8 Rzeczpospolita ostatnich Jagiellonów

podręcznik, str. 50-55

1. Polityka wobec Zakonu Krzyżackiego:

1. Prusy Zakonne lennem Rzeczpospolitej po II pokoju toruńskim 1466 r.

2. układ habsbursko - jagielloński w Wiedniu w 1515 r.:

- układ cesarz Maksymiliana Habsburga, Zygmunta Starego ( Polska i Litwa) i Władysława II Jagiellończyka ( Czech i Węgry)

- cesarz uznał ustalenia II pokoju toruńskiego,

• wnuki cesarza Maksymiliana i dzieci Władysława zawarły małżeństwa,

• po wygaśnięciu linii Jagiellonów w Czechach i na Węgrzech trony te mieli objąć Habsburgowie

3. ostatnia wojna z Zakonem Krzyżackim 1519-1521:

• poparcie dla Albrechta Hohenzollerna cesarza i wielkiego księcia moskiewskiego Wasyla,

• sukcesy wojsk polskich- zdobywanie twierdz krzyżackich

• zawarcie rozejmu

• sekularyzacja (zeświecczenie) Zakonu Krzyżackiego- powstanie świeckich, protestanckich Prus Książęcych

4. traktat krakowski- hołd pruski 8 IV 1525 r. w Krakowie:

• Albrecht Hohenzollern jako świecki władca luterańskich Prus Książęcych uznał się lennikiem Zygmunta Starego

2. Stosunki polsko-litewskie:

1. funkcjonowanie unii personalnej ( Krewo 1385) polsko- litewskiej:

• wspólny władca Korony Polskiej i Wielkiego Księstwa Litewskiego

• odmienność obyczajowa, prawna, językowa

• zagrożenie Litwy rosnącą potęgą Wielkiego Księstwa Moskiewskiego ( tzw. „akcja zbierania ziem ruskich”)

• duże znaczenie rodów książęcych na Litwie

2. sekularyzacja Zakonu Kawalerów Mieczowych- Kurlandia i Semigalia lennem Polski i Litwy w roku 1561 ( Gottard Kettler)

3. walka o Inflanty i ich podział ( Polska, Litwa, Dania, Szwecja i Moskwa) w latach 1563-1570

3. Unia lubelska 1569 r.: powstanie Rzeczpospolitej Obojga Narodów

a. unia realna: dotychczas odrębne państwa miały stanowić jedną Rzeczpospolitą Obojga Narodów

b. przyczyny zawarcia unii:

• Zygmunt II August był ostatnim męskim potomkiem dynastii Jagiellonów,

• prawie 200-letni związek państw,

• wspólna polityka na Kresach:

• zagrożenie ze strony Moskwy, Tatarów,

• zainteresowanie szlachty koronnej żyznymi ziemiami Ukrainy

c. postanowienia unii:

- włączenie do Korony województw: kijowskiego, podlaskiego, wołyńskiego, bracławskiego

Rzeczpospolita Obojga Narodów

Królestwa Polskie ( Korona) Wielkie Księstwo Litewskie

wspólny władca

sejm

polityka zagraniczna

moneta

armia koronna

skarb koronny

urzędy koronne

prawo

armia

skarb

urzędy

prawo

---