Sunday, July 31st, 2011
Trauma przychodzi we wszystkich postaciach i wymiarach, tak samo jak reakcja ludzi na nią. EFT można z powodzeniem stosować do wszystkich jej rodzajów, ale jest jedna dziedzina, gdzie dobrze byłoby pracować z wykwalifikowanym trenerem EFT, przynajmniej na początku. Największym problemem przy pracy z traumą jest kwestia bezpieczeństwa twojego oraz klienta. Jest to sprawą nadrzędną, gdyż za wszelką cenę powinno się unikać ponownego przeżycia traumy oraz jej odreagowania.
Trauma w bardzo dużym stopniu wpływa na nasze schematy poznawcze. Podważa ona zarówno naszą wiarę w siebie, jak i naszą egzystencję, a także wpływa na nasze poczucie rzeczywistości takie jakie znamy. Wynikłe z tego przekonania mogą w poważnym stopniu zakłócić nasze codzienne funkcjonowanie, zazwyczaj bez zdawania sobie z tego sprawy.
Skuteczność EFT przy pracy z traumą jest bardzo duża. Podczas gdy EFT może przynieść natychmiastową ulgę od traumatycznych wspomnień, może być również łagodnym narzędziem przy odsłanianiu wielu warstw i aspektów, które mogłyby być powiązane z traumą, pracując z nimi systematycznie i efektywnie aż do momentu, gdy ładunek emocjonalny zaniknie.
W artykule tym przyjrzę się różnym przejawom traumy oraz opcjom pracy z nią stosując technikę EFT.
Troska terapeutów o samych siebie
Zanim zaczniemy pracę z traumą istotne jest przyjrzenie się sobie jako terapeucie i naszym własnym reakcjom na traumę w jej wielu postaciach.
Pierwszym krokiem jaki należy uczynić jest praca nad każdą nierozwiązaną traumą do jakiej wciąż istnieje możliwość że jesteśmy przywiązani tak, aby doświadczenia klientów nie wywołały reakcji emocjonalnych w nas samych. Konieczne jest podkreślenie różnicy pomiędzy odczuwaniem empatii, a „kolizją” z klientem. Podczas gdy bardzo ważne jest, aby odczuwać empatię do klientów, nie jest dla nich dobrze, gdy my sami wychodzimy z własnymi problemami i przeszkadzamy im w prowadzonym procesie. Jak często mawia Gary, „pozwól, aby działo się to poprzez ciebie, ale nie przez ciebie”. Musimy stać się wyraźnym kanałem, aby w pełni służyć naszym klientom i uzyskać najlepsze rezultaty.
Przetestuj swoje „wyzwalacze” traumy poprzez wyobrażanie sobie różnych możliwych scenariuszy i/lub przeszłych zdarzeń oraz zauważ co, jeśli cokolwiek, ciągle wywołuje w tobie reakcję emocjonalną… Zastosuj do tego EFT.
Zdaj sobie również sprawę z tego, że jesteś tylko człowiekiem i twoje własne problemy mogą wkraść się niezauważalnie i cię zaskoczyć. Jest prawdopodobne, że usłyszysz jakieś przerażające historie. Jeśli zdarzy się to podczas sesji z klientem, wyobraź sobie, że wystawiasz je poza pokój lub wkładasz do pudełka, pamiętając o tym, aby powrócić do nich przy najbliższej okazji i samemu je przepracować. Poza tym, jeżeli opukujesz się razem z klientem, możesz oczyścić swoją reakcję podczas przeprowadzanej sesji.
Regularne stosowanie EFT na sobie jest ważniejsze przy pracy z traumą, niż w przypadku innych dziedzin. Praca z traumą jest zazwyczaj bardzo wyczerpująca dla terapeutów. EFT daje nam możliwość zmiany tego i nawet powoduje, że stajemy się silniejsi. Przeżyj to, o czym mówisz!
Zasadniczo traumę można podzielić na cztery kategorie:
1) Przedłużające się traumatyczne doświadczenia z przeszłości
Systematyczne wykorzystywanie w dłuższym okresie czasu, które obecnie nie ma już miejsca, np. wykorzystywanie seksualne w dzieciństwie, zastraszanie (bullying) (np. w szkole lub pracy), doświadczenia wojenne, itp.
2) Trwająca trauma
Systematyczne poniżanie trwające do dnia dzisiejszego, gdy klient jest ciągle poddawany traumie, np. przemoc domowa i gwałt w małżeństwie, znęcanie się psychiczne, zastraszanie w pracy, itp.
3) Trauma jednorazowa
Gwałt, atak terrorystyczny, wypadek, napaść, itp.
4) Trauma niebezpośrednia
Trauma nie jest fizycznie doświadczana przez klienta, ale doświadcza on jej w sposób wtórny poprzez media, przyjaciół, kolegów, opowiedziane historie, itp.
Prezentowanie się klientów
Niektórzy klienci mają potrzebę, aby natychmiast opowiedzieć swoją historię. Kiedy to robią, ich system energetyczny staje się bardzo zakłócony i niezbędne będzie ich ciągłe opukiwanie. Aby to robić i uzyskać ich akceptację, przy pierwszym kontakcie z klientem bardzo ważne jest przedstawienie siebie i swojej pracy oraz objaśnienie na czym polega stosowana metoda. Zalecam opukiwanie swoich klientów, gdy jest to tylko możliwe, z dwóch głównych względów:
1) Poprzez fizyczne połączenie dwóch systemów energetycznych można uzyskać zdwojony efekt.
2) Pozwoli to klientowi na skupienie się na swoich sprawach, bez martwienia się, czy “dobrze się opukuję”. Podczas gdy może to być przydatnym sposobem odnajdywania podstawowych przekonań klientów, na przykład takich jak jestem niedostatecznie dobry/a, nie uważałam jednak, aby było to początkowo pomocne w kontekście traumy, lecz raczej służy jako kolejne drzwi, do których należałoby powrócić, gdy klient znajdzie się w bardziej komfortowym miejscu.
Inni klienci przedstawiają swoje fizyczne dolegliwości, takie jak bezsenność, migrena czy nawet nowotwór, bez łączenia ich z żadnym wcześniejszym traumatycznym przeżyciem. Jednak, gdy wydarzy się coś, co podważa nasze przekonania dotyczące świata i naszego osobistego bezpieczeństwa, może to spowodować reakcję zarówno fizjologiczną jak i emocjonalną. W tych przypadkach zawsze zacznij od miejsca, w którym znajduje się klient, wykorzystując swoje zdolności detektywistyczne tak, aby poprzez przemyślane stawianie pytań w delikatny sposób odkryć każde specyficzne wydarzenie, które mogłoby się przyczynić do obecnego stanu klienta.
Jeszcze inna grupa klientów całkowicie odgranicza siebie od traumatycznego wydarzenia/wydarzeń, i nie są oni w stanie odczuwać jakichkolwiek emocji, a jedynie często mają ogólne poczucie depresji lub niepokoju. W tych przypadkach również należy użyć wszystkich swoich detektywistycznych umiejętności, aby odkryć podstawowe specyficzne przyczyny emocjonalne traumy oraz związane z nią wydarzenia. Przydatne mogą okazać się następujące ustawienia:
Chociaż mam te wszystkie problemy, akceptuję siebie głęboko i całkowicie.
Chociaż życie jest przygnębiające, akceptuję siebie głęboko i całkowicie.
Chociaż sprawy mogą potoczyć się tylko coraz gorzej, w pełni i głęboko akceptuję siebie.
Chociaż czuję się podle i nie jestem pewna dlaczego, akceptuję siebie głęboko i całkowicie.
Pytanie Garego: “Jeżeli mógłbyś ponownie przeżyć swoje życie, z jakiej osoby lub z jakiego wydarzenia byś zrezygnował?” jest doskonałym sposobem na dotarcie do specyficznego problemu źródłowego.
Jeszcze inną grupę klientów stanowią ci, którzy zdają sobie sprawę z traumy jaką przeżyli, ale odczuwają niepokój nawet na samą myśl o niej, a tym bardziej w momencie, kiedy o tym mówią. W tym przypadku pierwszą rzeczą, jaką należy uczynić, to zacząć od miejsca, w którym się w danej chwili znajdują i pracować z ich bieżącymi obawami. Niektóre z następujących ustawień mogą okazać się tutaj pomocne:
Chociaż nie chcę tam znowu powracać, głęboko i całkowicie akceptuję siebie.
Chociaż odczuwam niepokój nawet myśląc o tym wydarzeniu, akceptuję siebie głęboko i całkowicie.
Chociaż boję się ponownego przyjrzenia się tej sytuacji, akceptuję siebie głęboko i całkowicie.
Zespół stresu pourazowego (PTSD)
Zaburzenia post traumatyczne mogą być spowodowane pojedynczym wydarzeniem lub przedłużającym się wystawieniem na działanie traumatycznych doświadczeń, takich jak wojna (zobacz DVD Garego, Kurs EFT, Część 1, Video3, „6 Days at the VA”). Osoby cierpiące na PTSD przechowują w swojej pamięci wspomnienia przeszłych zdarzeń tak, jakby miały one miejsce w chwili obecnej, i odgrywają je poprzez swoje wspomnienia, nadmierną czujność, koszmary senne, nerwowość oraz inne symptomy fizjologiczne. Mogą oni również wykluczyć siebie z normalnego życia, ponieważ świat wydaje się im niebezpieczny, co skutkuje ich oddzieleniem i wycofaniem z zaangażowania zarówno fizycznego jak i emocjonalnego.
Metody pracy z traumą
1. Trauma bez łez
2. Technika filmowa
3. Opowiadanie historii
4. Technika tsunami
5. Technika wyobrażania
Trauma bez łez
Jest to bardzo łagodny sposób stosowania podwójnego oddzielenia tak, aby uchronić klienta przed odreagowaniem emocjonalnym. Technika ta jest zazwyczaj najlepszym punktem wyjściowym przy pracy z określonymi wydarzeniami traumatycznymi.
· Zidentyfikuj określone wydarzenie traumatyczne z przeszłości. Przykładowo, może to być „moment, gdy ojciec uderzył cię pięścią kiedy miałaś 12 lat.” Natomiast wyrażenie: „ojciec wykorzystał mnie” wydaje się być zbyt ogólna, ponieważ jest możliwe, że wykorzystywanie mogło mieć miejsce wiele razy.
· Poproś, aby klienci sporządzili mini film i wyświetlili go sobie w oddaleniu na ścianie.
· Nadaj mu tytuł.
· Poproś klientów, aby spróbowali zgadnąć, jaki poziom osiągnęłaby ich intensywność emocjonalna (w skali od 0 do 10), gdyby musieli w sposób sugestywny obejrzeć ten film. Poinstruuj ich, aby w rzeczywistości nie oglądali tego filmu (chociaż niektórzy zamkną oczy i zrobią to mimo wszystko). To zgadywanie jest zadziwiająco przydatną estymacją i służy ono do zminimalizowania bólu emocjonalnego.
· Poproś klienta, aby przedstawił frazę używając do procesu EFT tytułu filmu, jak na przykład: „ta emocja związana z uderzeniem pięścią przez ojca”, a następnie przystąp do rundy opukiwania.
· Po tej rundzie opukiwania poproś, aby klient spróbował ponownie zgadnąć i podał nową liczbę.
· Przeprowadź więcej rund EFT. Z mojego doświadczenia wynika, że przeprowadzenie 3 lub 4 rund doprowadzi niemal każdego do obniżenia poziomu zgadywania od 0 do 3.
· Kiedy emocje klienta zostaną sprowadzone do akceptowalnie niskiego poziomu, wówczas przeprowadź jeszcze jedną rundę opukiwania i po tej rundzie zapytaj go, jak by się czuł oglądając ten film. Zauważ, że jest to pierwszy raz kiedy o to poprosiłeś. Wszystkie pozostałe razy były relatywnie bezbolesnymi zgadywankami.
· Jeżeli jest wszystko w porządku, poproś klientów, aby obejrzeli film, instruując ich przy tym, żeby zatrzymywali się przy każdym fragmencie, który w dalszym ciągu powoduje u nich uczucie złości i zaczęli opukiwać to zdarzenie.
· Kontynuuj tą procedurę aż do momentu, gdy będą oni w stanie obejrzeć cały swój film bez reakcji emocjonalnych. Często w takich przypadkach klienci mówią coś w rodzaju: „Jest to tak jak gdyby oglądanie kogoś innego” lub „ Już więcej nie widzę tego tak wyraźnie”.
W skrócie:
· Zlokalizuj specyficzną traumę
· Sfilmuj ją i umieść na ścianie z dala od ciebie
· Jaki jest tytuł tego filmu?
· Nie oglądaj go, naciągnij na niego kurtynę
· Oszacuj od 0 do 10 intensywność emocjonalną gdybyś miała obejrzeć ten film (zgadywanie)
· Dla procesu EFT utwórz frazę przypominania używając tytułu tego filmu
· Przeprowadź rundę EFT stosując tą frazę
· Ponownie zgadnij intensywność
· Wykonaj więcej rund EFT aż do momentu, gdy zgadywana intensywność jest niska
· Obejrzyj film, zatrzymując się przy każdym fragmencie, który ciągle wywołuje reakcję emocjonalną
· Wykonaj więcej rund EFT, jeżeli jest to konieczne
Technika filmu
Obowiązuje tu ta sama zasada, jak w przypadku „traumy bez rozpamiętywania”, jedynie z tą różnicą, że nie ma tu podwójnego oddzielenia. Jeżeli trauma nie jest postrzegana jako zbyt intensywna, wówczas będzie to również stanowiło bezpieczny punkt startowy.
· Stwórz mini film na temat specyficznego wydarzenia.
· Jak bardzo intensywne są twoje uczucia przy oglądaniu tego filmu? (stosując skalę SUDS od 0 do 10)
· W przypadku wysokiego stopnia intensywności powróć do metody „traumy bez rozpamiętywania” przedstawionej powyżej.
· Jeżeli wszystko jest w porządku, wyświetl film, zatrzymując się przy każdym punkcie, gdzie występuje intensywność emocjonalna i zacznij opukiwanie.
· Kontynuuj aż do momentu, gdy cały film nie wywołuje w tobie żadnych intensywnych emocji
Opowiadanie historii
Opowiadanie historii jest doskonałym sposobem testowania twoich rezultatów i wyczyszczenia wszystkich pozostałych, nie wykrytych dotąd aspektów. Najlepiej zastosuj tą metodę wtedy gdy czujesz, że intensywność emocji zmalała do akceptowalnego poziomu lub też, gdy emocje zostały całkowicie wyciszone. Jednak czasami będziesz musiała tą technikę zastosować natychmiast, jak pokazano powyżej.
· Poproś klienta, aby opowiedział swoją wersję wydarzeń/wspomnień wywołujących u niego reakcje emocjonalne.
· Jak tylko wykryjesz jakiekolwiek zakłócenie emocjonalne, zatrzymaj się i opukuj ostatnie stwierdzenie, które klient powiedział.
· Przetestuj prosząc go, aby ponownie opowiedział ten fragment wydarzenia. Powinien on być w stanie płynnie przejść poprzedni punkt emocjonalny. Jeżeli nie, oznacza to, że istnieją dodatkowe aspekty, którymi należałoby się zająć.
· Kiedy klient jest spokojny przy pierwszym punkcie, poproś, aby kontynuował opowiadanie wydarzenia. Zatrzymaj się i opukuj przy każdym punkcie zakłócenia emocjonalnego.
· Przetestuj klienta prosząc go o opowiedzenie całej wersji wydarzeń od początku do końca. Twoja praca jest ukończona gdy klient może to zrobić i pozostanie przez ten cały czas spokojny.
Technika tsunami
W czasach masowych kataklizmów, naturalnych lub innych, wydaje się nam, że możecie być zainteresowani fenomenem EFT, który wysunął się na pierwszy plan podczas ostatnich warsztatów dotyczących traumy prowadzonych przeze mnie oraz Sue Beer w Centrum EFT w Londynie.
Warsztaty te były prowadzone dla małej grupy trenerów EFT na Poziomach 2 i 3 i były nastawione raczej na pracę z klientami, niż na stosowanie EFT do siebie. Chciałyśmy jednak pokazać kursantom Technikę Traumy bez Łez, aby mogli oni samemu doświadczyć, jak będzie to wyglądało od strony klienta.
Uważając, że najlepszą metodą zrobienia tego jako przykładu szkoleniowego byłoby spróbowanie doświadczenia grupowego, poprosiłyśmy kursantów, aby wybrali specyficzne wspomnienie/wyobrażenie/fotografię z tsunami, które wciąż wywołuje u nich emocje. Wiedziałyśmy, że nikt z nich bezpośrednio nie doświadczył tsunami. Większość kursantów miało problem nawet z odnalezieniem tego wspomnienia.
Wykonałyśmy grupowe opukanie emocji związanych z tsunami i wkrótce stało się jasne, że każdy z kursantów miał skojarzenia zupełnie niezwiązane z tsunami. Wygląda na to, że kiedy zostanie wyciszona drobna emocja związana z tsunami, na powierzchnię wypływają inne potężne, wydawałoby się niezwiązane emocje i przeszłe zdarzenia.
Podczas gdy to zjawisko samo w sobie nie jest niczym szczególnym dla EFT, to w tych okolicznościach rzeczywiście było dla nas zaskoczeniem. Ujawnione zostały nowe aspekty wcześniejszych specyficznych traum, które były uważane za już wyczyszczone, oraz w kilku przypadkach przypomniane zostały specyficzne zdarzenia, które do tej pory pozostawały stłumione.
Oczywiście później odstąpiłyśmy trochę od głównej tematyki kursu i pomogłyśmy wyczyścić te problemy - co zostało szybko zrealizowane.
Reasumując, nic co opisano powyżej nie jest zaskoczeniem, i chociaż niespodziewanie, wszystkie reakcje emocjonalne można było łatwo wyciszyć i wykonana została część ważnej pracy. Jednakże była to niezwyczajna grupa, ponieważ była to grupa dedykowanych trenerów EFT, którzy systematycznie przepracowywali swoje własne problemy i którzy codziennie stosowali EFT do swoich bieżących problemów oraz uważali, że wyczyścili już „duże drzewa z ich emocjonalnego lasu”.
Obecnie stosujemy „Technikę tsunami” z niektórymi klientami, którzy wydają się być zablokowani, jako metodę ułatwiającą wydobycie ukrytej traumy w przypadkach, gdy wydaje się, że nie ma oczywistych drzwi, przez które można przejść i zawsze uzyskać rezultaty. Na pozór okrężną drogą, wyłoniło się coś dobrego i pozytywnego z napawających grozą wydarzeń Drugiego Dnia Świąt Bożego Narodzenia.
· Sprawdź, czy nie było bezpośredniego emocjonalnego zaangażowania w Tsunami
· Wybierz wspomnienie/wyobrażenie/fotografię związaną z Tsunami
· Umieść je na ekranie za zasłoną (jak w metodzie „Traumy bez rozpamiętywania”)
· Opukuj tą “Emocję związaną z Tsunami”
· Wczuwaj się w klienta i monitoruj reakcję emocjonalną
· Co ci to przypomina?
· Opukuj cokolwiek się pojawi, podążając za łańcuszkiem aż do momentu, gdy emocje w pełni ustąpią
· Przetestuj wyniki zarówno z nowo ujawnionym specyficznym wydarzeniem, jak również z pierwotnym wspomnieniem
Czasami wprowadzam tą metodę jako grę i może to być szczególnie przydatne podczas pracy z dziećmi.
Niekiedy ludzie mogą mieć jedynie poczucie, że przeżyli traumę. Może to mieć związek z wiekiem w którym trauma wystąpiła, jeżeli był to wiek pre-werbalny i zachowana została w pamięci pre-werbalnej, oraz z tym, jak wiele zapamiętane zostało w sposób kognitywny. W przypadkach, gdy nie ma żadnych faktycznych wspomnień, a jedynie fizyczne przeczucie że coś się wydarzyło, lub świadomość że to było, ale klient tego nie pamięta, poproś go, aby on sam wymyślił, co się wydarzyło. Nie jest ważne, czy jest to prawda czy też nie, a jedynie co jest ważne, to wynikłe ograniczające zachowania i przekonania, które objawiają się w dniu dzisiejszym. Wyobrażanie sobie oraz zgadywanie w kulturze zachodniej jest tym, co wschód nazywa szóstym zmysłem…to skądś przychodzi, uwierz mu i pójdź za tym, są to często ważne drzwi.
Jednak uważaj, aby nigdy nie sugerować klientom, że trauma lub wykorzystanie miały rzeczywiście miejsce dlatego opracuj Technikę wyobrażania jako grę, a nie jako prawdę.
Reasumując, EFT jest fascynującym nowym narzędziem w pracy z Traumą. Pozwala ono klientowi na zaznanie natychmiastowej ulgi od traumatycznych doświadczeń oraz łagodnie otwiera drzwi do ujawnienia i oczyszczenia wielowarstwowych aspektów i przekonań, które mogły mieć miejsce, w systematyczny i wolny od bólu sposób. Trauma może być doświadczana na wielu różnych poziomach i nie ma jednej ustalonej formuły dla specyficznych grup traumy. Jednakże, ogólna zasada jest taka, że im większa intensywność traumy, tym większa potrzeba oddzielenia traumatycznych przeżyć od klienta, stosując „Technikę filmową” oraz „Technikę traumy bez łez”. Dla klientów, którzy nic nie odczuwają, użyteczne są „Techniki Tsunami” i „Wyobrażania”.
W celu uzyskania najlepszych rezultatów w pracy z klientami ważne jest, aby być bardziej elastycznym od nich, i podczas gdy powyższe techniki dostarczają nieocenioną strukturę, w ramach której można pracować, uwolnijcie własną kreatywność i intuicję, aby was prowadziły.