UKŁAD SIŁ POLITYCZNYCH W POLSCE W 1945

31 grudnia 1944 PKWN przekształcony został w Rząd Tymczasowy. Na premiera Bolesław Bierut - lider KRN ( KRN stanowiła parlament lewicowy) mianował na premiera Edwarda Osóbkę- Morawskiego. Wicepremierami zostali - Władysław Gomułka z PPR i Stanisław Janusz z SL.

Rząd Tymczasowy najszybciej uznała Rada Najwyższa Związku Radzieckiego, następnie Czechosłowacja - formalnie reprezentowana przez rząd emigracyjny, Jugosławia-na czele z Tito, władze odradzającej się Francji (* wówczas front miał miejsce w okolicach Ardenów).

Sprawa Rządu Tymczasowego była główną kwestią o której dyskutowano na konferencji w Jałcie ( 4-11 luty 1945). Powołano do życia Komisję Dobrych Usług, na czele której stał Mołotow. W jej skład wchodzili także ambasadorzy USA i Wielkiej Brytanii w ZSRR. Była to więc komisja o składzie międzynarodowym. Jej zadaniem było powołanie Tymczasowego Rządu Jedności Narodowej - rządu, który wymiarkuje ambicje polityczne obozu lewicowego i prolondyńskiego.

Rząd w Londynie, którego premierem był wówczas Arciszewski, wydał oświadczenie potępiające taką politykę. Uznano bowiem, że powinna być stosowana zasada „nic o nas bez nas”, a tymczasem bez naszego wpływu była podejmowana tak ważna decyzja jak utworzenie rządu.

Polska Lubelska rozrastała się, a jej przyrost następował w kierunku zachodnim. Rząd Tymczasowy na ziemiach na lewym brzegu Wisły tworzył administrację, delegatury, sądy, wydał dekret o reformie rolnej. Z biegiem czasu jego wpływy zaczęły sięgać do Odry. Reformę rolną realizowano także na ziemiach zachodnich ( ziemie odzyskane, nazywane też wyzyskanymi; Rosjanie traktowali je jak obszary „trafiejne”- zdobyczne, podbite, które można w całości oskubać. Na tych terenach jako Niemców traktowano rdzenną tam ludność, a było tam mnóstwo Polaków autochtonów, zamieszkujących te tereny wcześniej jako mniejszość narodowa).

Rząd Tymczasowy podejmował decyzje, które miały na calu wzbudzić sympatię w społeczeństwie. 3 stycznia 1945 ( 2 tygodnie przed wyzwoleniem Warszawy), podjęto decyzję, że stolica zostanie odbudowana. Był to głównie zabieg czysto propagandowy, gdyż nawet gdyby tej decyzji nie podjęto, to i tak ideę odbudowy wprowadziliby w życie warszawiacy, którzy powrócili do miasta - w maju 1945 w Warszawie koczowało ponad ćwierć miliona ludzi.

Jeśli chodzi o reformę rolną na ziemiach zachodnich - gospodarstwa, które tam powstawały były większe. Działo się tak z dwóch powodów:

- komuniści wiedzieli, że muszą gdzieś znajdować się gospodarstwa, które produkują na zbyt,

- na terenach tych znajdowało się dużo ziemi przy niedużym zaludnieniu; zwłaszcza gdy z obszarów tych wyrzucono Niemców.

19 stycznia 1945 gen. Leopold Okulicki „Niedźwiadek” rozwiązał AK. Jednak niektóre formacje jak NSZ nie przyjęły tej decyzji, dalej utrzymując się w konspiracji.

Organizacje jakie działały po AK to:

- organizacja „NIE” ( od słowa niepodległość)

po jej rozwiązaniu:

- Delegatura Sił Zbrojnych,

następnie:

- WiN- „Wolność i Niezawisłość”.

Od czasu rozwiązania AK duże wpływy mieli Emil Fieldorf „Nil”, płk Jan Rzepecki, którzy pełnili funkcje kierownicze i dowódcze w organizacjach powstałych po rozwiązaniu AK.

Władze komunistyczne i NKWD, wiedzieli, że polskie państwo podziemne nie uległo zniszczeniu po zrównaniu z ziemią Warszawy. Agent NKWD - Sierow, prezentując rosyjską polubowną postawę kolejny raz użył podstępu wobec Polaków. Przywódców polskiego podziemia, zaproszono do Pruszkowa na rozmowy dotyczące kwestii podziału władzy. Przybyło na nie 16 przywódców polskiego podziemia, którzy zostali porwani i wywiezieni do Moskwy. W czerwcu 1945 ( kiedy powstawał RzJN) w Moskwie miał miejsce proces szesnastu. Zasądzono wówczas wysokie wyroki. 13 osób skazano, 3 uniewinniono. Leopold Okulicki skazany został na 10 lat więzienia, Jan Stanisław Jankowski - 8 lat. Żaden z nich nie przeżył kary, zostali oni zamordowani w więzieniach NKWD.

Stany Zjednoczone wiedziały, że wojna z Japonią bez pomocy ZSRR przeciągnie się jeszcze około 1,5 roku, zaś z Rosjanami po ich stronie, potrwa parę miesięcy. USA i Wielka Brytania zaczęły więc wysyłać sygnały i wywierać naciski na Mikołajczyka ( który nie pełnił już funkcji premiera, ale był najbardziej rozpoznawalną twarzą polskiej emigracji) by podjął rozmowy z polskimi komunistami w celu utworzenia Rządu Jedności Narodowej. Mikołajczyk do Moskwy udał się w czerwcu 1945. 21 czerwca 1945 rozpoczęły się rozmowy Mikołajczyka z komunistami polskimi. Wówczas padły słynne słowa Gomułki - „Władzy raz zdobytej nie oddamy nigdy”.

28 czerwca 1945 powołano Rząd Jedności Narodowej. Premierem został Edward Osóbka -Morawski, a wicepremierami - Władysław Gomułka ( resort Ministerstwa Ziem Odzyskanych) i Stanisław Mikołajczyk ( teka ministra rolnictwa).

Testament Polski Walczącej był dokumentem jaki na ostatnim posiedzeniu w Krakowie wydała RJN. Powiedziano w nim, że ZSRR próbuje z Polski utworzyć kolejną republikę sowiecką oraz zapowiadano pokojową walkę o utrzymanie niepodległości. Liczono bowiem, że przeprowadzone zostaną demokratyczne wybory, w których nie zwyciężą komuniści.

W związku z tym, że istniało Stronnictwo Ludowe, posiadające Bataliony Chłopskie oraz Stronnictwo Ludowe - partia koncesjonowana, aby nie były one mylone, Mikołajczyk doprowadził do utworzenia PSL. Pierwszym honorowym prezesem Polskiego Stronnictwa Ludowego został Wincenty Witos, a po jego śmierci w październiku 1945 - Stanisław Mikołajczyk. W sytuacji, gdyby wybory w 1947 nie zostały sfałszowane z pewnością wygrałoby je PSL.

---