ZAGROŻENIA BIOLOGICZNE NA STANOWISKU RZEŹNIKA

Lp.	Rodzaj czynnika biologicznego/ Występowanie	Grupa zagrożenia wg UE	Przenoszenie / Droga narażenia		Działanie na człowieka	Szczepionki lub identyfikacja zagrożenia zawodowego
Kategoria czynnika : Wirusy
1	Wirusy (Bunyaviridae) Phlebovirus Rift Halley/ wirus gorączki doliny rift . Występowanie: zwierzęta udomowione (bydło, owce, kozy, wielbłąd), komary (Ades spp.), ludzie (Afryka kraje Bliskiego Wschodu)	3	Ukłucie komarów, przez krew zwierząt		Z (ZOO)- gorączka, duże osłabienie	Ochrony osobiste, repelenty, tępienie kleszczy, kwarantanna importowanych owiec. Nie ma szczepionki, nie przechowuje się akt, brak danych o szkodliwości zdrowotnej
2	Wirusy (Bunyaviridae) Inne wirusy z rodziny Bunyaviridae Występowanie: Krwiopijne stawonogi, ssaki domowe i dzikie, ludzie	2	Ukłucie stawonogów krwiopijnych, powietrze		Z (ZOO)- gorączka	Ochrony osobiste, repelenty, moskitiery, tępienie komarów, kleszczy, much piaskowych, dezynfekcja. Nie ma szczepionki, nie przechowuje się akt, brak danych o szkodliwości zdrowotnej
3	Wirusy (Flavivridae) Wirusy japońskiego zapalenia mózgu typu B Występowanie: Komary (głownie Culex spp.), świnie, ptaki, ludzie (Azja)	3	Ukłucie komarów		Z (ZOO)- zapalenie mózgu	Ochrony osobiste, szczepienia ochronne, repelenty, tępienie komarów, zabezpieczenie chlewni przed komarami, dezynfekcja. Są szczepionki, nie przechowuje się akt, istnieją dane o szkodliwości zdrowotnej
4	Wirusy (Orthomyxoviriidae) Wirusy grypy (typ A, B i C), Występowanie: ludzie, zwierzęta domowe (zwłaszcza konie, świnie, kaczki, fretki i tchórzofretki)	2	Powietrzno kropelkowe		Z (ZOO)- grypa, zapalenie płuc	Szczepienia ochronne, witaminizacja, izolacja grup wysokiego ryzyka (wcześniaki, marynarze, wojsko baz specjalnych) Są szczepionki, nie przechowuje się akt, istnieją dane o szkodliwości zdrowotnej
5	Wirusy (Paramyxoviridae) Wirus Nipah Występowanie: świnie, ludzie	0	Bezpośrednie		Z (ZOO)- zapalenie mózgu	Ochrony osobiste, dezynfekcja, sterylizacja, Nie ma szczepionki, nie przechowuje się akt, są dane o szkodliwości zdrowotnej
6	Wirusy (Paramyxoviridae), Aphovirus/ wirus pryszczycy, Występowanie: bydło, owce, kozy, świnie, dzikie zwierzęta parzystokopytne, ludzie	0	Powietrzno - kropelkowe, bezpośrednie		Z (ZOO)- zapalenie układu oddechowego i spojówek	Ochrony osobiste, Szczepienia ochronne, dezynfekcja, sterylizacja, wybijanie chorych zwierząt, kordony sanitarne, Są szczepionki, nie przechowuje się akt, istnieją dane o szkodliwości zdrowotnej
7	Wirusy (Poxviridae), wirus ospy rzekomej bydła, Występowanie: bydło, bawoły, ludzie	2	Bezpośrednio (przez uszkodzoną skórę)		Z (ZOO)- zmiany skórne (wysypka, krosty), gorączka	Ochrony osobiste, dezynfekcja, sterylizacja, oświata zdrowotna Są szczepionki, nie przechowuje się akt, istnieją dane o szkodliwości zdrowotnej
8	Wirusy (Poxviridae), wirus ospy krów, Występowanie: bydło, koty, gryzonie, ludzie	2	Bezpośrednio (przez uszkodzoną skórę)		Z (ZOO)- zmiany skórne (wysypka, krosty), gorączka	Ochrony osobiste, dezynfekcja, sterylizacja, oświata zdrowotna Są szczepionki, nie przechowuje się akt, istnieją dane o szkodliwości zdrowotnej
9	Wirusy (Poxviridae), wirus ospy słoni (odmiana wirusa ospy krów), Występowanie: słonie, bydło, ludzie	2	Bezpośrednio (przez uszkodzoną skórę)		Z (ZOO)- zmiany skórne (wysypka, krosty), gorączka	Ochrony osobiste, dezynfekcja, sterylizacja, oświata zdrowotna brak szczepionki, nie przechowuje się akt, istnieją dane o szkodliwości zdrowotnej
10	Wirusy (Poxviridae), wirus guzków dojarek Występowanie: bydło, ludzie	2	Bezpośrednio (przez uszkodzoną skórę)		Z (ZOO)- grudkowe zapalenie skóry bez gorączki	Ochrony osobiste, dezynfekcja, sterylizacja, oświata zdrowotna brak szczepionki, nie przechowuje się akt, istnieją dane o szkodliwości zdrowotnej
11	Wirusy (Poxviridae), wirus niesztowicy, Występowanie: owce, kozy, ludzie	0	Bezpośrednio (przez uszkodzoną skórę)		Z (ZOO)- pęcherzykowe zapalenie skóry, gorączka	Ochrony osobiste, dezynfekcja, sterylizacja, oświata zdrowotna brak szczepionki, nie przechowuje się akt, istnieją dane o szkodliwości zdrowotnej
12	Wirusy (Poxviridae), wirus grudkowego zapalenia jamy ustnej bydła (orf) Występowanie: bydło, ludzie	2	Bezpośrednio (przez uszkodzoną skórę)		Z (ZOO)- grudkowe zapalenie skóry	Ochrony osobiste, dezynfekcja, sterylizacja, oświata zdrowotna brak szczepionki, nie przechowuje się akt, istnieją dane o szkodliwości zdrowotnej
13	Wirusy (Poxviridae), wirus ospy królików (odmiana wirusa krowianki) Występowanie: bydło, ludzie, króliki	2	Bezpośrednio (przez uszkodzoną skórę)		Z (ZOO)- zapalenie skóry, zakażenie uogólnione	Ochrony osobiste, dezynfekcja, sterylizacja, oświata zdrowotna Są szczepionki, nie przechowuje się akt, istnieją dane o szkodliwości zdrowotnej
14	Wirusy (Poxviridae), wirus krowianki Występowanie: bydło, ludzie,	2	Bezpośrednio (przez uszkodzoną skórę)		Z (ZOO)- zapalenie skóry, zakażenie uogólnione	Ochrony osobiste, dezynfekcja, sterylizacja, oświata zdrowotna Są szczepionki, przechowuje się akta, istnieją dane o szkodliwości zdrowotnej
Kategoria czynnika : Bakterie
15	Bakterie (ziarniaki Gram - ujemne) Acinetobacter calcoaceticus Występowanie: powłoki roślin i zwierząt, różne substraty organiczne, pył i powietrze (szczególnie w pomieszczeniach hodowli zwierząt i przetwórstwa zwierzęcego) mgła olejowa, gleba woda	0	Powietrzno - pyłowe, powietrzno - kropelkowe, bezpośrednie		AL.- reakcje alergiczne, IT- reakcje immunotoksyczne wywołane wdychaną endotoksyną Z- zakażenia u osób osłabioną odpornością (najczęściej w szpitalach)	Ochrony osobiste (respiratory), redukcja zapylenia, oświata zdrowotna brak szczepionki, nie przechowuje się akt, istnieją dane o szkodliwości zdrowotnej
16	Bakterie( tlenowe laseczki przetrwalnikujące) Bacillus anthracis/ laseczka wąglika Występowanie: bydło, owce, jeleniowate, produkty zwierzęce, pył, powietrze, gleba, woda, rośliny	3	Bezpośrednie, powietrzno - pyłowe, pokarmowe		Z (ZOO)-wąglik (postać skórna, płucna, jelitowa)	Redukcja zapylenia, ochrony osobiste (respiratory), oświata zdrowotna, szczepienia ochronne ludzi i zwierząt, nadzór weterynaryjny nad importem zwierząt i produktów zwierzęcych, likwidacja chorych zwierząt i ich tusz, dezynfekcja, sterylizacja. Są szczepionki, przechowuje się akta, istnieją dane o szkodliwości zdrowotnej
17	Bakterie (tlenowe pałeczki Gram - ujemne) Brucella abortu / pałeczka ronienia bydła Występowanie: bydło	3	Bezpośrednio (przez pozornie nie uszkodzoną skórę i błony śluzowe), powietrzno - kropelkowe, rzadziej pokarmowe (przez mleko)		Z (ZOO)- bruceloza: falista gorączka, przewlekłe stany zapalne różnych narządów	Ochrony osobiste, likwidacja chorych zwierząt, dezynfekcja, sterylizacja, badania serologiczna narażonych grup zawodowych, szczepienia ochronne zwierząt (w uzasadnionych przypadkach ludzi) bezpieczny obieg powietrza w rzeźniach, oświata zdrowotna, Są szczepionki, przechowuje się akta, istnieją dane o szkodliwości zdrowotnej
18	Bakterie (tlenowe pałeczki Gram - ujemne) Brucella melitenisis / pałeczka gorączki maltańskiej Występowanie: owce, kozy (kraje śródziemnomorskie, Azja, płd. Ameryka)	3	Bezpośrednio (przez pozornie nieuszkodzoną skórę i błony śluzowe), powietrzno - kropelkowe,)		Z (ZOO)- bruceloza (gorączka maltańska): falista gorączka, przewlekłe stany zapalne różnych narządów, często śmiertelna	Ochrony osobiste, nadzór weterynaryjny nad importem owiec i kóz oraz produktów z tych zwierząt, dezynfekcja, sterylizacja, oświata zdrowotna,, szczepienia ochronne, brak szczepionki, nie przechowuje się akt, istnieją dane o szkodliwości zdrowotne
19	Bakterie (tlenowe pałeczki Gram - ujemne) Brucella suis/ pałeczka ronienia świnWystępowanie: świnie, zające, renifery, świnki morskie	3	Bezpośrednio (przez pozornie nie uszkodzoną skórę i błony śluzowe), powietrzno - kropelkowe, rzadziej pokarmowe (przez mleko)		Z (ZOO)- bruceloza: falista gorączka, przewlekłe stany zapalne różnych narządów	Ochrony osobiste,, wybijanie chorych zwierząt, dezynfekcja, sterylizacja, oświata zdrowotna, bezpieczny obieg powietrza w rzeźniach, brak szczepionki, nie przechowuje się akt, istnieją dane o szkodliwości zdrowotne
20	Bakterie (tlenowe pałeczki Gram - ujemne) Burkholederia maleli (Pseudomonas maleli)/ pałeczki nosacizny Występowanie: konie, muły, osły	3	Bezpośrednio (przez pozornie nie uszkodzoną skórę i błony śluzowe), powietrzno - kropelkowe, powietrzno - pyłowe, pokarmowe (przez mleko)		Z (ZOO)- nosacizna: gorączka, wrzodziejące grudki lub guzki na skórze i błonach śluzowych	Ochrony osobiste, wybijanie chorych zwierząt, dezynfekcja, sterylizacja, redukcja zapylenia w zakładach przerabiających włosie końskie, edukacja zdrowotna, brak szczepionki, nie przechowuje się akt, istnieją dane o szkodliwości zdrowotne
21	Bakterie (tlenowe pałeczki Gram - ujemne) Burkholederia psudomallei (Pseudomonas psudomallei ) / pałeczka melioidozy (nosacizny rzekomej) Występowanie: gryzonie (szczury i inne), Azja płd. Wschodnia)	3			Z (ZOO)- melioidoza: ostre lub przewlekłe zapalenie węzłów chłonnych	Ochrony osobiste, dezynfekcja, sterylizacja, edukacja zdrowotna, deratyzacja, brak szczepionki, nie przechowuje się akt, istnieją dane o szkodliwości zdrowotne
22	Bakterie (warunkowo beztlenowe Gram - ujemne) Campylobacter fetuj / mątwik płodowy Występowanie: bydło, owce, inne zwierzęta	2	Pokarmowo - wodne, bezpośrednie		Z (ZOO)- zapalenie jelit, biegunka; powikłania: zapalenie opon, wsierdzia, płuc, stawów	Ochrony osobiste, dezynfekcja, sterylizacja, edukacja zdrowotna, gotowanie pokarmów, pasteryzacja mleka, przestrzeganie zasad higieny, brak szczepionki, nie przechowuje się akt, nie istnieją dane o szkodliwości zdrowotnej
23	Bakterie (warunkowo beztlenowe Gram - ujemne) Campylobacter jejuni Występowanie: zwierzęta domowe (bydło, owce, świnie, psy, indyki i inne), zwierzęta dzikie (gryzonie i inne)	2	Pokarmowo - wodne, bezpośrednie		Z (ZOO)- zapalenie jelit i żołądka; następstwem zakażenia może być neurologiczny syndrom Guillain - Barr	Ochrony osobiste, dezynfekcja, sterylizacja, edukacja zdrowotna, gotowanie pokarmów, pasteryzacja mleka, przestrzeganie zasad higieny, brak szczepionki, nie przechowuje się akt, istnieją dane o szkodliwości zdrowotne
24	Bakterie (warunkowo beztlenowe Gram - ujemne) Campylobacter spp.: C.coli, C.Lari Występowanie: bydło, owce, inne zwierzęta	2	Pokarmowo - wodne, bezpośrednie		Z (ZOO)- zapalenie jelit i żołądka	Ochrony osobiste, dezynfekcja, sterylizacja, edukacja zdrowotna, gotowanie pokarmów, pasteryzacja mleka, przestrzeganie zasad higieny, brak szczepionki, nie przechowuje się akt, nie istnieją dane o szkodliwości zdrowotnej
25	Bakterie (Maczugowce) Corynebacterium pseudotuberculosis / maczugowiec rzekomogruźliczy Występowanie: owce, rzadziej bydło, konie, kozy	2	Bezpośrednio (przyranne)		Z (ZOO)- zapalenie węzłów chłonnych, ropnie	Ochrony osobiste, dezynfekcja, edukacja zdrowotna, opatrywanie ran, brak szczepionki, nie przechowuje się akt, istnieją dane o szkodliwości zdrowotne
26	Bakterie (Maczugowce) Corynebacterium spp.: C etui/ maczugowiec koński, C. ulcerans, C. pyogenes / maczugowiec ropotwórczy, C. xerosis / maczugowiec skórny i inne Występowanie: zwierzęta (konie, bydło, drób i inne), ludzie	2	Bezpośrednio, powietrzno - pyłowe, powietrzno - kropelkowe		Z (ZOO)- anginy, czyraczyce, zapalenie ucha AL.- reakcje alergiczne układu oddechowego (C. xerosis)	Ochrony osobiste, dezynfekcja, edukacja zdrowotna, opatrywanie ran, redukcja zapylenia w zakładach drobiarskich, brak szczepionki, nie przechowuje się akt, istnieją dane o szkodliwości zdrowotne
27	Bakterie (riketsje) Caxiella burnetii / riketsja gorączki Q Występowanie: owce, bydło, gryzonie, torbacze, kleszcze	3	Bezpośrednie (dospojówkowe), powietrzno - pyłowe, ukłucie kleszczy, pokarmowe (przez mleko owcze)		Z (ZOO)- gorączka Q: w stadium ostrym najczęściej gorączka i zapalenie płuc, w stadium przewlekłym częste zapalenie wsierdzia, możliwe zakażenie innych narządów	Ochrony osobiste, szczepienia ochronne, redukcja zapylenia w środowisku pracy, zwalczanie kleszczy, repelenty, ścisły nadzór weterynaryjny nad importem owiec, skór i wełny, istnieje szczepionka, nie przechowuje się akt, istnieją dane o szkodliwości zdrowotne
28	Bakterie (promieniowce) Dermatophilus congonensis Występowanie: zwierzęta kopytne (bydło, owce, konie), zwłaszcza w strefie tropikalnej i subtropikalnej	0	Bezpośrednie (kontakt skóry z chorym zwierzęciem)		Z (ZOO)- streptotrychoza: krostowate, czyrakowate lub złuszczające się zapalenie skóryzazwyczaj na dłoniach i przedramionach	Ochrony osobiste, oświata zdrowotna, Nie istnieje szczepionka, nie przechowuje się akt, istnieją dane o szkodliwości zdrowotne
29	Bakterie Pałeczki Gram - dodatnie) Erysipelothrix rhusiopathiae / głoskowiec różycy Występowanie: świnie, owce bydło, gryzonie, drób (indyki, kury, kaczki), dzikie ptaki (przepiórki), ryby, skorupiaki, inne zwierzęta, mięso świń, skóra, ścieki, woda, nawóz, gleba	2	Bezpośrednio (przyranne), rzadko pokarmowe		Z (ZOO)- różyca, najczęściej postać skórna, rzadziej powikłania w postaci zapalenia wsierdzia i stawów	Ochrony osobiste, bezzwłoczne opatrywanie ran, dezynfekcja chlewni, odkażanie skór w garbarniach i fabrykach obuwia. Nie istnieje szczepionka, nie przechowuje się akt, istnieją dane o szkodliwości zdrowotne
30	Bakterie (tlenowe pałeczki Gram - ujemne) Francisella tularensisi (typ A) / pałeczka tularemii (typ A) Występowanie: Zające, drobne gryzonie (karczowniki i ziemnowodne, polniki myszy polne), owce, kleszcze, woda, gleba, pył - główne półkula wschodnia	3	Bezpośrednie (przez pozornie nienaruszoną skórę i błony śluzowe), powietrzno - pyłowe, powietrzno - kropelkowe, ukłucia kleszczy pokarmowe		Z (ZOO)- tularemia, która może przebiegac pod postacią: gruczołowo - wrzodziejącą (najczęściej), oczno - gruczołowa, migdałkowo - gruczołową, gruczołową, durową i płucną	Ochrony osobiste, szczepienia ochronne żywą szczepionką, zwalczanie gryzoni i kleszczy, repelenty, dezynfekcja, oświata zdrowotna. Istnieje szczepionka, nie przechowuje się akt, istnieją dane o szkodliwości zdrowotne
31	Bakterie (tlenowe pałeczki Gram - ujemne) Francisella tularensisi (typ B)/ pałeczka tularemii (typ B) Występowanie: Dziki króliki, gryzonie (wiewiórki i inne), owce, ślepaki (Chrysops spp.), kleszcze woda, gleba, pył - głównie półkila achodnia	2	ezpośrednie (przez pozornie nienaruszoną skórę i błony śluzowe), powietrzno - pyłowe, powietrzno - kropelkowe, ukłucie ślepaków i kleszczy, pokarmowe		Z (ZOO)- tularemia, która może przebiegac pod postacią: gruczołowo - wrzodziejącą (najczęściej), oczno - gruczołowa, migdałkowo - gruczołową, gruczołową, durową i płucną	Ochrony osobiste, szczepienia ochronne żywą szczepionką, zwalczanie gryzoni i kleszczy, repelenty, dezynfekcja, oświata zdrowotna. istnieje szczepionka, nie przechowuje się akt, istnieją dane o szkodliwości zdrowotne
32	Bakterie (krętki) Leptospira interrogans (wszystkie serotypy) leptospiraWystępowanie: gryzonie, świnie, psy, bydło, ryby, gleba, woda, ścieki	2	Bezpośrednio (przez skórę i błony śluzowe), rzadziej pokarmowe		Z (ZOO)- leptospirozy (gorączka błotna, choroba Weila i inne)	Ochrony osobiste, szczepienia ochronne ludzi i zwierząt, zwalczanie gryzoni, osuszanie terenów podmokłych, ochrona wód przed zanieczyszczeniem, dezynfekcja, oświata zdrowotna, Istnieje szczepionka, nie przechowuje się akt, istnieją dane o szkodliwości zdrowotne
33	Bakterie (pałeczki Gram - dodatnie) Listeria monoctyogenes/ pałeczka listeriozy Występowanie: różne zwierzęta (owce, bydło, świnie, gryzonie, ptaki), kiszonki, gleba, woda, ścieki, nawóz, produkty spożywcze	2	Bezpośrednio, powietrzno - pyłowe, pokarmowe		Z(ZOO) - listerioza, mogąca przebiegać pod postacią zapalenia opon i mózgu, anginy z posocznicą, zapalenia skóry, spojówek i węzłów oraz przewlekłego zapalenia narządu rodnego	Ochrony osobiste, zwalczanie gryzoni, usuwanie zepsutych kiszonek, sterylizacja, ochrona pracownic w ciąży od możliwego kontaktu z zarazkiem. Nie istnieje szczepionka, nie przechowuje się akt, istnieją dane o szkodliwości zdrowotne
34	Bakterie (pałeczki Gram dodatnie) Listeria ivanoviiWystępowanie: różne zwierzęta (owce, bydło, świnie, gryzonie, ptaki), kiszonki, gleba, woda, ścieki, nawóz,	2	Bezpośrednio, powietrzno - pyłowe, pokarmowe		Z(ZOO)- zakażenia oportunistyczne	Ochrony osobiste, zwalczanie gryzoni, usuwanie zepsutych kiszonek, sterylizacja, Nie istnieje szczepionka, nie przechowuje się akt, nie istnieją dane o szkodliwości zdrowotne
35	Bakterie (prątki) Mycobacterium bovis / prątek gruźlicy bydlęcej Występowanie: zwierzęta domowe (bydło, świnie, psy, koty)) i dzikie (borsuki, oposy)	3	powietrzno - kropelkowe, pokarmowe (mleko), kontakt bezpośredni		Z(ZOO)- gruźlica płucna i pozapłucna (kostnostawowa, węzłów chłonnych, skóry i opon mózgowo - rdzeniowych)	Szczepienia BCG, ochrony osobiste, sprawna wentylacja i filtracja pomieszczeń zabiegowych i laboratoryjnych, sterylizacja, dezynfekcja, okresowe badania lekarskie narażonego personelu, wybijanie zakażonego bydła, zachowanie higieny w oborach, pasteryzacja mleka. Istnieje szczepionka, nie przechowuje się akt, istnieją dane o szkodliwości zdrowotne
36	Bakterie warunkowo beztlenowe pałeczki Gram- ujemne) Salmonella choleraesuis var. arizonae Występowanie: woda, ścieki, gleba, produkty rośline i zwierzęce, zwierzęta	2	Pokarmowo - wodne, rzadko powietrzno - kropelkowe		Z(ZOO)- salmoneloza (zapalenie żołądka i jelit, zatrucia pokarmowe)	Ochrony osobiste, dezynfekcja, sterylizacja, asenizacja ścieków przeznaczonych dla rolnictwa, instalacja osłon zabezpieczających w oczyszczalniach ścieków, przestrzeganie zasad czystości i higieny w miejscu pracy, kontrola produktów żywnościowych, oświata zdrowotna. Nie istnieje szczepionka, nie przechowuje się akt, nie istnieją dane o szkodliwości zdrowotne
37	Bakterie (warunkowo beztlenowe pałeczki Gram - ujemne) Salmonella choleraesuis var. enteritidis Występowanie: woda, gleba, ścieki, produkty roślinne i zwierzęce, zwierzęta	2	Pokarmowo - wodne, rzadko powietrzno - kropelkowe		Z(ZOO)- salmoneloza (zapalenie żołądka i jelit, zatrucia pokarmowe)	Ochrony osobiste, dezynfekcja, sterylizacja, asenizacja ścieków przeznaczonych dla rolnictwa, instalacja osłon zabezpieczających w oczyszczalniach ścieków, przestrzeganie zasad czystości i higieny w miejscu pracy, kontrola produktów żywnościowych, oświata zdrowotna. Nie istnieje szczepionka, nie przechowuje się akt, nie istnieją dane o szkodliwości zdrowotne
38	Bakterie (warunkowo beztlenowe pałeczki Gram - ujemne) Salmonella choleraesuis var. Typhimurium / pałeczka duru mysiego Występowanie: woda, ścieki produkty roślinne i zwierzęce, zwierzęta	2	Pokarmowo - wodne, rzadko powietrzno - kropelkowe		Z(ZOO)- salmoneloza (zapalenie żołądka i jelit, zatrucia pokarmowe)	Ochrony osobiste, dezynfekcja, sterylizacja, asenizacja ścieków przeznaczonych dla rolnictwa, instalacja osłon zabezpieczających w oczyszczalniach ścieków, przestrzeganie zasad czystości i higieny w miejscu pracy, kontrola produktów żywnościowych, oświata zdrowotna. Istnieje szczepionka, nie przechowuje się akt, nie istnieją dane o szkodliwości zdrowotne
39	Bakterie (warunkowo beztlenowe pałeczki Gram - ujemne) Salmonella choleraesuis var.paratyphi A, B i C/ pałeczka duru rzekomego Występowanie: woda, gleba, ścieki, produkty roślinne i zwierzęce, zwierzęta	2	Pokarmowo - wodne, rzadko powietrzno - kropelkowe		Z- dur rzekomy (para dur) typu A, B i C	Ochrony osobiste, dezynfekcja, sterylizacja, asenizacja ścieków przeznaczonych dla rolnictwa, instalacja osłon zabezpieczających w oczyszczalniach ścieków, przestrzeganie zasad czystości i higieny w miejscu pracy, kontrola produktów żywnościowych, oświata zdrowotna. Istnieje szczepionka, nie przechowuje się akt, istnieją dane o szkodliwości zdrowotne
40	Bakterie (warunkowo beztlenowe pałeczki Gram - ujemne) Salmonella choleraesuis var.typhi / pałeczka duru brzusznegoWystępowanie: woda, gleba, ścieki, produkty roślinne i zwierzęce, ludzie	3	Pokarmowo - wodne, rzadko powietrzno - kropelkowe		Z- dur brzuszny	Ochrony osobiste, dezynfekcja, sterylizacja, asenizacja ścieków przeznaczonych dla rolnictwa, instalacja osłon zabezpieczających w oczyszczalniach ścieków, przestrzeganie zasad czystości i higieny w miejscu pracy, kontrola produktów żywnościowych, oświata zdrowotna. Istnieje szczepionka, nie przechowuje się akt, istnieją dane o szkodliwości zdrowotne
41	Bakterie (warunkowo beztlenowe pałeczki Gram - ujemne) Salmonella choleraesuis : inne odmiany (serotypy) Występowanie: woda, gleba, ścieki, produkty roślinne i zwierzęce, zwierzęta	2	Pokarmowo - wodne, rzadko powietrzno - kropelkowe		Z(ZOO)- salmoneloza (zapalenie żołądka i jelit, zatrucia pokarmowe)	Ochrony osobiste, dezynfekcja, sterylizacja, asenizacja ścieków przeznaczonych dla rolnictwa, instalacja osłon zabezpieczających w oczyszczalniach ścieków, przestrzeganie zasad czystości i higieny w miejscu pracy, kontrola produktów żywnościowych, oświata zdrowotna. Nie istnieje szczepionka, nie przechowuje się akt, nie istnieją dane o szkodliwości zdrowotne
42	Bakterie (krętki) Serpulina spp. Występowanie: świnie, inne zwierzęta (przewód pokarmowy)	2	Pokarmowo - wodne, rzadko powietrzno - kropelkowe		Z(ZOO) - zakażenia przewodu pokarmowego	Ochrony osobiste, dezynfekcja, sterylizacja. Nie istnieje szczepionka, nie przechowuje się akt, nie istnieją dane o szkodliwości zdrowotne
43	Bakterie(gram dodatnie ziarniaki) Staphylococcus aureus / gronkowiec złocisty Występowanie: powłoki ludzi i zwierząt, pył, powietrze, woda ścieki, żywność	2	Powietrzno - pyłowe, powietrzno - kropelkowe, bezpośrednie (m. In. Przez instrumenty medyczne - zakażenia szpitalne), pokarmowe		Z- zakażenia ropne, stany zapalne dróg oddechowych i innych narządów, zatrucia pokarmowe, posocznica; AL.- alergia skórna	Ochrony osobiste, dezynfekcja, sterylizacja. Indywidualne autoszczepionki, przestrzeganie zasad czystości i higieny w miejscu pracy, kontrola produktów żywnościowych, oświata zdrowotna, opatrywanie ran, redukcja zapylenia w pomieszczeniach hodowlanych i przetwórstwa zwierzęcego, stosowanie utleniających mydeł zapobiegających alkalizacji skóry Nie istnieje szczepionka, nie przechowuje się akt, istnieją dane o szkodliwości zdrowotne
44	Bakterie(gram dodatnie ziarniaki) Streptococcus agalactiae / paciorkowiec bezmleczności Występowanie: ludzie, bydło	2	Powietrzno - kropelkowe, bezpośrednie		Z(ZOO) - zapalenie dróg moczowych, skóry, wsierdzia, opon	Ochrony osobiste, dezynfekcja, sterylizacja., przestrzeganie zasad czystości i higieny w miejscu pracy, opatrywanie ran, oświata zdrowotna. Nie istnieje szczepionka, nie przechowuje się akt, nie istnieją dane o szkodliwości zdrowotne
45	Bakterie(gram dodatnie ziarniaki) Streptococcus suis / paciorkowiec świńskiWystępowanie: świnie	2	Powietrzno - kropelkowe, bezpośrednie		Z(ZOO)- zapalenie opon, stawów, płuc, wsierdzia, głuchota	Ochrony osobiste, dezynfekcja, sterylizacja., przestrzeganie zasad czystości i higieny w miejscu pracy, opatrywanie ran, oświata zdrowotna. Nie istnieje szczepionka, nie przechowuje się akt, istnieją dane o szkodliwości zdrowotne
46	Bakterie(gram dodatnie ziarniaki) Streptococcus spp.(S. bovis, S.equi, S, mutans, S. salivarius i inne)Występowanie: zwierzęta i ludzie	2	Powietrzno - kropelkowe, bezpośrednie		Z- zapalenie płuc, wsierdzia, jamy ustnej, dróg moczowych i innych narządów, próchnica zębów	Ochrony osobiste, dezynfekcja, sterylizacja., przestrzeganie zasad czystości i higieny w miejscu pracy, opatrywanie ran, oświata zdrowotna. Nie istnieje szczepionka, nie przechowuje się akt, nie istnieją dane o szkodliwości zdrowotne
47	Bakterie (warunkowo beztlenowe pałeczki Gram - ujemne) Yersinia enterocolitica Występowanie: woda, gleba, liczne zwierzęta kręgowe i bezkręgowe (m.in. bydło, świnie, jelenie, ptaki)	2	Pokarmowo - wodne bezpośrednie (przez uszkodzoną skórę)		Z(ZOO)- jersinioza: zapalenie żołądka i jelit, zatrucia pokarmowe, ropienie, inne zakażenia pozajelitowe	Przestrzeganie zasad czystości i higieny, dezynfekcja, sterylizacja, gotowanie wody i pokarmów, pasteryzacja mleka, opatrywanie ran, ochrony osobiste, Nie istnieje szczepionka, nie przechowuje się akt, istnieją dane o szkodliwości zdrowotne
48	Bakterie (warunkowo beztlenowe pałeczki Gram - ujemne) Yersinia spp. Występowanie: woda, gleba, liczne zwierzęta kręgowe i bezkręgowe (m.in. bydło, świnie, jelenie, ptaki)	2	Pokarmowo - wodne bezpośrednie (przez uszkodzoną skórę)		Z(ZOO)- jersinioza: zapalenie żołądka i jelit, zatrucia pokarmowe, ropienie, inne zakażenia pozajelitowe	Przestrzeganie zasad czystości i higieny, sterylizacja, dezynfekcja i gotowanie wody i pokarmów, pasteryzacja mleka, opatrywanie ran, ochrony osobiste, Nie istnieje szczepionka, nie przechowuje się akt, istnieją dane o szkodliwości zdrowotne
Kategoria czynnika : Grzyby
49	Grzyby niedoskonałe (Mikotoksyny: drobnocząsteczkowe związki cykliczne (aflatoksyny, ochratoksyny, trichoteceny i inne), wytwarzane przez wiele gatunków grzybów pleśniowych, zwłaszcza z rodzajów Aspergillus, Pencillium i Fusarium Występowanie: substraty roślin i zwierzęce (głównie orzeszki ziemne, kukurydza), pomieszczenia przemysłowe i laboratoryjne, pył	0	Bezpośrednie, powietrzno - pyłowe, powietrzno - kropelkowe		T- mikotoksykozy, zatrucie organów wewnętrznych (głownie wątroby, płuc nerek), RAK- działanie rakotwórcze	Ochrony osobiste, redukcja zapylenia, odgrzybianie pomieszczeń produkcyjnych, dezynfekcja. Nie istnieje szczepionka, nie przechowuje się akt, istnieją dane o szkodliwości zdrowotne
Kategoria czynnika : Pasożyty
50	Pasożyty( robaki, nicienie)Ascaris suum / glista świńska Występowanie: świnie, gleba	2	Pokarmowe	Z- zapalenie płuc, wątroby (spowodowane przez larwy wędrujące) AL.- reakcje alergiczne		Przestrzeganie zasad higieny (mycie i gotowanie produktów żywnościowych), dezynfekcja, oświata zdrowotna, Nie istnieje szczepionka, nie przechowuje się akt, istnieją dane o szkodliwości zdrowotne
51	Pasożyty( robaki, przywry) Fasciola hepatica / motylica wątrobowa Występowanie: owce, bydło, inne przeżuwacze, ślimaki, rośliny wodne	2	Pokarmowe (spożycie wodnych roślin z metacerkariami)	Z- zapalenie wątroby		Oświata zdrowotna, nie spożywanie roślin wodnych, dezynfekcja ochrony osobiste. Nie istnieje szczepionka, nie przechowuje się akt, nie istnieją dane o szkodliwości zdrowotne
52	Pasożyty( robaki, przywry) Fasciola buski Występowanie: świnie, ślimaki, rośliny wodne (głównie Azja)	2	Pokarmowe (spożycie wodnych roślin z metacerkariami)	Z- zapalenie jelita cienkiego		Oświata zdrowotna, nie spożywanie roślin wodnych, dezynfekcja ochrony osobiste. Nie istnieje szczepionka, nie przechowuje się akt, nie istnieją dane o szkodliwości zdrowotne
53	Pasożyty (pierwotniaki zarodnikowe) Sarcocystis suihominis (Isospora hominis) Występowanie: liczne zwierzęta domowe (bydło, świnie, owce, konie, psy, koty) i dzikie	2	Pokarmowe (najczęściej przez spożycie nie dogotowanego mięsa)	Z(ZOO) - zapalenie mięśni, uszkodzenie mięśnia serca, obrzęki podskórne		Gotowanie mięsa, przestrzeganie zasad higieny, dezynfekcja, oświata zdrowotna. Nie istnieje szczepionka, nie przechowuje się akt, nie istnieją dane o szkodliwości zdrowotne
54	Pasożaty (robaki, tasiemce) Taenia saginata / tasiemiec nieuzbrojony Występowanie: bydło, ludzie	2	Pokarmowe (przez spożycie nie dogotowanego mięsa wołowego)	Z(ZOO) - tasiemczyca jelita cienkiego		Gotowanie mięsa wołowego przed spożyciem, kontrola weterynaryjna mięsa, Nie istnieje szczepionka, nie przechowuje się akt, nie istnieją dane o szkodliwości zdrowotne
55	Pasożaty (robaki, tasiemce) Taenia solium / tasiemiec uzbrojony Występowanie: świnie, ludzie	3	Pokarmowe (przez spożycie nie dogotowanego mięsa wieprzowego lub pokarmu zanieczyszczonego kałem ludzkim)	Z(ZOO) - tasiemczyca jelita cienkiego; wągrzyca (cysticerkoza): zarażenie larwami tasiemca (cysticerus cellulosae) mózgu, opon mózgowo- redzeniowych, oka, mięśni, tkanki, podskórnej		Gotowanie mięsa przed spożyciem, kontrola weterynaryjna mięsa, asenizacja odchodów ludzkich, dezynfekcja, oświata zdrowotna Nie istnieje szczepionka, nie przechowuje się akt, nie istnieją dane o szkodliwości zdrowotne
56	Pasożyty (pierwotniaki, zarodnikowce) Toxaplasma gonidii / toksoplazmoza Występowanie: liczne gatunki zwierząt domowych (koty, psy, owce, świnie, bydło i inne) i dzikich (gryzonie i inne), ludzie	2	Pokarmowe (przez spożycie nie dogotowanego mięsa lub pokarmu zanieczyszczonego kałem kota zawierającym oocysty pasożyta) bezpośrednieprzezłożyskowe	Z(ZOO)- toksoplazmoza wrodzona: śmierć płodu lub znaczne wady rozwojowe ośrodkowego układu nerwowego i narządu wzroku; toksoplazmoza nabyta: zapalenie węzłów chłonnych, zapalenie naczyniówki i siatkówki oka, zapalenie mózgu przy obniżonej odporności		Gotowanie mięsa przed spożyciem, kontrola weterynaryjna mięsa, asenizacja odchodów kocich dezynfekcja, oświata zdrowotna Nie istnieje szczepionka, nie przechowuje się akt, istnieją dane o szkodliwości zdrowotne, ochrony osobiste, dezynfekcja i sterylizacja w laboratoriach, ochrona pracownic w ciąży przed możliwym kontaktem z zarazkiem, oświata zdrowotna
57	Pasożyty (robaki, nicienice) Trichinella spirali / Włosień kręty Występowanie: świnie, szczury, ludzie	2	Pokarmowe (przez spożycie nie dogotowanego mięsa	Z(ZOO)- włośnica: bóle mięśni, gorączka, obrzęk		Gotowanie mięsa przed spożyciem, kontrola weterynaryjna mięsa, oświata zdrowotna Nie istnieje szczepionka, nie przechowuje się akt, nie istnieją dane o szkodliwości zdrowotne
Kategoria czynnika : Rośliny
Kategoria czynnika : Zwierzęta

1

---