Czas pracy
Grudzień 2013
Okres rozliczeniowy dłuższy niż miesiąc
" Duża swoboda w nierównomiernym rozłożeniu
czasu pracy w okresie rozliczeniowym,
" Możliwość skumulowania czasu pracy w
pewnych fragmentach okresu rozliczeniowego
(w których występuje zwiększone
zapotrzebowanie na pracę najemną),
" Komplikacja procesów związanych z naliczeniem
świadczeń należnych pracownikom,
Okres rozliczeniowy dłuższy niż miesiąc
" Ryzyka związane z ustaniem/nawiązaniem
stosunku pracy w trakcie okresu
rozliczeniowego,
" Ryzyka związane z wystąpieniem
usprawiedliwionej nieobecności w trakcie
okresu rozliczeniowego,
" Różnice w ustaleniu wysokości wynagrodzenia
określonego w stałej stawce miesięcznej oraz
stawce godzinowej,
Okres rozliczeniowy dłuższy niż miesiąc
"  Odroczony termin zapłaty za pracę w
godzinach nadliczbowych wynikających z
przekroczeniem normy przeciętnej tygodniowej,
" Większa swoboda w rekompensowaniu pracy
wykonywanej w dni wolne (szczególnie
wynikające z tytułu przeciętnie 5-dniowego
tygodnia pracy),
" Większa swoboda w rekompensowaniu
naturalnym pracy w godzinach nadliczbowych.
Zakres zmian
Zmiany dotyczą:
1. Dopuszczalności i trybu stosowania przedłużonego
okresu rozliczeniowego;
2. Określenia zasad tworzenia i podawania do wiadomości
pracowników harmonogramów czasu pracy;
3. Dopuszczalności wprowadzenia i konsekwencji
zastosowania  elastycznych rozkładów czasu pracy;
4. Rozszerzenie zakresu zastosowania systemu
przerywanego czasu pracy;
5. Wyłączenia odpracowywania wyjścia prywatnego jako
okoliczności, która może wywołać pracę nadliczbową.
Przedłużony okres rozliczeniowy
W każdym systemie czasu pracy, jeżeli jest to
uzasadnione przyczynami obiektywnymi lub
technicznymi lub dotyczącymi organizacji pracy,
okres rozliczeniowy może być przedłużony, nie
więcej jednak niż do 12 miesięcy, przy
zachowaniu ogólnych zasad dotyczących
ochrony bezpieczeństwa i zdrowia
pracowników.
Przedłużony okres rozliczeniowy
"  jeżeli jest to uzasadnione przyczynami
obiektywnymi lub technicznymi lub
dotyczącymi organizacji pracy  przesłanka
bardzo miękka, nieweryfikowalna.
" Skutek: wszyscy pracodawcy, o ile przepis
szczególny nie zabrania.
Wprowadzenie do stosowania
Przedłużony okres rozliczeniowy może być
wprowadzony wyłącznie jako rozwiązanie
generalne, obowiązujące ogół bądz
część załogi.
Wprowadzenie mocą układ zbiorowy pracy bądz

porozumienie z zakładowymi organizacjami
związkowymi. Gdy zaistnieje niemożność
uzgodnienia ze wszystkim zakładowymi
organizacjami związkowym wtedy wystarczy
uzgodnić z organizacjami reprezentatywnymi.
Wprowadzenie do stosowania
W przypadku zakładów, w których nie działają
organizacje związkowe, wprowadzenie
przedłużonego okresu rozliczeniowego będzie
możliwe w porozumieniu zawieranym z
przedstawicielami pracowników, wyłonionymi w
trybie przyjętym u danego pracodawcy.
Reprezentatywność organizacji
związkowej
Art. 24125a. ż 1. Reprezentatywną zakładową organizacją
związkową jest organizacja związkowa:
1) będąca jednostką organizacyjną albo organizacją
członkowską ponadzakładowej organizacji związkowej
uznanej za reprezentatywną na podstawie art. 24117 ż 1 pkt
1, pod warunkiem że zrzesza ona co najmniej 7%
pracowników zatrudnionych u pracodawcy, lub
2) zrzeszająca co najmniej 10% pracowników
zatrudnionych u pracodawcy.
ż 2. Jeżeli żadna z zakładowych organizacji związkowych nie
spełnia wymogów, o których mowa w ż 1, reprezentatywną
zakładową organizacją związkową jest organizacja
zrzeszająca największą liczbę pracowników.
Przedłużony okres rozliczeniowy
" W przypadku wprowadzenia przedłużonego
okresu rozliczeniowego mocą porozumienia
zawieranego z odpowiednią formą
przedstawicielską załogi obowiązek notyfikacji
wobec właściwego okręgowego inspektora
pracy (z uwagi na siedzibę pracodawcy)  w
ciągu 5 dni od dnia zawarcia porozumienia.
Przedłużony okres rozliczeniowy
" Ważny przepis przejściowy
" Okresy rozliczeniowe czasu pracy
wprowadzone w oparciu o art. 129 par. 2 KP i
art. 150 par. 2 KP oraz art.30 ust. 5 ustawy o
ZZ, które trwają w dniu wejścia w życie ustawy
zmieniającej, kończą się z upływem czasu, na
jaki zostały wprowadzone.
Przerywany system czasu pracy
" Art. 139. ż 1. Jeżeli jest to uzasadnione rodzajem pracy
lub jej organizacją, może być stosowany system
przerywanego czasu pracy według z góry ustalonego
rozkładu przewidującego nie więcej niż jedną przerwę
w pracy w ciągu doby, trwającą nie dłużej niż 5 godzin.
Przerwy nie wlicza się do czasu pracy, jednakże za czas
tej przerwy pracownikowi przysługuje prawo do
wynagrodzenia w wysokości połowy wynagrodzenia
należnego za czas przestoju.
" ż 2. Systemu przerywanego czasu pracy nie stosuje się
do pracownika objętego systemem czasu pracy, o
którym mowa w art. 135-138, 143 i 144.
Przerywany system czasu pracy
ż 3 (nowe brzmienie)
" System przerywanego czasu pracy wprowadza
się w układzie zbiorowym pracy lub w
porozumieniu z zakładową organizacją
związkową, a jeżeli u danego pracodawcy nie
działa organizacja związkowa  w
porozumieniu z przedstawicielami
pracowników wyłonionymi w trybie przyjętym
u pracodawcy.
Przerywany system czasu pracy
ż 4 (nowe brzmienie)
" Jeżeli nie jest możliwe uzgodnienie treści
porozumienia (w sprawie wprowadzenia
przerywanego systemu czasu pracy) ze
wszystkim organizacjami związkowymi,
pracodawca uzgadnia treść porozumienia z
organizacjami reprezentatywnymi.
Rozkłady czasu pracy
" Największa słabość nowelizacji, bardzo niebezpieczny
przepis
" Rozkład czasu pracy danego pracownika może być sporządzony 
w formie pisemnej lub elektronicznej  na okres krótszy niż okres
rozliczeniowy, obejmujący jednak co najmniej 1 miesiąc.
" Pracodawca przekazuje pracownikowi rozkład czasu pracy co
najmniej na 1 tydzień przed rozpoczęciem pracy w okresie, na
który został sporządzony ten rozkład.
" Wskazany przepis wprowadza zatem powszechny
obowiązek opracowywania rozkładów czasu pracy
danego pracownika, nasz porządek prawny nie znał
dotychczas takiego rozwiązania.
Rozkłady czasu pracy - wyłączenia
Pracodawca nie ma obowiązku sporządzania rozkładu
czasu pracy wyłącznie w czterech, prawem
określonych przypadkach.
1. rozkład czasu pracy pracownika wynika z
prawa pracy, obwieszczenia, o którym mowa w
art. 150 par. 1, albo umowy o pracę.
2. na pisemny wniosek pracownika stosuje się
do pracownika rozkłady czasu pracy, o których
mowa w art. 1401 Kodeksu pracy (rozpoczynanie
pracy w przedziale godzinowym bądz
ruchoma
godzina rozpoczęcia pracy w poszczególnych
dobach pracowniczych).
Rozkłady czasu pracy - wyłączenia
Wyłączenie  ciąg dalszy:
3. Pracodawca na pisemny wniosek
pracownika ustali mu indywidualny rozkład
czasu pracy,
4. w porozumieniu z pracownikiem ustali
czas niezbędny do wykonania powierzonych
zadań, uwzględniając wymiar czasu pracy
wynikający z (powszechnie obowiązujących
norm czasu pracy); w takim przypadku
rozkład ustala pracownik.
Rozkłady czasu pracy - wyłączenia
" Podanie do wiadomości,
" Potwierdzenie podania do wiadomości,
" Zmiana harmonogramu  bardzo wątpliwa
dopuszczalność,
" Archiwizacja harmonogramu  związana z
odpowiedzialnością wykroczeniową,
" Odpowiedzialność wykroczeniowa.
Harmonogram czasu pracy 
podstawowe naruszenia
rozkład, harmonogram, grafik czasu pracy  pojęcia (prawie)
tożsame  oznaczają przyjętą przez pracodawcę metodę
planowania czasu pracy w przyszłości, który jest elementem
niezbędnym do prawidłowego rozliczenia czasu pracy po
realizacji harmonogramu.
kto musi, a kto tylko może sporządzać harmonogram czasu
pracy?
na jak długi okres sporządzamy plan pracy i od czego to
zależy?
Harmonogram czasu pracy 
podstawowe naruszenia
plany pracy powinny być zorientowane według
pracowników/grup roboczych a nie pory wykonywania pracy.
plan pracy musi w odróżnieniu od ewidencji czasu pracy
określać porę rozpoczęcia i zakończenia pracy przez
pracownika  nie wystarczy globalna liczba godzin pracy w
poszczególnych dobach.
harmonogramem wyznaczamy siatkę dób pracowniczych i dni
wolnych od pracy
czy w PSCP oraz RSCP trzeba odróżniać DwN i Dw5?
czy w systemach RSCP trzeba odróżniać DwH i Dw5?
Harmonogram czasu pracy 
podstawowe naruszenia
 X nie wystarcza dla zbudowania prawidłowego
harmonogramu;
K o n i e c z n i e : D w 5 D w Ś D w N D w H
DwŚ i DwN  konieczne dodatkowe oznaczenie dnia
rekompensowanego według PIP
coraz bardziej rygorystyczne postrzeganie  jakości DW!
planujemy zawsze udzielenie pracownikowi co najmniej
dwóch dni wolnych od pracy  stanowisko PIP i MPiPS.
unikamy  dotrudniania pracowników  pomiędzy
dniami wolnymi.
Harmonogram czasu pracy 
podstawowe naruszenia
Przeszacowanie wymiaru czasu pracy  wyraz
ne i niewyraz
ne.
Problem rozbieżności pomiędzy harmonogramem a
powtarzalnymi potrzebami pracodawcy.
Sporadyczne przeszacowanie wymiaru dobowego w związku z
powtarzalną potrzebą pracodawcy (np. inwentaryzacja).
Przeszacowanie wymiaru w harmonogramie przy zatrudnieniu
niepełnowymiarowym.
Stosowanie nierównomiernego rozłożenia czasu pracy przy
zatrudnieniu terminowym.
Harmonogram czasu pracy
jak wygląda archiwizacja harmonogramów?
ewidencja opisowa i ewidencja zawierająca rozliczenie
czasu pracy.
Sytuacje sporne i problematyczne:
indywidualny rozkład czasu pracy a treść harmonogramu
udzielenie CW i DW (rekompensata naturalna) to nie jest
usprawiedliwiona nieobecność w pracy!
czy plan powinien przewidywać czas trwania przerw
wliczanych i nie wliczanych do czasu pracy?
Doba pracownicza
" Do celów rozliczania czasu pracy pracownika: przez
dobę - należy rozumieć 24 kolejne godziny,
poczynając od godziny, w której pracownik
rozpoczyna pracę zgodnie z obowiązującym go
rozkładem czasu pracy.
" Definicja wypracowana przez rodzimą doktrynę, nie
ma nic wspólnego z regulacją unijną, mało można o
niej powiedzieć  ciepłych słów .
" R/H  moment, od którego rozpoczyna się bieg 24
kolejnych godzin.
Doba pracownicza
Do czego jest potrzebna?
1. Dyrektywa planowania czasu pracy;
2. Jednostka, w obrębie której dokonujemy
sumowania czasu pracy (oraz usprawiedliwionej
nieobecności innej niż wyjście prywatne) w celu
jego odniesienia do obowiązującej pracownika
dobowej normy czasu pracy;
3. Limitowanie dyspozycyjności pracownika względem
pracodawcy  odpoczynek dobowy.
Doba pracownicza
" 9.00  9.00, 10.00  10.00, 11.00  11.00
" Pn 9.00  Wt 9.00 (doba pracownicza)
" Wt 9.00  Wt 10.00 (okres, który nie przynależy do
doby pracowniczej)
" Wt 10.00  Śr 10.00 (kolejna doba pracownicza)
" Gdy  R nie jest zgrane z  H o rozpoczęciu doby
decyduje  H np. spóz
nienie pracownika (warto
ewidencjonować spóz
nienia).
" Wcześniejsze przyjście do pracy również nie
rozpoczyna biegu doby pracowniczej!
Doba pracownicza
Wt 8.00  Śr 8.00, ale pracownik otrzymuje szczególne
polecenie przyjścia do pracy w Śr 6.00 ( przedgodziny ).
Ale! zjawisko stałych zmian w rozkładzie czasu pracy
ubranych w polecenie pracy w godzinach nadliczbowych np.
w marcu rozkład niby od 9.00 do 17.00, ale przez cały miesiąc
będziemy przychodzić na 7.00.
Kwestia problematyczna: z jakim wyprzedzeniem czasowym
można polecić pracownikowi pracę w godzinach
nadliczbowych?
Doba pracownicza
Dyrektywa planowania czasu pracy:
R/H min.24 godziny R/H
R/H w kolejnych dobach można wyłącznie opóz
niać (Pn 
8.00; Wt  9.00; Śr  10.00).
Dopiero wystąpienie dnia wolnego powoduje  skasowanie
ustawień dobry pracowniczej.
Zasada niezależna od wymiaru czasu pracy, w którym jest
zatrudniony pracownik.
Zasada dotyczy prawie wszystkich systemów czasu pracy.
Doba pracownicza
" Jednostka, w obrębie której dokonujemy sumowania czasu
pracy.
" Nawet jeśli czas pracy przypada w kilku odcinkach, pomiędzy
którymi przypadają okresy niewykonywania pracy.
" Wt R/H 8.00 Wt K/H 18.00 Śr R/SP 5.00 Śr 8.00 K/SP
oraz K/DP
" Pn R/H 8.00 Pn K/H 16.00 Pn R/SP 16.00 Pn 18.00
K/SP Wt 8.00 K/DP
Doba pracownicza
" po dokonaniu sumowania czasu pracy odnosimy
faktyczny czas pracy (ewentualnie powiększony o
usprawiedliwioną nieobecność w pracy) do normy
czasu pracy (ewentualnie przedłużonego dobowego
wymiaru czasu pracy przy systemach
równoważnych).
" urlop udzielany na część dniówki roboczej
" wyjście prywatne pracownika w trakcie zmiany
roboczej.
" inne zwolnienia (np. wezwanie do sądu).
Odpoczynek dobowy
" 11 nieprzerwanych godzin.
" Zapewniany w każdej dobie pracowniczej.
" Ogranicza powierzanie pracownikowi pracy w godzinach
nadliczbowych w dobie pracowniczej.
" Ogranicza inne formy aktywności polecanej przez pracodawcę
np. dyżur, podróż służbowa.
" Może być naruszony tylko w sytuacji awaryjnej:
nie dotyczy przypadków konieczności prowadzenia akcji
ratowniczej w celu ochrony życia lub zdrowia ludzkiego,
ochrony mienia lub środowiska albo usunięcia awarii.
Odpoczynek dobowy
" Inny wyjątek: pracownicy zarządzający zakładem
pracy w imieniu pracodawcy:
pracownicy zarządzających w imieniu pracodawcy
zakładem pracy - należy przez to rozumieć
pracowników kierujących jednoosobowo zakładem
pracy i ich zastępców lub pracowników wchodzących
w skład kolegialnego organu zarządzającego
zakładem pracy oraz głównych księgowych.
" Nie można ich mylić z kierownikami wydzielonych
komórek/jednostek organizacyjnych pracodawcy!
Odpoczynek dobowy
" Nawet gdy zostanie naruszony w sytuacji zgodnej z prawem:
konieczne udzielenie równoważnego okresu odpoczynku
bezpośrednio po naruszeniu, inaczej niż stanowi przepis.
W przypadkach (dozwolonego naruszenia odpoczynku
dobowego) pracownikowi przysługuje, w okresie
rozliczeniowym, równoważny okres odpoczynku.
" Wyjątki: szczególne systemy RSCP dopuszczające możliwość
przedłużenia dobowego wymiaru czasu pracy do godzin 16 i
24, w których występuje ODPOCZYNEK BEZPOŚREDNI
Przekroczenie dobowe
Rozliczenie czasu pracy w dobie pracowniczej to zsumowanie
czasu pracy oraz usprawiedliwionych nieobecności, a
następnie pomniejszenie wyniku o NDCP bądz
PDWCP (
podwyższony dobowy wymiar czasu pracy)
Zasada: powyżej obowiązującej pracownika normy czasu
pracy.
Zasada ma zastosowanie, gdy:
WDCP ( wymiar dobowy czasu pracy ) = NDCP ( norma
dobowa czasu pracy )
DW
ODWCP( obniżony dobowy wymiar czasu pracy)
Przekroczenie dobowe
Wyjątek: powyżej przedłużonego dobowego wymiaru czasu
pracy,
ale przy jednoczesnym spełnieniu dwóch warunków:
1. wynika on z obowiązującego pracownika rozkładu
(harmonogramu) czasu pracy.
2. jest zgodny z systemem czasu pracy stosowanym wobec
pracownika.
Przekroczenie dobowe
HG 4 7 11 12 4 14
FCP 12 9 13 13 7 14
LPD
Przekroczenie dobowe
Zróżnicowana wysokość dodatku z tytułu przekroczenia normy dobowej.
50% - zasada
100 % - wyjątek, który ma zastosowanie:
1. Pora nocna
2. Nd (W)
3. DwN
4. Św (W)
5. DwŚ
6. Pow. 48 h/tydzień
7. Opóz
nienie w wypłacie ???
Ruchome godziny rozpoczynania pracy
Art. 1401 par. 1 KP
Rozkład czasu pracy może przewidywać różne
godziny rozpoczynania pracy w dniach, które
zgodnie z tym rozkładem są dla pracownika
dniami pracy.
Gwarancja nienaruszalność odpoczynku dobowego
i tygodniowego.
Ponowne podjęcie pracy w tej samej dobie
pracowniczej z przekroczeniem normy nie stanowi
pracy w godzinach nadliczbowych.
Godzina rozpoczęcia pracy zastąpiona
przedziałem czasu
Art. 1401 par. 2 KP
Rozkład czasu pracy może przewidywać przedział
czasu, w którym pracownik decyduje o godzinie
rozpoczęcia pracy w dniu, który zgodnie z tym
rozkładem jest dla pracownika dniem pracy.
Gwarancja nienaruszalność odpoczynku dobowego
i tygodniowego.
Ponowne podjęcie pracy w tej samej dobie
pracowniczej z przekroczeniem normy nie stanowi
pracy w godzinach nadliczbowych.
Wprowadzenie do stosowania
Ruchome godziny rozpoczynania pracy i przedział
czasu, w którym dopuszczalne jest rozpoczęcie pracy,
mogę być wprowadzone jako rozwiązanie generalne,
obowiązujące ogół bądz
część załogi, jak również jako
rozwiązanie indywidualne.
W pierwszym przypadku  układ zbiorowy pracy bądz

porozumienie z zakładowymi organizacjami
związkowymi. Gdy zaistnieje niemożność uzgodnienia
ze wszystkim zakładowymi organizacjami związkowym
wtedy wystarczy uzgodnić z organizacjami
reprezentatywnymi.
Wprowadzenie do stosowania
W przypadku zakładów, w których nie działają
organizacje związkowe, wprowadzenie wskazanych
rozkładów czasu pracy będzie możliwe w
porozumieniu zawierany z przedstawicielami
pracowników, wyłonionymi w trybie przyjętym u
danego pracodawcy.
Reprezentatywność organizacji
związkowej
Art. 24125a. ż 1. Reprezentatywną zakładową organizacją
związkową jest organizacja związkowa:
1) będąca jednostką organizacyjną albo organizacją
członkowską ponadzakładowej organizacji związkowej
uznanej za reprezentatywną na podstawie art. 24117 ż 1 pkt
1, pod warunkiem że zrzesza ona co najmniej 7%
pracowników zatrudnionych u pracodawcy, lub
2) zrzeszająca co najmniej 10% pracowników
zatrudnionych u pracodawcy.
ż 2. Jeżeli żadna z zakładowych organizacji związkowych nie
spełnia wymogów, o których mowa w ż 1, reprezentatywną
zakładową organizacją związkową jest organizacja
zrzeszająca największą liczbę pracowników.
Wprowadzenie do stosowania
" Ruchome godziny rozpoczynania pracy i przedział
czasowy, w którym dopuszczalne jest rozpoczęcie
pracy, mogę być wprowadzone również jako
rozwiązanie jednostkowe.
" Następuje to w oparciu o pisemny wniosek
pracownika i jest to zupełnie niezależne od
brzmienia układu zbiorowego pracy lub istnienia
jakiegokolwiek porozumienia z organizacjami
związkowymi.
Odpracowywanie wyjść prywatnych
" Art. 151 par 21 Kodeksu pracy
" Nie stanowi pracy w godzinach nadliczbowych czas
odpracowania zwolnienia od pracy, udzielonego
pracownikowi, na jego pisemny wniosek, w celu załatwienia
spraw osobistych.
" Odpracowywanie zwolnienia nie może naruszać prawa
pracownika do odpoczynku dobowego i tygodniowego.
" Całkowita zmiana dotychczasowej praktyki organów
kontroli.
" Kolejność: najpierw wyjście prywatne, dopiero póz
niej
odpracowanie.
Tydzień pracowniczy
" przez tydzień - należy rozumieć 7 kolejnych dni
kalendarzowych, poczynając od pierwszego dnia okresu
rozliczeniowego.
" Służy przede wszystkim do identyfikacji odpoczynku
tygodniowego oraz jest dyrektywą planowania czasu pracy.
" Nie ma znaczenia w kontekście normy tygodniowej
(przeciętna).
" Tydzień o obowiązek zapewnienia niedzieli wolnej od pracy
raz na cztery tygodnie  stanowisko PIP
Odpoczynek tygodniowy
Wt Śr Cz Pt Sb Nd Pn WCP
40h
40h
40h
40h
24h
Suma 184h
Odpoczynek tygodniowy
Pt Sb Nd Pn Wt Śr Cz WCP
40h
40h
40h
40h
8h
Suma 168h
Odpoczynek tygodniowy
Wt Śr Cz Pt Sb Nd Pn Wt Śr Cz Pt Sb Nd Pn
Odpoczynek tygodniowy
Wt Śr Cz Pt Sb Nd Pn Wt Śr Cz Pt Sb Nd Pn
Odpoczynek tygodniowy
Wt Śr Cz Pt Sb Nd Pn Wt Śr Cz Pt Sb Nd Pn
Odpoczynek tygodniowy
Wt Śr Cz Pt Sb Nd Pn Wt Śr Cz Pt Sb Nd Pn
Odpoczynek tygodniowy
Wt Śr Cz Pt Sb Nd Pn Wt Śr Cz Pt Sb Nd Pn
Odpoczynek tygodniowy
Wt Śr Cz Pt Sb Nd Pn Wt Śr Cz Pt Sb Nd Pn
Odpoczynek tygodniowy
" 35 godzin lub w wersji skróconej min. 24 godziny.
" Przejście pracownika na wcześniejszą zmianę.
" Odpoczynek tygodniowy zawsze liczymy  od końca .
" Zawsze odpoczynek tygodniowy musi obejmować min. jeden
dzień wolny od pracy.
" Jak powinien wyglądać dzień wolny  stanowisko PIP
" Problem niepełnych tygodni
" Niedziela pracująca  niekoniecznie odpoczynek tygodniowy
musi przypadać na DwN
Wymiar i norma czasu pracy
Wymiar czasu pracy  definicja najprostsza z prostych:
maksymalna liczba godzin, które pracodawca może
zaplanować pracownikowi sporządzając plan pracy w okresie
rozliczeniowym.
Norma czasu pracy  określona normatywnie graniczna
wartość czasu pracy (w typowej sytuacji  ujęta dobowo i
tygodniowo), które przekroczenie uprawnia pracownika do
zwiększonej gratyfikacji finansowej bądz
rekompensaty
naturalnej w określonym przepisami prawa trybie
Rozwiązania umowne i notyfikacyjne
Norma czasu pracy nie jest uzależniona od wymiaru czasu
pracy (nawet w przypadku pracowników o orzeczonym
stopniu niepełnosprawności).
Norma czasu pracy zależy od szczególnej cechy podmiotowej
pracownika.
Może być umownie potraktowana korzystniej niż to co wynika
z przepisów powszechnie obowiązujących.
W systemach równoważnych: wskazana informacja o
dopuszczalności przedłużenia dobowego wymiaru czasu
pracy.
Rozwiązania umowne i notyfikacyjne
przeciętnie, przeciętnie, przeciętnie (40 godzin i 5
dni).
norma tygodniowa funkcjonuje w okresie
rozliczeniowym ( (& ) w przyjętym okresie
rozliczeniowym ).
odmiennie określamy normę tygodniową w
przypadku pracowników o orzeczonym stopniu
niepełnosprawności oraz w systemie ruchu ciągłego.
wymiar czasu pracy nie ma znaczenia dla normy
tygodniowej.
Wymiar i norma czasu pracy
Reguły ustalania wymiaru mają charakter normatywny
Za wyjątkiem systemu przedłużonego czasu pracy są
jednakowe dla wszystkich systemów czasu pracy.
Wymiar czasu pracy zależy od długości okresu rozliczeniowego
przyjętego przez pracodawcę i układu dni kalendarzowych w
okresie rozliczeniowym.
Pozwala nam ustalić maksymalną liczbę dniówek roboczych
oraz minimalną liczbę dni wolnych od pracy.
Wymiar i norma czasu pracy
Wt Śr Cz Pt Sb Nd Pn WCP
40h
40h
40h
40h
24h
Suma 184h
Wymiar i norma czasu pracy
Wt Śr Cz Pt Sb Nd Pn WCP
8 8 8 8 8 40h
8 8 8 8 8 40h
8 8 8 8 8 40h
8 8 8 8 8 40h
8 8 8 24h
Suma: 184h
Wymiar i norma czasu pracy
Dzieląc wymiar czasu pracy uzyskamy informację o
maksymalnej liczbie dni pracy w okresie
rozliczeniowym: 184 : 8 = 23
Reguły ustalania wymiaru czasu pracy są
dostosowane do sytuacji, w której dniem wolnym z
tytułu przeciętnie 5  dniowego tygodnia pracy jest
sobota.
Wymiar i norma czasu pracy
Odejmując od liczby dni kalendarzowych
przypadających w okresie rozliczeniowym
maksymalną liczbę dni pracy uzyskamy
minimalną liczbę dni wolnych od pracy: 31 
23 = 8 (za wyjątkiem systemu weekendowego
czasu pracy i systemu skróconego tygodnia
pracy)
Wymiar i norma czasu pracy
Wtza Śr Cz Pt Sb Nd Pn WCP
Dw5 8 8 8 8 8 40h
Dw5 8 8 8 8 8 40h
Dw5 8 8 8 8 8 40h
Dw5 8 8 8 8 8 40h
8 8 8 24h
22 x 8h = 176 (czyli  8h za Suma: 184h
mało)
Wymiar i norma czasu pracy
Sb Nd Pn Wt Śr Cz Pt WCP
8 8 8 40h
8 8 8 8 8 40h
8 8 8 8 8 40h
8 8 8 8 8 40h
8 8 8 8h
Suma 168h
Wymiar i norma czasu pracy
Sb x Nd Pn Wt Śr Cz Pt WCP
8
8 8 Dw5 8 8 8 40h
8 8 Dw5 8 8 8 40h
8 8 Dw5 8 8 8 40h
8 8 Dw5 8 8 8 40h
8 8 8h
22 x 8 = 176 (o 8 h za dużo) Suma: 168h
Wymiar i norma czasu pracy
Wt Śr Cz Pt Sb Nd Pn WCP
8 8 8 8 8 4* 8 40h
8 8 DwN Dw5 Dw5 12** 8 40h
*
DwN
8 8 8 8 8 40h
**/2 h
8 8 8 8 8 8 40h
8 Dw5 Dw5 24h
23 dni pracy, 4 Dw5, 4 Nd Suma: 184h
Wymiar i norma czasu pracy
Stosując inny system czasu pracy niż podstawowy możemy się
posłużyć dzielnikiem właściwym dla systemu czasu pracy,
który stosujemy (maksymalnym dopuszczalnym
przedłużeniem dobowym wymiaru czasu pracy).
184 : 12 (dopuszczalne przedłużenie dobowego wymiaru
czasu pracy w klasycznym systemie równoważnym) =
15 dniówek 12-godzinnych oraz
jedna 4-godzinna dniówka wyrównująca
Wymiar i norma czasu pracy
Wt Śr Cz Pt Sb Nd Pn WCP
12 12 12 12 Dw5 12 40h
12 12 12 12 Dw5 12 40h
12 12 12 12 Dw5 12 40h
DwH DwH DwH DwH Dw5 DwH 40h
DwH DwH 4/12 24h
15 x 12h plus 1 x 4h Suma: 184h
Wymiar i norma czasu pracy
Wt Śr Cz Pt Sb Nd Pn WCP
12 4 12 4 8 8 40h
12 4 12 4h/D 8 40h
w
8 12 4 12 4 40h
8 12 4 12 4 40h
10 10 4 24h
Liczba dniówek taka sama Suma: 184h
jak w PSCP
Wymiar i norma czasu pracy****
Wt Śr Cz Pt Sb Nd Pn WCP
12/UO
4 12 4 8 8 40h
12 4/ZL 12/ZL 4/ZL ZL ZL 8/ZL 40h
8 12 4 12 4/D 40h
W5
8 12 4/12 12 4 4 40h
10/+2
10 4 24h
Liczba dniówek taka sama Suma: 184h
jak w PSCP
Skutki przeszacowania wymiaru
czasu pracy
Wt Śr Cz Pt Sb Nd Pn WCP
12 12 12 12 Dw5 12 40h
12 12 12 12 Dw5 12 40h
12 12 12 12 Dw5 12 40h
12 12 DwH DwH Dw5 DwH 40h
DwH DwH 4 24h
17 x 12h plus 1 x 4h=208 Suma: 184h
Skutki przeszacowania wymiaru czasu
pracy
Pracodawca zaplanował pracę w godzinach nadliczbowych 
odpowiedzialność wykroczeniowa (na tym właśnie polega planowanie
pracy w godzinach nadliczbowych).
Wymiar czasu pracy wynosi w przykładzie 184 godzin, a pracodawca
zaplanował pracownikowi w harmonogramie 208 godzin.
Dokonując rozliczenia czasu pracy nie możemy uznać, że pracownik
przekroczył normę dobową powyżej 8ej godzin pracując zgodnie z
rozkładem czasu pracy 12 godzin.
Skutki przeszacowania wymiaru
czasu pracy
W związku z powyższym każda godzina nadliczbowa
wynikająca z przykładu będzie traktowana jak przekroczenie
tygodniowe (100 % dodatku oprócz normalnego
wynagrodzenia).
Gdyby pracownikowi zaplanowano prawidłowo czas pracy, a
praca ponad normę byłaby wynikiem przyjścia do pracy w dwa
DwH i pracy po 12 godzin  w rozliczeniu czasu pracy
mielibyśmy (prawdopodobnie) 16  setek i 8  pięćdziesiątek .
Skutki przeszacowania wymiaru
czasu pracy
Wt Śr Cz Pt Sb Nd Pn WCP
12 12 12 12 Dw5 12 40h
12 12 12 12 Dw5 12 40h
12 12 12 12 Dw5 12 40h
8 8
12 12
DwH DwH Dw5 DwH 40h
4 4
DwH DwH 4 24h
15 x 12h plus 1 x 4h +
Suma: 184h
24h=208
Brzmienie art.130 KP  uchylone
wyrokiem TK
Art. 130. ż 1. Obowiązujący pracownika wymiar czasu pracy w
przyjętym okresie rozliczeniowym, ustalany zgodnie z art. 129
ż 1, oblicza się:
1) mnożąc 40 godzin przez liczbę tygodni przypadających w
okresie rozliczeniowym, a następnie
2) dodając do otrzymanej liczby godzin iloczyn 8 godzin i
liczby dni pozostałych do końca okresu rozliczeniowego,
przypadających od poniedziałku do piątku.
ż 2. Każde święto występujące w okresie rozliczeniowym i
przypadające w innym dniu niż niedziela obniża wymiar czasu
pracy o 8 godzin.
Wymiar czasu pracy
1. Każdy pełny tydzień (cykl 7 kolejnych dni licząc od
pierwszego dnia kalendarzowego okresu rozliczeniowego)
przypadający w okresie rozliczeniowym oznacza plus 40
godzin.
2. Każdy dzień wystający poza pełne tygodnie, który przypada
pomiędzy poniedziałkiem a piątkiem oznacza plus 8 godzin.
3. Każde święto przypadające w okresie rozliczeniowym w
innym dniu niż niedziela (czyli pomiędzy poniedziałkiem a
sobotą), bez względu na to czy w pełnym tygodniu, czy
wśród dni wystających, pomniejsza wymiar czasu pracy o 8
godzin.
Wymiar czasu pracy
z uwzględnieniem świąt
Wt Śr Cz Pt Sb Nd Pn WCP
8 8 Św. 8 Dw5 8 40h
8 8 8 8 Dw5 8 40h
8 8 8 8 Dw5 8 40h
8 8 8 8 Dw5 8 40h
8 8 8 24h
Suma: 184h  8 h = 176h
Wymiar czasu pracy
z uwzględnieniem świąt
Wt Śr Cz Pt Sb Nd Pn WCP
8 8 8 8/Dw Św./8 8 40h
s
8 8 8 8 Dw5 8 40h
8 8 8 8 Dw5 8 40h
8 8 8 8 Dw5 8 40h
8 8 Dw5 24h
Zaplanowano 176h Suma: 184h  8 h = 176h
Wymiar czasu pracy
So Nd Pn Wt Śr Cz Pt WCP
Św 8 8 Św 8 40h
8 8 8 8 8 40h
8 8 8 8 8 40h
8 8 8 8 8 40h
Dw5 8h
Suma: 152 godziny
Systemy czasu pracy - zasada
Art. 129. ż 1. Czas pracy nie może przekraczać 8 godzin na
dobę i przeciętnie 40 godzin w przeciętnie pięciodniowym
tygodniu pracy w przyjętym okresie rozliczeniowym
nieprzekraczającym 4 miesięcy:
1. z zastrzeżeniem ż 2
2. z zastrzeżeniem art. 135-138, 143 i 144.
Zasada!
Gdy nic innego nie wynika z przepisów prawa zakładowego
stosujemy ten system.
PSCP
Wt Śr Cz Pt Sb Nd Pn WCP
8 8 8 8 12 8 40h
8 8 8 8 8 40h
8 8 8/ZL 8/Dw ZL ZL 8/ZL 40h
/ZL
8 8 8 8 8 40h
8 8 8 24h
Suma: 184h
PSCP
Wt Śr Cz Pt Sb Nd Pn WCP
8 8 8 8 8 8 40h
8 8 8 8 8 40h
8 8 8 UW 8 40h
8 8 8 8 8 40h
8 8 8 24h
Suma: 184h
PSCP nudny
Wt Śr Cz Pt Sb Nd Pn WCP
8 8 8 8 1 8 40h
8 8 8 8 8 40h
8 8 8 8 8 40h
8 8 8 DW 8 40h
8 8 8 24h
Suma: 184h
PSCP
Wt Śr Cz Pt Sb Nd Pn WCP
8 8 8 8 12 8 40h
8 8 8 8 8 40h
8 8 8 8 8 40h
8 8 8 8 8 40h
8 8 8 24h
Suma: 184h
PSCP
Wt Śr Cz Pt Sb Nd Pn WCP
8 8 8 8 12 10 8 40h
H8:2W(
8 8 8 8 40h
Nd)/6
(FCP)
8 8 UW 8 8 40h
DW5/ZL
8 8 8 ZL ZL 8/ZL 40h
8/ZL 8/ZL 8/ZL 24h
Suma: 184h
PSCP
Wt Śr Cz Pt Sb Nd Pn WCP
8 8 8 8 12 12 DwN 40h
8 8 8 8 12 12 DwN 40h
8 8 8 8 12 12 DwN 40h
8 Dw5 Dw5 Dw5 12 12 DwN 40h
Dw5 8 8+4 24h
Suma: 184h
PSCP
Wt Śr Cz Pt Sb Nd Pn WCP
8 8 8 8+4 8 40h
8 8 8 8+4 8 40h
8+4 8+4 8+4 8+4 8+4 40h
8 8 8 8+4 8 40h
8 8 8+4 24h
Suma: 184h
PSCP
Wt Śr Cz Pt Sb Nd Pn WCP
8 8 8 8+4 8 40h
8 8 8 8+4 8 40h
8+4 8+4 8+4 8+4 8+4 40h
8 8 8 8+4 4W/4 40h
8 8 8+4 24h
Suma: 184h
PSCP
Sb Nd Pn Wt Śr Cz Pt WCP
8 8 Dw5 8 8 8 40h
8 8 Dw5 8 8 8 40h
8 8 Dw5 8 8 8 40h
8 8 Dw5 8 8 8 40h
Dw5 8 8h
21 x 8 = 168 Suma: 168h
PSCP
Wt Śr Cz Pt Sb Nd Pn WCP
H: H:
8 8 8 8 8 40h
8h DwN/
/12FCP
12FCP
8 8 8 Dw5 Dw5 8 40h
8 8 8 8 8 8 40h
8 8 8 8 8 8 40h
8 Dw5 Dw5 24h
23 dni pracy, 4 Dw5, 4 Nd Suma: 184h
Równoważny system czasu pracy
Art. 135. ż 1 Kodeksu pracy
Jeżeli jest to uzasadnione rodzajem pracy lub jej organizacją,
może być stosowany system równoważnego czasu pracy, w
którym jest dopuszczalne przedłużenie dobowego wymiaru
czasu pracy, nie więcej jednak niż do 12 godzin, w okresie
rozliczeniowym nieprzekraczającym 1 miesiąca.
Przedłużony dobowy wymiar czasu pracy jest równoważony
krótszym dobowym wymiarem czasu pracy w niektórych
dniach lub dniami wolnymi od pracy.
RSCP
W szczególnie uzasadnionych przypadkach okres
rozliczeniowy, o którym mowa w ż 1, może być
przedłużony, nie więcej jednak niż do 3 miesięcy.
Przy pracach uzależnionych od pory roku lub
warunków atmosferycznych okres rozliczeniowy, o
którym mowa w ż 1, może być przedłużony, nie
więcej jednak niż do 4 miesięcy.
RSCP
Art. 150 ż 2. Pracodawca, u którego nie działa
zakładowa organizacja związkowa, a także pracodawca,
u którego zakładowa organizacja związkowa nie wyraża
zgody na ustalenie lub zmianę systemów i rozkładów
czasu pracy oraz okresów rozliczeniowych czasu pracy,
może stosować okresy rozliczeniowe czasu pracy
określone w art. 135 ż 2 i 3 (RSCP przedłużony okres
rozliczeniowy) - po uprzednim zawiadomieniu
właściwego inspektora pracy.
RSCP
Przy planowaniu czasu pracy nie musimy posługiwać się
wartością 8 godzin w dobie.
Możemy stosować przedłużony dobowy wymiar czasu pracy i
nie oznacza to wykonywania pracy w godzinach
nadliczbowych wynikających z przekroczenia normy dobowej
czasu pracy.
Przedłużenie wynika z przepisów prawa zakładowego 
ustawodawca wskazuje nam tylko wielkości graniczne.
Równoważnie polega na obniżonym dobowym wymiarze
czasu pracy lub w grafiku pojawiają się nam DwH.
W takich dniach ponownie znaczenia nabiera norma dobowa
czasu pracy.
RSCP*  wariant klasyczny
Wt Śr Cz Pt Sb Nd Pn WCP
12 4 12 4 8 40h
12 4 12(U 4 8 40h
W)
8 12 4(12) 12(W 4 40h
Sąd)
8 12 4 12/NN 12 4 40h
10 10 4 24h
Liczba dniówek taka sama jak w Suma: 184h
PSCP
RSCP**  wariant klasyczny
Wt Śr Cz Pt Sb Nd Pn WCP
12 4/Zl 12/Zl 4/Zl 8 40h
12 4 12(UWŻ 4 8 40h
)
8 12 4(12) 12(WS) 4 40h
8 12 4 12 12 4 40h
10/Uw 10/UW 4/Uw 24h
Liczba dniówek taka sama jak w PSCP Suma: 184h
RSCP  wariant niestandardowy
Wt Śr Cz Pt Sb Nd Pn FCP
12 12 12 12 Dw5 12 60h
DwH DwH DwH DwH/ Dw5 12 12h
8
12 12 12 12 12 12 72h
12 12/U 12 Dw5 Dw5 DwH 36h
W
DwH 2 2 4h
15 x 12h plus 2 x 2h Suma: 184h
RSCP***  wariant niestandardowy
Wt Śr Cz Pt Sb Nd Pn FCP
12 12 12 12 Dw5/ 12 60h
8
DwH DwH DwH DwH/ Dw5 12 12h
8
12 12 12 12 12 12 72h
12 12/U 12 Dw5 Dw5 DwH 36h
W
DwH 2 2/Dw 4h
5
15 x 12h plus 2 x 2h Suma: 184h
RSCP  max 16 godzin
Art. 136. ż 1 Kodeksu pracy
Przy pracach polegających na dozorze urządzeń lub związanych z częściowym
pozostawaniem w pogotowiu do pracy może być stosowany system
równoważnego czasu pracy, w którym jest dopuszczalne przedłużenie
dobowego wymiaru czasu pracy, nie
więcej jednak niż do 16 godzin, w okresie
rozliczeniowym nieprzekraczającym 1 miesiąca.
W tym systemie czasu pracy pracownikowi przysługuje, bezpośrednio po każdym
okresie wykonywania pracy w przedłużonym dobowym wymiarze czasu pracy,
odpoczynek przez czas odpowiadający co
najmniej liczbie przepracowanych godzin,
niezależnie od odpoczynku tygodniowego.
RSCP  max 16 godzin
W systemie, w którym pracownik świadczy pracę przez więcej niż 12
godzin na dobę, nie zawsze jest możliwe zapewnienie 11 godzin
odpoczynku dobowego.
Wobec tego ustawodawca wprowadził tzw. równoważny okres
odpoczynku, polegający na tym, iż pracownikowi przysługuje
bezpośrednio po każdym okresie wykonywania pracy w przedłużonym
dobowym wymiarze czasu pracy odpoczynek przez czas odpowiadający co
najmniej liczbie przepracowanych godzin, niezależnie od odpoczynku
tygodniowego.
Zgodnie z literalnym brzmieniem przepisu zasady równoważnego okresu
odpoczynku nie należy stosować, jeśli dobowy wymiar czasu pracy nie
przekroczył 13 godzin, wobec czego możliwe jest stosowanie przepisów o
11-godzinnym nieprzerwanym odpoczynku.
RSCP  max 16 godzin
Wt Śr Cz Pt Sb Nd Pn WCP
16 16 8 40h
16 16 8 40h
8 16 16 40h
8 16 16 40h
16 8 24h
Suma: 184h
RSCP  max 16 godzin
" Granice pracy w godzinach nadliczbowych
" Możemy stosować przedłużony dobowy wymiar
czasu pracy.
" Nie trzeba posługiwać się tylko 16 godzinami jako
dobowym wymiarem
" Przedłużenie wynika z przepisów prawa zakładowego
 ustawodawca wskazuje nam tylko wielkości
graniczne.
" Równoważnie polega przede wszystkim na
pojawieniu się DwH.
RSCP  max 16 godzin
" Nie ma odpoczynku dobowego  pojawia się
odpoczynek bezpośredni.
" Nic się nie zmienia w odpoczynku tygodniowym 
zupełnie niezależny od odpoczynku bezpośredniego.
" Problem odpoczynku bezpośredniego przy
powierzeniu pracy w godzinach nadliczbowych 
przepis: w przedłużonym dobowym wymiarze czasu
pracy
RSCP  max 24 godzin
Art. 137. Kodeksu pracy
Do pracowników zatrudnionych przy pilnowaniu mienia lub
ochronie osób, a także pracowników zakładowych straży pożarnych
i zakładowych służb ratowniczych może być stosowany system
równoważnego czasu pracy, w którym jest dopuszczalne
przedłużenie dobowego wymiaru czasu pracy do 24 godzin, w
okresie rozliczeniowym nieprzekraczającym 1 miesiąca.
W tym systemie czasu pracy pracownikowi przysługuje,
bezpośrednio po każdym okresie wykonywania pracy w
przedłużonym dobowym wymiarze czasu pracy, odpoczynek przez
czas odpowiadający co najmniej liczbie przepracowanych godzin,
niezależnie od odpoczynku tygodniowego.
RSCP  max 24 godzin
W szczególnie uzasadnionych przypadkach
okres rozliczeniowy, o którym mowa w ż 1,
może być przedłużony, nie więcej jednak niż
do 3 miesięcy.
Przy pracach uzależnionych od pory roku lub
warunków atmosferycznych okres
rozliczeniowy, o którym mowa w ż 1, może być
przedłużony, nie więcej jednak niż do 4
miesięcy.
RSCP  max 24 godziny
Wt Śr Cz Pt Sb Nd Pn WCP
16 24 40h
24 24 40h
12 20 40h
24 22 40h
18 24h
Suma: 184h
Skrócony tydzień pracy
Art. 143 Kodeksu pracy
Na pisemny wniosek pracownika może być do niego
stosowany system skróconego tygodnia pracy.
W tym systemie jest dopuszczalne wykonywanie pracy
przez pracownika przez mniej niż 5 dni w ciągu tygodnia,
przy równoczesnym przedłużeniu dobowego wymiaru
czasu pracy, nie więcej niż do 12 godzin, w okresie
rozliczeniowym nieprzekraczającym 1 miesiąca.
zawsze na wniosek i postanowienie w umowie o pracę
zmiana wymaga wypowiedzenia/porozumienia
brak możliwości zastosowania przedłużonego okresu
rozliczeniowego z pakietu antykryzysowego
STCP
Wt Śr Cz Pt Sb Nd Pn WCP
12 12 12 8 Dw5 40h
12 12 12 4 Dw5 40h
12 12 12 12 Dw5 40h
12 12 12 12 Dw5 40h
4 24h
14 x 12h plus 2 x 4h plus 1 Suma: 184h
x 8h
STCP
" Utożsamia się z pracą od poniedziałku do czwartku, którą
uzupełnia system weekendowy.
" Brak normatywnego określenia, w jakie dni praca w
skróconym tygodniu pracy może być wykonywana.
" Zarówno dni powszednie, jak też niedziele, (warunek:
dopuszczalność pracy w niedziele).
" Brak wymogu, aby praca była wykonywana w ramach
kolejnych dni tygodnia - pomiędzy dniami pracy mogą więc
występować również dni wolne.
Weekendowy system czasu pracy
Art. 144 Kodeksu pracy
Na pisemny wniosek pracownika może być do niego
stosowany system czasu pracy, w którym praca jest
świadczona wyłącznie w piątki, soboty, niedziele i święta. W
tym systemie jest dopuszczalne przedłużenie dobowego
wymiaru czasu pracy, nie więcej jednak niż do 12 godzin, w
okresie rozliczeniowym nieprzekraczającym 1 miesiąca.
zawsze na wniosek i postanowienie w umowie o pracę
zmiana wymaga wypowiedzenia/porozumienia
brak możliwości zastosowania przedłużonego okresu
rozliczeniowego z pakietu antykryzysowego
WCP
Wt Śr Cz Pt Sb Nd Pn WCP
12 12 12 40h
12 12 12 40h
12 12 12 40h
12 12 12 40h
24h
Tylko 144 godziny (brak
Suma: 184h
możliwości wypracowania
wymiaru czasu pracy)
System przedłużonego czasu pracy
Art. 138. ż 1. Przy pracach, które ze względu na technologię produkcji nie
mogą być wstrzymane (praca w ruchu ciągłym), może być stosowany
system czasu pracy, w którym jest dopuszczalne przedłużenie czasu pracy
do 43 godzin przeciętnie na tydzień w
okresie rozliczeniowym
nieprzekraczającym 4 tygodni, a jednego dnia w
niektórych tygodniach w tym okresie dobowy wymiar czasu pracy może
być przedłużony do 12 godzin.
Za każdą godzinę pracy powyżej 8 godzin na dobę w dniu wykonywania
pracy w przedłużonym wymiarze czasu pracy pracownikowi przysługuje
dodatek do wynagrodzenia, o którym mowa w art. 1511 ż 1 pkt 1.
System przedłużonego czasu pracy
System ten można stosować, jeśli praca nie może być wstrzymana:
1. ze względu na technologię produkcji (praca w ruchu ciągłym) oraz
2. ze względu na konieczność ciągłego zaspokajania potrzeb
ludności.
Występowanie przesłanek dopuszczających zastosowanie SPCP
umożliwiają wykorzystanie tego systemu, lecz nie obligują do tego
pracodawcy.
Często pracodawcy korzystają w tej sytuacji z równoważnego czas
pracy, pozwalającego na przedłużenie dobowego wymiaru czasu
pracy do 12 godzin i dwuzmianową organizację pracy w skali doby.
System przedłużonego czasu pracy
Wt Śr Cz Pt Sb Nd Pn WCP
8 8 8 8 44h
12
8 8 8 8 8 40h
8 8 8 8 44h
12
8 8 8 8 44h
12
0h
20 (17 x 8 + 3 X 12) Suma: 172h
System przedłużonego czasu pracy
" Praca powyżej 8 godzin zgodnie z rozkładem czasu
pracy nie jest pracą nadliczbową, ale w wymiarze
gratyfikacji już tak.
" Mogą wystąpić  zwykłe godziny nadliczbowe, które
będą wynagradzane na ogólnych zasadach.
" Praca w przedłużonym wymiarze czasu pracy jest
zaliczana do limitu przeciętnego tygodniowego czasu
pracy, ale nie do limitu rocznego godzin
nadliczbowych.
" Odpoczynki dobowe i tygodniowe  zasady ogólne.
System przedłużonego czasu pracy
Wt Śr Cz Pt Sb Nd Pn WCP
8 8 8 48h
12 12
8 8 8 8 8 40h
8 8 8 8 8 40h
8 8 8 8 44h
12
20 (17 x 8 + 3 X 12)
Suma: 172h
Nietypowe godziny
nadliczbowe
System przedłużonego czasu pracy
Wt Śr Cz Pt Sb Nd Pn WCP
8 8 8 8 42h
10
8 8 8 8 42h
10
8 8 8 8 44h
12
8 8 8 8 44h
12
20 (16 x 8 + 2 x 12 + 2 x 10)
Suma: 172h
Nietypowe godziny
nadliczbowe
Roczny limit godzin nadliczbowych
Limit funkcjonuje w roku kalendarzowym.
150 godzin według ustawy, ale można podnieść lub obniżyć.
Styczeń  grudzień  brak możliwości modyfikacji okresu.
Max to ok. 360  370 godzin (nie 416), a w systemie
przedłużonego czasu pracy jeszcze mniej.
Obejmuje tylko godziny nadliczbowe wynikające ze
szczególnych potrzeb pracodawcy.
Sposób rekompensaty pracy w godzinach nadliczbowych nie
ma znaczenia dla zachowania limitu.
A
ączony limit czasu pracy i godzin
nadliczbowych
48 godzin przeciętnie na tydzień w okresie rozliczeniowym.
W poszczególnych tygodniach możemy limit ten przekraczać,
ocena zachowania limitu następuje w oparciu o dane
historyczne z okresu rozliczeniowego.
Problem wpływu dni wystających poza pełne tygodnie na limit
przeciętny tygodniowy.
Problem wpływu usprawiedliwionej nieobecności na
zachowanie limitu przeciętnego tygodniowego.
Ratuje nas udzielanie czasu wolnego w zamian za pracę w
godzinach nadliczbowych.
Obejmuje wszelkie rodzaje pracy nadliczbowej.
Rejestrator czasu pracy
Służy do bieżącego monitorowania zdarzeń związanych z
wykonywaniem przez pracownika pracy.
Porządek prawny nie narzuca pracodawcy obligatoryjnego
rejestratora.
Wybór rejestratora: regulamin pracy lub informacja o
dodatkowych warunkach zatrudnienia.
Niedopuszczalność stosowania rejestratorów danych
biometrycznych.
Rejestrator służy pracodawcy, a nie pracownikowi.
Spóz
nienie, wcześniejsze wyjście z pracy  tytuł do
pomniejszenia wynagrodzenia.
Rejestrator czasu pracy
karta magnetyczna
karta elektroniczna
lista obecności
 dzień dobry
nie ma powszechnego obowiązku archiwizacji
 czemu kontrola prosi o rejestrator?
książka wyjść prywatnych/służbowych  z
ródło
wielu problemów.
Podstawowy przepis
Art. 149. ż 1. Kodeksu pracy
Pracodawca prowadzi ewidencję czasu pracy pracownika
do celów prawidłowego ustalenia jego wynagrodzenia i
innych świadczeń związanych z pracą. Pracodawca
udostępnia tę ewidencję pracownikowi, na jego żądanie.
ż 2.
W stosunku do pracowników objętych systemem
zadaniowego czasu pracy, pracowników zarządzających w
imieniu pracodawcy zakładem pracy oraz pracowników
otrzymujących ryczałt za godziny nadliczbowe lub za
pracę w porze nocnej nie ewidencjonuje się godzin pracy.
Ewidencja czasu pracy
Cel podstawowy prowadzenia ewidencji czasu pracy:
zgromadzenie niezbędnych danych do prawidłowego
naliczenia wynagrodzenia.
Realizacja wskazanego celu decyduje o zakresie
szczegółowości danych zawieranych w ewidencji.
8 godzin czy 8.00  16.00?
Czy odpoczynki muszą być uwzględniane w
ewidencji?
Czy przerwy muszą być uwzględniane w ewidencji
czasu pracy?
Ewidencja czasu pracy
Dla każdego pracownika!!!
Inna treść (bez ujęcia godzinowego) w przypadku:
pracowników zatrudnionych w zadaniowym systemie czasu
pracy,
pracowników zarządzających,
pracowników otrzymujących ryczałt za pracę w porze nocnej
lub za pracę w godzinach nadliczbowych.
Co zawieramy w ewidencji, gdy nie ma wymogu prowadzenia
jej w ujęciu godzinowym?
Ewidencja czasu pracy
Problemy i sytuacje nietypowe:
Osoby kierujące wydzieloną komórką organizacyjną.
Grupy zawodowe, które nie pracują w godzinach
nadliczbowych, lecz świadczą pracę poza rozkładem
normalnym rozkładem czasu pracy (np. ustawa o
służbie cywilnej, ustawa o urzędnikach
państwowych).
Nauczyciele, pracownicy naukowo-dydaktyczni.
Pracownicy zatrudnieni w zadaniowym systemie
czasu pracy, gdy wystąpi praca w godzinach
nadliczbowych.
Ewidencja czasu pracy
Nie ma jednego wzoru ewidencji czasu pracy.
Każdy zakład ma swoją specyfikę, w praktyce występują różne
zdarzenia.
Ewidencja musi mieć charakter indywidualny  co to oznacza?
Dokumentowa? Elektroniczna?
Ewidencja czasu pracy
Tygodniowa, miesięczna, roczna ? Jak długi okres powinna obejmować?
Sporządzana codziennie? raz w miesiącu?
Zapoznawać pracownika? Pracownik powinien podpisać ewidencję?