PROFILAKTYKA POŻAROWA

ORGANIZACJA OCHRONY P.POŻ. W JW.

1. Akty prawne normujące zasady ochrony ppoż. obiektów i terenów;

2. Ochrona ppoż. w JW;

3. Ochrona ppoż. w garnizonie wojskowym;

4. Nadzór nad ochroną ppoż. w JW;

5. Obowiązki osób funkcyjnych w JW. w zakresie ochrony ppoż.;

WOP - Wojskowa Ochrona Przeciwpożarowa.

ISPEKTORAT WOP

WARSZAWA

(szef: ppłk Andrzej DEREWOŃKO)

Delegatury Inspektoratów WOP

WSP (Wojskowe Straże Pożarne)

Bezpośrednią funkcję prewencyjną w JW. sprawuje Inspektor Ochrony ppoż. w JW. powołany przez Dowódcę JW.

AKTY PRAWNE:

• Ustawa o ochronie p.poż. DZ.U. nr 81 poz. 351 z póź. zmianami;

• Rozporządzenie Ministra Spraw Wewnętrznych z dn. 03.11.92 r. w sprawie ochrony p.poż. budynków, innych obiektów budowlanych i terenów. DZ.U. nr 92 poz.. 460 z póź. zmianami;

• Rozporządzenie Ministra Gospodarki Przestrzennej i Budownictwa z 14.12.94 r. w sprawie warunków technicznych jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie DZ.U. nr 15 z 92 r. poz. 140;

• Rozporządzenie MON z dn. 24.08.92 r. w sprawie zasad i trybu wykonywania zadań przez WOP. DZ.U. nr 66 poz. 334;

• Instrukcja p.poż. Kwat.Bud. 117/97

• Polskie Normy powołane w ustawach oraz wprowadzone do obowiązkowego stosowania przez Rozporządzenia Ministrów;

• Instrukcje wewnętrzne np. Instrukcja bezpieczeństwa lotów

PROFILAKTYKA (PREWENCJA, BEZPIECZEŃSTWO) POŻAROWA - zajmuje się sposobami skutecznego zapobiegania powstawaniu pożarów oraz ogranicza ich rozwój i rozprzestrzenianie się.

CEL:

• niedopuszczenie do pożaru;

• ograniczenie skutków pożaru już powstałego.

DZIAŁALNOŚĆ PROFILAKTYCZNA:

• szkolenia, przeszkolenia;

• instruktaże;

• działalność kontrolno - rozpoznawcza;

• działalność represyjna

ELEMENTY I FORMY DZIAŁALNOŚCI PROFILAKTYCZNEJ

Działalność szkoleniowa	Działalność instruktażowo - propagandowa	Działalność kontrolno - rozpoznawcza	Działalność represyjna
- szkolenie stanów osobowych JW.; szkolenie osób funkcyjnych JW.; szkolenie specjalistyczne (k-tów, d-ców itp.)	instruktaże dla osób funkcyjnych; plakaty, ulotki, tablice informacyjne, pogadanki artykuły prasowe	kontrole wewnętrzne (służby dyżurne, osoby funkcyjne); kontrole zewnętrzne (problemowe, inspekcje)	odpowiedzialność dyscyplinarna; odpowiedzialność karna

OCHRONA PRZECIWPOŻAROWA W JW. polega na:

• zapobieganiu powstawania i rozprzestrzeniania się pożaru, klęski żywiołowej lub innego miejscowego zagrożenia;

• zapewnieniu sił i środków do zwalczania pożaru, klęski żywiołowej lub innego miejscowego zagrożenia;

• prowadzenia działań ratowniczych;

Zapewnienie ochrony p.poż. jest obowiązkiem dowódców wszystkich szczebli dowodzenia.

Nadzór nad przestrzeganiem przepisów o ochronie p.poż. w imieniu dowódcy sprawuje Inspektor Ochrony p.poż. w JW.;

Nadzór zewnętrzny realizują osoby upoważnione przez Szefa WOP do przeprowadzania czynności kontrolno - rozpoznawczych (Inspektorzy z WOP).

PRZYCZYNY POWSTAWANIA I ROZPRZESTRZENIANIA SIĘ POŻARÓW.

1. OGÓLNY PODZIAŁ PRZYCZYN POWSTAWANIA POŻARÓW;

2. ZASADY USTALANIA PRZYCZYNY POWSTAWANIA POŻARU;

3. PRZYCZYNY ROZPRZESTRZENIANIA SIĘ POŻARÓW;

USTALENNIE PRZYCZYNY POŻARÓW

Należy ustalić:

• czas powstania pożaru;

• miejsce pożaru;

• inne okoliczności (przedmioty i materiały znalezione na pogorzelisku, wokół niego, ustalenie świadków itp.)

Do określenia przyczyn pożaru powoływane są komisje.

PODSTAWOWYMI PRZYCZYNAMI ROZPRZESTRZENIANIA SIĘ POŻARU SĄ:

• nieprzestrzeganie warunków sytuowania obiektów min. odległości między budynkami 10m;

• nieprzestrzeganie warunków techniczno - budowlanych dla obiektów;

• wykorzystywanie obiektów niezgodnie z jego przeznaczeniem;

• nieprzestrzeganie przepisów porządkowych z zakresu ochrony p.poż.;

• brak znajomości zasad postępowania na wypadek powstania pożaru.

PODSTAWOWE POJĘCIA ZWIĄZANE Z ZAGROŻENIEM POŻAROWYM I WYBUCHOWYM.

CIEPŁO - jest to jedna z postaci energii wewnętrznej zawartej w materiale. Jest to ilość energii jaka przechodzi między układem a otoczeniem. Ilość tej energii wyrażamy w kacl lub dżulach 1 kal = 4,4 J

SPOSOBY ROZCHODZENIA SIĘ CIEPŁA:

PRONIENIOWANIE (RADIACJA) - przenoszenie ciepła za pomocą fal elektromagnetycznych rozchodzących się równomiernie, prostoliniowo we wszystkich kierunkach od źródła ciepła (w zależności od źródła).

PRZEWODZENIE (KONDUKCJA)- ciepło jest przekazywane z jednego materiału do drugiego przy bezpośredniej styczności tych materiałów za pomocą cząsteczek Z miejsca cieplejszego do zimnego.

UNOSZENIE (KONWEKCJA) - to przemieszczanie się mas gazów pożarowych ku górze spowodowane wysoką temperaturą a co za tym idzie zmniejszenie ich ciężaru właściwego oraz gęstości.

WARTOŚCI WSPÓŁCZYNNIKA PRZEWODNICTWA CIEPLNEGO

Materiał	λ
Stal	45,8
Cegła zwykła	0,69
Beton	0,8 - 1,4
Płyta szklana	0,76
Szkło organiczne	0,19
Dąb	0,17
Sosna pospolita	0,14
Azbest	0,15
Powietrze	0,026
Pianka poliuretanowa	0,034

TEMPERATURA jest parametrem określającym stan energii cieplnej danego ciała. Wyraża się ja w stopniach w umownej skali.

TEMPERATURA ZAPŁONU (dotyczy tylko cieczy palnych) - jest to najniższa temperatura do której należy ogrzać ciecz palną aby nad jej powierzchnią powstała mieszanina par cieczy z powietrzem zdolna do zapalenia się chociażby na krótka chwilę od płomienia przesuniętego tuż nad powierzchnią cieczy.

KLASY NIEBEZPIECZEŃSTWA POŻAROWEGO CIECZY PALNYCH:

I KLASA NIEBEZPIECZEŃSTWA POŻAROWEGO

• ciecze palne o temperaturze zapłonu 21⁰C i niżej;

II KLASA NIEBEZPIECZEŃSTWA POŻAROWEGO

• ciecze palne o temperaturze zapłonu powyżej 21⁰C do 55⁰C;

III KLASA NIEBEZPIECZEŃSTWA POŻAROWEGO

• ciecze palne o temperaturze zapłonu powyżej 55⁰C;

TEMPERATURA ZAPALENIA (DOTYCZY WSZYSTKICH RZECZY PALNYCH) - jest to najniższa temperatura do której należy ogrzać materiał palny aby zapalił się on bez użycia ognia otwartego

MATERIAŁY NIEBEZPIECZNE POŻAROWO.

Są to:

• Ciecze palne o temp. zapłonu I i II klasy niebezpieczeństwa pożarowego;

• Gazy palne;

• Ciała stałe wytwarzające w zetknięciu z woda lub parą wodną gazy palne;

• Ciała stałe zapalające się samorzutnie w powietrzu np. fosfor biały;

• Środki bojowe;

• Ciała stałe palne utleniające się o temperaturze rozkładu poniżej 21⁰C;

• Ciała stałe o temperaturze samozapalenia poniżej 200⁰C;

• Materiały mające skłonność do samozapalenia.

SPALANIE PŁOMIENIOWE (homogeniczne lub jednorodne) - jest to spalanie mieszaniny par lub gazów z powietrzem (materiał palny i utleniacz znajdują się w tym samym stanie gazowym skupienia).

SPALANIE BEZPŁOMIENIOWE (heterogeniczne lub niejednorodne) - jest to spalanie przebiegające pod postacią tlenia (materiały organiczne) lub żarzenia (materiały nieorganiczne). Materiał palny i utleniacz znajdują się w różnych stanach skupienia.

Materiały typu organicznego - tlą się

Materiały typu nieorganicznego - żarzą się

PROCES SPALANIA SIĘ CIAŁ STAŁYCH

Ciecze zawsze spalają się płomieniowo, powierzchniowo i mogą spalać się wybuchowo

Gazy zawsze spalają się płomieniowo, przeważnie spalają się w całej swojej objętości, mogą spalać się wybuchowo

PROCES SPALANIA SIĘ GAZÓW

CIEPŁO

UTLENIANIE

ZAPALENIE

PALENIE

CIEPŁO

PROCE SPALANIA SIĘ CIECZY

CIEPŁO

PAROWANIE

UTLENIANIE

ZAPALENIE

PALENIE

CIEPŁO

OBCIĄŻNIE OGNIOWE - jest to ilość materiałów palnych przypadająca na jednostkę powierzchni. Wyraża się w MJ na m^2. wielkość obciążenia ogniowego ma wpływ na ustalenie klasy odporności pożarowej budynku, na odległości między budynkami, na zaopatrzenie wodne, drogi pożarowe.

Q_d= Ad+Bd+...+

F

DOLNA I GÓRNA GRANICA WYBUCHOWOŚCI (DGW i GGW) - wybuch może nastąpić między dolną a górna granicą wybuchowości. Każda substancja ma różne granice dolne i górne wybuchowości. Mogą posiadać bardzo szeroki bądź wąski przedział między granicami.

Eksplozymetr - służy do pomiaru górnej i dolnej granicy wybuchowości.

DGW - jest to takie najniższe stężenie substancji w powietrzu przy którym wybuch jest już możliwy.

GGW - jest to takie najwyższe stężenie substancji w powietrzu przy którym wybuch jest jeszcze możliwy.

ZAGROŻENIE WYBUCHOWE I POŻAROWE PYŁAMI - pyły są to ciała stałe w postaci rozdrobnionej. Wyróżniamy pyły w postaci lotnej nazywane aerozolami oraz w pyły w postaci osiadłej nazywane żelami. Aby scharakteryzować pyły pod względem zagrożenia pożarowego i wybuchowego należy określić:

• temperaturę zapalenia;

• temperaturę tlenia pyłu w warstwie;

• dolna granicę wybuchowości

PRODUKTY SPALANIA - dzielimy na:

• gazowe (tlenek węgla, dwutlenek węgla, fosgen itp.);

• ciekłe (smoły);

• stałe (sadze i popioły).

DYM - jest to mieszanina produktów spalania z powietrzem

SAMOZAPALENIE.

1. Pojęcie i rodzaje samozapalenia;

2. Przebieg samozapalenia materiałów roślinnych;

3. Zapobieganie samozapaleniu.

SAMOZAPALENIE jest proces samorzutnego nagrzewania się materiału palnego zachodzący w wyniku egzotermicznych reakcji biologicznych, chemicznych oraz zjawisk fizycznych trwający do momentu osiągnięcia temperatury zapalenia danego materiału

Procesy biologiczne zachodzą głównie w materiałach biologicznych

DO MATERIAŁÓW SAMOZAPALAJĄCYCH SIĘ ZALICZAMY:

• oleje, tłuszcze roślinne i zwierzęce;

• siarczki żelaza;

• węgiel;

• produkty pochodzenia roślinnego np. siano, koniczyna, tytoń, ziarna zbóż;

• substancje chemiczne i mieszaniny, które można podzielić na trzy grupy:

• samozapalające się pod wpływem dostępu powietrza np. fosfor, fosforowodór, pył cynkowy i aluminiowy, sód;

• samozapalające się pod wpływem dostępu wody: nawozy wapniowe, saletra amonowa, potas, sód,

• samozapalające się w wyniku zetknięcia się jednej substancji z drugą np. tlen z olejami, chloru z acetylenem, saletry amonowej z materiałami pędnymi, pyłu aluminiowego ze spirytusem

Q2

Samozapalenie materiałów pochodzenia roślinnego jest spowodowane głównie procesami biologicznymi takimi jak gnicie i butwienie. Czynnikiem niezbędnym do zaistnienia tych procesów jest wilgoć. Wewnątrz składowanej masy pod wpływem procesu gnicia i butwienia wzrasta temperatura następstwem czego jest rozkład termiczny roślin:

• w temp. 50 - 90 C - wydzielają się kwasy oraz amoniak;

• w temp. 90 - 100 C - wydziela się siarkowodór oraz następuje rozkład cukrów;

• w temp. 100 - 110 C - następuje całkowite odparowanie wody oraz powstaje węgiel drzewny, smoły, metan, tlenek i dwutlenek węgla;

• w temp. około 150 C - powstaje węgiel piroforyczny (o dużej zdolności pochłaniania tlenu), który zaczyna się tlić tworząc w składowanej masie kanały ogniowe które po dotarciu do powierzchni powodują powstanie spalania płomieniowego.

ZAPOBIEGANIE SAMOZAPALENIU PRODUKTÓW ROŚLINNYCH POLEGA NA:

• składowaniu produktów roślinnych w stanie wysuszonym;

• ograniczamy wielkości składowisk;

• zabezpieczaniu składowisk przed wilgocią;

• wentylowaniu składowisk;

• okresowych pomiarach temperatury wewnętrznej zmagazynowanej masy roślinnej.

ZAPOBIEGANIE SAMOZAPALENIU ZWIĄZKÓW CHEMICZNYCH POLEGA NA:

• zabezpieczeniu przed dostępem wody;

• zabezpieczeniu przed dostępem powietrza;

• ochronie przed promieniowaniem cieplnym;

• zakazie łącznego składowania materiałów wchodzących między sobą w reakcje.

CHARAKTERYSTYKA POŻAROWA MATERIAŁÓW BUDOWLANYCH.

1. Podział materiałów budowlanych ze względu na palność i rozprzestrzenianie ognia;

2. Odporność ogniowa elementów budowlanych;

3. Zachowanie się materiałów budowlanych w warunkach pożaru.

PODZIAŁ MATERIAŁÓW BUDOWLANYCH ZE WZGLĘDU NA PALNOŚĆ:

1. Materiały niepalne;

2. Materiały palne:

• materiały łatwo zapalne;

• materiały trudno zapalne;

• materiały niezapalne

MATERIAŁY NIEPALNE są to naturalne lub sztuczne materiały nieorganiczne np. kamień, wyroby ceramiczne, szkło, stal budowlana, płyty wiórowo - cementowe, gipsowo - kartonowe, tapety o grubości do 5mm trwale przytwierdzona do ściany

MATERIAŁY PALNE są to wszystkie materiały typu organicznego lub uzyskane w drodze ich przerobu.

Materiały palne dzielimy na:

MATERIAŁY ŁATWO ZAPALNE - to takie które zapalają się płomieniem pod wpływem działania ognia lub źródła promieniowania cieplnego i palą się nadal po odsunięciu tych czynników np. elementy drewniane o przekroju mniejszym niż 50 cm², płyty wiórowe, guma, celuloza itp.

MATERIAŁY TRUDNO ZAPALNE - to takie które pod wpływem źródła ognia zwęglają się lub spalają płomieniem, a po jego usunięciu gasną np. styropian samogasnący, elementy drewniane uodpornione środkami ognioodpornymi, elementy drewniane o przekroju większym niż 50 cm², materiały powstałe z połączenia materiałów palnych z niepalnymi.

MATERIAŁY NIEZAPALNE - to takie materiały które poddane działaniu ognia lub źródła promieniowania cieplnego nie zapalają się płomieniem a tylko zwęglają się w obszarze ich działania np. wszelkie prefabrykaty.

PODZIAŁ ELEMENTÓW KONSTRUKCYJNYCH:

• elementy nierozprzestrzeniające ognia - wykonane są z elementów niepalnych lub nie zapalne;

• elementy rozprzestrzeniające ogień - materiały trudno zapalne;

• elementy silnie rozprzestrzeniające - ogień materiały łatwo zapalne;

ODPORNOŚĆ OGNIOWA (dotyczy elementów konstrukcyjnych) - jest to czas w jakim dany element konstrukcyjny zachowa swoją funkcję w warunkach pożaru.

Funkcje:

• nośność ogniowa;

• szczelność ogniowa;

• izolacyjność ogniowa.

ZACHOWANIE SIĘ MATERIAŁÓW W WARUNKACH POŻARU.

Pod pojęciem materiałów budowlanych rozumie się ogół tworzyw z których lub przy pomocy których wykonywane są konstrukcje budowlane oraz wykończenie i wyposażenie budowli. Ogólna klasyfikacja materiałów budowlanych rozróżnia je jako:

• naturalne materiały kamienne;

• ceramiczne wyroby budowlane;

• zaprawy budowlane;

• betony;

• wyroby wapienne cementowe i gipsowe;

• materiały izolacyjne;

• materiały pokryciowe;

• szkło budowlane;

• stal budowlana;

• drewno.

NATURALNE MATERIAŁY KAMIENNE:

1. piaskowce - pod wpływem temperatury ponad 900 C pękają i zwiększają swoją objętość;

2. granity - pękają i rozsypują się w temper. około 450 do 570 C;

3. wapienie - pękają i rozsypują się w temper. około 850 do 900 C

Przy silnym nagrzaniu a następnie gwałtownym ostudzeniu elementy budowlane z kamienia naturalnego tracą swoją wytrzymałość i rozsypują się.

CERAMICZNE WYROBY BUDOWLANE - są to wyroby formowane z odpowiednio spreparowanych mieszanin zawierających jako podstawowy składnik glinę lub ił a następnie poddawanych wypaleniu. Charakteryzują się dużą wytrzymałością w warunkach pożaru w granicach temp. 1000 - 1100 C.

STAL BUDOWLANA - jest materiałem szybko tracącym właściwości wytrzymałościowe w granicach temp. 600 C , co może doprowadzić do deformacji konstrukcji a nawet zawalenia się. Ponadto stal jest bardzo dobrym przewodnikiem ciepła. Silnie nagrzane elementy konstrukcyjne pod wpływem prądu wody mogą ulec deformacji.

DREWNO - jest materiałem o niskim współczynniku przewodności cieplnej i dużej wytrzymałości mechanicznej nawet w przypadku znacznego przepalenia przekroju poprzecznego. Odporność ogniową elementów drewnianych można zwiększyć poprzez:

• stosowanie okładzin z materiałów niepalnych,

• malowanie farbami ognioochronnymi lub nasycanie chemicznymi środkami ognioodpornymi.

SZKŁO BUDOWLANE - jest materiałem o niskiej odporności ogniowej, w wysokich temperaturach może się topić, przy nagłej zmianie temperatury pęka.

WYMAGANIA TECHNICZNO BUDOWLNE DLA OBIEKTÓW.

1. Obowiązujące akty prawne i przepisy;

2. Podział budynków ze względu na przeznaczenie;

3. Podział budynków ze względu na wysokość;

4. Zasady kwalifikacji obiektów do kategorii zagrożenia ludzi;

5. Klasy odporności pożarowej budynków;

6. Wymagana odporność ogniowa elementów konstrukcyjnych;

7. Zasady kwalifikacji obiektów do kategorii zagrożenia wybuchem;

8. Drogi ewakuacyjne

9. Elementy wykończenia wnętrz;

10. Warunki usytuowania obiektów;

11. Dojazdy pożarowe do budynków.

AKTY PRAWNE:

• Rozporządzenie ministra gospodarki przestrzennej i budownictwa z 14.12. 94 w sprawie warunków technicznych jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie dział VI bezpieczeństwo pożarowe DZ.U. nr Rozporzą Ministr Gospod.Przestrz.DOC

• Rozporządzenie MSWiA 15.01.99 r. W sprawie określenia szczegółowych wymagań w zakresie przeciwpożarowego zaopatrzenia wodnego ratownictwa technicznego, chemicznego, ekologicznego lub medycznego oraz warunków jakim powinny odpowiadać drogi pożarowe DZ.U. nr 7 poz. 64

PODZIAŁ BUDYNKÓW ZE WZGLĘDU NA PRZEZNACZENIE

Obiekty budowlane klasyfikuje się wg różnych kryteriów.

Jako zasadnicze przyjmuje się kryteria:

• techniczne

• ekonomiczne;

• przeznaczenia użytkowego.

Obok przeznaczenia obiekty dzieli się na :

1. obiekty produkcyjne:

• przemysłowe;

• 
  rolnicze;

1. nieprodukcyjne:

• mieszkalne;

• usługowe;

• ogólnego przeznaczenia;




PODZIAŁ BUDYNKÓW ZE WZGLĘDU NA WYSOKOŚĆ


W celu określenia wymagań technicznych i użytkowych budynki dzielimy na następujące grupy wysokości:

1. BUDYNKI NISKIE (N) - do 12 m łącznie nad poziomem terenu lub mieszkalne do 4 kondygnacji włącznie;




2. BUDYNKI ŚREDNIO - WYSOKIE (SW) - powyżej 12 do 25 m nad poziomem terenu lub mieszkalne do 9 kondygnacji włącznie;




3. BUDYNKI WYSOKIE (W) - powyżej 25 m do 55 m nad poziomem terenu lub mieszkalne do 19 kondygnacji;




4. BUDYNKI - WYSOKOŚCIOWE (WW) - powyżej 55 m nad poziomem terenu;

ZASADY KWALIFIKACJI OBIEKTÓW DO KATEGORII ZAGROŻENIA LUDZI

Kategorie zagrożenia ludzi oznaczamy (ZL) i cyframi rzymskimi:




ROZPOZADZENINE MINISTRA INFRASTRUKTURY

z dn. 12. IV. 2002 roku w sprawie warunków technicznych jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie. DZ.U nr 75 poz.690.

Podział budynków ze względu na wysokość:

III grupa: Budynki wysokie: budynki mieszkalne ponad 9 do 12 kondygnacji włącznie.

Podział budynków ze względu na przeznaczenie i sposób użytkowania:

Dzieli się na:

I grupa: - mieszkalne, zamieszkania zbiorowego i użyteczności publicznej charakteryzowane kategorią zagrożenia ludzi określane jako ZL

II grupa: - produkcyjne i magazynowe określane jako PM;

III grupa: - inwentarskie służące do hodowli inwentarza określane jako IN

ZL: budynki oraz części budynków stanowiące odrębne strefy pożarowe określane jako ZL zalicza się do jednej lub do więcej niż jedna spośród następującej kategorii zagrożenia ludzi:

ZL1 - zawierające pomieszczenia przeznaczone do jednoczesnego przebywania ponad 50 osób nie będących ich stałymi użytkownikami, a nie przeznaczone przede wszystkim do użytku ludzi o ograniczonej zdolności poruszania się;

ZL2 - przeznaczone przede wszystkim do użytku ludzi o ograniczonej zdolności poruszania się takie jak: żłobki , przedszkola szpitale domy dla osób starszych;

ZL3 - użyteczności publicznej nie zakwalifikowane do ZL 1 i ZL 2;

ZL4 - budynki mieszkalne;

ZL5 - zamieszkania zbiorowego nie zakwalifikowane do ZL 1 i ZL 2;

BUDYNEK ZAMIESZKANIA ZBIOROWEGO - rozumie się przez to budynek przeznaczony do okresowego pobytu ludzi poza stałym miejscu zamieszkania tj. hotel ,motel, schronisko, internat budynek koszarowy, budynek zakwaterowania na terenie zakładu karnego a także budynek do stałego pobytu ludzi jak dom rencistów, dom zakonny i dom dziecka;





BUDYNEK MIESZKALNY - budynek przeznaczony na mieszkania mający postać:

budynku wielorodzinnego zawierającego dwa lub więcej mieszkań;

budynku jednorodzinnego;

budynku mieszkalnego w zabudowie zagrodowej




BUDYNEK UŻYTECZNOŚCI PUBLICZNEJ - rozumie się przez to budynek przeznaczony dla administracji publicznej wymiaru sprawiedliwości, kultu religijnego, kultury oświaty opieki zdrowotnej, sportu, obsługi pasażerów itp. Za budynek użyteczności publicznej uznaje się także budynek biurowy i socjalny.




KLASY ODPORNOŚCI POŻAROWEJ

	ZL 1	ZL2	ZL 3	ZL 4	ZL 5
N	B	B	C	D	C
SW	B	B	B	C	B
W	B	B	B	B	B
WW	A	A	A	B	A

REI

R - NOŚNOŚĆ;

E - SZCZELNOŚĆ;

I - IZOLACYJNOŚĆ

np. R240 - nośność min. 240 min.

REI - nośność, szczelność, izolacyjność min 120 min.

MINIMALNE ODLEGŁOŚCI MIĘDZY OBIEKTAMI




Rodzaj budynku oraz dla budynku PM max. obciążenie ogniowe w MJ	Rodzaj budynku oraz dla budynku PM max. obciążenie ogniowe w MJ
		ZL	IN	PM
						Q≤1000	1000<Q≤4000	Q>4000
ZL	8 m	8m	8m	15m	20m
IN	8m	8m	8m	15m	20m
PM (Q≤1000)	8m	8m	8m	15m	20m
PM (1000<Q≤4000)	15m	15m	15m	15m	20m
PM (Q>4000)	20m	20m	20m	20m	20m

Jeżeli co najmniej w jednym budynku znajduje się pomieszczenie zagrożone wybuchem wówczas odległość między ich zewnętrznymi ścianami nie powinna być mniejsza niż 20 m.




KLASY ODPORNOŚCI OGNIOWEJ

Klasa odporności pożarowej	Budynki magazynowe i produkcyjne	Budynki zaliczone do kategorii zagrożenia ludzi ZL
A	Budynki ze strefą pożarową o obciążeniu ogniowym większym od 4000 MJ/m2	-
B	Budynki zawierające strefę pożarową o obciążeniu ogniowym od 2000 do 4000 MJ/m2 oraz budynki wysokie i wysokościowe ze strefą o obciążeniu ogniowym do 2000 MJ/m2	liczące powyżej 2 kondygnacji kategorii: ZL I, ZL II, ZL V; wysokie i wysokościowe kategorii ZL III; wysokościowe kategorii ZL IV
C	Budynki ze strefą pożarową o obciążeniu ogniowym od 1000 do 2000 MJ/m2 oraz budynki średniowysokie ze strefa o obciążeniu ogniowym do 1000 MJ/m2	dwukondygnacyjne kategorii: ZL I, ZL II, ZL V; powyżej 2 kondygnacji niskie i średniowysokie kategorii ZL III; powyżej 3 kondygnacji niskie, średniowysokie i wysokie kategorii ZL IV
D	Budynki ze strefą pożarową o obciążeniu ogniowym od 500 do 1000 MJ/m2 oraz wielokondygnacyjne budynki niskie ze strefą o obciążeni ogniowym do 500 MJ/m2	jednokondygnacyjne kategorii ZL II; do 2 kondygnacji kategorii ZL III; trzykondygnacyjne kategorii ZL IV;
E	Budynki jednokondygnacyjne ze strefą pożarową o obciążeniu ogniowym do 500 MJ/m2	jednokondygnacyjne z elementów nie rozprzestrzeniających ognia kategorii ZL I i ZL V; do 2 kondygnacji kategorii ZL IV


ZASADY KWALIFIKACJI BUDYNKÓW DO POSZCZEGÓLNYCH KLAS ODPORNOŚCI POŻAROWEJ OPARTE SĄ NA:

• obciążeniu ogniowym i wysokości dla budynków produkcyjnych i magazynowych;

• kategorii zagrożenia ludzi i wysokości dla budynków zaliczonych do kategorii zagrożenia ludzi.


ELEMENTY KONSTRUKCYJNE BUDYNKU ZALICZONEGO DO ODPOWIEDNIEJ KLASY ODPORNOŚCI POŻAROWEJ POWINNY SPEŁNIAĆ WYMAGANIA DOTYCZĄCE:

• min. odporności ogniowej;

• stopnia rozprzestrzeniania ognia




KATEGORIE ZAGROŻENIA WYBUCHEM

oznaczamy:




Z0

Z1 - te trzy kategorie dotyczą (gazy, pary cieczy, mgły)

Z2

Z10 i Z11 - pyły

ZAGROŻENIE WYBUCHEM jest to możliwość tworzenia przez palne gazy, pary palnych cieczy, pyłów lub włókna palnych ciał stałych mieszanin z powietrzem które pod wpływem czynnika inicjującego zapłon wybuchają czyli ulegają gwałtownemu spalaniu połączonemu ze wzrostem ciśnienia.




Ze względu na prawdopodobieństwo powstania takich mieszanin wyróżnia się następujące strefy zagrożenia wybuchem:

Z0 - strefa w której mieszanina wybuchowa może występować stale lub długotrwale w normalnych warunkach pracy;

Z1 - strefa w której mieszanina wybuchowa może występować w normalnych warunkach pracy;

Z2 - strefa w której istnieje niewielkie prawdopodobieństwo wystąpienia mieszaniny wybuchowej przy czym może ona występować krótkotrwale;

Z10 - strefa w której mieszanina wybuchowa pyłów występuje często lub długotrwale w normalnych warunkach pracy (wewnętrzne przestrzenie urządzeń technologicznych);

Z11 - strefa w której zalegające pyły mogą krótkotrwale stworzyć mieszaninę wybuchową w skutek przypadkowego zawirowania powietrza.




DROGI EWAKUACYJNE

W budynkach innych obiektach budowlanych i terenach w których mogą przebywać ludzie należy zapewnić odpowiednie warunki ewakuacji poprzez:

• zapewnienie odpowiedniej ilości i szerokości wyjść;

• zapewnienie dopuszczalnej długości dróg ewakuacyjnych (przejść i dojść ewakuacyjnych;

• zapewnienie odpowiedniej bezpieczniej pożarowo obudowy i wydzieleń dróg ewakuacyjnych

• zabezpieczenie dróg ewakuacyjnych przed zadymieniem;




• DOJŚCIE EWAKUACYJNE - jest to odległość od wyjścia od drogi ewakuacyjnej do strefy bezpiecznej. Długość dojścia nie może przekraczać 50 m. Parametry charakterystyczne to: szerokość, wysokość i długość.




• WYJŚCIE EWAKUACYJNE - parametry charakterystyczne: wysokość i szerokość;

• 
  PRZEJŚCIE EWAKUACYJNE - długość przejścia w pomieszczeniu mierzona jest

w zależności od pomieszczeń: w pomieszczeniach zagrożonych wybuchem 40 m;

w budynkach produkcyjnych nie przekraczających 500 MJ - 75 m;

w budynkach produkcyjnych przekraczających 500 MJ - 100 m;

INSTRUKCJA Kwad.Bud

STREFA POŻAROWA




- może stanowić budynek lub jego część oddzielona od innych

Jest to wydzielona przestrzeń charakteryzująca się odpornością ogniową




WIELKOŚĆ STREFY POŻAROWEJ

ELEMENTY WYKOŃCZENNIA WNĘTRZ

Wymagania dla elementów wystroju wnętrz w zakresie ich palności, toksyczności produktów spalania i dymo twórczości ustalają że:

• na drogach komunikacji ogólnej służących celom ewakuacji zastosowanie materiałów łatwo zapalnych jest zabronione;

• w budynkach zaliczonych do kategorii zagrożenia ludzi stosowanie do wykończenia wnętrz materiał łatwo zapalnych których produkty rozpadu termicznego są bardzo toksyczne lub intensywnie dymiące jest zabronione;

• okładziny sufitów oraz sufity podwieszane należy wykonywać z materiałów niepalnych lub niezapalnych, nie kapiących i nie odpadających pod wpływem ognia.




ODLEGŁOŚCI MIĘDZY BUDYNKAMI:

Rozdział 7 Rozporządzenie MGPiB z 14 grudnia 1994 r.




DROGI POŻAROWE

Każda droga pożarowa musi być przejezdna w dwóch kierunkach lub zakończona pętlą umożliwiającą zawrócenie pojazdu.

Drogi o utwardzonej i odpowiednio wytrzymałej nawierzchni umożliwiającej dojazd o każdej porze roku powinny być doprowadzone do:

• budynków zaliczonych do ZL I i ZL II;

• budynków zaliczonych do ZL III, ZL IV, ZL V o wys. powyżej 15 m lub 5 kondygnacji a dla szkół budynków zamieszkania zbiorowego zakładów karnych oraz muzeów o wys. powyżej 3 kondygnacji;

• budynków magazynowych, produkcyjno - magazynowych , usługowych placów składowych o pow. Ponad 1000 m2 z wyjątkiem obiektów o obciążeniu ogniowym poniżej 500 MJ/m2;

• obiektów w których wstępują strefy zagrożenia wybuchem;

• punktów czerpania wody do celów p.poż.




DROGI POŻAROWE NA DROGACH LEŚNYCH.

• muszą być zastosowane mijanki (w odległości nie większej niż 300m, w przypadku drogi zawiłej muszą być one widoczne).




DROGI POŻAROWE W MIASTACH

• drogę pożarową lokalizuje się od strony najdłuższej budynku w odległości 10m przed i za budynkiem. Odległość od budynku od 5 - 25m. Szerokość 4m.

URZADZENIA I INSTALACJE W OBIEKTACH.




1. Akty prawne i przepisy.

2. Urządzenia ni instalacje elektryczne.

3. Instalacje i urządzenia gazowe;

4. Urządzenia wentylacyjne i klimatyzacyjne;

5. Przewody spalinowe dymowe i wentylacyjne;

6. Urządzenia ogrzewcze;

7. Instalacje odgromowe.




INSTALACJE I URZĄDZENIA ELEKTRYCZNE.

Instalacje i urządzenia elektryczne powinny zapewniać:

• ciągłą dostawę energii elektrycznej;

• bezpieczeństwo użytkowania, a przede wszystkim ochronę przed porażeniem prądem elektrycznym, przepięciami, powstaniem pożaru lub wybuchu;

• ochronę środowiska

Wszystkie prace montażowe, konserwacyjne i naprawcze przy urządzeniach i instalacjach elektrycznych muszą być wykonywane przez osoby posiadające odpowiednie kwalifikacje zawodowe oraz uprawnione.

Każdy obiekt musi być wyposażony w złącze umożliwiające odłączenie od sieci zasilającej i usytuowany w miejscu dostępnym dla dozoru i obsługi oraz zabezpieczone przed uszkodzeniami, wpływem czynników atmosferycznych oraz ingerencją osób niepowołanych.

Wszystkie obiekty zagrożone wybuchem oraz o kubaturze powyżej 1000m3 należy wyposażyć w przeciwpożarowe wyłączniki prądu umieszczone w pobliżu głównego wejścia do obiektu.

Wszystkie obiekty i pomieszczenia zagrożone pożarem lub wybuchem należy wyposażyć w funkcjonalne wyłączniki prądu umożliwiające całkowite odcięcie dopływu energii elektrycznej po zakończeniu pracy.

Obudowy urządzeń elektrycznych powinny być wykonane z materiałów niepalnych lub trudno zapalnych.




INSTALACJE I URZĄDZENIA GAZOWE.

W budynku mieszkalnym mającym instalację zasilaną z sieci gazowej stosowanie instalacji gazu płynnego jest zabronione.

Wymagania techniczne dla instalacji sieciowej gazu ziemnego:

• przewody instalacji gazowej muszą być po wykonaniu próby szczelności zabezpieczone przed korozją i pomalowane w kolorze żółtym;

• zawór główny powinien być zainstalowany na zewnątrz budynku w wentylowanej szafce pomalowanej na kolor żółty, w miejscu łatwo dostępnym zabezpieczonym przed wpływami atmosferycznymi, uszkodzeniami mechanicznymi i dostępem osób niepowołanych.

• Zawór powinien być zlokalizowany w odległości nie mniejszej niż 0,5m od poziomu terenu , krawędzi okna drzwi lub innego otworu w budynku.

• do zasilania urządzeń gazowych może być stosowany gaz płynny w butlach pod warunkiem instalowania w jednym mieszkaniu, warsztacie, lokalu użytkowym nie więcej niż dwóch butli przyłączonych do urządzeń gazowych o zawartości gazu do 11 kg każda.

• Butle należy umieścić : - co najmniej 1,5 m od urządzeń promieniujących ciepło;

• w pozycji pionowej oraz zabezpieczyć przed uderzeniem, przewróceniem lub przypadkowym przemieszczeniem;

• w pomieszczeniu nie przekraczającym 35⁰C




URZĄDZENIA WENTYLACYJNE I KLIMATYZACYJNE

Każde pomieszczenie w którym wykonywane prace lub składowane materiały powodują powstanie palnych lub wybuchowych par i gazów bądź sprzyjają powstawaniu wilgoci i temp. przyspieszających niebezpieczeństwo samozapalenia lub wybuchu powinno być skutecznie wentylowane. W pomieszczeniach w których proces technologiczny jest źródłem miejscowych emisji substancji szkodliwych lub o uciążliwym zapachu należy stosować miejscowe odciągi wentylacyjne.




PRZEWODY SPALINOWE DYMOWE I WENTYLACYJNE

Usuwanie zanieczyszczeń z przewodów dymowych, spalinowych oraz palenisk należy przeprowadzać:

• co najmniej 4 razy w roku od palenisk opalanych paliwem stałym;

• co najmniej 2 razy w roku od palenisk opalanych paliwem gazowym i płynnym.

• co najmniej raz w miesiącu od palenisk zakładów zbiorowego żywienia i usług gastronomicznych.




INSTALACJE ODGROMOWE

PN - 86/E - 05003/01-1

Służą do zabezpieczania obiektów przed wyładowaniami atmosferycznymi.


Składa się z:

• zwodów (poziome, pionowe);

• przewodów odprowadzających;

• zacisk probierczy;

• przewód uziemiający;

• uziom




RODZAJE INSTALACJI ODGROMOWYCH:

• ochrona podstawowa (budynki mieszkalne użyteczności publicznej itp.);

• ochrona obostrzona (budynki zagrożone pożarem lub wybuchem);

• ochrona specjalna (dźwigi , mosty, kolejki linowe itp.)




BADANIA INSTALACJI:

• częściowe;

• odbiorcze;

• okresowe (do instalacji podstawowej i specjalnej co 6 lat, dla obostrzonej raz w roku nie później niż do 30 kwietnia)




DOKUMENTACJA:

• metryka urządzenia piorunochronnego;

• protokół badań urządzenia piorunochronnego


TECHNICZNE ŚRODKI ZABEZPIECZEŃ PRZECIWPOŻAROWYCH.


ZAOPATRZENIE WODNE.




ZAOPATRZENIE WODNE DO ZEWNĘTRZNEGO GASZENIA POŻARÓW.

Każda jednostka osadnicza, instytucja, zakład pracy powinna mieć zapewnione zaopatrzenie w wodę do zew. gaszenia pożaru poprzez wykorzystanie:

• zewnętrznej sieci wodociągowej;

• naturalnych zbiorników i cieków wodnych;

• przeciwpożarowych zbiorników wodnych min. poj. 50m³.

Hydranty należy zabezpieczyć przed zamarzaniem w sposób umożliwiający ich natychmiastowe użycie poprzez zapewnienie sprawnego systemu odwadniającego.

Odległość między hydrantami nie powinna przekraczać 100 m.

Naturalne i sztuczne zbiorniki wodne należy przystosować do poboru wody poprzez:

• wykonanie studzienki ssawnej;

• wyposażenie zbiornika w przewód ssawny;

• zapewnienie utwardzonego dojazdu i placu manewrowego.




ZAOPATRZENIE WODNE DO WEWNĘTRZNEGO GASZENIA POŻARÓW.

Do wewnętrznego gaszenia pożaru stosuje się sieć wodociągową nawodnioną lub suchą z której za pomocą hydrantów wewnętrznych lub zaworów hydrantowych pobiera się wodę do gaszenia pożarów.

Hydranty wewnętrzne powinny być umieszczone w miejscach łatwo dostępnych możliwie przy drogach komunikacji ogólnej, a w szczególności:

• przy wejściach i przy klatkach schodowych;

• na korytarzach;

• przy wejściach na poddasze użytkowe;

• w pomieszczeniach w których wyznaczone są strefy zagrożenia wybuchem;

Szafki hydrantowe powinny być wykonane w sposób umożliwiający łatwy i szybki dostęp oraz natychmiastowe użycie sprzętu.

Zasady obliczania zapotrzebowania wody do celów przeciwpożarowych do zewnętrznego gaszenia pożaru:




PN - 71 B-02864

Normy związane:

PN-70/B02852 - ochrona p.poż. w budownictwie. Obliczanie obciążenia ogniowego oraz wyznaczenia względnego czasu trwania pożaru.

PN-82/B-02857 - ochrona p.poż. w budownictwie. Przeciwpożarowe zbiorniki wodne. Wymagania ogólne.

PN-75/M-51000 - sprzęt pożarniczy. Podział i nazwy.


WYMAGANIA PRZECIWPOŻAROWE DLA BUDYNKÓW PRZEZNACZONYCH DLA POBYTU LUDZI.

1. Obowiązujące akty prawne.

2. Wymagania bezpieczeństwa pożarowego dla budynków koszarowych ;

3. Wymagania bezpieczeństwa pożarowego dla sal widowiskowych;

4. Wyposażenie obiektów w dodatkowy sprzęt i urządzenia ratownicze.




WYMAGANIA BEZPIECZEŃSTWA POŻAROWEGO DLA BUDYNKÓW KOSZAROWYCH.

Obiekty i budynki przeznaczone na pobyt ludzi muszą być eksploatowane zgodnie z przeznaczeniem i zapewniać bezpieczeństwo przebywającym w nim osobom szczególnie poprzez zapewnienie ewakuacji.

Budynki koszarowe zalicza się do kategorii zagrożenia ludzi ZL V.

W obiektach koszarowych zabrania się wykonywania czynności które mogą spowodować pożar jego rozprzestrzenianie się utrudnienie prowadzenia działań ratowniczych lub ewakuacyjnych a w szczególności:

• używania otwartego ognia, palenia tytoniu z wyjątkiem miejsc do tego przeznaczonych;

• przechowywania materiałów niebezpiecznych pożarowo w pomieszczeniach piwnicznych, na poddaszach i strychach oraz inny pomieszczeniach ogólnie dostępnych;

• stosowania prowizorycznej instalacji elektrycznej oraz samowolnego naprawiania takiej instalacji;

• pozostawiania bez nadzoru włączonych elektrycznych urządzeń grzejnych;

• ustawianie i składowania jakichkolwiek przedmiotów i materiałów na drogach komunikacji ogólnej służących do ewakuacji;

• zamykania drzwi ewakuacyjnych w sposób uniemożliwiających ich użycie;

• zabezpieczanie wyjść ewakuacyjnych kocami i kotarami, zasłonami.




WYMAGANIA BEZPIECZEŃSTWA POŻAROWEGO DLA SAL WIDOWISKOWYCH.

W obiektach w który organizowane są imprezy z udziałem osób, wiece itp. Dla których przewidziano ponad 200 miejsc siedzących a dla dzieci ponad 100 miejsc siedzących należy zapewnić:

• odpowiednią szerokość przejść między siedzeniami nie mniej niż 0,45 cm;

• odpowiednią liczbę siedzeń przyścienne 8 i środkowe 16;

• odpowiednią szerokość przejść głównych na widowni;

• trwałe umocowanie siedzeń do podłogi lub sztywne łączenie siedzeń w rzędy i między siedzeniami;

• fotele i inne siedzenia musza być wykonane z materiałów trudno zapalnych nie wydzielających toksycznych materiałów rozkładu i spalania ;

• z sal widowiskowych i innych o podobnym przeznaczeniu w których następuje jednoczesna wymiana widzów drogi ewakuacyjne dla wychodzących nie mogą się stykać ani krzyżować z droga dla wchodzących;


WYPOSAŻENIE OBIEKTÓW W DODATKOWY SPRZĘT I URZĄDZENIA RATOWNICZE.

W przypadku występowania szczególnie trudnych warunków do działań ratowniczych oraz ewakuacyjnych, w przypadku zagrożeń wybuchowych , toksycznych chemicznych i promieniotwórczych obiekty należy wyposażyć w dodatkowy sprzęt i urządzenia ratownicze taki jak:

• drabiny i zewnętrzne schody ewakuacyjne;

• rękawy ratownicze, linkowe aparaty ratownicze, skokochrony oraz inne urządzania do ratownictwa bezpośredniego i wysokościowego;

• sprzęt ochronny dróg oddechowych i ochrony osobistej;

• narzędzia służące do uzyskiwania dostępu do ratowanych i zagrożonych osób;

• sprzęt i urządzenia sygnalizacyjno pomiarowe;

• sprzęt i urządzenia do odkażania itp.




WYMAGANIA BEZPIECZEŃSTWA POZAROWEGO DLA MAGAZYNÓW.




WYMAGANIA OGÓLNE.

1. Zagrożenie pożarowe magazynów jest bardzo zróżnicowane i zależy przede wszystkim od rodzaju przechowywanych materiałów, ich ilości i sposobu ich składowania. Oprócz zagrożenia pożarowego w obiektach magazynowych może również zaistnieć zagrożenie wybuchem oraz skażeniem chemicznym i ekologiczny. W magazynach jest zabronione:

• dzielenie powierzchni magazynowej siatkami lub innymi trwałymi przegrodami;

• garażowanie pojazdów i wózków itp.;

• układanie materiałów na wprost drzwi ewakuacyjnych;

• przechowywanie innych materiałów niż wynika to z przeznaczenia obiektu;

• wykonywanie innych prac niż związanych z przechowywaniem i wydawaniem materiałów;

• wchodzenie do magazynów z zapałkami, otwartym ogniem i innymi źródłami światła

Powierzchnia pomieszczenia magazynowego powinna być podzielona przejściami głównymi o szerokości co najmniej 1,5 m i pomocniczymi o szer. 0,75 m.

Przed zamknięciem magazynów wszystkie pomieszczenia muszą być sprawdzone pod względem zagrożenia pożarowego.




MAGAZYNY CIECZY PALNYCH.

• o temperaturze zapłonu poniżej 55⁰C powinny spełniać wymagania określone dla pomieszczeń zagrożonych wybuchem. Budynki magazynowe przeznaczone do przechowywania paliw płynnych powinny być parterowe bez podpiwniczenia i wykonane z materiałów niepalnych.

• Podłogi powinny być wykonane z materiałów niepalnych, nienasiąkliwych i nieiskrzących;

• Pomieszczenia magazynowe należy zabezpieczyć przed możliwością przedostawania się rozlanych cieczy na zewnątrz tych pomieszczeń.

• Przy pracach w pomieszczeniach magazynowych należy używać narzędzi wykonanych z materiałów nieiskrzących;

• Magazyny powinny być wyposażone w skrzynie ze środkami neutralizującymi;

• Pomieszczenia socjalne i administracyjno - techniczne należy wydzielić pożarowo i zapewnić do nich osobne wejście nie połączone z magazynem.

• Oszklenie okien powinno być zawsze pełne, a szyby od strony wschodniej, południowej i zachodniej należy pomalować na kolor niebieski lub biały.

MAGAZYNY ŚRODKÓW BOJOWYCH.




Obiekty magazynowe przeznaczone do przechowywania środków bojowych powinny spełniać wymagania dla pomieszczeń zagrożonych wybuchem. W magazynach środków bojowych zagrożone jest:

• wykonywanie prac konserwacyjnych;

• przechowywanie materiałów konserwacyjnych;

• uzbrajanie środków bojowych;

• przechowywanie w jednym miejscu i pomieszczeniu środków szkolnych, treningowych z bojowymi;

• przechowywania środków pirotechnicznych w jednym pomieszczeniu z innymi rodzajami środków bojowych;

W budynkach zaliczonych do kategorii ZL przechowywanie środków bojowych jest zabronione z wyłączeniem amunicji strzeleckiej w pododdziałowych magazynach broni




MAGAZYNY GAZÓW TECHNICZNYCH.

Przy przechowywaniu butli z gazami technicznymi należy przestrzegać:

• pomieszczenia zabezpieczyć przed nagrzewaniem się powyżej 35⁰C;

• butle przechowywać w pozycji pionowej jeśli posiadają stopy lub poziomej układając w stosy o wysokości nie przekraczającej 1,5 m;

• zawory butli muszą być zwrócone w jednym kierunku;

• nie należy przechowywać wspólnie butli z gazami palnymi i utleniającymi

Butle z gazami palnymi w ilości do 10 sztuk można przechowywać przy ścianach budynków produkcyjnych i magazynowych pod warunkiem, że jest to uzasadnione technologicznie oraz ściana budynku jest pełna o odporności ogniowej co najmniej 60 min.




OTWARTE SKŁADOWISKA MATERIAŁÓW PALNYCH.

Nie mogą przekraczać dopuszczalnej wielkości pożarowej, a teren wokół nich w pasie o szerokości co najmniej 10 m należy oczyścić z krzewów i trawy, gałęzie drzew nie mogą się znajdować w odległości mniejszej niż 5 m od stosu. Wokół każdego placu składowego należy zachować przeciwpożarowy pas ochrony o szerokości nie mniejszej niż 2 m. Stosy należy przykrywać przykryciem wykonanym z materiałów co najmniej trudnozapalnych.

Produkty naftowe I. II. III klasy niebezpieczeństwa pożarowego mogą być przechowywane na otwartych składowiskach w beczkach pod warunkiem że:

• pojemność składu nie przekroczy 5000 beczek;

• beczki pełne i puste będą ułożone w oddzielnych stosach;

• wysokość stosów beczek z produktami I, II klasy niebezpieczeństwa pożarowego nie przekroczy dwóch, a III klasy trzech warstw;

• stosy będą miały wymiary nie większe niż 25 na 15 m, a ich liczba nie przekroczy 6. między stosami odległość min. 6 m;

• place składowe będą zabezpieczone wałami ziemi lub ścianą niepalna o wysokości 0,5 m.

WYMAGANIA BEZPIECZENSTWA POZAROWEGO DLA WARSZTATÓW I POMIESZCZEŃ PRZEMYSŁOWYCH.




1. OBOWIĄZUJACE AKTY PRAWNE I PRZEPISY.

2. KOTŁOWNIE OPALANE OLEJEM ORAZ GAZEM ZIEMNYM I PŁYNNYM.

3. AKUMULATORNIE.

4. LAKIERNIE.

5. STOLARNIE I TAPICERNIE.

6. SPAWALNIE I KUŹNIE.

7. WARSZTATY ŚLUSARSKO - MECHANICZNE.

1. Rozporządzenie Ministra Gospodarki z dn. 27.04.2000 r. W sprawie bezpieczeństwa i higieny pracy przy pracach spawalniczych. DZ.U. nr 40 poz.470.




KOTŁOWNIE - wymagania ogólne:

1. Pomieszczenia kotłowni nie mogą być bezpośrednio połączone z pomieszczeniami przeznaczonymi na pobyt ludzi, z wyjątkiem pomieszczeń dla obsługi kotłowni.

2. Drzwi z kotłowni powinny otwierać się na zewnątrz;

3. Podłogi powinny być wykonane z materiałów niepalnych, a w kotłowniach olejowych nienasiąkliwych;

4. Przez pomieszczenia kotłowni nie powinny przebiegać osprzęt instalacji nie związanych funkcjonalnie z kotłownią;

5. W pomieszczeniach kotłowni nie wolno przechowywać żadnych materiałów i urządzeń nie związanych z technologią kotłowni;

6. Każdą kotłownię należy wyposażyć w instrukcje technologiczno - ruchową, niezbędne schematy w formie tablic oraz instrukcję ppoż.;

7. Wokół urządzeń technologicznych należy wyznaczyć i oznakować strefy zagrożenia wybuchem.

8. Źródłem zasilania kotłowni mogą być usytuowane na zewnątrz:

1. baterie butli;

2. zbiorniki naziemne, podziemne, częściowo zagłębione w ziemi, obsypane ziemią lub ich zestawy;

3. liczba butli w bateriach nie może przekraczać 10 szt., natomiast zestaw zbiorników 3 szt.




WYMAGANIA DODATKOWE DLA KOTŁOWNI OPALANYCH GAZEM.

1. Oprawy oświetleniowe wraz z instalacją powinny odpowiadać wymaganiom jak dla pomieszczeń zagrożonych wybuchem;

2. Kotłownie gazowe należy wyposażyć w urządzenia sygnalizujące niedopuszczalny poziom stężenia gazu oraz urządzenia zabezpieczające awaryjne stany pracy aparatury gazowej (detektory, moduły alarmowe, głowice samozamykające);

AKUMULATORNIE - wymagania ogólne:




9. We wszystkich pomieszczeniach akumulatorni należy zapewnić wentylację, a w pomieszczeniach ładowania akumulatorów oraz magazynie kwasów wentylację mechaniczną;

10. W pomieszczenie do ładowania akumulatorów nie należy umieszczać tablic rozdzielczych, puszek wyłączników gniazd itp. osprzętu elektrycznego;

11. Do oświetlenia akumulatorni należy używać opraw gazoszczelnych opuszczonych co najmniej 30cm od stropu.

12. Podłogi we wszystkich pomieszczeniach powinny być niepalne, nienasiąkliwe, nie iskrzące i odporne na działanie elektrolitu;

13. Na drzwiach wejściowych należy umieścić napis akumulatornia oraz informację o zakazie używania otwartego ognia.




LAKIERNIE - wymagania ogólne:

14. Wymagania dotyczą procesu malowania przy którym użyto materiałów malarskich, wykonanych na bazie rozpuszczalników i rozcieńczalników posiadający temperaturę zapłonu poniżej 55⁰C, a także prac związanych z przechowywaniem i przygotowaniem w/w cieczy i materiałów palnych;

15. Lakierowanie i suszenie przedmiotów powinno odbywać się w oddzielnych pomieszczeniach do tego przystosowanych;

16. W pomieszczeniu do przygotowania wyrobów lakierniczych dopuszcza się przechowywania cieczy palnych w ilościach stanowiący zapas dobowego zużycia;

17. Podłogi w pomieszczeniach lakierni muszą być wykonane z materiałów niepalnych, nienasiąkliwych i nie iskrzących;

18. Wszelkie instalacje i urządzenia elektryczne powinny spełniać wymogi określone dla pomieszczeń zagrożonych wybuchem;

19. We wszystkich pomieszczeniach lakierni jest zabronione:

1. używania ognia otwartego i narzędzi powodujących iskrzenie;

2. gromadzenie i przechowywanie zbędnych przedmiotów i narzędzi;

3. używanie do prac malarskich sprężonych gazów palnych i tlenu;

4. używanie kompresorów powietrza w danym pomieszczeniu (zaleca się ustawiać kompresory powietrza w oddzielnym pomieszczeniu oddzielonego pożarowo);

5. po zakończeniu prac pomieszczenie należy dokładnie przewietrzyć.




STOLARNIE I TAPICERNIE - wymagania ogólne:

20. Pomieszczenia stolarni powinny posiadać odciągi miejscowe od maszyn do obróbki drewna;

21. Odbierane odpady powinny być odprowadzane do cyklonów które powinny być ustawione na zewnątrz w odległości nie mniejszej niż 5 m od ściany stolarni lub wewnątrz stolarni w pomieszczeniu wydzielonym pożarowo;

22. Dla ograniczenia możliwości powstania pożaru lub wybuchu pomieszczenia stolarni należy systematycznie odpylać;

23. Ilość drewna i innych materiałów w pomieszczeniach stolarni nie może przekraczać dobowego zużycia;

24. W pomieszczeniach tapicerni zabrania się przechowywania materiałów i przedmiotów nie stanowiących wyposażenia, ilość przechowywanych materiałów nie może przekroczyć dobowego zużycia, zabrania się rozgrzewania kleju w naczyniach i na palnikach nieprzystosowanych do tego celu;

25. Pomieszczenia stolarni i tapicerni powinny być po zakończeniu pracy posprzątane, a wszelkie odpady usunięte.




SPAWALNIE I KUŹNIE - wymagania ogólne.

26. Kuźnie i spawalnie należy lokalizować w budynkach i wydzielonych pomieszczeniach wykonanych z materiałów nierozprzestrzeniających ognia o wysokości co najmniej 3,75 m;

27. Drzwi do pomieszczeń kuźni i spawalni powinny otwierać się na zewnątrz;

28. Przechowywanie w kuźni i spawalni materiałów palnych jest zabronione z wyjątkiem koksu która ilość nie powinna przekraczać dobowego zużycia;

29. Spawanie powinno się odbywać na przygotowanych stanowiskach wyposażonych w stoły oraz naczynie z wodą na odpadki elektrod wykonane z materiału niepalnego;

30. Spawalnia powinna posiadać ogólną wentylację nawiewno - wywiewną a ponadto stanowiska do spawania wyciągi miejscowe;




WARSZTATY ŚLUSARSKO - MECHANICZNE.

31. drogi i przejścia między urządzeniami nie mogą być zastawione a ich szerokość powinna umożliwiać swobodne przenoszenie przedmiotów i bezkolizyjne przemieszczanie się pracowników;

32. wszystkie urządzenia powinny być wyposażone w wyłączniki łatwo dostępne z miejsca pracy;

33. w pomieszczeniach nie wolno przechowywać materiałów i przedmiotów nie stanowiących ich wyposażenia;

34. instalacja elektryczna powinna być zabezpieczona przed zwarciami i przeciążeniami oraz wpływem czynników zewnętrznych i uszkodzeniem mechanicznym.




WYMAGANIA BEZPIECZEŃSTWA POŻAROWEGO DLA PST.

1. AKTY PRAWNE.

2. WARUNKI LOKALIZACJI PARKÓW.

3. TYPY PARKÓW.

4. WYMAGANIA BEZPIECZEŃSTWA POŻAROWEGO W GARAŻACH.

5. ZASADY USTAWIANIA POJAZDÓW W GARAZACH I NA PLACACH POSTOJOWYCH.

1. Rozporządzenie Ministra Spraw Wewnętrznych z dn. 03.11.1992 r w sprawie ochrony przeciwpożarowej budynków i innych obiektów budowlanych i terenów

Przepisy o gospodarce mieniem służby czołgowo - samochodowej - syg Panc - sam 578/91.




WARUNKI LOKALIZACJI PARKÓW.

PST w kompleksach JW. Powinny być zlokalizowane w odległościach nie mniejszych niż 20 m od innych obiektów o ile przepisy szczegółowe nie stanowią inaczej. Ponadto lokalizacja PST nie może stwarzać zagrożenia ekologicznego nie może być uciążliwa dla osiedli mieszkaniowych oraz nie powinna zapewniać możliwości szybkiej i sprawnej ewakuacji pojazdów.




TYPY PARKÓW.

Parki typu I (do 60 pojazdów) - 1 brama ewakuacyjna;

Parki typu II (od 60 do 120) - 2 bramy ewakuacyjne;

Parki typu III (powyżej 120) - 3 bramy ewakuacyjne.

Za jednostkę odniesienia przyjmuje się stanowisko postojowe o wymiarach 9 m x 6 m.




WYMAGANIA BEZPIECZEŃSTWA POŻAROWEGO W GARAŻACH.

Pojazdy przechowywane w budynkach garażowych należy ustawić przodem do wyjazdu. Wszystkie wrota i bramy wjazdowe z pomieszczeń, w których przechowuje się pojazdy powinny być wyposażone w zaczepy działające samoczynnie zapobiegające samoczynnemu zamykaniu się drzwi.

Budynki garażowe należy wyposażyć w wentylację grawitacyjną oraz wywiewną wentylacje mechaniczną dla każdego czterostanowiskowego segmentu budynków.

W OBIEKTACH PARKU JEST ZABRONIONE:

• dzielenie powierzchni ścianami z materiałów palnych lub siatek metalowych;

• zastawianie bram;

• zamykanie kabin pojazdów na klucz;

• przechowywanie przetłuszczonych pakuł i zużytego czyściwa;

• dokonywanie napraw pojazdów załadowanych środkami bojowymi lub cieczami palnymi;

• mycie podzespołów w cieczach łatwopalnych;

• stosowanie trocin i innych materiałów palnych do usuwania wycieków oleju i cieczy palnych;

• tankowanie i roztankowywanie pojazdów;

• przechowywanie cieczy palnych, z wyjątkiem zapasu eksploatacyjnego znajdującego się w pojeździe;

• garażowanie pojazdów bez zachowania wymaganych odległości;

• przechowywania jakichkolwiek materiałów oprzyrządowania specjalnego nie stanowiących wyposażenia garaży lub przechowywanego uzbrojenia oraz sprzętu;

pomieszczenia obsługowo - naprawcze i garaże należy wyposażyć przynajmniej w dwa hole przystosowane do ewakuacji pojazdów.

Każde 16 stanowisk w garażu należy wydzielić ścianami oddzieleń przeciwpożarowych.

PLACE POSTOJOWE - na terenie parku powinny zapewniać swobodne parkowanie pojazdów z zachowaniem odległości:

• między pojazdami kołowymi ustawionymi równolegle - 1,8 m;

• między pojazdami gąsienicowymi ustawionymi równolegle - 3 m;

• między szeregami pojazdów - 10 m;

• między poszczególnymi placami - 20 m;

Minimalne odległości pojazdów od elementów stałych i między pojazdami ustawionymi w budynkach garażowych powinny wynosić:

1. dla pojazdów samochodowych:

• między pojazdami ustawionymi obok - 0,7 m;

• między ścianą a pojazdem ustawionym równolegle do niej - 0,6 m;

• między bokiem pojazdu a słupem lub ścianą albo urządzeniem stałym - 0,5 m;

• miedzy przodem pojazdu a bramą - 0,7 m;

• między tyłem pojazdu a ścianą - 0,5 m;

• między pojazdami ustawionymi po dwa w rzędzie - 0,8 m.

1. dla wozów bojowych:

• między pojazdami ustawionymi obok siebie - 1,7 m;

• między ścianą a pojazdem ustawionym równolegle do niej - 0,7 m;

• między bokiem pojazdu a słupem lub ścianą albo urządzeniem stałym - ;

• między przodem pojazdu a bramą:

• czołg - 0,2 m;

• transporter opancerzony - 0,7 m;

• między tyłem pojazdu a ścianą - 1,0 m;

• między pojazdami ustawionymi po dwa w rzędzie - 1,5 m.




WARUNKI BEZPIECZEŃSTWA POŻAROWEGO PRZY WYKONYWANIU PRAC POŻAROWO NIEBEZPIECZNYCH.

1. OBOWIĄZUJĄCE AKTY PRAWNE.

2. RODZAJE PRAC POŻAROWO NIEBEZPIECZNYCH.

3. WARUNKI WYKONYWANIA PRAC POŻAROWO NIEBEZPIECZNYCH.

AKTY PRAWNE.

1. Rozporządzenie Ministra Spraw wewnętrznych z dn. 03.11 1992 r w sprawie ochrony przeciwpożarowej budynków, innych obiektów budowlanych i terenów (DZ.U. nr 92, poz. 460 , z późniejszymi zmianami;

2. Rozporządzenie Ministra Infrastruktury z dn. 12.04. 2002 r. W sprawie warunków technicznych jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie (Dz. U. Nr 75, poz. 690);

3. instrukcja o ochronie przeciwpożarowej w wojsku - KWAT. BUD. 117/97




OKREŚLENIE PRAC NIEBEZPIECZNYCH POŻAROWO.

Prace niebezpieczne pożarowo są to prace nieprzewidziane instrukcją technologiczną lub prowadzone poza wyznaczonym na stałe do tego celu miejscu. Są to prace takie jak : prace remontowo budowlane wykonywane w strefach zagrożenia wybuchem. Prace te należy prowadzić w sposób uniemożliwiający powstanie pożaru lub wybuchu.

WARUNKI WYKONYWANIA PRAC NIEBEZPIECZNYCH POŻAROWO.

Czynności przed przystąpieniem do wykonywania prac niebezpiecznych pożarowo.

Przed rozpoczęciem prac niebezpiecznych pożarowo właściciel, zarządca lub użytkownik obiektu oraz wykonawca są zobowiązani:

• ocenić zagrożenie pożarowe w rejonie wykonywanych prac oraz rejonach przyległych;

• ustalić rodzaj przedsięwzięć mających na celu niedopuszczenie do powstania oraz rozprzestrzenianiem się pożaru lub wybuchu;

• wskazać osoby odpowiedzialne za zabezpieczenie miejsca pracy oraz za przebieg prac i zabezpieczenie miejsca po zakończeniu pracy

Zabezpieczenie przeciwpożarowe w trakcie wykonywania prac.

Przy wykonywaniu prac należy przestrzegać następujących zasad:

• wszelkie materiały palne występujące w miejscu wykonywania prac oraz rejonie przyległym należy usunąć lub zabezpieczyć przed zapaleniem się;

• prace niebezpieczne pożarowo w pomieszczeniach zagrożonych wybuchem mogą być prowadzone wyłącznie wtedy, gdy stężenie par cieczy lub gazów w mieszaninie z powietrzem nie przekracza 40% ich DGW;

• w miejscu wykonywania prac nie powinien znajdować się sprzęt umożliwiający likwidację wszelkich źródeł pożaru;

• prace niebezpieczne pożarowo mogą być wykonywane wyłącznie prze osoby do tego upoważnione, posiadające odpowiednie kwalifikacje;

• właściciel, zarządca lub użytkownik obiektu jest zobowiązany do udzielenia instruktażu wszystkim osobom biorącym udział w procesie wykonywania prac;

• sprzęt używany do wykonywania prac powinien być sprawny technicznie i zabezpieczony przed możliwością wywołania pożaru.

Czynności po zakończeniu prac

Po zakończeniu prac niebezpiecznych pożarowo należy:

• usunąć wszelkie materiały i odpadki;

• poddać kontroli miejsce wykonywania prac oraz rejony przyległe;

• kontrole powtórzyć po 2, 4 i 8 godzinach;

Dokumentacja prowadzonych prac.

Rozpoczęcie prac niebezpiecznych pożarowo może nastąpić wyłącznie na podstawie „ZEZWOLENIA NA PRZEPROWADZENIE PRAC NIEBEZPIECZNYCH POŻAROWO”.

ZEZWOLENIE NR /

NA PRZEPROWADZENIE PRAC NIEBEZPIECZNYCH POŻAROWO




1. Miejsce pracy ...........................................................................................................

2. Rodzaj pracy ............................................................................................................

3. Czas pracy, dnia ..................................... od godz. ................ do godz. ...................

4. Realizacja sposobów zabezpieczenia budynku, pomieszczenia, stanowiska, strefy itd., określonych w protokole zabezpieczenia prac niebezpiecznych pożarowo Nr .... z dnia ......................

....................................................................................................................................................

5. Dodatkowe środki zabezpieczające ................................................................................................

...................................................................................................................................................

6. Zezwalam na rozpoczęcie prac od dnia ................... do dnia .................. w godz. .........................

............................................... tel. ........................ podpis ........................................................

7. Wydający zezwolenie jest uprawniony do wstrzymania prac niebezpiecznych pożarowo w przypadku stwierdzenia naruszenia zasad bezpieczeństwa pożarowego.

8. Zobowiązuję się do przestrzegania postanowień zawartych w protokole Nr / oraz wymagań określonych w zezwoleniu.

..............................................tel. ........................... podpis ......................................................

Wstrzymuję wykonywanie prac niebezpiecznych pożarowo od dnia .....................................

godz. ........ w obiekcie, pomieszczeniu itp. ............................................................................

.................................................................................................................................................

wstrzymujący prace wykonujący prace

.......................................... .....................................................

(podpis) (podpis)

Ponadto powinien być sporządzony „PROTOKÓŁ ZABEZPIECZENIA PRZECIWPOŻAROWEGO PRAC NIEBEZPIECZNYCH POŻAROWO”




PROTOKÓŁ Nr /

ZABEZPIECZENIA PRZECIWPOŻAROWEGO PRAC NIEBEZPIECZNYCH POŻAROWO

1. Wykonawca prac pożarowo niebezpiecznych /nr uprawnień/ .

................................................................................................................................................

2. Strefa zagrożenia wybuchem oraz właściwości pożarowe materiałów palnych występujących w budynku lub pomieszczeniu ................ ..........................................................

.................................................................................................................................................

3. Rodzaj elementów budowlanych występujących w danym budynku, pomieszczeniu lub rejonie przewidywanych prac pożarowo niebezpiecznych ..................................................................

...............................................................................................................................................

4. Sposób zabezpieczenia przeciwpożarowego budynku, pomieszczenia, stanowiska, strefy, urządzenia itp. w czasie wykonywania prac pożarowo niebezpiecznych

...............................................................................................................................................

5. Sposób zabezpieczenia przeciwpożarowego pomieszczeń sąsiednich ................................

...............................................................................................................................................

6. Ilość i rodzaj sprzętu pożarniczego do zabezpieczenia prac ...............................................

...............................................................................................................................................

7. Środki alarmowania straży pożarnej oraz osób przebywających w budynku ....................

...............................................................................................................................................

8. Osoby odpowiedzialne za realizację przedsięwzięć określonych w pkt 4 i 5.

.................................................... tel ............................... podpis ........................................

.................................................... tel ............................... podpis ........................................

.................................................... tel ............................... podpis ........................................

9. Osoba odpowiedzialne za nadzór nad stanem bezpieczeństwa pożarowego w toku wykonywania prac niebezpiecznych pożarowo

.................................................... tel ............................... podpis ........................................

10. Osoby odpowiedzialne za zabezpieczenie pomieszczeń sąsiednich

.................................................... tel ............................... podpis ........................................

.................................................... tel ............................... podpis ........................................

11. Osoby odpowiedzialne za wyłączenie instalacji spod napięcia, odcięcie gazu, dokonanie analizy stężeń par cieczy, gazów i pyłów

.................................................... tel ............................... podpis ........................................

.................................................... tel ............................... podpis ........................................

.................................................... tel ............................... podpis ........................................

12. Osoba odpowiedzialna za udzielenie instruktażu w zakresie środków bezpieczeństwa

.................................................... tel ............................... podpis ........................................

13. Osoby odpowiedzialne za przeprowadzenie kontroli rejonu prac:

po ich zakończeniu .............................. tel ....................... podpis ........................................

............................................................... tel ...................... podpis ........................................

............................................................... tel ...................... podpis ........................................

po 2 godz .............................................. tel ....................... podpis ........................................

po 4 godz .............................................. tel ....................... podpis ........................................

po 8 godz .............................................. tel ....................... podpis ........................................

14. Prace pożarowo niebezpieczne przeprowadzane będą w dniach ...................................... od godz. ........................ do godz. ...........................

podpisy członków komisji:

........................

........................

........................

........................

WARUNKI POLOWE I POLIGONOWE.




1. OBOWIĄZUJĄCE AKTY PRAWNE I PRZEPISY.

2. BEZPIECZEŃSTWO POŻAROWE LASÓW.

3. WARUNKI BEZPIECZEŃSTWA POŻAROWEGO PODCZAS ZAJĘĆ POLIGONOWYCH.

4. URZĄDZANIE OBOZOWISKA.

5. WARUNKI BEZPIECZNEGO OGRZEWANIA I OŚWIETLANIA NAMIOTÓW.

OBOWIĄZUJĄCE AKTY PRAWNE I PRZEPISY.

1. Ustawa z dn. 28.09.1991 r. O lasach (DZ.U. z 2000 r. Nr 56, poz. 679, z późniejszymi zmianami);

2. Rozporządzenie Ministra Ochrony środowiska, Zasobów naturalnych i Leśnictwa z dn. 16.08.1999 r. W sprawie szczegółowych zasad zabezpieczeniami przeciwpożarowego lasów (DZ.U. nr 73, poz. 824);

3. warunki urzytkowania lasów gruntów i innych nieruchomości na potrzeby związane z obronnością i bezpieczeństwem Państwa;

4. Instrukcja działalności ośrodków szkolenia poligonowego - Szkol. 763/95




BEZPIECZEŃSTWO POŻAROWE LASÓW.

Zagrożenie pożarowe terenów leśnych wynika z dużego obciążenia ogniowego. Wielkość zagrożenia pożarowego jest zróżnicowana i zależy przede wszystkim od rodzaju drzewostanu i pory roku. Do zwiększania zagrożenia pożarowego terenów leśnych przyczynia się również ogólna dostępność terenów leśnych dla ludzi, trasy komunikacyjne przebiegające przez tereny leśne oraz różnego rodzaju obiekty zlokalizowane na terenach leśnych.

Podstawowe przyczyny powstawania pożarów na terenach leśnych to:

• nieostrożność ludzi;

• podpalenia;

• wady pojazdów;

• wyładowania atmosferyczne;

Zabezpieczenia przeciwpożarowe lasów jest przedsięwzięciem złożonym, wymagającym wielu równoległych działań między innymi:

• określenie zagrożenia pożarowego obszarów leśnych;

• wykrywanie pożarów lasu i alarmowanie;

• tworzenie urządzeń ochrony przeciwpożarowej lasów;

• ograniczenia przyczyn powstawania pożarów lasów

do środków technicznych zabezpieczenia przeciwpożarowego lasu zalicza się:

• drogi pożarowe i dojazdowe;

• punkty czerpania wody;

• pasy przeciwpożarowe;

• bazy sprzętu przeciwpożarowego;

• leśne bazy lotnicze.

Jednym z podstawowych elementów zabezpieczenia przeciwpożarowego terenów leśnych jest zakładanie pasów przeciwpożarowych. W zależności od lokalizacji i wynikającego stąd przeznaczenia stosowane są następujące rodzaje pasów:

TYP A - porządkowanie terenu;

TYP B - porządkowanie terenu + 1 bruzda izolacyjna;

TYP C - porządkowanie terenu + 2 bruzdy izolacyjne (typu KIENITZA);




TYP D - pas biologiczny (zabiegi hodowlane polegające na sadzeniu drzew liściastych);

TYP E - pas górski;

TYP F - pas specjalny

Obserwacja terenów leśnych prowadzona jest w celu jak najszybszego wykrycia pożaru co umożliwi jego likwidację w zarodku.

W skład systemu obserwacyjno - alarmowego wchodzą:

• sieć stałych punktów obserwacji naziemnej;

• patrole przeciwpożarowe;

• patrole lotnicze;

• punkty alarmowo - dyspozycyjne;

• sieć łączności alarmowo - dyspozycyjnej;

punktami obserwacji są wieże obserwacyjne (dostrzegalnie) lub stanowiska usytuowane na obiektach lub wzniesieniach, pozwalające na obserwację w promieniu co najmniej 10 km. Rolę tą mogą spełniać również pkt. Obserwacji telewizyjnej. Obserwacje przeprowadza się w porze dziennej w okresie występowania zagrożenia pożarowego (I - III stopień zagrożenia pożarowego). Stałe pkt. Obserwacyjne wyposaża się w urządzenia umożliwiające wykrycie pożaru, określenie miejsca i czasu wystąpienia pożaru, środki łączności, książkę meldunków oraz instrukcję dla obserwatora.

Trasy, rejony patrolowania, skład i wyposażenie patrolu ustala w odniesieniu do własnych terenów nadleśniczy lub dyrektor parku narodowego.

Patrol powinien dysponować: środkiem transportu, łopatą, siekierą, książką meldunków z instrukcją dla patrolu przeciwpożarowego, radiotelefonem, zegarkiem, wykazem systemu alarmowania, mapą patrolowania terenu.

W okresach i rejonach o szczególnym zagrożeniu pożarowym organizuje się patrole lotnicze. Zasady patrolowania lotniczego obszarów leśnych określa dyrektor generalny lasów Państwowych. Jednostki organizacyjne Lasów a Państwowych i Parków Narodowych tworzą PAD. Podstawowym zadaniem PAD jest alarmowanie jednostek ratowniczych i nadzorów nad funkcjonowanie systemu ochrony przeciwpożarowej podległego terenu.




WARUNKI BEZPIECZEŃSTWA POŻAROWEGO PODCZAS ZAJĘĆ POLIGONOWYCH.

Zapewnienie ochrony przeciwpożarowej ludzi i mienia w warunkach poligonowych należy do zadań dowódców organizujących i prowadzących ćwiczenia, strzelania oraz przemarsz wojsk.

Dowódcy pododdziałów są odpowiedzialni za zapoznanie się z zasadami zapobiegania pożarom i ich zwalczania wszystkich żołnierzy udający się na poligon, a także za przestrzeganie przez podległy pododdział obowiązujących przepisów p.poż. wynikających z planu ochrony p.poż. obszarów leśnych.

W każdym ćwiczeniu dowódca jest zobowiązany przestrzegać ograniczeń wynikających ze stopnia zagrożenia pożarowego lasu oraz przedsięwzięć i wyznaczyć elementy zabezpieczenia przeciwpożarowego.

Ograniczenia w prowadzeniu ćwiczeń i strzelań wynikające ze stopnia zagrożenia pożarowego lasu:

• stopień 0 i I (ograniczona możliwość powstania pożaru i zagrożenie małe)- prowadzenie zajęć i strzelań bez ograniczenia rodzaju stosowanej amunicji, przy zachowaniu ogólnie obowiązujących warunków bezpieczeństwa pożarowego;

• stopień II (zagrożenie średnie) - prowadzenie zajęć, ćwiczeń i strzelań bez wykorzystania amunicji smugowej, zapalającej, dymnej, oświetlającej, sygnałowej oraz bomb zapalających i oświetleniowych;

• stopień III (zagrożenie duże):

• przy wilgotności ściółki od 10 do 20% - prowadzenie zajęć, ćwiczeń i strzelań jak przy drugim stopniu zagrożenia, a ponadto bez użycia rakiet;

• przy wilgotności ściółki do 10 % - ogłoszone w trybie alarmowym zaniechanie wszelkich zajęć, ćwiczeń i strzelań z wyłączeniem strzelań prowadzonych z lądu na morze, ze specjalnie przygotowanych stanowisk.

W czasie prowadzenia zajęć, ćwiczeń i strzelań wyznacza się pogotowie przeciwpożarowe w składzie przewidzianym w instrukcji ośrodka poligonowego (20 żołnierzy z dowódcą i środkiem transportu). Pododdział przeciwpożarowy podlega bezpośrednio kierownikowi obiektu, który zabezpiecza niezbędny sprzęt przeciwpożarowy (łopaty, topory, piły, itp.) i jest zobowiązany określić:

• sposób alarmowania;

• miejsce zbiórki po sygnale alarmowym;

• łączność na czas gaszenia pożaru;

• zasady dowodzenia pododdziałem przeciwpożarowym;

• zasady bezpieczeństwa w miejscu prowadzenia akcji gaśniczej;

Żołnierze wydzieleni do pododdziału przeciwpożarowego pełnią swoje funkcje w składzie pododdziałów etatowych, a na sygnał alarmu pożarowego natychmiast przybywają na miejsce zbiórki i od tej chwili podlegają kierownikowi obiektu.




URZĄDZANIE OBOZOWISKA.

Przy urządzaniu obozowisk w lesie należy wybierać partie lasu liściastego lub mieszanego o drzewostanie powyżej 80 lat. Rejon ten wyznacza komendant poligonu w porozumieniu z nadleśnictwem.

Teren wybrany pod obozowisko oraz pas o szerokości 100 m pasa przeciwpożarowego w głąb pola roboczego należy oczyścić z chrustu, suchych pozostałości roślinnych i innych łatwo zapalnych materiałów.

Pola robocze, pola ogniowe, kierunki strzelań, pasy ćwiczeń taktycznych i kompleksy leśne położone w granicach pól roboczych i obozowiskach oraz odcinki poligonu przylegające do osiedli, obszarów leśnych, pól uprawnych i łąk porośniętych wyschniętą roślinnością należy otoczyć zmineralizowanym pasem przeciwpożarowym o szerokości ustalonej z jednostkami lasów państwowych lecz nie mniejszym niż 5 m.

Pola namiotowe, miejsce postoju pojazdów mechanicznych, place budów, miejsca czasowego składowania paliw płynnych, amunicji i materiałów wybuchowych położone w lasach, należy otoczyć przeciwpożarowym pasem ochronnym o szerokości 2 m.

Rejon do 5 m od zewnętrznych krawędzi składowisk: amunicji, materiałów wybuchowych, mps, butli z gazami technicznymi, środków chemicznych oraz punktów tankowania pojazdów należy oczyścić z suchych traw, chrustu, wrzosu itp. i wykonać przeciwpożarowy pas ochronny o szerokości 2 m.

Namioty na terenie obozowiska wolno ustawiać pojedynczo lub grupami. W jeden element wolno ze sobą łączyć szczytami:

• 2 namioty przeznaczone na wartownię;

• 4 namioty przeznaczone na stołówkę, świetlicę lub klub.

Do połączonych w jeden element namiotów musi być zapewnione wejście z dwóch stron.

Pomiędzy pojedynczymi namiotami lub namiotami łączonymi w jeden element, ustawionymi obok siebie pozostawia się z każdej strony wolną przestrzeń szerokości nie mniejszej niż 3 m. Pomiędzy namiotami naprężonymi linkami, wolna przestrzeń pomiędzy odciągami linek dwóch sąsiednich namiotów nie może być mniejsza niż 1 m. Powierzchnia terenu zajmowana przez jedna grupę nie może przekroczyć 600 m² i powinna stanowić jedna strefę pożarową.

Pomiędzy grupami namiotów pozostawia się wolną przestrzeń o szerokości nie mniejszej niż 10 m, licząc od zewnętrznych krawędzi namiotów ustawionych w grupie. Przestrzenie te nie mogą być wykorzystywane do składowania jakichkolwiek materiałów lub sprzętu.

W przypadku konieczności rozpalania ognisk należy:

• wybierać na ognisko miejsce położone z dala (co najmniej 10 m) od drzew i krzewów;

• oczyścić wybrane miejsce do gleby mineralnej pod ogniskiem i wokół na odległość 1 m od jego krawędzi;

• dozorować ognisko przez cały czas palenia ognia;

• przysypać ognisko ziemią lub zalać wodą przed opuszczeniem terenu.




WARUNKI BEZPIECZNEGO OGRZEWANIA I OŚWIETLANIA NAMIOTÓW.

Urządzenia grzewcze powinny być eksploatowane zgodnie z instrukcją użytkowania oraz powinny spełniać następujące wymagania:

• zabrania się używania pieców z uszkodzonymi drzwiczkami, paleniskami, rusztami blaszanymi;

• zabrania się ustawiania palnych materiałów w odległości mniejszej niż 0,6 m;

• zabrania się rozpalania pieców przy użyciu cieczy palnych;

• zabrania się nadmiernego rozgrzewania pieca oraz stosowanie drewna dłuższego niż palenisko;

• zabrania się składowania przed drzwiczkami pieca węglowego, drewna i innych materiałów palnych w odległości mniejszej niż 0,6 m;

• rury dymowe i spalinowe powinny być szczelne, ich długość nie może przekraczać 3 m;

• palenisko powinno być umieszczone na podłożu niepalnym o grubości co najmniej 0,15 m, a przy piecach metalowych bez nóżek 0,3 m. Podłoga łatwozapalna przed drzwiczkami paleniska powinna być zabezpieczona pasem materiału niepalnego o szerokości co najmniej 0,5 m wystająca poza krawędzie drzwiczek co najmniej po 0,3 m.

Ponadto podczas ogrzewania namiotów piecykami przenośnymi należy przestrzegać zasad, określonych w instrukcji użytkowania namiotu:

• w okresie grzewczym, w namiotach sypialnych i sztabowych wyznacza się stały dyżur oraz rygorystycznie przestrzega się postanowień instrukcji o paleniu w piecykach przenośnych;

• nie wolno wyznaczać jednego dyżurnego palacza na więcej niż jeden namiot;

• w czasie snu osób przebywających w namiocie, dyżurny namiotu winien stale znajdować się w namiocie w celu natychmiastowego budzenia śpiących w przypadku zapalenia namiotu.

• Zasznurowanie wejść do namiotów, gdy przebywają w nim ludzie jest zabronione.

BEZPIECZEŃSTWO POŻAROWE LOTNISK.




1. WYMAGANIA BEZPIECZEŃSTWA POŻAROWEGO DLA OBIEKTÓW LOTNISKOWYCH;

2. WYMAGANIA BEZPIECZEŃSTWA POŻAROWEGO W SCHRONO - HANGARACH;

3. ZABEZPIECZENIA PRZECIWPOŻAROWE LOTÓW;

4. ZABEZPIECZENIE PRZECIWPOŻAROWE TANKOWANIA STATKÓW POWIETRZNYCH.

WYMAGANIA BEZPIECZEŃSTWA POŻAROWEGO DLA OBIEKTÓW LOTNISKOWYCH.

1. Zasady bezpieczeństwa podczas obsługi sprzętu lotniczego LOT 2364/84;

2. Instrukcja 2364/84;

3. Instrukcja służby Inżynieryjno - Lotniczej Lotnictwa Sił Zbrojnych RP WLOP 21/90;

4. Zasady organizacji materiałowo - technicznego zabezpieczenia lotów DWL 1371/88;

5. Instrukcja Służby zaopatrzenia lotniczego organizacja i działalność LOT 1615/74;

6. Podręcznik Służb Lotniskowych Doc 9137-AN/898 (Miedzynarodowa Organizacja Lotnictw Cywilnego).

WYMAGANIA BEZPIECZEŃSTWA POŻAROWEGO W SCHRONO - HANGARACH;

ZABEZPIECZENIA PRZECIWPOŻAROWE LOTÓW;

ZABEZPIECZENIE PRZECIWPOŻAROWE TANKOWANIA STATKÓW POWIETRZNYCH.

34

PRZYCZYNY POŻARÓW

Zjawiska fizyczne

- zapałki;

- substancje chemiczne reagujące z materiałem palnym;

- ukł. Zapalające i inne czynniki mogące zainicjować pożar lub go podsycać

Reakcje chemiczne

Procesy biologiczne

Podpalenia

Dokonywane przy użyciu różnych źródeł inicjujących

Wyładowania atmosferyczne

Elektryczność statyczna

W urządzeniach i instalacjach elektrycznych:

- zwarcia,

- przeciążenia;

- duży opór;

- gorące powietrze

W urządzeniach mechanicznych:

- tarcie element.;

- iskry mechan.

W instal. i urządz. grzewczych nieelektrycznych

- przewody kominowe;

- zła eksploat. i konserwacja pieców na paliwo stałe, ciekłe i gaz.

Żarzące, palące się ciała:

- niedopałki papierosów;

- iskry;

-złe obchodzenie się z otwartym ogniem

Samozapalenia:

- w procesach technologicznych np. - podczas produkcji, suszenia, magazynowania

W procesach technologicznych:

- nie zachowanie reżimu technolog. np. złe dozowanie surowców, zastosowanie niewłaściwych surowców

W innych okolicznościach:

- zachodzące w sposób niekontrolowany;

- zachodzące podczas przelewania mieszanin substancji

Q2 Q2

Q2

Q1

Procesy biologiczne

Q1 Q1

Procesy chemiczne

Q1

Q1 - ciepło powstałe wewnątrz;

Q2 - ciepło oddawane do otoczenia;

Warunek zaistnienia samozapalenia

Q1 > Q2

---