Rok I

LP.	TEMAT LEKCJI TREŚCI NAUCZANIA		Poziom wymagań programowych - wiedza i umiejętności ucznia, a także wiadomości powiązane z innymi dziedzinami wiedzy
						PODSTAWOWY	PONADPODSTAWOWY
1		Dźwięk i jego właściwości. Wysokość dźwięku. Barwa. Głośność. Czas trwania dźwięku. Akustyka wnętrz.	Wymienienie i opisanie podstawowych cech dźwięku: wysokości, barwy, głośności. Pojęcie oktawy. Nazywanie dźwięków literami i solmizacją. Położenie dźwięków na klawiaturze (nazwy klawiszy). Przykłady wnętrz o dobrej i złej akustyce.	Wyjaśnienie pojęcia alikwotu. Nazwy i położenie oktaw na klawiaturze. Wyjaśnienie pojęcia częstotliwości drgań, infradźwięku i ultradźwięku. Podanie częstotliwości dźwięku wzorcowego. Wyjaśnienie pojęcia pogłosu.
2		Instrumenty muzyczne. Głos. Podział instrumentów. Mowa i śpiew. Rodzaje głosów. Piękne głosy.	Podział instrumentów muzycznych na grupy i podanie przykładów z każdej grupy. Wyjaśnienie różnicy między mową i śpiewem. Zasadnicze rodzaje ludzkich głosów. Do czego służy szkolenie głosu i na czym polega. Opisanie słuchanego utworu muzycznego.	Podział instrumentów muzycznych na grupy i podgrupy i wymienienie przykładów z każdej z grup. Różne sposoby wydawania głosu: murmurando, falset, gwizd. Znajomość nazwisk kilku sławnych śpiewaków polskich i zagranicznych. Skonstruowanie „instrumentu muzycznego” ze szklanek napełnionych wodą i zagranie na nim melodii. Charakterystyka głosu śpiewaka na podstawie słuchanego utworu.
3		Instrumenty dęte. Zasada działania. Instrumenty dęte drewniane - budowa i działanie. Flet, klarnet, saksofon.	Budowa instrumentu dętego drewnianego na przykładzie fletu prostego. Sposób gry na instrumencie dętym drewnianym na przykładzie fletu prostego. Opis i rozpoznanie wybranych instrumentów dętych drewnianych. Opisanie słuchanego utworu muzycznego.	Zasada działania instrumentu dętego drewnianego - skracanie słupa powietrza. Porównanie budowy instrumentów i sposobu gry na wybranych instrumentach dętych drewnianych. Wskazanie na klawiaturze i porównanie ich skal. Jak nazywają się członkowie „rodziny” saksofonów. Charakterystyka barwy dźwięku instrumentu na podstawie słuchanego utworu.
4		Instrumenty dęte blaszane. Zasada działania. Trąbka, puzon.	Opis budowy trąbki i puzonu. Rozpoznanie na ilustracji. Opisanie słuchanego utworu muzycznego.	Zasada działania instrumentów dętych blaszanych. Wentyle. Porównanie budowy trąbki i puzonu. Wentyle i suwak. Wskazanie na klawiaturze i porównanie ich skal. Charakterystyka barwy dźwięku instrumentu na podstawie słuchanego utworu. Wiadomości o sławnych wirtuozach instrumentów dętych.
5		Organy i akordeon. Wirtuozi instrumentów dętych.	Budowa i sposób gry na akordeonie. Miechy. Ogólna budowa i sposób gry na organach. Opisanie słuchanego utworu muzycznego.	Znajomość budowy organów: klawiatury, piszczałki, rejestry. Wskazanie na klawiaturze i porównanie ich skal. Charakterystyka barwy dźwięku instrumentu na podstawie słuchanego utworu.
6		Instrumenty perkusyjne. Kotły, wibrafon, perkusja jazzowa.	Wymienienie kilku instrumentów z grupy perkusyjnych. Budowa i sposób gry na kotłach. Budowa i sposób gry na wibrafonie. Opisanie słuchanego utworu muzycznego.	Porównanie wybranych, dostępnych instrumentów perkusyjnych i wykazanie ich cech wspólnych i różnic. Wskazanie na klawiaturze skal wibrafonu i kotłów. Porównanie i opis barwy instrumentów perkusyjnych w słuchanym utworze.
7		Instrumenty strunowe. Budowa i zasada działania. Gitara, fortepian.	Budowa instrumentów strunowych. Zasada działania struny. Różne sposoby gry na instrumentach strunowych. Budowa i sposób gry na gitarze. Budowa fortepianu. Opisanie słuchanego utworu muzycznego.	Wskazanie na klawiaturze skali gitary. Międzynarodowe Konkursy Chopinowskie - kiedy i gdzie się odbywają. Sławni laureaci. Charakterystyka barwy dźwięku instrumentu na podstawie słuchanego utworu. Wiadomości o sławnych wirtuozach gitary i fortepianu.
8		Instrumenty smyczkowe. Sposób gry. Skrzypce, wiolonczela, kontrabas. Wirtuozi instrumentów smyczkowych.	Budowa instrumentów smyczkowych, sposób gry. Wymienienie i opis poznanych instrumentów. Opisanie słuchanego utworu muzycznego.	Porównanie instrumentów smyczkowych. Wskazanie na klawiaturze i porównanie ich skal. Charakterystyka barwy dźwięku instrumentu na podstawie słuchanego utworu. Wiadomości o sławnych wirtuozach instrumentów smyczkowych.
9		Instrumenty elektroniczne. Zasada działania. Gitara elektryczna, keyboard. Podsumowanie podstawowych wiadomości o instrumentach.	Ogólna zasada działania instrumentów elektrycznych. Z jakich elementów składają się instrumenty elektryczne. Opis gitary elektrycznej. Opis keyboardu. Wypisanie poznanych instrumentów i podanie grupy, do której należą.	Różnica pomiędzy instrumentami elektromechanicznymi i elektronicznymi. Porównanie instrumentów poszczególnych grup pod względem budowy, sposobu gry, skali, barwy.
10		Zespoły muzyczne. Zespoły wokalne, kapele ludowe, zespoły jazzowe, rockowe, kameralne.	Wymienienie różnych rodzajów chórów. Przykładowy skład instrumentów w kapelach ludowych. Liczba instrumentów i skład zespołów kameralnych. Opisanie słuchanego utworu muzycznego.	Co to jest śpiew a capella. Udział w klasowym zespole muzycznym. Skład różnych typów zespołów: jazzowych, rockowych, innych.
11		Orkiestra. Orkiestra dęta i symfoniczna, skład. Kompanie operowe. Sławne orkiestry. Dyrygenci.	Jakie grupy instrumentów wchodzą w skład orkiestry dętej. Jakie grupy instrumentów wchodzą w skład orkiestry symfonicznej. Jakie zespoły muzyczne wchodzą w skład kompanii operowych.	Wymienienie instrumentów orkiestry symfonicznej i ich układu na estradzie. Znajomość polskich orkiestr symfonicznych (filharmonii). Wiadomości o polskich i zagranicznych sławnych dyrygentach.
12		Zapisywanie dźwięku. Pismo nutowe. Pięciolinia, klucze muzyczne, wartości rytmiczne, takt. Określenia dynamiczne. Notacja graficzna.	Podstawowe wiadomości o notacji muzycznej: wymienienie i rozpoznanie wartości rytmicznej nut i pauz. Rola klucza, krzyżyka i bemola. Wskazanie w nutach kreski taktowej i metrum, rozpoznanie znaków dynamicznych.	Zapisanie gamy C-dur na pięciolinii. Zapisanie na pięciolinii kilku dźwięków o różnych wartościach rytmicznych, z uwzględnieniem taktu. Odczytanie prostego rytmu z nut. Porównanie notacji tradycyjnej i graficznej na podstawie ilustracji.
13		Utrwalanie i przekazywanie dźwięku. Fale radiowe, Telewizja, Internet. Nagrywanie płyt CD.	Sposoby utrwalania dźwięku. Sposoby przekazywania dźwięków na odległość. Kiedy i jak powstały pierwsze nagrania płytowe.	Realizacja własnego nagrania muzycznego (taśma lub CD).
14		Podsumowanie części I.	Podanie cech dźwięku. Rozpoznawanie instrumentów muzycznych. Porównanie różnych zespołów muzycznych.	Rozpoznawanie wysłuchanych utworów muzycznych. Prowadzenie kalendarza koncertowego. Samodzielne recenzje koncertowe. Zapisywanie nazwisk wybitnych muzyków pochodzących z regionu lub działających w regionie.
15		Muzyka jako sztuka. Rodzaje muzyki: muzyka jednogłosowa i wielogłowa. Homofonia i polifonia.	Wyjaśnienie pojęcia „muzyka jednogłosowa, wielogłosowa” - przykłady. Opisanie słuchanego utworu muzycznego.	Aktywny udział w dyskusji klasowej na temat muzyki poważnej i pop. Różnice między polifonią i homofonią na przykladzie słuchanych utworów.
16		Dzieło muzyczne i jego elementy. Rytm.	Wymienienie i opis trzech podstawowych elementów dzieła muzycznego. Podanie przykładów różnych rytmów tanecznych (wyklaskanie).	Wymienienie wszystkich poznanych elementów dzieła muzycznego. Wyjaśnienie schematów rytmicznych jako układu nut akcentowanych i nieakcentowanych. Pojęcie synkopy. Wyklaskanie rytmu Bolera po wysłuchaniu utworu.
17		Melodia. Rodzaje i budowa melodii. Motyw, fraza, zdanie muzyczne.	Wskazanie we fragmencie piosenki elementów: motywu, frazy, zdania. Opisanie słuchanego utworu muzycznego.	Porównanie budowy melodii z budową zdania w literaturze.
18		Skale muzyczne. Skala pięcio i siedmiostopniowa. Skala dur i moll. Tonacja.	Nazwy dwunastu dźwięków oktawy. Granie na klawiaturze skali dur i moll odpowiednio od dźwięku c i a.	Budowanie skali dur i moll od różnych dźwięków. Odróżnianie słuchem tonacji dur i moll.
19		Harmonia - współbrzmienia i akordy. Konsonanse i dysonanse. Akord toniki, subdominanty i dominanty.	Wyjaśnienie różnicy między konsonansem i dysonansem. Nazwy podstawowych akordów tonacji: tonika, subdominanta, dominanta.	Odróżnianie słuchem konsonansów i dysonansów. Znajomość pokrewieństwa interwałów. Tworzenie toniki, subdominanty i dominanty w danej tonacji (na klawiaturze).
20		Formy muzyczne. Budowa utworu muzycznego. Okres muzyczny. Forma piosenki i pieśni.	Na czym polega budowa okresowa utworu. Co to jest budowa ewolucyjna. Rysowanie schematu formy pieśni. Podanie przykładu formy zwrotkowej i formy pieśni na podstawie znanych lub słuchanych utworów. Opisanie słuchanego utworu muzycznego.	Rozpoznawanie formy pieśni i formy zwrotkowej w podanych utworach.
21		Rondo. Kuplety i refren.	Rysowanie schematu formy ronda. Opisanie słuchanego utworu muzycznego.	Zestawienie podobieństw i różnic formy pieśni i ronda.
22		Temat w muzyce. Wariacje. Rodzaje przetworzenia tematu muzycznego.	Co to jest temat muzyczny. Podanie kilku sposobów przetwarzania wariacyjnego tematu. Opisanie słuchanego utworu muzycznego.	Temat w literaturze, plastyce, muzyce.
23		Kanon i fuga. Imitacja w muzyce polifonicznej.	Na czym polega forma kanonu. Na czym polega forma fugi. Opisanie słuchanego utworu muzycznego.	Z ilu faz składa się fuga. Jakim przekształceniom może ulec temat. Różnica między fugą i kanonem. Rozpoznanie „wejścia” tematu fugi w słuchanym utworze.
24		Forma sonatowa. Dwa tematy w utworze muzycznym. Trzy fazy formy sonatowej.	Na czym polega forma sonatowa, ile ma tematów, z ilu faz się składa. Opisanie słuchanego utworu muzycznego.	Nazwy poszczególnych faz formy sonatowej. Rozpoznanie występowania tematów w słuchanym utworze.
25		Formy cykliczne. Suita.	Jakiego typu utwory wchodzą w skład suity. Opisanie słuchanego utworu muzycznego.	Różne rodzaje suity w różnych epokach. Rozpoznanie niektórych rytmów tanecznych w słuchanej suicie.
26		Sonata, symfonia, koncert instrumentalny.	Poszczególne części sonaty i ich charakter. Na jaki skład instrumentalny skomponowane są sonaty. Na jaki skład instrumentalny skomponowane są symfonie. Na jaki skład instrumentalny skomponowane są koncerty. Opisanie słuchanego utworu muzycznego.	Czym różni się symfonia od koncertu. Rozpoznawanie słuchem poszczególnych części symfonii.
27		Opera. Opera jako dzieło wielu sztuk. Budowa opery i dramatu muzycznego.	Jakie sztuki składają się na widowisko operowe. Jakie zespoły muzyczne biorą udział w przygotowaniu opery. Z jakich części składa się dzieło operowe. Opisanie słuchanego utworu muzycznego.	Budowa dramatu muzycznego. Motyw przewodni. Aktywny udział w dyskusji na temat opery. Charakterystyka i nazwa poszczególnych części słuchanego (oglądanego) fragmentu opery.
28		Widowisko baletowe. Taniec a widowisko baletowe. Budowa widowiska baletowego. Muzyka baletowa.	Różnica pomiędzy tańcem i baletem. Kiedy i gdzie zaczęły powstawać widowiska baletowe. Z czego składa się widowisko baletowe. Opisanie słuchanego utworu muzycznego.	Podanie przykładów elementów widowiska baletowego.
29		Podsumowanie części II.	Przykłady różnych rodzajów muzyki. Rodzaje skal. Rodzaje akordów. Wymienienie poznanych form muzycznych i ich krótki opis.	Rozpoznawanie wysłuchanych utworów muzycznych. Prowadzenie kalendarza koncertowego. Samodzielne recenzje koncertowe. Zapisywanie nazwisk wybitnych muzyków pochodzących z regionu lub działających w regionie.
30

Rok II

1	Muzyka ludowa Europy. Polska muzyka ludowa - tańce narodowe: polonez, krakowiak, kujawiak, mazur. Najpopularniejsze tańce słowiańskie. Oskar Kolberg. Tańce z południa Europy.	Charakterystyka polskich tańców narodowych. Czym zajmował się Oskar Kolberg. Opisanie słuchanego utworu muzycznego.	Kilka przykładów tańców słowiańskich i ich charakter. Tańce z południa Europy - przykłady. Przykłady ludowych instrumentów muzycznych.
2	Muzyka Orientu. Znaczenie muzyki w kulturach Wschodu. Muzyka arabska, hinduska, chińska. Wschodnie instrumenty ludowe.	Krótka charakterystyka muzyki Wschodu. Opisanie słuchanego utworu muzycznego.	Różnice pomiędzy muzyką Wschodu i muzyką europejską.
3	Muzyka amerykańska. Musicale, country i jazz.	Wkład Ameryki Północnej w kulturę światową. Gdzie i kiedy powstała muzyka country. Co to jest musical. Opisanie słuchanego utworu muzycznego.	Wykazanie, czym musical różni się od opery.
4	Muzyka jazzowa. Powstanie i rozwój jazzu. Typowe cechy jazzu. Gwiazdy jazzu.	Kiedy i gdzie powstał jazz. Podstawowe cechy jazzu. Opisanie słuchanego utworu muzycznego.	Sławni artyści muzyki jazzowej. Instrumenty muzyczne najczęściej używane w muzyce jazzowej.
5	Muzyka latynoamerykańska. Muzyka latynoska jako mieszanina różnych elementów etnicznych. Tańce latynoskie.	Przykłady tańców latynoskich. Opisanie słuchanego utworu muzycznego.	Podanie, z jakich narodowości i ras powstała kultura latynoska. Wyklaskiwanie rytmów tańców latynoskich.
6	Muzyka rockowa. Gwiazdy i historia rocka.	Kiedy i gdzie powstała muzyka rockowa. Opisanie słuchanego utworu muzycznego.	Przykłady różnych odmian muzyki rockowej. Przykłady sławnych wykonawców muzyki rockowej.
7	Hymny polskie i polskie pieśni patriotyczne. Hymn Polski, Warszawianka, Rota.	Opanowanie tekstu i melodii Hymnu Państwowego. Opanowanie jednej pieśni patriotycznej.	Wykonanie pieśni patriotycznych.
8	Różne rodzaje piosenek. Piosenki literackie i kabaretowe. Piosenki francuskie. Sławni piosenkarze.	Przykłady różnych rodzajów piosenek i ich charakterystyka. Opisanie słuchanego utworu muzycznego.	Wykonywanie samodzielne piosenek. Nazwiska kilku sławnych piosenkarzy polskich i francuskich.
9	Muzyka w teatrze i filmie. Rola muzyki w teatrze i filmie. Sławni kompozytorzy muzyki filmowej.	Do czego służy muzyka w teatrze. Do czego służy muzyka w filmie. Opisanie słuchanego utworu muzycznego.	Sylwetka kompozytora muzyki filmowej.
10	Podsumowanie części III. Muzyka różnych krajów i kontynentów. Podobieństwa i różnice.	Opis polskich tańców narodowych. Podanie przykładów tańców krajów słowiańskich. Wymienienie cech muzyki jazzowej. Różne rodzaje piosenek.	Rozpoznawanie wysłuchanych utworów muzycznych. Prowadzenie kalendarza koncertowego. Samodzielne recenzje koncertowe. Zapisywanie nazwisk wybitnych muzyków pochodzących z regionu lub działających w regionie.
11	Muzyka w starożytności. Kalendarium wydarzeń. Znaczenie muzyki w starożytnej Grecji. Teatr grecki. Znaczenie muzyki w starożytnym Rzymie. Starożytne instrumenty.	Podanie znaczenia muzyki w starożytnej Grecji. Związki z teatrem, poezją i tańcem. Rozrywkowe znaczenie muzyki w starożytnym Rzymie.	Podanie niektórych poglądów starożytnych filozofów na muzykę. Znajomość rytmów poezji i muzyki greckiej. Przykłady starożytnych instrumentów muzycznych.
12	Muzyka w średniowieczu. Kalendarium wydarzeń. Średniowieczne instrumenty. Powstanie muzyki wielogłosowej. Muzyka religijna. Muzyka świecka.	Wymienienie istotnych cech muzyki średniowiecznej: muzyka wokalna, powstanie wielogłosowości, przewaga muzyki religijnej. W jaki sposób postała muzyka wielogłosowa. Opisanie słuchanego utworu muzycznego.	W jaki sposób dziś wykonuje się muzykę średniowieczną. Główne formy średniowiecznej muzyki religijnej. Jak nazywali się średniowieczni rycerze - poeci.
13	Muzyka w średniowiecznej Polsce. Bogurodzica. Kompozytorzy średniowiecza.	Kiedy i gdzie powstała Bogurodzica. Polski kompozytor średniowieczny - Mikołaj z Radomia, kiedy żył i jakie utwory pozostały do naszych czasów.	Granie Bogurodzicy na keyboardzie. Sylwetka Hildegardy z Bingen - kompozytorki, literatki i filozofa.
14	Muzyka renesansu. Kalendarium wydarzeń. Instrumenty renesansowe. Złoty wiek kultury polskiej. Kompozytorzy renesansu: Orlando di Lasso, Mikołaj Gomółka, Wacław z Szamotuł.	Charakterystyczne cechy muzyki renesansu: nawiązanie do starożytności, wielogłosowa muzyka chóralna, rozwój muzyki świeckiej. Kompozytorzy renesansu: Mikołaj Gomółka, Wacław z Szamotuł - kiedy żyli i co tworzyli. Opis tańca renesansowego na podstawie słuchanego utworu muzycznego.	Współczesna praktyka wykonawcza muzyki renesansowej. Kiedy panował złoty wiek kultury polskiej. Kompozytorzy renesansu: Orlando di Lasso.
15	Muzyka baroku. Kalendarium wydarzeń. Instrumenty epoki baroku. Basso continuo. Barok w muzyce polskiej.	Popularne instrumenty baroku: viola i klawesyn - sposób gry. Opisanie słuchanego utworu muzycznego. Życie kulturalne w Polsce w okresie baroku; kapela królewska, stała scena operowa na dworze królewskim.	Wyjaśnienie, co to jest basso continuo i jakie instrumenty go zazwyczaj wykonują. Sylwetki polskich kompozytorów barokowych: Adama Jarzębskiego, Marcina Mielczewskiego.
16	Powstanie opery i widowisk baletowych. Charakter pierwszych przedstawień, ich dalszy rozwój. Claudio Monteverdi.	Kiedy i gdzie powstały pierwsze opery. Na czym polegały. Gdzie i kiedy powstały pierwsze widowiska baletowe. Opisanie słuchanego utworu muzycznego.	Data pierwszego przedstawienia operowego. Claudio Monteverdi - życie i twórczość.
17	Barokowa muzyka instrumentalna. Kompozytorzy epoki baroku: Bach i Haendel.	Wymienienie form barokowej muzyki instrumentalnej: suita, concerto grosso. Skład barokowych zespołów instrumentalnych. Sylwetka Bacha. Opisanie słuchanego utworu muzycznego.	Sylwetka J. F. Haendla. Porównanie sylwetek Bacha i Haendla.
18	Muzyka klasyczna. Kalendarium wydarzeń. Muzyka kameralna i symfoniczna. Kompozytorzy.	Cechy muzyki klasycznej: homofonia. Formy muzyki klasycznej: rondo, sonata, symfonia. Sylwetka Mozarta. Opisanie słuchanego utworu muzycznego.	Porównanie cech muzyki barokowej i klasycznej. Rozpoznawanie słuchem instrumentów orkiestry symfonicznej.
19	Opera w klasycyzmie. Opera włoska i wodewil. Muzyka klasyczna w Polsce. Karol Kurpiński.	Muzyka za czasów Stanisława Augusta - powstawanie pieśni patriotycznych, teatr publiczny. Tytuły pierwszych polskich oper. Sylwetka Karola Kurpińskiego. Opisanie słuchanego utworu muzycznego. Sylwetka Beethovena.	Śledzenie słuchem przebiegu Finału IX Symfonii Beethovena za pomocą wskazówek z Warsztatów
20	Muzyka romantyzmu. Kalendarium wydarzeń. Cechy muzyki romantycznej. Powstanie nowych form, nawiązujących do literatury. Rozwój techniki wirtuozowskiej. Powiększanie się składu orkiestry.	Kilka głównych cech muzyki romantycznej. Wymienienie kilku form muzyki romantycznej. Sylwetka Henryka Wieniawskiego - polskiego kompozytora i wirtuoza skrzypiec. Opisanie słuchanego utworu muzycznego.	Porównanie form muzycznych epoki klasycyzmu i romantyzmu. O jakie instrumenty powiększyła się orkiestra w epoce romantyzmu.
21	Fryderyk Chopin. Życie i twórczość Chopina.	Życie Fryderyka Chopina. Przykładowe utwory. Opisanie słuchanego utworu muzycznego.	Formy muzyki fortepianowej komponowane przez Chopina.
22	Opera i balet romantyczny. Cechy opery romantycznej. Powstanie operetki. Kompozytorzy romantyczni: Verdi, Wagner, Czajkowski.	Cechy opery romantycznej: baśniowość, fantastyka, nawiązanie do legend. Cechy romantycznego widowiska baletowego. Opera i operetka. Opisanie słuchanego utworu muzycznego.	Porównanie opery romantycznej z romantycznym utworem literackim. Sylwetki Verdiego, Wagnera, Czajkowskiego.
23	Stanisław Moniuszko. Narodowa opera romantyczna.	Życiorys Stanisława Moniuszki. Treść opery Halka i Straszny dwór. Opisanie słuchanego utworu muzycznego.	Dlaczego opery Moniuszki nazywamy narodowymi.
24	Muzyka przełomu i pierwszej połowy XX wieku. Kalendarium wydarzeń. Rozmaite style muzyczne na przełomie wieków. Impresjonizm.	Główne cechy impresjonizmu - nawiązanie do malarstwa. Nowe skale: całotonowa, pięciodźwiękowa. Opisanie słuchanego utworu muzycznego.	Materiał muzyczny impresjonistów. Zagranie skali całotonowej. Zagranie trójdźwięku zwiększonego. Plamy dźwiękowe z użyciem pedału fortepianu.
25	Muzyka polska przełomu wieków. Karol Szymanowski. Mieczysław Karłowicz.	Późny romantyzm - cechy. Sylwetka Karola Szymanowskiego. Opisanie słuchanego utworu muzycznego.	Sylwetka Mieczysława Karłowicza.
26	Muzyka XX wieku. Rytm i folklor. Atonalność. Strawiński.	Główne cechy muzyki początków XX wieku: wzrost znaczenia rytmu, sięganie do folkloru, kultur pozaeuropejskich. Rezygnacja z komponowania w tonacjach. Opisanie słuchanego utworu muzycznego.	Sylwetka Igora Strawińskiego.
27	Muzyka współczesna. Kalendarium wydarzeń. Muzyka konkretna, elektroniczna i komputerowa. Eksperymenty w muzyce. Olivier Messiaen.	Nowe rodzaje muzyki powstałe w XX wieku. Muzyka elektroniczna, konkretna. Opisanie słuchanego utworu muzycznego.	Przykłady nowych brzmień - pojęcie klastera, nietypowe używanie instrumentów. Sylwetka Oliviera Messiaena.
28	Polska muzyka współczesna. Sławni kompozytorzy: Penderecki, Lutosławski, Górecki.	Sylwetki kompozytorów: Penderecki, Górecki. Opisanie słuchanego utworu muzycznego.	Sylwetki kompozytorów: Lutosławski.
29	Współczesne życie muzyczne w Polsce i na świecie.	Przykłady instytucji kulturalnych w Polsce.	Przykłady instytucji kulturalnych na świecie. Przykłady konkursów muzycznych w Polsce.
30	Podsumowanie części IV.	Wymienienie epok w muzyce. Sylwetki poznanych kompozytorów polskich.	Rozpoznawanie poznanych utworów ze słuchu. Prowadzenie kalendarza koncertowego. Samodzielne recenzje koncertowe. Zapisywanie nazwisk wybitnych muzyków pochodzących z regionu lub działających w regionie.

---