Faszyzm, przyczyny powstania i jego rozwój. Faszyzm we Włoszech i Niemczech.
„(...) Faszyzm to kierunek i ruch polityczny o charakterze totalitarnym, nacjonalistycznym i rasistowskim, który ukształtował sie po I wojnie światowej we Włoszech, później także w innych krajach (postać skrajną przybrał w Niemczech). Forma totalitarnej dyktatury nacjonalistycznej wprowadzona w 1922 r. we Włoszech, a z czasem i winnych krajach, opierała się na zasadzie wodzostwa, dysponującej zhierarchizowanym aparatem partyjnym, stosującą terror wobec przeciwników politycznych (...)”.
Dlaczego jednak ten ruch stał sie tak popularny w Europie?
Postanowienia Kongresu Wersalskiego uderzały w Niemcy, duże obszary terytorium niemieckiego zostały przekazane państwom pokrzywdzonym przez Rzeszę, zredukowano armie, osłabiono gospodarkę.
Taka sytuacja spowodowała, że przez Niemcy przetoczyła sie fala społecznego niezadowolenia. Rachunek za udział w przegranej wojnie płaciły również Bułgaria, Węgry, Austria. Państwa te czuły się pokrzywdzone, wnosiły roszczenia terytorialne. Niezadowolenie to udzielało sie także Włochom, gdzie panowało przekonanie, że Italia nie skorzystała z wojny, nie zdobyła spodziewanych łupów. Nie dosyć na tym, po wojnie gospodarka leżała w gruzach i nie było ani pieniędzy ani koncepcji na jej wskrzeszenie. Wszystko to skupiło sie w jednym momencie i w jednym miejscu, Europie, trafiło na bardzo podatny grunt i natychmiast zaczął sie rozwijać ruch faszystowski. Zapewniał sobie zwolenników dzięki demagogicznym hasłom, mówiących o jedności i wspólnocie interesów w ramach rozwijania gospodarki i dobrobytu w państwie i narodzie. Faszyści jeszcze przed dojściem do władzy organizowali i umacniali struktury partyjne, tworzyli bojówki paramilitarne, które miały być później wykorzystane do wprowadzenia terroru w państwie. Już po osiągnięciu celu, dojściu do władzy, faszyści likwidowali partie opozycyjne i tworzyli system monopartyjny. Każde ważniejsze stanowisko państwowe obsadzali członkami swej partii, dzięki współpracy tajnej policji i bojówek kontrolowali życie publiczne jak i prywatne obywateli w celu wyeliminowania opozycjonistów oraz potencjalnych i rzeczywistych wrogów reżimu. Rozwiązywali wolne związki zawodowe i zastępowali je własnymi organizacjami, które były ogniskiem faszyzmu w zakładach pracy.
Jest to pokrótce schemat działania faszystów w propagowaniu i wprowadzaniu faszyzmu w państwie, gdzie panuje ogólny chaos i niezadowolenie społeczne.
Faszyzm włoski nieodparcie kojarzy sie z Benito Mussolini, który, jako były socjalista został zafascynowany ideami faszystowskimi. 23 marca 1919 r. Powołuje w Mediolanie organizację, która zrzeszała zdemobilizowanych żołnierzy i ludzi niezadowolonych z sytuacji panującej w kraju. Program tej organizacji zawierał bardzo radykalne zadania społeczne, silne postanowienia patriotyczne, zmieniające sie wręcz w nacjonalistyczne postulaty o potrzebie ponownego rozpatrzenia roszczeń terytorialnych Włoch.
Pomimo takiego programu Mussolini nie uzyskał poparcia społecznego i w wyborach parlamentarnych nie uzyskał ani jednego mandatu. Jednakże sytuacja w kraju zaczęła sprzyjać Benito. Kraj pod rządami Francesco Nitti'ego pogrążał sie w nieładzie, anarchii, masowych strajkach i wystąpieniach ludności przeciwko rządowi.
Faszyści wykorzystując ten okres przeprowadzali liczne akcje zbrojne skierowane głównie przeciwko komunistom stojącym na drodze do władzy. Na kongresie, który odbył sie w Rzymie w listopadzie 1921 r. faszyści ogłosili się jako Narodowa Partia Faszystowska. Już wtedy Mussolini nie krył, że chce objąć władzę bez względu, czy zgodzi sie na to ówczesny rząd czy nie. Rok później, 24 X, na kolejnym kongresie wydaje rozkaz „marszu na Rzym”, który zostaje wypełniony 28-go tego samego miesiąca, kiedy to uzbrojone oddziały faszystów w czarnych koszulach skierowały się do stolicy Włoch. W wyniku takiej sytuacji król, pomimo rad ministrów, składa na barki Mussoliniego zadanie sformowania rządu. W roku 1924 po kolejnych wyborach faszyści zdobywają przewagę i już pod koniec lat 20. przejmują całkowitą władzę w państwie. Sprawdzianem spójności partii i narodu był wygrany konflikt w Abisynii, która miała wielkie znaczenie gospodarcze dla Włoch. Niedługo po tym ogłoszono powstanie włoskiego Imperium, gdzie B.M. był twórcą imperialnej potęgi.
W Niemczech odbywało sie to wszystko bardzo podobnie. W 1919 powstaje NSDAP (na kartce), której program zostaje opisany przez Hitlera w książce „Mein Kampf”. Zakłada on, że wszelkie niepowodzenia Niemiec sa spowodowane „dyktatem wersalskim”, dziełem „światowego żydostwa”, które miało niby dążyć do zniszczenia Niemiec. Uważał, że Niemcy są rasą panów, z której wywodzą się pozostałe narody Europy i należy zapewnić im właściwą „przestrzeń życiową”, a na dodatek wytępić całkowicie Żydów. Nigdzie nie rozwinął się aż taki rasizm, jak w Niemczech, gdzie przyjął najbardziej radykalna formę. Powstaje paramilitarna bojówka SA składająca się głównie ze zdemobilizowanych żołnierzy.
W styczniu 1932 odbywa się w Dusseldorfie spotkanie władz NSDAP i grupy 300 przemysłowców, którzy bali się o utratę swych majątków i byli przerażeni działalnością komunistów. Poparli Hitlera i jego dążenie do władzy. Otrzymał on duże środki finansowe na prowadzenie kampanii propagandowej. Po niedługim czasie faszyści niemieccy pod przewodem Hitlera mieli większość w parlamencie. 30 I Hitler zostaje kanclerzem Rzeszy i rozwiązuje parlament. Po pożarze Reichstagu - prowokacji NSDAP - zostaje wprowadzone zarządzenie o specjalnym nadzorze państwa nad obywatelami. Aresztowano wielu opozycjonistów. Hitler likwiduje wszystkie partie prócz NSDAP. Na podstawie (podobno sfałszowanego) testamentu Hindenburga Hitler przejmuje kontrolę nad państwem i jako Führer stanowi najwyższą władzę w państwie. W tym samym czasie rozgrywa się znana „noc długich noży”, czyli eliminacja opozycji w SA, kiedy SS i policja zabija ok. 300 przeciwników H.
Jak widać faszyzm to wielkie zło, które zrodziło się w umysłach chorych i wypaczonych. Ogarnęło w przeszłości Europe i sprowadziło na ludzkość straszne tortury, ból, nieszczęście i cierpienie. Nie powinno to nigdy mieć miejsca i oby się nie powtórzyło, bo wtedy na pewno świat znów pogrąży się w anarchii, nienawiści i amoku zabijania się ludzi nawzajem.