Laryngologia 14.X.2005
Objawy guzów przyusznicy:
Miejscowe |
Uogólnione
|
Powiększenie ( obrzęk ) gruczołu czasem niedowład lub porażenie nerwu twarzowego ( jest to dowód na złośliwość guza ) |
Powiększenie ( obrzęk ) gruczołu - chłoniak - mały guz przewodu Stenona - guzy płata głębokiego i przestrzeni przygardłowej |
Rak płaskonabłonkowy rzadko występuje w śliniankach jako zmiana pierwotna, zwykle jest to przerzut z płuc, sutka, nerki, skóry.
Operacje onkologiczne zaczyna się od środka guza na obwód, wyszukując i oszczędzając nerw twarzowy.
Ślinianka przyuszna dzieli się na dwa płaty, płat powierzchowny oraz płat głęboki.
Większość patologii występuje w płacie powierzchownym natomiast około 10 % w płacie głębokim ( słabo ruchoma ślinianka, guz jest zlokalizowany głęboko, wypycha śliniankę do góry ).
Nowotwory łagodne:
1. gruczolak wielopostaciowy - 60 % - czasami przerzutuje, potencjalnie złośliwy.
Może przekształcić się we wszystko ( rak, mięsak ), mieszanina możliwości.
Na obwodzie ślinianki przyusznej ruchomy guz pod kątem żuchwy. Pokrywająca otoczka jest bardzo delikatna i może zawierać guzki satelitarne.
Każda wznowa zwiększa o 1/3 ryzyko zezłośliwienia.
Wycięcie drogą parotidektomi powierzchownej nie wywołuje porażenia nerwu VII
2. Guz Warthina - 30 % - rzadko występuje postać złośliwa, usuniecie drogą enukleacji
3. gruczolak jednopostaciowy 5% - również enukleacja
4. gruczolak kwasochłonny - bardzo rzadko - również enukleacja
Nowotwory złośliwe: (20 - 30 %)
rak śluzowo - naskórkowy 30%
rak gruczolakowato-torbielowaty 20% (oblak)
rak gruczołowy - 20%
rak w gruczolaku - 10%
guz mieszany złośliwy - 5-10%
rak płaskonabłonkowy pierwotny - 5-10%
Ad. 1. Występuje w dwóch postaciach, jedna jest bardziej agresywna a druga mniej
Ad. 2 Tendencja szerzenia się wzdłuż nerwów co powoduje ból, nie jest wrażliwy na promieniowanie.
Dwie postacie: lita i sitkowata. Lita może przerzutować do węzłów chłonnych.
Czasami może rosnąć w postaci guzków satelitarnych w miąższu ślinianki przyusznej, przestrzeni przygardłowej jak i ślinianki podżuchwowej.
Jego agresja mierzona jest 10-cio letnią przeżywalnością.
Ad. 4. Uogólnione przerzuty po roku lub dwóch, gdy rozsiew do płuc -> śmierć
Diagnostyka:
- czy konieczna jest biopsja cienkoigłowa
- jaką wartość mają:
- RTG + kontrast
- USG
- scyntygrafia
- kiedy KT i MRI - ( gdy guz w płacie głębokim lub gdy nowotwór szerzy się śródczaszkowo)
Leczenie:
Operacyjne
- enukleacja
- parotidektomia powierzchowna
- parotidektomia dolna
- parotidektomia całkowita
Węzły wartownicze dla guzów przyusznicy znajdują się w górnym karku i okolicy podżuchwowej.
Postępowanie z nerwem VII:
- techniki rekonstrukcyjne - kablowe przeszczepy z nerwu powierzchniowego łydki
- zasady udanej rekonstrukcji
- defekty czynnościowe - patologiczne współruchy
Zespół Łucji Frey
Uszkodzenie operacyjne nerwu uszno - skroniowego co powoduje wystąpienie na twarzy po stronie operowanej w okolicy ślinianki i policzka zaczerwienienie z spoceniem skóry w tej okolicy i cieknięciem potu po twarzy.
Druga hipoteza mówi o zaburzeniu ośrodków centralnych
Przestrzeń pozagardłowa
(podzielona na przed i za rylcową)
- nerwiaki
- przerzuty do węzłów chłonnych ( np. z tarczycy )
Guzy przestrzeni pozagardłowej mogą powodować bezdech senny.
Powikłania:
- uszkodzenie nerwu błędnego:
- drobna afonia
- dysfonia
- krztuszenie się
- uszkodzenie n.XII
- porażenie języka
- uszkodzenie nerwu IX
- zaburzenie odruchu połykania
Guzy nosogardła:
Są to nieczęsto występujące guzy - 3-4% guzów głowy i szyi, 0,25% wszystkich
1. Limfoepithelioma
2. rak płaskonabłonkowy wysoko zróżnicowany
3. Rak płaskonabłonkowy nisko zróżnicowany
Promienioczułe ale dają wznowy miejscowe i rozległe.
Objawy:
- porażenie nerwów czaszkowych
- ucisk na trąbkę słuchową
- nietypowy ból twarzy
- krwawienia z nosa
- zaburzenia połykania
- zaburzenia oddychania
Raki jamy ustnej
Częste lokalizacje:
- dno
- język
- podniebienie twarde
- błona śluzowa policzków
- wyrostki zębodołowe górne i dolne
Rak płaskonabłonkowy najczęściej zajmujący przednia część języka i nalewający dno jamy ustnej.
Leczenie:
- chirurgia
- napromieniowanie wspomagająco
Rekonstrukcja:
Płat skórno-powięziowy mikronaczyniowy (chiński) z przedramienia przenoszony na policzek bądź szyję.