Centrum Nauki i Biznesu „Żak”

Analiza i Ocena Zagrożeń

Katarzyna Wykner

BHP sem. III

TRANSPORT MATERIAŁÓW

NIEBEZPIECZNYCH

Materiały (towary) niebezpieczne to takie materiały i przedmioty, których przewóz - na podstawie przepisów jest zabroniony albo dopuszczony jedynie na warunkach określonych w przepisach ADR.

ADR to umowa europejska dotycząca międzynarodowego przewozu drogowego materiałów niebezpiecznych (ADR) sporządzona w Genewie 30 września 1957 r. pod auspicjami Komisji Gospodarczej Narodów Zjednoczonych, opracowana i wydana przez Europejski Komitet Transportu Wewnętrznego, ratyfikowana przez Polskę w 1975r.

Nowe przepisy ADR składają się z dwóch aneksów (Załączników) i 9 części:

Załącznik A: Wymagania ogólne oraz wymagania dotyczące przedmiotów i materiałów niebezpiecznych

• część 1 Przepisy ogólne

• część 2 Klasyfikacja

• część 3 Wykaz towarów niebezpiecznych i wyłączenia dla ilości

ograniczonych

• część 4 Przepisy dotyczące opakowań i cystern

• część 5 Procedury nadawcze

• część 6 Przepisy dotyczące budowy i badania opakowań

• część 7 Przepisy dotyczące warunków przewozu, załadunku, rozładunku

oraz manipulowania ładunkiem

Załącznik B: Wymagania dotyczące konstrukcji, wyposażenia i używania pojazdów

• część 8 Wymagania dotyczące załogi pojazdu, wyposażenia,

postępowania i dokumentacji

• część 9 Wymagania dotyczące konstrukcji i dopuszczenia pojazdów

Wszystkie przedmioty lub substancje posiadające cechy materiałów niebezpiecznych muszą być identyfikowane, klasyfikowane i nazwane unikatowymi standardowymi nazwami używanymi w przepisach ADR o przewozie towarów niebezpiecznych. Pełne nazwy i klasyfikacja znajduje sie w odpowiednich rozdziałach i tabeli w przepisach ADR. Poniżej podaję jedynie wybrane ogólne informacje o klasyfikacji materiałów niebezpiecznych.

Uwaga: Materiały niebezpieczne, które nie są dopuszczone do przewozu są wymienione lub zdefiniowane w podrozdziale 2.2.x.2 przepisów ADR dla każdej klasy.

Ogólne środki bezpieczeństwa

Uczestnicy przewozu towarów niebezpiecznych powinni przedsięwziąć odpowiednie środki bezpieczeństwa, stosownie do natury i zakresu dających się przewidzieć zagrożeń, w celu zapobieżenia szkodom i urazom oraz, jeżeli to konieczne, w celu zminimalizowania ich skutków. Uczestnicy przewozu powinni, w każdym przypadku, stosować się do odpowiednich wymagań ADR.

W razie zaistnienia bezpośredniego zagrożenia bezpieczeństwa publicznego, uczestnicy przewozu powinni niezwłocznie powiadomić służby ratownicze oraz udostępnić im informacje potrzebne do prowadzenia działań.

Przepisy ADR określają obowiązki głównych uczestników przewozu:

Nadawca

Nadawca towarów niebezpiecznych jest zobowiązany dostarczyć do przewozu tylko takie przesyłki, które spełniają wymagania ADR. Powinien on w szczególności:

1. upewnić się, że towary niebezpieczne są sklasyfikowane i dopuszczone do przewozu zgodnie z ADR;

2. zaopatrzyć kierowcę w informacje i dane oraz, jeżeli to konieczne, w wymagane dokumenty przewozowe oraz dokumenty towarzyszące (zezwolenia, dopuszczenia, powiadomienia, świadectwa itd.);

3. używać wyłącznie opakowań, dużych opakowań i dużych pojemników do przewozu luzem (DPPL) oraz cystern, które są dopuszczone i odpowiednie do przewozu danych materiałów oraz posiadają oznakowanie wymagane przez ADR;

4. stosować się do wymagań dotyczących sposobów nadania i ograniczeń wysyłkowych;

5. zapewnić, aby nawet próżne i nieodgazowane cysterny lub próżne nie oczyszczone pojazdy i duże lub małe kontenery były odpowiednio oznakowane i posiadały wymagane nalepki ostrzegawcze, a próżne nie oczyszczone cysterny były tak samo zamknięte i szczelne jak w stanie ładownym. Jeżeli nadawca korzysta z usług innych uczestników przewozu (pakującego, załadowcy, napełniającego, itd.), powinien on podjąć odpowiednie środki dla zapewnienia, aby przesyłka spełniała wymagania ADR.W przypadku, gdy nadawca działa w imieniu osoby trzeciej, osoba ta powinna poinformować nadawcę na piśmie o tym, że przewóz dotyczy towarów niebezpiecznych oraz powinna udostępnić mu wszystkie informacje i dokumenty potrzebne do wypełnienia jego obowiązków.

Przewoźnik

Przewoźnik powinien w szczególności:

1. upewnić się, że towary niebezpieczne przeznaczone do przewozu są dopuszczone do przewozu zgodnie z ADR;

2. upewnić się, że w jednostce transportowej znajduje się wymagana dokumentacja;

3. sprawdzić wzrokowo, czy pojazdy i ładunek nie mają oczywistych wad, wycieków lub pęknięć, braków w wyposażeniu, itp.;

4. upewnić się, że nie upłynął termin następnego badania dla pojazdów-cystern, pojazdów-baterii, cystern-stałych, cystern odejmowalnych, cystern przenośnych, kontenerów-cystern i MEGC;

5. sprawdzić, czy pojazdy nie są nadmiernie załadowane;

6. upewnić się, że na pojazdach umieszczone zostało wymagane oznakowanie i nalepki ostrzegawcze;

7. upewnić się, że w pojeździe znajduje się wyposażenie wymagane w pisemnych instrukcjach dla kierowcy.

Obowiązki te powinny być wykonywane odpowiednio w oparciu o dokumenty przewozowe i dokumenty towarzyszące, kontrolę wzrokową pojazdów lub kontenerów oraz - jeżeli jest to konieczne - ładunku.

Jeżeli przewoźnik zauważy naruszenie wymagań ADR, to nie powinien podejmować się przewozu przesyłki do czasu usunięcia nieprawidłowości.

Jeżeli podczas przewozu zauważone zostanie naruszenie wymagań, które może zagrażać bezpieczeństwu, to taki przewóz powinien być jak najszybciej przerwany, z uwzględnieniem wymagań bezpieczeństwa ruchu drogowego, bezpiecznego unieruchomienia przesyłki oraz bezpieczeństwa publicznego. Operacje transportowe mogą być kontynuowane jedynie wtedy, gdy przesyłka będzie odpowiadała stosownym przepisom. Władza właściwa dla dalszej części przewozu może udzielić pozwolenia na kontynuowanie operacji transportowych.

Odbiorca

Odbiorca ma obowiązek nie opóźniać przyjęcia towarów bez istotnych powodów oraz sprawdzić po rozładunku, czy zostały spełnione należące do niego wymagania ADR.

Powinien on w szczególności:

1. dokonać, w przypadkach wskazanych w ADR, wymaganego oczyszczenia i odkażenia pojazdów i kontenerów;

2. zapewnić, aby kontenery, które zostały całkowicie rozładowane, oczyszczone i odkażone, nie posiadały oznakowania stosowanego w czasie transportu.

Jeżeli odbiorca korzysta z usług innych uczestników przewozu (w zakresie rozładunku, czyszczenia, odkażania, itp.), powinien on podjąć odpowiednie środki w celu zapewnienia zgodności z wymaganiami ADR.

Jeżeli sprawdzenie ujawniło naruszenie wymagań ADR, odbiorca może zwrócić kontener nadawcy tylko wtedy, gdy zostało ono usunięte.

Obowiązki innych uczestników przewozu

Podana poniżej lista innych uczestników przewozu i odpowiednio ich obowiązków nie jest wyczerpująca. Obowiązki tych uczestników wynikają z przepisów podanych w przepisach ADR na tyle, na ile wiedzą oni lub powinni wiedzieć, że wykonywane przez nich czynności stanowią część operacji transportowych regulowanych przez ADR.

Załadowca

Załadowca powinien w szczególności:

1. wydać towary niebezpieczne przewoźnikowi tylko w przypadku, gdy są one dopuszczone do przewozu zgodnie z ADR;

2. sprawdzić, przy wydawaniu do przewozu opakowanych towarów niebezpiecznych lub próżnych, nie oczyszczonych opakowań, czy opakowania nie są uszkodzone. Nie powinien on wydać sztuki przesyłki, w której opakowanie jest uszkodzone, dopóki nie zostaną usunięte uszkodzenia, w szczególności jeżeli opakowanie jest nieszczelne, jeżeli są wycieki materiału niebezpiecznego lub istnieje możliwość ich wystąpienia; obowiązek ten dotyczy również próżnych nie oczyszczonych opakowań;

3. postępować zgodnie z przepisami szczególnymi dotyczącymi załadunku i manipulowania ładunkiem podczas załadunku towarów niebezpiecznych do pojazdu albo dużego lub małego kontenera;

4. spełnić, po załadunku towarów niebezpiecznych do kontenera, wymagania dotyczące oznakowania;

5. stosować się, przy załadunku sztuk przesyłki, do zakazów ładowania razem oraz do wymagań dotyczących oddzielania towarów niebezpiecznych od żywności, innych artykułów spożywczych oraz karmy dla zwierząt, uwzględniając przy tym towary niebezpieczne znajdujące się już w pojeździe lub dużym kontenerze.

Pakujący

Pakujący powinien stosować się w szczególności do:

1. wymagań dotyczących warunków pakowania, w tym pakowania razem; oraz

2. wymagań dotyczących oznakowania i stosowania nalepek ostrzegawczych, w przypadku, gdy przygotowuje sztuki przesyłki do przewozu.

Napełniający

Napełniający powinien w szczególności:

1. upewnić się przed napełnieniem, że zarówno cysterny jak również ich wyposażenie są w dobrym stanie technicznym;

2. upewnić się, że w przypadku pojazdów-cystern, pojazdów-baterii, cystern odejmowalnych, cystern przenośnych, kontenerów-cystern oraz MEGC, nie został przekroczony termin ich następnego badania;

3. napełniać cysterny jedynie materiałami niebezpiecznymi, które są dopuszczone do przewozu w tych cysternach;

4. stosować się, przy napełnianiu cysterny, do wymagań dotyczących załadunku materiałów niebezpiecznych do sąsiednich komór cysterny;

5. przestrzegać, podczas napełniania cysterny, określonych dla danego materiału maksymalnego dopuszczalnego stopnia napełnienia lub maksymalnej dopuszczalnej masy zawartości na litr pojemności cysterny;

6. sprawdzić szczelność zamknięć cysterny, po jej napełnieniu;

7. zapewnić, aby na zewnętrznej powierzchni napełnionej cysterny, nie było pozostałości ładowanego materiału;

8. zapewnić, przygotowując towary niebezpieczne do przewozu, aby zostały umieszczone wymagane przepisami tablice barwy pomarańczowej oraz nalepki ostrzegawcze na cysternach, a także na pojazdach oraz dużych i małych kontenerach do przewozu luzem.

Operator kontenera-cysterny/cysterny przenośnej

Operator kontenera-cysterny/cysterny przenośnej powinien w szczególności:

1. zapewnić, aby kontener-cysterna/cysterna przenośna spełniały obowiązujące wymagania w zakresie konstrukcji, wyposażenia, badań i oznakowania;

2. zapewnić, aby konserwacja zbiornika i jego wyposażenia była przeprowadzana w sposób, który gwarantuje, że w normalnych warunkach użytkowania kontener-cysterna/cysterna przenośna będą spełniać wymagania ADR do czasu następnego badania;

3. zapewnić przeprowadzenie nadzwyczajnej kontroli kontenera-cysterny/cysterny przenośnej w przypadku, gdy istnieje podejrzenie, że bezpieczeństwo zbiornika lub jego wyposażenia zostało naruszone w wyniku naprawy, dokonanych zmian lub wypadku.
   

---