302 BIBLIOGRAFIA

B. Stein, Descriptio totius Silesiae et civitatis regiae Vratislaviensis, wyd. H. Markgraf
[w:] Scriptores rerum Silesiacarum, t. 17, Breslau 1902, s. 1-73.

W. Szelińska, J. Tomaszewicz, Katalog dokumentów pergaminowych Biblioteki Czartoryskich

w Krakowie, cz. 1: Dokumenty z lat 1148-1506, Kraków 1975. Świętego Wojciecha biskupa i męczennika żywot drugi [Brunona z Kwerfurtu], wyd. J. Kar-

wasińska [w:] MPH, s.n., t. 4, cz. 2, Warszawa 1969. Świętego Wojciecha biskupa i męczennika żywot pierwszy, wyd. J. Karwasińska [w:] MPH,

s.n., t. 4, cz. l, Warszawa 1962. T. Trzciński, Katalog rękopisów biblioteki kapitulnej w Gnieźnie aż do początku wieku XVI,

Poznań 1910.

W. Urban, Katalog dokumentów Archiwum Archidiecezjalnego we Wrocławiu, cz. l: Doku­menty oznaczone sygnaturami alfabetycznymi, Rzym 1970. Urkunden und Regesten żur Geschichte des Templerordens im Bereich des Bistums Cammin

und der Kirchenprovinz Gnesen, wyd. W. Irgang, Koln-Wien 1987. Urkundenbuch der StadtLiegnitz undihres Weichbildes biszumJahre 1455, wyd. F. W. Schirr-

macher, Liegnitz 1866.

Urkundenbuch der Stadt Munsterberg, wyd. P. Bretschneider, t. l, Munsterberg 1932. Urkundensammlung żur Geschichte des Furstenthums Oels bis zum Aussterbe der Piastischen

Herzogslinie, wyd. W. Hausler, Breslau 1883. Urkundliche Beitrdge [w:] A. Burda, Untersuchungen żur mittelalterlichen Schulgeschichte im

Bistum Breslau, Breslau 1916, s. 175-385.

Vetera MonumentuHistorica Hungariam Sacrom illustrantia, wyd. A. Theiner, t. l, Romae 1859. Yetera Monumenta Poloniae et Lithuaniae, wyd. A. Theiner, t. l, Romae 1860. Yisitace maltezskych velkostatku ve Slezsku roku 1536, wyd. J. Svatek, Opava 1956. Vita et miracula sanctae Kyngae ducissae Cracoviensis, wyd. W. Kętrzyński [w:] MPH, t. 4,

Lwów 1884, reprint Warszawa 1961, s. 662-744. Vita sanctae Hedvigis, wyd. A. Semkowicz [w:] MPH, t. 4, Lwów 1884, reprint Warszawa

1961,s.501-655.

C. Wagner, Analecta Scepusii sacri et profani, 1.1,3, Viennae-Posonii-Cassoviae 1773-1778.
H. Wesemann, Regesten żur Geschichte der Stadt Lowenberg in Schlesien, „Jahresbericht tiber

das Realgymnasium i. E. zu Lowenberg in Schlesien", cz. l, program nr 306, Lowenberg

1912, s. 3-50; cz. 2, program nr 308, Lowenberg 1913, s. 3-56. M. Wojtas, Akta wizytacji dekanatów bytomskiego i pszczyńskiego dokonanej w roku 1598

z polecenia Jerzego kardynala Radziwilła, biskupa krakowskiego, Katowice 1938. Zapiski sądowe województwa sandomierskiego 1393-1444, wyd. F. Piekosiński, „Archiwum

Komisji Prawnej Akademii Umiejętności", t. 8, 1907, cz. l, s. 61-175. Zbiór dokumentów katedry i diecezji krakowskiej, wyd. S. Kuraś, t. 1-2, Lublin 1965-1973. Zbiór dokumentów małopolskich, wyd. S. Kuraś, I Sułkowska-Kuraś, t. 1-8, Wrocław-War-

szawa-Kraków-Gdańsk 1962-1975.

Zbiór ogólny przywilejów i spominków mazowieckich, wyd. J. K. Kochanowski, Warszawa 1919. Źivot blahoslaveneho Hroznaty, wyd. J. Emler [w:] Fontes Rerum Bohemicarum, t. l, Praha

1873,5.369-383.

BIBLIOGRAFIA 303

Opracowania

A. A.[blewicz], Festum Sepulchń D. N. Jesu Christi w farzeprzeworskiej, „Kronika Diecezji Przemyskiej", t. 55, 1969, z. 3, s. 82-83.

W. Abraham, Organizacja Kościoła w Polsce do połowy wieku XII, Poznań 1962.

W. Abraham, Powstanie organizacji Kościoła łacińskiego na Rusi, Lwów 1904.

Acta Sanctorum Augustii, t. 3 [zb.og. t. 37], Parisiis et Romae 1867.

Acta Sanctorum Februarii, t. 3 [zb.og. t. 6 ], Parisiis 1865, s. 436-460.

Acta Sanctorum lunii, t. 4 [zb.og. t. 24], Parisiis et Romae 1867, 538 i nn.

M. Affek, Długie a chwalebne dzieje zakonu bożogrobców w Ziemi Świętej i w Europie [w:] Jerozolima w kulturze europejskiej, red. P. Paszkiewicz, T. Zadrożny, Warszawa 1997, s. 169-179.

P. Alphandery, A. Dupront, La chretiente et l'idee de croisade, t. l, Paris 1954.

K. Antosiewicz, Biblioteki zakonu Ducha Świętego w Polsce, „Archiwa, Biblioteki i Muzea Kościelne", t. 41, 1980, s. 351^00; t. 42, 1981, s. 151-183.

K. Antosiewicz, Konstytucje zakonu Ducha Świętego de Saxia w Polsce (1220-1823), „Rocz­niki Humanistyczne", 34: 1986, s. 55-62.

K. Antosiewicz, Opieka nad chorymi i biednymi w krakowskim szpitalu Świętego Ducha (1220-1741), „Roczniki Humanistyczne", 26: 1978, s. 35-79.

K. Antosiewicz, Opieka nad dziećmi w zakonie Świętego Ducha w Krakowie (1220-1788) [w:] Z badań nad dziejami zakonów i stosunków wyznaniowych na ziemiach polskich, red. E. Wiśniewski, Lublin 1984, s. 45-88.

K. Antosiewicz, Szpital i kościół Świętego Ducha w Sandomierzu, „Studia Sandomierskie", t. 2, 1981,5.265-274.

K. Antosiewicz, Z przeszłości diecezji sandomierskiej. Klasztor Św. Ducha de Saxia w Sando­mierzu (1292-1814), „Kronika Diecezji Sandomierskiej", t. 65, 1972, s. 32-44.

K. Antosiewicz, Zachowane źródła do dziejów zakonu Ducha Sw. de Saxia w Polsce, „Archiwa, Biblioteki i Muzea Kościelne", t. 20, 1970, s. 95-134.

K. Antosiewicz, Zakon Ducha Świętego de Saxia w Polsce średniowiecznej, „Nasza Prze­szłość", t. 23, 1966, s. 167-198.

Archiwum Państwowe miasta Poznania i województwa poznańskiego oraz jego archiwa tere­nowe. Przewodnik po zasobie archiwalnym, red. C. Skopowski, Warszawa 1969.

A. Bachulski, Założenie klasztoru kanoników regularnych w Czerwińsku [w:] Księga pamiąt­kowa ku uczczeniu XXV—letniej działalności naukowej prof. M. Handelsmana, Warszawa 1929, s. 11-26.

K. Baczkowski, Walka Jagiellonów z Maciejem Korwinem o koronę czeską w latach 1471-1479, Kraków 1980.

C. W. von Ballestrem, Die Hospitalitat des Ordens [w:] Der Johanniter—Orden. Der Malte-ser-Orden. Der ritterliche Orden des hl. Johannes vom Śpi tal zu Jerusalem. Seine A ufgabe, seine Geschichte, red. A. Wienand, Koln 1970, s. 267-289. ' O. Balzer, Genealogia Piastów, Kraków 1825.

304 BIBLIOGRAFIA

M. Banaszak, F. Lenort, Archiwum Archdiecezjalne w Poznaniu [w:] Dzieje Poznania i woje­wództwa poznańskiego (w granicach z 1974 r.). Informator o materiałach archiwalnych, red. C. Skopowski, t. 2, Warszawa 1982, s. 237-487.

J. Bar, Polskie zakony, „Prawo Kanoniczne", t. 4, 1961, s. 421-592.

A. Barciak, Czechy a ziemie południowej Polski w XIII oraz w początku XIV wieku, Katowice 1992.

K. Bartkiewicz, Dzieje Ziemi Kłodzkiej w wiekach średnich, Wrocław-Warszawa-Kraków--Gdańsk 1977.

G. C. Bascape, / sigilli degli ordini militari ed hospitalieri [w:] Studi storici in onore di Francesco Loddo Canepa, t. 2, Firenze 1959, s. 77-106.

K. Bąkowski, Kościół św. Krzyża w Krakowie, Kraków 1904.

J. Becker, Ubersicht der altesten Geschichte des Landes Schlawe 1317-1357, „Programm des stadtischen Gymnasium", 1878.

P. V. Bćlohlavek, P. J. Hradec, Dejiny ćeskych kfiźovniku s ćervenou hvezdou, Praha 1930.

J. Benbenek, Zabytki miasta Przeworska [w:] Siedem wieków Przeworska. Szkice, studia i materiały do dziejów miasta, red. A. Kunysz, Rzeszów 1974, s. 448-489.

J. Beńko, Osidlenie severneho Slovenska, Kośice 1985.

F. Benninghoven, Der Orden der Schwertbruder, Koln-Graz 1965.

A. Berdecka, Lokacje i zagospodarowanie miast królewskich w Małopolsce za Kazimierza Wielkiego (1333-1370), Wrocław-Warszawa-Kraków-Gdańsk-Łódź 1982.

[K.] Berg, Żur Vorgeschichte und Grundung von Arnswalde, „Schriften des Yereins fur Geschichte derNeumark", t. 4, 1896, s. 70-103.

G. Bernhofen, Das Kollegiatstift in Brieg in seiner personlichen Zusammensetzung von den
Anfdnge (1369) bis żur Sdkularisation (1534), Breslau 1939.

M. Bersohn, Kilka słów o polskich podróżnikach do Ziemi Świętej i ich dziełach, „Biblioteka Warszawska", 1868, t. 4, s. 1-12.

H. Beumann, Kreuzzugsgedanke und Ostpolitik im hochen Mittelalter, „Historisches Jahr-buch", 72: 1953, s. 112-132.

J. Bieniak, [Głos w dyskusji], „Studia Źródłoznawcze", t. 20, 1976, s. 123-125.

J. Bieniak, Polska elita polityczna XII w. (Część III A. Arbitrzy książąt — krąg rodzinny Piotra Włostowica) [w:] Społeczeństwo Polski średniowiecznej. Zbiór studiów, red. S. K. Ku-czyński, t. 4, Warszawa 1990, s. 13-107.

J. Bieniak, Rola Kujaw w Polsce piastowskiej, „Ziemia Kujawska", t. l, 1963, s. 27-71.

J. Bieniak, Rozmaitość kryteriów badawczych w polskiej genealogii średniowiecznej [w:] Ge­nealogia —problemy metodyczne w badaniach nad polskim społeczeństwem średniowiecz­nym na tle porównawczym, red. J. Hertel, Toruń 1982.

J. Bieniak, RódŁabędziów [w:] Genealogia — studia nad wspólnotami krewniaczymi i teryto­rialnymi w Polsce średniowiecznej na tle porównawczym, red. J. Wroniszewski, Toruń 1987,s.9-31.

J. Bieniak, Studia nad dziejami ziemi chełmińskiej w okresie piastowskim, „Rocznik Grudziądz­ki", 5-6: 1970,s.5-69.

J. Bieniak, Wielkopolska, Kujawy, ziemie łęczycka i sieradzka wobec problemu zjednoczenia państwowego w 1. 1300-1306, Toruń 1969.

BIBLIOGRAFIA 305

M. Biskup, Dzieje miasta w średniowieczu (od końca XII w. do 1466 r.) [w:] Dzieje Inowroc­ławia, red. idem, t. l, Warszawa-Poznań-Toruń 1978, s. 129-236. ••J M. Biskup, G. Labuda, Dzieje Zakonu Krzyżackiego w Prusach, Gdańsk 1986.

K. Bobowski, Dawne pieczęcie na Pomorzu Zachodnim, Szczecin 1989.

K. Bobowski, Die Geschichte des Schulwesens vom Elementaren undHoheren Grad in Breslau bis 1914 (Abriss), Wrocław 1992.

W. Bochnak, Religijne stowarzyszenia i bractwa katolików świeckich w diecezji wrocławskiej

(odXVI w. do 1810 r.), Wrocław 1983.

••< R. Bodański, Początki hierarchii kościelnej w Prusach, cz. l, „Studia Warmińskie", 1.16,1979, s. 303-352.

T. Bogacz, Yalentin Trazendorf (1490-1556) — legenda śląskiego szkolnictwa, „Dolny Śląsk", t. 4, 1992, s. 291-295.

F. Bogdan, Sprawa wyjada polskich zakonów spod władzy biskupiej w epoce przedtrydenckiej,

Rzym 1964.

v/F. Bogdan, Ze studiów nadegzempcją zakonów w Polsce średniowiecznej. Egzempcja zakonów rycerskich, „Roczniki Teologiczne—Kanoniczne", 7: 1960, s. 5-32.

M. Bogucka, H. Samsonowicz, Dzieje miast i mieszczaństwa w Polsce przedrozbiorowej, Wrocław-Warszawa-Kraków-Gdańsk-Łódź 1986.

A. Bogucki, Powiat rypiński w średniowieczu [w:] Szkice rypińskie, red. Z. Jędrzyński, Byd­goszcz 1967, s. 45-84.

A. Bogucki, Z dziejów Rypina. Sprawa autentyczności dwóch dokumentów z XIV w., „Prace
Komisji Historycznej Bydgoskiego Towarzystwa Naukowego", t. 10, 1974, s. 71-80.

Z. Bohać, K otazce vyuziti zasveceni kostelu v oboru historicke geografie, „Ćeskoslovensky Ćasopis Historicky", t. 16, 1968, s. 571-589.

B. Bolz, Proces beatyfikacyjny i kanonizacyjny arcybiskupa Bogumiła z XVII wieku, Poznań 1982.
H. Boockmann, Die Bedeutung Thuringens und Hessens Jur den Deutschen Orden [w:]

Die Rolle der Ritterorden in der Christianisierung und Kolonisierung des Ostseegebiets,

red. Z. H. Nowak, Toruń 1983, s. 57-68.

Z. Boras, R. Walczak, A. Wędzki, Historia powiatu wałeckiego, Poznań 1961 D. Borawska, Mistrz Wincenty w nowym wydaniu i opracowaniu. W stroną cystersów

i św. Bernarda z Clairvaux, „Przegląd Historyczny", t. 68, 1977, s. 341-366. K. Borchardt, Military Orders in East Central Europę: The First Hundred Years [w:] Autour

de la premierę croisasade: Actes du Colloąue de la Societyfor the Study ofthe Crusades

and the Latin East (Clermont-Ferrand 22-25 juin 1995), red. M. Balard, „Byzantina

Sorbonensia", t. 14, s. 247-254. K. Borchardt, The Hospitallers in Pomerania: Between the Priories ofBohemia andAlamania

[w:] The Military Orders, t. 2: Welfare and Warfare, red. H. Nicholson, Aldershot 1998,

s. 295-306.

G. Bordonove, La vie ąuotidienne des Templiers au XIIP siecle, Paris 1975.

H. Borek, Nazewnictwo miejscowe regionu kluczborskiego, „Szkice Kluczborskie", t. 2,1979,

s. 86-113. R. Borowy, J. Horwat, Gdzie mogło leżeć Białobrzezie?, „Rocznik Muzeum w Gliwicach",

9: 1993, s. 29-32.

306 BIBLIOGRAFIA

G. Bottarelli, M. Montersi, Storia politica e militare del Sovrano Ordine di S. Giovanni di

Gerusaleme detto di Malta, Milano 1940.

A. Breitsprecher, Die Komturei Rorchen-Wildenbruch, Stettin 1940. G. Bresc-Bautier, Devotion au Saint-Sepulcre et histoire hospitaliere (X^e-XIV^e siecles) [w:]

Actes du 97^e Congres National des Societes Savantes. Philologie et histoire, Nantes 1972,

Paris 1979, s. 253-276.

A. Breycha-Yauthier de Baillamont, Dos Grosspriorat von Bohmen-Osterreich [w:] Der Jo-
hanniter—Orden. Der Malteser-Orden. Der ritterliche Orden des hl. Johannes vom Spital
zuJerusalem. Seine Aufgabe, seine Geschichte, red. A. Wienand, Koln 1970, s. 352-357.

T. Broniewski, Kłodzko, Wrocław 1963.

H. Briiggemann, Beitrag żur Geschichte der Georgs Yerehrung unter besonderer Berucksich-tigung des Bistums Breslau. Inaugural Dissertation żur Erlangung des Doktorsgrades der Philosophischen Fakultate der Schlesisches Friedrich-Wilhelm-Universitats zu Breslau, Breslau 1942, (mps w Archiwum Uniwersytetu Wrocławskiego, praca doktorska nr 33).

K. Bruski, Opactwa cystersów w Oliwie, Pelplinie i Byszewie — ich miejsce w dziejach Pomorza, „Studia Pelplińskie", t. 18, 1987, s. 17-32.

K. Bruski, Sprawa autentyczności dokumentów Sambora II dla cystersów oliwskich, „Zeszyty Naukowe Wydziału Humanistycznego Uniwersytetu Gdańskiego". Historia, nr 15,1985, s. 5-19.

K. Bruski, Ziemie nad dolną Wierzycą od XIII do początku XV wieku, Gdańsk 1997.

R. Brykowski, Drewniania architektura kościelna w Małopolsce w XV wieku, Wrocław--Warszawa-Kraków-Gdańsk-Łódź 1981.

B. Brzezińska, Muzycy i muzyka w przyszpitalnym bractwie Ducha Św. w Krakowie, „Muzy­
ka", t. 25, 1980, s. 115-117.

E. Brzoska, Wissenschaft und Bildung in Schlesien bis żur Reformation [w:] Beitrage żur schlesischen Kirchengeschichte. Gedenkschift fur Kurt Engelbert, red. B. Stasiewski, Koln-Wien 1969, s. 36-75.

Z. Budzyński, Szpitale miejskie na terenie ziemi przemyskiej u schyłku średniowiecza, „Rocz­nik Przemyski", 24-25: 1986, dr. 1988, s. 129-147.

H. Bujarska, Historia szpitala im. W. Biegańskiego, dawniej św. Jana w Gnieźnie, „Archiwum Historii Medycyny", t. 34, 1971, s. 450-455.

M. Buliński, Wiadomość historyczna o zakonie kanoników regularnych Stróżów Grobu Chrys­tusowego (Custodes Sacrosancti Dominici Sepulchri Hierosolymitani) zwykle u nas zwa­nych Miechowitami, „Pamiętnik Religijno-Moralny", t. 22, 1852, s. 449^490.

M. L. Bulst-Thiele, Sacrae domus militiae Templi Hierosolymitani Magistri. Untersuchungen żur Geschichte des Templerordens 1118/1119-1314, Góttingen 1974.

M. Bunding-Naujoks, Dos Imperium Christianum unddie deutschen Oskriege vom 10. bis 12. Jh. [w:] Heidenmission undKreuzzugsgedanke, red. H. Beumann, Darmstadt 1963, s. 65-120.

A. Burda, Untersuchungen żur mittelalterlichen Schulgeschichte im Bistum Breslau, Bres­lau 1916.

J. Burchard, Szkolnictwo na Śląsku w okresie Polski dzielnicowej (do r. 1327), „Rozprawy z Dziejów Oświaty", t. 28, 1985, s. 3-48.

J. Burek, Dzieje Raciborza od czasów piastowskich do 1741 [w:] Racibórz, red. J. Kantyka, Katowice 1981, s. 39-85.

BIBLIOGRAFIA 307

E. Butów, Staat und Kirche in Pommern in ausgehenden Mittelalter bis żur Einfuhrung der

Reformation, cz. 2, „Baltische Studien", t. 15, 1911, s. 77-142. J. Buxakowski, Najświętsza Maryja Panna w liturgii [w:] Gratia plena. Studia teologiczne

o Bogurodzicy, red. B. Przybylski, Poznań-Warszawa-Lublin [1965], s. 9-128. S. Bylina, Spowiedź jako instrument katechezy i nauki współżycia społecznego w Polsce

późnego średniowiecza [w:] Społeczeństwo Polski średniowiecznej. Zbiór studiów,

red. S. K. Kuczyński, t. 5, Warszawa 1992, s. 255-265.

J. S. Bystroń, Polacy w Ziemi Świętej, Syrii i Egipcie 1147-1914, Kraków 1930. B. Cabała, Ampułki św. Menasa w zbiorach polskich, „Archeologia", t. 20, 1969, s. 107-118. U. Carriere, Les debuts de l 'ordre du Tempie en France, „Le Moyen Agę", 2^e serie, t. 18,1917,

s. 308-335. M. Cetwiński, Reichenbach — Dzierżoniów. Pradzieje i średniowiecze śląskiego miasta,

„Prace Naukowe Wyższej Szkoły Pedagogicznej w Częstochowie". Zeszyty Historyczne,

nr 3, 1996,s.21-66.

M. Cetwiński, Rycerstwo śląskie do końca XIII w. Biogramy i rodowody, Wrocław 1982. M. Cetwiński, Ze studiów nad Strzegomiami, „Acta Universitatis Wratislaviensis" nr 226,

Historia nr 26, 1974, s. 17-29. H. Chłopocka, Gniezno głównym ośrodkiem polityczno-administracyjnym Wielkopolski do

polowy XIII w. [w:] Dzieje Gniezna, red. J. Topolski, Warszawa 1965, s. 118-132. H. Chłopocka, Lokacja na prawie zachodnioeuropejskim. Rola Gniezna w procesie jed­noczenia państwa [w:] Dzieje Gniezna, red. J. Topolski, Warszawa 1965, s. 133-156. Chronologia polska, red. B. Włodarski, Warszawa 1957. T. Chrzanowski, Bardo, Warszawa-Kraków-Gdańsk 1980.

T. Chrzanowski, Płyty nagrobne z postaciami w XVI-XV1H wieku na Śląsku Opolskim, „Rocz­niki Sztuki Śląskiej", 7: 1970, s. 75-105. B. Cimała, Kluczbork. Dzieje miasta, Opole 1992. V. Cinke, Organizace ćeskych klaśteru ve 13. a 14. stoleti na podklade provinćnim, „Ćesko-

slovensky Ćasopis Historicky", t. 16, 1968, s. 435-446. M. Cocheril, Essai sur l 'origine des ordres militaires dans la Pennisule Iberiąue, „Collectanea

Ordinis Cisterciensium Reformatorum", t. 20, 1958, s. 346-161; t. 21, 1959, s. 228-250,

302-329. M. Cocheril, La jurisdiction de Morimond sur les ordres militaires de la Pennisule Iberiąue,

„Studia Monastica", t. 2, 1960, s. 371-385. M. Cocheril, Les ordres militaires et hospitaliers [w:] Les ordres religieux. La vie et l 'art, red.

G. Le Bras, [b.m.] 1979, s. 655-727.

U. Cramer, Das Hospital als Bautyp des Mittelalters, Koln 1963. H. de Curzon, Introduction [w:] La Regle du Tempie, wyd. idem, Paris 1886, s. I—XLI. A. Czacharowski, Polsko-krzyżacki spór o Drezdenko i Santok na początku XV w., „Zapiski

Historyczne", t. 50, 1985, s. 191-210. A. Czacharowski, Społeczne i polityczne siły w walce o Nową Marchię w latach 1319-1373,

Toruń 1958. P. Czaplewski, Co posiadali krzyżacy na Pomorzu przed jego zajęciem w roku 1308/1309?,

„Zapiski Towarzystwa Naukowego w Toruniu", t. 10, 1935-1937, s. 273-287.

308 BIBLIOGRAFIA

P. Czerwiński, Zakon Maltański i jego stosunki z Polską na przestrzeni dziejów, Londyn 1962.

L. Dailliez, L 'Ordre de Saint-Jean de Jeruzalem au Portugal: XI-XVsiecles, Nice 1977.

L. Dailliez, Les templiers et les regles de l'ordre du Tempie, Paris 1972.

Z. Dalewski, Władza, przestrzeń, ceremoniał. Miejsce i uroczystość inauguracji władcy w Pol­sce średniowiecznej do końca XIV w., Warszawa 1996.

E. Dąbrowska, A. Michałowski, A. Tomaszewski, Badania kościoła św. Jana w Zagości pow. Pińczów, „Rocznik Muzeum Świętokrzyskiego", 1: 1963, s. 161-169.

E. Dąbrowska, A. Michałowski, A. Tomaszewski, Kościół św. Jana w Zagości w świetle badań z 1962, „Kwartalnik Historii Kultury Materialnej", t. 12, 1964, s. 167-172.

E. Dąbrowska, A. Tomaszewski, Badania prowadzone w 1962 roku w obrębie kościoła para­fialnego w Zagości, pow. Pińczów, „Sprawozdania Archeologiczne", t. 16, 1964, s. 286-305.

J. Dąbrowski, Dawne dziejopisarstwo polskie (do roku J 480), Wrocław 1964.

J. Dąbrowski, Dzieje polityczne Śląska w latach 1290-1402 [w:] Historia Śląska od najdaw­niejszych czasów do roku 1400, red. S. Kutrzeba, T. Silnicki, W. Semkowicz, t. l, Kraków 1933, s. 327-562.

J. Dąbrowski, Z czasów Łokietka, „Rozprawy Akademii Umiejętności". Wydział Historycz-no-Filozoficzny, t. 34, 1916, s. 278-326.

K. Dąbrowski, Opactwo cystersów w Oliwie od XII do XVI wieku, Gdańsk 1975.

E. Delaruelle, L 'Idee de croisade chez Saint--Bernard [w:] Melanges Saint Bernard, Dijon 1953, s. 53-67.

C. Deptuła, Krąg kościelny płocki w połowie XII wieku, „Roczniki Humanistyczne", 8: 1959, s. 5-122.

C. Deptuła, Wokół postaci arcybiskupa Piotra Łabędzia, „Roczniki Humanistyczne", 15:1967, s. 37^7.

M. Derwich, Benedyktyński klasztor św. Krzyża na Łysej Górze w średniowieczu, Warsza­wa-Wrocław 1992.

M. Derwich, Les communautes monastiąues en Pologne au Moyen Agę: bilan etperspectives, „Quaestiones Medii Aevi Novae", t. 2, 1997, s. 3-44.

M. Derwich, Kazania świętokrzyskie a benedyktyni łysogórscy, „Acta Universitatis Wratisla-viensis", nr 1112. Historia 76, s. 189-199.

M. Derwich, L. Spychała, M. L. Wójcik, A. Tarnas-Tomczyk, A. Żurek, State of Research on a Daily Life ofMonks and Canons Regular in East-Central Europę during Middle and Modern Ages [w:] La vie ąuotidienne des moines et chanoines reguliers au Moyen Agę et Temps modernes, red. M. Derwich, Wrocław 1995, t. l, s. 51-98.

H. Deskur-Ostromęcka, Geneza pierwszych szpitali-przytułków we Wrocławiu, „Archiwum Historii Medycyny", t. 40, 1977, s. 371-381.

Diecezja chełmińska. Zarys historyczno-statystyczny, red. P. Czaplewski, Pelplin 1928.

P. Dittrich, Die Besitzungen und wirtschaftliche Yerhdltnisse des Mathiasstiftes bzw. der Kreuzherren mit dem roten Stern [w:] Festchrift des Konigliches St. Mathiasgymnasium 1811-1911, Breslau 1911, s. 5-95.

P. Dittrich, Die Kreuzherren im Furstentum Breslau, „Zeitschrift des Yereins fur Alterthums und Geschichte Schlesiens", t. 45, 1911, s. 201-256.

BIBLIOGRAFIA 309

W. Długokęcki, Przewozy na Żuławach na tle sieci drożnej w średniowieczu [w:] Osadnictwo

nad Dolną Wisłą w średniowieczu, red. S. Gierszewski, Warszawa 1989, s. 167-180. E. Długopolski, Bunt wójta Alberta, „Rocznik Krakowski", 7: 1905, s. 135-187.

E. Długopolski, Wladyslaw Łokietek na tle swoich czasów, Wrocław 1951.

J. Dłutek, Rys historyczny szpitalnictwa regionu rypińskiego (1323-1923), Rypin 1989.

H. Dobbertin, Stammte die Hildesheimer Ritterfamilie Svaf(Suevi) aus Schlesien, „Archiv fur

schlesische Kirchengeschiche", t. 19, 1961, s. 62-90.

J. Dobosz, Działalność fundacyjna Kazimierza Sprawiedliwego, Poznań 1995. J. Dobosz, Kostrzyn nad Odrą w latach 1232—1536 [w:] Kostrzyn nad Odrą. Dzieje dawne

i nowe, red. J. Marczewski, Poznań 1991, s. 77-85.

J. Dobosz, Najstarsze świadectwa działalności fundacyjnej Kazimierza Sprawiedliwego, „Stu­dia Źródłoznawcze", t. 35, 1994, s. 65-77.

L. Dobronić, Posjedi i sjedista templara, ivanovaca i sepulkralaca u Hrvatskoj, Zagreb 1984. L. Dobronić, Yiteśki redovi. Templari i ivanovcivHrvatskoj, Zagreb 1984. K. Dola, Formacja duchowieństwa w średniowieczu na Śląsku, „Sobótka", t. 46,1998, z. 3—4,

s. 365-376. K. Dola, Opieka społeczna i zdrowotna w Głogowie do czasów pruskich (1742) [w:] Miseri-

cordia et veritas, red. J. Mandziuk, J. Pater, Wrocław 1986, s. 113-146. K. Dola, Opieka społeczna i zdrowotna w średniowiecznej Legnicy (do r. 1533), „Szkice

Legnickie", t. 10, 1981, s. 5-31. K. Dola, Problemy kościelno-duszpasterskie w diecezji wrocławskiej w XV w., „Sobótka",

t. 41, 1986,8.517-538. K. Dola, Religijność rycerstwa śląskiego i mieszczan w XIII wieku [w:] Bitwa legnicka.

Historia i tradycja, red. W. Korta, Wrocław-Warszawa 1994, s. 333-351. K. Dola, Szpitale średniowieczne Śląska, „Rocznik Teologiczny Śląska Opolskiego", l: 1968,

s. 239-292; 2: 1970, s. 177-208. K. Dola, Wrocławska kapituła katedralna w XVwieku. Ustrój — skład osobowy — działalność,

Lublin 1983. K. Dola, Zakon joannitów na Śląsku do poi. XIV w., „Studia Teologiczne Śląska Opolskiego"

t. 3, 1973, s. 43-86. J. Drabina, Życie codzienne w miastach śląskich w XIV i XV wieku, Opole 1991.

F. Duncolf, The Councils of Piacenza and Clermont [w:] A History of the Crusades, red.
K. M. Setton, t. l, Madison, Milwaukee i London 1969, s. 220-252.

A. Dupront, La spiritualite des croises et des pelerins d'apres les sources de la premierę croisade [w:] Pellegrinaggi e culto dei santi in Europa fino alla la crociata. Convegni del Centra di Studi delia spiritualitd medievale, t. 4, Todi 1963, s. 449-483.

S. Duśkova, Pobyty króle Pfemysla Otakara II. na uzemi dneśniho Polska, „Acta Universitatis Wratislaviensis". Historia, t. 76, 1989, s. 130-145.

W. Dworzaczek, Genealogia, Warszawa 1959.

W. Dworzaczek, Leliwici Tarnowscy. Z dziejów możnowładztwa małopolskiego. WiekXIV-XV,

Warszawa 1971.

^M. Dygo, Mnich i rycerz. Ideologiczne modele postaw w zakonie krzyżackim w Prusach wXIV-XVwieku, „Zapiski Historyczne", t. 55, 1990, s. 7-19.

310 BIBLIOGRAFIA

\l M. Dygo, Studia nad początkami władztwa Zakonu Niemieckiego w Prusach (l226-1259),

Warszawa 1992.

Dzieje Poznania, red. J. Topolski, t. l, Warszawa-Poznań 1988. Dzieje Wielkopolski, red. J. Topolski, t. l, Poznań 1969. W. Dziewulski, Brzeg od lokacji na prawie zachodnim do wygaśnięcia dynastii Piastów [w:]

Brzeg. Dzieje, gospodarka, kultura, red. idem, Opole 1975, s. 32-142. W. Dziewulski, Bulgarka księżną opolską, „Sobótka", t. 24, 1969, s. 159-183. W. Dziewulski, Dzieje Kluczborka od najdawniejszych czasów do 1808 roku, „Szkice Klucz-

borskie", t. 2, 1979, s. 22-69. W. Dziewulski, Problem genezy miasta Strzegomia, „Kwartalnik Historii Kultury Materialnej",

t. 4, 1956,8.240-261. W. Dziewulski, Rozwój miasta średniowiecznego (1254-1532) [w:] Bytom. Zarys rozwoju

miasta, red. W. Długoborski, Warszawa-Kraków 1974, s. 56-74.

A. Eckstein, Dzieje Ponieca do polowy XVIwieku, „Roczniki Historyczne", 2:1926, s. 92-129. K. Eistert, Beitrdge żur Geschichte des Ordens der Kreuzherren mit dem roten Stern von

BreslauerMathiasstift[w.~\ 300JahreMathiasgimnasiumzuBreslau,BTes\au 1938, s. 1-51. K. Eistert, Die mittelalterlichen Hospitdler der Stadt Brieg, „Archiv fur schlesische Kirchen-

geschichte", t. 16, 1958, s. 158-189. K. Eistert, Der Ritterorden der Tempelherren in Schlesien, „Archiv fur schlesische Kirchen-

geschichte", t. 14, 1956, s. 1-24. K. Elm, Fratres et Sorores Sanctissimi Sepulchri. Beitrdge zu fraternitas, familia und weib-

lichen Religiosentum im Kreis des Kapitels vom Hlg. Grab, „Fruhmittelalterliche Studien",

t. 10, 1976, s. 287-334. K. Elm, Kanoniker und Ritter vom Heiligen Grab. Ein Beitrag żur Entstehung und Friih-

geschichte derpaldstinensischen Ritterorden [w:] Diegeistlichen Ritterorden Europas, red.

J. Fleckenstein, M. Hellmann, Sigmaringen 1980, s. 141-170. J. Emler, O stavu rytifskeho radu sv. Jana Kftitele v Cechach r. 1373, „Zpravy a zasedani Kral.

Ćeske Spolećnosti Nauk na rok 1877", s. 191-199. K. Engelbert, Die A ngaben Barthel Stein iiber die kirchlichen Yerhdltnisse in Breslau zu Beginn

des 16. Jahrhunderts, „Archiv fur schlesische Kirchengeschichte", t. 2, 1937, s. 73-81. J. Fardet, Les Maisons-Dieu sur les chemins de Saint Jacąues de Compostelle (avec une etude

particuliere de l'Armorique), Nantes 1965. H. Feicht, Dzieje polskiej muzyki liturgicznej w zarysie, „Roczniki Teologiczno-Kanoniczne",

12: 1965,s.5-50. H. Feicht, Polskie średniowiecze [w:] Z dziejów polskiej kultury muzycznej, red. S. Łoba-

czewska, T. Strumiłło, Z. M. Szweykowski, t. l, Kraków 1958, s. 9-55. H. E. Feine, Kirchliche Rechtsgeschichte. Die katholische Kirche, Koln-Wien 1972. W. Fenrych, Dzieje Ziemi Chojeńskiej od XIII do początku XIX w. [w:] Z dziejów Ziemi

Chojeńskiej, red. T. Białecki, Szczecin 1969, s. 63-118. W. Fenrych, Zabiegi o nabycie Nowej Marchii w latach 1402-1411 [w:] Opuscula Casimiro

Tymieniecki septuagenario dedicata, red. A. Horst i in., Poznań 1959, s. 37-58. J. Fijałek, Dominus Bartolus de Saxoferrato eiusąue permagna in Polonos auctoritas, Craco-

viae 1914.

BIBLIOGRAFIA 311

J. Fijałek, Grunwald i nazwa jego i pierwsze pamiątki religijne z bitwy, „Słowo Polskie", 1911,

nr 327-329.

J. Fijałek, Historia święta Rozesłania Apostołów w Kościele rzymsko—katolickim, „Sprawozda­nia z Czynności i Posiedzeń Polskiej Akademii Umiejętności", 1920, s. 3-7. J. Fijałek, Przepadły tytuł kościoła w Łęgonicach nad Pilicą z roku 1420, „Przegląd Teologicz­ny", t. 21, 1920, s. 161-168. J. Fijałek, Życie i obyczaje kleru w Polsce średniowiecznej na tle ustawodawstwa synodalnego,

„Rozprawy Akademii Umiejętności" Wydział Historyczno-Filozoficzny, t. 5, 1894,

s. 181-239. J. Fijałek, Żywoty, pasje i cuda św. Wojciecha [w:] IV Zjazd Historyków Polskich w Poznaniu

1925, Lwów 1925. H. S. Fink, The Foundation oftheLatin States, 1099-1118 [w:] A History ofthe Crusades, red.

K. M. Setton, t. l, Madison, Milwaukee i London 1969, s. 368^09. J. Fleckenstein, Die Rechtsfertigung der geistlichen Ritterorden nach der Schrift „De laude

novae militiae" Bernards v. Clairvaux [w:] Die geistlichen Ritterorden Europas, red.

J. Flackenstein, M. Hellmann, Sigmaringen 1980, s. 9-22. A. J. Forey, Novitiate and Instruction in the Military Orders during the Twelfth and Thirteenth

Centuries, „Speculum", t. 61, 1986, s. 1-17.

A. J. Forey, The Templars in the Corona deAragon, London 1973. H. Frederichs, Herzog Barnim I im Streit mit der Johanniterorden, „Baltische Studien", s.n.,

t. 36, 1934, s. 256-267. H. Frederichs, Żur Geschichte der Nonnenkloster Reetz und Gdrtz am Oder, „Die Neumark",

t. 10,1933,8.37-41.

A. Frind, DieKirchengeschichteBohmens, t. 2, Prag 1866. R. Frydrychowicz, Die Ritterorden von Calatrava in Tymau bei Mewę, „Altpreussische

Monatschrift", t. 17, 1890, s. 315-320.

D. Fuxhoffer, Monasteriologia Regni Hungariae, t. 2, Yindobonnae et Strigonii 1869. P. P. Gach, Kasata zakonu Bożogrobców na ziemiach polskich w XIX wieku [w:] Bożogrobcy

w Polsce, Miechów-Warszawa 1999, s. 113-127.

J. Gacki, Bożogrobcy, „Pamiętnik Religijno-Moralny", t. 24, 1853, s. 109-149, 221-256. J. Gacki, Historia kościoła w Skaryszewie, „Pamiętnik Religijno-Moralny", t. 25, 1853,

s. 221-266,357-390. P. Galas, Granice darowizny książęcej z r. 1262 w świetle nazw miejscowych, „Onomastica",

t. 2, 1956,8. 137-154. W. Gałka, Ze studiów nad architekturą dawnego kościoła i klasztoru bożogrobców w Gnieźnie,

„Studia i Materiały do Dziejów Wielkopolski i Pomorza", t. 15, 1983, z. l, s. 107-136. K. Gancarczyk, Fundacja komendy j oannickiej Bożego Ciała we Wrocławiu, „Acta Universi-

tatis Wartislaviensis", nr 1112, Historia, t. 76, 1989, s. 155-163. K. Gancarczyk, Wkwestii początków zakonu joannitów na Śląsku, „Sobótka", t. 40,1985, nr 2,

s. 191-201. H. Gapski, Miechowici w czasach nowożytnych XVI—XVIII wieku [w:] Bożogrobcy w Polsce,

Miechów-Warszawa 1999, s. 45-55. W. H. Gawarecki, Opis historyczno-topograficzny ziemi dobrzyńskiej, Płock 1825.

312 BIBLIOGRAFIA

S. Gawęda, Możnowładztwo małopolskie w XIV i pierwszej połowie XV wieku, Kraków 1966. A. Gąsiorowski, Jeszcze o tomie VI Kodeksu dyplomatycznego Wielkopolski, „Studia i Mate­riały do Dziejów Wielkopolski i Pomorza", t. 16, z. l, 1985, s. 117-118. A. Gąsiorowski, Najdawniejsze dokumenty poznańskiego domu joannitów, „Studia Źródło-

znawcze", t. 8, 1963, s. 83-95, t. 9, 1964, s. 47-59. A. Gąsiorowski, Starostowie wielkopolskich miast królewskich w dobie jagiellońskiej, Warsza-

wa-Poznań 1981. A. Gąsiorowski, Urzędnicy zarządu lokalnego w późnośredniowiecznej Wielkopolsce, Poznań

1970.

Die geistlichen Ritterorden Europas, red. J. Fleckenstein, M. Helłmann, Sigmaringen 1980. L. Genicot, Powstaje nowy świat, Warszawa 1964. M. Gębarowicz, Mogilno-Płock-Czerwińsk. Studia nad organizacją kościoła na Mazowszu

w XI i XII w. [w:] Prace historyczne w 30—lecie działalności profesorskiej Stanisława

Zakrzewskiego, Lwów 1934, s. 112-174.

F. Giedroyć, Zapiski do dziejów szpitalnictwa w dawnej Polsce, Warszawa 1908. A. Gieysztor, Drzwi Gnieźnieńskie jako wyraz polskiej świadomości narodowościowej

w XII wieku [w:] Drzwi Gnieźnieńskie, red. M. Walicki, t. l, Wrocław 1956, s. 1-19. A. Gieysztor, Działania wojenne Litwy w roku 1262 i zdobycie Jazdowa, „Zeszyty Naukowe

Wojskowej Akademii Politycznej", 1967, nr 48. Historia, nr 15, s. 5-14. A. Gieysztor, Początki misji ruskiej biskupstwa lubuskiego, „Nasza Przeszłość", t. 4, 1948,

s. 83-102. A. Gieysztor, Trzy stulecia najdawniejszego Mazowsza (polowa X-polowa XIII w.) [w:] Dzieje

Mazowsza do 1526 roku, red. idem, H. Samsonowicz, Warszawa 1994, s. 85-131. J. Gilewska-Dubis, M. Haisig, Od zarania dziejów do wojny trzydziestoletniej [w:] Legnica.

Monografia historyczna miasta, red. M. Haisig, Wrocław-Warszawa-Kraków-Gdańsk

1977, s. 15-92. A. Gilewicz, Przeworsk w okresie feudalnym i początkach kapitalizmu [w:] Siedem wieków

Przeworska. Szkice, studia i materiały do dziejów miasta, red. A. Kunysz, Rzeszów 1974,

s. 45-162. J. Glenisson, L 'enąuetepontificale de 1373 sur lespossesions des Hospitaliers de Saint-Jean

deJerusalem, „Bibliotheąue de 1'Ecole des Chartes", t. 129, 1971, s. 83-111. J. Glenisson, Une enąuetepontificale sur les biens des Hospitaliers de Saint-Jean de Jerusa-

lem, „Bulletin de la Societe National des Antiąuaires de France", 1967, s. 46—47. M. Gładysz, Udział Polski w Vkrucjacie lewantyńskiej (1217-1221) [w:] Szlachta, starostowie,

zaciężni, red. B. Śliwiński, Gdańsk-Koszalin 1998, s. 63-82.

' M. Gładysz, W sprawie udziału polskiego księcia w II krucjacie jerozolimskiej (l J 47—1149) [w:]

Krzyżowcy, kronikarze, dyplomaci, red. B. Śliwiński, Gdańsk-Koszalin 1997, s. 33-52. H. Golasz, Joannicki kościół w Tyńcu nad Ślężą [w:] Z badań architektury Śląska. Prace Naukowe Instytutu Historii Architektury, Sztuki i Techniki Politechniki Wrocławskiej, red. J. Rozpędowski, nr 2, Studia i Materiały nr l, Wrocław 1972, s. 3-35.

M. Goliński, Krzyżacy czyjoannici? W sprawie rzekomej obecności joannitów pod Wrocła­wiem w 1273 r., „Sobótka" t. 46,1991, s. 341-344.

BIBLIOGRAFIA 313

M. Goliński, Templariusze a bitwa pod Legnicą — próba rewizji poglądów, „Kwartalnik Historyczny", t. 98, 1991, nr 3, s. 3-15.

M. Goliński, Uposażenie i organizacja zakonu templariuszy w Polsce do 1241 roku, „Kwar­talnik Historyczny", t. 98, 1991, s. 3-20.

J. Goli, Cechy a Prusy ve stfedoveku, Praha 1896.

J. Gołos, Polskie organy i muzyka organowa, Warszawa 1972.

J. Gołos, Zarys historii budowy organów w Polsce, Bydgoszcz 1966.

R. Gorzkowski, Najdawniejsze dzieje Złotoryi, Złotoryja 1986.

M. Gotkiewicz, Reformacja i kontrreformacja na Spiszu, „Nasza Przeszłość", t. 7, 1958, s. 73-94.

O. Górka, Studia nad dziejami Śląska, Lwów 1911.

/ K. Górski, Religijność Krzyżaków a klimat kulturalny, „Przegląd Historyczny", t. 75, 1984, s. 249-258.

K. Górski, Zarys dziejów duchowości w Polsce, Kraków 1986.

A. F. Grabski, Polska wobec idei wypraw krzyżowych na przełomie XI i XII wieku. „Duch
krzyżowy"Anonima Galia, „Zapiski Historyczne", t. 26, 1961, s. 37-63.

L. Grajkowska, Polonizacja klasztoru cystersów w Wągrowcu [w:] Cystersi w kulturze śred­niowiecznej Europy, red. J. Strzelczyk, Poznań 1992, s. 111-125.

W. Groblewski, Skutki pierwszego najazdu Tatarów na Polskę, „Szkice Legnickie", t. 6,1971, s. 81-98.

R. Gródecki, Dzieje klasztoru premonstrateńskiego w Busku, „Rozprawy Akademii Umiejęt­ności". Wydział Historyczno-Filozoficzny, t. 57, 1913, s. 1-91.

R. Gródecki, Polska wobec idei wypraw krzyżowych, „Przegląd Współczesny", t. 7, 1923, s. 103-116.

R. Gródecki, Znaczenie handlowe Wisfy w epoce piastowskiej [w:] Studia historyczne ku czci Stanisława Kutrzeby, t. 2, Kraków 1938, s. 277-303.

H. Griiger, Die schlesischen Monchskloster, ihre Siedlungs- und Seelsorgstdtigkeit, „Archiv fur schlesische Kirchengeschichte", t. 47-48, 1989-1990, s. 273-290.

H. Griiger, Die schlesischen Zistersienser und die Pfarrseelsorge, „Citeaux. Commentarii cistercienses", t. 32, 1981, s. 253-288.

C. Griinhagen, Geschichte Schlesiens, t. l, Gotha 1884.

F. W. Gruszczyński, Kościół i klasztor o.o. reformatów w Pilicy, Pilica 1946.

B. Grydyk-Przondo, Uwagi o kasztelami Świny i początkach rodu Świnków, „Sobótka", t. 22,

1967, s. 283-290.

M. Grzegorz, Szpitalnictwo w państwie krzyżackim w Prusach, „Archiwum Historii Medycy­ny",!. 37, 1974, z. 2, s. 129-148.

R. Grzesik, „ Tempore illo" — dwunastowieczny polski żywot św. Wojciecha, „Rocznik Gdański", 57: 1997, s. 57-74.

Z. Guldon, Lokacje miast kujawskich i dobrzyńskich w XIII-XVI wieku, „Ziemia Kujawska", t. 2, 1968, s. 19-46.

Z. Guldon, W czasach szlacheckiej Rzeczypospolitej — terytorium, ludność, stosunki gospo-darczo-społeczne [w:] Studia z dziejów ziemi dobrzyńskiej XV-XX wiek, red. M. Woj-ciechowski, Warszawa-Poznań-Toruń 1987, s. 9-68.

314 BIBLIOGRAFIA

Z. Guldon, J. Powierski, Podziały administracyjne Kujaw i ziemi dobrzyńskiej w XHI-XV

wieku, Warszawa-Poznań 1974. M. Gumowski, Monety polskie, Warszawa 1924. M. Gumowski, Pieczęcie śląskie do końca XIV w. [w:] Historia Śląska od najdawniejszych

czasów do roku 1400, red. S. Kutrzeba, T. Silnicki, W. Semkowicz, t. 3, Kraków 1936,

s. 247-440.

M. Gumowski, M. Haisig, S. Mikucki, Sfragistyka, Warszawa 1960. F. Gutton, L 'ordre de Calatrava, [b.m.] 1955.

M. Gwiazdowska-Paszkowska, Architektura dworu w Korytowie, Warszawa 1982. M. Haftka, Uwagi w sprawie wczesnodziejowego osadnictwa północnej Pomezanii i kwestia

lokalizacji Santyra, „Pomerania Antiąua", t. 4, 1971, s. 455-477. Handbuch der europdischen Geschichte, wyd. J. Schieder, t. 2, Stuttgart 1987.

D. Hanulanka, Świdnica, Wrocław-Warszawa-Kraków-Gdańsk 1979.

H. Hartman, Die Grosspriore von Bohmen und Ósterreich [w:] Der Johanniter-Orden. Der Malteser-Orden. Der ritterliche Orden des hl. Johannes vom Spital zu Jerusalem. Seine Aufgabe, seine Geschichte, red. A. Wienand, Koln 1970.

E. Haugwitz, Die Geschichte der Familie von Haugwitz, t. 1,2, Leipzig 1910.
J. Hauziński, Polityka orientalna Fryderyka IIHohenstaufa, Poznań 1978.

J. Hauziński, Polska a Królestwo Niemieckie w II polowie XII wieku [w:] Niemcy-Polska

w średniowieczu, red. J. Strzelczyk, Poznań 1986, s. 137-155. J. Hauziński, Templariusze w Małopolsce — legenda czy rzeczywistość? [w:] Polska, Prusy,

Ruś, red. B. Śliwiński, Gdańsk 1995, s. 71-76. R. Heck, Wrocław w latach 1241-1526 [w:] Wrocław. Jego dzieje i kultura, red. Z. Świe-

chowski przy współpracy J. Wrzesińskiej, Warszawa [1978], s. 56-76. J. Hemmerle, Der Deutsche Ritterorden in Bohmen-Mahren-Schlesien, „Archiv fur Kirchen-

geschichte von Bohmen-Mahren-Schlesien", t. 2, 1971, s. 164-168. L. Henckel von Donnersmarck, Die Bedeutung der Johanniter fur das Abendland [w:] Der

Johanniter-Orden. Der Malteser-Orden. Der ritterliche Orden des hl. Johannes vom Spital

zu Jerusalem. Seine Aufgabe, seine Geschichte, red. A. Wienand, Koln 1970, s. 21-31. J. Henning, Zum Anfang u. Ende der liturgischen Tradition der Divisio Apostolorum, „Archiv

fur Liturgiewissenschaft", t. 12, 1970, s. 302-311. R. Henoch-Marendziuk, Nie zachowane zabudowania duchackie na placu Świętego Ducha

w Krakowie, „Rocznik Historii Sztuki", 17: 1988, s. 285-292. M. Hereswitha, De vrouvenkloosters van het Heilig Grafin het prinsbisdom Luik vanafhun

ontstaan toot aan der Fransche revolutie 1480-1798, Leuven 1941. M. Hereswitha, Ein Bibliothekskatalog der Propstei Denkendorfder Kanoniker vom Orden des

hl. Grabes, „Bibliothek und Wissenschaft", t. 4, 1967, s. 16-72. M. Hereswitha, Het verband tussen de wetgeving van de Heilige—Graforde en die van de orde

van Premontre in deXII^e eeuw, „Analecta Praemonstratensia", t. 47, 1971, s. 5-23. M. Hereswitha, Orde van Heilige-Graf, Brussel 1975. W. Herrmann, Żur Geschichte der Neisser Kreuzherren vom Orden der regulierten Chorherren

und Wachter des Hl. Grabes zu Jerusalem mit dem doppelten roten Kreuz, Breslau 1938. H. Heyden, Kirchengeschichte Pommerns, t. l, Kóln-Braunsfeld 1957.

BIBLIOGRAFIA 315

J. Heyne, Dokumentierte Geschichte des Bisthums Breslau, t. 1-3, Breslau 1860-1868.

J. Heyne, Urkundliche Geschichte der Koniglichen Immediat-Stadt Neumarkt, Glogau 1845.

R. Hiestand, Die Anfdnge der Johanniter [w:] Die geistlichen Ritterorden Europas, red.

J. Fleckenstein, M. Hellmann, Sigmaringen 1980, s. 31-80.

Historia Kościoła w Polsce, red. B. Kumor, Z. Obertyński, t. l, Poznań-Warszawa 1974. Historia kultury materialnej Polski, red. A. Rutkowska-Płachcińska, t. 2, Wrocław 1978. Historia Pomorza, red. G. Labuda, t. l (do 1466 r.), Poznań 1972. Historia Śląska, red. K. Maleczyński, t. l, Wrocław 1960. I. Hlavaćek, Żur Rolle der geistlichen und ritterlichen Orden am Hofe der bohmischen

Luxemburger [w:] Die Ritterorden zwischen geistlicher und weltlicher Macht im Mittel-

alter, red. Z. H. Nowak, Toruń 1990, s. 153-160. I. Hlavaćek, Zwei Miszellen żur Geschichte der Ritterorden in den bohmischen Landem [w:]

Die Rolle der Ritterorden in der mittelaterlichen Kultur, red. Z. H. Nowak, Toruń 1985,

s. 207-212. Z. Hledikova, Rad kfizovniku s ćervenym srdecem ve stredoveku, „Sbornik prąci vycho-

doćeskych archivu", t. 5, 1984, s. 209-235. K. J. Hładyłowicz, Zmiany krajobrazu i rozwój osadnictwa w Wielkopolsce od XIV do XIX

wieku, Lwów 1932.

H. Hoffmann, Corpus-Christikirche in Breslau, Breslau 1936. P. M. Holt, Bliski Wschód od wypraw krzyżowych do 1517 roku, Warszawa 1993. H. Hoogeweg, Die Stifter undKloster der Provinz Pommern, t. 1-2, Stettin 1924-1925. P. Hope, Curia Militiae Templi in Liceniz. Z dziejów templariuszy na zaodrzańskim obszarze

diecezji lubuskiej, „Poznański Rocznik Archiwalno-Historyczny", 2-3:1994-1995, s. 11-18. P. Hope, Kwestia sprowadzenia templariuszy do Polski. Rozwój uposażenia zakonu w Wielko-

polsce, „Poznański Rocznik Archiwalno-Historyczny", 1: 1993, s. 15^tO. J. Hilffer, Die spanische Jacobus-verehrung in ihren Ausstrahlungen auf Deutschland, „His-

torisches Jahrbuch", 74: 1955, s. 124-138. J. Huizinga, Jesień średniowiecza, Warszawa 1996. S. Inglot, Stan i rozmieszczenie uposażenia biskupstwa krakowskiego w połowie XV -wieku,

Lwów 1925.

E. Iwanoyko, S. Wiliński, Sw. Wojciech w malarstwie i rzeźbie [w:] Święty Wojciech 997—1947.

Księga pamiątkowa, red. Z. Bernacki, F. Jordan, K. Sosnowski, M. Suchocki, Gniezno [1947], s. 181-203.

W. Iwańczak, Hroznata — możnowładca, pielgrzym, fundator klasztoru [w:] Klasztor w spo­łeczeństwie średniowiecznym i nowożytnym, red. M. Derwich, A. Pobóg-Lenartowicz, Opole-Wrocław 1996, s. 355-362.

W. Iwańczak, Udział Czechów w krucjatach do Ziemi Świętej [w:] Peregrinationes. Pielgrzym­ki w kulturze dawnej Europy, red. M. Manikowska, H. Zaremska, Warszawa 1995, s. 118-125.

Z. Jachimecki, Tabulatura organowa z biblioteki klasztoru Sw. Ducha w Krakowie z 1548 r., Kraków 1913.

F. Jacksche, Geschichte des ritterlichen Ordens der Kreuzherren mit dem roten Stern, Praga

1904.

316 BIBLIOGRAFIA

S. Jakubczak, Środowisko dworskie pierwszych Jagiellonów, Warszawa 1989 (mps pracy doktorskiej w Bibliotece IH PAN).

J. Jankowiak, Szpitalnictwo w Poznaniu wczoraj a dziś, „Szpitalnictwo Polskie", t. 13, 1969, nr 3, 119-126.

E. Janota, Bardyjów. Historyczno—topograficzny opis miasta i okolicy, Kraków 1862.

P. Jardin, Les chevaliers de Maltę. Une perpetuelle croisade, Paris 1974.

K. Jasiński, Rodowód Piastów śląskich, t. 1-3, Wrocław 1973-1977.

K. Jasiński, Rodowód pierwszych Piastów, Wrocław-Warszawa [1992]. ' T. Jasiński, Stosunki śląsko—pruskie i śląsko—krzyżackie w pierwszej połowie XIII wieku [w:] Ars historica, red. M. Biskup i in., Poznań 1976, s. 393-403.

J. Joachimova, Blahoslavena Anezka Ćeska [w:] Bohemia sancta. Żivotopisy ćeskych svetcu apfatel bozich, red. J. Kadlec, Praha 1989, s. 167-172.

J. Joachimova, Fundace kralovny Konstancje a praźske statky nemeckych rytifu, „Umeni", t. 16, 1968,8.495-501.

A. Jodłowski, Początki osadnictwa na terenie Wieliczki [w:] Wieliczka. Dzieje miasta (do roku 1980), red. S. Gawęda, A. Jodłowski, J. Piotrowicz, Kraków 1990, s. 39-59.

Der Johanniter-Orden, Der Malteser-Orden. Der ritterliche Orden des hl. Johannes vom Spital zu Jerusalem. Seine Aufgabe, seine Geschichte, red. A. Wienand, Koln 1970.

U. Jonecko, A. Jonecko, Działalność szpitalna na Śląsku czeskich krzyżowców z czerwoną gwiazdą, „Archiwum Historii Medycyny", t. 36, 1973, z. 4, s. 333-345.

K. Jońca, Zarys dziejów społecznych i gospodarczych Koźla i okolicy do 1939 r. [w:] Ziemia Kozielska, red. S. Popiołek, Koźle 1963, s. 35-74.

G. Jugnot, Le developpement du reseau d'assistance aux pelerins en Navarre de lafln du X^e au debut du XIV^e siecle [w:] Assistance et assistes jusqu'a 1610. Actes du 97^e congres national des societes savantes (Nantes 1972), Paris 1979, s. 223-240.

J. Juillet, Commanderies du Haut-Quercy sur le chemin de Rocamadour, [Saint-Yriex--La-Perche 1975].

A. Jureczko, Henryk III Biały. Książę wrocławski (1247-1266), Kraków 1986.

T. Jurek, Geneza księstwa głogowskiego, „Przegląd Historyczny", t. 78, 1987, s. 79-92.

T. Jurek, Henryk Probus i Henryk głogowski. Stosunki wzajemne w latach 1273-1290, „Sobót­ka", t. 42, 1987, nr 4, s. 555-570.

T. Jurek, Konrad I głogowski. Studium z dziejów dzielnicowego Śląska, „Roczniki Historycz­ne", 54: 1988, s. 11-141.

T. Jurek, Księstwo głogowskie pod rządami synów Konrada I (1273-1290), „Sobótka", t. 42, 1987, nr 3, s. 395-410.

T. Jurek, Obce rycerstwo na Śląsku do połowy XIV wieku, Poznań 1996.

T. Jurek, Rodzina von Pannewitz. Awans i kariera Niemców na Śląsku w XIII—XIV w., „Sobót­ka", t. 45, 1990, s. 439^57.

T. Jurek, Testament Henryka Probusa. Autentyk czy falsyfikat?, „Studia Źródłoznawcze", t. 35, 1995, s. 85-99.

Z. Kaczmarczyk, Immunitet sądowy i jurysdykcja poimmunitetowa w dobrach Kościoła w Pol­sce do końcaXIVw., Poznań 1936.

Z. Kaczmarczyk, Kolonizacja niemiecka na wschód od Odry, Poznań 1949.

BIBLIOGRAFIA 317

M. Kaczmarek, Henryk z Wierzbna i Przeclaw z Pogorzeli — biskupi ordynariusze czasu

przełomu [w:] Ludzie śląskiego Kościoła katolickiego, red. K. Matwijowski, Wrocław 1992,

s. 15-20. R. Kaczmarek, Okres średniowiecza [w:] Dzierżoniów. Zarys monografii miasta, red.

S. Dąbrowski, Wrocław-Dzierżoniów 1998, s. 181-201. J. Kadlec, Czeska katolicka emigracja okresu husytyzmu na ziemiach polskich i na Śląsku,

„Zeszyty Naukowe Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego", t. 19, 1976, s. 27-36. J. Kadlec, Katolićti exulanti ćeśti doby husitske, Praha 1990. J. Kadlec, Pfehled ćeskych cirkevnich dejin, Praha 1991 J. Kalistova, Majetkovepomery radu nemeckych rytifu v ćeskych zemich v 1. polovine 13. stoleti

[w:] Sbornik prąci k sedemdesatinam universitniho profesora PhDr. Ladislava Hosaka,

Olomouc 1968, s. 23-29.

K. Kalita-Skwirzyńska, Stargard Szczeciński, Wrocław-Warszawa-Kraków-Gdańsk-Łódź 1983. M. Kammel, Die Johanniter-Komturei Werben. Uberlegungen żur kulturellen Rolle des

Ordens, „Sprawozdania Poznańskiego Towarzystwa Przyjaciół Nauk". Wydział Nauk

o Sztuce, 1991, nr 108, s. 39^5. A. Karbowiak, Dzieje wychowania i szkół w Polsce w wiekach średnich, cz. 1-3, Peters-

burg-Lwów-Warszawa-Kraków 1898-1923.

A. Karbowiak, Miechowici a oświata, „Muzeum", t. 22, 1906, s. 429-456. A. Karłowska, Poliptyk świętojański ze Stargardu, „Materiały Zachodniopomorskie", t. 4,

1958,s.363-373. A. Karłowska-Kamzowa, Brzeskie malowidła ścienne z I połowy XV wieku. Zagadnienie

związków śląsko-burgundzkich u schyłku średniowiecza, „Opolski Rocznik Muzealny",

6: 1975, s. 193-228. A. Karłowska-Kamzowa, Dzieje sztuki w Brzegu [w:] Brzeg. Dzieje, gospodarka, kultura, red.

W. Dziewulski, Opole 1975, s. 442-483. A. Karłowska-Kamzowa, Gotyckie malarstwo ścienne na Śląsku, „Roczniki Sztuki Śląskiej",

3: 1965, s. 27-92. A. Karłowska-Kamzowa, Malarstwo śląskie 1250-1450, Wrocław-Warszawa-Kraków-

-Gdańsk 1979. G. Karolewicz, Wezwania kościołów klasztornych [w:] Zakony męskie w Polsce 1772 r., red.

L. Bieńkowski, J. Kłoczowski, Z. Sułkowski, Lublin 1972, s. 91-113. G. Karolewicz, Z badań nad wezwaniami kościołów, „Roczniki Humanistyczne", 22: 1974,

s. 215-231.

\J. Karwasińska, Sąsiedztwo kujawsko-krzyżackie 1235-1343, Warszawa 1927. S. Karwowski, Komandorya i kościół św. Jana Jerozolimskiego w Poznaniu, „Roczniki Towa­rzystwa Przyjaciół Nauk Poznańskiego", 36: 1911, s. 3-104.

A. Kasperowicz, Ziemia wiska w średniowieczu. Struktury przestrzenne, osadnicze i społecz­ne, Białystok 1994 (mps pracy doktorskiej w Bibliotece IH UW).

A. Keckowa, Saliny ziemi krakowskiej do końca XIII wieku, Wrocław-Warszawa-Kraków 1965. A. Keckowa, Solnictwo [w:] Zarys dziejów górnictwa na ziemiach polskich, red. J. Pazdur, 1.1,

Katowice 1960, s. 66-119.

318 BIBLIOGRAFIA

S. Kętrzyński, Najdawniejsze żywoty św. Wojciecha i ich autorowie, „Rozprawy Akademii Umiejętności". Wydział Historyczno-Filozoficzny, t. 37, 1899, s. 89-129.

R. Kiersnowski, Jaksa i jego monety [w:] Społeczeństwo Polski średniowiecznej. Zbiór stu­diów, red. S. K. Kuczyński, t. 5, Warszawa 1992, s. 153-160.

R. Kiersnowski, O brakteatach z czasów Bolesława Krzywoustego i roli kultu św. Wojciecha w Polsce, „Wiadomości Numizmatyczne", t. 3, 1959, s. 147-167.

F. Kiryk, Dzieje powiatu myślenickiego w okresie przedrozbiorowym [w:] Monografia powiatu myślenickiego, red. R. Reifuss, Kraków 1970, s. 27-165.

F. Kiryk, Zarys dziejów osadnictwa [w:] Dzieje Olkusza i regionu olkuskiego, red. idem, R. Kodziejczyk, t. l, Wrocław-Kraków 1978, s. 41-141.

E. Kittel, Zantoch als Grenzburg und Netzepass żur Johanniter und Deutsch Ordenszeit, „Forschungen żur brandenburgischen und preussischen Geschichte", t. 46, 1934, s. 1-27.

E. Kittel, Zantoch und Quartzen in der Beziehungen der Johanniter und der Deutschen Orden

in derNeumark, „Die Neumark", t. 10, 1933, s. 1-16. J. Klapper, Das mittelalterliche Yolksschauspiel in Schlesien, „Mitteilungen der Schlesischen

Gesellschaft fur Yolkskunde", t. 29, 1928, s. 168-216. A. Klawek, Powstanie godzinek o Matce Bożej, „Ruch Biblijny i Liturgiczny", t. 5, 1952,

s. 177-179.

F. Kleist, Das Mathiasstift des Ordens der Kreuzherren mit dem roten Stern 1811-1911 [w:]

Festschrift des Koniglichen St. Mathiasgymnasiums zu Jahrhundertfeier, Breslau 1911, s. 96-146.

G. Klimecka, Ród potomków Sieciecha w wiekach XII i XIII, „Studia Zródłoznawcze", t. 28,
1983,5.51-68.

K. Klose, Beitrage żur Geschichte der Stadt Liiben, Luben 1924.

J. Kłoczowski, Dominikanie polscy na Śląsku w XIII-XIV wieku, Lublin 1956.

J. Kłoczowski, Vita communis kleru w XI-XH wieku, „Roczniki Humanistyczne", 10: 1961,

s. 7-40.

J. Kłoczowski, Wspólnoty chrześcijańskie, Kraków 1964. J. Kłoczowski, Zakon Braci Kaznodziejów w Polsce 1222-1972. Zarys dziejów [w:] Studia nad

historią dominikanów w Polsce 1222-1972, red. idem, t. l, Warszawa 1975, s. 19-158. J. Kłoczowski, Zakony męskie w Polsce w XVI—XVIII wieku [w:] Kościół w Polsce, red. idem,

t. 1-2, Kraków [1966-] 1969, s. 485-730. J. Kłoczowski, Zakony na ziemiach polskich w wiekach średnich [w:] Kościół w Polsce, red.

idem, t. l, Kraków 1966, s. 375-582.

J. Kłoczowski, Zakony w diecezji przemyskiej obrządku łacińskiego w XIV—XVIII wieku, „Na­sza Przeszłość", t. 43, 1975, s. 27-72. J. Kłoczowski, Z zagadnień funkcji społecznych cystersów w Polsce średniowiecznej [w:]

Opuscula Casimiro Tymieniecki septuagenario dedicata, red. A. Horst i in., Poznań 1959, l__s. 105-126. K. A. Kneller, Geschichte der Kreuzwegenandacht vom den Anfangen bis żur volligen Ausbil-

dung, „Stimmen aus Maria Laach", t. 25, 1908, z. 98.

BIBLIOGRAFIA 319

A. Knoblich, Kurze Geschichte und Beschreibung der zerstorten St. Nikolaikirche von Breslau,

nebst ihrer Filiale St. Michaells in Gross-Mochbern und der mit ihnen vereinten St. Cor-

poris-Christikirche in Breslau, Breslau 1862. P. Knoch, Kreuzzug und Siedlung. Studien zum Aufruf der magdeburger Kirche von 1108,

„Jahrbuch fiir die Geschichte Mittel- und Ostdeutschlands", 23: 1974, s. 1-33. G. Knoll, Żur Entstehung und Geschichte der Johanniterkommende Werben im 13. Jahr-

hundert, [Berlin] 1971.

J. Knosalla, Das Dekanat Beuthen O/S in seinen schlesischen Teil, Katowice 1935. P. Knotel, Beitrage żur Topographie von Glogau, „Zeitschrift des Yereins fur Alterthums und

Geschichte Schlesiens", t. 42, 1908, s. 32-59.

J. Kobierzycki, Przyczynki do dziejów ziemi sieradzkiej, t. 1-2, Warszawa 1915. T. Kołodziejska, Architektura kościoła parafialnego w Choszcznie, „Materiały Zachodniopo­morskie", t. 8, 1962, s. 301-333. R. Konetzke, Probleme der Beziehungen zwischen Islam und Christentum im spanischen

Mittelater [w:] Antike und Orient im Mittelalter, Berlin 1962, s. 217-238. W. Konieczna, Początki Kazimierza (do 14191 r.) [w:] Studia nad przedmieściami Krakowa,

Kraków 1938, s. 7-90. J. Kopeć, Męka Pańska w religijnej kulturze polskiego średniowiecza. Studia nad pasyjnymi

motywami i tekstami liturgicznymi, Warszawa 1975. F. Kopetzky, Żur Geschichte und Genealogie der Premyslidischen Herzoge von Troppau,

„Archiv fur osterreichische Geschichte", t. 41, 1869. J. A. Kopietz, Geschichte der deutschen Kultur und ihrer Entwicklung in Frankenstein und in

Frankensteiner Lande, Breslau 1910. J. A. Kopietz, Geschichte derPropstei, des Hospitals von St. Georg und der damit verbundenen

Krankenanstalt in Frankenstein [w:] Festchrift żur Erinnerung an das 25-jarige Jubildum

des Progymnasiums zu Frankenstein in Schlesien am 2 X1903.

B. Korban, Fundacje templariuszowskie na ziemiach polskich, „Przegląd Zachodniopomorski",

t. l (30), 1986, s. 101-116. M. Kornecki, Zabytki sztuki [w:] Monografia powiatu myślenickiego, red. R. Reifuss, Kraków

1970, s. 285-352. W. Korta, Problemy bitwy legnickiej i stan badań [w:] Bitwa legnicka. Historia i tradycja, red.

idem, Wrocław-Warszawa 1994, s. 7-33. W. Korta, Rozwój wielkiej własności feudalnej na Śląsku do polowy XIII w., Wrocław-War-

szawa-Kraków 1964.

S. A. Korwin-[Pawłowski], Stosunki Polski z Ziemią Świętą, Warszawa 1958. J. Korytkowski, Arcybiskupi gnieźnieńscy. Prymasi i metropolici polscy od 1000 aż do 1821 r.,

t. 2, Poznań 1888. J. Korytkowski, Prałaci i kanonicy katedry metropolitalnej gnieźnieńskiej od roku 1000 aż do

dni naszych, t. 1-4, Gniezno 1882-1883.

J. Korzeniowski, Zapiski z rękopisów Cesarskiej Biblioteki Publicznej w Petersburgu, „Archi­wum do Dziejów Literatury i Oświaty w Polsce", t. 11, 1910. R. Koseła, O datę założenia szpitala Sw. Ducha w Sandomierzu, „Ziemia Sandomierska", t. 4,

1932, nr 43, s. 2-3.

320 BIBLIOGRAFIA

S. Kościałkowski, Les Polonais et leur relations avec Le Liban a travers les siecles, Beyrouth

1953. S.Kotełko, W średniowieczu. Od początków miasta do 1526 r. [w.] Świdnica. Żary s monografii

miasta, red. W. Korta, Wrocław-Świdnica 1995, s. 37-96. E. Kowalczyk, Osadnictwo ziemi liwskiej do polowy XIV w. w świetle źródel pisanych [w:]

Słowiańszczyzna w Europie średniowiecznej, red. Z. Kurnatowska, t. 2, Wrocław 1996,

s. 193-199. W. Kowalenko, Przewloką na szlaku żeglugowym Warta-Goplo-Wisła, „Przegląd Zachodni",

t. 8, 1952, s. 47-100. K. Kozak, Constructions dans la Hongrie de XIl-XV^e siecles des ordres de chevalerie et

d'hospitaliers et leur influence, „Acta Archaelogica Academiae Scientiarum Hungaricae",

t. 34, 1982, s. 71-130. S. Kozierowski, Badania nazw topograficznych dzisiejszej archidiecezji poznańskiej, t. 2,

Poznań 1916. S. Kozierowski, Badania nazw topograficznych na obszarze dawnej zachodniej i środkowej

Polski, t. l, Poznań 1921.

S. Kozierowski, Obce rycerstwo w Wielkopolsce w wiekach XHI-XIV, Poznań 1929. S. Kozierowski, Szematyzm historyczny ustrojów parafialnych dzisiejszej archidiecezji gnieź­nieńskiej, Poznań 1934. B. Kozłowska, Posiadłości joannitów na Pomorzu Zachodnim i Ziemi Lubuskiej (XII—XV w.),

„Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego", nr 140, 1994, „Szczecińskie Studia

Historyczne", nr 8, s. 5-23. Z. Kozłowska-Budkowa, Przyczynki do życiorysu Jana Muskały [w:] Ars historica,

red. M. Biskup i in., Poznań 1976, s. 445^53.

Z. Kozłowska-Budkowa, Repertorium polskich dokumentów doby piastowskiej, Kraków 1937. Z. Kozłowska-Budkowa, Uposażenie pp. norbertanek w Imbramowicach (1228-1450) [w:]

Studia historyczne ku czci Stanisława Kutrzeby, t. 2, Kraków 1938, s. 445—453. Z. Kozłowska-Budkowa, Założenie klasztoru OO. dominikanów w Krakowie, „Rocznik Kra­kowski", 20: 1926, s. 1-19. Z. Kozłowska-Budkowa, S. Szczur, Dzieje opactwa cystersów w Koprzywnicy do końca XIV

wieku, „Nasza Przeszłość", t. 60, 1983, s. 5-74. K. Kozłowski, Kopalnie klucza sławkowskiego, „Biblioteka Warszawska", 1889, t. 2, s. 56-83,

421-^40. S. Krakowski, Obrona pogranicza wschodniego Małopolski za Leszka Czarnego, „Zeszyty

Naukowe Uniwersytetu Łódzkiego". Nauki Humanistyczno-Społeczne, seria I, z. 15,1960,

s. 87-114.

W. Krassowski, Dzieje budownictwa i architektury na ziemiach Polski, t. 3, Warszawa 1991. D. Krysa-Leszczyńska, Dzieje opieki szpitalnej w Sandomierzu w latach 1292-1939, „Archi­wum Historii Medycyny", t. 47, 1984, z. 4, s. 569-576. Z. Krzymuska-Fafius, Plastyka gotycka na Pomorzu Zachodnim. Katalog zbiorów Muzeum

Pomorza Zachodniego w Szczecinie, Szczecin 1962. Z. Krzymuska-Fafius, Zabytki ziemi chojeńskiej [w:] Z dziejów Ziemi Chojeńskiej, red.

T. Białecki, Szczecin 1969, s. 406-434.

BIBLIOGRAFIA 321

A. Krzywańska, Dzierżoniów, Wrocław-Warszawa-Kraków-Gdańsk-Lódź 1984. L. Krzywiak, Benedykt z Poznania. Śląski miłośnik historii z początku XVI wieku, „Roczniki Historyczne", 57: 1991, s. 73-116.

A. Krzyżanowski, Zarys dziejów zakonu maltańskiego w Polsce [w:] Album Warszawskie, red.
K. W. Wójcicki, Warszawa 1845, s. 203-204.

C. Kuchendorf, Das Breslauer Kreuzstift in seiner persónlichen Zusammensetzung von der

Grundung (1288) bis 1456, Breslau 1937. W. Kuhn, Die Grundung von Kreuzburg im Rahmen der schlesischen Siedlungsgeschichte [w:]

idem, Beitrage żur schlesischen Siedlungsgeschichte, Silesien Folgę 8, Miinchen 1971,

s. 106-131. W. Kuhn, Kirchliche Siedlung und Grenzschutz 1200-1250 (am Beispiel des mittleren Oder-

raums), „Ostdeutsche Wissenschaft", t. 9, 1962, s. 6-55. W. Kuhn, Ritterorden als Grenzhiiter des Abendlandes gegen das óstliche Heidentum,

„Ostdeustsche Wissenschaft", t. 6, 1959, s. 7-70. S. Kujot, Dzieje Prus Królewskich, „Roczniki Towarzystwa Naukowego w Toruniu", 24-25:

1913-1918. S. Kujot, Pobożne pamiątki bitwy [pod Grunwaldem], „Roczniki Towarzystwa Naukowego

w Toruniu", 17: 1910, s. 351-374. S. Kujot, ...usąue in Pruciam. Studium nad dokumentami kawalerów dobrzyńskich z roku 1228,

„Roczniki Towarzystwa Naukowego w Toruniu", 16: 1909, s. 3-8. M. Kulecki, Polacy wśród krzyżowców w XII i XIII w., „Mówią Wieki", t. 20, 1977, s. 6-10.

E. Kulfan, Analiza żródłoznawcza rękopisu muzycznego M. S. I. F. 386 z Biblioteki Uniwersy-

teckiej we Wrocławiu, „Muzyka Religijna w Polsce", t. 5, 1980, s. 57-175. S. Kuliński, Monografia Brześcia Kujawskiego, Włocławek 1935.

B. Kumor, Powstanie i rozwój organizacji parafialnej w Malopolsce południowej do końca
XVI w. „Prawo Kanoniczne", t. 5, 1962, s. 175-223; t. 6, 1963, s. 441-534.

F. X. Kiinstle, Die deutsche Pfarrei und ihr Recht zu Ausgang des Mittelalters, Stuttgart 1905.
B. Kiirbis, Wstęp [w:] Mistrz Wincenty, tzw. Kadłubek, Kronika polska, wyd. eadem, Wroc-

ław-Warszawa-Kraków 1990, s. III-CXXXI.

B. Kiirbisówna, O początkach kanonii w Trzemesznie [w:] Europa — Słowiańszczyzna — Polska, red. J. Bardach i in., Poznań 1970, s. 327-343.

S. Kuraś, Regestrum Ecclesiae Cracoviensis, Warszawa 1966.

J. Kurtyka, Elita małopolska XIII i XIV w. —przerwa czy kontynuacja (na przykładzie Topo­rów: potomstwo Żegoty wojewody i kasztelana krakowskiego) [w:] Genealogia. Polska elita polityczna w wiekach średnich na tle porównawczym, red. J. Wroniszewski, Toruń 1993, s. 35-60.

J. Kurtyka, Krąg rodowy i rodzinny Jana Pakosławica ze Stróżysk i Rzeszowa (ze studiów nad rodem Półkoziców w XIII i XIV wieku), „Przemyskie Zapiski Historyczne", t. 6-7, 1989-1990,8.7-61.

J. Kurtyka, Topory, Starekonie i Okszyce. W sprawie związków międzynarodowych w XIII i XIV wieku, „Kwartalnik Historyczny", t. 99, 1992, s. 17-37.

S. Kutrzeba, Polacy na studiach w Paryżu, „Biblioteka Warszawska", 1900, t. 2.

322 BIBLIOGRAFIA

M. Kutzner, Kościoły bazylikowe w miastach śląskich XIV wieku [w:] Sztuka i ideologia XIV wieku, red. P. Skubiszewski, Warszawa 1975, s. 275-316.

S.Kwiatkowski,/ri«eran'«w Władysława (III) Warneńczyka, króla Polski i Węgier [v?:] Album uczącej się młodzieży polskiej poświęcone Józefowi Ignacemu Kraszewskiemu, Warsza-wa-Lwów 1879, s. 453-483.

J. Kwolek, Początki biskupstwa przemyskiego, „Nasza Przeszłość", t. 43, 1975, s. 7-24.

G. Labuda, Droga biskupa praskiego Wojciecha do Prus, „Zapiski Historyczne", t. 34, 1969, z. 3, s. 9-28.

G. Labuda, Fragmenty dziejów Słowiańszczyzny Zachodniej, t. 3, Poznań 1975.

G. Labuda, Jeszcze o historii Pomorza Sławieńskiego i Słupskiego w XII i XIII wieku, „Zapiski Historyczne", t. 42, 1977, z. 2, s. 271-280.

G. Labuda, Marginalne uwagi o dziejach Pomorza Sławieńsko-Słupskiego w XII i XIII wieku, „Zapiski Historyczne", t. 42, 1977, z. l, s. 73-101.

G. Labuda, O nadaniu biskupa Chrystiana dla dobrzyńców z roku 1228, „Roczniki Humanis­tyczne", 20: 1972, z. 2, s. 43^t9.

G. Labuda, Święty Wojciech w działaniu, w tradycji i w legendzie [w:] Święty Wojciech w tra­dycji i kulturze europejskiej, red. K. Śmigieł, Gniezno 1992, s. 57-97.

G. Labuda, Święty Wojciech w literaturze i legendzie średniowiecznej [w:] Święty Wojciech 997-1947. Księga pamiątkowa, red. Z. Bernacki, F. Jordan, K. Sosnowski, M. Suchocki, Gniezno [1947], s. 91-112.

G. Labuda, Zaginiona kronika z pierwszej połowy XIII wieku w «Rocznikach Królestwa Pol-skiego» Jana Długosza, Poznań 1983.

G. Labuda, Ze studiów nad najstarszymi dokumentami Pomorza Gdańskiego, „Zapiski Towa­rzystwa Naukowego w Toruniu", t. 18, 1953, s. 105-155.

T. Lalik, Lokacja Sandomierza w roku 1286 [w:] Dzieje Sandomierza, red. H. Samsonowicz, t. 1: Średniowiecze, red. S. Trawkowski, Warszawa 1993, s. 99-114.

T. Lalik, O patriotycznym święcie Rozesłania Apostołów w Małopolsce XV wieku, „Studia Źródłoznawcze", t. 26, 1981, s. 23-32.

T. Lalik, Regale targowe książąt wschodniopomorskich w XII—XIII wieku, „Przegląd Histo­ryczny", t. 56, 1965, s. 171-201.

L. Lambacher, Die Pauperes Commilitones Christi Templiąue Salomonis in der Mark Bran-denburg, „Sprawozdania Towarzystwa Przyjaciół Nauk". Wydział Nauk o Sztuce, 1991, nr 108, s. 67-85.

T. W. Lange, Joannici na Pomorzu Gdańskim. Stan badań — interpretacje —próba syntezy, „Zapiski Historyczne", t. 59, 1994, z. 4, s. 7-19.

T. W. Lange, Szpitalnicy. Joannici. Kawalerowie maltańscy, Warszawa 1999.

D. Lapis, B. Lapis, Beginki w Polsce wXIII-XVw., „Kwartalnik Historyczny", t. 79, 1972, s. 521-544.

J. Leclerą, Sermon sur la Diviso Apostolorum attribuable a Gottschalk de Limbourg, „Sacris Erudiri", t. 7, 1955, s. 219-228.

L. von Ledebuhr, Die Tempelherren und ihre Besitzungen im Preussischen Staate. Ein Beitrag żur Geschichte und Statistik des Orden, „Allgemeines Archiv fur Geschichtskunde des preussischen Staates", t. 16, 1835, s. 97-120, 289-336.

BIBLIOGRAFIA 323

H. Lemcke, Die Bau- und Kunstdenkmdler des Regierungsbezirks Stettin, z. 6-8, Stettin 1902-1908.

A. Lerche, Aus der Geschichte des Hospitals zum H. Geist in Beuthen O/S, Beuthen 1933.

A. Lerche, Die territoriale Entwicklung der schlesischen Johanniter-Kommenden Gross-Tinz, Beilau. Lossen undAlt—Zulz bis z. J. 1333, Breslau 1912.

A. Lerche, Żur Geschichte der Johanniter-Kommende Alt-Zulz, „Oberschlesische Heimat", t. 9, 1913, s. 43-44.

J. Leszczyński, Zarys dziejów miasta do roku 1740 [w:] Miasto Nysa. Szkice monograficzne, red. J. Kroszel, S. Popiolek, Wrocław 1970, s. 17-53.

J. Lewański, Dramat i dramatyzacje liturgiczne w średniowieczu polskim, „Musica Medii Aevi",t. 1,1965,8.96-176.

Lieson, Die Kirche zum Hl. Geist in Beuthen O/S, „Oberschlesische Jahrbuch", 2: 1924.

H. Likowski, Geneza święta „translatio s. Adalberti" w Kościele polskim, „Kwartalnik Teo­logiczny Wileński", t. l, 1923, s. 53-80.

J. A. Linage Conde, Las ordenes militaresy la tradicion benedictina, „Hidalguia", t. 31, 1983, s. 225-248.

A. Linder, The Liturgy of the Liberation of Jerusalem, „Medieval Studies", t. 52, 1990, s. 110-131.

H. Lingenberg, DieAnfange des Klosters Oliva und die Entstehung der deutschen StadtDanzig, Stuttgart 1982.

S. Litak, Sieć parafialna archidiakonatu radomskiego w okresie przedrozbiorowym, „Sprawo­zdania Towarzystwa Naukowego Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego", t. 9, 1958, s. 102-107.

W. Lorenz, Die Kreuzherren mit dem roten Stern, Kónigstein/Ts. 1964.

F. Lotter, Die Konzeption des Wendenkreuzzugs, Sigmaringen 1977.

E. Lourie, A Society organizedfor War: Medieval Spain, „Past and Present", t. 35, 1966,
s. 54-76.

A. Lubos, Geschichte der Literatur in Schlesien, t. l, Munchen 1960.

F. Luchs, Der Johanniter-Convent unddas hl. Leichnamshospital in Breslau, „Zeitschrift des

Yereins tur Geschichte und Alterthums Schlesiens", t. 4, 1862, s. 356-375. H. Łupkę, Das Land Tempelburg. Eine historisch-geographische Untersuchung, „Baltische

Studien", s.n., t. 35, 1933, s. 42-97. H. Łupkę, Der Templerorden im Gebiet der nordostdeutschen Kolonisation, „Forschungen żur

brandenburgischen und preussischen Geschichte", t. 45, 1933, s. 227-228. H. Łupkę, Die Templerkommende Tempelhof. Ein Beitrag żur Geschichte des Templerordens

in Ostdeutschland, „Teltower Kreiskalender" t. 30, 1933, s. 3-16. H. Łupkę, Die Wustungen Grossdorf und Giemeln im Lande Sternberg, „Die Neumark.

Mitteilungen des Yereins fur Geschichte der Neumark", t. 9, 1932, s. 53-70. H. Łupkę, Untersuchungen iiber den sagenhaft uberlieferten oderfdlschlich vermuteten Besitz

der Tempelherren in Ostdeutschland, „Jahrbuch furbrandenburgische Kirchengeschichte",

31: 1936,s.29-97. A. Luttrell, The Aragonese Crown and the Knights Hospitallers of Rhodes 7297-1350,

„English Historical Reviev", t. 76, 1961, s. 1-19.

324 BIBLIOGRAFIA

A. Luttrell, The Hospitaller Province ofAlamania to 1428 [w:] Ritterorden und Region — politische, soziale und wirtschaftliche Verbindungen im Mittelalter, wyd. Z. H. Nowak, Toruń 1995, s. 21-42.

A. Luttrell, The Hospitallers in Cyprus, Rhodes, Greeceandthe West, 1291-1440. Collected Studies, London 1978

A. Luttrell, The Hospitallers of Rhodes: Prospectives, problemy, possibilities [w:] Die geistli-chen Ritterorden Europas, red. J. Flackenstein, M. Hellmann, Srgmaringen 1980, s. 243-266.

K. Lutyński, Poznańscy prałaci i kanonicy w XVI w., „Saeculum Christianum", 1.1,1994, nr 2, s. 109-153.

T. Ładogórski, Geneza miasteczka Cieplice Śląskie Zdrój, „Acta Universitatis Wratislaviensis", nr 9, Studia Geograficzne, t. l, 1963, s. 115-128.

T. Ładogórski, Studia nad zaludnieniem Polski XIV wieku, Wrocław 1958.

L. Łętowski, Katalog biskupów, prałatów i kanoników krakowskich, t. 4, Kraków 1853.

[J. Łoś, W. Semkowicz, wstęp] [w:] Kazania Świętokrzyskie, oprać, iidem, Kraków 1938, s. 1-17.

H. Łowmiański, Początki i rola polityczna zakonów rycerskich nad Bałtykiem w wieku XIII i XIV [w.] idem, Prusy-Litwa-Krzyżacy, oprać. M. Kosman, Warszawa 1989, s. 403-450.

J. Z. Łoziński, Miechowskie Sepulchrum Domini, „Biuletyn Historii Sztuki", t. 31, 1969, s. 151-165.

S. Łukomski, Koźmin Wielki i Nowy. Monografia historyczna, Poznań 1914.

J. Macek, Husyci na Pomorzu i w Wielkopolsce, Warszawa 1955.

J. Maciejewski, Działalność kościelna Gerwarda z Ostrowa, biskupa włocławskiego w la­tach 1300-1323, Bydgoszcz 1996.

E. Majkowski, Pogląd na stan majątkowy rycerskiego zakonu templariuszy w Wielkopolsce (B PAN Krak., rps 3475, k. 12 = mf w BN, nr 53835).

K. Maleczyński, Kilka dokumentów z pierwszej polowy XIII wieku z archiwum joannitów w Orliku, „Sobótka", t. 12, 1957, s. 361-372.

E. Małachowicz, Książęce rezydencje, fundacje i mauzolea w lewobrzeżnym Wrocławiu, Wroc­ław 1991.

¹ A. Małecki, Klasztory i zakony w Polsce w obrębie wieków średnich, wyd. l: „Przewodnik Naukowy i Literacki", t. 3, 1875, s. 489-512, 585-612, 777-803, wyd. 2: [w:] idem, Z dziejów i literatury, Lwów-Petersburg 1896, s. 276-370.

M. Małowist, Wschód a Zachód Europy w XIII-XVI wieku, Warszawa 1973.

T. J. Mann, Geschichte der Stadt Schweidnitz. Ein Gang durch 700 Jahre deutscher Kultur in Schlesien, [Reutlingen/Wurtemberg 1983].

T. Manteuffel, Papiestwo i cystersi ze szczególnym uwzględnieniem ich roli w Polsce na przełomie XII i XIII w., Warszawa 1955.

T. Manteuffel, Próba stworzenia cysterskiego państwa biskupiego w Prusach, „Zapiski Towa­rzystwa Naukowego w Toruniu", t. 18, 1953, s. 157-174.

H. Markgraf, Die Entwicklung der schlesischen Geschichtsschreibung [w:] idem, Kleine Schriften żur Geschichte Schlesiens undBreslau, Breslau 1915, s. 1-29.

H. Markgraf, [wstęp w:] B. Stein, Descriptio tocius Silesiae et civitatis regie vratislaiensis [w:] Scriptores rerum silesiacarum, t. 17, Breslau 1902, s. I-XVI.

BIBLIOGRAFIA 325

M. Markowski, Crucesignatus: Its Origins and Early Usage, „Journal of Medieval History",

1984, s. 157-165.

W. Marschall, Das Corpus-Christi-und das Barbara Patrozinium im mittelalterlichen Archi­diakonat Breslau [w:] Beitrdge żur schlesischen Kirchengeschichte. Gedenkschiftjur Kurt

Engelbert, red. B. Stasiewski, Kóln-Wien 1969, s. 171-192. S. Mateszew, Osadnictwo i stosunki własnościowe do końca XV wieku [w:] Bochnia. Dzieje

miasta i regionu, red. F. Kiryk, Z. Ruta, Kraków 1980, s. 42-77. H. E. Mayer, Das Siegelwesen in den Kreuzfahrerstaaten, Miinchen 1878. M. Melville, Les Debuts de l'Ordre du Tempie [w:] Diegeistlichen Ritterorden Europas, red.

J. Fleckenstein, M. Hellmann, Sigmaringen 1980, s. 23-30. M. Mehdlle, Dzieje templariuszy, Warszawa 1991. M. Mendys, Udział Władysława II w krucjacie r. 1147, „Rocznik Zakładu Naukowego im.

Ossolińskich", 1-2: 1928, s. 399-434. G. Menz, Entstehung der Stadt Kreuzburg Oberschlesien, „Zeitschrift des Yereins fur Alter-

thums und Geschichte Schlesiens", t. 76, 1942, s. 40-46.

W. Męczkowski, Historia szpitali Św. Ducha i Św. Trójcy w Kaliszu, Warszawa 1906. W. Męczkowski, Prowizorowie szpitalni w dawnej Polsce, Warszawa 1908. S. Mielczarski, Misja pruska świętego Wojciecha, Gdańsk 1967. S. Mielczarski, Wokół miejsca śmierci świętego Wojciecha [w:] Święty Wojciech w tradycji

i kulturze europejskiej, red. K. Śmigieł, Gniezno 1992, s. 145-158. K. Mieszkowski, Krytyka autentyczności dokumentów biskupów krakowskich w XIII wieku,

„Przegląd Historyczny", t. 65, 1974, s. 147-158. A. Mietz, J. Pakulski, Górzno. Zarys dziejów, Toruń 1989.

E. Mikołajczak, Średniowieczna własność ziemska okolic Inowrocławia, „Ziemia Kujawska",

t. 8, 1986,s.91-lll. K. Militzer, Die Entstehung der Deutschordensballeien im Deutschen Reich, Bonn-Bad

Godesberg 1970. M. J. Mindunsky, Die Urkunde Papst Hadrians IV jur das Bistum Breslau vom Jahre 1155,

„Zeitschrift des Yereins fur Geschichte und Alterthums Schlesiens", t. 70, 1936, s. 26-36.

F. Minsberg, Geschichte der Stadt Leobschiitz, Neisse 1828.

W. Mischke, Kościół j oannitów w Zagości, „Sprawozdania Poznańskiego Towarzystwa Przy­jaciół Nauk". Wydział Nauk o Sztuce, 1991, nr 108, s. 47-50.

M. Młynarska, Proces lokacji Kalisza w XIII i w pierwszej połowie XIV wieku [w:] Osiemnaście wieków Kalisza, red. A. Gieysztor, S. Dąbrowski, t. l, Kalisz 1960, s. 103-130.

M. Młynarska-Kaletynowa, Najdawniejszy Wrocław, Wrocław-Warszawa-Kraków 1992.

M. Młynarska-Kaletynowa, O kulcie św. Gotarda w Polsce XII i XIII wieku [w:] Społeczeń­stwo Polski średniowiecznej. Zbiór studiów, red. S. K. Kuczyński, t. 6, Warszawa 1994, s. 75-90.

M. Młynarska-Kaletynowa, Pierwsze lokacje miast w dorzeczu Orli, Wrocław-Warsza-wa-Kraków-Gdańsk 1973.

M. Młynarska-Kaletynowa, Rozwój sieci miejskiej na Śląsku na przełomie XII/XHI i w XIII w., „Kwartalnik Historii Kultury Materialnej" t. 28, 1980, s. 355-360.

326 BIBLIOGRAFIA

M. Młynarska-Kaletynowa, Wrocław w XH-XIII wieku. Przemiany społeczne i osadnicze,

Wrocław-Warszawa-Kraków-Gdańsk-Lódź 1986. A. Moch, Die socialen (sic) Verhaltnisse der Malteserkommende Grobnig zu Anfang des

19. Jahrhundderts, Programm des Gymnasiums in Leobschtitz, Leobschtitz 1898. T. E. Modelski, Spory o południowe granice diecezji krakowskiej od strony Spiszą (wieki XIII-

-XVIII), Zakopane 1928. L. Morawiecki, O Wydżdzez Czorsztyna, który miał szukać złota, „Rocznik Sądecki", 15-16:

1974-1977, s. 405-416. K. Możdżan, Powstanie i działalność szpitala-przytułku Sw. Ducha w Przeworsku (XIV-

-XVIII w.), „Archiwum Historii Filozofii i Medycyny", t. 56, 1993, s. 211-216. W. Mrozowicz, Szkoła klasztoru kanoników regularnych-augustianów w Kłodzku w średnio­wieczu [w:] Klasztor w kulturze średniowiecznej Polski, red. A. Pobóg-Lenartowicz,

M. Derwich, Opole 1995, s. 63-81. A. Miiller, Westdeutsche als Siedler in Schlesien, „Archiv fur schlesische Kirchengeschichte",

t. 7, 1944, s. 38-60.

C. G. Miiller, Die katholische Pfarrkirche in Warmbrunn, Breslau 1939. A. Muszyński, W dobie rozdrobnienia feudalnego i zjednoczonego księstwa pomorskiego

(1317-1648) [w:] Dzieje Sławna, red. J. Lindmajer, Słupsk 1994, s. 91-142. K. Myśliński, Bogusław I książę Pomorza Zachodniego, Bydgoszcz-Gdańsk-Szczecin 1948. K. Myśliński, Sprawa udziału Polski w niemieckiej wyprawie na Słowian połabskich [w:] Ars

historica, red. M. Biskup i in., Poznań 1976, s. 357-376.

K. Myśliński, W państwie piastowskim [w:] Dzieje Lubelszczyzny, red. T. Mencel, t. l, War­szawa 1976, s. 141-180.

H. Nentwig, SchoffII, Gotsch genannt, Warmbrunn 1904. H. Neuling, Schlesiens Kirchorte undihre kirchlichen Stifungen zum Ausgang des Mittelalters,

Breslau 1902.

J. Novotny, Ćeske dejiny, t. l, cz. 1-4, Praha 1912-1937. R. Novy, J. Slama, [komentarz do] Slavnikovci ve stfedovekem pisemnictvi, oprać. R. Novy,

J. Slama, J. Zachova, Praha 1987.

J. Nowacki, Dzieje archdiecezji poznańskiej, t. 2, Poznań 1964. J. Nowacki, Z dziejów kultu św. Wojciecha w Polsce [w:] Święty Wojciech 997-1947. Księga

pamiątkowa, red. Z. Bernacki, F. Jordan, K. Sosnowski, M. Suchocki, Gniezno [1947],

s. 133-177. Z. H. Nowak, Der Anteil der Ritterorden an der preussischen Mission (mit Ausnahme des

Deutschen Ordens) [w:] Die Rolle der Ritterorden in der Christianisierung und Kolonisie-

rung des Ostseegebietes, wyd. Z. H. Nowak, Toruń 1983, s. 79-91. Z. H. Nowak, Milites Christi de Prussia. Der Orden zu Dobrin und seine Stellung in der

preussischen Mission [w:] Die geistlichen Ritterorden Europas, red. J. Fleckenstein,

M. Hellmann, Sigmaringen 1980, s. 339-352. J. Nowakowa, Rozmieszczenie komór celnych i przebieg dróg handlowych na Śląsku do końca

XIV wieku, Wrocław 1951. T. Nowakowski, Małopolska elita władzy wobec rywalizacji o tron krakowski w latach

1288-1306, Bydgoszcz 1992.

BIBLIOGRAFIA 327

T. Nowakowski, Stosunki między Przemysłem II a Władysławem Łokietkiem w okresie walk o Kraków po śmierci Leszka Czarnego (1288-1291), „Roczniki Historyczne", 54: 1988, s. 143-162.

B. No wieka, Wyszogród. Zarys dziejów, Wyszogród 1971.

T. Nyberg, Deutsche, danische und schwedische Christianisierungsversuche ostlich der Ostsee im Geiste des 2. und 3. Kreuzzuges [w:] Die Rolle der Ritterorden in der Christianiesierung undKolonisierung des Ostseegebiets, red. Z. H. Nowak, Toruń 1983, s. 93-114.

T. Nyberg, Żur Rolle der Johanniter in Skandinavien. Erstes Auftreten undAufbau der Insti-tutionen [w:] Die Rolle der Ritterorden in der mittelalterlichen Kultur, red. Z. H. Nowak, Toruń 1985, s. 129-144.

Z. Obertyński, Pontyfikaty krakowskie XV wieku. Questiones selectae, „Prawo Kanoniczne", t. 4, 1961,8.335-414.

Z. Obertyński, Ślad tzw. ognia jerozolimskiego w liturgii śląskiej, „Sprawozdania z Posiedzeń Towarzystwa Naukowego Warszawskiego". Wydział II. Nauki Społeczne i Filozoficzne, 1938, s. 30-35.

W. Oblizajek, Najstarsze dokumenty bożogrobców miechowskich (1198), „Studia Źródłoznaw-cze",t. 24, 1979, s. 97-108.

A. W. Oborzyński, Czy istniało księstwo sławieńskie?, „Studia i Materiały do Dziejów Wiel­kopolski i Pomorza", t. 16, 1985, z. l, s. 119-140.

M. Okunek, Motywy chrześcijańskie w ikonografii monet polskich około 980—1173 r., „Ar­chiwa, Biblioteki i Muzea Kościelne", t. 63, 1994, s. 265-358.

K. Olejnik, Obrona polskiej granicy zachodniej 1138-1385, Poznań 1970.

A. Olivier, Les templiers, Paris 1958.

D. Olszewski, E. Wiśniewski, Parafia Kije. Zarys dziejów, Kielce 1993.

E. Opgenoorth, Die Ballei Brandenburg im Zeitalter der Reformation und Gegenreformation,

Wurzburg 1963.

R. Orłowski, J. R. Szaflik, Dzieje miasta Łukowa, Lublin 1962. K. Ossadnik, Szpitalnictwo i służba zdrowia w Przeworsku [w:] Siedem wieków Przeworska.

Szkice i studia i materiały do dziejów miasta, red. A. Kunysz, Rzeszów 1974, s. 257-323. S. Painter, Western Europę on the Eve ofthe Crusades [w:] A History ofthe Crusades, red.

K. M. Setton, t. l, Madison, Milwaukee i London 1969, s. 3-29. N. Pajzderski, Kościół św. Jana w Gnieźnie i jego dekoracja z XIV wieku, „Prace Komisji

Historii Sztuki", t. 3, 1923, s. 73-104.

J. Pakulski, Nałęcze wielkopolscy w średniowieczu, Warszawa-Poznań-Toruń 1982. I. Panie, Działalność polityczna i dyplomatyczna księcia cieszyńskiego Przemysława Noszaka

w czasach panowania Karola IVjako cesarza, „Watra" 1988, s. 28—45. I. Panie, Działalność dyplomatyczna księcia cieszyńskiego Przemysława Noszaka na dworze

króla rzymskiego i czeskiego Wacława IVw latach 1378-1396, „Watra", 1989, s. 17-25. I. Panie, Historia osadnictwa w księstwie opolskim we wczesnym średniowieczu, Katowice 1992 W. Paravicini, DiePreussenreisen des europaischen Adels, t. l, Sigmaringen 1989. K. Pawlik, Rękopisy i inkunabuły bibliotek klasztorów nyskich w inwentarzach z czasów seku­laryzacji (1812-18181), „Roczniki Biblioteczne", 17: 1973, s. 437-479. S. Pazyra, Geneza i rozwój miast mazowieckich, Warszawa 1959.

328 BIBLIOGRAFIA

M. Perlbach, Preussisch-polnische Studien żur Geschichte des Mittelalters, z. l, Halle 1886. Z. Pęckowski, Księgozbiór bożogrobców miechowskich i inwentaryzacja jego pozostałości

w Miechowie, Miechów 1976-1979 (rps w B J, sygn. Przyb. 408/80). Z. Pęckowski, Miechów. Studium z dziejów miasta i ziemi miechowskiej do roku 1914, Kraków

1967. P. Pękalski, O początku, rozkrzewieniu i upadku Zakonu X.X. Kanoników Stróżów Sw. Grobu

Jerozolimskiego, Kraków 1867.

G. Pfeiffer, Das breslauer Patriziat im Mittelalter, Breslau 1929. P. Pfotenhauer, Die Kreuzherren mit dem roten Stern in Schlesien, „Zeitschrift des Yereins fur

Alterthums und Geschichte Schlesiens", t. 14, 1878, s. 52-78.

P. Pfotenhauer, Die schlesische Siegel von 1250 bis 1300 beziehentlich 1327, Breslau 1879. J. Pflugk-Harttungk, Der Johanniter und der Deutsche Orden im Kampfe Ludwigs des Bayern

mit der Kurie, Leipzig 1900. J. Pflugk-Harttungk, Die Anfdnge der Johanniter-Herrenmeistertums, „Historische Yiertel-

jahrschrift", t. 2, 1899, s. 189-210. J. Pflugk-Harttungk, Die Anfdnge des Johanniterordens in Deutschland, besonders in derMark

Brandenburg und in Mecklenburg, Berlin 1899.

J. Pflugk-Harttungk, Die inneren Yerhaltnisse des Johanniterordens in Deutschland, beson­ders im ostlichen Niederdeutschland (bis zum Beginne der Herrenmeisterwurde), „Zeit­schrift fur Kirchengeschichte", t. 20, 1900, s. 1-18, 132-158. S. Piekarczyk, Początki miejskiej opieki społecznej w średniowiecznym Krakowie, „Rocznik

Krakowski", 32: 1952, s. 101-140. K. P.[iekarski], Biblioteka klasztoru duchaków sandomierskich w roku 1652, „Silva Rerum",

t. 3, 1927, s. 105-106.

F. Piekosiński, Rycerstwo polskie wieków średnich, t. 2, Kraków 1896, t. 3, Kraków 1901. K. Pieradzka, Uniwersytet krakowski w służbie państwa i wobec soborów w Konstancji i w Ba­zylei [w:] Dzieje Uniwersytetu Jagiellońskiego w latach 1364-1764, red. K. Lepszy, t. l,

Kraków 1964, s. 91-137. S. Pierzchalanka-Jeskowa, Dzieje klasztoru w Czarnowąsie w wiekach średnich, „Roczniki

Historyczne", 4: 1928, s. 30-84. J. Piętka, Geneza mazowieckiej elity feudalnej i jej stan w pierwszym okresie niezależności

księstwa (1138-1371), „Rocznik Mazowiecki", 7: 1979, s. 31-56. Z. Piłat, Fundator i fundacja klasztoru Bożogrobców w Miechowie [w:] Bożogrobcy w Polsce,

Miechów-Warszawa 1999, s. 11-43. J. Piotrowicz, Dzieje miasta Wieliczki w wiekach średnich [w:] Wieliczka. Dzieje miasta (do

roku 1980), red. S. Gawęda, A. Jodłowski, J. Piotrowicz, Kraków 1990, s. 61-124. J. Piskorski, Kolonizacja wiejska Pomorza Zachodniego w XIII i w początkach XIV wieku na

tle procesów osadniczych w średniowiecznej Europie, Poznań 1990.

M. Piskorski, Miasta księstwa szczecińskiego do połowy XIV wieku, Warszawa-Poznań 1987. E. Piszcz, Łąki Bratjańskie — najstarsze miejsce kultu maryjnego w diecezji chełmińskiej,

„Nasza Przeszłość", t. 34, 1971, s. 177-203. H. Piwoński, Antyfonarz bożogrobców z Miechowa, „Musica Medii Aevi", t. 6, 1977,

s. 88-140.

BIBLIOGRAFIA 329

H. Piwoński, Kult świętych w kalendarzach liturgicznych bożogrobców, „Muzyka Religijna

w Polsce", t. 3, 1979, s. 157-182. H. Piwoński, Liturgia wielkanocna u bożogrobców w Miechowie, „Roczniki Teologiczno-Ka-

noniczne", 16: 1969, s. 93-102.

H. Piwoński, Liturgia wielkoczwartkowa u bożogrobców, „Archiwa Biblioteki i Muzea Koś­cielne", t. 35, 1977, s. 215-230.

H. Piwoński, Liturgia wielkopiątkowa u bożogrobców, „Archiwa, Biblioteki i Muzea Kościel­ne", t. 43, 1981, s. 269-280. H. Piwoński, Liturgia wielkosobotnia u bożogrobców, „Studia Theologica Varsaviensia", t. 9,

1971, s. 131-146. M. Plezia, List biskupa Mateusza do św. Bernarda [w:] Prace z dziejów Polski feudalnej

ofiarowane Romanowi Gródeckiemu, red. Z. Kozłowska-Budkowa i in., Warszawa 1960,

s. 123-140.

W. M. Plóchl, Geschichte des Kirchenrecht, t. 2, Wien-Munchen 1962. J. Płocha, Dokumenty klasztorów [w:] Archiwum Główne Akt Dawnych w Warszawie, t. l,

Archiwa dawnej Rzeczypospolitej, red. J. Karwasińska, Warszawa 1975, s. 291-323. J. Płocha, Najdawniejsze dzieje opactwa benedyktyńskiego w Mogilnie, Wrocław-Warsza-

wa-Kraków 1969. Z. Podgórska-Klawe, Od hospicjum do współczesnego szpitala, Wrocław-Warszawa-Kra-

ków-Gdańsk-Łódź 1982. W. Polkowska-Markowska, Dzieje Zakonu Dobrzyńskiego, „Roczniki Historyczne", 2: 1926,

s. 145-210.

Pomorze Zachodnie, red. J. Deresiewicz, Poznań 1949.

S. Porebowicz, Urządzenia opieki szpitalnej i społecznej w polskich średniowiecznych ośrod­kach górniczych i przemysłowych, „Szpitalnictwo Polskie", t. 13, 1969, s. 347-354. E. Potkowski, Książka rękopiśmienna w kulturze Polski średniowiecznej, Warszawa 1984. J. Powierski, Na marginesie najnowszych badań nad problemem misji cysterskiej w Prusach

i kwestią Santyra, „Komunikaty Mazursko-Warmińskie", 1968, s. 239-261. J. Powierski, Prusowie, Mazowsze i sprowadzenie Krzyżaków do Polski, Malbork 1996. J. Powierski, Sprawa Prus i Jaćwięży w polityce Zakonu Krzyżackiego i książąt polskich po

ugodzie włocławskiej z 4 sierpnia 1257 roku, „Komunikaty Mazursko-Warmińskie", t. 23,

1979, s. 255-278. J. Powierski, Stosunkipolsko-pntskie do 1230 r. ze szczególnym uwzględnieniem roli Pomorza

Gdańskiego, Toruń 1968. J. Powierski, Św. Wojciech w Polsce i Prusach, „Komunikaty Mazursko-Warmińskie", 1966,

s. 559-584. J. Powierski, Wydzielenie Kujaw Kazimierzowi Konradowicowi (połowa 1230 r.), „Rocznik

Łódzki", 40: 1993.

J. Powierski, B. Śliwiński, K. Bruski, Studia z dziejów Pomorza w XII wieku, Słupsk 1993. J. Półćwiartek, Osadnictwo w niegrodowym starostwie leżajskim do końca XVIII w., „Roczniki

Województwa Rzeszowskiego", 6: 1966-1967, s. 55-92.

330 BIBLIOGRAFIA

J. Prawer, Military Orders and Crusader Politics in the second halfofthe XIII Century [w:] Die geistlichen Ritterorden Europas, red. J. Fleckenstein, M. Hellmann, Sigmaringen 1980, s. 217-229.

J. Prawer, The Settlement ofthe Latins in Jeruzalem, „Speculum", t. 27, 1952, s. 490-503.

F. Priebatsch, Staat undKirche in der MarkBrandenburg am Ende des Mittelalters, „Zeitschrift fur Kirchengeschichte", t. 19, 1898, s. 397-430; t. 20, 1900, s. 159-185; t. 21, 1901, s. 43-90.

H. Prutz, Die exemte Stellung des Hospitaliter-Ordens, Ihre Entwicklung, ihr Wesern und ihre Wirkung, „Sitzungsberichte der philosophisch-historischer Klasse der Bayerischen Akade­mie", 1904, s. 95-187.

H. Prutz, Die geistlichen Ritteroden, Berlin 1908.

B. Przybyszewski, Krakowski świat lekarski u schylku średniowiecza, „Analecta Craccwien-sia",t. 27, 1995, s. 565-573.

B. Przybyszewski, Krakowskie szkolnictwo parafialne przy końcu średniowiecza [w:] Z prze­szłości Krakowa, red. J. Małecki, Warszawa-Kraków 1989, s. 51-68.

J. Ptaśnik, Obrazki z przeszłości Krakowa, Seria druga. II: Rodzina Berów, Kraków 1903.

J. Puzio, Wrocławska szkolą katedralna w XIII i XIV w., „Colloąuium Salutis", t. 2, 1972, s. 103-118.

I. Rabęcka-Brykczyńska, Leprozoria w średniowiecznych miastach polskich [w:] Szkice z dzie­jów materialnego bytowania społeczeństwa polskiego, red. M. Dembińska. Studia i Mate­riały z Historii Kultury Materialnej, t. 61, Wrocław-Warszawa-Kraków-Gdańsk-Łódź 1989,s.41-58.

Z. Radacki, Średniowieczne zamki Pomorza Zachodniego, Warszawa 1976.

S. Radwan, Z dziejów szpitali kaliskich 1282-1936 (od dekretu króla Przemysława II do szpitala jego imienia), Kalisz 1938.

A. Radzimiński, Duchowieństwo kapituł katedralnych w Polsce XIV i XV w. na tle porównaw­czym, Toruń 1995.

A. Radzimiński, Uwagi o związkach klasztorów mniszych i kanonickich z kapitułami katedral­nymi w Polsce średniowiecznej [w:] Klasztor w społeczeństwie średniowiecznym i nowo­żytnym, red. A. Pobóg-Lenartowicz, M. Derwich, Opole-Wrocław 1996, s. 497-508.

J. Radziszewska, Studia spiskie, Katowice 1985.

J. Rajman, Dominus — comes —princeps. Studium o Jaksach w XII wieku, „Studia Historycz­ne", t. 33, 1990, s. 347-369.

J. Rajman, Mons ante Cracoviam. Najdawniejsze dzieje kościoła św. Benedykta na Górze Lasoty, „Rocznik Krakowski", 60: 1994, s. 5-20.

M. Rawita-Witanowski, Komandoria kawalerów krzyżacko-gwiaździstych w Brześciu Kujaw­skim, „Ziemia", t. 16, 1931, s. 29-30.

M. Rawita-Witanowski, Wielkopolskie miasto Koło, j ego przeszłość i pamiątki, Piotrków 1912.

Z. Rawska-Kwaśnikowa, Próba datowania budowy joannickiego kościoła w Strzegomiu, „Biuletym Historii Sztuki", t. 33, 1971, s. 103-115.

Z. Rawska-Kwaśnikowa, Trzy kościoły joannickie na Dolnym Śląsku, „Sprawozdania Wrocławskiego Towarzystwa Naukowego", t. 9, 1954, s. 42—45.

BIBLIOGRAFIA 331

L. W. Razumovskaa, Dokumenty ob ioannitach v Poi 'śe (XII—XIII w.) [w:] Istoćniki i istorio-

grafia slavanskogo srednevekov'a, Moskva 1967, s. 233-242. O. Redlich, Rudolf von Habsburg. Das deutsche Reich nach dem Untergange des alten

Kaisertums, Innsbruck 1903. G. Reghezza, Relazione trą l'ideale ospedaliero e ąuello militare negli ordini ospedalieri

e militari del medio evo, Roma [1984].

S. Reicke, Das deutsche Spital undseln Recht im Mittelalter, Stuttgart 1932. J. H. Retinger, Polacy w cywilizacjach świata, Warszawa 1937. J. Reychman, Klasztor w Lendaku i jego przynależność do opactwa miechowskiego, „Nasza

Przeszłość", t. 19, 1964, s. 33-60. J. Richard, Hospitals andHospital Congregations in the Latin Kingdom during the First Period

of the Frankish Conąuest [w:] red. B. Z. Kedar, Outremer, Jerusalem 1982, s. 89-100. H. Richter, Geschichte derKommende Lossen unddesDorfesLossen, Krfeis] Brieg, Ganderke-

see 1968.

J. Riley-Smith, The First Crusade and the Idea ofCrusading, London 1986. A. Ritschny, F. J. Haussler, Geschichte der Malteser-Ritter-Ordens-Kommende St. Johann in

Schlesien, Opawa 1931. Die Ritterorden zwischen geistlicher und weltlicher Macht im Mittelalter, red. Z. H. Nowak,

Toruń 1990.

Die Rolle der Ritterorden in der mittelaterlichen Kultur, red. Z. H. Nowak, Toruń 1985. R. Rosin, Sieradz średniowieczny w świetle źródeł pisanych [w:] Sieradz w średniowieczu,

„Prace i materiały Muzeum Archeologicznego w Łodzi". Archeologia, t. 7,1962, s. 25^40. E. Rozenkranz, Kostrzyn [w:] Studia nad początkami i rozplanowaniem miast nad środkową

Odrą i dolną Wartą (województwo zielonogórskie), red. Z. Kaczmarczyk, A. Wędzki, t. l,

Zielona Góra 1967, s. 211-226. E. Rozenkranz, Rozwój ośrodków miejskich Lubiszewo-Tczew-Gorzędziej w XII w., „Rocznik

Gdański", 17-18: 1960, s. 181-222 i osobne odbicie.

J. Rozpędowski, Warowne kościoły na Śląsku, „Roczniki Sztuki Śląskiej", 6: 1968. V. Rudolf, Majetek prazskeho śpitalu kfiźovniku s ćervenou hvezdou, „Res Historica", t. l,

1992,s.7-19.

S. Runciman, Dzieje wypraw krzyżowych, t. 1-3, Warszawa 1987. A. Rutkowska-Płachcińska, Sądeczyzna w XIII i XIV wieku. Przemiany gospodarcze i społecz-

ne, Wrocław- Warszawa-Kraków 1961. A. Rutkowski, Franciszkanie w diecezji płockiej do końca XV wieku. Początki fundacji [w:]

Zakony franciszkańskie-w Polsce, red. J. Kłoczowski, 1.1, red. U. Borkowska, Lublin 1983,

s. 327-354.

H. Rutkowski, Zajęcie Kujaw przez Mieszka Starego [w:] Społeczeństwo Polski średniowiecz­nej. Zbiór studiów, red. S. K. Kuczyński, t. 5, Warszawa 1992, s. 109-123. A. Rybarski, Losy album miechowskiego, „Przegląd Historyczny", t. 37, 1948, s. 374-375. A. Rybarski, Udział Toporczyków w uwięzieniu biskupa krakowskiego, „Kwartalnik Historycz­ny", t. 26, 1912, s. 1-12. E. Rymar, Czy istnieli władcy sławieńscy Racibór I i jego syn Bogusław?, „Studia i Materiały

do Dziejów Wielkopolski i Pomorza", t. 18, 1990, z. l, s. 5-29.

330 BIBLIOGRAFIA

J. Prawer, Military Orders and Crusader Politics in the second halfofthe XIII Century [w:] Die geistlichen Ritterorden Europas, red. J. Fleckenstein, M. Hellmann, Sigmaringen 1980, s. 217-229.

J. Prawer, The Settlement oftheLatins in Jeruzalem, „Speculum", t. 27, 1952, s. 490-503.

F. Priebatsch, Staat undKirche in der MarkBrandenburg am Ende des Mittelalters, „Zeitschrift fur Kirchengeschichte", t. 19, 1898, s. 397^130; t. 20, 1900, s. 159-185; t. 21, 1901, s. 43-90.

H. Prutz, Die exemte Stellung des Hospitaliter-Ordens, Ihre Entwicklung, ihr Wesern und ihre Wirkung, „Sitzungsberichte der philosophisch-historischer Klasse der Bayerischen Akade­mie", 1904, s. 95-187.

H. Prutz, Die geistlichen Ritteroden, Berlin 1908.

B. Przybyszewski, Krakowski świat lekarski u schyłku średniowiecza, „Analecta Cracovien-sia", t. 27, 1995, s. 565-573.

B. Przybyszewski, Krakowskie szkolnictwo parafialne przy końcu średniowiecza [w:] Z prze­szłości Krakowa, red. J. Małecki, Warszawa-Kraków 1989, s. 51-68.

J. Ptaśnik, Obrazki z przeszłości Krakowa, Seria druga. II: Rodzina Berów, Kraków 1903.

J. Puzio, Wrocławska szkoła katedralna w XIII i XIV w., „Colloąuium Salutis", t. 2, 1972, s. 103-118.

I. Rabęcka-Brykczyńska,£eprozona w średniowiecznych miastach polskich [w:] Szkice z dzie­jów materialnego bytowania społeczeństwa polskiego, red. M. Dembińska. Studia i Mate­riały z Historii Kultury Materialnej, t. 61, Wrocław-Warszawa-Kraków-Gdańsk-Łódź 1989,s.41-58.

Z. Radacki, Średniowieczne zamki Pomorza Zachodniego, Warszawa 1976.

S. Radwan, Z dziejów szpitali kaliskich 1282-1936 (od dekretu króla Przemysława II do szpitala jego imienia), Kalisz 1938.

A. Radzimiński, Duchowieństwo kapituł katedralnych w Polsce XIV i XV w. na tle porównaw­czym, Toruń 1995.

A. Radzimiński, Uwagi o związkach klasztorów mniszych i kanonickich z kapitułami katedral­nymi w Polsce średniowiecznej [w:] Klasztor w społeczeństwie średniowiecznym i nowo­żytnym, red. A. Pobóg-Lenartowicz, M. Derwich, Opole-Wrocław 1996, s. 497-508.

J. Radziszewska, Studia spiskie, Katowice 1985.

J. Rajman, Dominus — comes —princeps. Studium o Jaksach w XII wieku, „Studia Historycz­ne", t. 33, 1990, s. 347-369.

J. Rajman, Mons ante Cracoviam. Najdawniejsze dzieje kościoła św. Benedykta na Górze Lasoty, „Rocznik Krakowski", 60: 1994, s. 5-20.

M. Rawita-Witanowski, Komandoria kawalerów krzyżacko-gwiaździstych w Brześciu Kujaw­skim, „Ziemia", t. 16, 1931, s. 29-30.

M. Rawita-Witanowski, Wielkopolskie miasto Koło, jego przeszłość i pamiątki, Piotrków 1912.

Z. Rawska-Kwaśnikowa, Próba datowania budowy joannickiego kościoła w Strzegomiu, „Biuletym Historii Sztuki", t. 33, 1971, s. 103-115.

Z. Rawska-Kwaśnikowa, Trzy kościoły joannickie na Dolnym Śląsku, „Sprawozdania Wrocławskiego Towarzystwa Naukowego", t. 9,1954, s. 42—45.

BIBLIOGRAFIA 331

L. W. Razumovskaa, Dokumenty ob ioannitach v Poi 'śe (XII-XIH w.) [w:] Istoćniki i istorio-

grafiaslavanskogo srednevekov'a, Moskva 1967, s. 233-242. O. Redlich, Rudolf von Habsburg. Das deutsche Reich nach dem Untergange des alten

Kaisertums, Innsbruck 1903. G. Reghezza, Relazione trą l'ideale ospedaliero e ąuello militare negli ordini ospedalieri

e militari del medio evo, Roma [1984].

S. Reicke, Das deutsche Spital undsein Recht im Mittelalter, Stuttgart 1932. J. H. Retinger, Polacy w cywilizacjach świata, Warszawa 1937. J. Reychman, Klasztor w Lendaku i jego przynależność do opactwa miechowskiego, „Nasza

Przeszłość", t. 19, 1964, s. 33-60. J. Richard, Hospitals andHospital Congregations in the Latin Kingdom during the First Period

ofthe Frankish Conąuest [w:] red. B. Z. Kedar, Outremer, Jerusalem 1982, s. 89-100. H. Richter, Geschichte der Kommende Lossen und des Dorfes Lossen, Krfeis]Brieg, Ganderke-

see 1968.

J. Riley-Smith, The First Crusade and the Idea ofCrusading, London 1986. A. Ritschny, F. J. Haussler, Geschichte der Malteser-Ritter-Ordens-Kommende St. Johann in

Schlesien, Opawa 1931. Die Ritterorden zwischen geistlicher und weltlicher Macht im Mittelalter, red. Z. H. Nowak,

Toruń 1990.

Die Rolle der Ritterorden in der mittelaterlichen Kultur, red. Z. H. Nowak, Toruń 1985. R. Rosin, Sieradz średniowieczny w świetle źródel pisanych [w:] Sieradz w średniowieczu,

„Prace i materiały Muzeum Archeologicznego w Łodzi". Archeologia, t. 7,1962, s. 25-40. E. Rozenkranz, Kostrzyn [w:] Studia nad początkami i rozplanowaniem miast nad środkową

Odrą i dolną Wartą (województwo zielonogórskie), red. Z. Kaczmarczyk, A. Wędzki, t. l,

Zielona Góra 1967, s. 211-226. E. Rozenkranz, Rozwój ośrodków miejskich Lubiszewo-Tczew-Gorzędziej w XII w., „Rocznik

Gdański", 17-18: 1960, s. 181-222 i osobne odbicie.

J. Rozpędowski, Warowne kościoły na Śląsku, „Roczniki Sztuki Śląskiej", 6: 1968. V. Rudolf, Majetek praźskeho śpitalu kriźovniku s ćervenou hvezdou, „Res Historica", t. l,

1992, s. 7-19.

S. Runciman, Dzieje wypraw krzyżowych, t. 1-3, Warszawa 1987.

A. Rutkowska-Płachcińska, Sądeczyzna w XIII i XIV wieku. Przemiany gospodarcze i społecz­ne, Wrocław-Warszawa-Kraków 1961. A. Rutkowski, Franciszkanie w diecezji płockiej do końca XV wieku. Początki fundacji [w:]

Zakony franciszkańskie w Polsce, red. J. Kłoczowski, 1.1, red. U. Borkowska, Lublin 1983,

s. 327-354.

H. Rutkowski, Zajęcie Kujaw przez Mieszka Starego [w:] Społeczeństwo Polski średniowiecz­nej. Zbiór studiów, red. S. K. Kuczyński, t. 5, Warszawa 1992, s. 109-123. A. Rybarski, Losy album miechowskiego, „Przegląd Historyczny", t. 37, 1948, s. 374-375. A. Rybarski, Udział Toporczyków w uwięzieniu biskupa krakowskiego, „Kwartalnik Historycz­ny", t. 26, 1912, s. 1-12. E. Rymar, Czy istnieli władcy sławieńscy Racibór I i jego syn Bogusław?, „Studia i Materiały

do Dziejów Wielkopolski i Pomorza", t. 18, 1990, z. l, s. 5-29.

332 BIBLIOGRAFIA

E. Rymar, Dobroslawa, księżniczka zachodniopomorska, pani na Sławnie, potem Choćkowie orazAudacja (Eudoksja) Piastówna, hrabina zwierzyńska, „Studia i Materiały do Dziejów Wielkopolski i Pomorza", t. 14, 1981, z. 2, s. 5-38.

E. Rymar, Dzieje Ziemi Choszczeńskiej w wiekach średnich [w:] Ziemia Choszczeńska. Prze­szłość i teraźniejszość, red. S. Lasek, Szczecin 1976, s. 39-95.

E. Rymar, Jedna czy dwie Dobrosławy pomorskie?, „Studia i Materiały do Dziejów Wielko­polski i Pomorza", t. 17, 1990, z. 2, s. 145-162.

E. Rymar, Nieco uwag o dziejach Nowej Marchii w okresie askańskim, „Studia i Materiały do Dziejów Wielkopolski i Pomorza", t. 15, 1983, z. l, s. 161-180.

E. Rymar, Początki żeńskich konwentów cysterskich w Cedyni, Pełczycach i Reczu [w:] Dzie­dzictwo kulturowe cystersów na Pomorzu, red. K. Kalita-Skwirzyńska, M. Lewandowska, Szczecin 1995, s. 59-66.

E. Rymar, Powstanie i stan posiadania pomorskich komend templariuszy w Chwarszczanach i Myśliborzu w XIII wieku. (W związku z rozprawą Bogusława Korbana, Fundacje templa-riuszowskie na ziemiach polskich, Przegląd Zachodniopomorski 1986, nr 7), „Przegląd Zachodniopomorski", t. 2 (31), 1987, s. 192-204.

E. Rymar, Zatarg joannitów z miastem Chojna i rycerstwem Nowej Marchii, „Mówią Wieki", 1981, nr 2, s. 9-13.

E. Rymar, Ze studiów nad genealogią książąt Pomorza Gdańskiego w pierwszej połowie XIII

wieku: daty zgonów, „Zapiski Historyczne", t. 42, 1977, z. l, s. 7-26. J. Ryś, Szkolnictwo parafialne w miastach Małopolski w XV'wieku, Warszawa 1995. H. Samsonowicz, Międzynarodowe aspekty „ krucjaty słowiańskiej " w XII w., „Acta Universi-

tatis Wratislaviensis" nr 1112. Historia, t. 76, 1989, s. 83-90. H. Samsonowicz, M. Bogucka, Dzieje miast i mieszczaństwa w Polsce przedrozbiorowej,

Wrocław 1986. W. Sarna, Biskupi przemyscy obrządku łacińskiego, t. l, Przemyśl 1910.

F. Sauermann, Geschichte der Malteserkommende Glatz (1183-1627), Glatz 1909.

F. Sauermann, Geschichte der Malteserkommende Glatz von der Hussitenzeit bis zum Yerkauf andieGesellschaftJesu(1420-1629) [w:]FestschriftzuDrFranz Yolmers 75 Geburtstag, red. F. Albert, Habelschwerdt 1921, s. 58-92.

A. Schade, Geschichte der ritterlichen Johanniterkirche und Comturei von St. Peter und Paul in Striegau und ihrer vier Nebenkirche daselbst, Breslau 1864.

H. Schaefer, Pfarrkirche undStift im deutschen Mittelalter, Amsterdam 1962.

A. Schaube, Urkundliche Geschichte der Grundung und ersten Entwicklung der deutschen StadtBrieg, Breslau [1934].

S. Schein, The Themplars: the Regular Army ofthe Hoły Land and the Spearhead ofthe Army of Reconąuest [w:] / Templari: mito e storia, red. G. Minnucci, F. Sardi, Siena 1989, s. 15-25.

C. Schmidt, Geschichte der Kirchen und mildenden Stiftungen der Stadt Stargard a. I, Star­gard 1878.

L. Schmugge, Zisterzienser, Kreuzzug und Heidenkrieg [w:] Die Zisterzienser. Ordensleben zwischen Ideał und Wirklichkeit, red. K. Elm i in., t. l, Koln 1980, s. 57-68.

BIBLIOGRAFIA 333

G. Schniirer, Żur ersten Organisation der Templer, „Historisches Jahrbuch", 32: 1911, s. 298-316, 511-546.

A. Schonfelder, Die Prozessionen der Lateiner żur Zeit der Kreuzzuge, „Historisches Jahr­
buch", 32: 1911, s. 578-597.

G. Schreiber, Kurie undKloster im 12. Jahrhundert, t. 2, Stuttgart 1910.

M. Schubert, Urkundliche Geschichte der Stadt Steinau cm der Oder, Breslau 1885.

W. Schulte, Żur Geschichte des mittelalterlichen Schulwesens in Breslau, „Zeitschrift des

Yereins żur Geschichte und Alterthums Schlesiens", t. 36, 1902, s. 2-90. F. Schultz, Das Deutsch-Kroner Land im XIV Jahrhundert, „Zeitschrift des westpreussischen

Geschichtsverein", t. 39, 1894, s. 7-98.

B. Schumacher, Die Idee der geistlichen Ritterorden im Mittelalter, „Altpreussische Forschun-

gen",t.l,z. 2, 1924,s.5-24.

M. Schupferling, Der Tempelherren-Orden in Deutschland, Bamberg 1915. P. Sczaniecki, Katalog opatów tynieckich, „Nasza Przeszłość", t. 49, 1978, s. 5-244. P. Sczaniecki, Tyniec, Kraków 1980.

W. Semkowicz, RódAwdańców w wiekach średnich, Poznań 1920. W. Semkowicz, RódPowałów, „Sprawozdania z Czynności Posiedzeń Akademii Umiejętności

w Krakowie", t. 19, 1914, s. 19-20. F. Seppelt, Geschichte des Bistums Breslau, Breslau 1929. D. Seward, The Monks ofthe War. The Military Religiom Order s, London 1972. F. Sikora, Najstarsze dokumenty i dzieje klasztoru bożogrobców w Gnieźnie, „Studia Źród-

łoznawcze" t. 19, 1974, s. 47-74.

C. Sikorski, Miasto na soli. Zarys historii Inowrocławia do r. 1914, Warszawa 1988.

T. Silnicki, Dzieje i ustrój Kościoła katolickiego na Śląsku do końca XIV w., Warszawa 1953.

T. Silnicki, Wpływy francuskie na Kościół w Polsce w Wiekach Średnich [w:] idem, Z dziejów Kościoła w Polsce, Warszawa 1960, s. 381-454.

M. Skonieczny, Kościół św. Krzyża w Gnieźnie, Gniezno 1916.

M. Skopał, Zalozeni komendy j ohanitu na Male Strane. Pfispevek k otazce pfichodu radu do Cech, „Praźsky Sbornik Historicky", t. 26, 1993, s. 7-35.

L. Skórka-Florentin, Introduction [w:] Les chanoines du Sainte Sepulcre de Miechów. Recueil des actes de 1198-1428, wyd. eadem, t. 6, [b.m.] 1976, s. 5-65.

R. Skrzyniarz. Kazania świętokrzyskie a bożogrobcy, „Archiwa, Biblioteki i Muzea Kościel­ne",!. 64, 1995,8.595-600.

R. Skrzyniarz, Źródła archiwalne w Polsce do dziejów bożogrobców [w:] Bożogrobcy w Pol­sce, Miechów-Warszawa 1999, s. 203-220.

M. Skulimowski, Z dziejów opieki lekarskiej i społecznej w żupach wielickich od XIII do XIX wieku, „Studia i Materiały z Dziejów Nauki Polskiej", seria D. Historia Techniki i Nauk Technicznych, t. l, 1958, s. 249-266.

K. Skupieński, Funkcje małopolskich dokumentów w sprawach prywatnoprawnych do roku 1306, Lublin 1990.

334 BIBLIOGRAFIA

M. Slivka, Yzajomne vdzby stredovekych klaśtorov vo vychodnej ćasti Karpat (poi 'sko-slo-vensko-ukrajinske) [w:] Początki sąsiedztwa. Pogranicze etniczne polsko-rusko-slowac-kie w średniowieczu, red. S. Czopek, M. Parczewski, Rzeszów 1996, s. 309-326.

A. Sławienko-Sławieński, Rypin i jego kościoły, „Pamiętnik Religijno-Moralny", t. 15, 1856, s. 121-142,277-297.

M. Smoliński, Geneza joannitów zagojskich w świetle początków zakonu w Niemczech, Cze­chach i na Morawach oraz związków rodzinnych Kazimierza Sprawiedliwego [w:] Wladcy, mnisi, rycerze, red. B. Śliwiński, Gdańsk 1996, s. 225-251.

M. Smoliński, Kontakty joannitów z kanonikami regularnymi, premonstratensami i bożogro-bowcami [sic! ] w XII i XIII w. (przede wszystkim na terenie Czech, Moraw, Polski i Śląska) ze szczególnym uwzględnieniem fundacji szpitalników kujawskich [w:] Krzyżowcy, kroni­karze, dyplomaci, red. B. Śliwiński, Gdańsk-Koszalin 1997, s. 217-245.

M. Smoliński, W sprawie domów joannickich w Starogardzie i Lubiszewie w bulli papieża Grzegorza IX z 1238 roku [w:] Szlachta, starostowie, zaciężni, red. B. Śliwiński, Gdańsk-Koszalin 1998, s. 221-238.

S. Smółka, Mieszka Stary i jego wiek, Warszawa 1959 (reprint wyd. z 1881).

A. Sochacka, Własność ziemska w województwie lubelskim w średniowieczu, Lublin 1987.

M. Sokołowski, Trzy zabytki Dalekiego Wschodu na naszych ziemiach, „Sprawozdania Komisji do Badania Historii Sztuki w Polsce", t. 3, 1884, s. 141-162.

S. Solicki, Od plemion prapolskich do przełomu XV i XVI wieku [w:] Lubin. Zarys rozwoju miasta na przestrzeni wieków, red. K. Matwijowski, Wrocław-Lubin 1996, s. 41-76.

S. Sołtyszewski, Prawa i obowiązki witryków w polskim ustawodawstwie synodalnym, „Prawo Kanoniczne", t. 3, 1960, s. 263-287.

J. Sossalla, Przyczynki do historii krzyżowców z czerwoną gwiazdą, „Nasza Przeszłość", t. 23, 1966, s. 199-237.

J. Soszyński, Kult św. Wita w Polsce średniowiecznej, „Przegląd Historyczny", t. 75, 1984, s. 463-470.

H. Soukupova, Anezsky kldśter v Prażę, Praha 1989.

U. Sowina, Sieradz. Układ przestrzenny i społeczeństwo miasta w XV—XVI w., Warszawa-Sie-radz 1991.

J. Spors, Czy istniało księstwo sławieńskie?, „Studia i Materiały do Dziejów Wielkopolski i Pomorza", t. 17, 1990, z. 2, s. 163-185.

J. Spors, Dwie Dobrosławy pomorskie, „Studia i Materiały do Dziejów Wielkopolski i Pomo­rza", t. 17, 1990, z. 2, s. 187-198.

J. Spors, Dzieje polityczne ziem sławieńskiej, słupskiej i bialogardzkiej XII-XIV w., Po-znań-Słupsk 1973.

J. Spors, Jeszcze o dziejach Pomorza Sławieńsko-Slupskiego w XII i pierwszej połowie XIII wieku, „Rocznik Gdański", 40: 1980, s. 5-37.

J. Spors, Początki i charakter kasztelami drzeńskiej, „Studia i Materiały do Dziejów Wielko­polski i Pomorza", t. 32 (16), 1987, s. 95-110

J. Spors, Początki i stan posiadania templariuszy w ziemi kostrzyńskiej w latach 1232-1261, „Studia i Materiały do Dziejów Wielkopolski i Pomorza", t. 32 (16), 1987, z. 2, s. 111-128.

BIBLIOGRAFIA 335

J. Spors, Uwagi o dziejach Pomorza Sławieńsko-Słupskiego w XI1I-XIV wieku, „Zapiski Historyczne", t. 42, 1977, z. 2, s. 247-270.

J. Spors, We wczesnofeudalnym księstwie sławieńsko-słupskim i gdańsko-pomorskim w XII--XIV w. (do 1306) i pod krótkotrwałym panowaniem brandenburskim (1306—1307) [w:] Dzieje Sławna, red. J. Lindmajer, Sławno 1994, s. 41-90.

M. Starnawska, Crusade Orders on Polish Lands during the Middle Ages. Adaptation in a Peripheral Environment, „Quaestiones Medii Aevi Novae", t. 2, 1997, s. 121-142.

M. Starnawska, Die mittelalterliche Bibliothek der Johanniter in Breslau [w:] Die Spiritualitdt der Ritterorden im Mittelalter, red. Z. H. Nowak, Toruń 1993, s. 241-252.

M. Starnawska, Duszpasterstwo parafialnejoannitów w miastach Śląska i Wielkopolski w póź­nym średniowieczu [w:] Klasztor w kulturze Polski średniowiecznej, red. A. Pobóg-Lenar-towicz, M. Derwich, Opole 1995, s. 115-126.

M. Starnawska, Joannici śląscy i pomorska-brandenburscy w późnym średniowieczu — dwa modele przeobrażeń zakonu w dobie pokrucjatowej, „Sprawozdania Poznańskiego Towa­rzystwa Przyjaciół Nauk". Wydział Nauk o Sztuce, 1991, nr 108, s. 25-38.

M. Starnawska, Kościoły zakonów krzyżowych na Śląsku jako ośrodki odpustowe [w:] Pere-grinationes. Pielgrzymki w kulturze dawnej Europy, red. H. Manikowska, H. Zaremska, Warszawa 1995, s. 313-318.

M. Starnawska, Mnisi-rycerze--szlachta. Templariusze i joannici na pograniczu wielkopol-sko-brandenbursko-pomorskim, „Kwartalnik Historyczny", t. 99, 1992, s. 3-31.

M. Starnawska, Nekrolog krzyżowców z czerwoną gwiazdą: źródło do poznania środowiska zakonu i jego kontaktów [w:] Klasztor w społeczeństwie średniowiecznym i nowożytnym, red. A. Pobóg-Lenartowicz, M. Derwich, Opole-Wrocław 1996, s. 211-219.

M. Starnawska, Notizie sulla composizione e sulla struttura dęli 'Ordine del Tempio in Polonia [w:] I templari mito e storia, red. G. Minnucci, F. Sardi, Siena 1989, s. 143-151.

M. Starnawska, O składzie społecznym kapituły poznańskiej w okresie rozbicia dzielnicowego, „Kwartalnik Historyczny", t. 96, 1989, s. 31-48.

M. Starnawska, Pieczęcie zakonów krzyżowych na ziemiach polskich w średniowieczu jako źródło do ich dziejów. Perspektywy badawcze [w:] Pieczęć w Polsce średniowiecznej i nowożytnej. Zbiór studiów, red. P. Dymmel, Lublin 1998, s. 89-119.

M. Starnawska, Rola polskich zakonów krzyżowych w ruchu pielgrzymkowym, „Sprawozdania Poznańskiego Towarzystwa Przyjaciół Nauk". Wydział Nauk o Sztuce, nr 110 za r. 1992, s. 109-115.

M. Starnawska, Wiadomości Długosza o templariuszach ijoannitach [w:] Kultura średnio­wieczna i staropolska, red. D. Gawinowa i in., Warszawa 1991, s. 471-476.

Statuty synodalne wieluńsko-kaliskie Mikołaja Trąby z r. 1420, wyd. J. Fijałek, A. Yetulani, Kraków 1915-1920.

B. Steinborn, Lubin, Wrocław-Warszawa-Kraków 1969.

B. Steinborn, S. Kozak, Złotoryja-Chojnów-Świerzawa, Wrocław 1971.

R. Stelmach, Dwa dokumenty Henryka IV Prawego z archiwum joannitów w Pradze, „Acta Universitatis Wratislaviensis", nr 1112, Historia nr 76, 1989, s. 387-388.

R. Stelmach, Materiały do dziejów Kościoła na Śląsku w Archiwum Państwowym we Wrocławiu i w archiwach terenowych, „Sobótka", t. 46, 1998, z. 3-4, s. 493-501.

336 BIBLIOGRAFIA

R. Stelmach, The Sources to the History ofSpirituality in Monastic and Canonic Ordersfrom

the Archives ofThe State Record Office of Wrocław [w:] La vie ąuotidienne des moines et

chanoines reguliers au Moyen Agę et Temps modernes, red. M. Derwich, t. 2, Wrocław

1995, s. 539-553.

G. A. Stenzel, Yorrede [w:] Scriptores rerum silesiacarwn, t. 2, Breslau 1839, s. III-XV. K. Stopka, Męczennicy sandomierscy. Legenda i rzeczywistość, „Nasza Przeszłość", t. 80,

1993,8.51-99. K. Stopka, Szkolą zakonna w Polsce średniowiecznej jako problem badawczy [w:] Klasztor

w kulturze średniowiecznej Polski, red. A. Pobóg-Lenartowicz, M. Derwich, Opole 1995,

s. 49-61.

K. Stopka, Szkoły katedralne metropolii gnieźnieńskiej w średniowieczu, Kraków 1994. J. Straubinger, Die Kreuzauffindungs legendę, Paderborn 1912. P. Stróżyk, Fundacja preceptorii templariuszy w Tempelhof, „Roczniki Historyczne",

58: 1992, s. 5-22.

P. Stróżyk, Interpolacje w dokumencie biskupa poznańskiego Pawła dlajoannitówz 1218 ro­ku, „Poznański Rocznik Archiwalno-Historyczny", 2/3: 1994-1995, s. 19-24. P. Stróżyk, Jeszcze o dokumentach fundacyjnych klasztoru premonstratensów w Grobe, „Rocz­niki Historyczne", 58: 1992, s. 92-97. S. J. Stulin, Kościół joannicki w Strzegomiu i jego znaczenie dla architektury gotyckiej Śląska

[w:] Z dziejów sztuki śląskiej, red. Z. Świechowski, Warszawa 1978, s. 149-202. E. Suchodolska, Dziej e polityczne (połowa XIII-połowa XIV \v.) [w:] Dzieje Mazowsza do roku

1526, red. A. Gieysztor, H. Samsonowicz, Warszawa 1994, s. 177-212. S. Suchodolski, Denar w kalecie, Warszawa-Wrocław-Kraków-Gdańsk 1981. J. Svatek, Organizace feholnich instituci v ćeskych zemich apeće ojejich archivy, „Sbornik

Archivnich Prąci", t. 20, 1970, s. 503-624. A. Svato§, Blahoslavena Zdislava [w:] Bohemia sancta. Żivotopisy ćeskych svetcu a prdtel

boźich, red. J. Kadlec, Praha 1989, s. 154-159. V. Śvec, Doba historicka [w:] Dejiny Hloubetina, Praha 1977. J. Swastek, Kolofony św. Jana Kantego w rękopisach Biblioteki Jagiellońskiej w Krakowie,

„Archiwa, Biblioteki i Muzea Kościelne", t. 14, 1967, s. 151-203. J. Swastek, Prawdopodobna trasa podróży św. Wojciecha, biskupa praskiego, z Rzymu do

Prus, „Colloąium Salutis", t. 20, 1988, s. 121-134. J. Swastek, Proweniencja i rozwój kultu św. Jerzego w Polsce w świetle wezwań kościołów

w okresie przedtrydenckim, „Colloąuium Salutis", 1969, s. 105-126. W. Swoboda, Księżna kaliska Bułgarką? Przyczynek do rozbioru krytycznego Annalium

Długosza, „Studia i Materiały do Dziejów Wielkopolski i Pomorza", t. 13, 1980, s. 61-78. S. M. Szacherska, Buch und Stein aufden Spuren einer \erschollenen Handschrift, „Basler

Zeitschrift fur Geschichte und Altertumskunde", t. 74, 1974, s. 131-145. S. M. Szacherska, Opactwo oliwskie a próba ekspansji duńskiej w Prusach, „Kwartalnik

Historyczny", t. 74, 1967, s. 923-947. S. M. Szacherska, Pierwsi protektorzy biskupa Prus Chrystiana [w:] Wieki średnie. Medium

aevum, red. A. Gieysztor, M. H. Serejski, S. Trawkowski, Warszawa 1962, s. 129-141.

BIBLIOGRAFIA 337

N. I. Szczawielewa, Sprawa pruska w polityce Daniela halickiego [w:] Ekspansja niemieckich

zakonów rycerskich w strefie Bałtyku od XIII do połowy XVI wieku, red. M. Biskup, Toruń

1990,8.51-60.

H. Szczegóła, Koniec panowania piastowskiego nad środkową Odrą, Poznań 1968. B. Szcześniak, The Knights Hospitallers in Poland and Lithuania, Hague 1969. S. Szczur, Zmiany polityczne w Wielkopolsce w latach 1181-1195, „Roczniki Historyczne",

46: 1980, s. 1-15. Sztuka polska przedromańska i romańska do schyłku XIII wieku, red. M. Walicki, cz. 2: Katalog

i bibliografia zabytków, Warszawa 1971. Z. Szust, Średniowiecze Łańcuta, [b.m.] 1957. J. Szymański, Biskupstwa polskie w wiekach średnich. Organizacja i funkcje [w:] Kościół

w Polsce, red. J. Kłoczowski, t. l, Kraków 1966, s. 127-233.

A. Szymczakowa, Szlachta sieradzka wXV wieku. Magnifici et generosi, Łódź 1998.

K. Śląski, Lądowe szlaki handlowe Pomorzan w XI-XIII wieku, „Zapiski Historyczne", t. 34,

1969, s. 29^3. K. Śląski, Pomorskie szlaki handlowe w XII i XIII wieku, „Przegląd Zachodni", t. 4, 1948,

s. 285-290. K. Śląski, Zaludnienie puszcz Polski zachodniej w okresie do XIII w., „Roczniki Dziejów

Społecznych i Gospodarczych", 16: 1954, s. 51-90. Śląskie malarstwo gotyckie. Muzeum Narodowe we Wrocławiu, oprać. A. Ziomecka, Wrocław

1986.

B. Śliwiński, Lisowie Krzelowscy w XIV—XV w. i ich antenaci, Gdańsk 1993.

B. Śliwiński, O początkach mazowieckiej elity feudalnej, „Zapiski Historyczne", t. 47, 1982,

s. 81-96. B. Śliwiński, Rozwój własności rycerskiej w południowej części Kujaw inowrocławskich w XII

i XIII wieku, „Ziemia Kujawska", t. 9, 1993, s. 45-75. B. Śliwiński, Ród Lisów. Problem pochodzenia wojewody krakowskiego Mikołaja i biskupa

krakowskiego Pełki [w:] Genealogia — studia nad wspólnotami krewniawczymi i teryto­rialnymi w Polsce średniowiecznej na tle porównawczym, red. J. Wroniszewski, Toruń

1987, s. 33-46. B. Śliwiński, W sprawie pochodzenia mistrza Wincentego, „Studia Źródłoznawcze", t. 24,

1979, s. 167-172. Z. Świechowski, Architektura kolegiaty w Opatowie i jej geneza [w:] Opatów. Materiały z sesji

700-lecia miasta, red. F. Kiryk, Sandomierz 1985, s. 11-20. A. Świerk, Śląskie biblioteki do początku XVI wieku [w:] Studia z dziejów kultury i ideologii

ofiarowane Ewie Maleczyńskiej w 50 rocznicę pracy dydaktycznej i naukowej, red. R. Heck,

W. Korta, J. Leszczyński, Wrocław 1968, s. 79-89. A. Świerk, Średniowieczna biblioteka klasztoru kanoników regularnych w Żaganiu,

Warszawa 1965. A. Świerk, Z problematyki badań nad dziejami śląskich bibliotek klasztornych, „Sobótka",

t. 18, 1963, s. 14-25. J. Tazbirowa, Początki organizacji parafialnej w Polsce, „Przegląd Historyczny", t. 54, 1963,

s. 369-387.

338 BIBLIOGRAFIA

J. Tazbirowa, W sprawie badań nad genezą organizacji parafialnej w Polsce, „Przegląd Historyczny", t. 54, 1963, s. 85-95.

G. Tessier, Les debuts de l'Ordre du St. Sepulcre en Espagne, „Bibliotheąue de 1'Ecole de Chartes", t. 116, 1959, s. 5-28.

M. Tobiasz, Bożogrobcy w Miechowie (w 800--lecie sprowadzenia zakonu do Polski), „Nasza Przeszłość", t. 17, 1963, s. 5-60.

M. Tobiasz, Rozwój przestrzenny Prądnika Białego i Czerwonego, „Zeszty Naukowe Politech­niki Krakowskiej", 1965, nr 4.

M. Tobiasz, Znaczenie bożogrobców miechowskich w kształtowaniu romańskiego Krakowa, „Analecta Cracoviensia", t. 14, 1982, s. 453—471.

F. Tomassi, / Templari e U culto delie reliąuie [w:] / Templari: mito e storia, red. G. Minnucci, F. Sardi, Siena 1989, s. 191-210.

A. Tomaszewski, Sub habitu templariorum —porta occidentalis ecclesiae Oppatoviensis [w:] Kultura średniowieczna i staropolska, red. D. Gawinowa i in., Warszawa 1991, s. 295-303.

D. Tomczyk, Pieczęcie i herby miast ziemi kluczborskiej, „Szkice Kluczborskie", t. l, 1976, s. 9-28.

S. Tomkowicz, Klasztor szpitalny św. Jadwigi, „Rocznik Krakowski", 22: 1929, s. 59-79.

S. Tomkowicz, Zabytki budownictwa miasta Krakowa, t. l: Szpital Św. Ducha, Kraków 1892.

T. M. Trajdos, Bractwo św. Zofii przy kościele św. Marka w Krakowie (XV-XVIII w.), „Nasza Przeszłość", t. 71, 1989, s. 5-59.

T. M. Trajdos, Kościół Katolicki na ziemiach ruskich Korony i Litwy za panowania Wła­dysława UJagielfy (1386-1434), t. l, Wrocław-Warszawa-Kraków-Gdańsk-iódź 1983.

T. M. Trajdos, Kościół Katolicki na ziemiach ruskich Korony i Litwy za panowania króla Władysława II Jagiełły (1386-1434), Warszawa 1980 (mps pracy doktorskiej w Bibliotece IH PAN).

T. M. Trajdos, Krakowscy „markowie" zapanowania WładysławaIlJagiełły, „Studia Histo­ryczne", t. 25, 1982, s. 371-386.

T. M. Trajdos, Miechowici na ziemi przemyskiej za panowania Władysława IlJagiełły, „Folia Historica Cracoviensia", t. 4-5, 1997-1998, s. 67-98.

T. M. Trajdos, O patronie Łapsz Niżnych, „Prace Pienińskie", t. 6, 1994, s. 63-67.

T. M. Trajdos, O pierwszym znanym plebanie Muszyny, „Almanach Muszyny" 1997, s. 12-16.

T. M. Trajdos, Obecność polska w średniowiecznym Szaryszu [w:] Początki sąsiedztwa. Pogranicze etniczne polsko-rusko—słowackie w średniowieczu, red. S. Czopek, M. Par­czewski, Rzeszów 1996, s. 253-266.

T. M. Trajdos, Szkice z dziejów Zamagurza, Kraków 1991.

T. M. Trajdos, W kwestii Miechowitów w Lendaku, „Prace Pienińskie", t. 6, 1994, s. 75-77.

S. Trawkowski, Gospodarka wielkiej własności cysterskiej na Dolnym Śląsku w XIII wieku, Warszawa 1959.

S. Trawkowski, Między herezją a ortodoksją, Warszawa 1964.

S. Trawkowski, Rozwój osadnictwa wiejskiego w Polsce w XII i pierwszej połowie XIII w. [w:] Polska w okresie rozdrobnienia feudalnego, red. H. Łowmiański, Wrocław-Warsza-wa-Kraków-Gdańsk 1973, s. 99-132.

BIBLIOGRAFIA 339

S. Trawkowski, Wprowadzenie zwyczajów arrowezyjskich we wrocławskim klasztorze na Piasku [w:] Wieki średnie. Medium aevum, red. A. Gieysztor, M. H. Serejski, S. Traw­kowski, Warszawa 1962, s. 111-116.

H. Treuille, Les hópitaux depeleńns entre la basse Garonne et lepay basgue [w:] Assistance et assistesjusgu 'd 1610. Actes du 97^e congres national des societes savantes (Nantes 1972), Paris 1979, s. 241-249.

F. Trojnar, Mity i fakty. Przyczynek do historii średniowiecznego osadnictwa w okręgu Łańcu­ta, „Rocznik Przemyski", 26: 1988, s. 109-146.

T. Trzciński, Wspornik w kościele św. Jana w Gnieźnie, „Sprawozdania Komisji do Badania Historii Sztuki w Polsce", t. 8, 1907, s. CCCLXXXVII-CCCLXXXVIII.

Ch. Tyerman, England and the Crusades 1095-1588, Chicago and London 1988.

K. Tymieniecki, Majętność książęca w Zagościu i pierwotne uposażenie klasztoru joannitów na tle osadnictwa dorzecza dolnej Nidy. Studium z dziejów gospodarczych XII w. [w:] idem, Pisma wybrane, Warszawa 1956, s. 35-126, pierwodruk: Kraków 1912.

K. Tymieniecki, Misja polska w Prusiech i sprowadzenie Krzyżaków, Toruń 1935.

K. Tymieniecki, Zarys dziejów historiografii polskiej, Kraków 1948.

Uberschar, Schlesisches in Johanniter-Orden Archivum, „Schlesische Geschichtsblatter", 1916.

Ubersicht uber die Bestdnde des Brandenburgischen Landeshauptarchiv Potsdam (Staats-archivPotsdam), wyd. E. Beck, t. l, Weimar 1964, s. 491-504.

H. Uhtenwoldt, Die Burgerverfassung in der Yorgeschichte und Geschichte Schlesiens, Breslau 1938.

B. Ulanowski, O współudziale Templariuszów w bitwie pod Lignicą, „Rozprawy Polskiej Akademii Umiejętności". Wydział Historyczno-Filozoficzny, t. 17, 1884, s. 275-322.

F. Ulićny, Dejiny osidlenia Śariśa, Kosice 1990.

F. Ulićny, Yznikanie cirkevneho a śl 'achtickeho vlastnictvapódy a osidlnie Śariśa v 13, staroci [w:] Prispevky k dejindm vychodneho Slovenska, Bratislava 1964, s. 55-62.

J. Umiński, Henryk arcybiskup gnieźnieński zwany Kietliczem (1199-1219), Lublin 1926.

W. Urban, Muzeum Archidiecezjalne we Wrocławiu i katalog jego zbiorów, cz. 2, „Archiwa, Biblioteki i Muzea Kościelne", t. 28, 1974, s. 283-330.

W. Urban, Nieudane starania Przemyśla Ottokara II o metropolię czeską na tle jego rządów i krzyżackiej polityki, „Nasza Przeszłość", t. 6, 1957, s. 311-325.

F. A. Yossberg, Die Siegel der Mark Brandenburg, Berlin 1868.

F. A. Yossberg, Siegel des Mittelalters von Polen, Lithauen, Schlesien, Pommern undPreussen, Berlin 1854.

L. Wachholz, Szpitale krakowskie 1220-1920, t. l, Kraków 1921.

K. Walachowicz, Geneza i ustrój polityczny Nowej Marchii do początków XIV wieku, Warsza-wa-Poznań 1980.

B. Waldstein-Wartenberg, Die Yassalen Christi. Kulturgeschichte des Johanniterordens im Mittelalter, Kóln-Bóhlau 1988.

B. Waldstein-Wartenberg, Rechtsgeschichte des Malteserordens, Wien-Munchen 1969.

E. Walter, Dos Hospital zum Hl. Geist in Breslau und die Briider vom Orden des Hl. Geist, „Archiv fur schlesische Kirchengeschichte", t. 49, 1991, s. 219-230.

340 BIBLIOGRAFIA

M. Walter, Pruska sekularyzacja klasztorów w dziejach Biblioteki Uniwersyteckiej we Wroc­ławiu [w.] IIKonferencja Naukowa Komisji Bibliografii i Bibliotekoznawstwa WTN, Wroc­ław 3-5 XI1954, red. A. Knot, Wrocław 1957, s. 179-193.

E. Waschinski, Die ersten Johanniter in Westpreussen, „Westpreussische Jahrbuch", 20:1970. s. 151-155.

E. Waschinski, Geschichte der Johaniterkomturei undStadt Schoneck Westpreussen mit einen Anhang von Urkunden, Danzig 1904.

T. Wasilewski, Data zgonu biskupa krakowskiego Mateusza i księcia sandomierskiego Henryka — 18 października 1165 roku [w:] Księga jubileuszowa Profesora Jerzego Kłoczowskiego, red. H. Gapski, t. 1: Christianitas et cultura Europae, Lublin 1998, s. 587-592.

W. Wattenbach, Spitalerfiir Aussdtzige in Schlesien, „Zeitschrift des Yereins fur Althertums und Geschichte Schlesiens", t. 3, 1860.

T. Wąsowicz, Wczesnośredniowieczny Radom na tle regionu [w:] Radom. Szkice z dziejów miasta, red. J. Jędrzej ewicz, Warszawa 1961, s. 86-96.

T. Wąsowiczówna, Kalisz na tle wczesnośredniowiecznej sieci drogowej [w:] Osiemnaście wieków Kalisza, red. A. Gieysztor, K. Dąbrowski, t. l, Kalisz 1960, s. 69-101.

T. Wąsowiczówna, Wczesnośredniowieczne przeprawy przez środkową Wisłę, „Kwartalnik Historii Kultury Materialnej", t. 5, 1957, s. 433^53.

A. Weiss, Organizacja diecezji lubuskiej w średniowieczu, Lublin 1977.

A. Weltzel, Geschichte der Stadt, Herrschaft und ehemaligen Festung Kosel, Kosel 1888.

A. Wendland, Das Altarbild von Zielenzig, „Schriften des Yereins fur Geschichte der Neu-mark",t.4, 1896, s. 10-65.

H. Wendt, Die Yerpfdndung der Johanniter-Kommende Corpus Christi, „Zeitschrift des Yereins fur Alterthums und Geschichte Schlesiens", t. 35, 1901, s. 155-185.

S. Weyman, Cła i drogi handlowe w Polsce piastowskiej, Poznań 1938.

S. Weyman, Zagadnienie dróg w WielkopolsceXHI-XVHI w., „Przegląd Zachodni", 9: 1953, t. 3, s. 194-253.

A. Wędzki, Czasy najdawniejsze do roku 1362 [w:] Sześćset łat miasta Koła, red. J. Burszta, Poznań 1963, s. 9-37.

A. Wędzki, Geneza i rozwój miast Ziemi Lubuskiej i pogranicza marchijsko--wielkopolskiego w średniowieczu [w:] idem, Ze studiów nad procesami osadniczymi ziem Polski Zachodniej, Wroclaw-Warszawa-Kraków-Gdańsk-Łódź 1987, s. 139-157.

A. Wędzki, Pyzdry. Studia nad najdawniejszymi dziejami miasta do najazdu krzyżackiego (1331), „Rocznik Koniński", 10: 1982, s. 9-17.

A. Wędzki, Sulęcin [w:] Studia nad początkami i rozplanowaniem miast nad środkową Odrą i dolną Wartą (województwo zielonogórskie), red. Z. Kaczmarczyk, A. Wędzki, 1.1, Zielona Góra 1967, s. 317-328.

Z. Wielgosz, Kościan w epoce przedrozbiorowej (do roku J 793) [w:] Kościan. Zarys dziejów, red. idem, K. Zimniewicz, Warszawa-Poznań 1985, s. 7-102.

Z. Wielgosz, Rola rycerstwa w brandenburskiej ekspansji na wschód [w:] Europa — Słowiań­szczyzna — Polska, red. J. Bardach, Poznań 1970, s. 115-126.

Z. Wielgosz, Wielka własność cysterska w osadnictwie pogranicza Śląska i Wielkopolski, Poznań 1964.

BIBLIOGRAFIA 341

A. Wienand, Der Orden auf Rodos [w:] Der Johanniter-Orden. Der Malteser-Orden. Der ritterliche Orden des hl. Johannes von Spital zu Jeruzalem. Seine Aufgabe, seine Geschichte, red. idem, Koln 1970.

A. Wienand, Die Johanniter unddie Kreuzzuge [w:] Der Johanniter-Orden. Der Malteser-Or­den. Der ritterliche Orden des hl. Johannes vom Spital zu Jerusalem. Seine Aufgabe, seine Geschichte, red. idem, Koln 1970, s. 32-108.

A. Wienand, Einfuhrung (Johannes der Taufer). Das Ordenskreuz [w:] Der Johanniter-Orden. Der Malteser-Orden. Der ritterliche Orden des hl. Johannes vom Spital zu Jerusalem. Seine Aufgabe, seine Geschichte, red. idem, Koln 1970, s. 14-20.

A. Wienand, W. Rodeł, Die Kommenden des Ordens in deutschen und bohmischen Grossprio-rat [w:] Der Johanniter-Orden. Der Malteser-Orden. Der ritterliche Orden des hl. Johan­nes vom Spital zu Jerusalem. Seine Aufgabe, seine Geschichte, red. idem, Koln 1970, s. 358^39.

J. Wiesiołowski, Ambroży Pampowski—starosta Jagiellonów. Z dziejów awansu społecznego na przełomie średniowiecza i odrodzenia, Wrocław-Warszawa-Kraków-Gdańsk 1976.

J. Wiesiołowski, Dominikanie w miastach wielkopolskich w okresie średniowiecza [w:] Studia nad historią dominikanów w Polsce 1222-1972, red. J. Kłoczowski, t. l, Warszawa 1975, s. 195-269.

J. Wiesiołowski, Klasztory średniowiecznego Poznania [w:] Początki i rozwój Starego Miasta w Poznaniu, red. W. Błaszczyk, Warszawa-Poznań 1977, s. 405—419.

J. Wiesiołowski, Marcin Poniecki — awanturnik i poeta późnośredniowieczny, „Rocznik Leszczyński", 6: 1982, s. 25-98.

M. Wilczyńska, Ziemia radomska między Mazowszem a Sandomierzem w średniowieczu, „Kwartalnik Historii Kultury Materialnej", t. 15, 1967, s. 105-117.

S. Wiliński, Nad monogramem Drzwi Gnieźnieńskich [w:] Drzwi Gnieźnieńskie, red. M. Walicki, t. l, Wrocław 1956, s. 101-123.

J. Wiśniewski, Dekanat miechowski, Radom 1917.

J. Wiśniewski, Dekanat radomski, Radom 1911.

J. Wiśniewski, Dzieje miasta Olkusza, jego kościoły i pamiątki, Mariówka 1933.

J. Wiśniewski, Miasto Sławków w Olkuskiem, Mariówka 1934.

J. Wiśniewski, Miasto Żarnowiec, Mariówka 1933.

E. Wiśniewski, Kościół parafialny i jego funkcje społeczne w średniowiecznej Polsce, „Studia Theologica Varsaviensia", t. 7, 1969, s. 187-237.

E. Wiśniewski, Materiały do stanu liczebnego duchowieństwa i służby kościelnej w diecezji krakowskiej w pierwszej połowie XVI wieku, .Archiwa, Biblioteki i Muzea Kościelne", t. 18, 1969, s. 189-288.

E. Wiśniewski, Rozwój organizacji parafialnej w Polsce do czasów reformacji [w:] Kościół w Polsce, red. J. Kłoczowski, t. l, Kraków [1966], s. 237-372.

E. Wiśniewski, Rozwój sieci parafialnej w prepozyturze wiślickiej w średniowieczu, Warsza­wa 1965.

E. Wiśniewski, Rozwój sieci parafialnej w średniowiecznym Poznaniu [w:] Początki i rozwój Starego Miasta w Poznaniu, red. W. Błaszczyk, Warszawa-Poznań 1977, s. 391-404.

342 BIBLIOGRAFIA

E. Wiśniewski, Sieć szkól parafialnych w Wielkopolsce i Malopolsce w początku XVI w.,
„Roczniki Humanistyczne", 15: 1967, s. 85-127.

A. Witkowska, Kulty pątnicze piętnastowiecznego Krakowa, Lublin 1984.

A. Witkowska, Przemiany XIII wieku (1198-1320) [w:] Chrześcijaństwo w Polsce. Zarys
przemian 966-1945, red. J. Kłoczowski, Lublin 1980, s. 55-72.

B. Włodarski, Między Polską, Litwą a Zakonem (Sylwetka Wacława płockiego), „Zapiski
Towarzystwa Naukowego w Toruniu", t. 16, 1950, s. 5-22.

B. Włodarski, Polityczna rola biskupów krakowskich w XIII wieku, „Nasza Przeszłość", t. 27, 1967, s. 29-62.

B. Włodarski, Polska i Czechy w drugiej połowie XIII i początkach XIV wieku (1250-1306), Lwów 1931.

B. Włodarski, Polska i Ruś 1194-1340, Warszawa 1966.

B. Włodarski, Problem jaćwiński w stosunkach polsko-ruskich, „Zapiski Historyczne", t. 24, 1958, s. 7-35.

B. Włodarski, Salomea królowa halicka. (Karta z dziejów sprowadzenia zakonu klarysek do

Polski), „Nasza Przeszłość", t. 5, 1957, s. 61-83.

¹ B. Włodarski, Z dziejów rywalizacji Polski, Rusi i Zakonu Krzyżackiego o ziemie Jaćwieży w połowie XIII w., „Sprawozdania Towarzystwa Naukowego w Toruniu", t. 8,1956, s. 67-70.

S. W. Wohlbriick, GeschichtedesehemaligenBisthumsLebusunddesLandesdiesesNahmens, t. 2, Berlin 1829.

L. Wojciechowski, Parafia w Miechowie w okresie przedrozbiorowym [w:] Bożogrobcy w Pol­sce, Miechów-Warszawa 1999, s. 57-78.

Wojewódzkie Archiwum Państwowe w Szczecinie. Przewodnik, red. H. Lesiński, Warsza­wa 1964.

D. Wojtecki, Studien żur Personengeschichte des Deutschen Ordens im 13. Jahrhundert, Wiesbaden 1971.

F. Wolnik, Kalendarz nyskich bożogrobców według XIV-wiecznego Liber ordinarius, „Studia

Teologiczno-Historyczne Śląska Opolskiego", t. 15, 1995, s. 311-333. F. Wolnik, Tajemnica Krzyża w liturgii nyskich bożogrobców, „Studia Teologiczno-Historycz­ne Śląska Opolskiego", t. 16, 1996, s. 289-312. J. Wolny, Kaznodziejstwo [w:] Dzieje teologii katolickiej w Polsce, red. M. Rechowicz, t. l,

Lublin 1974, s. 273-308. M. L. Wójcik, Ród Gryfitów do końca XIII wieku. Pochodzenie — genealogia — rozsiedlenie,

Wrocław 1993. W. Wójcik, „ Prawa parafialne"według polskiego ustawodawstwa partykularnego do 1564 r.,

„Roczniki Teologiczno-Kanoniczne", 3: 1956-1957, s. 153-225. W. Wójcik, Z dziejów kościelnego szpitalnictwa. Archidiakonat sandomierski, „Ateneum

Kapłańskie", t. 41, 1949, s. 265-274. J. Wroniszewski, Prebenda przy kościele Sw. Benedykta na Górze Lasoty pod Krakowem

a związki rodzinne małopolskiej elity władzy w końcu XIII w., „Roczniki Historyczne",

62: 1966, s. 169-181. R. Wróblewski, Problem jaćwieski w polityce Bolesława Wstydliwego w latach 1248-1264,

„Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Łódzkiego", seria I, 1970, z. 72, s. 3-10.

BIBLIOGRAFIA 343

J. Wrzesińska, Problematyka heraldyczna w gotyckiej architekturze Wrocławia [w:] Z dziejów

sztuki śląskiej, red. Z. Świechowski, Warszawa 1978, s. 203-246. K. Wutke, Schlesische Wallfahrten nach den Heiligen Lande [w:] Studien żur schlesiche

Kirchengeschichte, Berlin 1907, s. 37-170. D. Wybranowski, Przyczynek do genezy i rozwoju komandorii joannitów w Sławnie do połowy

XIII w. [w:] Pomorze słowiańskie i jego sąsiedzi X—XVw., red. J. Hauziński, Gdańsk 1995,

s. 61-74.

A. Wyrobisz, Budownictwo murowane w Małopolsce w XIV i XV 'wieku, Wrocław-Warsza-
wa-Kraków 1963.

B. Wyrozumska, Drogi w ziemi krakowskiej do końca XVI wieku, Wrocław-Warszawa-Kra-
ków-Gdańsk 1977.

B. Wyrozumska, Radom w bulli 1155 r. [w:] Radom. Szkice z dziejów miasta, red. J. Jędrze-jewicz, Warszawa 1961, s. 83-84.

J. Wyrozumski, Kazimierz Wielki, Wrocław-Warszawa-Kraków-Gdańsk—Łódź 1982.

J. Wyrozumski, Kraków do schyłku wieków średnich [w:] Dzieje Krakowa, red. J. Bie-niarzówna, J. M. Małecki, J. Mitkowski, t. l, Kraków 1992.

J. Wyrozumski, Państwowa gospodarka solna w Polsce do schyłku XIV wieku, Kraków 1968.

J. Wyrozumski, Początki opieki społecznej w górnictwie polskim [w:] Prace z dziejów Polski feudalnej ofiarowane Romanowi Gródeckiemu w 70 rocznicę urodzin, red. Z. Kozłowska--Budkowa i in., Warszawa 1960, s. 205-228.

A. M. Wyrwa, Procesy fundacyjne wielkopolskich klasztorów cysterskich linii altenberskiej. Łekno. Ląd. Obra, Poznań 1995.

Zabytki sztuki w Polsce. Inwentarz topograficzny, cz. III: Województwo krakowskie, t. l, cz. 3: Powiat nowotarski, oprać. T. Szydłowski, Warszawa 1938.

S. Zachorowski, Rozwój i ustrój kapituł polskich w wiekach średnich, Kraków 1912.

S. Zachorowski, Węgierskie i polskie osadnictwo Spiżu do połowy XIV w., „Rozprawy Akademii Umiejętności". Wydział Historyczno-Filozoficzny, t. 27, 1909, s. 191-281.

A. Zahorski, Rys historyczny położnictwa w szpitalu Św. Ducha w Krakowie, „Przegląd Lekar­ski", t. 19, 1963, s. 21-26, 197-201.

S. Zajchowska, Rozwój osadnictwa w północnej części województwa zielonogórskiego od XII do XV wieku [w:] Studia nad początkami i rozplanowaniem miast nad środkową Odrą i dolną Wartą (województwo zielonogórskie), red. Z. Kaczmarczyk, A. Wędzki, t. l, Zielona Góra 1967, s. 113-126.

S. Zajchowski, Książę Bolko I opolski — próba rysu biograficznego, „Zeszyty Naukowe Wyższej Szkoły Pedagogicznej w Opolu". Historia Śląska, t. l, 1966, s. 23-61.

S. Zakrzewski, Analecta cisterciensia, „Rozprawy Akademii Umiejętności". Wydział Histo­ryczno-Filozoficzny, t. 49,1907, s. 1-52.

S. Zakrzewski, Piast czy Przemyślida?, „Kwartalnik Historyczny", t. 20, 1906, s. 451-482.

H. Zaremska, Bractwa w średniowiecznym Krakowie. Studium form społecznych życia religij­nego, Wrocław-Warszawa-Kraków-Gdańsk 1977.

N. Zaske, Henryk Brunsberg—jego twórczość i życie [w:] Sztukapobrzeża Bałtyku, Warszawa 1978, s. 167-201.

344 BIBLIOGRAFIA

A. Zeniuk, Lokalizacja dawnych szpitali miejskich, „Szpitalnictwo Polskie", t. 21, 1977, z. 2,
s. 67-76.

J. Zgrzebnicka, F. Kiryk, Najdawniejszy Sławków [w:] Sławków, red. F. Kiryk, Kraków [b.d.],

s. 21-39. K. Zielińska-Melkowska, Święty Chrystian — cysters — misyjny biskup Prus —pasterz ziemi

chełmińskiej w ł. 1222-1245, „Przegląd Regionalny" 1993, z. 7, s. 12-19. K. Zielińska-Melkowska, Święty Chrystian — cysters — misyjny biskup Prus (próba nowego

spojrzenia), „Nasza Przeszłość", t. 83, 1994, s. 35-60. Ziemia Lubuska, red. M. Sczaniecki, S. Zajchowska, Poznań 1950.

B. Zientara, Bolesław Wysoki — tułacz, repatriant, malkontent. Przyczynek do dziejów poli­
tycznych Polski XII wieku, „Przegląd Historyczny", t. 62, 1971, s. 367-396.

B. Zientara, Henryk Brodaty i j ego czasy, Warszawa 1975.

B. Zientara, Sprawy pruskie w polityce Henryka Brodatego, „Zapiski Historyczne", t. 41,1976, s. 27-42.

A. Ziomecka, Śląska rzeźba gotycka. Katalog zbiorów, Muzeum Śląskie, cz. l: Rzeźba Drew­niana, Wrocław 1968.

A. Ziomecka, Śląskie retabula szafowe w drugiej połowie XV i na początku XVI wieku, „Roczniki Sztuki Śląskiej", 10: 1976, s. 7-146.

M. Zlat, Brzeg, Wrocław-Warszawa-Kraków-Gdańsk 1979.

M. Zlat, Lwówek, Wrocław 1961.

M. Zlat, Ziębice, Wrocław-Warszawa 1967.

E. Zwolski, Helena, matka Konstantyna Wielkiego w świetle historii, „Zeszyty Naukowe
Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego", t. 5, 1962, s. 53-76.

T. Żebrowski, Kościół (X-XIII w.) [w:] Dzieje Mazowsza do 1526 roku, red. A. Gieysztor,

H. Samsonowicz, Warszawa 1994, s. 132-164. T. Żebrowski, Kościół (XIV—początek XVI w.) [w:] Dzieje Mazowsza do 1526 roku,

red. A. Gieysztor, H. Samsonowicz, Warszawa 1994, s. 327-361. T. Żebrowski, Zarys dziejów diecezji płockiej, Płock 1976.

R. Żerelik, Szkolnictwo na średniowiecznym Śląsku, „Sobótka", t. 46,1998, z. 3-4, s. 391-399. R. Żerelik, W ramach państwa polskiego [w:] Materiały do dziejów Głogowa, „Acta Universi-

tatis Wratislaviensis". Historia, t. 72, 1989, s. 19-46. R. Żerelik, W średniowieczu [w:] Głogów. Zarys monografii miasta, red. K. Matwijowski,

Wrocław-Głogów 1994, s. 73-126. R. Żerelik, Uwagi nad dziejami Środy Śląskiej w średniowieczu [w:] Studia nad dziejami Środy

Śląskiej, regionu i prawa średzkiego, „Acta Universitatis Wratislaviensis". Historia, t. 70,

1990, s. 35-52.

F. Żmidziński, Rozwój Sępolna i jego okolic na tle dziejów Krajny do 1914 r. [w:] Dzieje
Sępolna i okolic, red. W. Jastrzębski, Bydgoszcz 1977, s. 53-104.

R. Zurkowa, Kraków wczesnośredniowieczny (wiek X do pierwszej połowy XIII) [w:] Kraków lokacyjny. Studia nad rozwojem miasta, red. J. Dąbrowski, [Kraków 1957], s. 85-116.

BIBLIOGRAFIA 345

Encyklopedie i informatory

Allegemeine Deutsche Biographie, t. 14, Leipzig 1881.

C. du Cange, Glossarium mediae et infimae latinitatis, t. 6, Paris 1938.

M. Daniluk, K. Klauza, Podręczna encyklopedia instytutów życia konsekrowanego, Lublin 1994.

Dictionnaire d'histoire et geographie ecclesiastiques, t. 1-, Paris 1912-.

Dizionario degli istituti di perfezione, t. 1-8, Roma 1974-1988.

A. Doerr, Der Adel der Bohmischen Kronldnder, Prag 1900.

Encyklopedia katolicka, t. 1-2,4, Lublin 1973, 1976, 1983.

K. Eubel, Hierarchia catholica mediiaevi, t. l, Monasterii 1913.

Hagiografia polska. Słownik bio-bibliograficzny, red. R. Gustaw, t. 1-2, Poznań-Warsza-wa-Lublin 1971-1972.

Katalog zabytków sztuki w Polsce, t. 1-, Warszawa 1951-.

H. Kneschke, Neues allgemeines deutsches Adels-Lexicon, t. 1-10, Leipzig 1859-1879, repr. 1929-1930.

W. Kolak, J. Marecki, Leksykon godeł zakonnych, Kraków 1994.

Lexikonftir Theologie undKirche, t. 1-10, Freiburg 1957-1965.

Polski słownik biograficzny, t. 1-, Wrocław-Warszawa-Kraków 193 6-.

S. Rospond, Słownik nazw geograficznych Polski zachodniej i północnej, 1.1-2, Wrocław 1951.

Słownik etymologicznynazw geograficznych Śląska, red. H. Borek, t. 4, Warszawa-Wrocław 1988.

Słownik geograficzny Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich, t. 1-15, Warszawa 1880-1902.

Słownik historyczno—geograficzny ziem polskich w średniowieczu, t. 1-, Wrocław 1971-.

Słownik staropolskich nazw osobowych, t. 1-7, Wrocław-Warszawa-Kraków-Gdańsk--Łódź, 1968-1984.

Słownik starożytności słowiańskich, t. 1-7, Wrocław-Warszawa-Kraków-Gdańsk-Łódź 1961-1986.

T. Trzciński, Katalog rękopisów biblioteki kapitulnej w Gnieźnie aż do początku wieku XVI, Poznań 1910.

Urzędnicy małopolscy XII-XV wieku. Spisy, red. A. Gąsiorowski. Urzędnicy dawnej Rzeczy­pospolitej XII-XVIII wieku. Spisy, red. idem, t. 4, z. l, Wrocław-Warszawa-Kraków 1990.

Urzędnicy wielkopolscy XII-XVwieku. Spisy, red. A. Gąsiorowski. Urzędnicy dawnej Rzeczy­pospolitej XII-XVI1I wieku. Spisy, red. idem, t. l, z. l, Wrocław-Warszawa-Kra-ków-Gdańsk-Łódź 1985.

Wykaz urzędowych nazw miejscowości w Polsce, t. 1-3, Warszawa 1980-1982.

ANEKS NR l

WYKAZ KOMTUROW WIEJSKICH KOMTURII JOANNITÓW NA ŚLĄSKU W XIV-XV W.

Skrót kom. oznacza komtura, pl. — plebana, br. — brata, wicekom. — wicekomtura.

Litery oznaczaj ą następujące kategorie informacji: a. — dane osobowe, b. — dane o rodzinie,

c. — przebieg kariery, d. — przynależność do grupy rycerzy lub kapłanów.

a. Albert de Burnys;

b. rodzina Truchsess von Borna poświadczona w Miśni w początku XIII w., główne dobra na
Łużycach; Kneschke, t. 9, s. 287-288; P. Pfotenhauer, Die schlesische Siegel, s. 37;

c. kom. w Łosiowie w 1317 r. (CDS, t. 9, reg. nr 1597), może identyczny z Albertem kom.
w Brzegu w 1302 r. (CDS, t. 16, SR, nr 2693), może świadek dokumentu Henryka głogow­
skiego w 1310 r. (S. J. Ehrhard, Neue Diplomatische Beytrage, cz. l, nr 3, s. 31-31), może
tożsamy z pl. w Łosiowie w 1. 1318-1325 Albertem (CDS, t. 18, SR, nr 3842, 4404);

d. jeśli tożsamy z pl. Albertem — kapłan.

a. Andrzej;

b. jeśli tożsamy z prokuratorem w Tyńcu w 1331 r., którego krewna sprzedawała ziemię, to
pochodzenie rycerskie;

c. może prokurator w Tyńcu w 1331 r. (CDS, t. 22, SR, nr 5011), kom. w Tyńcu
w 1. 1337-1342 (CDS, t. 29, SR, nr 5945; RM-S, nr inw. 77, kart. 41, k. 207v., 208v.;
AAWr., QQ.34), namiestnik przeora czeskiego na Śląsk i Polskę w 1340 r. (Aneks nr 8);

a. Andrzej;

b. o ile był tożsamy z Andrzejem Goltbergiem — mieszczanin;

c. kom. w Tyńcu w 1. 1378-1381 (CDS, t. 9,reg. nr405;RM-L,nr900, 1 720), może wicekom.

w 1369 r. (Andrzej Goltberg — RM-L, nr 646); d.—

a. Andrzej z Lwówka;

b.—

c. kom. w Małej Oleśnicy przed 1444 r. (RM-L, nr 881); kom. we Wrocławiu w 1. 1437-1444

(A. Knoblich, Kurze Geschichte, s. 96-97, RM-L, nr 1762, 1764); d.—

WYKAZ KOMTUROW WIEJSKICH KOMTURII JOANNITOW... 347

a. Andrzej;

b.—

c. kom. w Brzegu i Zawadnie w 1475 r. (RM-S, nr inw. 2296, kart. 804, Silesiaca 2, k. 41);

d.—

a. Benuszko;

b. von Haugwitz (1393). Rodzina rycerska z Miśni, na Śląsku od końca XIII w. (T. Jurek, Obce
rycerstwo, s. 233-235; E. Haugwitz, Die Geschichte der Familie von Haugwitz, Leipzig
1910, t. l,2,passim);

c. kom. w Tyńcu w 1369 r. (RM-L, nr 646), w Zawadnie w 1370 r. (CDS, t. 9, reg. dod.
XXXIVb), w Poznaniu w 1386 r. (RM-L, nr 1124), br. w Malej Oleśnicy w 1393 r. (RM-L,
nr 834). Identyfikacja ta nie jest pewna;

d. w 1369 r. w Tyńcu był osobny pl., więc raczej laik (RM-L, nr 646).

a. Bertold z Hennebergu;

b. o jego rodzinie por. J. Pflugk-Harttungk, DieAnfange der Johanniter, s. 87-88;

c. kom. w Łosiowie w 1309 r. (CDS, 1.16, SR, nr 3038); namiestnik przeora czeskiego na Śląsk

w 1309 r. (Aneks nr 8);

d. na nagrobku przedstawiony z mieczem, chociaż w habicie, a nie w zbroi (J. Pflugk-Hart­
tungk, DieAnfange der Johanniter, s. 61).

a. Boruta ze Stachowa;

b. rodzina poświadczona jako rycerska w pół. XIV w. (Sinapius, t. 2, s. 1026);

c. kom. w Małej Oleśnicy w 1386 r. (RM-L, nr 828), w Tyńcu w 1. 1399-1405 (RM-L,
nr 656-661, 664-670; APWr., Akta m. Wrocławia, 13.04.1403), br. we Lwówku w 1413 r.
(RM-L, nr 364, identyfikacja ta budzi wątpliwości);

d. w 1399 r. w Tyńcu był osobny pl., więc raczej laik (RM-L, nr 656).

a. Fabian; b.—

c. kom. w Makowie od 1486 r. (RM-S, nr inw. 2296, kart. 804, Silesiaca 2, s. 113);

d. poprzednio br. w parafialnej komturii Głubczycach, więc może kapłan.

a. Franciszek;

b.—

c. kom. w Pilawie w 1401 r. (RM-L, nr 662);

d.—

a. Giinter;

b. ze względu na wykształcenie i brak wiadomości o rodzinie można się domyślać mieszczań­
skiego pochodzenia; mógł też należeć do rodu Bibersteinów, gdzie imię to było częste
(L. Białkowski, Ród Bibersteinów, Kraków 1908, s. 8-12);

c. kom. w Strzegomiu w 1. (1305-) 1317 (CDS, t. 16, SR, nr 2869; t. 18, SR, nr 3681), kom.
w Pilawie, w 1.1318-1335 (CDS, 1.18, SR, nr 3828,4418; t. 20, SR, nr 54; t. 22, SR, nr 4825,
5107; t. 29, SR, nr 5295,5325,5494,5497); 1336 r. bez urzędu, zapewne z powodu choroby
i starości (K. Jasiński, J. Tęgowski, Akta, s. 124). Nie mógł być kom. w Małej Oleśnicy, jak

348 ANEKS NR l

przypuszczają K. Jasiński, J. Tęgowski, Akta, s. 124 przyp. 18, bowiem urząd ten sprawował Kitil Kietlicz, por. niżej;

d. laik, literatus (K. Jasiński, J. Tęgowski, Akta, s. 124). Ze względu na nietypowe u laików wykształcenie i późne rozpoczęcie kariery (ok. 40 lat) można wątpić, czy był rycerzem, chociaż nie jest to wykluczone.

a. Henryk Kitzinger;

b. przedstawiciel rodziny rycerskiej, prawdopodobnie z Frankonii (T. Jurek, Obce rycerstwo,
s. 242);

c. br. w Małej Oleśnicy w 1331 r. (CDS, t. 22, SR, nr 5031), w Łosiowie w 1332 r. (CDS, t. 22,

SR, nr 5106), kom. tamże w 1.1336—1337, namiestnik przeora czeskiego na Śląsku w 1336 r. (CDS, t. 29, SR, nr 5631, 5904, K. Jasiński, J. Tęgowski, Akta, s. 122-123), br. we Wroc­ławiu w 1. 1338-1348 (CDS, t. 30, SR, nr 6073; RŚ1., t. l, nr 353);

d. prawdopodobnie przybył na Śląsk jako świecki rycerz; w 1336 r. w Łosiowie był osobny pl.
(K. Jasiński, J. Tęgowski, Akta, s. 126; T. Jurek, loc. cit.), raczej więc Henryk pozostał
rycerzem.

a. Henryk Rechenberg;

b. rodzina rycerska, pochodząca z pogranicza Miśni i Turyngii, poświadczona na Śląsku
w końcu XIV w. (T. Jurek, Obce rycerstwo, s. 272);

c. może kom. w Zawadnie w 1392 r. (RM-S, nr inw. 142, kn. 8), może br. w Strzegomiu
w 1393 r. (RM-L, nr 24), kom. w Małej Oleśnicy w 1401 r. (RM-L, nr 252);

d.—

a. Henryk Schawinberg;

b.—

c. kom. w Małej Oleśnicy w 1.1337-1340 (CDS, t. 29, SR, nr 5945; RM-S, nr inw. 77, kart. 41,

k. 207v.); d.—

a. (Jan) Hans Glaubitz;

b. rodzina pochodząca z Miśni, w końcu XIII w. osiadła na Śląsku, później w Wielkopolsce
(T. Jurek, Obce rycerstwo, s. 228; S. Kozierowski, Obce rycerstwo, s. 37);

c. kom. w Tyńcu w 1439 r. (RM-L, nr 370) i w Małej Oleśnicy w 1.1444-1451 (RM-L, nr 880,

881,882,884, 1198); d.—

a. (Jan) Hans Hund;

b. jedna z najstarszych rycerskich rodzin śląskich, poświadczona w XIV w. Pochodzenia
niemieckiego. Hans używał pieczęci z herbem rodowym (RM-L, nr 719) (Kneschke, t. 4,
s. 525-527, Siebmacher, t. 3, cz. 1; t. 6, cz. 8, z. l, s. 47, tabl. 35);

c. kom. w Brzegu i Łosiowie od 1480 r. (RM-L, nr 578, 579,587,719; CDS, t. 9, reg. nr 1067,

1072, 1103, 1105, 1106, 1109, 1110, AAWr., rps V. 32 b); d.—

WYKAZ KOMTUROW WIEJSKICH KOMTURI1 JOANNITÓW... 349

a. (Jan) Hans Sebnitz;

b. rodzina szlachecka w legnickiem w XV w. (Sinapius, t. l, s. 864);

c. kom. w Kłodzku w 1464 r. (RM-L, nr 2917), kom. w Strzegomiu w 1.1465-1478 (A. Schade,

Geschichte der ritterlichen, s. 62; RM-S, nr inw. 2296, kart. 804, Silesiaca 2, k. 7, 8, 99; AAWr., V.9; RM-S, nr inw. 200,220; RM-L, nr 38, 39,40,43; Kor.AL, t. 2, nr 189), kom. w Małej Oleśnicy w 1. 1467-1480 (AAWr. V.9; RM-L, nr 38,40, 719, 889,2389, Kor.AL, t. 2, nr 189) namiestnik przeora na Śląsku w 1. 1478-1480 (RM-S, nr inw. 2296, kart. 804, Silesiaca 2, s. 58, RM-L, nr 719); d.—

a. Jan z Raciborza;

b. mieszczanin;

c. w 1. 1375-1378 kom. w Małej Oleśnicy (RM-L, nr 804, 808; CDS, t. 9, reg. nr 405);

d. w 1375 r. był osobny przeor kościoła w Małej Oleśnicy (RM-L, nr 804), więc Jan nie musiał
mieć święceń kapłańskich.

a. Jan Gradeneg;

b. rodzina rycerska w średniowieczu na Śląsku i w Styrii (Kneschke, t. 3, s. 616);

c. kom. w Makowie w 1448 r. (RM-L, nr 1190);
d.—

a. Jan Saxo;

b. używał pieczęci herbowej z godłem zbliżonym do herbu rodziny patrycjuszowskiej z No-
rymbergi (RM-L, nr 834; Siebmacher, t. 5, cz. 1). Znanych jest kilka rodzin patrycjuszow-
skich o tym nazwisku w miastach Śląska i wschodnich Niemiec (Kneschke, t. 8, s. 5-6);

c. w 1. 1392-1393 kom. w Małej Oleśnicy (CDS, t. 9, reg. nr 536; RM-S, nr inw. 142, kn. 8;
RM-L, nr 834);

d.—

a. Jan (Hanusz);

b.—

c. kom. w Tyńcu w 1. 1392-1394 (RM-S, nr inw. 142, kn. 8; RM-L, nr 652);

d.—

a. Jerzy Slezier;

b. jeżeli tożsamy z Jerzym Gawskim, to pochodzenie rycerskie;

c. kom. w Małej Oleśnicy w 1481 r. (CDS, t. 9, reg. nr 1065);
d.—

a. Jerzy Gawski;

b. rodzina szlachecka (Siebmacher, t. 6, z. 8, cz. 2, s. 44, tabl. 29);

c. kom. w Małej Oleśnicy w 1.1482-1485 (CDS, t. 9, reg. nr 1065,1067,1072; APWr., Rep. 68,

nr 347; AAWr., F. 17; RM-L, nr 891, 894); d.—

350 ANEKS NR l

a. Jerzy Tschesche;

b. zapewne rodzina rycerska pochodząca z Miśni, w ziemi kłodzkiej od końca XIII w. (T. Jurek,
Obce rycerstwo, s. 310);

c. kom. w Tyńcu od 1494 r. (RM-L, nr 647, 721, 723);

d. w 1500 i 1504 r. był w Tyńcu osobny pl. (RM-L, nr 723, 724) więc Jerzy mógł nie mieć
święceń.

a. Jeszko Poduszka;

b. rodzina rycerska poświadczona na Śląsku w końcu XIII w. (Sinapius, t. 2, s. 867; G. Bern-
hofen, Das Kollegiatstift in Brieg in seiner personlichen Zusammensetzung von den Anfange
(1369) bis żur Sdkularisation (1534), Breslau 1939, s. 88);

c. br. w Małej Oleśnicy w 1. 1366-1367 (RM-L, nr 794; APWr., DmWr. z 07.12.1367),
kom. w Tyńcu w 1370 r. (CDS, t. IX, dod. nr XXXIVb), w Makowie w 1374 r. (RM-S,
nr inw. 220, kart. 124a) 611), w Strzegomiu w 1378 r. (CDS, t. 9, reg. nr 405);

d.—

a. Kitil Kietlicz;

b. rodzina rycerska pochodząca z Łużyc (XIII w.), na Śląsku w XIII w. (T. Jurek, Obce
rycerstwo, s. 241);

c. kom. w Małej Oleśnicy w 1. 1321-1334 (CDS, t. 18, SR, nr 4095; t. 20, nr 54; t. 22, SR,
nr 4870,4889, 4907, 5070, 5107, 5131, 5158; t. 29, SR, nr 5325; K. Jasiński, J. Tęgowski,
Akta, s. 125);

d.—

a. Knecht von Haugwitz;

b. informacje o rodzinie por. Benuszko;

c. kom. w Małej Oleśnicy w 1. 1344-1352 (RŚ1., t. l, nr 138, 278, 554; t. 2, nr 158, 159, 215,
265, 376, 582; RM-L, nr 629, 771), w Łosiowie w 1350 r. (RŚL, t. 2, nr 265), w Tyńcu
w 1. 1354-1364 (RM-S, nr inw. kart. 41, k. 251; Smitner, t. 3, nr 450; RM-L, nr 102, 637,
639, 640, 643, 781, 783, 790; AAWr., KK.10; RŚ1., t. 3, nr 411; CDS, t. 5, nr 149;
E. Haugwitz, Die Geschichte der Familie, t. 2, s. 170, nr 38) i we Wrocławiu w 1.1359-1360
(RM-L, nr 787; AAWr., KK.10); namiestnik przeora czeskiego na Śląsk i Polskę;

d.—

a. Konrad Spiegiel;

b. rodzina rycerska z Czech lub Niemiec, na Śląsku w końcu XIII w. (T. Jurek, Obce rycerstwo,
s.198);

c. kom. w Łosiowie w 1.1326-1332 (CDS, t. 22, SR, nr 5070,5106, K. Jasiński, J. Tęgowski, Akta,

s. 124-125), br. w Małej Oleśnicy w 1. 1344-1363 (RM-L, nr 762, 790; RŚ1., t. 2, nr 376);

d. laik (K. Jasiński, J. Tęgowski, Akta, s. 125).

a. Maciej Pannewitz;

b. rodzina rycerska z Łużyc, od końca XIII w. na Śląsku (T. Jurek, Rodzina von Pannewitz,
s. 439-457);

c. kom. w Małej Oleśnicy w 1. 1354-1357 (RM-L, nr 781; RŚL, t. 2, nr 970; t. 3, nr 185);
d.—

WYKAZ KOMTUROW WIEJSKICH KOMTURJI JOANN1TOW... 351

a. Michał;

b. o rodzinie por. cz. I, rozdz. I;

c. kom. w Tyńcu w 1.1309-1329 (CDS, t. 9, reg. nr 59, reg. dod. 1597;t. 16, SR, nr 3038,3261,

3527; 1.18, SR, nr 3842,4044,4048,4095,4096,4166,4225,4300; t. 22, SR, nr 4704,4825; RM-S, nr inw. 77, kart. 41, k. 20, 184); wybrany przeorem czeskim w 1325 r. wbrew woli wielkiego przeora niemieckiego, ostatecznie objął ten urząd w 1329, piastował go do 1338 r. (J. Pflugk-Harttungk, Der Johanniter und der Deutsche Orden, s. 61-63) namiestnik przeora czeskiego na Śląsku 1327-1329 (Aneks nr 8); d.—

a. Mikołaj Berolt;

b. używali pieczęci herbowej z nie zidentyfikowanym herbem (RM-L, nr 678);

c. kom. w Tyńcu w I. 1407-1411 (RM-L, nr 672, 673, 674, 675, 676);
d.—

a. Mikołaj Schoff;

b. zapewne przedstawiciel rodziny Schaffgotschów, pochodzącej z Miśni (T. Jurek, Obce
rycerstwo, s. 279);

c. kom. wMałej Oleśnicy w 1381 r. (RM-L, nr 900,1720), wRychbachu w 1.1391-1392 (RM-L,

nr 833; RM-S, nr inw. 142, kn. 8), w Strzegomiu w 1. 1397-1406 (APWr, Rep. 81, nr 176; Rep. 123, nr 57, 66; RM-L, nr 25, 220); d.—

a. Mikołaj Waldau;

b. rodzina rycerska śląska, w XV w. osiadła w brzeskiem i nyskiem (Kneschke, t. 9, s. 441;
Siebmacher, t. 6, cz. 8, z. l, s. 116, tabl. 84; T. Jurek, Obce rycerstwo, s. 301);

c. br. w Małej Oleśnicy w 1414 r. (RM-L, nr 859), kom. tamże w 1.1437-1439 (RM-L, nr 875,

878); d.—

a. Paweł;

b.—

c. kom. w Makowie w. 1392 r. (RM-S, nr inw. 142, kn. 8);

d.—

a. Piotr Doringk;

b. istniała średniowieczna śląska rodzina rycerska Duringów, ale jej herb różni się od herbu na
pieczęci Piotra (RM-L, nr 682; Kneschke, t. 2, s. 597);

c. kom. Tyńcu w 1. 1412-1422 (RM-L, nr 681-683, 687-698), w Łosiowie w 1441 r. (RM-S,
nr inw. 2254, kart. 770, nr 14b);

d. był w Łosiowie w 1441 r. osobny pl., więc Piotr raczej laik (RM-S, nr inw. 2254, kart. 770,
nr 14b).

a. Piotr Gunstirdorf;

b. może tożsamy z Piotrem z Raciborza, wtedy mieszczanin;

c. kom. w Małej Oleśnicy w 1380 r. (CDS, t. 9, reg. nr 405);
d.—

352 ANEKS NR l

a. Piotr z Raciborza;

b. mieszczanin;

c. kom. Łosiowa w 1. 1355-1361 (RŚ1., t. 3, nr 185; RM-S, nr inw. 220), w 1. 1384-1386
w Małej Oleśnicy (RM-L, nr 824, 829);

d. w 1. 1380-1388 był w Małej Oleśnicy osobny przeor kościoła (RM-L, nr 814, 830), więc
Piotr raczej laik.

a. Ruprecht;

b. książę lubiński (A. Wędzki, Rupert (Ruprecht) II, s. 107-108, K. Jasiński, Rodowód Piastów
Śląskich, t. l, s. 207-208). Ustalona przez Jasińskiego data urodzenia Ruprechta i małżeń­
stwa jego rodziców na ok. 1400 r. wymagają rewizji wobec stwierdzonej przeze mnie
aktywności Ruprechta od 1402 r., wskazującej, że był już wtedy dorosły);

c. kom. w Małej Oleśnicy w 1. 1402-1423 (RM-L, nr 838, 839, 842, 844, 846-850, 854, 855,
857-859, 861, 865, 868, 869, 874); namiestnik przeora czeskiego na Śląsku w 1. 1422-1431
(A. Wędzki, op. cit);

d.—

a. Schenko;

b.—

c. kom. w Łosiowie w 1343 r. (RŚL, t. l, nr 44);

d.—

a. Siemowit;

b. książę cieszyński (K. Jasiński, Rodowód Piastów śląskich, t. 3, s. 145-147);

c. kom. w Małej Oleśnicy w 1. 1360-1372 (RM-L, nr 788, 790, 792, 794, 801, 1716; APWr.,
DmWr. z 07.12.1367; CDS, t. 9, nr XXXIVb); namiestnik przeoratu czeskiego 1371 r.,
przeor czeski 1372-1390 (1391) (M. Starnawska, Siemowit, s. 75-76);

d.—

a. Swidger;

b. von Haugwitz, informacje o rodzinie por. Benuszko;

c. kom. w Małej Oleśnicy w 1374 r. (RM-L, nr 1717), w Zawadnie w 1. 1374-1392 (RM-S,
nr inw. 142, 220; RM-L, nr 204, 549, 824, 900, 1720; CDS, t. 9, reg. nr 53b, 405, dod.
nr 1630); namiestnik przeora czeskiego na Śląsk i Polskę w 1. 1378-1384 (Aneks nr 8);

d.—

a. Teodoryk de Salice;

b. Salisch von Grossgraben, stara śląska rodzina z głogowskiego. Herb Teodoryka, komtura
z Tyńca (RM-L, nr 633), różni się jednak od herbu tej rodziny i spokrewnionych z nią
polskich Działoszów (Kneschke, t. 8, s. 22-23. J. Szymański, Herbarz średniowiecznego
rycerstwa polskiego, Warszawa 1993, s. 120);

c. wicekom. w Małej Oleśnicy w 1337 r. (CDS, t. 29, SR, nr 5941), zapewne tożsamy z kom.
tamże w 1343 r. (RŚL, t. l, nr 44), zastępcą zarządcy we Wrocławiu w 1345 r. (AAWr.,
QQ.34) i kom. w Tyńcu w 1. 1346-1350 (RM-L, nr 629, 631, 632, 633); namiestnik przeora
czeskiego na Śląsk i Polskę w 1. 1347 r. (Aneks nr 8);

d.—

WYKAZ KOMTUROW WIEJSKICH KOMTURII JOANN1TOW... 353

a. Wacław;

b. tożsamy z Wacławem Reinsbergiem (?);

c. kom. w Tyńcu w 1448 r. (RM-L, nr 1198);
d.—

a. Wacław Reinsberg;

b. rodzina rycerska pochodząca z Miśni (XIII w.), osiadła na Śląsku (XV w.). (Kneschke, t. 7,
s. 437^38);

c. kom. w Tyńcu w 1.1469-1485 (RM-L nr 717,718,719,894; APWr., DmWr. z 04.01.1472);
d.—

a. Walman;

b. znana jest jego pieczęć herbowa z zatartym godłem, (RM-L, nr 836);

c. kom. w Małej Oleśnicy w 1. 1396-1398 (RM-L, nr 835, 836);
d.—

a. Witko z Żarowa; b.—

c. kom. w Głubczycach w 1.1365-1378 (CDS, t. 9, reg. 353,405) i Makowie w 1369 r. (APWr.,

Rep. 111, nr 7 — regest zaginionego dokumentu);

d. wymienienie go w dokumencie APWr., Rep. 111, nr 7 na liście świadków wśród duchow­
nych i jednoczesne rządy w komturii parafialnej w Głubczycach sugerują, że był kapłanem.

ANEKS NR 2

DATY OBJĘCIA SZPITALI PRZEZ ZAKONY KRZYŻOWE

Miasto	Data objęcia przez zakon	Data lokacji miasta	Zakon
i	2	3	4
Poznań	1187	1253	joannici
Kraków	ok. 1220	1257	duchacy
Gniezno	1232	1238-1239'	templariusze
Nysa	1239	przed 1223	bożogrobcy
Wrocław	1241-1248	1242	krzyżowcy z gwiazdą
Gniezno	1243	1238-1239	bożogrobcy
Bolesławiec	przed 1260	przed 1251	krzyżowcy z gwiazdą
Inowrocław	przed 1268	1237-1238	krzyżowcy z gwiazdą
Ścinawa	1278-1282	przed 1248	duchacy
Ziębice	1282	przed 1253	krzyżowcy z gwiazdą
Kalisz	przed 1282	1253-1260^2	duchacy
Świdnica	1283	pół. XIII w. przed 1267^3	krzyżowcy z gwiazdą
Legnica	1288	ok. 1250	krzyżowcy z gwiazdą
Brześć	ok. 1294	przed 1250	krzyżowcy z gwiazdą
Pyzdry	1290	ok. 1253-1257	bożogrobcy
Racibórz	1295	przed 1235, 1294	bożogrobcy
Sławków	ok. 1298	1279-1286	duchacy
Bytom	przed 1299	1254	bożogrobcy
Sandomierz	ok. 1302	1286^4	duchacy
Rychbach	1302-1310	III ćw. XIII w.	bożogrobcy

DATY OBJĘCIA SZPITALI PRZEZ ZAKONY KRZYŻOWE

355

1	2	3	4
Lubin	raczej do 1304 1302-1319	1284-1289 (?), przed 1295	duchacy
Brzeg	1314-1319	1 247-1 250^5	antonianie
Głogów	przed 1318	przed 1253^6	duchacy
Ząbkowice	1319-1320	przed 1287	bożogrobcy
Rypin	1323	1345^7	bożogrobcy
Górzno (?)	przed 1324	1327, 1385^8	bożogrobcy
Złotoryja	przed 1329	1211	joannici
Wrocław	ok. 1337	1242	joannici
Kraków	przed 1370	1257	bożogrobcy
Łańcut	ok.1395	pół. XIV w.	duchacy
Żarnowiec	1403	1 326-1 340^9	bożogrobcy
Koźle	przed 1414	przed 1293	joannici
Sieradz	przed 1415	1255'°	bożogrobcy
Koło	1419 (?) przed 1441	1362"	bożogrobcy
Chobienia	przed 1454	przed 1303	duchacy
Przeworsk	przed 1460	1393	bożogrobcy
Lwówek (?)	XV w.	1217	joannici

Dokumentacja dotycząca fundacji szpitali w cz. wane w cz. I lub na podstawie: Historia Śląska, s. 85-88.

I pracy. Daty lokacji miast tam, gdzie brak odsyłacza, udokumento-t. l, cz. l, s. 449-454 i M. Bogucka, H. Samsonowicz, Dzieje miast,

H. Chłopocka,Lokacja na prawie zachodnioeuropejskim. Rola Gniezna w procesie jednoczenia państwa [w.] Dzieje Gniezna, red. J. Topolski, Warszawa 1965, s. 134-135.

M. Młynarska, Proces lokacji Kalisza w XIII i w pierwszej połowie XIV wieku [w:] Osiemnaście wieków Kalisza, red. A. Gieysztor, S. Dąbrowski, t. l, Kalisz 1960, s. 105.

S. Kotełko, W średniowieczu. Od początku miasta do 1526 r. [w:] Świdnica. Zarys monografii miasta, red. W. Korta, Wrocław-Świdnica 1995, s. 55.

⁴ T. Lalik, Lokacja Sandomierza w roku 1286 [w:] Dzieje Sandomierza, red. H. Samsonowicz, t. 1: Średniowiecze, red. S. Trawkowski, Warszawa 1993, s. 105-114.

W. Dziewulski, Brzeg, s. 32.

R. Żerelik, W średniowieczu [w:] Głogów. Zarys monografii miasta, red. K. Matwijowski, Wrocław-Głogów 1994, s. 95-100.

⁷ A. Bogucki, Powiat, s. 56.

⁸ A. Mietz, J. Pakulski, Górzno, s. 14, 17.

⁹ A. Berdecka, Lokacje, s. 162.

U. Sowina, Sieradz, s. 23—24.

A. Wędzki, Czasy najdawniejsze, s. 19-20.

ANEKS NR 3

SZPITALE NALEŻĄCE DO POSZCZEGÓLNYCH ZAKONÓW

Miasto	Data nadania zakonowi	Czy istniał przed nadaniem	Inicjator, fundator
i	2	3	4
SZPITALE JOANNITÓW
Poznań	1187	istniejący od 1 1 70	Mieszko Stary przy współudziale biskupa
Złotoryja	przed 1329	I wzmianka	?
Wrocław	1337	istniejący od 1318	rada miejska
Koźle	przed 1414	I wzmianka	?
Lwówek	1434	nie	założony przez joannitów
SZPITALE KRZYŻOWCÓW Z GWIAZDĄ
Wrocław	1242-1248	nowo założony	księżna Anna z synami
Bolesławiec	przed 1260	7	Bolesław Rogatka (?)
Inowrocław	przed 1268	?	Kazimierz kujawski (?)
Ziębice	1282	istniejący	Henryk Probus
Świdnica	1283	istniejący	Henryk Probus
Legnica	1288	nowo założony	Henryk legnicki
Brześć	ok. 1294	?	Władysław Łokietek
SZPITALE DUCHAKÓW
Kraków	ok. 1220	nowo założony	Iwo Odrowąż
Scinawa	1278-1282	raczej nowo założony (?)	Konrad Garbaty

SZPITALE NALEŻĄCE DO POSZCZEGÓLNYCH ZAKONÓW

357

1	2	3	4
Kalisz	przed 1282	9	Przemysł II lub Bolesław Pobożny
Sławków	ok. 1298	nowo założony	Jan Muskata
Sandomierz	ok. 1302	nowo założony	Żegota Toporczyk
Lubin	1302-1319 raczej do 1304	nowo założony	Konrad Garbaty (?)
Głogów	przed 1318	9	9
Łańcut	ok. 1395	nowo założony	Jadwiga Pilecka
Chobienia	przed 1454	?	9
SZPITALE BOŻOGROBCÓW
Nysa	1239	istniejący	biskup wrocławski Tomasz
Gniezno	1243	po templariuszach	Przemysł I i Bolesław Pobożny
Pyzdry	1290(?)	9	Przemysł II (?)
Racibórz	1295	nowo założony	Przemysł raciborski
Rychbach	1302-1310	istniejący	biskup wrocławski Henryk z Wierzbna
Bytom (Chorzów)	przed 1299	nowo założony	Kazimierz bytomski
Ząbkowice	1319-1320	nowo założony	wójt
Rypin	1323	nowo założony	książęta dobrzyńscy
Górzno (?)	przed 1324	9	9
Kraków	przed 1370	nowo założony	Kazimierz Wielki, Elżbieta Łokietkówna
Żarnowiec	1403	nowo założony	Michał Trestka dominikanin, później biskup kijowski
Sieradz	1415-1417	9	Marcin Zaręba z Kalinowej, kasztelan sieradzki
Koło	1419 (?) przed 1441	9	Mikołaj Trąba (?)
Przeworsk	przed 1460	9	9

358

ANEKS NR 3

1	2	3	4
SZPITALE TEMPLARIUSZY
Gniezno	1232	9	Władysław Odonic
SZPITALE TEMPLARIUSZY
Brzeg	1314-1319	?	Henryk z Wierzbna biskup wrocławski

Dokumentacja w cz. I pracy.

ANEKS NR 4

MIEJSKIE PARAFIE WEDŁUG ZAKONÓW

Miasto	Data lokacji	Data nadania patronatu	Przekazujący patronat	Pierwszy znany pleban zakonny	Istnienie klasztoru	Inne klasztory męskie w mieście
i	2	3	4	s	6	7
JOANNICI
Banie	przed 1296	po kasacie templariuszy		1484 — Hoogeweg, Die Stifter, t. 2, s. 902
Brzeg	1247-1250	1280	Henryk Probus	1371— CDS,t. 9, reg. 1616	1302 — CDS,t. 9, reg. 35	dominikanie, franciszkanie, antonianie
Chojna	przed 1270	po kasacie templariuszy	—	1335 — CDB, seria A, t. 19, s. 196-197	—	augustianie-eremici, dominikanie
Choszczno	ok. 1284--1286	1309 — CDB, seria A, t. 2, s. 263-264	margrabiowie	1329 — Pommersch. UB, t. 7, nr 45 12	—	—
Głubczyce	1265	1259	Przemysł II Ottokar	1352 — RŚl.,t. 2, nr 770	1327 — CDS, t. 22, SR, nr 4704	bernardyni

358

ANEKS NR 3

1	2	3	4
SZPITALE TEMPLARIUSZY
Gniezno	1232	?	Władysław Odonic
SZPITALE TEMPLARIUSZY
Brzeg	1314-1319	?	Henryk z Wierzbna biskup wrocławski

Dokumentacja w cz. I pracy.

ANEKS NR 4

MIEJSKIE PARAFIE WEDŁUG ZAKONÓW

Miasto	Data lokacji	Data nadania patronatu	Przekazujący patronat	Pierwszy znany pleban zakonny	Istnienie klasztoru	Inne klasztory męskie w mieście
i	2	3	4	5	6	7
JOANNICI
Banie	przed 1296	po kasacie templariuszy		1484 — Hoogeweg, Die Stifter, t. 2, s. 902
Brzeg	1247-1250	1280	Henryk Probus	1371— CDS,t.9, reg. 1616	1302 — CDS,t. 9, reg. 35	dominikanie, franciszkanie, antonianie
Chojna	przed 1270	po kasacie templariuszy	—	1335 — CDB, seria A, t. 19, s. 196-197	—	augustianie-eremici, dominikanie
Choszczno	ok. 1284--1286	1309 — CDB, seria A, t. 2, s. 263-264	margrabiowie	1329 — Pommersch. UB, t. 7, nr 45 12	—	—
Głubczyce	1265	1259	Przemysł II Ottokar	1352 — RŚl.,t. 2, nr 770	1327 — CDS, t. 22, SR, nr 4704	bernardyni

1

2

3

4

5

6

7

Kłodzko

1253-1278

koniec XII w.

Bogusz Brodaty

1278 — CDBoh., t. 5, cz. 2, nr 859

franciszkanie, kanonicy regularni, bernardyni

najpóźniej w XIII w.

Kościan

przed 1300

pół. XIV w.

?

1449 — AAP,AE, t. l,k. 168

1356 — KD W, t. 3, nr 1335

dominikanie, bernardyni

Koźle

przed 1293

pół. XIV w.

?

?

pół. XIV w.

franciszkanie

Lwówek

1217

1281

Bernard lwówecki

1383— AAWr., Rep. 132a,nrl3

1289 — CDS, t. 7, cz. 3, SR, nr 2097

franciszkanie

Rychbach

III ćw. XIII w.

1338

Bolko świdnicki

1376 — RM-L, nr 196

przed 1362

augustianie-eremici, bożogrobcy

Sławno

1317

koniec XII w.

książęta sławieńscy

1248 — Pommersch UB, s.n., t. 1, nr 473

koniec XII w.

—

Stargard

ok. 1350

—

—

1407 — CDB, seria A, t. 19, s. 294

koniec XII w.

augustianie-eremici

Strzegom

1242

1203

Strzegomiowie

1307 — CDS, t. 16, SR, nr 2959

1205 — KDŚ1., t. 2, nr 121

karmelici

Sulęcin

przed 1286^1

po kasacie templariuszy

—

?

—

—

Złotoryja

1211

przed 1267 r.

Bolesław Rogatka (?)

1378 — CDS, t. 9, reg. 405

1328 — CDS, t. 22, SR, nr 4761

franciszkanie

BOŻOGROBCY

Górzno

1327, 1385

1325

biskup płocki Florian

od 1325

1324

—

I	2	3	4	5	6	7
Kieżmark		1368	rada miejska	?	—
Leżajsk	1397	1433-1439	Tarnowscy (?)	1471— AGAD, Perg., nr 2620	1471— AGAD, Perg., nr 2620	benedyktyni
Łęgonice	1420	ok. 1420	Mikołaj Trąba	1448 — AGAD, Perg., nr 2563	ok. 1420	. —
Miechów	1290	rolę fary pełni kościół klasztorny, powstały po 1163 r.	fundacja zakonu		koniec XII w.	—
Przeworsk	1393	1394	Tarnowscy	1394	1394	bernardyni
Sępolno	przed 1360	przed 1359	Hektor Leszczyc	1359 — KD W, t. 6, nr 184	1359	—
Skaryszew	1264^2	II pół. XII w.	Radosław	1228	—	—
Wyszogród	1398	1320	Wacław płocki	1359, J. Korzeniowski, Zapiski, s. 3	1320	franciszkanie
TEMPLARIUSZE
Banie	przed 1296	1234	Barnim I	—	—	—
Chojna	przed 1270	1282	margrabiowie	Ićw.XIVw.— CDB, seria A, 1. 19, s. 196-197	—	—
Sulęcin	1286	1286	margrabiowie	?	—	augustianie-eremici
KRZYŻOWCY Z GWIAZDĄ
Brześć	przed 1250	1313	Władysław Łokietek	?	ok. 1294	dominikanie

1	2	3	4	5	6	7
Kluczbork	przed 1257 lub 1274	1298	Henryk głogowski	1363— APWr., Rep. 66, nr 199	1348 — RŚ1., t. 1, nr 714
						franciszkanie,
Środa	przed 1223	1494-1497	Władysław Jagiellończyk	1495 — APWr., Rep. 66, nr 717a	—	szpital benedyktyński, kanonicy regularni,
						norbertanie
						dominikanie
						franciszkanie,
						bernardyni,
Wrocław św. Elżbieta	1242	1253	książęta	1273	przed 1248	joannici, augustianie-eremici,
						pod miastem
						kanonicy regularni,
						premonstratensi
DUCHACY
						dominikanie,
						bożogrobcy,
Kraków św. Krzyż	1257	1244	Prandota biskup krakowski	?	ok. 1220	franciszkanie, karmelici,
						kanonicy regularni,
						augustianie-eremici
Sławków	1279-1286	koniec XIII w.	Jan Muskata	?	koniec XIII w.
Ścinawa	przed 1248	1477	Konrad Biały	1491	1278-1282
ANTONIANIE
Środa	przed 1223	przed 1343	Jan Luksemburski	—	—	por. krzyżowcy z gwiazdą

1	2	3	4	5	6	7
CYRIAKOWIE
Muszyna	przed 1364	przed 1 288 (?)	Wysz (?)	przed 1400 — ZDKDK, t. 1, nr 147

¹ Na temat Chojny i Sulecina J. Walachowicz, Geneza, s. 78-79.

² KDM, t. 2, nr 472.

364 ANEKS NR 4

Tabelę sporządzono w oparciu o informacje udokumentowane w cz. I pracy i na podstawie: T. Silnicki, Dzieje, s. 388,391; J. Kłoczowski, Zakony na ziemiach polskich, s. 467,469; tenże, Zakony w diecezji, s. 30; J. Heyne, Dokumentierte Geschichte, t. 1-3; H. Neuling, Kirchorte Schlesiens; Z. Wielgosz, Kościan, s. 43-46; J. Wiesiołowski, Dominikanie, s. 207,213; B. No-wicka, Wyszogród, s. 19-20; A. Rutkowski, Franciszkanie w diecezji płockiej do końca XV wieku. Początki fundacji [w:] Zakony franciszkańskie w Polsce, red. J. Kłoczowski, t. l, red. U. Borkowska, Lublin 1983, s. 331; W. Fenrych, Dzieje Ziemi Chojeńskiej od XIII do początku XIX w. [w:] Z dziejów Ziemi Chojeńskiej, red. T. Białecki, Szczecin 1969, s. 77,95; H. Hooge-weg, Die Stifter, t. 2, s. 401-414; J. Piskorski, Miasta księstwa, s. 224; E. Rymar, Dzieje Ziemi Choszczeńskiej, s. 53; H. Eysenblatter, Die Kloster der Augustiner-eremiten in Nordosten Deutschlands (Neumark, Pommern, Preussen), „Altpreussische Monatschrift", t. 35, 1898, s. 358,363,366; J. Spors, We wczesnofeudalnym księstwiesławieńsko-siupskim igdańsko-po-morskim w XII-XIV w. (do 1306) i pod krótkotrwałym panowaniem brandenburskim (1306-1307) [w:] Dzieje Sławna, red. J. Lindmajer, Sławno 1994, s. 85; J. Fijałek, Przepadły tytuł, s. 164; K. Kalita-Skwirzyńska, Stargard, s. 19; A. Berdecka, Lokacje, s. 34 oraz literatura cytowana w Aneksie nr 2.

ANEKS NR 5

PARAFIE MIEJSKIE WEDŁUG CHRONOLOGII PRZEJMOWANIA PRZEZ ZAKONY

Miasto	Zakon	Data lokacji	Data nadania patronatu
i	2	3	4
Skaryszew	bożogrobcy	1264	pół. XII w.
Kłodzko	joannici	1254-1278	koniec XII w.
Sławno	joannici	1317	koniec XII w.
Miechów	bożogrobcy	1290	fundacja zakonu
Strzegom	joannici	1242	1203
Banie	templariusze	przed 1296	1234
Kraków	duchacy	1257	1244
Stargard	joannici	ok. 1250
Wrocław	krzyżowcy	1242	1253
Głubczyce	joannici	1265	1259
Złotoryja	joannici	1211	przed 1267
Brzeg	joannici	1247-1250	1280
Lwówek	joannici	1217	1281
Chojna	templariusze	przed 1270	1282
Sulęcin	templariusze	przed 1286	1286
Kluczbork	krzyżowcy	1257-1274	1298
Sławków	duchacy	1279-1280	koniec XIII w.
Choszczno	joannici	1284-1286	1309
Brześć	krzyżowcy	przed 1250	1313
Wyszogród	bożogrobcy	1398	1320

366

ANEKS NR 5

1	2	3	4
Górzno	bożogrobcy	1327, 1385	1325
Rychbach	joannici	III ćw. XIII w.	1338
Kościan	joannici	przed 1300	pół. XIV w.
Środa	antonianie	przed 1223	przed 1343
Sępolno	bożogrobcy	przed 1360	przed 1359
Kieżmark	bożogrobcy		1368
Przeworsk	bożogrobcy	1393	1394
Muszyna	cyriakowie	przed 1364	przed 1400
Łęgonice	bożogrobcy	1420	ok. 1420
Leżajsk	bożogrobcy	1397	1433-1439
Ścinawa	duchacy	przed 1248	1477
Środa	krzyżowcy	przed 1223	1494

ANEKS NR 6

PARAFIE WIEJSKIE, OBSŁUGIWANE PRZEZ KAPŁANÓW ZAKONNYCH, WEDŁUG PRZYNALEŻNOŚCI ZAKONNEJ

Nazwa	Klasztor, któremu podlega	Własność	Data i sposób uzyskania patronatu	Pierwszy znany pleban zakonny
i	2	3	4	5
BOŻOGROBCY
Chełm	Miechów, Kraków	zakonna	koniec XII — nadanie wsi	1451— AGAD, Perg., nr 2667
Chodów	Miechów, Kraków	zakonna	1404 — kupno wsi z prawem patronatu — DSZK,nrl07	1417 — KDW.t. 8, nr 806
Chorzów	Miechów, Bytom	zakonna	fundacja zakonu po 1299	XVI w. — M. Wojtas, Akta wizytacji, s. 80-81
Giedlarowa	Miechów	królew-szczyzna	1439 — nadanie przez sołtysa — S. Nakielski, Miechovia, s. 463—464	1471— AGAD, Perg., nr 2620
Grodzisk	Miechów, Gniezno	zakonna	fundacja zakonu	1301
Hanuszowce	Lendak	zakonna^1		7
Lendak	Miechów, Lendak	zakonna	1313 — kupno wsi z prawem patronatu	7
Łapsze Niżne	Lendak	zakonna^2		7
Rębowo	Wyszogród	książęca i rycerska — Sł. hist--geogr., t. 2, cz. l,s.45	1320 — nadanie przez Wacława płockiego	1496 — skargi witry-ków na zaniedbanie obsady — Sł. hist-geogr. , loc. cit.

368

ANEKS NR 6

1	2	3	4	5
Rudołowice	Miechów	rycerska	1446 — nadanie przez właścicieli wsi	przed 1454 — S. Nakielski, Miechovia, s. 496-497
Uniejów	Miechów, Kraków	zakonna	fundacja zakonu przed 1326	1398 — RMiech., s. 128
Urzejowice	Miechów, Przeworsk	rycerska	1411- — nadanie przez właścicieli	1413(?)(fals.) — ZDM, t. 5, nr 1255
Wrocieryż	Miechów, Kraków	zakonna	1394 — kupno z prawem patronatu	1452 — S. Nakielski, Miechovia, s. 491^93
JOANNICI
Kościerzyce	Brzeg	rycerska	1335 — nadanie przez właściciela — CDS, t. 29, SR, nr 5493	1390 — CDS, t. 9, reg. 525
Łosiów	Łosiów	zakonna	fundacja zakonu przed 1255	1332 — CDS, t. 22, SR, nr 5 106
Maków	Maków	zakonna	ok. 1 223 — nadanie wraz z wsią	?
Niemil	Mała Oleśnica	zakonna	przejęty po templariuszach	1380 — RM-L,nr814
Różyna	Łosiów	zakonna	fundacja zakonu	może 1310 — CDS, t. 16, SR, nr 3166
Turów	Wrocław	biskupia^3	1 464 — nadanie przez biskupa wrocławskiego — RM-L,nrl799	1464— RM-L, nr 1801
Tyniec	Tyniec	zakonna	przed 1187 — nadanie wraz z wsią	1287 — SUB, t. 5, nr 359
KRZYŻOWCY Z GWIAZDĄ
Bolesławiec	Bolesławiec	rycerska	1270 — nadanie przez księcia — SUB, t. 4, nr 112	1273 — SUB, t. 4, nr 211
Dobrzyko-wice	Wrocław	zakonna	1305 — kupno wraz z wsią — CDS, t. 16, SR, nr 2857	1453 — APWr., Rep. 66, nr 5 87

PARAFIE WIEJSKIE. OBSŁUGIWANE PRZEZ KAPŁANÓW...

369

1	2	3	4	5
Gajków	Wrocław	kupiona przez zakon w 1393 — APWr., Rep. 66, nr 321	1399 — nadanie przez papieża — H. Neuling, Schlesiens Kirchorte, s. 186	1401— APWr., Rep. 66, nr 342
Kuj akowiec	Wrocław, Kluczbork	zakonna	fundacja zakonu przed 13 18 — H. Neuling, Schlesiens Kirchorte, s. 149	1472 — APWr., Rep. 66, nr 63 5
Kunów	Wrocław, Kluczbork	zakonna	fundacja zakonu przed 13 17 — CDS, t. 18, SR, nr 3693	1444 _APWr., Rep. 66, nr 562
CYRIAKOWIE
Libichowa	Libichowa	zakonna	przekazanie wraz z własnością wsi wl. 1262-1266 — KDKat.,t. 1, s. 87-88	7
Dębno	Libichowa	rycerska	przed 1400	przed 1 400 — ZDKDK, t. 1, nr 147

¹ T. M. Trajdos, Szkice z dziejów Zamagurza, Kraków 1991, s. 12-13.

² Ibidem.

E. Michael, Die schlesische Kirche und ihr Patronat im Mittelalter unter polnischen Recht, Gorlitz 1926, s. 100.

ANEKS NR 7

PARAFIE WIEJSKIE, OBSŁUGIWANE PRZEZ KAPŁANÓW ZAKONNYCH, WEDŁUG DAT PRZEKAZANIA PATRONATU

Wieś	Klasztor, któremu podlega	Własność patronatu	Uzyskanie	Pierwszy znany pleban zakonny
i	2	3	4	5
Chełm	Miechów, Kraków	zakonna	koniec XII — nadanie wsi	1451— AGAD, Perg., nr 2667
Tyniec	Tyniec	zakonna	przed 11 87 — nadanie wraz z wsią	1287 — SUB, t. 5, nr 359
Maków	Maków	zakonna	ok. 1223 — nadanie wraz z wsią	—
Łosiów	Łosiów	zakonna	fundacja zakonu przed 1255	1332 — CDS, t. 22, SR, nr 5 106
Libichowa	Libichowa	zakonna	1262-1266 — nadanie wsi	—
Bolesławiec	Bolesławiec	rycerska	1270 — nadanie przez biskupa, — SUB, t. 4, nr 112	1273 — SUB, t. 4, nr 211
Niemil	Mała Oleśnica	zakonna	przejęty po templariuszach	1380 — RM-L, nr 8 14
Grodzisk	Miechów, Gniezno	zakonna	fundacja zakonu	1301
Dobrzyko-wice	Wrocław	zakonna	1305 — kupno wraz z wsią — CDS, t. 16,SR,nr2857	1453— APWr., Rep. 66, nr 587
Różyna	Łosiów	zakonna	fundacja zakonu	może 1310 — CDS, t. 16, SR, nr 3 166

PARAFIE WIEJSKIE, OBSŁUGIWANE PRZEZ KAPŁANÓW...

371

1	2	3	4	5
Lendak	Miechów, Lendak	zakonna	1313 — kupno wsi z prawem patronatu	?
Kunów	Wrocław, Kluczbork	zakonna	fundacja zakonu przed 1317— CDS, t. 18, SR, nr 3693	1444 — APWr., Rep. 66, nr 562
Kuj akowiec	Wrocław, Kluczbork	zakonna	fundacja zakonu przed 13 18 — H. Neuling, Schlesiens Kirchorte, s. 149	1472 — APWr., Rep. 66, nr 635
Chorzów	Miechów, Bytom	zakonna	fundacja zakonu	XVI w. — M. Wojtas, Akta wizytacji, s. 80-81
Hanuszowce	Lendak			?
Łapsze Niżne	Lendak			?
Rębowo	Wyszogród	książęca i rycerska — Sł. hist.-geogr., t. 2,cz. l,s.45	1320 — nadanie przez Wacława płockiego	1496 — skargi witryków na zaniedbanie obsady — Sł. hist.-geogr, loc. cit.
Uniejów	Miechów, Kraków	zakonna	fundacja zakonu przed 1326	1398 — RMiech., s. 128
Kościerzyce	Brzeg	rycerska	1335 — nadanie przez właściciela — CDS, t. 29, SR, nr 5493	1390 — CDS, t. 9, reg. 525
Wrocieryż	Miechów, Kraków	zakonna	1394 — kupno z prawem patronatu	1452 — S. Nakiel-ski, Miechovia, s. 491-494
Gajków	Wrocław	kupiona przez zakon 1393 — APWr., Rep. 66, nr 321	1399 — nadanie przez papieża — H. Neuling, Schlesiens Kirchorte, s. 186	1401— APWr., Rep. 66, nr 324

372

ANEKS NR 7

1	2	3	4	5
Dębno	Libichowa	rycerska	przed 1400 — ZDKDK,t. 1, nr 147	przed 1400 — ZDK,t. 1, nr 147, loc. cit.
Chodów	Miechów, Kraków	zakonna	1404 — kupno wsi z prawem patronatu — DSZK, nr 107	1417 — KDW, t. 8, nr 806
Urzejowice	Miechów, Przeworsk	rycerska	1411 — nadanie przez właścicieli	1413? — (fals.) ZDM, t. 5, nr 1255
Giedlarowa	Miechów	królewszczyzna	1439 — nadanie przez sołtysa — S. Nakielski, Miechovia, s. 463^64	1471— AG AD, Perg., nr 2620
Rudołowice	Miechów	rycerska	1446 — nadanie przez właścicieli wsi	przed 1454 — S. Nakielski, Miechovia, s. 496-497
Turów	Wrocław	biskupia	1464 — nadanie przez biskupa wrocławskiego — RM-L,nrl799	1464 — RM-L, nr 1801

Tam, gdzie nie podano inaczej, dokumentacja w cz. I pracy.

---