Scenariusz wprowadzenia litery wg odimiennej metody I. Majchrzak
Konspekt lekcji wprowadzający litery.
TEMAT: "Królowa litery K, k" - zapoznanie z pisana i drukowaną literą K, k wg odimiennej metody I. Majchrzak.
CELE:
Poznanie litery "k", jej miejsca w alfabecie i imionach dzieci;
Wyróżnianie litery "k" w wyrazach;
Nabywanie umiejętności przekształcania swojego imienia tak, by odnaleźć w nim poznana literę;
Doskonalenie umiejętności samodzielnego czytania wyrazów.
METODY:
podająca - objaśnienie, pokaz
poszukująca - zadania otwarte
praktyczna - ćwiczenia i zadania stawiane dziecku.
FORMY: grupowa, indywidualna
ŚRODKI DYDAKTYCZNE:
wizytówki, alfabet, korony, szary papier, marker, kartoniki z literami, magnetofon, nagranie muzyczne, kartoniki z pisaną literą "K, k" w liniaturze z uwzględnieniem kierunki kreślenia litery, obrazki, teksty do wyszukiwania poznanej litery, ołówki.
PRZEBIEG:
"Znajdź swoje imię" - wybranie przez dzieci imiennych wizytówek wśród innych. (Umiejętność znalezienia wizytówki z własnym imieniem wśród innych).
Zapoznanie z pisaną i drukowana litera K, k, omówienie jej wyglądu. (umiejętność rozpoznawania litery K, k wśród innych i nazywania jej, doskonalenie umiejętności zapamiętania alfabetu do poznanej litery.)
Królowa litery K, k" - odszukiwanie litery "k" w swoim imieniu i zaznaczanie jej. (Dzieci, których imiona zaczynają się literą "K" otrzymują tytuł króla, królowej litery "K" i dekorowani są koroną).
(Umiejętność wskazania poznanej litery w swojej wizytówce, umiejętność przekształcenia swojego imienia tak, by odnaleźć w nim poznaną literę np. Justyna - Justynka).
Zabawa ruchowa "Znajdź jak najwięcej" - na dywanie rozłożone są kartoniki z różnymi literami. Dzieci biegają w rytm muzyki, na przerwę mają za zadanie odszukać jak najwięcej kartoników literą "k, K".
Pokaz i nauka pisania litery K, k w liniaturze. Nauczycielka pokazuje na tablicy, jak należy pisać w liniaturze poznaną literę. Każde dziecko ma przed sobą wzór litery "K, k", po którym wodzi palcem.
"Rozmieść swoje obrazki" - dopasowywanie kilku obrazków, których nazwy pasują do odpowiednich wzorów:
k ...................... ..............k...............
........................k
kareta parasolka
garnek
(wyróżnienie, gdzie w wyrazie występuje litera k: na początku, w środku lub na końcu wyrazu).)
"Odszukaj jak najwięcej liter "K, k". Każde dziecko otrzymuje tekst, w którym znajduje się wiele poznanych liter K, k, odszukuje zaznaczając ołówkiem wszystkie litery K, k, potem chętne dzieci czytają proste wyrazy z poznaną literą.
(czytanie prostych wyrazów lub zdań przez chętne dzieci).
Czytanie globalne
Znajdź słowo. Nauczycielka etykietuje kilkanaście do kilkudziesięciu przedmiotów: mebli, zabawek na sali. Dzieci losują duplikaty tych słów, szukają ich wśród rozwieszonych napisów i porównują. Zabawę należy powtarzać przez kilka dni. Wygrywa ten, kto pierwszy odnajdzie wylosowany napis. Po pewnym czasie należy zdjąć lub zasłonić napisy, a dzieci poprosić o przyporządkowanie wylosowanych wyrazów i ich przyczepienie. Następnie powinno nastąpić wspólne sprawdzenie prawidłowości wykonania zadania.
Ratuj rulon. Dzieci stoją lub siedzą w kole wokół nauczyciela. Nauczycielka ustawia na podłodze rulon lub patyk długości około 1 m i przytrzymuje go w pozycji pionowej. W czasie przytrzymywania zapowiada, że za chwilę przywoła kogoś bez słów. Losuje dziecko i pokazuje jego wizytówkę, równocześnie puszczając rulon. Zadaniem wywołanego dziecka jest szybko podtrzymać opadający rulon. Jeśli się to dziecku uda, może ono pełnić rolę prowadzącego. Zabawa ta może być wykorzystana do nauki rzeczowników, jeśli wychowankowie na czas jej trwania zostaną "zaczarowani" w przedmioty lub zwierzęta. Konieczne jednak będzie wtedy przygotowanie stosownych etykiet dla każdego uczestnika.
Głuchy telefon wyrazowy. Dzieci dzielimy na dwa lub trzy zespoły. Dla każdego zespołu przygotowujemy dwa identyczne zestawy zawierające słowa lub zdania (ich liczba odpowiada liczbie dzieci w drużynie). Do dyspozycji startującego zawodnika jest "ściągawka" - czyli te same słowa z obrazkami. Pierwsi uczestnicy wybierają wyraz (ewentualnie odwołując się do ściągawki) i po odczytaniu przekazują go ustnie na ucho koledze (jak w zabawie w głuchy telefon). Ostatnie dziecko z zespołu szuka w analogicznym zestawie wyrazów tego, który usłyszało. Na zakończenie porównuje swoje słowo z tym, które wybrał kolega do ustnego przekazu. Jeśli wyrazy są jednakowe, drużyna zdobywa punkt lub wywiesza swoje słowo na tablicy. Odczytujący przechodzi z końca na początek.
Skreślanki - imiona. Dzieci stoją w dwóch drużynach (jednakowa liczba uczestników). Nauczycielka na dużym arkuszu wypisuje imiona wszystkich dzieci i jeszcze kilka imion dodatkowo. Dzieci kolejno podbiegają do tablicy i wykreślają swoje imię. Drużyna, która pierwsza skończy, wygrywa. Do tej gry może posłużyć też zwykła tablica i gąbka.
Rzeczowniki. Analogicznie jak w poprzedniej zabawie, dzieci dzielimy na dwie drużyny. Na tablicy wypisujemy biorące udział w grze rzeczowniki i kilka dodatkowych. Każde dziecko otrzymuje kartonik z obrazkiem przedstawiającym jeden z zapisanych wyrazów. Dzieci mają za zadanie, wykreślić odpowiadające obrazkowi słowo.
Moje stopy. Dzieci odrysowują na grubym kartonie swoją lewą i prawą stopę i wycinają je. Nauczycielka podpisuje wykonane przez dzieci szablony ich imionami. Szablony rozrzuca się po całej sali. Na dany znak każdy szuka swoich stóp, układa je napisami do góry w taki sposób, aby lewa stopa znajdowała się z lewej strony, a prawa z prawej. Wygrywa ten, kto najszybciej stanie na swoich stopach. W grupie dzieci młodszych nauczycielka pomaga wykonać szablony.
Krzesełka w kole. Na oparciach dziecięcych krzesełek znajdują się imiona dzieci. Krzesełka są ustawione w kręgu. Każdy siada na swoim krzesełku i przygląda się, kto siedzi koło niego i jak wyglądają imiona sąsiadów. Następnie dzieci chodzą dookoła utworzonego kręgu, w takt tamburynu. Gdy muzyka się urywa, dzieci siadają na tym krześle, przy którym się akurat zatrzymały. Próbują odgadnąć, na czyim krześle siedzą.
Każda nowa litera opracowywana jest bardzo starannie, w sposób wszechstronny, ułatwiający uczniom zapamiętanie jej i włączenie do zasobu posiadanych już umiejętności. W opracowywaniu z uczniami każdej nowej litery uwzględnione są określone działania, które dziecko powinno wykonać, aby poznanie było trwałe i operatywne.
Są to następujące działania :
- poznanie wyrazu, w którym nowa litera się znajduje, połączenie zapisu
graficznego z obrazkiem ( konkretem ). Dokonanie analizy i syntezy
słuchowej danego wyrazu.
- wyodrębnienie nowej litery i określenie jej miejsca w wyrazie
- oglądanie nowej litery pokazanej poza wyrazem ( małej i wielkiej ); określenie jej kształtu, porównywanie do znanych przedmiotów lub wcześniej poznanych liter
- rozpoznawanie nowej litery wśród innych liter, niekoniecznie znanych dzieciom
- szukanie wyrazów, w których znajduje się nowa litera
- czytanie wyrazów, w których występuje ta litera obok innych, wcześniej poznanych
W nauczaniu zintegrowanym działanie to uzupełnia pisanie, a uczniowie obok wielkich i małych liter drukowanych, poznają także litery pisane.
W prawidłowo organizowanym procesie nauki czytania, zarówno na etapie kształtowania gotowości jak i w okresie wprowadzania liter i czytania nie powinno zabraknąć zabaw i ćwiczeń, w których wystąpi czytanie sylabami, bardzo istotne w doskonaleniu techniki czytania.
Czytanie sylabami, w odróżnieniu od głoskowania, przyśpiesza tempo odczytywania wyrazów, a tym samym przyczynia się w znacznym stopniu do opanowania umiejętności płynnego czytania całych wyrazów, tak bardzo istotnego dla rozumienia czytanego tekstu.
Wolne tempo czytania, które ma miejsce przy głoskowaniu, zwłaszcza dłuższych i trudniejszych wyrazów, powoduje często, że dziecko po przeczytaniu wszystkich liter nie umie powiedzieć co przeczytało, bez powtórzenia ich.
Wyodrębnienie sylab znacznie przyśpiesza proces odczytywania wyrazów, a tym samym zdań i tekstów , co ułatwia zapamiętanie i zrozumienie ich treści.
Dziecko, które zaczyna uczyć się czytać, jest tym bardzo zainteresowane, jeżeli oczywiście nie napotyka trudności powodujących zniechęcenie.
Proces nauki czytania powinien być tak organizowany, aby przeczytanie wyrazu, zdania lub tekstu było dziecku w danym momencie do czegoś potrzebne, aby czemuś służyło. W ten sposób wyzwala się zainteresowanie dzieci czynnością czytania, a jednocześnie spełniany jest jeden z podstawowych postulatów, dotyczących początkowej nauki czytania, jakim jest czytanie ze zrozumieniem, do którego dzieci powinny być wdrażane od pierwszych momentów zetknięcia się ze słowem drukowanym.
Dziecko, zaczynając czytać już pierwsze wyrazy, musi je rozumieć, gdyż tylko wtedy ma dla niego sens to, co robi.