03.02.2009

- wysięk- gromadzenie się w jednym miejscu i w większych ilościach płynu w jamach ciała

- obrzęk- pojawienie się płynu w postaci rozsianych kropel w przestrzeniach tkankowych lub komórkowych; łatwiejszy do wyleczenia od wysięku

- badanie stawu kolanowego u pacjenta w pozycji leżenia tyłem

> przy ułożeniu swobodnym pacjenta ( nogi w leżeniu tyłem wyprostowane st.biodrowch i kolanowych) próbujemy włożyć rękę pod staw kolanowy; jeśli nie jest to niemożliwe do wykonania (nie da się przecisnąć ręki pod kolanem) oznacza to, że brak jest u pacjenta przykurczu zgięciowego (w przeciwnym wypadku przykurcz ten istnieje)

> badanie wzrokowe

* sprawdzanie czy obrysy kolan są symetryczne (czy nie ma obrzęku z żadnym z kolan)

> badanie dwubiegunowe

a) biegun pierwszy

* uszczelniamy zachyłek górny rzepki (łapiemy kciukiem i palcem wskazującym nad rzepką)

* drugą ręką łapiemy staw kolanowy kciukiem i palcem wskazującym po bokach (lekko)

* jeśli powodując docisk rzepki w dół (w str.stopy) ręką pierwszą dojdzie do rozchylenie palców ręki drugiej (trzymającej staw po bokach) to w kolanie pacjenta występuje płyn lub wysięk

* jeśli płyn lub wysięk występuje w nodze bez przykurczu tzn, że pacjent miał kiedyś problemy z kolanem i chodzi w taki sposób, że przeciąża bardziej kończynę drugą (nie zawierającą wysięku) przez co ta druga kończyna zawiera przykurcz zgięciowy

b) biegun drugi

* łapiemy staw kolanowy kciukiem i palcem wskazującym za dół rzepki

* drugą ręką łapiemy tymi samymi palcami za boki tego stawu i dociskamy rzepkę w dół (w stronę dołu kolanowego)

* rozchylenie kciuka i wskazującego palca u dołu rzepki w czasie wykonywania w/w nacisku= stan zapalny kaletki przedrzepkowej (wynik przeciążania kolana, w którym nie występuje przykurcz)

- procesy sugerujące wysięk

> wysięk krwisty- wynaczynienie krwi do jamy stawu w wyniku hemofilii lub urazu

* leukocyty (białka „sprzątające” staw w czasie stanu zapalnego) ulegają rozpadowi

* w wyniku w/w działania pozostają po leukocytach pakiety lizosomów oraz enzymy proteolityczne i dochodzi do wydzielenia substancji trawiących strukturę stawu oraz chrząstki

*pojawia się stan zapalny w chrząstce, który dodatkowo ją niszczy (jest to proces ciągle się powtarzający dlatego później przechodzi w zwyrodnienie)

> ropa- mleczny, mleczno-żółty, mleczno-zielony płyn powstający w czasie stanu zapalnego

* jej obecność oznacza działanie ogniska zapalnego, który może doprowadzić do powstania sepsy

*jeśli zdiagnozowane jest ropne zapalenie stawu to leczy się je przez antybiotyki, gdyż powodują one to, że ten stan zapalny nie przechodzi do krwioobiegu

* ognisko stanu zapalnego leczymy natomiast drenażem przepływowym (2 igły wbijane są przy st.kolanowym i płyn leczniczy wypłukuje stan zapalny)

* antybiotyku nie stosujemy w przypadku ropniaka!!!

- charakterystyka i leczenie stanu dyspersji płynu w przestrzeniach międzykomórkowych- obrzęku

> odczuwanie ciepła w miejscu obrzęku

> leczenie

* silne schłodzenie (krioterapia)- spowolni reakcje biochemiczne, które tworzą obrzęk ( najpierw nastąpi ochłodzenie a następnie przekrwienie tkanki, przez co dojdzie do szybszej wymiany płynów ustrojowych); po tym zabiegu pacjent odczuwa ulgę (mediatory bólu ulegają osłabieniu)

* laser widzialny, czerwony- daje działanie podobne do sollux z tym, że nie powoduje wydzielania ciepła (z tego powodu sollux zakazany w przypadku obrzęku);

~ powoduje także zwiększenie elektroujemności białek , przez co są one bardziej higroskopijne= sprzyjanie zanikowi obrzęku

~ hamuje odczyny zapalne na poziomie komórkowym

~ zmniejsza wrażliwość tkanek na bodźce zapalne

* UD ze stopniem wypełnienia 1/4 lub 1/8, gdyż ciepło nie jest tu wydzielane w ilościach wpływających na obrzęk ( przez UD dochodzi do zasysania obrzęku i regulacji zwieraczy)

* pole magnetyczne- w przemiennym polu magnetycznym np. albumina otoczona wodą „otrzepuje się” z tej wody, przez co polepsza się przepuszczalność błon i obrzęk się zmniejsza. W przypadku obrzęków i wysięków zawsze stosujemy zmienne pole magnetyczne

> albuminy posiadają ładunek elektryczny, który wywołuje u nich higroskopijność (trzymają wodę wokół siebie ze stałą siłą i w stałej ilości wew naczynia). Bardzo duże ciśnienie w tętnicach powoduje przepływ wody z albumin do przestrzeni międzykomórkowych, gdzie dochodzi do zmieszania płynu międzykomórkowego z wodą ( wynika z tego, że białka krwi decydują o wymianie substratów i o ciśnieniu krwi w tętnicach i żyłach)

> kwasica metaboliczna- może powodować powinowactwo do wysięków (albuminy gorzej trzymają wodę)

Zwieracz przedwłośny- pierścieniowaty mięsień mogący się kurczy
ć i rozszerzać powodując dawkowanie krwi do naczyń włosowatych; by działać na niego należy stosować prądy TENS, a nie prądy stałe, gdyż zwiększają one temp (która i tak jest już w obrzęku podwyższona); natężenie prądu powinno być małe, a częstotliwości niskie (nawet wartości kilku do kilku dziesiątych Hz)

- efekt działania antybiotyków w przypadku stanu zapalnego można polepszyć dzięki

> odpowiedniemu zadziałaniu 2-ma specjalistycznymi igłami

> dipolowi relaksacyjnemu

*w przypadku jonoforezy- dipol powstaje w cząsteczce obojętnej elektrycznie; w wyniku jego zadziałania cząsteczka chwilowo uzyskuje ładunek elektryczny

* w przypadku fonoforezy- głowica UD złożona jest z aluminium i ma ładunek ujemny; w momencie pojawienia się dipolu relaksacyjnego dochodzi do „przepychania” przez przestrzenie międzykomórkowe leku, co jest dodatkowo wspomagane przez UD, które rozszerzają swym działaniem przestrzenie międzykomórkowe w jednym miejscu i ściskają je w innym; zasięg działania jonoforezy to 15-16mm (elektroforeza i magnetoforeza mają większy zakres działania około 4-5 a nawet do 7cm)

- elektroporacja- aplikator do tego zabiegu posiada specjalne igiełki, które wbija się w skórę; po kontakcie ze skórą dochodzi do rozładowania elektrycznego i rozerwania tym samym np. guzka nowotworowego, a następnie do wniknięcia przez igły pod powierzchnię skóry leku

03.03.2009 częściowo i 17.03.2009

TESTY KLINICZNE NA STAW KOŃCZYNĘ DOLNĄ (STAW KOLANOWY, PODUDZIE)

1. Porównywanie wzrokowe obu kolan (czy jedno nie jest spuchnięte w porównaniu z drugim, czy nie występują jakieś zmiany troficzne skóry

2. Porównywanie temperatury na obu stawach kolanowych (dotykamy najpierw jedno kolano jedną ręką, a następnie tą samą ręką dotykamy kolana drugiego)

3. Sprawdzanie czy nie występuje przykurcz zginaczy kolana ( wkładanie ręki pod wyprostowane kolana pacjenta, które ułożone są na podłożu- jeśli nasza ręka lekko się pod nie wsunie= przykurcz); dodatkowe info- jeśli kolano pacjenta tuż po jego położeniu się tyłem na kozetce nie przylega do podłoża, to dociskamy je do tego podłoża i wówczas dokonujemy sprawdzenia czy występuje przykurcz zginaczy kolana (pamiętając o porównaniu czy w jednej kończynie nie ma większego przykurczu od przykurczu w kończynie drugiej)

4. Sprawdzamy czy nie ma wysięku w kolanie

a) stabilizujemy rzepkę chwytając kciukiem i palcem wskazującym jednej ręki za zachyłki górne w stawie kolanowym, zaś drugą ręką trzymamy kciukiem i palcem wskazującym po obu str stawu kolanowego (po jego bocznej i przyśrodkowej części); jeśli przy ruchu w dół wykonanego przez rękę trzymającą zachyłki górne stawu kciuk i palec wskazujący drugiej ręki rozstąpią się, to świadczy to o wysięku

b) tj wyżej z tym, że pierwsza ręka stabilizuje zachyłki dolne stawu kolanowego a nie górne i ruch wykonywany jest w str ciała pacjenta a nie do dołu

> wysięk w stawie jest dobrą oznaką u pacjenta, ponieważ zmniejsza on stężenie enzymów działających szkodliwie na chrząstkę

> jeśli występuje wysięk z płynem

* krwistym- to nie wolno wykonywać zabiegów fizykalnych

* ropnym- to ewentualnie wykonujemy jonoforezę lub drenaż z kroplówką z antybiotyków (innych zabiegów fizykoterapeutycznych nie wykonujemy)

* jasnym- to możemy wykonywać zabiegi fizykalne

5. Badamy w leżeniu tyłem więzadła kolanowe

> zaczynamy od badania więzadła właściwego rzepki poprzez ucisk na gęsią stopkę znajdującą się poniżej kolana; jeśli w wyniku ucisku wystąpi ból= u młodego człowieka możemy podejrzewać chorobę Ostrud Szletera

> badanie więzadeł pobocznych poprzez chwyt stabilizujący jedną ręką nad kolanem, a drugą za kostki u stóp; jeśli przy ruchach stopą np. w prawo wystąpi uczucie luzu tzn, ze słabe jest więzadło poboczne lewe i odwrotnie

> badanie więzadła krzyżowego przedniego- zginamy KD w stawie kolanowym tak by stopa pacjenta spoczywała na podłożu i

a) chwytamy obiema dłońmi z prawej i lewej str tuż pod kolanem i napieramy dłońmi w stronę ciała pacjenta

b) chwytamy na wysokości około połowy łydki i pociągamy dłońmi w naszą str

jeśli wystąpi ból= problem z tym więzadłem

6. Badamy czy pacjent/ka nie posiada żylaków

a) uciskamy w dolnej części dołu podkolanowego (pod dołem podkolanowym) lub chwytamy za brzusiec mięśnia trójgłowego łydki (około połowy łydki), ponieważ są to obszaru odpływu żył; wystąpienie bólu= żylaki

b) szukamy tzw torbieli Bakera

> badamy zakres ruchu w stawie kolanowym

> dotykamy dół podkolanowy po obu str i szukamy charakterystycznych odczuwalnych pod dłonią „kulek”, „wzgórków”

7. Sprawdzamy czy nie występują obrzęki w obrębie kostek i tuż nad nimi lub w obrębie kostek i pod oczami; jeśli takie obrzęki występują i zakłócają „ talię łydki”, to (szczególnie u osób młodszych) ma to ścisły związek z chorobą nerek (takie obrzęki są symetryczne)

8. Sprawdzamy czy nie jest obrzęknięte podudzie aż do kolana u jednej nogi; jeśli jest, tzn, że mamy do czynienia z problemem miejscowym najprawdopodobniej wynikającym z problemu ukł żylnego jednej nogi

9. Jeśli w czasie oceny wzrokowej podudzi zauważymy ciastowate, nalane obrzęki wychodzące nad kolana w obu KD jednocześnie, to najprawdopodobniej mamy do czynienia z zastojem ogólnoustrojowym wynikającym z niewydolności krążenia lewokomorowego serca (dzieje się tak przy niedomykalności zastawek lub niewydolności serca); często obrzękom tego rodzaju towarzyszą sine usta i obrzęknięte powieki a także krótki oddech (przy tym schorzeniu zabronione wykonywanie mgt i interferencji na bark)

TESTY KLINICZNE NA ZESPOŁY SZYJNO-BARKOWE I KOŃCZYNĘ GÓRNĄ

1. Ocena wzrokowa (ocena pacjenta w płaszczyźnie strzałkowej oraz czołowej z przodu i z tyłu)

2. Szukanie przyczyny zespołu szyjno-barkowego (neuropochodne, kostno pochodne czy mięśniopochodne)

a) jedną rękę kładziemy między łopatki pacjenta, drugą ręką wykonujemy zaś ruch zgięcia głową pacjenta do przodu; jeśli pacjent odczuje ból w czasie wykonywania tego ruchu a my odczujemy wzmożone napięcie mm w okolicy karkowej to świadczy to o zespole krążkowo-korzeniowym (można wykonać także ruch tyłozgięcia głowy pacjenta)

b) przy stabilizacji naszym łokciem barku pacjenta wykonujemy ruchy rotacyjne oraz na boki głową pacjenta i oceniamy symetrię tych ruchów; jeśli nie ma symetrii, a w czasie ruchu powstaje ból tzn, że mamy do czynienia z pochodzeniem neurogennym

3. Badanie stawu barkowego

a) odwodzimy ramię stopniowo po kawałku aż do kąta 170⁰ (jeśli jest to w ogóle możliwe do wykonania u danego pacjenta); jeśli pacjent odczuje ból, to w zachowanej pozycji (przy kącie w jakim pacjent zaczął odczuwać ból) wykonujemy ruchy rotacyjne barku, ponieważ ukaże nam to który mięsień jest przyczyną bólu (rotacja zew- ból pochodzący od mięśnia podgrzebieniowego; rotacja wew- ból pochodzący od mięśnia nadgrzebieniowego)

b) jeśli wiemy, że ból nie ma pochodzenia neurogennego to stajemy za pacjentem i lewą ręką łapiemy za prawe ramie (lub

odwrotnie) tak, że

> kciuk znajduje się na stożku rotatorów,

> palec mały na przyczepie mięśnia dwugłowego ramienia,

> palec wskazujący oraz środkowy kładziemy na miejscu szpary stawu barkowego;

Jeśli przy wykonaniu ruchu odwodzenia do kąta 90⁰ i przy ucisku poszczególnych punktów wyznaczonych przez palce naszych dłoni pacjent odczuje ból, to wiemy dokładnie co jest przyczyną bólu (rotatory, staw barkowy czy dwugłowy ramienia)

03.03 weź notatki od Pauli

31.03.2009

Wysięk - nagromadzenie płynu w jednym miejscu (w jamie ciała) - ocieplenie miejsca - zaczerwienienie - badanie rzepki poprzez złapanie za zachyłki boczne z dociskiem z góry a następnie z dołu - nie wykonujemy zabiegów fizykalnych, gdyż możemy powiększyć liczbę ziarnistości lizosomalnych ( np. nie laser i diatermia krótkofalowa, gdyż powodują poprawę krążenia i może dojść do sepsy)

Obrzęk - nagromadzenie płynu w przestrzeni międzykomórkowej - występuje zazwyczaj po upadku, skręceniu itp - zaczerwienienie - można wykonywać zabiegi fizykalne tj. krioterapia, laser, UD, mgt

TEST KLINICZNE NA MIEDNICĘ I ZESPÓŁ KRĄŻKOWO-RDZENIOWY (RWĘ KULSZOWĄ)

- w przypadku rwy kulszowej ból występuje równocześnie w poszczególnych partiach KD i L1-L5

- w patologii krążkowo-korzeniowej ból występuje szczególnie po ucisku na wyrostki kolczyste L1-L5

1. TEST JOHNASA pacjent w leżeniu przodem- układamy dłoń tak, ze brzeg kciuka układamy wzdłuż linii stawu krzyżowo-biodrowego a resztę dłoni na k. krzyżowej pacjenta; drugą ręką dokonujemy prostowania biodra; ból= patologia w stawach krzyżowo-biodrowych

2. ocena bólu przy nacisku kciukami na wyrostki kolczyste

3. pacjent w leżeniu tyłem- ucisk całymi dłońmi

a) na oba kolce biodrowe przednie górne równocześnie

b) na każdy kolec biodrowy przedni górny z osobna- patrzymy czy z jednej strony nie dochodzi do większego ugięcia miednicy w str podłoża

4. pacjent w leżeniu tyłem- noga wyprostowana i zgięcie grzbietowe stopy; ból= przykurcz mm kulszowo-goleniowch lub inna patologia

5. pacjent w leżeniu bokiem- biodro pacjenta pchamy do tyłu, a tułów do przodu (w swoją str); ból= patologia

- co może powodować promieniowanie bólu w rwie kulszowej

> biegunka

> gorączka

> zatrzymanie stolca

> zapalenie wyrostka robaczkowego

* badanie czy nie występuje zapalenie wyrostka robaczkowego

a) ucisk po prawej str w odległości 1/3 od kolca biodrowego przedniego górnego do pępka; ból= zapalenie wyrostka

b) po ucisku gwałtowne puszczenie ręki; uwypuklenie otrzewnej + obrzęk po krótkim czasie= stan zapalny

c) zgięcie w stawie biodrowym i kolanowym i ucisk w tej pozycji na wyrostek robaczkowy; ból= stan zapalny

> zapalenie jajników

* badanie

~ ucisk na linię łączącą wyrostki biodrowe przednie górne; ból= zapalenie jajników

> zapalenie pęcherza moczowego

* ból promieniuje wzdłuż moczowodu i skośnie do nerek

* badanie

a) nacisk ok. 2cm nad kolcem biodrowym przednim górnym, a drugą ręką wstrząsanie lędźwiami (tam, gdzie znajdują się nerki); ból= zapalenie pęcherza

b) ucisk na pęcherz; ból= zapalenie

> prostata- daje jako nowotwór przerzut do miednicy

> prostatity- choroba prostaty u młodych mężczyzn

- kobiety zawsze w czasie badania pytamy o:

> bieżącą ciążę

> czy nie miała nowotworu

> miesiączkę

> przeszłość ginekologiczną ( czy nie miała nadżerek, mięśniaków)

---