Mikołaj Sęp Sarzyński - poeta z pogranicza dwóch epok. Udowodnij to twierdzenie.
Mikołaj... jest uważany za ostatniego wielkiego poetę renesansowego lub pierwszego w wybitnych autorów baroku. Trudno prezycyjnie określić jego twórczość, przypisać ją do jednego okresu - zaczoł przecież pisać jeszcze za życia Jana Kochanowskiego. Po za tym Sęp był poetą niezwykle oryginalnym. Całkowicie odmiennym od wcześniejszych polskich liryków. Reprezentował tzw. nurt metafizyczny, który generalnie w liryce polskiehc wszystkich epok nie jest zbyt mocno eksponowany. Centrum poetyckich zainsteresowań Sępa to zagadnienie śmierci, znikomość ziemskiego życia, ludzkich dążeń i pragnień, kwestie zbawienia i Boga, ujmowanego jako jeden stały niezmienny punkt w płynnym, rozchwianym świecie. Ku zbawieniu może doprowadzić, zdaniem Sarzyńskiego, jedynie Boskie miłosierdzie, wobec czego tylko modlitwa, wiara, uwielbienie Najwyższego jest godną pochwały formą aktywności niemal bez wolnego, w gruncie rzeczy człowieka.
Ludzkie życie jest marnym epizodem, twierdzi Sęp, na drodze ku zbawieniu. Świat ma dwojaki, ziemski i wieczny charakter. Nie inaczej est z człowiekiem : rozdartym między ciało i duszę, Boga i słabości ziemskiej. Ponieważ liczy się tylko dusza, człowiek jest skazany na stałą walkę ze swą cielesnością, szatanem, wręcz całym światem doczesnym, który nie sprzyja jego zbawieniu. W tej koncepcji ludzkie życie, co naturalne ma niewielką wartość.
Sęp jako poeta renesansowy. Pojawienie się paradoksu jako specyficznego systemu obrazowania, tędęcji do nadmiaru zapowiadają w literaturze polskiej baroku, ale czy tym samym Sarzyński był poetą barokowym? "Rymy albo wiersze polskie" chociaż specyficzny i oryginalne, niemogły tak nie wiadomo skąd się pojawić. System poetycki Sarzyńskiego był już starannie ukształtowany - niepostawał ani spontanicznie ani w powolnym dorastaniu. Jego odrębność dowodzi przemyśleń artystycznych i literackich problemów ówczesnej kultury europejskiej. Wykształcenie i wychowanie Sarzyńskiego jest również wyrażnie humanistyczne. Pełno w jego wierszach dowodów erudycji, napomknień z mitoligii greckiej. Również jego łacina jest renesansowa. Budulec materiał wiersza nie różni się, przynajmniej początkowo od odrodzeniowych co widać przeez porównanie z Kochanowskim. Jego poezja nie była uczona, była wręcz fabrykowana wg. retorycznych przepisów, nie olśniewać chciał lecz intelektualnie zadziwiać. Sarzyński jest poetą wyraźnie renesansowym jeśli chodzi o sposób obrazowania poetyckiego. Tak jest i u innych odrodzeniowych poetów, charakterystyczne jest dla nich ubustwo obrazowania plastycznego. Odczuwali jeszcze wówczas świat całościowo i jakościowo, w wyniku czego powstał świat apstrakcyjny i ogólnikowy. Wiązało się to oczywiście ze style antycznym, gdzie szukano piękna w proporcjach przedmiotu, a nie w samym przedmiocie.Barokowość poezji Sarzyńskiego - ale już o przemianie estetycznego gustu poety świadczy uprawianie trudnej pod względem formalnym sonetów. Styl, mimo że abstrakcyjny, jest tam tak kunsztowny, że często wydaje się nie naturalny, zwłaszcza dzięki przekładniom i zawikłaniem szykowi wyrazów. Tumaczy się to głównie dążnością poety do zamykania wielu myśli w niewielu słowach. Fakt że Sęp wciągnięty był w wielki proces przemian religijnych sprawił, że stał się on niejako poetą - teologiem, z zarazem obserwatorem własnego życia wewnętrznego. "Rymy..." to duchowy pamiętnik człowieka, który nie umie sobie z sobą poradzić - może dlatego, że stawia swojej dudzy niezwykłe wymagania. W ten sposób renesansowy kakon literacki użyty został do odmiennych celów. Poezja Sępa stała się zapowiedzią barokowej poezji metafizycznej. Napięcie uczuciowe skłoniło poetę do nadmiernego czasem gromadzenia epitetów i chwytów fonicznych. System poetycki Sarzyńskiego zmierzał od tąd do ciągłego objawiania prawdy ukrytej - zarówno więc rozjaśniał, jak i utrudniał rozumienie wiersza.