy na pewną i ostateczną drogę a jeszcze kilka spostrzeżeń i doświadczeń a wszystko stanie się jasne. Jednak ta droga to nie tylko teren i miejsce po którym posuwać się można prędzej lub wolniej, ale to także kierunek.

Liczy się kierunek nie tylko to czego się uczysz jak się uczysz?, ale w jakim kierunku się uczysz? Jaki jest cel Twojej nauki? Co chcesz dzięki swojej nauce zrobić w życiu, jak postępować?

Jan Władysław Dawid - tymczasem pochłonięci badaniem terenu jego torowaniem i wygładzaniem nie myślimy o kierunku w którym nas prowadzi. Często utożsamiamy jedno z drugim np. to że się uczymy to już jest kierunek.

Pewne rzeczy same przez się budzą zainteresowanie ucznia. Sądzimy że tym trzeba go zajmować.

Jan Władysław Dawid - twierdzi że skoro jakieś przedmioty uczniowi przychodzą łatwo to tych przedmiotów należy uczyć i wymagać tych czynności. Naturalne Popendy, instynkty i upodobania to one maja rozstrzygnąć co kiedy i ile ma być treścią nauczania.

W stanach zjednoczonych dochodzono do absurdów podczas nowego wychowania kiedy to rodzice decydowali o tym czego dzieci będą się uczyć. Często takie dzieci wychodziły ze szkoły nie umiejąc ani pisać ani czytać, ale za to umiały grać w piłkę, bo tak chcieli rodzice.

Często kierunek i cel programu nie zależą od nauczyciela. Narzucają je względy praktyczne, ekonomiczne, tradycje, otoczenie oraz czynniki miarodajne.

W literaturze termin pedagogika określał działalność pedagogiczną czyli nie pedagogika jako nauka tylko jako pedagogika w dzianiu.

Warunki ekonomiczne mogą być przekształcane pod wpływem uwarunkowań środowiska. Warunki ekonomiczne często ulegają zmianie. Ludzie godząc się na określone warunki tworzą rynek.

Jan Władysław Dawid mówi że od świadomej woli człowieka mogą zależeć w pewnej mierze warunki ekonomiczne. Nie jest to tak że nasze bogactwo ma wartość ekonomiczną jest nam z góry dane. W dużej mierze zależy od naszego działania i sposobu życia.

Nie zawsze jest tak że jeśli wybieramy lepsze narzędzia to te narzędzia pozwolą nam na lepsze ujrzenie czegoś i skorzystanie z życia a gorsze dadzą nam tego mniej. W zależności z jakimi przebywasz ludźmi jakich używasz narzędzi tak korzystasz z życia.

Jan Władysław Dawid zwraca uwagę aby uświadomić sobie że człowiek ma jakiś cel życia do czegoś dąży. Powinien tak żyć aby mu się te dążenia urzeczywistniały.

Jeśli weźmiemy tylko czynniki ekonomiczne w pracy nauczyciela to będziemy przygotowani tylko zawodowo do pracy zarobkowej, a nie będziemy przygotowani do bycia nauczycielem. Wtedy jest to rozbieżność celów i środków. Jest to niewystarczające do bycia nauczycielem, nie jest pierwsze nie jest wszystkim to nie może być w ogóle traktowane jako samo w sobie jako oderwanie od ogólnego wykształcenia, które jest w tej chwili w poniewierce.

26.03.2013

Istnieją dwa porządki życia:

- wieczny (pytanie - co to za życie?)

- pragmatyczno - użyteczności owy

Tylko ogóle wykształcenie prowadzi do wolności. Być wolnym to być wykształconym. Można być wolnym a nie mieć wolności. Jest to możliwość podejmowania decyzji, mieć horyzonty.

Nauczyciel może wpływać na otoczenie w pewnym stopniu je przystosowywać do swoich celów, często jest sam częścią otoczenia uczniom najbliższą. Jaki on jest nie pozostaje bez wpływu na otoczenie. Nauczyciel nie może być biernym wykonawcą celów i zadań, które nie są przez niego przemyślane, wykonane, przyjęte i przypisywane z zewnątrz i narzucone na lata, tygodnie, dni i godziny.

J.W. Dawid mówi, że nauczyciel nie może żyć w dwóch sferach. Nauczyciel całe życie jest nauczycielem (24 godziny/ dobę, 7 dni w tygodniu). Niekończącym się zadaniem jest wyjście z chaosu do przyczynowo - uwarunkowanego porządku.

„Rzeczy wartościowe są drogie, a rzeczy drogie są ciężkie do zdobycia”

Dwa zadania:

- poznawczo - praktyczne

- moralność

Jesteśmy w stanie spełnić te dwa zadania tylko dzięki czemuś trwałemu. Należy zajmować się rzeczami nieprzemijającymi, a rzeczy przemijające uczynić czymś trwalszym.

Moce w sferze intelektualnej:

- potrzeba jedności

- potrzeba trwałego bytu

Aby kogoś zrozumieć trzeba wyjść w stronę drugiej osoby.

Sztuką życia jest nie dać się zniszczyć i robić coś dobrego. Poprzez rozwój twórczy kształtujemy i tworzymy ludzi.

Nauczyciel musi mieć świadomość czego chce, co ma być ostateczną wartością jaką przez wychowanie ma wytwarzać, czyli jaki jest cel wychowania.

O wartościach moralnych i celach mówi etyka. Etyki o zachowaniu nauczyciela, czyli etyki nauczyciela nie można się nauczyć tak jak psychologii i metodyki. Jest to etyka którą każdy sam dla siebie musi stworzyć, przeżyć ją i nią żyć. Szkoła musi przygotować do życia.

Podstawowe oddziaływanie człowiek na człowieka wynika z tego jak dany człowiek żyje, a nie co tłumaczy do czego nakłania. Dlatego pedagogika mówi jak jest, zasadzające się na biernym użyciu prędzej czy później wpada w próżnie pustkę. Zależne jest to od wewnętrznych. Warunki te są zależne od nas. Życie ma jakąś wartości kiedy sami je tworzymy

J.W.Dawid cierpienie nie jest postawą nastawioną na ból jest postawą gotową przekształcać egoizmy jako akt dobrowolny dla wciąż innego celu

7.05.2013

Jan Władysław Dawid mówił że etykę każdy sam dla siebie musi stworzyć i sam nią żyć. Odpowiedzialność nauczyciela jest indywidualna. Nauczyciel który szkodzi nie może powiedzieć że pracuje w złej szkole. Czasami silne wymagania są dobre

Wiedza + wolność = umiejętność kształcenia innych

Szkoła powinna przygotowywać do życia. Prawdziwe przygotowanie do życia polega na współuczestnictwie. Tylko że bierze się z wychowania

Nauczyciel powinien umieć wzbudzić w swojemu uczniu chęć do moralnego życia

Rzeczy ważne są trudne i nie są przyjemnie tylko mu możemy je uczynić przyjemnym. Sama postawa na użycie czegoś daje postawę konsumpcyjną. Życie jednostki które było nastawione na przyjemność i użycie (kończy się moralnym bankructwem) ponieważ on niczego się nie nauczył. Problemem jest to że życie uzależnia się od rzeczy które są nie zależne od konsumenta.

Życie musi zawierać element wysiłku i wyrzeczenia. Zwierze unika bólu ale człowiek może zdecydować się ten ból znosić

Bez ofiary nie ma wolności tego komu jest dana. Organizowanie cierpienia nie jest etyczne. Jeżeli człowiek pozostaje cały w sferze psycho -fizycznej to ginie jego duchowość. Człowiek musi żyć na innej płaszczyźnie życia uczyć ucznia poznania i działania. Żeby jednostka miała aktywny stosunek poznawczy do siebie i świata

Stawianie sobie celów i wyszukiwanie środków aby się do tego celu przybliżyć, różnymi drogami trzeba dopasowywać środki do celów

„nie należy oczekiwać stałości po tym co jest zmienne i ulotne”

Prawdziwa postawa poznawcza potrzebuje dystansu. Wszelka świadomość moralna powstaje z uczestnictwa w wartościach a nie z opowiadania o nich.

Obowiązek jest narzucony z zewnątrz.

Powinność - jest to coś co powinnam zrobić ale nikt mi tego nie narzuca. Człowiek wyżej rozwinięty bardziej rozumie swoje powinności. Rozwinięcie się do poziomu wartości edukacyjnych jako doświadczenie duchowe. Człowiek musi się uczyć do końca życia.

28.05.2013

Etyki nauczyciela - wychowawcy nie da się za katalogować musi mieć charakter osobowy. Warstwa moralna wyraża się w działaniu. Nauczyciel musi być obdarzony uczuciami wyższymi, żeby mógł zrozumieć swojego ucznia.

Mamy do czynienia z rzeczywistością fizyczną i psychiczną które są z konieczności, w duchowej zaś jesteśmy z wyboru ponieważ jest to świat wartości. Koniecznym wymaganiem przynależności do moralnego świata celów które mamy jest wewnętrzna prawdziwość i zgodność z samym sobą.

Człowiek czuje że musi być sobą, albo przestanie istnieć moralnie, musi żyć w wewnętrznej zgodności, być sobą ogólnie i być sobą jako człowiek w społeczeństwie.

W państwie które nie stwarza warunków do bycia sobą wytwarza się dwoistość. Dwoistość trwać nie może ponieważ umysł dąży do równowagi.

Będąc nie szczerym i zakłamanym w pracy nie można być szczerymi i prawdomównym w życiu.

„Ludzie oryginalni są bardzo do siebie podobni”

Zgodność ze sobą jest rdzeniem życia moralnego. Kiedy życie jednostki staje się obłudne to wtedy prawdziwe wychowanie nie ma sensu, przestaje być walką o swoje wyzwolenie, jednostka przestaje czynić dobro.

„Wolność to ocalenie człowieka”

Odwaga jest to jeden z najbardziej tajemniczych elementów ludzkiej natury, dzięki niej człowiek jest zdolny żyć w brew narzuconym regułom i korzyściom czerpanym tylko dla siebie.

„Wojna łamie kręgosłupy moralne młodych ludzi, są to rany, które nigdy się nie zabliźnią”

Rolą nauczyciela jest rozbudzenie w swoich uczniach głębokie życie duchowe. Człowiek przez potrzebę ustawicznego kształcenia się rozumie, ze tylko stała tendencja do uczenia się pomaga w stawaniu się mądrym człowiekiem. Poczucie odpowiedzialności i wewnętrzna odwaga to to co nazywamy miłością dusz ludzkich.

Wolność to znaczy odrębność polega to na umiejętności bycia z samym sobą ale również posiadanie zdolności współpracy z innymi w społeczeństwie.

Nauczyciel nie może być osobą z barakiem czasu dlatego że wtedy jego dusza nauczycielska ginie. Nauczyciel musi być tylko dla ucznia nie może mieszać nauczycielstwa ze swoim życiem prywatnym i rodzinnym (kłótnia z małżonką, nie kupiona wątróbka, itp)

Człowiek musi mieć dość siły żeby nad bólem zapanować i na tym cierpieniu zbudować lepsze życie.

4 wskazania Aleksandra Kamińskiego dotyczące pracy nauczyciela 4 podstawowe normy etyki nauczycielskiej (1987r.):

1. Dobrze uczyć jako wartość nauczyciela - umiejętne i skuteczne nauczanie jest czymś więcej niż wprowadzenie w przedmiot

2. Być życzliwym dla dzieci - nauczycielska życzliwość zarówno dla dzieci kulturalnych jaki i zaniedbanych zdolnych i mniej zdolnych, miłych jak i niegrzecznych nauczyciel powinien zachęcać i dodawać otuchy

3. Zachowuj się tak jakbyś chciał aby zachowywali się Twoi uczniowie - własny sposób życia jest najlepszym przykładem dla dzieci i młodzieży

4. Wprowadzaj wartości kultury - nauczyciel nie może wobec kultury zajmować tylko obiektywnej i obojętniej postawy. Tylko nauczyciel emocjonalnie zaangażowany w wartości może wprowadzać w nie swoich uczniów. Najtrudniejszy problem to postawa wobec sprzeczności wartości oraz dokonanie wyboru.

4.06.2013

Niektóre nie etyczne aspekty edukacji. Edukacja dehumanizująca Robert Mozil wyróżnił dwa podstawowe rodzaje głupoty:

• Głupota zwykła

• Głupota wyższego rzędu - w odróżnieniu od głupoty zwyklej nie jawi się jako w ogóle brak doświadczenia tylko wiedzie przekazaną w nie właściwy sposób oznacza to brak wychowania.

Brak wychowania i kultury skutkuje wszechogarniający regres kultury europejskiej. Nie właściwe i źle zrozumiane kształcenie skutkuje tym że edukacja zostaje zredukowana do przysposobienia i szkolenia. Zanik poczucia ładu egzystencjalnego głównym celem współczesnej edukacji niestety nie jest wychowanie kompetentnego uczestnika w tej edukacji. Następuje wzrost bez radności (przemiana myślenia w spryt). Zwyrodnienie inteligencji duchowej co ujawnia się w bez refleksyjne naśladowanie postaci medialnych. Żadna ze stron występujących w mediach nie ma racji. Wiedza jest tym co w nas wyrasta. Osobowość nie jest cechą naturalną tylko kulturalną, jednostka dorabia się osobowości przez uczestnictwo w kulturze. Osobowości jest warunkiem posiadania wiedzy (zrozumienie zdobytej wiedzy). Rozumienie jest zawsze przedmiotem wzajemnej interakcji. Podmiotowe odkrywanie i współtworzenie życia.

„ważny jest ten kto otwiera przed nami perspektywę”

To co szkoła nazywa potocznie wiedzą to tylko wybiórczo wybrane informację. Przekazywane przez szkołę informacje potrzebne są po to aby zdać, zaliczyć jakiś przedmiot czy uzyskać jakiś certyfikat.

Tworzenie sztucznych skansenów wiekowych przy równoczesnym zaniedbywaniu przyjmowania wiedzy przez jednostki starsze. Nie należy więc wiekowo segregować przekazywanej wiedzy, jest to nie zależne od wieku ludzi, ponieważ każdy ma prawo do nauki związanej z całym dziedzictwem kultury wszystkim należy się wszystko bez względu na wiek.

Zaniedbywanie systematycznego i zrównoważonego rozwoju uczyć i wyobraźni jednostek. Jeżeli zaniedbujemy uczucia i wyobraźnie jednostek to zaniedbujemy ich zdolność i możliwość kierowania samym sobą.

Rywalizacja i jej naturalny efekt czyli pokonanie przeciwnika nie może być szczęściem samym w sobie. Mechaniczna rywalizacja powoduje rozdzielenie jednej rzeczy od drugiej zapominając o tym ze coś jest dobre będąc razem. Tylko jednostka nie wyedukowana jest nastawiona na zwycięstwo za wszelka cenę.

Intelektualizm kształcenia powoduje frustrację i rozgoryczenie i prowadzi do agresji. Jednostronny intelektualizm utrwala kombinowanie na temat jakości a w rezultacie traktowanie życia jak coś zewnętrznego. Brak konkretnych związków pomiędzy opiekuństwem dydaktyką a wychowaniem. Nauczyciel powinien robić to co do niego należy to znaczy zachęcać, motywować i wspierać ucznia tak aby chciał się uczyć.

1

---