POLITYKA BEZPIECZEŃSTWA PAŃSTWA
I
16.02.2008 4godz.(łącznie 20 godz. przedmiotu) Dr. Wiesław Stach
Test (uzupełnienie)ok. 17 pytań (9 na zdanie egzaminu) 21.06 (15:10) lub 8.06 po południu.
Literatura:
Dokumenty:
Kodeks postępowania w dziedzinie polityczno-wojskowych aspektów bezpieczeństwa
Koncepcja strategiczna sojuszu
Strategia bezpieczeństwa narodowego Rzeczpospolitej Polskiej
Europejska strategia bezpieczeństwa
Traktat o Unii Europejskiej-7 lutego 1992r.
Konsekwencja z Schengen 19.06.1990r.
Traktat o konwencjonalnych siłach w Europie
Książki:
„ Polska polityka bezpieczeństwa 1989-2000”
„Bezpieczeństwo narodowe i międzynarodowe”
„Bezpieczeństwo narodowe czasu przemian” zagadnienia, koncepcje i instytucje.
„Bezpieczeństwo międzynarodowe. Teoria o praktyka.”
„Polska polityka bezpieczeństwa 1989-2000
„Współczesne bezpieczeństwo”
„Kryteria bezpieczeństwa międzynarodowego państwa”
Bezpieczeństwo międzynarodowe, terroryzm
Bezpieczeństwo-dziedzina nauki i dydaktyki
Zagrożenie oznacza pewien stan psychiki lub świadomości wywołany postrzeganiem zjawisk, które oceniane są jako niekorzystne, są to czynniki powodujące ten stan niepewności i obaw.
To rzeczywiste działania innych uczestników życia społecznego, niekorzystne i niebezpieczne dla żywych interesów i podstawowych wartości drugiego podmiotu. Jest to, więc zagrożenie realne.
Powszechnie stosowany podział zagrożeń dokonywany jest z punktu widzenia ich treści, czyli środków zagrożeń. Dzieli się na:
społeczne
gospodarcze
militarne
cywilizacyjne
informacyjne
ekologiczne
Stosowanie takiego podziału zagrożeń wyodrębniamy analogiczne dziedziny bezpieczeństwa.
Najistotniejsze zagrożenia we współczesnym świecie:
Znaczne obniżenie życia społeczności międzynarodowej
Niespotykana na tą skalę migracja ludności
Niekontrolowany proces wzrostów zbrojeń
Wzrost różnicy w poziomie rozwoju gospodarczego
Rozbudzenie ruchów międzynarodowych
Wzrost znaczenia ruchów religijnych w skali globalnej
Wyzwania dla polityki bezpieczeństwa państw to nowe sytuacje, w których pojawiają się niezbywalne potrzeby wymagające sformalizowania odpowiedzi i podjęcia stosownych działań. Nierozwiązane wyzwania mogą dopiero przekształci się w zagrożenie.
Najbardziej charakterystyczną właściwością człowieka jest:
Zdolność do przekraczania granic dotychczasowego działania
Dążenie do samorozwoju, poznania świata, w którym żyje
Dążenie do sukcesów
Pragnięcie uznania przez innych ludzi
Chęć bycia z kimś ważnym
Pojęcie i główne wyznaczniki bezpieczeństwa narodowego i międzynarodowego
Bezpieczeństwo jest kategorią i może być rozwiązywana w kilku układach odniesienia:
W stosunku państw do obywateli i ich wspólnoty
W sieci współzależności między państwami
W ramach czynników życia międzynarodowego
Wobec nadrzędnych norm moralności i prawa międzynarodowego
Bezpieczeństwo narodowe-to:
Zdolność państwa do ochrony jego wewnętrznych wartości przed wewnętrznymi zagrożeniami
Przeciwstawianie się wszelkich zagrożeniom wewnętrznym i zewnętrznym
Bezpieczeństwo międzynarodowe oznacza stan zapewniający państwową wolność od:
Napaści militarnej
Presji politycznej
Przymusu gospodarczego a tym samym stwarzają możliwości ich swobodnego rozwoju
Bezpieczeństwo międzynarodowe to stan, w którym istnieją realne i racjonalne mechanizmy redukowania zagrożeń, akceptowania przez społeczność międzynarodową, przestrzegania zasady niestosowania siły w stanach……
Bezpieczeństwo narodowe -to brak obiektywnie istniejących zagrożeń i subiektywnych obaw oraz zgodne dążenie i działanie społeczności międzynarodowych na rzecz ochrony określonych wartości państwowych i pozapaństwowych (społecznych) za pomocą norm, instytucji i instrumentów zapewniających pokojowe rozstrzyganie sporów oraz tworzenie gospodarczych, społecznych, ekologicznych i innych przesłanek dynamicznej stabilności i eliminowanie zagrożeń.
Typologie bezpieczeństwa:
Polityczne
Militarne
Społeczne
Ekologiczne
Kulturalne
Typologie bezpieczeństwa-kryterium przestrzenne:
Lokalne
Realne
Globalne
Subracjonalne
Typologie bezpieczeństwa- kryterium czasowe:
Stan bezpieczeństwa
Proces bezpieczeństwa
Podstawowe wartości składające się na bezpieczeństwo międzynarodowe:
Przetrwanie (państwowe, etniczne, biologiczne)
Integralność terytorialna
Niezależność polityczna (w stanie ustrojowym, samowładności i swobody afiliacji)
Jakość życia (przyzwoity standard życia, prawa i swobody obywatelskie, rozwój kulturalny, niezależne środowisko naturalne)
Konsekwencja równowagi sił. Równowaga sił charakteryzuje taka koncepcja bezpieczeństwa, która ma przeciwstawiać się supremacji i jednego ośrodka siły międzynarodowej. Zakłada, że poszczególne państwa tworzące ten skład…..znajdować się w stanie równowagi.
Analizy koncepcji równowagi sił eksponujące takie jej stabilności:
Poszukiwanie równowagi prowadzi do napięć i sprzyja wyścigowi zbrojeń
Przesadne eksponowanie czynników w stosunkach międzynarodowych
Eksponowanie polityki mocarstw z niekorzystną dla innych państw mniejszych
Sprzyjanie tworzenia koalicji, ochrona „wroga”
Ograniczenie swobody manewru w polityce zagranicznej państw małych i średnich.
Koncepcja zbiorowego bezpieczeństwa- jest oparta na prawno-międzynarodowych zobowiązaniach państw w zakresie utrzymania pokoju i bezpieczeństwa. Wymaga stabilnego zobowiązania się członków społeczności międzynarodowej do zbrojnego przeciwstawiania się zakłóceniom bezpieczeństwa międzynarodowego. Warunkiem skuteczności jest możliwe jak najszersze uczestnictwo w nim państw funkcjonujących na zasadach partnerskich. Pożądane jest również powstawanie systemów regionalnych zakładających pełne uczestnictwo państw określonego regionu..
Deklaracja zasad rzącących stosunkami państw członkowskich (UE 10 zasad):
Suwerennej równości i poznawania praw z tego wynikających
Integralności terytorialnej państw
Nienaruszalności granic
Pokojowego załatwienia spraw
Ingerencji w sprawy wewnętrzne
Powstrzymywanie praw człowieka i podstawowych wolności łącznie z wolnością myśli, sumienia, religii lub przekonania
Wykonywania w dobrej wierze wynikających z praw
Współpracy między państwami
Równouprawnienia i prawa narodów do samostanowienia
…………
Koncepcja wspólnego bezpieczeństwa uznaje, że tylko współpraca i wspólne działania mogą zapewnić bezpieczny rozwój narodów. Globalna współzależność w stosunkach międzynarodowych wyklucza, bowiem tworzenie własnego bezpieczeństwa kosztem bezpieczeństwa innych uczestników tych stosunków.
Idea wspólnego bezpieczeństwa zakłada:
Wspólne zapobieganie wspólnym zagrożeniom np. przestępczość zagraniczna
Dostrzeganie racji „drugiej strony” i traktowanie jej jako partnera
Rozszerzenie konsultacji i zwiększenie form współdziałania międzynarodowego
Rozwijanie rozwiązań kompromisowych a eliminowanie restrykcji z życia publicznego
Rozwiązywanie relacji w wspólne uzgadnianie
1