MIKOLAJ SĘP SARZYŃSKI DOC


Mikołaj Sęp Szarzyński żył krótko bo zaledwie 31 lat. Urodził się w 1550 roku koło Lwowa. Był synem Joachima Sępa podstolego lwowskiego. W roku 1565 zapisał się na uniwersytet w Witteenberdze a potem w Lipsku. Jego pro reformacyjne sympatie wskazują na przynależność do protestantów. Pod koniec życia przeniósł się do Wolicy pod Przemyślem i tu prawdopodobnie zmarł w 1581roku. Czytając o Sępie Szarzyńskim tak wiele jest niewiadomych w jego biografii. Jednym z zachowanych do naszych czasów zbiorem poezji są Rytmy albo Wiersze polskie powstałe w latach 1568 - 1581, wydane zaś w 1601 roku przez jego brata Jakuba. Zbiór ten obejmuje: 6 sonetów, 6 parafraz Psalmów Dawida, 9 pieśni i 20 innych drobnych utworów. Szarzyński jest poetą przede wszystkim religijnym.: zmienność świata doczesnego, słabość człowieka, wolność wiodąca do błędu i upadku, natręctwo grzechu i śmierci mogą doprowadzić do rozpaczy.

Mikołaja Sępa fascynował temat śmierci, temat znikomości wszelkich ziemskich dążeń i doznań, nurtował go problem zbawienia i Boga jako jedynej pewnej ostoi ludzkiej duszy narażonej na liczne niebezpieczeństwa wydanej na łup wojnie „z szatanem i ciałem” (sonet V). Sonet V „O nietrwałej miłości” podmiot liryczne snuje refleksje nad dramatycznym konfliktem między miłością świecką i świętą. Przerażała poetę samotność człowieka we wszechświecie; jego los na ziemi przedstawiał pod postacią nieustannego „bojowania”. W parafrazach psalmowych uwypuklał przepastny dystans między człowiekiem a Bogiem; można dopatrzyć się w tym cech protestanckiego pesymizmu w poglądzie na naturę ludzką; tylko dzięki łasce boskiej człowiek może dostąpić ocalenia.

Według określenia Jana Błońskiego Szarzyński reprezentuje „poetykę barokową w materiale renesansowym”. Styl Sępa jak to bywa w poezji renesansowej, jest jeszcze abstrakcyjny i ogólnikowy, lecz poeta jest już niezwykle wyczulony na oddawanie zjawiska ruchu, zmianami są: lubowanie się w paradoksach i wyszukanych tropach stylistycznych, z upodobaniem stosuje inwersyjny szyk składniowy. System obrazowania ma na względzie nie tyle plastykę zewnętrznego opisu, ile raczej doświadczenia wewnętrzne i dyscyplinę intelektualnej argumentacji. Z wierszy jego wyczytać można tendencję do nadmiaru ozdób i epitetów, chęci popisu, zadziwienia czytelnika kunsztownością retorycznych konstrukcji. Jest to postawa typowa dla twórcy barokowego. Podobne zjawiska spotykamy w kompozycji utworów - każdy z sonetów Sępa zamyka niespodziewana i kunsztowna pointa. Tę trudną sztukę poetycką uprawiał Sęp z dużym powodzeniem. Odosobniony i zajmujący indywidualną pozycję w siedemdziesiątych latach XVI wieku, znajdzie kontynuatorów w okresie późniejszym. U schyłku renesansu zadeklaruje postawę, która postawi w literaturze polskiej problem początku baroku (prekursor).

Poeta ten dla nas odkryty został dopiero w XIX w.



Wyszukiwarka

Podobne podstrony:
Mikołaj Sęp Sarzyński poeta z pogranicza dwóch epok Udowodnij to twierdzenie
13.Kochanowski a Sep Szarzynski, Jan Kochanowski i Mikołaj Sęp-Szarzyński o człowieku i jego miejscu
literatura staropolska, NOTATKI Sep-Szarzynski, MIKOŁAJ SĘP - SZARZYŃSKI (ok
czy mikotaj sep sarzynski jest Nieznany
ikołaj Sęp-Sarzyński, Szkoła, Język polski, Wypracowania
Renesans, Wybór wierszy, Wybór wierszy - Mikołaj Sęp Szarzyński
Mikołaj Sęp Szarzyński Pieśń IV O cnocie szlacheckiej
Mikołaj Sęp Szarzyński Pieśń I Na psalm Dawidów XIX
Mikołaj Sęp Szarzyński Frasnuk do Kasie Niewymowne trawienie
Mikołaj Sęp Szarzyński Pieśń VI analiza
błoński,mikołaj sęp szarzyński
MIKOŁAJ SĘP SZARZYŃSKI
BAROK Mikołaj sęp Szarzyński rymy abo wiersze polskie
Mikołaj Sęp Szarzyński Sonet II Na one słowa Jopowe
Mikołaj Sęp Szarzyński Do Kasie Pilniej na twoje oblicze nadobne
Mikołaj Sęp Szarzyński Pieśń II O strusie
Mikołaj Sęp Szarzyński Do Kasie Jako lód taje przezroczysty z lekka
Mikołaj Sęp Szarzyński Sonet III Do Naświetszej Panny

więcej podobnych podstron