Korelacja - z łac. correlatio, oznacza zależność, wzajemny stosunek przedmiotów, pojęć.
W pedagogice oznacza proces uzgadniania i wprowadzania w nauczaniu poszczególnych przedmiotów pewnych równoległości, polegających na uzupełnianiu i naświetlaniu z różnych stron tych samych zagadnień na różnych lekcjach.
Integracja - z łac. integratio, oznacza zespolenie się, scalenie, tworzenie całości z części. Integralność oznacza nienaruszalność, niepodzielność. W pedagogice oznacza scalanie treści kształcenia bliskich sobie lub ze sobą spokrewnionych. Jest formą przejściową
od wychowania i nauczania globalnego w przedszkolu do nauczania podzielonego
na przedmioty w szkole.
Wg R. Więckowskiego integracja to sposób nauczania, mający na celu pokazanie związków między wszystkimi przedmiotami oraz ukazywanie nauki jako całości.
Integracja historycznie:
Historycznie kształtowany termin integracji odnoszący się do sytuacji szkolnych, ma dziś szersze płaszczyzny odniesienia i bardziej zróżnicowane znaczenie.
M. Jackowska uważa, ze „idea integracji” leży u podłoża holistycznego ujmowania świata, rozumieniu go w związkach i zależnościach, w ujęciu strukturalnym i współdziałaniu zespołów ludzkich rozumianych jako rozwijający się globalizm.
Integracja w ujęciu W. Andrukowicza
Tylko kształcenie, które jednocześnie angażuje intelektualnie, intuicyjnie, emocjonalnie i percepcyjnie jest kompletne. W integracji należy uwzględniać dziecko, osobę nauczyciela, treści, oferty edukacyjne, zespół klasowy jako środowisko aktywności i rozwoju dziecka, rodziców.
Integracja w ujęciu Więckowskiego
Integracja w okresie wczesnoszkolnym to inspiracja i pomoc nauczyciela w budzeniu duszy dziecka do życia bogatego wewnętrznie do przezywania, działania, komunikowania się w różnych wspólnotach ludzkich ( rodzinie, środowisku szkolnym, środowisku społecznym). Aby była skuteczna, nauczyciel musi być osobą o zintegrowanej sylwetce wewnętrznej, musi posiadać ustalony system wartości.
Integracja w ujęciu J. Hanisz
Integracja ma być skupiona na dziecku i jego rozwoju. Każde dziecko ma godność
i należy ją uszanować w procesie edukacyjnym. Ma także wartość, którą trzeba docenić. Dziecko ma wrodzoną mądrość, poczucie realizmu, ma swój genetyczny cel, jest nim doskonalenie się w swoim istnieniu, a edukacja ma mu ułatwić realizacją tego celu.
Integracja w ujęciu H. Sowińskiej
Integracja to scalanie treści nauczania, budowanie pomostów między różnymi dziedzinami wiedzy. Integracja odnosi się do procesów społecznych w obrębie których odbywają się procesy edukacyjne (integracja osób niepełnosprawnych ze środowiskiem rówieśniczym, integracja nauczycieli i uczniów, nauczycieli i rodziców). Integracja polega na zapewnieniu dziecku, przechodzącemu kolejne szczeble edukacji warunków umożliwiających zdobycie kompetencji, bez zakłóceń i regresów wywołanych przechodzeniem kolejnych programów oświatowych.
Wymiary integracji:
Dokonuje się w dziecku, które poznaje, przezywa „scalona” rzeczywistość w aspekcie intelektualnym, motywacyjnym, działaniowym, emocjonalnym.
Odbywa się przez osobę nauczyciela, który jest organizatorem całokształtu aktywności dziecka oraz własnej ( integracja personalna).
Zachodzi na poziomie wspólnych poczynań dziecka i nauczyciela, czyli nauczyciel włącza się w linię działania dziecka i dziecko włącza się w działania nauczyciela
(gdy nauczyciel robi coś ciekawego, inspirującego), z czego wynika to, że wspólnie konstruują linię działania.
Integracja zachodząca na płaszczyźnie emocjonalnej, odnosząca się do bliskości emocjonalnej dziecka z nauczycielem - integracja w tym sensie polega na zaufaniu, bliskości, poczuciu bezpieczeństwa, akceptacji uczniów.
Łączna realizacja celów nauczania i wychowania. Cele zewnętrzne (określa nauczyciel), cele wewnętrzne ( dziecko).
Dokonuje się poprzez integrowanie ofert edukacyjnych (holistyczne wzory zdobywania wiedzy)
Zachodzi przez tworzenie zespołu klasowego
Zachodzi przez integrację wszystkich środowisk życia dziecka (szkoła, dom rodzinny, grupa rówieśnicza).
Uzasadnienie potrzeby integracji
Przyczyny psychologiczne - ( rozwój dziecka, jego myślenia, od patrzenia całościowego, potem rozczłonkowanie, do syntezy)
Przyczyny dydaktyczne - ( poznawanie przedmiotowe świata, poszufladkowana wiedza, poszatkowane informacje , wycinkowe, tak że uczeń nie potrafi powiązać treści)
Przyczyny filozoficzne - ( całość to nie prosta suma elementów, ma także cechy właściwe sobie jako całość, których nie posiada osobno. Uczeń nie pozna świata za pomocą nauki poszczególnych przedmiotów, bo ich suma nie do obrazu świata.
Przyczyny organizacyjne - ( ten sam nauczyciel prowadzi dana klasą, ponieważ ją zna, sam ustala zajęcia, rozplanowanie, działanie, czas.
Przyczyny polityczne - ( zmiany społeczno - ekonomiczne zainicjowały zmiany w szkołach. Przedostanie się na grunt Polski osiągnięć krajów zachodnich.
Wady edukacji zintegrowanej:
Zatraca się systematyczna i pełna realizacja programu nauczania
Słabe uwzględnienie wymagań naukowych (dot. głównie matmy i polskiego)
Zacieśnianie treści do tego co dzieci dostrzegają w najbliższym otoczeniu
Nie włącza do ośrodków tematycznych - treści konkretnych treści abstrakcyjnych
Zbyt ogólne podchodzenie do treści
Warunki pełnej integracji
Warunek nowości ( nie powielać treści, które uczniowie znają)
Warunek naukowości ( treści nie mogą mieć charakteru infantylnego)
Warunek problemowości ( oparty o konflikt poznawczy, wyk. badań, eksperymentów)
Warunek eksploracyjności ( treści muszą poddawać się badaniom)
1