Od autora części drugiej - nie wiem kto zrobił pierwsze 27 zagadnień, wiem tyle że ktoś od nas;) Nie ponoszę odpowiedzialności za niezdanie egzaminu, ani takie tam. Dołożyłem wszelkich starań żeby było to dobrze opisane, niemniej jednak jak czegoś nie wiedziałem, to zaznaczałem;)

Wasz Pan i Władca

1. Metody regulacji stosunków społecznych.

a) Administracyjnoprawna - organ będący stroną stosunku administracyjnoprawnego jednostronnie kształtuje prawa i obowiązki drugiej strony.

b) Karnoprawna- ustawodawca operuje sankcją

c) Cywilnoprawna- brak nakazów sposobu zachowania. Podmioty stosunku cywilnoprawnego mają pozycję równorzędną( określają swoje prawa i obowiązki).

Żadna ze stron nie znajduje się w prawnym stosunku podległości wobec drugiej. Przejawia się w postaci zasady swobody umów- podmioty prawa cywilnego swobodnie decydują o zawarciu umowy, o wyborze kontrahenta, o treści umowy oraz o jej formie.

Korzystanie z zabezpieczenia roszczeń właściwą sankcją ustawodawca pozostawia podmiotom, które muszą być aktywne jeżeli chcą z nich skorzystać. W prawie cywilnym sąd nie działa z urzędu! (Rola subsydiarna aparatu państwowego).

2. Systematyka prawa cywilnego

Prawo Cywilne

Część Ogólna Poszczególne Działy

- Prawo Rzeczowe

- Prawo Zobowiązań

-Prawo Spadkowe

-Prawo Rodzinne

-Prawa na dobrach niematerialnych (prawa własności intelektualnej)

- Prawo Handlowe

• Prawo Rzeczowe- Księga II K.C. Obejmuje ono regulacje prawa własności i innych praw rzeczowych- użytkowania wieczystego i ograniczonych praw rzeczowych. Dotyczy treści, nabycia i utraty oraz ochrony praw rzeczowych i posiadania.

• Prawo Zobowiązań- Księga III K.C. Obejmuje regulacje dotyczącą wymiany dóbr i świadczenia usług. W części ogólnej PZ zawarto przepisy na temat wszelkich stosunków zobowiązaniowych, w części szczegółowej zaś znajdujemy regulację poszczególnych, różnorodnych umów zobowiązujących do świadczenia.

• Prawo Spadkowe- Księga IV K.C. Uregulowano tu zasady dziedziczenia spadku w wyniku śmierci osoby fizycznej, tryb powołania do dziedziczenia i dalsze skutki.

• Prawo Rodzinne- uregulowane w odrębnym kodeksie KRO. Obejmuje ono materię małżeństwa, pokrewieństwa, opieki i kurateli.

• Prawa na dobrach niematerialnych/ Prawa własności intelektualnej- rozproszona regulacja pozakodeksowa obejmująca tematykę prawa autorskiego i prawa własności przemysłowej.

• Prawo Handlowe- specjalny dział PC uregulowany w odrębnym kodeksie KSH. Zawarto tam obszerną regulację spółek osobowych(jawna, partnerska, komandytowa i komandytowo-akcyjna) oraz spółek kapitałowych(z. o.o., akcyjna).

3. Stosunek cywilnoprawny i jego elementy

Stosunek cywilnoprawny - to więź o charakterze podmiotowym z której wynikają prawa i obowiązki.

Cechy stosunku cywilnoprawnego:

1. równorzędność stron tego stosunku. Równość formalna obu stron a więc brak podporządkowania jednej strony stosunku drugiej stronie co występuje np. w stosunkach administracyjnoprawnych.

2. Powstanie i ukształtowanie konkretnych stosunków cywilnoprawnych pozostawione jest uznaniu stron(podmiotów). Zasada swobody umów: strony mogą wedle uznania określić prawa i obowiązki a więc treść umowy zależy od stron

3. Stosunek cywilnoprawny powstaje wskutek zdarzeń cywilnoprawnych.

Zdarzenia cywilnoprawne- są to fakty z którymi normy prawa cywilnego łączą skutek w postaci powstania, zmiany lub ustania stosunku cywilnoprawnego. Normy prawa cywilnego opisują pewne sytuacje w hipotezie i z tymi sytuacjami łączą oznaczone skutki prawne w zakresie prawa cywilnego(wyrażone w dyspozycji).

Elementy stosunku cywilnoprawnego:

1)Podmiot. Podmiotem stosunku cywilnoprawnego mogą być:

- osoby fizyczne- tylko człowiek w rozumieniu prawa cywilnego,

- osoby prawne- jednostki organizacyjne którym ustawodawca przyznał osobowość prawną(status osoby prawnej) np. fundacja, uniwersytet, parafia, spółka akcyjna, spółka z o.o,

- jednostki organizacyjne nieposiadające osobowości prawnej, którym ustawa przyznaje zdolność prawną (art.33) np. spółki osobowe.

2)Przedmiot stosunku cywilnoprawnego - nakazane, zakazane bądź dozwolone zachowanie się podmiotów wraz z obiektem, którego dotyczy.

3)Treść stosunku cywilnoprawnego - to uprawnienia i obowiązki stron. Uprawnienia to możliwość określonego zachowania się a obowiązek to powinność nakazanego zachowania się. Należnemu uprawnieniu jednej strony odpowiada sprzężony z nim obowiązek określonego zachowania drugiej strony.Dwa rodzaje stosunków cywilnoprawnych:

1. Proste - gdzie jedna strona jest tylko uprawniona a druga tylko zobowiązana np. art.415 w wyniku wyrządzenia szkody

2. dwustronnie zindywizualowane - obu podmiotom przysługują uprawnienia i obowiązki np. umowa sprzedaży

Zagadnienie 4 i 5 zdolność prawna i zdolność do czynności prawnych osoby fizycznej.

Zdolność prawna osób fizycznych:

Początek- chwila urodzenia art. 8 a więc moment oddzielenia od ciała matki. Niezbędną przesłanką nabycia zdolności prawnej jest, by dziecko urodziło się żywe przy czym istnieje domniemanie żywego urodzenia z art.9 - jest ono wzruszalne co oznacza, że może być obalone dowodem przeciwnym. Dowód narodzin- akt urodzenia

Zdolność prawna dziecka poczętego a nie narodzonego - warunkowa zdolność prawna. Do chwili urodzenia dziecko poczęte może nabywać prawa, których wykonanie pozostaje w zawieszeniu do momentu żywych narodzin.

Koniec- chwila śmierci mózgowej polegającej na trwałym i nieodwracalnym ustaniu funkcji pnia mózgu. Dowód śmierci- akt zgonu.

Domniemanie równoczesności śmierci osób podczas grożącego im wspólnie niebezpieczeństwa art.32 ma znaczenie zwłaszcza w prawie spadkowym. Może być obalone dowodem przeciwnym.

• Stwierdzenie zgonu. Jest to szczególny tryb postępowania sądowego w wyniku którego sąd rejonowy wydaje postanowienie stwierdzające oznaczając ściśle chwilę śmierci w przypadku gdy nie sporządzono aktu zgonu. Potwierdzenie to ma charakter deklaratoryjny i stanowi podstawę dla urzędu stanu cywilnego do sporządzenia aktu zgonu.

• Uznanie za zmarłego (art. 29-art.32). Przesłanki sądowego uznania za zmarłego:

1. zaginięcie osoby

2. upływ określonego przez ustawodawcę czasu

obie przesłanki muszą wystąpić łącznie. Wniosek o uznaniu za zmarłego może wnieść do sądu rejonowego każdy zainteresowany. Postanowienie sądu ma charakter konstytutywny przy czym kształtowanie stosunków prawnych następuje od chwili oznaczonej w postanowieniu jako chwila śmierci zaginionego(chwila najbardziej prawdopodobna lub pierwszy dzień terminu, z którego upływem uznanie stało się możliwe). Dwa rodzaje przypadków:

1. wypadki zwyczajne art. 29- osoba zaginęła a od końca roku kalendarzowego, w którym zgodnie z istniejącymi wiadomościami jeszcze żyła upłynęło 10 lat. Wyjątki:

1. gdyby w chwili uznania za zmarłego osoba zaginiona ukończyła 70 lat wówczas termin skraca się do 5 lat,

2. uznanie za zmarłego jest niedopuszczalne w roku kalendarzowym, w którym zaginiony ukończyłby 23 lata;

2. Wypadki nadzwyczajne art.30- tutaj terminy są krótsze:

1. zaginionego w podróży powietrznej lub morskiej w związku z katastrofą albo innymi szczególnymi zdarzeniami można uznać za zmarłego po upływie:

- 6 miesięcy od dnia, w którym nastąpiło zdarzenie,

-jeśli nie można ustalić zdarzenia bieg 6miesięcznego terminu rozpoczyna się z upływem roku od dnia w którym statek lub okręt miał przybyć do portu przeznaczenia,

- jeśli brak jest portu przeznaczenia 6miesięczny bieg rozpoczyna się z upływem dwóch lat od dnia ostatniej wiadomości o nim,

2. zaginionego w innych okolicznościach stwarzających bezpośrednie niebezpieczeństwo dla życia (np. powódź) umożliwia uznanie za zmarłego po upływie roku od dnia, w którym niebezpieczeństwo ustało lub powinno było ustać.

Domniemanie, iż zaginiony zmarł w chwili oznaczonej w postanowieniu i związane z nim domniemanie, ze zaginiony żył do chwili określonej w orzeczeniu jest nieusuwalne a więc nie może być wzruszone. Zniesienie skutków tego domniemania wymaga usunięcia jego podstawy a więc orzeczenia sądowego co jest możliwe w postępowaniu sądowym o uchylenie.

1. Na wniosek zainteresowanego

- uchylenie postanowienia jeżeli postępowanie wykaże że uznany za zmarłego żyje

- jeżeli postępowanie wykaże, że zaginiony zmarł w innej chwili niż wynika to z postanowienia o uznaniu za zmarłego, sąd uchyla to postanowienie tylko wtedy, gdy równocześnie stwierdza zgon

2. Uchylenie z urzędu (jeśli osoba uznana za zmarłą stawi się osobiście w sądzie)

Zdolność do czynności prawnych osób fizycznych

Istnieją dwa kryteria według których oceniamy zdolność do czynności prawnych osób fizycznych:

*wiek

*ubezwłasnowolnienie

Zgodnie z tymi kryteriami możemy wyróżnić:

1. Brak zdolności do czynności prawnych

1. Zdolności do czynności prawnych nie mają osoby które nie ukończyły lat 13

2. Zdolności do czynności prawnych nie mają osoby ubezwłasnowolnione całkowicie. Ubezwłasnowolnienie całkowite następuje w wyniku postępowania w trybie szczególnym właściwego sądu okręgowego na wniosek:

• małżonka

• krewnego w linii prostej oraz rodzeństwo

• przedstawiciela ustawowego

Dla osoby ubezwłasnowolnionej całkowicie ustanawia się opiekuna, chyba że pozostaje on jeszcze pod władzą rodzicielską.

Przesłanki ubezwłasnowolnienia:

- ukończone 13 lat

-niezdolność do kierowania swoim postępowaniem spowodowana:

• Chorobą psychiczną

• Niedorozwojem umysłowym

• Innego rodzaju zaburzeniami psychicznymi

• Pijaństwa

• Narkomanii

Skutki ubezwłasnowolnienia całkowitego art. 14 KC:

• Nieważność czynności prawnych dokonanych przez tę osobę

• Wyjątek stanowią umowy powszechnie zawierane w drobnych, bieżących sprawach życia codziennego które są ważne jeżeli nie pociągają za sobą rażącego pokrzywdzenia osoby ubezwłasnowolnionej całkowicie

2. Ograniczoną zdolność do czynności prawnych

1. ograniczoną zdolność do czynności prawnych mają osoby które ukończyły lat 13 i nie są w związku małżeńskim oraz nie ukończyły lat 18. Osoby te mogą dokonywać samodzielnie pewnych czynności ale są przypadki, w których muszą być one zatwierdzone przez przedstawiciela ustawowego pod groźbą nieważności

2. ograniczoną zdolność do czynności prawnych mają osoby ubezwłasnowolnione częściowo

osobom ubezwłasnowolnionym częściowo nie wyłącza się całkowicie zdolności do czynności prawnych ale ogranicza się ją do niektórych czynności. Ubezwłasnowolnienia częściowego dokonuje sąd okręgowy na wniosek:

• Małżonka

• Krewnego w linii prostej i rodzeństwo

• Przedstawiciela ustawowego

Przesłanki:

• ukończone 18 lat

• choroba psychiczna

• niedorozwój umysłowy

• innego rodzaju zaburzenie psychiczne

• pijaństwo

• narkomania

• brak podstaw do ubezwłasnowolnienia całkowitego

Dla osoby ubezwłasnowolnionej częściowo ustanawia się kuratelę.

Skutki ubezwłasnowolnienia częściowego:

I. Nie mogą dokonywać pewnych czynności prawnych np. testament

II. Istnieje grupa czynności prawnych które mogą dokonywać samodzielnie:

-umowy w drobnych sprawach życia codziennego

-rozporządzanie zarobkiem

-rozporządzanie przedmiotami majątkowymi oddanymi jej do swobodnego użytku

III. Jeżeli osoba taka zawarła umowę zobowiązującą albo rozporządzającą musi każdorazowo uzyskać zgodę przedstawiciela ustawowego(warunek skuteczności umowy)

3. Pełną zdolność do czynności prawnych

1. pełną zdolność do czynności prawnych mają osoby które uzyskały pełnoletniość:

- w wyniku ukończenia 18 lat

- małoletni, którzy wstąpili w związek małżeński

2. pełną zdolność do czynności prawnych mają osoby które nie zostały ubezwłasnowolnione

Osoby te mogą samodzielnie dokonywać wszelkich czynności prawnych.

6. Osoby prawne- pojęcie, rodzaje, zdolność prawna, zdolność do czynności prawnych oraz zagadnienia 7-11.

Osobą prawną jest wyodrębniona strukturalnie oraz mająca własne organy, powstała w celu realizacji określonych zadań gospodarczych lub społecznych jednostka organizacyjna, której ustawodawca nadał kwalifikację podmiotowości cywilnoprawnej.

Cechy osoby prawnej:

• wyodrębnienie organizacyjne(strukturalne)- istnienie osobnej, samodzielnej i zorganizowanej jednostki,

• wyodrębnienie majątkowe- pewna wydzielona masa majątkowa przysługująca samodzielnie jednostce. Majątek ten ma służyć wykonywaniu zadań tej jednostki oraz pokryciu odpowiedzialności za jej zobowiązania,

• organy osoby prawnej- jednoosobowe lub kolegialne, mają przejawiać wolę osoby prawnej

• istnienie odrębnego przepisu nadającego jednostce osobowość prawną

Systemy powstawania osób prawnych:

1. Aktów organów państwa

Kreatorem osoby prawnej w tym systemie jest organ państwa który w drodze aktu normatywnego( ustawy, rozporządzenia) albo aktu administracyjnego(tzw. Aktu erekcyjnego) powołuje do istnienia jednostkę organizacyjną mającą osobowość prawną. Przykłady:

• Wyższe uczelnie państwowe- ustawa

• Gmina- rozporządzenie RM

• Koncesyjny

W tym systemie jednostka organizacyjna może być tworzona przez inicjatorów(założycieli)-osoby fizyczne i osoby prawne ale do powstania osoby prawnej potrzebna jest koncesja czyli zgoda właściwego organu.

3. Normatywny

W tym systemie w akcie normatywnym określa się w sposób generalny przesłanki dla konkretnego rodzaju jednostek organizacyjnych od zaistnienia których zależy uzyskanie osobowości prawnej. Spełnienie tych warunków prowadzi do powstania osoby prawnej. Kontrola zachowania określonych prawem przesłanek dokonywana jest w systemie rejestracji poszczególnych rodzajów osób prawnych. Przykłady:

• Osoby prawne prawa handlowego:

• Spółdzielnie

Art. 37 formułuje zasadę uzyskiwania osobowości prawnej z chwilą wpisania do odpowiedniego rejestru. Wpis ten ma charakter konstytutywny. Odstępstwo od tej reguły formułują przepisy szczególne np. dotyczące szkół wyższych, gmin, NBP, banki państwowe.

Elementy indywidualizujące osobę prawną:

1. Nazwa- dobro osobiste podlegające ochronie prawnej

2. Siedziba-

Ustanie osoby prawnej- art.35 KC stwierdza ogólnie że ustanie osób prawnych określają właściwe przepisy

1. upływ czasu, na który powołano osobę prawną,

2. akt właściwego organu państwowego,

3. wola organów osoby prawnej,

4. inkorporacja osoby prawnej,

5. unia osób prawnych,

6. podział osoby prawnej.

Zdolność prawna osób prawnych

Osoba prawna uzyskuje zdolność prawną z chwilą powstania i zachowuje ją aż do ustania osobowości prawnej. Jednostka organizacyjna uzyskuje ją z chwilą wpisu do właściwego rejestru, chyba że szczególny przepis stanowi inaczej.

Zdolność do czynności prawnych osób prawnych

Osoba prawna uzyskuje zdolność do czynności prawnych z chwilą powstania aż do ustania osoby prawnej razem ze zdolnością prawną. Muszą one mieć organ, który działa za tę jednostkę, w jej imieniu- mieści się on w strukturze osoby prawnej. Może też mieć pełnomocnika, który działa w jej imieniu na podstawie upoważnienia i jest odrębnym podmiotem. W przypadku braku organu sąd ustanawia kuratora, który powinien postarać się niezwłocznie o powołanie organów osoby prawnej a w razie potrzeby o jej likwidację.

Teoria organów- oświadczenie woli złożone przez prawomocny organ osoby prawnej jest traktowane jako oświadczenie woli tej osoby prawnej.

Wina organu= wina osoby prawnej

Czyn niedozwolony organu= czyn niedozwolony osoby prawnej

Rodzaje osób prawnych








Skarb Państwa i państwowe osoby prawne jednostki samorządu terytorialnego

Korporacje i fundacje

Cecha	Korporacja	Fundacja
Substrat tworzący daną jednostkę organizacyjną	Ludzie Zbiorowość osób związanych z osobą prawną stosunkiem członkostwa i realizujących wspólny cel gospodarczy lub inny	Wyodrębniona Masa majątkowa Z działalności fundacji korzystają osoby niebędące jej członkami tzw. destynatariusze
Liczba członków	Możliwa do określenia	Służy nieokreślonej liczbie osób
Zadania i cele	Określane przez członków	Rozstrzyga o nich fundator, założyciel
Majątek	Tworzony przez członków	Wyposaża fundator
Przykłady	Spółki prawa handlowego (Z o.o. i s.a.), spółdzielnie, stowarzyszenia i partie polityczne	fundacje

Skarb Państwa i państwowe osoby prawne.

Administracja rządowa występuje w stosunkach cywilnoprawnych jako Skarb Państwa- osoba prawna dysponująca mieniem państwowym. W skład SP wchodzą jednostki państwowe, które władają mieniem państwowym ale nie mają osobowości prawnej np. wojewoda, urząd celny, urząd skarbowy, sejm, senat, RM. Cechy Skarbu Państwa:

- brak rejestru

- brak siedziby

- brak organów stanowiących i wykonawczych

- sam odpowiada swoim majątkiem za swoje zobowiązania

- działa przez swoje jednostki organizacyjne które w stosunkach cywilnoprawnych i procesowych(Prokuratoria Generalna Skarbu Państwa) występują jako tzw. stationes fisci

- kierownicy jednostek organizacyjnych Skarbu Państwa zarówno zarządzają mieniem państwowym jak i reprezentują SP w stosunkach cywilnoprawnych.

Państwowe osoby prawne zostają wyposażone w część mienia państwowego w momencie powstania. Uzyskują one samodzielne prawa własności i inne majątkowe do części mienia pochodzącego z funduszu państwowego a także do tego nabytego przez tę osobę. Przykłady: przedsiębiorstwa państwowe, jednoosobowe spółki SP, NBP, banki państwowe, Polska Akademia Nauk, fundacje w których jedynym fundatorem jest SP, Agencja Nieruchomości Rolnych, państwowe szkoły wyższe.

Jednostki Samorządu Terytorialnego

Administracja samorządowa występuje w stosunkach cywilnoprawnych w charakterze gminy, powiatu i województwa które posiadają osobowość prawną.

1. Gmina jest osobą prawną, która dysponuje mieniem komunalnym

Mienie komunalne tworzy własność i inne prawa majątkowe(prawo najmu, dzierżawy, służebności) należące do poszczególnych gmin; służy do realizowania zadań przypisanych gminie oraz do ponoszenia odpowiedzialności za niewykonanie lub nienależyte wykonanie zobowiązań przede wszystkim umów a także do naprawienia szkody wyrządzonej przez gminę czynem niedozwolonym.

Jak gmina dokonuje czynności prawnych?

Organ stanowiący- rada gminy (uchwały)

Organ wykonawczy- wójt/burmistrz/prezydent (reprezentacja w stosunkach cywilnoprawnych)

Gmina może dokonywać czynności które nie dotyczą mienia komunalnego- dokonuje ich samodzielnie organ wykonawczy gminy- przykład: umowa o występ zespołu.

Zarządzanie mieniem komunalnym:

1. wójt jednoosobowo

2. na podstawie upoważnienia wójta- zastępca wójta samodzielnie

3. na podstawie upoważnienia wójta- zastępca wójta z inną osobą uprawnioną przez wójta

Jeżeli w wyniku umowy powstają zobowiązania pieniężne dla gminy potrzebna jest kontrasygnata skarbnika gminy- główny księgowy budżetu gminy albo osoby przez niego upoważnionej.

1. Powiat jest osobą prawną, która dysponuje mieniem powiatowym

Mienie powiatowe tworzy własność i inne prawa majątkowe(prawo najmu, dzierżawy, służebności) należące do poszczególnych powiatów; służy do realizowania zadań przypisanych powiatowi oraz do ponoszenia odpowiedzialności za niewykonanie lub nienależyte wykonanie zobowiązań przede wszystkim umów a także do naprawienia szkody wyrządzonej przez powiat czynem niedozwolonym.

Jak powiat dokonuje czynności prawnych?

Organ stanowiący- rada powiatu

Organ wykonawczy- zarząd powiatu ze starostą na czele(organ kolegialny) zasada reprezentacji łącznej- muszą działać wszystkie osoby uprawnione do działania

Sprawy majątkowe:

1. dwóch członków zarządu powiatu

2. jeden członek zarządu i pełnomocnik(osoba upoważniona przez zarząd)

Jeżeli w wyniku umowy powstają zobowiązania pieniężne dla powiatu potrzebna jest kontrasygnata skarbnika powiatu lub osoby przez niego upoważnionej

1. Samorząd województwa jest osobą prawną dysponującą mieniem województwa.

Mienie województwa tworzy własność i inne prawa majątkowe(prawo najmu, dzierżawy, służebności) należące do poszczególnych województw; służy do realizowania zadań przypisanych województwu oraz do ponoszenia odpowiedzialności za niewykonanie lub nienależyte wykonanie zobowiązań przede wszystkim umów a także do naprawienia szkody wyrządzonej przez województwo czynem niedozwolonym.

Jak samorząd województwa dokonuje czynności prawnych?

Organ stanowiący- sejmik województwa

Organ wykonawczy- zarząd województwa z Marszałkiem województwa na czele

Dokonywanie czynności prawnych:

1. marszałek województwa wraz z członkiem zarządu województwa

2. wg ustawy: w statucie województwa sejmik województwa może ustanowić inny sposób reprezentowania województwa

Jeżeli czynność prawna np. umowa prowadzi do zobowiązania pieniężnego województwa wymagana jest kontrasygnata głównego księgowego budżetu województwa lub osoby przez niego upoważnionej.

Zdolność deliktowa- jest to zdolność podmiotów prawa cywilnego do ponoszenia odpowiedzialności majątkowej za szkody wyrządzone czynem niedozwolonym.

Delikt- działanie lub zaniechanie zawinione, które wyrządziło szkodę osobie trzeciej.

Rodzaje odpowiedzialności SP i JST:

1. za szkodę wyrządzoną wydaniem niezgodnego z prawem aktu normatywnego

2. wydanie niezgodnej z prawem ostatecznej decyzji administracyjnej

3. niewydanie aktu normatywnego, którego obowiązek wydania przewiduje przepis prawny

4. za szkodę wyrządzoną wydaniem niezgodnego z prawem prawomocnego orzeczenia

5. niewydanie orzeczenia sądowego, którego obowiązek wydania przewiduje przepis prawa

6. niewydanie decyzji administracyjnej, której obowiązek wydania przewiduje przepis prawa.

12. Jednostki organizacyjne niebędące osobami prawnymi, którym odrębna ustawa przyznaje zdolność prawną.

Jednostki te nazywa się czasem ułomnymi osobami prawnymi. Istnienie tych jednostek wynika z art. 33 KC i zgodnie z brzmieniem tego przepisu stosuje się do nich regulacje dotyczące osób prawnych(zdolność prawna, zdolność do czynności prawnych) Jednostki te to na przykład:

- spółki jawne

-spółki partnerskie

-spółki akcyjne

-wspólnoty mieszkaniowe

-i inne tego typu

Spółka cywilna nie jest jednostką organizacyjną z art.33!!!

Istotną różnicę pomiędzy osobą prawną a jednostką organizacyjną z art.33 jest odpowiedzialność za zobowiązania. Różnice przedstawia tabelka:

Osoba fizyczna	Osoba prawna	Jednostka organizacyjna nieposiadająca osobowości prawnej której ustawa przyznaje zdolność prawną
Odpowiedzialność osobista -oznacza odpowiedzialność tego podmiotu całym swoim majątkiem teraźniejszym i przyszłym	Odpowiedzialność swoim majątkiem -oznacza odpowiedzialność wyłącznie majątkiem osoby prawnej. Osoby fizyczne które utworzyły osobę prawną nie ponoszą odpowiedzialności osobistej	Odpowiedzialność subsydiarna -oznacza odpowiedzialność w pierwszym rzędzie swoim majątkiem a w przypadku niewypłacalności odpowiedzialność osobistą ponoszą podmioty, które utworzyły jednostkę

13. Konsument i przedsiębiorca według kodeksu cywilnego

Konsument

Za konsumenta uważa się osobę fizyczną dokonującą czynności prawnej niezwiązanej bezpośrednio z jej działalnością gospodarczą lub zawodową.

Przedsiębiorca

Przedsiębiorcą jest podmiot stosunku cywilnoprawnego prowadząca we własnym imieniu działalność gospodarczą w formie zorganizowanego przedsiębiorstwa którego przedmiotowy substrat zdefiniowano w art. 55 KC lub zawodową co oznacza wykonywanie na własny rachunek zawodu(przeważnie wolnego zawodu) bez zorganizowanego przedsiębiorstwa, przy wykorzystaniu formuły „kancelaria”, „pracownia”, „gabinet”.

Firma - przedsiębiorca działa pod firmą. Przyjęta firma służy identyfikacji przedsiębiorcy powinna więc być jawna- ujawnia się ją we właściwym rejestrze. Zasada wyłączności firmy tzn. firma przedsiębiorcy powinna odróżniać się dostatecznie od firm innych przedsiębiorców działających na tym samym rynku. Firma nie może wprowadzać w błąd w szczególności co do osoby przedsiębiorcy, miejsca działalności i źródeł zaopatrzenia. Firma nie może być zbyta; jest ona traktowana jako dobro osobiste przedsiębiorcy, który może upoważnić innego przedsiębiorcę do korzystania ze swej firmy jeżeli nie wprowadza to w błąd. Przedsiębiorca którego prawo do firmy zostało zagrożone cudzym działaniem może zażądać zaniechania tego działania. W razie dokonania naruszenia ma prawo żądać usunięcia jego skutków, złożenia oświadczenia lub oświadczeń w odpowiedniej formie, naprawienia szkody majątkowej lub wydania korzyści uzyskanej przez osobę która dopuściła się naruszenia.

1. firma osoby fizycznej:

• firmą osoby fizycznej jest jej imię i nazwisko

• można włączyć do firmy:

• pseudonim

• określenia wskazujące na przedmiot działalności

• określenia wskazujące na miejsce działalności

• inne określenia dowolnie dobrane

• firma osób prawnych:

• firmę stanowi nazwa konkretnej osoby prawnej

• zawiera określenie formy prawnej osoby prawnej- może być w skrócie

• może wskazywać na przedmiot działalności

• może wskazywać na miejsce działalności

• może wskazywać na siedzibę osoby prawnej

• może zawierać inne określenia dowolnie dobrane

• firma oddziału osoby prawnej zawiera pełną nazwę tej osoby oraz określenie „oddział” ze wskazaniem miejscowości, w której oddział ma siedzibę

• wyjątkowo może zawierać nazwisko lub pseudonim osoby fizycznej:

• jeśli służy to ukazaniu związków tej osoby z powstaniem lub działalnością przedsiębiorcy

• wymaga to pisemnej zgody tej osoby a w przypadku jej śmierci jej małżonka i dzieci

Przepisy te stosuje się odpowiednio do jednostek organizacyjnych niemających osobowości prawnej którym ustawa przyznaje zdolność prawną.

14. Przedstawicielstwo- pojęcie i rodzaje

Przedstawicielstwo jest cywilnoprawną instytucją służącą dokonywaniu czynności prawnych w imieniu innego podmiotu, gdy ten nie może lub nie chce działać sam. Polega ono na dokonaniu przez jedną osobę w imieniu innej osoby czynności prawnej przy czym czynność ta jeżeli mieści się w granicach upoważnienia przedstawiciela do działania w imieniu reprezentowanego wywołuje skutki prawne bezpośrednio dla reprezentowanego.

Najistotniejsze cechy przedstawicielstwa:

1. czynności prawnej dokonuje przedstawiciel- składa lub przyjmuje oświadczenie woli

2. przedstawiciel działa w imieniu reprezentowanego- powinien więc ujawnić, wskazać osobę na rzecz której dokonuje czynności prawnej

3. przedstawiciel musi mieć odpowiednie umocowanie do działania i dokonywać czynności prawnych w jego ramach pod rygorem bezskuteczności odmiennego działania

4. czynność prawna przedstawiciela wywołuje bezpośredni skutek w sferze praw i obowiązków reprezentowanego- oznacza to że podmiotem nabytych praw i zaciągniętych zobowiązań staje się wprost osoba reprezentowana.

5. zdolność przedstawiciela do reprezentowania przejawia się w zdolności do czynności prawnych

6. za pośrednictwem przedstawiciela można dokonać każdej czynności prawnej, chyba że ustawa stanowi inaczej lub właściwość samej czynności prawnej stoi temu na przeszkodzie

Rodzaje przedstawicielstwa:

1. przedstawicielstwo ustawowe- źródłem umocowania jest ustawa lub wydane na jej podstawie orzeczenie albo inne niż oświadczenie woli uprawnionego zdarzenie cywilnoprawne. Ustawa może:

• wprost określić zdarzenie, stosunek prawny z którego wynika przedstawicielstwo ustawowe (np. rodzice wobec małoletniego)

• upoważnić określony organ państwowy(sąd w zasadzie) właściwy do ustanawiania przedstawicielstwa ustawowego(np. kuratela)

• pełnomocnictwo

15. Pełnomocnictwo- pojęcie, udzielanie, rodzaje

Pełnomocnictwo - jest to przedstawicielstwo, w którym źródło umocowania przedstawiciela(pełnomocnika) do działania w imieniu reprezentowanego(mocodawcy) jest oświadczenie woli reprezentowanego

Udzielanie:

• Oświadczenie woli reprezentowanego jest jednostronną czynnością prawną o charakterze upoważniającym.

• Powinno być złożone pełnomocnikowi. Brak wymogu przyjęcia go przez pełnomocnika.

• Przesłanka skutecznego udzielenia pełnomocnictwa- zdolność do czynności prawnych wymaganej dla danej czynności mocodawcy oraz przynajmniej ograniczona zdolność do czynności prawnych pełnomocnika.

• Udzielone w dowolnej formie. Wyjątki:

• Pełnomocnictwo uzależnione od formy prawnej czynności

• Pełnomocnictwo ogólne powinno być udzielone pod rygorem nieważności na piśmie

• Pełnomocnictwo do złożenia oświadczenia o przyjęciu lub odrzuceniu spadku powinno być pisemne z podpisem urzędowo poświadczonym

Rodzaje:

1. Pełnomocnictwo ogólne

Obejmuje czynności zwykłego zarządu, przez które rozumie się najogólniej zwykłe, codzienne czynności zarządu majątkiem, zmierzające do utrzymania majątku i jego składników w stanie niepogorszonym, mające na celu normalne korzystanie z tego majątku zgodnie z jego przeznaczeniem.

Rodzajem pełnomocnictwa ogólnego jest prokura

2. Pełnomocnictwo rodzajowe

Określa daną kategorię(rodzaj) czynności prawnych, które mogą być wykonywane przez pełnomocnika. Ustanawiane gdy pełnomocnik ma dokonywać czynności wykraczające poza zwykły zarząd a więc czynności których bezpośrednim skutkiem jest przeniesienie, obciążenie lub zniesienie prawa jak też zmiana przeznaczenia rzeczy.

3. Pełnomocnictwo szczególne

Może być przewidywane przez odrębny przepis do podjęcia tylko indywidualnie oznaczonej czynności prawnej np. zawarcie umowy sprzedaży konkretnej nieruchomości

16.Prokura - pojęcie i rodzaje

Prokura - szczególny rodzaj pełnomocnictwa dla osoby fizycznej posiadającej pełną zdolność do czynności prawnych (prokurenta), którego udzielić może każdy przedsiębiorca podlegający wpisowi do rejestru przedsiębiorców (w Krajowym Rejestrze Sądowym). Prokura upoważnia do dokonywania wszelkich czynności (sądowych i pozasądowych) związanych z prowadzeniem przedsiębiorstwa. Z czynności tych wyłączone jest zbywanie i obciążanie przedsiębiorstwa i nieruchomości, co do których konieczne jest pełnomocnictwo szczególne. Prokury nie można przenieść na inną osobę, prokurent może natomiast udzielić innej osobie pełnomocnictwa szczególnego do poszczególnej czynności.

Rodzaje:

*prokura samodzielna (samoistna) - prokurent działa samodzielnie

*prokura łączna - dla dokonania czynności prawnej konieczne jest współdziałanie wszystkich prokurentów

*prokura oddziałowa - zakres umocowania prokurenta ograniczony jest do zakresu spraw wpisanych do rejestru oddziału przedsiębiorstwa.

17.Rzeczy ruchome i nieruchome (…)

1)Nieruchomość to część powierzchni ziemskiej stanowiąca przedmiot odrębnej własności (grunt) wraz ze wszystkim, co jest z nią trwale związane. zabudowaniami, drzewami i innymi częściami składowymi.

2)Ruchomość to każda rzecz, która nie jest nieruchomością.

1)Rzeczy oznaczone co do gatunku - oznaczone są według cech rodzajowych, właściwych dla większej liczby przedmiotów (jakieś auto).

2)Rzeczy oznaczone według tożsamości - oznaczone są według cech indywidualnych, właściwych tylko dla jednego przedmiotu (np. numer silnika w aucie)

18.Część składowa a przynależność

1)Część składowa - rzeczy jest wszystko to co nie może być od niej odłączone bez uszkodzenia lub istotnej zmiany całości albo bez uszkodzenia lub istotnej zmiany przedmiotu odłączonego. Połączenie części składowej z rzeczą musi mieć charakter trwały.

2)Przynależność - jest swoistą rzeczą ruchomą , która pozostaje w związku z inną rzeczą ruchomą albo nieruchomą nazwaną rzeczą główną . Związek taki zachodzi wtedy jeżeli występuje w niej łączne następujące cechy :

*właścicielem rzeczy głównej i przynależności jest ta sama osoba

* przynależność jest potrzebna do korzystania z rzeczy głównej zgodnie z jej przeznaczeniem

* przynależność jest rzeczą główną w stałym , faktycznym związku potrzebnym do korzystania z rzeczy głównej zgodnie z jej przeznaczeniem

Przynależność można oddzielić od rzeczy głównej bez jej zniszczenia lub uszkodzenia.

19.Pożytki - rodzaje i pojęcie

Pożytki - prawne określenie korzyści, które przynosi rzecz lub określone prawo.

*Pożytkami naturalnymi rzeczy są jej płody (owoce) i inne odłączone od niej części składowe (piasek z działki), jeśli według zasad prawidłowej gospodarki stanowią normalny dochód z rzeczy.

*Pożytkami cywilnymi rzeczy są dochody, które rzecz przynosi na podstawie stosunku prawnego.

*Pożytkami prawa są dochody, które prawo to przynosi zgodnie ze swym społeczno-gospodarczym przeznaczeniem.

20.Przedsiębiorstwo przedmiotowo/podmiotowo oraz gospodarstwo rolne

Gospodarstwo rolne - K.C uważa za gospodarstwo rolne grunty rolne wraz z gruntami leśnymi, budynkami lub ich częściami, urządzeniami i inwentarzem, jeżeli stanowią lub mogą stanowić zorganizowaną całość gospodarczą, oraz prawami związanymi z prowadzeniem gospodarstwa rolnego. Za składnik rolniczej jednostki wytwórczej uważa się także wytworzone produkty rolne oraz zapasy.

Przedsiębiorstwo podmiotowo - w znaczeniu podmiotowym postrzega się przedsiębiorstwo jako podmiot praw i obowiązków, powstających z racji prowadzenia działalności gospodarczej.

Przedsiębiorstwo przedmiotowo - w znaczeniu przedmiotowym przedsiębiorstwo to ogół składników majątkowych, tworzących jego gospodarczą bazę. W ujęciu przedmiotowym przedsiębiorstwo składa się z elementów majątkowych o charakterze materialnym oraz firmy rozumianej jako nazwa przedsiębiorstwa.

21. Czynności prawne- pojęcie, rodzaje: czynności prawne kauzalne i abstrakcyjne, czynności prawne zobowiązujące, rozporządzające oraz o podwójnym skutku, czynności prawne konsensualne i realne.

Zdarzenie cywilnoprawne- fakty z zaistnieniem których dyspozycja normy prawa cywilnego wiąże jakikolwiek skutek, w szczególności powstanie, zmianę lub ustanie stosunku cywilnoprawnego.

Zdarzenia cywilnoprawne





Działania Zdarzenia

Uzależnione od woli człowieka nie są uzależnione od woli człowieka





Czyny Czynności

Wystąpienie skutków zmierzają bezpośrednio i celowo

jest niezamierzone do wywołania z góry zamierzonych

skutków prawnych

Bezprawne




(czyny niedozwolone)

Zgodne z prawem

*przejawy woli

*zawiadomienia

*czynności faktyczne

Oświadczenia woli Konstytutywne orzeczenia sądowe Decyzje

Administracyjne

Konstytutywne orzeczenia sądowe- takie które statuują nowy stan prawny. Dwa rodzaje:

1. niezbędne do osiągnięcia skutków cywilnoprawnych (np. uznanie za zmarłego)

2. alternatywne dla możliwych własnych działań zainteresowanych podmiotów (np. służebności- umowa lub orzeczenie sądowe)

Decyzje administracyjne- które wywołują skutki cywilnoprawne. Dwie grupy:

1. samodzielnie wywołujące skutki cywilnoprawne (np. decyzja o wywłaszczeniu nieruchomości)

2. stanowiące konieczny element szerszego stanu faktycznego, który dopiero razem z innym zdarzeniem rodzi efekt cywilnoprawny (np. zezwolenie na nabycie w Polsce nieruchomości przez cudzoziemca)

Oświadczenia woli

Przejaw woli jest finalnym etapem pewnego procesu psychicznego, w czasie którego zainteresowany zdecydował się wykorzystać zazwyczaj znany mu instrument prawa cywilnego potrzebny dla osiągnięcia pożądanych przez siebie skutków, manifestując taki swój zamiar wobec otoczenia poprzez określone zachowanie.

Oświadczenie woli- taki przejaw woli, który spełnia następujące wymogi:

• Jest dokonany w celu rzeczywistego osiągnięcia zamierzonych następstw cywilnoprawnych

• Bez przymusu fizycznego

• W sposób na tyle zrozumiały aby co najmniej w procesie wykładni można było ustalić sens tego oświadczenia

• Może być wyraźne bądź dorozumiane

• Jest skutkiem czynnego zachowania się ale istnieje możliwość uznania milczenia za takie oświadczenie gdy z umowy stron lub ustawy wynika obowiązek jego złożenia. (Fikcja prawna)

Składanie oświadczeń woli:

Kryterium- adresat -> 3 rodzaje:

1. kierowane do ściśle określonej osoby lub sprecyzowanego kręgu podmiotów(np. oferta zawarcia umowy);

2. adresowane do ogółu ale muszą dotrzeć do wiadomości kogokolwiek aby osiągnąć cel dla którego je złożono(np. przyrzeczenie publiczne);

3. nie wymagające dla swej ważności świadomości otoczenia o ich złożeniu ani niczyjej aprobaty 9np. testament).

Ad.1 Oświadczenie woli jest złożone z chwilą gdy druga strona mogła zapoznać się z jego treścią (moment doręczenia osobistego lub przez doręczyciela) a odwołanie od tego oświadczenia jest skuteczne jeśli doszło jednocześnie z tym oświadczeniem lub wcześniej. W przypadku elektronicznego oświadczenia woli za moment złożenia uważa się chwilę gdy wprowadzono je do środka komunikacji w taki sposób, że osoba zainteresowana mogła zapoznać się z jego treścią- Teoria doręczenia.

Oświadczenie woli które ma być złożone innej osobie nie traci mocy w skutek tego że zanim do niej doszło składający je zmarł lub utracił zdolność do czynności prawnych chyba, że wynika to z oświadczenia, przepisów lub okoliczności.

Wady innych koncepcji:

Uwzględnienie momentu sformułowania oświadczenia woli- nie musi być zakomunikowane adresatowi

Uwzględnienie momentu wysłania oświadczenia woli- nie musi być zakomunikowane adresatowi

Uwzględnienie momentu zapoznania się z oświadczeniem woli przez adresata- moment złożenia oświadczenia wiązałby się wyłącznie z wolą adresata

Ad.2 Oświadczenie woli można uznać za złożone w momencie przejawienia woli w sposób umożliwiający jego dotarcie do jakiegokolwiek podmiotu (np. ukazanie się ogłoszenia w prasie)

Ad.3. Oświadczenie woli uznaje się za złożone w chwili jego dokonania (np. sporządzenie testamentu)

Określenie momentu złożenia oświadczenia woli ważne bo:

- związanie tym oświadczeniem podmiotu, który je złożył

- podmiotowe prawa kształtujące adresata

- bieg terminu przedawnienia

Wykładnia oświadczeń woli- proces polegający na zastosowaniu zabiegów interpretacyjnych w celu prawidłowego określenia skutków, do których dążył dany podmiot przedsiębiorąc takie a nie inne zachowanie.

Tłumaczenie oświadczenia woli z uwzględnieniem:

- na okoliczności w którym zostało złożone

- na zasady współżycia społecznego

- ustalone zwyczaje

- w przypadku umów: zgodny zamiar stron i cel umowy

Obiektywna(charakter relacji między stronami, faktyczne konteksty, rodzaj oświadczenia, cechy podmiotu składającego oświadczenie, cel, zamiar) i subiektywna(zasady współżycia społecznego i ustalone zwyczaje) strona wykładni.

Rola czynności prawnych

Gwarantują realizację zasady swobody umów w obrocie cywilnoprawnym. Zasada ta nie jest absolutna. Ograniczenia:

• Art. 58- zakaz dokonywania czynności prawnych sprzecznych z ustawą, mających na celu obejście ustawy lub sprzecznych z zasadami współżycia społecznego pod groźbą nieważności i ewentualnie wejścia odpowiednich przepisów ustawy w miejsce nieważnych postanowień umowy.

• Art. 353- treść lub cel stosunku zobowiązaniowego nie mogą sprzeciwiać się właściwości(naturze) stosunku oraz art. 58

• Normy dyspozytywne

• Normy bezwzględnie obowiązujące

• Konieczność dokonania czynności prawnej(np. zakup żywności)

• Obowiązek dokonania czynności prawnej (np. obowiązkowe ubezpieczenie)

• Brak swobody w wyborze kontrahenta spowodowany monopolem lub obowiązkiem ustawowym przeprowadzenia przetargu czy konkursów

• Umowy adhezyjne (klauzule abuzywne)

• Prawa przyrody

• Prawa ekonomiczne

Określenie czynności prawnej

Definicja: czynność prawna musi zawierać niezależnie od innych elementów(np. wydanie rzeczy, dokonanie wpisu do właściwego rejestru) co najmniej jedno oświadczenie woli, czyli taki przejaw woli z którego wynika w sposób dostateczny zamiar wywołania skutków w obrębie prawa cywilnego, szczególnie w postaci doprowadzenia do powstania, zmiany lub ustania stosunku cywilnoprawnego. Następstwa dokonanej czynności prawnej nie muszą się przy tym ograniczać wyłącznie do skutków świadomie założonych przez strony. Dodatkowe konsekwencje mogą wynikać z przepisów, z zasad współżycia społecznego lub też z ustalonych zwyczajów.

Klasyfikacja czynności prawnych.

Kryterium podziału	Nazwa czynności	Cechy	Nazwa czynności	cechy	Nazwa czynności	Cechy
Udział stron w ich kreowaniu	Jednostronne	Do skutecznego powstania wystarczy oświadczenie woli jednego podmiotu	Umowy (dwustronne lub wielostronne)	Skuteczność uzależniona od złożenia zgodnych oświadczeń przez wszystkie podmioty	Uchwały (wielostronna lub jednostronna)	Może wywołać skutki samodzielnie lub razem z oświadczeniem kontrahenta
Elementy czynności prawnej	Konsensualne np. umowa zamiany	Do skuteczności wystarczy oświadczenie woli	Realne np. umowa zastawu	Do skuteczności potrzebne dodatkowo wydanie rzeczy albo ujawnienie wynikającego z niej prawa we właściwym rejestrze
Moment w którym czynność ma wywołać skutki	Inter vivo- za życia stron	Przeważają w prawie cywilnym	Mortis causa- w chwili śmierci podmiotu	Np. sporządzony testament
Skutek czynności prawnej	Zobowiązujące (np. darowizna lub umowa kontraktacji)	Bezpośrednim skutkiem jest wyłącznie powstanie zobowiązania do spełnienia w przyszłości pewnego świadczenia. Obowiązek obciąża tylko jedną stronę lub obie Skutek w momencie spełnienia świadczenia	Rozporządzające (np. umowa o ustanowienie zastawu)	Natychmiastowy skutek to przeniesieni obciążenie, ograniczenie lub zniesienie istniejącego już prawa majątkowego Skutek w momencie wykonania	O podwójnym skutku (zobowiązująco-rozporządzające)	Skutek rozporządzający czynności może być wyłączony na podstawie szczególnego przepisu lub z woli stron
Korzystny skutek majątkowy	Przysporzenia	Do przysporzenia po stronie adresata prowadzą najczęściej zobowiązania lub rozporządzenia podmiotu składającego oświadczenie woli	Czynność odpłatna	Przysporzenie w którym korzyść uzyskana jest w zamian za inne świadczenie	Umowa wzajemna	Przysporzenie w którym roszczenie jednej strony jest ekwiwalentem wzajemnego roszczenia drugiej strony
	Czynności upoważniające	Polegają na umocowaniu jednego podmiotu do działania w imieniu lub na rzecz innego podmiotu
Podział związany z przysporzeniami	Kauzalne	Przysporzenie jest skuteczne(ważne) jeśli istnieje podstawa prawna- causa	Abstrakcyjne (np. zobowiązania wynikające z weksla lub czeku)	Przysporzenie jest skuteczne przy braku jakiejkolwiek podstawy prawnej

Rodzaje causa:

1. causa obligandi vel acquirendi- podstawę przysporzenia stanowi uzyskanie w zamian przysporzenia drugiej strony ( np. wszystkie umowy wzajemne);

2. causa solvendi- przysporzenie ma być dokonane w celu zwolnienia się od istniejącego już zobowiązania(np. umowa przenosząca własność)

3. causa donandi- przysporzenie ma nastąpić wyłącznie pod tytułem darnym (np. darowizna)

22. Sposoby(tryby) zawierania umów- oferta, negocjacje, aukcje, przetarg.

Umowa jest czynnością prawną, która wymaga złożenia zgodnych oświadczeń woli przez wszystkie jej strony, przy czym strony mogą uzyskać zgodność swoich oświadczeń w sposób dowolny jeżeli zastosowanie konkretnego trybu nie jest obligatoryjne zgodnie z przepisem prawa. Mogą też swobodnie przechodzić z jednego trybu na inny lub stosować ich kombinacje.

Sposoby- tryby zawierania umów:

1. Tryb ofertowy

2. Przetarg

3. Aukcja

4. Negocjacje

5. Umowa przedwstępna

6. Przedkontraktowe zachowania- np. listy intencyjne, umowy o negocjacje i umowy ramowe. Jeśli nie spełnia wymogów przewidzianych dla umowy przedwstępnej nie rodzi obowiązku zawarcia umowy, który mógłby być dochodzony przed sadem

Ad.1 Tryb ofertowy zawierania umów

Pojęcie

Do zawarcia umowy w tym trybie dochodzi poprzez złożenie oferty przez oferenta i jej przyjęcie przez oblata. Oferta- określa istotne postanowienia umowy(treść) oraz wyraża stanowczą wolę zawarcia umowy(postanowienia umożliwiające dojście umowy do skutku)- postanowienia przedmiotowo istotne. Treść minimalna- wymogi art. 66

Oferta może być skierowana do konkretnie oznaczonej osoby lub do nieoznaczonego kręgu adresatów.

Ogłoszenia, reklamy, cenniki i inne informacje skierowane do ogółu lub poszczególnych osób poczytuje się w razie wątpliwości nei za ofertę ale za zaproszenie do zawarcia umowy.

Skutki złożenia oferty

1. Powstanie stanu związania oferenta. W okresie związania oblat może doprowadzić do zawarcia umowy poprzez przyjęcie oferty a oferent nie może temu zapobiec.

2. Prawo oblata do przyjęcia oferty- kompetencja/prawo podmiotowe. Oświadczeni woli o przyjęciu oferty jest oświadczeniem komplementarnym w stosunku do oferty

3. Okres związania oferenta- wskazany w ofercie albo rozwiązania prawne:

• Oferta złożona w obecności drugiej strony albo za pomocą środka bezpośredniego porozumiewania się na odległość przestaje obowiązywać gdy nie zostanie przyjęta bezzwłocznie

• Oferta złożona w inny sposób przestaje wiązać z upływem czasu, w którym składający ofertę mógł w zwykłym toku czynności otrzymać odpowiedź wysłaną bez nieuzasadnionego opóźnienia

• Ryzyko opóźnienia spoczywa na adresacie oferty. Jeżeli opóźnienie to oferent musi przyjąć chyba że zawiadomił niezwłocznie adresata po upływie terminu że w skutek opóźnienia poczytuje umowę za niezawartą

• Oferty skierowane do nieokreślonej liczby osób przestają obowiązywać w momencie ich odwołania

• Oferta złożona w postaci elektronicznej wiąże składającego jeśli druga strona niezwłocznie potwierdzi jej otrzymanie- nie dotyczy poczty elektronicznej i może być wyłączona na mocy umowy stron w stosunkach między przedsiębiorcami

Przyjęcia oferty

Aby doszło do zawarcia umowy oświadczenie woli oblata musi być zgodne z oświadczeniem woli oferenta. Oferta musi być przyjęta w całym jej zakresie i tylko w jej zakresie. Wszelkie zmiany lub uzupełnienia powoduje że uznaje się to oświadczenie za nową ofertę (zmiana ról oblata i oferenta)

Oświadczenie woli o przyjęciu oferty jest złożone wówczas, gdy doszło do adresata w taki sposób iż mógł się zapoznać z jego treścią lub umowa dochodzi do skutku gdy oblat we właściwym czasie przystąpi do wykonania umowy

Oświadczenie woli o przyjęciu oferty może zostać złożone zarówno w sposób wyraźny jak i dorozumiany chyba, że ustawodawca zastrzega dla danego rodzaju umowy formę szczególną pod rygorem nieważności. Sposób określony w ofercie może być

Oferent nie może jednostronnie decydować o skutkach milczenia oblata!

Milczenie oblata uznaje się za przyjęcie oferty jedynie gdy strony wcześniej uzgodniły taki skutek oraz gdy wynika to z przepisów prawa- art. 68

Czas i miejsce zawarcia umowy w trybie ofertowym

Strony wskazują czas i miejsce w umowie a jeśli nie to:

- art.70 umowę poczytuje się za zawartą w chwili otrzymania przez składającego ofertę oświadczenia o jej przyjęciu lub jeśli dojście nie jest wymagane- w chwili przystąpienia przez drugą stronę do wykonania umowy

- art.70 miejsce zawarcia umowy to miejsce otrzymania przez składającego ofertę oświadczenia o jej przyjęciu a jeśli dojście niewymagane lub oferta elektroniczna- w miejscu zamieszkania lub siedzibie składającego ofertę w chwili zawarcia umowy

Szczególne regulacje dotyczące zawarcia umowy w trybie ofertowym przez przedsiębiorców:

1. Art. 66 §2 wprowadza obowiązki informacyjne na przedsiębiorcę. Stosowanie tego przepisu może być wyłączone za pomocą umowy między dwoma przedsiębiorcami. Przedsiębiorca ma obowiązek poinformować drugą stronę w sposób jednoznaczny i zrozumiały o:

• Czynnościach technicznych składających się na procedurę zawarcia umowy

• Skutkach prawnych potwierdzenia przez drugą stronę otrzymania oferty

• Zasadach i sposobach utrwalania, zabezpieczania i udostępniania przez przedsiębiorcę drugiej stronie treści zawieranej umowy

• Metodach i środkach technicznych służących wykrywaniu i korygowaniu błędów we wprowadzanych danych, które jest zobowiązany udostępnić drugiej stronie

• Językach w których umowa może być zawarta

• Kodeksach etycznych które stosuje oraz o ich dostępności w postaci elektornicznej

2. W stosunkach między przedsiębiorcami wprowadzono ofertę odwołalną. Odwołanie umowy wygasa z chwilą zawarcia umowy i wysłaniu przez oblata oświadczenia o przyjęciu oferty. Odwołanie niemożliwe jeżeli w ofercie wskazano termin przyjęcia lub zastrzeżono że jest nieodwołalna

3. Możliwość modyfikującego przyjęcia oferty w obrocie dwustronnie profesjonalnym. Uznanie umowy za zawartą jeżeli oblat zaakceptował ofertę z zastrzeżeniem zmian- reguła interpretacyjna. Brak takiej możliwości gdy:

• W treści oferty wskazano, że może być przyjęta tylko bez zastrzeżeń

• Oferent niezwłocznie sprzeciwił się włączeniu zastrzeżeń do umowy

• Druga strona w odpowiedzi na ofertę uzależniła jej przyjęcie od zgody oferenta na włączenie zastrzeżeń do umowy a zgody tej niezwłocznie nie otrzymała

OFERTA:

- Tryb ofertowy uregulowany został w przepisach art. 66-70 KC.

- Polega on na wymianie przez strony przyszłego stosunku prawnego oświadczeń woli,
z których jedno - jeśli spełnia ustanowione przepisami prawa przesłanki - stanowi ofertę, drugie zaś jest oświadczeniem woli jej przyjęcia.

- Na wstępie należy wyjaśnić, czym jest oświadczenie woli, a także - czym jest czynność prawna. Zwykle oświadczenie woli definiuje się jako uzewnętrznioną przez podmiot prawa cywilnego, w sposób przez prawo przewidziany, wolę wywołania skutków prawnych. Z kolei czynność prawna, a w szczególności umowa, jest ukształtowaną przez normy prawne czynnością konwencjonalną, czyli zachowaniem się podmiotów prawa, któremu normy prawne przypisują swoiste znaczenie i wyznaczają jego skutki prawne (powstanie, zmiana lub ustanie stosunku prawnego). Czynność prawna zmierza do wywołania skutków prawnych i skutki te wywołuje, jeżeli - najogólniej mówiąc - jest zgodna z przepisami prawa (zob. art. 58 KC).

- Spośród czynności prawnych umowy są podstawowym źródłem stosunków cywilnoprawnych. Zalicza się je do czynności prawnych dwustronnych, jako że uczestniczą w nich przynajmniej dwa podmioty, którym przysługuje status strony uprawnionej lub zobowiązanej.

- Podstawą każdej umowy jest konsensus, czyli zgodność oświadczeń woli stron. Bez zaistnienia konsensu (dyssens) nie można mówić o zawarciu umowy, bowiem jego brak oznacza brak zgody co do treści zawieranej umowy, a podkreślić należy, że właśnie przez zgodne oświadczenia woli wszystkich jej uczestników (stron) umowa dochodzi do skutku.

- W uwagach wstępnych należy się również odwołać do zasady swobody umów. Została ona wyrażona w art. 353¹ KC, stanowiącym, że: „Strony zawierające umowę mogą ułożyć stosunek prawny według swego uznania, byleby jego treść lub cel nie sprzeciwiały się właściwości (naturze) stosunku, ustawie ani zasadom współżycia społecznego”.
Na swobodę umów składają się:

• swoboda zawarcia lub niezawarcia umowy,

• swoboda wyboru kontrahenta,

• swoboda ustalenia treści umowy,

• (jak również z reguły) swoboda wyboru jej formy.

22. Sposoby (tryby) zawierania umów - oferta, negocjacje, aukcja, przetarg.


- Umowa to czynność prawna, która wymaga złożenia zgodnych oświadczeń woli przez wszystkie jej strony.

- Kodeks cywilny reguluje tryb ofertowy, przetarg i aukcję oraz negocjacje.

- Z wyjątkiem sytuacji, gdy zastosowanie konkretnego trybu jest obligatoryjne zgodnie z wyraźnym przepisem prawa, strony mogą korzystać z nich według swojego wyboru. Mogą również swobodnie przechodzić z jednego trybu na drugi czy stosować ich kombinacje.

Negocjacje(pertraktacje,rokowania)
- Można określić je jako sytuację targu, w której strony rezygnują ze swoich początkowych stanowisk w zakresie niezbędnym do osiągnięcia zgodności składanych oświadczeń woli-duża aktywność oddziaływujących na siebie w celu osiągnięcia kompromisu stron.

- Strony formułują treść przyszłych postanowień umowy, ale również wzajemnie udostępniają sobie informacje oraz przekazują oceny i komentarze, mające wpłynąć na stanowisko drugiej strony.

- Art. 72§1- reguła interpretacyjna: (zawarcie umowy)

• -umowa zostaje zawarta, gdy strony dojdą do porozumienia co do wszystkich jej postanowień, które były przedmiotem negocjacji.

• W gestii stron leży zawsze ograniczenie zakresu prowadzonych negocjacji i stwierdzenie iż doszło już do zawarcia umowy mimo nieosiągnięcia zgody co do wszystkich dyskutowanych postanowień.

• Warunkiem jest osiągnięcie porozumienia co najmniej w zakresie przedmiotowo istotnych postanowień negocjowania umowy. Postanowienia pozostałe mogą być później przedmiotem odrębnych negocjacji.

• Podobnie dojście do porozumienia co do treści wszystkich negocjowanych postanowień może nie być jednoznaczne z zawarciem umowy, w sytuacji, gdy taka była wyraźna wola którejkolwiek ze stron. Tak się stanie, gdy strony nie prowadzą negocjacji w celu zawarcia umowy, ale w celu przygotowania projektu umowy, którego akceptacja będzie wymagała odrębnie podjętej decyzji.

• Gdy powołana reguła interpretacyjna ma zastosowanie, umowa zostaje zawarta z chwilą uzgodnienia ostatniego z postanowień objętych zakresem negocjacji.

• Dopóki negocjacje nie zostały zakończone, każda ze stron może się z nich w każdej chwili wycofać. Strony nie są związane dotychczas uzgodnionymi postanowieniami i złożonymi oświadczeniami oraz nie mają obowiązku zawarcia negocjowanej umowy

Odpowiedzialność za winę w kontraktowaniu - Art. 72§2:

• wina w kontraktowaniu: naruszenie dobrych obyczajów, ustanawiających obowiązek lojalnego zachowania się w toku negocjacji. Szczególny typ czynu niedozwolonego i samodzielna podstawa odpowiedzialności odszkodowawczej

• Strona, która rozpoczęła lub prowadziła negocjacje z naruszeniem dobrych obyczajów, w szczególności bez zamiaru zawarcia umowy, obowiązana jest do naprawienia drugiej stronie szkody w granicach tzw. ujemnego interesu umowy.

• Roszczenie odszkodowawcze jest ograniczone do obowiązku naprawienia szkody, jaką druga strona poniosła przez to, że liczyła na zawarcie umowy. Ustala się je przez porównanie stanu majątkowego, jaki miała by strona, gdyby nie podjęła nieskutecznych negocjacji i stanu majątkowego powstałego w wyniku negocjacji. Odszkodowanie to nie obejmuje więc zysku, jaki strona osiągnęła by w wyniku zawarcia umowy.

Ochrona informacji poufnych - Art. 72¹⁾:

• ochrona ujawnionych w toku negocjacji informacji, co do których druga strona zastrzegła poufność.

• Strona uzyskująca informacje obowiązana jest do ich nieujawniania
  i nieprzekazywania innym osobom oraz do niewykorzystywania tych informacji dla własnych celów, chyba że strony postanowiły inaczej (chodzi o informacje, które mają wartość majątkową).

• Obowiązek powstrzymania się od czynności naruszających zobowiązanie do zachowania poufności wynika ze stosunku zobowiązaniowego powstającego między stronami, a więc jego naruszenie powoduje odpowiedzialność kontraktową, związaną z niewykonaniem lub nienależytym wykonaniem zobowiązania.

• Poszkodowanemu przyznaje się alternatywne roszczenia: o naprawienie szkody oraz
  o wydanie uzyskanych przez drugą stronę korzyści.

Przetarg i aukcja- tryb przetargowy jest to postępowanie o charakterze eliminacyjnym, które zmierza do wyboru potencjalnie najlepszego kontrahenta.

Przepisy KC stosuje się przede wszystkim do przetargów i aukcji fakultatywnych natomiast w aukcjach i przetargach organizowanych obligatoryjnie pierwszeństwo mają przepisy pozakodeksowe jako przepisy szczególne.

Wadium:

1. Dodatkowe zastrzeżenie zawarte w ogłoszeniu przetargu, uzależniające przystąpienie do niego od wpłacenia określonej kwoty pieniężnej lub ustanowienia jej zabezpieczenia

2. Suma pieniężna stanowiąca warunek przystąpienia do przetargu lub aukcji lub jej zabezpieczenie

Wierzytelność o zapłatę wadium może być zabezpieczona np. wekslem

Funkcje wadium:

1. zapewnienie uczestnictwa w aukcji i przetargu osób rzeczywiście zainteresowanych

2. zabezpieczenie zawarcia umowy:

• uczestnik uchyla się- organizator zachowuje wadium które staje się zryczałtowaną formą odszkodowania i organizator nie może dochodzić odszkodowania uzupełniającego

• organizator uchyla się- zapłata podwójnego wadium uczestnikowi albo naprawienie szkody

Unieważnienie umowy:

- bezwzględna nieważność umowy jeżeli dojdzie do naruszenia bezwzględnie obowiązujących przepisów dotyczących przetargów obligatoryjnych lub jeśli jest sprzeczna z ustawą lub zasadami współżycia społecznego (art.58)

- przepis bezwzględnie obowiązujący kc art.70

- legitymacja czynna- wszyscy uczestnicy oraz organizator

-przesłanki:

Strona umowy, inny uczestnik lub osoba działająca w porozumieniu z nimi wpłynęła na wynik aukcji lub przetargu w sposób sprzeczny z prawem lub dobrymi obyczajami

- sankcja nieważności względnej

- unieważnienie umowy w drodze sądowej- pozew o ukształtowanie- charakter konstytutywny orzeczenia ex tunc

- terminy zawite wytoczenia powództwa:

Miesiąc od dnia, w którym uprawniony dowiedział się o istnieniu przyczyny unieważnienia

Rok od dnia zawarcia umowy


PRZETARG:

- Ogłoszenie przetargu- treść ogłoszenia musi zawierać czas, miejsce i przedmiot aukcji

- Warunki przetargu- można umieścić bezpośrednio w ogłoszeniu lub udostępnić przez wskazany w ogłoszeniu sposób- wybór należy do organizatora. Wiążą organizatora od momentu udostępnienia a oferenta od momentu złożenia oferty

- zmiana warunków, ogłoszenia lub odwołanie ogłoszenia- tylko jeśli możliwość taką przewiduje ogłoszenie

- Oferty wpływają do organizatora w wyznaczonym przez niego na składanie ofert terminie. - W dalszej części przetargu, w fazie zwykle niejawnej, organizator lub wyznaczona przez niego komisja dokonują wyboru najkorzystniejszej oferty.

- oferty nie są składane kolejno

- wybór następuje bez obecności uczestników przetargu

- wielość elementów konkurencyjnych decydujących o wyborze oferty

- nieograniczone i ograniczone (udział może wziąć każdy zainteresowany i warunki przystąpienia ograniczają krąg podmiotów)

- otwarte i zamknięte(skierowane do nieoznaczonego kręgu osób i do konkretnych podmiotów)

Przeczytać art. 70³⁾§1. Zamknięcie przetargu bez wybrania którejkolwiek z ofert może się zdarzyć jeśli żadne ze złożonych przez uczestników oświadczeń nie spełnia oczekiwań organizatora.

Przeczytać art. 70³⁾§2. Jeżeli w warunkach przetargu nie wskazano momentu zawarcia umowy, stosuje się przepisy dotyczące przyjęcia oferty, a więc umowa jest zawarta z chwilą, gdy informacja o wygraniu przetargu dojdzie do oferenta w taki sposób, iż mógł się zapoznać z jej treścią, chyba że warunki przetargu stanowią o innym momencie zawarcia umowy.

W wypadku przetargu do zawarcia umowy nie dojdzie w toku samej procedury, jeżeli ważność umowy zależy od spełnienia szczególnych wymagań przewidzianych w ustawie - art. 70²⁾§3- wtedy organizatorowi i uczestnikowi przysługuje roszczenie o zawarcie umowy.

AUKCJA(przetarg ustny):

- cecha charakterystyczna- faza licytacji; o rozstrzygnięciu aukcji podmioty biorące w niej udział otrzymują informację bezpośrednio w momencie przybicia

- Ogłoszenie przetargu- treść ogłoszenia musi zawierać czas, miejsce i przedmiot aukcji

- Warunki przetargu- można umieścić bezpośrednio w ogłoszeniu lub udostępnić przez wskazany w ogłoszeniu sposób- wybór należy do organizatora Wiążą organizatora od momentu udostępnienia a oferenta od momentu złożenia oferty

- zmiana warunków, ogłoszenia lub odwołanie ogłoszenia- tylko jeśli możliwość taką przewiduje ogłoszenie

-Aukcję rozpoczyna jej wywołanie oraz zaproszenie do dokonywanie kolejnych postąpień.
-Organizator może określić także minimalną wartość postąpienia(oferty)
-Oferta złożona w toku aukcji przestaje wiązać gdy inny licytant złoży ofertę korzystniejszą - jest to przepis dyspozytywny i organizator może w warunkach aukcji określić inny okres związania ofertą.

-Z chwilą ustania postąpień prowadzący uprzedza uczestników, że po trzecim wywołaniu najkorzystniejszej dotychczas złożonej ceny dalsze postąpienia nie zostaną już przyjęte. Po trzecim wywołaniu następuje przybicie, które oznacza zamknięcie aukcji i zawarcie umowy.

- Istnieją jednak sytuacje gdy aukcja nie doprowadzi bezpośrednio do zawarcia umowy podstawowej, a przyczyną będzie tego istnienie wymogu odrębnego sporządzenia umowy przez uczestnika i organizatora ze względu na konieczność spełnienia szczególnych wymagań przewidzianych w ustawie dla ważności umowy. W takim przypadku skutkiem udzielenia przybicia nie będzie zawarcie umowy, ale powstanie stosunku zobowiązaniowego w ramach którego obie strony obowiązane są do zawarcia umowy, której treść uzgodniono w wyniku aukcji- Zasada związania stron wynikiem aukcji. Uchylenie się od obowiązku umożliwia przymusowe doprowadzenie do zawarcia umowy na drodze sądowej

- przebieg aukcji zostaje najczęściej opisany w protokole

23. Treść czynności prawnych.


- Każde konkretne oświadczenie woli zawiera pewne elementy treściowe.

- Zakres postanowień użytych do skonstruowania oświadczenia zależy głównie od woli podmiotu, który je składa i zamierzonych skutków, byle nie naruszył przy tym oznaczonych przepisami granic.

- Ze względu na normatywne znaczenie wszystkich możliwych do wykorzystania przez strony, potencjalnych składników treści czynności prawnych można je podzielić na:


1. Postanowienia przedmiotowo istotne:

• są to elementy konieczne dla danego typu czynności prawnej, ponieważ charakteryzują one istotę tej czynności, odróżniając ją od czynności innego rodzaju.

• Muszą być objęte treścią oświadczenia woli. Bez nich bowiem określona czynność, do dokonania której strona zmierza, nie może w ogóle dojść do skutku.

• Postanowienia te określa sam ustawodawca, regulując podstawowy mechanizm działania danej czynności.

• Składnikami przedmiotowo istotnymi umowy komisu będą np. zgodne ustalenia stron w dwu kwestiach: określenia rzeczy ruchomej, którą komisant zobowiązuje się sprzedać lub kupić - w zakresie działalności swego przedsiębiorstwa - na rzecz komitenta po cenie przez niego oznaczonej oraz prowizji komisanta;
  

2. Podmiotowo istotne:

• są to wszystkie składniki (oprócz elementów koniecznych) objęte treścią konkretnie analizowanego, złożonego oświadczenia.

• Użycie tych składników treściowych zleży wyłącznie od woli samych stron.

• Brak tego typu postanowień nie spowoduje, co prawda, żadnych negatywnych następstw z punktu widzenia skuteczności oświadczenia, zuboży jednak treść czynności w stosunku do potencjalnie wyobrażalnego modelu, szczegółowo określającego skutki tej czynności.

• Typowymi przykładami są warunek i termin.

• Mogą one być zastosowane w treści każdej niemal czynności prawnej.

• Inne składniki tego typu przypisane są jedynie do określonego rodzaju czynności;
  

3. Nieistotne:

• czynność prawna może wywołać skutki dodatkowe, nie objęte wyraźnie treścią oświadczenia woli.

• Takie składniki, które strony mogą, ale nie muszą, wykorzystać w treści czynności prawnej - przy czym ich pominięcie w oświadczeniach woli nie ma znaczenia, bo znajdą one i tak zastosowanie do konkretnej czynności z woli ustawodawcy, uzupełniając jej treść - nazywane są nieistotnymi (jeśli strony nie określą w umowie np. miejsca i terminu spełnienia świadczenia, automatyczne zastosowanie znajdą zasady przyjęte w tym zakresie w art. 454 i 455 k.c.).

Warunek:

- Powstanie lub ustanie skutków czynności prawnej można uzależnić od zdarzenia przyszłego i niepewnego, przy czym sam ustawodawca określił ewentualną klauzulę tej treści mianem warunku.

- Obie charakterystyczne cechy warunku (przyszłość zdarzenia i jego niepewność) musza występować łącznie.

- Sprecyzowanie warunku należy od stron.

- Ustawodawca wyłącza niekiedy możliwość stosowania warunku bądź to w formie wyraźnego zakazu ustawowego (np. art. 157 1 k.c.), bądź też wtedy, gdy jego zastrzeżenie pozostałoby w sprzeczności z właściwością konkretnej czynności prawnej.

-W ustawowej definicji zawarto podstawowy podział warunków:

• Jeżeli warunek ma wywołać skutki dopiero po zaistnieniu zdarzenia przyszłego i niepewnego, warunek jest zawieszający.

• Jeżeli natomiast po wystąpieniu takiego zdarzenia czynność ma przestać wywoływać skutki - warunek trzeba uznać za rozwiązujący.

- Warunek niemożliwy do spełnienia w chwili jego zastrzeżenia, przeciwny ustawie lub zasadom współżycia społecznego spowoduje nieważność czynności prawnej, w ramach której został zastosowany - gdy jest zwieszający, lub - w drodze fikcji - uznany będzie za nie zastrzeżony - jeśli ma charakter rozwiązujący.

- Wyróżnia się również warunki dodatnie i ujemne (w zależności od tego, czy dane zdarzenie ma nastąpić) oraz warunki zależne lub niezależne od woli stron i mieszane.


- Ziszczenie się warunku - w normalnym toku, bez zakazanej w art. 93 k.c. ingerencji - powoduje w zasadzie skutki dopiero od tego właśnie momentu. Strony mogą jednak zastrzec, iż zaistniałe zdarzenie wywoła skutki wsteczne (że np. ziszczony warunek rozwiązujący spowoduje w ogóle zniweczenie wszystkich dotychczasowych skutków prawnych danej czynności tak, jak by nie była wcale dokonywana).

Terminy:
- Ograniczenie w czasie skuteczności czynności prawnej określa się mianem terminu.

- Różni się on od warunku brakiem elementu niepewności.

- Terminy można dzielić na początkowe i końcowe (art. 116 k.c.):

• Jeśli skutki czynności mają dopiero powstać w oznaczonym terminie, mamy do czynienia z terminem początkowym, względem którego znajdują odpowiednie zastosowanie przepisy o warunku zawieszającym.

• Jeżeli natomiast skutki danej czynności mają ustać w oznaczonym terminie, termin jest końcowy, a stosujemy w tej sytuacji przepisy o warunku rozwiązującym.

- Termin kojarzy się z określeniem konkretnych dat. Niekiedy jego oznaczenie jest bardziej ogólne. Znaczenia nabiorą wtedy reguły precyzujące sposób obliczania terminów. W art. 110 k.c. uprawnienie do sprecyzowania tych zasad scedował ustawodawca na szczególne rozwiązania normatywne, sąd lub organ państwowy oraz samych zainteresowanych.
Najkrótszą jednostką jest doba. Termin oznaczony w dniach kończy się z upływem ostatniego dnia. Jeśli tym początkiem tak oznaczonego terminu jest pewne zdarzenie, przy obliczaniu terminu nie uwzględnia się dnia, w którym to zdarzenie nastąpiło. Jako podstawową jednostkę określenia terminu strony mogą jednak przyjąć tygodnie, miesiące a nawet lata.

- Istnieje jeszcze inny wariant oznaczenia terminu w tygodniach, miesiącach lub latach. Wówczas mianowicie, gdy ciągłość tego terminu nie jest wymagana. Strony mogą się umówić np. o korzystanie przez jedną z nich z rzeczy stanowiącej własność drugiej strony przez okres odpowiadający łącznie 3 miesiącom w danym roku kalendarzowym, przy czym uprawnionemu przysługuje wybór dni, w których zechce z rzeczy korzystać.

24. Formy czynności prawnych.


- Pod pojęciem formy rozumie się przede wszystkim sposób przejawiania na zewnątrz woli podmiotu.

- Art.60 k.c. konstytuuje zasadę dowolności formy. Przepisy prawa cywilnego przewidują również sformalizowane sposoby dokonywania przejawów woli, w szczególności w różnych odmianach pisemnych, przewidując przy tym różnorodne skutki w wypadku ich niezachowania.

Zwykła forma pisemna:

• jest najczęściej spotykanym w przepisach wymogiem dokonania czynności prawnych.

• Do jej zachowania wymaga się jedynie złożenia przez podmiot własnoręcznego podpisu na dokumencie obejmującym treść jego własnego oświadczenia woli.

• Do zawarcia w tej formie umowy wystarcza zaś wymiana dokumentów, z których każdy obejmuje treść oświadczenia woli jednej tylko ze stron i jest przez nią podpisany.

• Zainteresowani mogą wykorzystać dowolny sposób utrwalenia swojego przejawu woli na piśmie - pismo ręczne, maszynowe, wydruk komputerowy. Podpis za to powinien być zawsze złożony „własnoręcznie”.

• Osoba nie mogąca pisać, ale potrafiąca czytać, ma dwie możliwości:
  − osoba ta czyni na dokumencie tuszowy odcisk palca, a obok tego odcisku inna osoba wypisze imię i nazwisko składającego oświadczenie i umieści swój podpis,
  − osoba trzecia podpisuje dokument, z poświadczeniem tego podpisu przez notariusza albo przez przewodniczącego zarządu gminy, z jednoczesnym dokonaniem adnotacji, że potwierdzony podpis został złożony na życzenie nie mogącego pisać, ale mogącego czytać.

• Jeśli oświadczenie woli ma złożyć na piśmie osoba nie mogąca czytać, może to zrobić wyłącznie w formie aktu notarialnego.

Kwalifikowane formy pisemne:

1. forma pisemna z datą pewną - zwykła forma pisemna jest uzupełniona o urzędowe poświadczenie daty dokonania czynności. Notariusz dokonuje tego poświadczenia. Czynność prawna ma datę pewną także w wypadkach wskazanych w art. 81§2, 3:

1. w razie stwierdzenia dokonania czynności e jakimkolwiek dokumencie urzędowym- od daty dokumentu urzędowego

2. w razie umieszczenia na obejmującym czynność dokumencie jakiejkolwiek wzmianki przez organ państwowy, organ JST albo przez notariusza- od daty wzmianki

3. w razie śmierci jednej z osób podpisanych na dokumencie datę złożenia przez tę osobę podpisu na dokumencie uważa się za pewną od chwili śmierci tej osoby

2. forma pisemna z urzędowym poświadczeniem podpisu - notariusz poświadcza własnoręczność podpisu danej osoby; w niektórych wypadkach do poświadczenia podpisu w miejscowościach, w których nie ma kancelarii notarialnej są upoważnieni wójtowie, burmistrzowie, prezydenci miast oraz banki.

3. forma aktu notarialnego - polega na spisaniu przez notariusza składanych przez strony czynności prawnej oświadczenia woli; notariusz sprawdza zarówno tożsamość osób, biorących udział w dokonywaniu czynności prawnej, jak i czuwa nad należytym zabezpieczeniem praw i słusznych interesów stron oraz innych osób, dla których czynność ta może powodować skutki prawne.

Skutki niezachowania formy szczególnej:

• forma zastrzeżona pod rygorem nieważności (ad solemnitatem),

jej niezachowanie powoduje bezwzględną nieważność czynności prawnej. Zwykła forma pisemna- trzeba wskazać. Pisemna forma kwalifikowana- objęta zawsze bez konieczności wzmianki o tym, chyba że przepis zachowuje tę formę tylko dla wywołania określonych stosunków prawnych

• forma zastrzeżona dla celów dowodowych (ad probationem),

jej niezachowanie ma jedynie skutki procesowe: w wypadku sporu nie będzie dopuszczalne prowadzenie dowodu ze świadków ani dowodu z przesłuchania stron na fakt dokonania czynności. Dopuszczenie dowodu w 3 wypadkach: obie strony wyrażą zgodę; jeżeli żąda tego konsument w sporze z przedsiębiorcą; jeżeli fakt dokonania czynności prawnej będzie uprawdopodobniony za pomocą pisma pochodzącego od dowolnej osoby(NP. FAKTURA). Nie ma zastosowania do czynności prawnych w stosunkach między przedsiębiorcami. Forma pisemna zwykła bez wskazania sankcji.

• forma zastrzeżona dla wywołania oznaczonych skutków prawnych.

Wynika wyraźnie z przepisu. Niezachowanie powoduje brak owych wskazanych w przepisie szczególnych skutków

Forma następczych czynności prawnych:

- następcze czynności prawne ,dotyczące zawartej już umowy i zmierzające do modyfikacji albo do zakończenia powstałego stosunku prawnego.

a)forma pisemna zwykła- niezależnie od rygoru pod jakim forma ta została przewidziana dla zawarcia umowy, dokonanie czynności prowadzącej do ustania stosunku prawnego wymaga formy pisemnej dla celów jedynie dowodowych,

b)forma pisemna kwalifikowana-porozumienie stron, co do jej rozwiązania wymaga także takiej formy obwarowanej tą samą sankcją pod rygorem nieważności bądź dla wywołania oznaczonych skutków prawnych. Inne jednostronne czynności prowadzące do ustania stosunku prawnego, a więc odstąpienie od umowy bądź jej wypowiedzenie, wymagają jedynie formy pisemnej zwykłej dla celów dowodowych

Pismo potwierdzające:

-potwierdza zawarcie umowy między przedsiębiorcami.

- Taka umowa między przedsiębiorcami, która nie zachowuje formy pisemnej może być potwierdzona pisemnie w sposób wiążący dla stron, jeżeli zostaną zachowane nast. przesłanki:

1. pismo potwierdzające zostało sporządzone i skierowane do drugiej strony niezwłocznie po zawarciu umowy,

2. ewentualne zmiany lub uzupełnienia umowy zawarte w piśmie nie zmieniają istotnie jej treści,

3. druga strona nie sprzeciwiła się niezwłocznie treści przesłanego jej pisma.

25. Wady oświadczenia woli - pojęcie i rodzaje.

- wady oświadczenia woli (art.82-88 KC) to zaistniałe w toku całego procesu składania oświadczenia woli nieprawidłowości, które ustawodawca uznał za tak poważne, że powiązał z nimi konsekwencje; wg KC są to:

1. brak świadomości lub swobody

2. pozorność

3. a) błąd i jego kwalifikowana postać czyli b) podstęp

4. groźba

Ad. 1 brak świadomości lub swobody (str.152)

-polega na złożeniu oświadczenia woli w sytuacji, kiedy anormalny stan psychiczny podmiotu istniejący w momencie podejmowania decyzji lub wyrażania przez niego woli wyłączał świadomość lub swobodę postępowania tego podmiotu;

- obojętne są przyczyny wywołujące taki stan;

- w art. 82 KC ustawodawca wymienił przykładowo chorobę psychiczną, niedorozwój umysłowy oraz przemijające zaburzenia czynności psychicznych ( działanie pod wpływem alkoholu, narkotyków oraz środków farmakologicznych);

- takie oświadczenie woli jest NIEWAŻNE

- osoba ubezwłasnowolniona, ale wyleczona z choroby psychicznej nie ma możliwości skutecznego dokonywania czynności prawnych, jeśli nadal istnieje prawomocne orzeczenie sądowe o całkowitym ubezwłasnowolnieniu;

- osoba chora psychicznie, ale nie ubezwłasnowolniona, może dokonać skutecznej czynności prawnej, jeżeli złożyła swoje oświadczenie w przebłysku świadomości (lucidum intervallum);

Ad. 2 pozorność (str.152)

- może zaistnieć tylko przy współdziałaniu obu stron czynności prawnej;

- polega na złożeniu oświadczenia woli drugiej strony, za jej zgodą, wyłącznie dla pozoru (art.83 § 1 KC);

- zachodzi zarówno wtedy, gdy strony nie chcą, aby czynność prawna wywołała jakiekolwiek skutki prawne, jak i wtedy, kiedy w rzeczywistości strony dokonują czynności innego typu, niż to wynika ze złożonych oświadczeń;

- czynność pozorna JEST ZAWSZE NIEWAŻNA;

- natomiast ważność ewentualnej czynności ukrytej ocenia się na podst. Przepisów dotyczących tej czynności; okaże się ona skuteczna, jeśli zostanie dokonana zgodnie z tymi przepisami;

-osoba trzecia może nabyć skutecznie prawo (lub zostać zwolniona z obowiązku) w oparciu o czynność dokonaną na podst. Czynności pozornej, o ile spełni dwa warunki:

• legitymować się będzie dobrą wiarą

• dokona czynności odpłatnej (art. 83 § 2 KC)

Ad. 3a błąd (str.153)

- przyczyna to mylne wyobrażenie podmiotu składającego oświadczenie woli o rzeczywistości;

- podstawowa przesłanka, by błąd był prawnie doniosły - błąd musi dotyczyć treści czynności prawnej;

- wyróżnia się:

• błąd w ścisłym tego słowa znaczeniu;

• to tzw. Pomyłka, która polega na rozbieżności między podjętym aktem woli a jego przejawem (np. wpisanie w ofercie sprzedaży niewłaściwej ilości zer); art. 85 KC - nieważne jest czy to strona sama zniekształciła sama treść własnego oświadczenia woli czy dokonała tego osoba wykorzystana do jego przesłania (posłaniec);

- aby można się skutecznie na błąd powołać musi on być ISTOTNY - wymóg ten będzie spełniony kiedy przypuszcza się, że gdyby składający oświadczenie woli znał stan rzeczywisty ( subiektywna istotność) i sprawę oceniał rozsądnie (obiektywna istotność) nie złożyłby oświadczenia tej treści (art.84 § 2 KC);

- jeśli oświadczenie było złożone konkretnemu adresatowi, na błąd można się powołać wykazując dodatkowo, że błąd wywołała druga osoba lub że druga strona wiedziała o błędzie albo mogła go łatwo zauważyć;

-Błąd nie prowadzi automatycznie do nieważności oświadczenia woli; oświadczenie jest ważne, można się jednak uchylić od skutków tak złożonego oświadczenia woli;

Ad. 3b podstęp (str.154)

- to kwalifikowana postać błędu;

- polega na świadomym wprowadzeniu kogoś w błąd, w celu skłonienia go do złożenia pożądanego oświadczenia woli;

- jeżeli podstępu dopuści się druga strona czynności prawnej, to już sama ta okoliczność stwarza możliwość powołania się na ten błąd; nie musi dotyczyć treści czynności prawnej, nie musi mieć cechy istotności;

- podobnie, jeśli podstępu użyła osoba trzecia, lecz tylko wówczas, gdy kontrahent wiedział o podstępie osoby trzeciej albo w wypadku, gdy dokonana w ten sposób czynność prawna była nieodpłatna (art.86 KC);

-podstęp nie prowadzi automatycznie do nieważności oświadczenia woli; oświadczenie jest ważne, można się jednak uchylić od skutków tak złożonego oświadczenia woli;

Ad. 4 groźba (str.155)

- sytuacja, kiedy oświadczenie złożone jest w pełni świadomie, lecz pod wpływem przymusu psychicznego (art. 87 KC);

- oświadczenie określonej treści zostaje wymuszone poprzez stworzenie stanu obawy, że w przypadku odmowy jego złożenia wystąpią poważne konsekwencje natury osobistej lub majątkowej;

-groźba musi być BEZPRAWNA I POWAŻNA (realna):

• bezprawna - gdy do wymuszenia woli używa się środka przez prawo zabronionego, jak i w wypadku środka przez prawo dozwolonego, lecz nie w celu, w którym wykorzystuje go grożący;

• poważna - kiedy z okoliczności wynika, że podmiot wobec którego zastosowano groźbę mógł odczuwać uzasadnioną obawę wystąpienia negatywnych konsekwencji odmowy złożenia oświadczenia woli;

- grożącym może być zarówno druga strona czynności prawnej, jak i osoba trzecia, a zapowiadane skutki mogą dotyczyć zarówno samego składającego oświadczenie woli, jak i jego bliskich;

- wada groźby stwarza jedynie możliwość uchylenia się od skutków oświadczenia woli;

5. Wyzysk (s.157)

- przed wejściem w życie KC wyzysk był wyraźnie kwalifikowany jako wada oświadczenia woli; obecne uregulowania nie dają podstaw do tak jednoznacznego osądu;

- wyzysk oznacza wykorzystanie przez jedną ze stron przymusowego położenia, niedołęstwa lub niedoświadczenia drugiej strony, w celu zastrzeżenia dla siebie lub dla osoby trzeciej świadczenia, którego wartość w chwili zawarcia umowy przewyższa w rażącym stopniu wartość jej własnego świadczenia;

26. Bezwzględna i względna nieważność czynności prawnej.

- Nieważność - czynność dotknięta tą sankcją nie wywołuje założonych skutków prawnych, a konsekwencja ta wynika z samego prawa - nieważność bezwzględna.

- Na nieważność może powołać się każdy podmiot (nie tylko strony czynności), a organ orzekający powinien ją brać pod uwagę z urzędu.

- Taką sankcję ustawodawca zastosował np.:

• w przypadku niektórych wad oświadczenia woli (brak świadomości lub swobody, pozorność)

• w razie niezachowania formy „ad solemnitatem”

• w wypadku dokonania czynności przez osobę, która nie posiada w ogóle zdolności do czynności prawnej

• czynności prawnej zdziałanej z przekroczeniem granic określonych w art. 58

- W określonych sytuacjach można dokonać konwalidacji (uzdrowienia) czynności dotkniętych sankcją nieważności. Czynność pierwotnie nieważna uzyskuje skuteczność z mocą ostateczną.

- Oprócz konwalidacji wyróżnia się także konwersję - nieważna czynność danego typu może być uznana za ważną czynność innego rodzaju, jeśli spełnia warunki przewidziane dla tej drugiej czynności (w jednym z orzeczeń SN przyjął, że nieważne poręczenie wekslowe może być uznana za poręczenie ważne w rozumieniu przepisów KC - art. 876)

Wzruszalność - względna nieważność:

- dokonane czynności prawne są skuteczne.

- Prawodawca przewidział jednak możliwość uchylenia lub zmiany pierwotnych skutków, jeśli strona uprawniona wykorzysta - w przewidzianym terminie (ma on z reguły charakter terminu zawitego) przyznane jej w tym celu różnej treści ( o odmiennym charakterze) uprawnienia.

- Uprawnienia te przyjmują postać prawa podmiotowego kształtującego - od woli zainteresowanego zależy jego realizacja.

- W przypadku błędu lub groźby do uchylenia się od skutków dokonanej pod ich wpływem czynności wystarcza w sytuacjach typowych - złożenie kontrahentowi stosownego oświadczenia na piśmie, w terminie roku od wykrycia błędu lub ustania stanu obawy (art. 88). Wyjątkowo: art. 1019KC - od skutków prawnych uchylamy się przed sądem, który zatwierdza oświadczenie złożone w tym przedmiocie (tutaj nie można mówić o prawie kształtującym w klasycznej postaci).

- W innym przypadku ustawodawca przewidział możliwość żądania przez usprawnionego stosownej ingerencji sądu. Może ona polegać na zmianie treści łączącej strony stosunku lub na unieważnienie czynności prawnej (obie formy ingerencji są przewidziane w art. 388§1).

27. Bezskuteczność zawieszona i bezskuteczność względna.

Bezskuteczność zawieszona:

• dotyczy wyłącznie umów, do skuteczności których prawo wymaga dodatkowo zgody osoby trzeciej, a zgody tej brak.

• Jednostronne czynności prawne, dokonane bez wymaganej zgody są bowiem bezwzględnie nieważne.

• Umowy zawarte bez wymaganej zgody są określane mianem czynności niezupełnych (kulejących). Jako dotknięte tą sankcją nie wywołują na początku skutków prawnych, do czasu ich ewentualnego potwierdzenia przez osobę, której zgoda jest potrzebna. Są zatem bezskuteczne. Wiążą jednak strony aż do upływu terminu wyznaczonego do potwierdzenia.

Bezskuteczność względna:

• polega na możliwości żądania uznania czynności ważnej za bezskuteczną w stosunku do określonych podmiotów- „względem” nich tylko.

• Jej zastosowanie przewiduje art. 59 k.c.

• Zakłada on możliwość żądania uznania przez sąd za bezskuteczną umowę, której wykonanie czyniłoby całkowicie lub częściowo niemożliwym zadośćuczynienie roszczeniu osoby trzeciej Umowa miałaby być uznana za bezskuteczną wyłącznie w stosunku do owej osoby trzeciej, wiążąc nadal strony tej umowy np. zawarta została prawidłowo umowa sprzedaży. Umowa ta nie została jeszcze wykonana. Tymczasem sprzedawca, skuszony ofertą lepszej ceny, zawarł nową umowę sprzedaży tej samej rzeczy z kolejnym nabywcą. W następstwie wykonania tej drugiej umowy niemożliwe stało się zadośćuczynienie przez sprzedawcę roszczeniu pierwszego kupującego o przeniesienie na tego ostatniego własności i wydanie mu rzeczy zakupionej wcześniej. Wówczas może ona skorzystać z art. 59 k.c. i wystąpić do sądu z żądaniem uznania jej za bezskuteczną, ale tylko względem siebie. Warunkiem jest aby drugi nabywca tej samej rzeczy wiedział o pierwszej umowie. Jeśli sąd uwzględni żądanie, uprawniony będzie mógł skutecznie dochodzić swoich roszczeń od drugiego nabywcy tak, jak gdyby ten podmiot w ogóle nie zawarł żadnej umowy.

• Sankcja względnej bezskuteczności działa niekiedy z mocy samego prawa - art. 1036 zd. 2 k.c.

28.Prawa podmiotowe

Prawo podmiotowe jest najczęściej rozumiane jako sfera możności działania ograniczona przez dyspozycję normy prawnej, bądź jako sfera wolności zachowań (działań lub zaniechań) wynikająca z natury.

*bezwzględne - prawo skuteczne wobec wszystkich osób, którym ono nie przysługuje

*względne - prawo przysługujące podmiotowi uprawnionemu tylko wobec określonej osoby

*akcesoryjne - prawa o charakterze niesamoistnym uzależniające swe istnienie od innych praw samoistnych i służące ich umocnieniu

*samoistne

*związane - prawo, którego podmiotem może być wyłącznie podmiot innego prawa; prawo to nie może być przedmiotem obrotu, jeśli w obrocie uczestniczy towarzyszące mu prawo wolne

wolne

*majątkowe - prawo to chroni interes ekonomiczny uprawnionego (np. wierzytelność)

*niemajątkowe - prawo to chroni inny niż ekonomiczny interes uprawnionego (np. dobra osobiste)

*zbywalne - prawo, które uprawniony może przenieść na inne podmioty lub je odziedziczyć; przenoszalności prawa nie można wyłączyć w wyniku czynności prawnej

*niezbywalne - prawo, które uprawniony nie może przenieść na inne podmioty lub je odziedziczyć (wszystkie prawa niemajątkowe)

*tymczasowe - prawo przygotowujące i zabezpieczające określone prawa przyszłe chroniące ich ekspektatywę (np. prawo do mieszkania spółdzielczego)

*aktualne

29.Sposoby nabycia praw podmiotowych

Rozróżnia się nabycie:

*Pochodne -nabywca nie uzyskuje prawa od określonej osoby. Nie jest więc to uzależnione od tego, że uprzednie prawo przysługiwało określonemu podmiotowi.

*Pierwotne -nabywca uzyskuje prawo podmiotowe od innej osoby, która na niego to prawo przenosi. Skuteczność nabycia zależy od tego czy przenoszącemu przysługiwało to prawo.

*Pod tytułem szczególnym -nabycie indywidualnie oznaczonego prawa lub praw podmiotowych. Skuteczność tego nabycia rozważa się odrębnie w odniesieniu do każdego z przenoszonych praw i na podstawie reguł dotyczących danego typu prawa.

*Pod tytułem ogólnym - nabycie całego lub części jakiegoś majątku, na podstawie jednego zdarzenia prawnego.

*Nabycie translatywne - Nabywca uzyskuje prawo o treści niezmienionej

*Nabycie konstytutywne- Jednocześnie z nabyciem powstaje prawo podmiotowe.

30.Ochrona praw podmiotowych

W konsekwencji zasady dobrowolnego wykonywania praw podmiotowych poszukiwanie ich ochrony na drodze sądowej pozostawia się inicjatywie zainteresowanego podmiotu.

Czynność procesowa inicjująca postępowanie na drodze sądowej nazywa się powództwem. Polskie prawo cywilne zna trzy podstawowe rodzaje powództw:

- O świadczenia.

- O ustalenie istnienia lub nieistnienia prawa albo stosunku prawnego.

- O ukształtowanie prawa lub stosunku prawnego.

31.Przedawnienia roszczeń

Przedawnienie - możliwość uchylenia się od zaspokojenia roszczenia po upływie określonego prawem terminu. Zakończenie biegu terminu przedawnienia skutkuje osłabieniem uprawnienia bezczynnego wierzyciela. Wprawdzie może on nadal dochodzić swego roszczenia przed sądem, lecz dłużnik do czasu prawomocnego wyroku może osłonić się zarzutem przedawnienia, który prowadzi do przegrania sprawy przez wierzyciela i oddalenia powództwa. W szczególnych przypadkach, sąd może uznać zarzut dłużnika za bezskuteczny, jeżeli oceni go jako nadużycie prawa podmiotowego. Dłużnik spełniający dobrowolnie świadczenie przedawnione nie może domagać się jego zwrotu, gdyż jest to świadczenie należne. Niepodniesienie zarzutu przedawnienia w toku sprawy sądowej powoduje, że z chwilą prawomocnego orzeczenia zasądzającego wierzytelność dotychczasowe przedawnienie uznaje się za niebyłe. Bieg przedawnienia rozpoczyna się wówczas na nowo i jest obliczany wedle zasad dla roszczeń stwierdzonych prawomocnym orzeczeniem sądu.

32.Terminy zawite (nie wiem czy to o to kaman)

Termin zawity - jest to szczególny rodzaj terminu stanowczego, charakteryzujący się dużym rygorem prawnym, przejawiającym się w tym, że niepodjęcie określonej czynności przez uprawniony podmiot w okresie czasu zakreślonym tym terminem, powoduje definitywne wygaśnięcie przysługującego podmiotowi prawa do tej czynności. Kodeks cywilny nie zawiera wprawdzie ogólnej regulacji terminów zawitych, ale pojawiają się one przy regulacjach określonego rodzaju sytuacji.

Wygaśnięcie uprawnienia jest bezwzględnie wiążące dla stron stosunku prawnego, sądu lub innego organu powołanego do rozpoznania sprawy. Upływ terminu zawitego jest uwzględniany z urzędu, a nie dopiero na wniosek strony lub wskutek zarzutu przez nią podniesionego.

Tylko w wyjątkowych okolicznościach możliwe jest przywrócenie uprawnienia. Dotyczy to głównie niedotrzymania terminu w wyniku zdarzeń losowych, na które nie miało się wpływu. Ciężar udowodnienia tych okoliczności spoczywa na podmiocie.

PRAWO RZECZOWE

1.Prawo rzeczowe w znaczeniu przedmiotowym i podmiotowym

Przedmiotowe - oznacza zespół przepisów prawa cywilnego, które normują powstanie, treść, zmianę i ustanie prawa własności oraz innych form korzystania z rzeczy, czyli praw rzeczowych w znaczeniu podmiotowym.

Podmiotowe - prawem rzeczowym jest takie prawo, które łącznie odpowiada dwu cechom:

• dotyczy rzeczy

• jest prawem bezwzględnym

Brak choćby jednej z tych cech powoduje, że dane prawo nie należy do kategorii praw rzeczowych.

2.Zasada numerus clausus.

Numerus clausus -- rodzaj normy prawnej (zazwyczaj wynikającej z przepisu prawnego) ustanawiającej zamknięty katalog (wyliczenie) przypadków (sytuacji, stanów faktyczno-prawnych). Charakterystyczne jest również zamknięcie przez ustawodawcę katalogu tych praw - tzw. zasada numerus clausus praw rzeczowych.

3.Prawo własności - pojęcie i formy

Własność - to najszersze, podstawowe prawo rzeczowe, pozwalające właścicielowi korzystać z rzeczy i rozporządzać nią z wyłączeniem innych osób (w jego ramach właściciel korzysta z maksimum uprawnień względem rzeczy). Oznaką korzystania z rzeczy są uprawnienia do posiadania, używania, pobierania pożytków i innych dochodów z rzeczy oraz dysponowania faktycznego rzeczą. Z kolei przez rozporządzanie rozumie się uprawnienia do wyzbycia się własności i do obciążenia rzeczy poprzez ustanowienie ograniczonego prawa rzeczowego, np. zastaw, hipoteka lub poprzez dokonanie czynności - zobowiązań dotyczących rzeczy o skutkach obligacyjnych.

Formy to (prawdopodobnie):

-prywatna

-państwowa

-komunalna

4.Pierwotne i pochodne nabycie własności

Pierwotne sposoby nabycia własności:

-zawłaszczenie (własność rzeczy ruchomej niczyjej nabywa się przez jej objęcie w posiadanie samoistne

-zasiedzenie (nabycie własności wskutek upływu czasu);

-przemilczenie (nabycie wskutek braku zgłoszenia się właściciela);

-odłączenie pożytków naturalnych od rzeczy przez uprawnionego do ich pobierania

-przetworzenie, pomieszanie, połączenie rzeczy ruchomych

-nacjonalizacja

-w drodze egzekucji sądowej

Pochodne sposoby nabycia własności:

-przez dziedziczenie;

-w drodze nadania przez władzę;

-przez umowę przenoszącą własność.

5.Przeniesienie własności rzeczy ruchomych i nieruchomości - tu jest dużo pierdół, nie będę się rozpisywał…

Przeniesienie własności - sytuacja, w której utracie własności rzeczy przez jedną osobę towarzyszy równoczesne jej nabycie przez inną osobę.

Do przeniesienia własności dochodzi zazwyczaj na skutek umowy zawartej przez dotychczasowego właściciela rzeczy z późniejszym jej nabywcą. Tytułem przykładu wymienić można następujące umowy, które prowadzą do przeniesienia własności:

* sprzedaży (w praktyce jest to najczęstsza umowa tego typu),

* zamiany,

* darowizny,

* o dzieło, jeżeli przyjmujący zamówienie oprócz wykonania dzieła zobowiązuje się do przeniesienia jego własności na rzecz zamawiającego,

* o zniesienie współwłasności rzeczy,

* spółki cywilnej, w której jeden ze wspólników zobowiązuje się wnieść do spółki własność rzeczy,

* przeniesienia własności rzeczy w zamian za rentę,

* dożywocia,

* o zbycie spadku, w skład którego wchodzi własność rzeczy.

6.Roszczenie windykatoryjne a negatoryjne - ochrona prawna wierzyciela

Właściciel ma wyłączne prawo do posiadania, korzystania i rozporządzania rzeczą, to wszelkie naruszenia owych uprawnień dają właścicielowi prawo wystąpienia ze stosownymi roszczeniami. Zgodnie z art. 222 Kodeksu cywilnego właściciel może żądać od osoby, która włada faktycznie jego rzeczą aby została mu wydana (chyba, że osobie tej przysługuje skuteczne względem właściciela uprawnienie do władania rzeczą). Roszczenie windykacyjne służy więc ochronie uprawnień właściciela. Z roszczeniem windykacyjnym mamy do czynienia tylko wtedy, gdy zostaną spełnione dwa warunki:

-jego treścią jest żądanie wydania rzeczy,

-gdy wynika ono z prawa własności.

Legitymację czynną (uprawnienie) do wystąpienia z roszczeniem windykacyjnym ma właściciel, współwłaściciel lub użytkownik wieczysty. Przeciwko posiadaczowi legitymację czynną ma też dzierżyciel. Oprócz nich, legitymację czynną, ale formalnoprawną mają również prokurator i Rzecznik Praw Obywatelskich. Natomiast legitymację bierną ma każdy kto faktycznie włada cudzą rzeczą.

Z roszczeniem negatoryjnym może wystąpić właściciel którego prawo zostało naruszone w inny sposób, aniżeli przez pozbawienie go faktycznego władania rzeczą. Roszczenie składa się z dwóch uprawnień, uprawnienia te mogą być realizowane oddzielnie lub łącznie:

1)żądanie przywrócenia stanu zgodnego z prawem polega na domaganiu się usunięcia cudzej rzeczy oraz usunięcia skutków naruszenia (np. zasypanie bezprawnie kopanego rowu). 2)zaniechania naruszeń - ma na celu doprowadzenie do powstrzymania nieuprawnionego od bezprawnych działań odnoszących się do rzeczy cudzej

Legitymację czynną mają właściciel i użytkownik. Legitymowanym jest każdy, kto naruszył prawo własności w inny sposób niż pozbawienie właściciela władania rzeczą. Roszczenie negatoryjne nie ulega przedawnieniu, jeśli dotyczy nieruchomości.

7.Współwłasność

Współwłasność polega na tym, że dana rzecz należy niepodzielnie do wszystkich współwłaścicieli, zaś każdemu ze współwłaścicieli przysługują wszystkie atrybuty prawa własności (tzn. wszystkie uprawnienia składające się na własność). Niepodzielność oznacza, że każdemu ze współwłaścicieli przysługuje prawo do całej rzeczy, a nie do jej części odpowiadającej udziałowi. Przedmiotem współwłasności jest zawsze konkretna rzecz. Masa majątkowa (np. spadek), złożona z wielu praw różnego rodzaju, może być przedmiotem wspólności, ale nie współwłasności.

Polskie prawo zna dwa rodzaje współwłasności:

1)współwłasność w częściach ułamkowych - w której każdemu współwłaścicielowi przysługuje udział w prawie własności określony ułamkiem

2)współwłasność łączna - tylko całość własności

8.Użytkowanie wieczyste

Użytkowanie wieczyste - specyficzne dla polskiego prawa cywilnego prawo podmiotowe dotyczące nieruchomości gruntowej, jeden z trzech rodzajów praw rzeczowych, obok własności i praw rzeczowych ograniczonych. Polega na oddaniu w użytkowanie nieruchomości gruntowej będącej własnością skarbu państwa, województwa, powiatu bądź gminy lub związku tych jednostek osobie fizycznej lub prawnej na czas określony 99 lat (wyjątkowo krócej, lecz nie mniej niż 40 lat).

Powstanie na skutek czynności prawnej między skarbem Państwa, jednostką samorządu terytorialnego lub ich związkiem a użytkownikiem wieczystym.

Rozwiązanie - umowa może ulec rozwiązaniu przed upływem określonego w niej terminu, jeżeli wieczysty użytkownik korzysta z gruntu w sposób sprzeczny z jego przeznaczeniem określonym w umowie, w szczególności jeżeli wbrew umowie, użytkownik nie wzniósł określonych w niej budynków lub urządzeń.

Wygaśniecie:

1) gdy upływa czas na który grunt oddano w użytkowanie wieczyste

2) kiedy strony umowy o oddanie gruntu w użytkowanie wieczyste rozwiązały umowę

3) konfuzja - zdanie praw np. Skarb Państwa jest jedynym właścicielem i użytkownikiem wieczystym

4) rozwiązanie umowy jeżeli nieruchomość jest wykorzystywana w niewłaściwy sposób

5) wywłaszczenie na podstawie decyzji administracyjnej

9. Prawa rzeczowe ograniczone

Prawa rzeczowe ograniczone - kodeks cywilny nie zawiera definicji praw rzeczowych ograniczonych, a tylko ich enumeratywne wyliczenie. Nauka prawa cywilnego definiuje prawa rzeczowe ograniczone jako prawa rzeczowe zapewniające uprawnionemu tylko ściśle określony zakres uprawnień względem rzeczy.

Obecnie prawami rzeczowymi ograniczonymi są:

-użytkowanie,

-służebność,

-zastaw,

-spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu

-hipoteka.

Prawa rzeczowe ograniczone powstają przede wszystkim w drodze umów, ale również, w przypadkach określonych w odpowiednich przepisach, na mocy orzeczeń sądów i rozstrzygnięć organów administracji.

10.Posiadanie

Posiadanie jest instytucją prawa rzeczowego oznaczającą stan faktyczny, polegający na władaniu określoną rzeczą przez osobę posiadacza. Z posiadaniem jako zjawiskiem prawnym Kodeks cywilny łączy skutki prawne, które można podzielić na cztery grupy:

-domniemania związane z posiadaniem, których celem jest usunięcie trudności w ustaleniu stanu faktycznego i prawnego:

-domniemanie posiadania samoistnego

-domniemanie ciągłości posiadania

-domniemanie zgodności posiadania ze stanem prawnym

-domniemanie posiadania w dobrej wierze

W polskim prawie istnieje bezwzględny zakaz naruszania posiadania bez względu na to czy jest w dobrej czy złej wierze, samoistne czy zależne, prawne czy bezprawne, wadliwe czy niewadliwe.

Ochrona posiadania przybiera dwojaką postać:

-ochrony siłami samego posiadacza

-obrona konieczna

-dozwolona samopomoc

-ochrony na drodze sądowej

-roszczenia o przywrócenie posiadania (roszczenia posesoryjne)

PRAWO ZOBOWIĄZAŃ

1.Stosunek zobowiązaniowy i jego elementy

Zobowiązanie jest stosunkiem prawnym, w którym jedna osoba (wierzyciel) może żądać od drugiej (dłużnika) świadczenia, a ta ostatnia powinna to świadczenie spełnić.

Podmioty:

*podmiot uprzywilejowany (uprawniony) - wierzyciel

*podmiot zobowiązany - dłużnik

Treść:

*uprawnienia wierzyciela

*obowiązki dłużnika

Przedmiot zobowiązania - świadczenie, czyli określone zachowanie się dłużnika, którego spełnienia może domagać się wierzyciel, może polegać na działaniu albo zaniechaniu.

2.Odpowiedzialność dłużnika i jej rodzaje

Odpowiedzialność cywilna - ujemne konsekwencje ponoszone przez podmioty prawa w związku z zaistnieniem zdarzeń negatywnie ocenianych przez prawo. Jest to możliwość zastosowania przymusu państwowego w postaci egzekucji majątkowej, wobec określonej osoby fizycznej lub prawnej, celem realizacji ciążącego na niej obowiązku.

-odpowiedzialność osobista (majątkowa) - dłużnik odpowiada całym swoim majątkiem teraźniejszym i przyszłym za wyrządzoną szkodę

Ograniczona odpowiedzialność osobista (np. art. 1030 i 1031 kodeksu cywilnego):

-cum viribus patrimonii - odpowiedzialność dłużnika sprowadza się do pewnej wyodrębnionej masy majątkowej dłużnika, traktowanej w jego majątku jako osobna całość;

-pro viribus patrimonii - dłużnik odpowiada za dług wprawdzie całym swoim majątkiem, jednakże tylko do pewnej wysokości ograniczonej liczbowo, np. do wysokości aktywów spadku.

-odpowiedzialność rzeczowa (niezależna od osobistej) - dłużnik odpowiada jedynie określoną rzeczą - zastaw albo hipoteka

3.Świadczenie - pojęcia i rodzaje - tu troche duzo:P

Świadczenie - zachowanie się dłużnika zgodne z treścią zobowiązania zadośćczyniące godnemu ochrony interesowi wierzyciela.

Rodzaje świadczeń:

1)Świadczenie częściowe - tylko część zobowiązania - np. na dostarczenie tylko części towaru, podczas gdy umowa przewiduje obowiązek dostarczenia w tym czasie całości

2)Świadczenie aliud - tylko pozornie treść zobowiązania, ale podjęte w błędnym przekonaniu, że stanowi jego wykonanie - np. dostarczenie tony jabłek żółtych, podczas gdy umowa przewidywała obowiązek dostarczenia tony czerwonych. Świadczenie może skutkować wygaśnięciem zobowiązania, jednak wierzyciel musi się na nie świadomie zgodzić.

3)Świadczenie niemożliwe - zachowanie które nie może być podjęte.Niemożność świadczenia ma charakter obiektywny, gdy nikt nie jest w stanie spełnić świadczenia, albo subiektywny, gdy leży tylko po stronie dłużnika. Dla prawa zobowiązań miarodajny jest tylko przypadek obiektywnej niemożności świadczenia, chyba że świadczenie zależało od osobistych cech, które dłużnik utracił. Za świadczenie niemożliwe obiektywnie traktuje się również takie świadczenia, których spełnienie jest wprawdzie teoretycznie możliwe, ale oczywiście nieopłacalne ekonomicznie. Umowa o świadczenie niemożliwe w chwili jej zawarcia jest nieważna. W razie pojawienia się niemożliwości świadczenia po powstaniu zobowiązania, wygasa ono, chyba że jest niemożliwość jest skutkiem okoliczności, za które dłużnik ponosi odpowiedzialność. Wówczas wierzyciel może domagać się odszkodowania. Podobnie jest przy umowach wzajemnych.

4)Świadczenie wzajemne - zachowanie jednej strony umowy, które jest odpowiednikiem świadczenia jej kontrahenta. W umowie sprzedaży świadczeniami wzajemnymi są wydanie rzeczy oraz zapłata ceny. Świadczenia wzajemne mogą być: ekwiwalentne ( tzn. świadczenia będą miały równą, lub porównywalną wielkość/wartość ) lub nieekwiwalentne ( tzn. że jedno ze świadczeń będzie przynosić dużo większą korzyść przyjmującemu niż świadczenie zwrotne ).

4.Zasada walutowości i nominalizmu

1)Walutowości - jeżeli przedmiotem zobowiązania jest suma pieniężna wyrażona w walucie obcej, dłużnik może spełnić świadczenie w walucie polskiej, chyba, że ustawa, orzeczenie sądowe będące źródłem zobowiązania lub czynność prawna zastrzega spełnienie świadczenia w walucie obcej.

2)Nominalizmu - obowiązanie zostaje spełnione przez zapłatę tej sumy pieniężnej na jaką opiewa dług w chwili jego powstania, wartość pieniądza się nie zmienia, nie odnosi się do zobowiązań niepieniężnych ale ze świadczeniem pieniężnym np.: odszkodowanie za doznaną szkodę

5.Waloryzacja umowna

Strony mogą zastrzec w umowie, że wysokość świadczenia pieniężnego zostanie ustalona wg innego niż pieniądz miernika wartości (klauzula waloryzacyjna). Nie zmieniają one przedmiotu świadczenia.

Waloryzacja sądowa - Sąd może waloryzować zobowiązania pieniężne, jeżeli spełnione zostaną określone przesłanki. Dokonuje się ona z mocy konstytucyjnego orzeczenia sądu, które jest zdarzeniem cywilnoprawnym, ponieważ zmienia się treść stosunku zobowiązaniowego.

6.Szkoda

Określenie to odnosi się do wszelkich uszczerbków w dobrach lub interesach prawnie chronionych, których poszkodowany doznał wbrew swej woli.

Rodzaje szkody:

Na osobie:

-na dobrach osobistych: szkoda niemajątkowa, określana przez cześć przedstawicieli doktryny prawa cywilnego jako krzywda

-na mieniu: szkoda majątkowa.

Na mieniu

-rzeczywista strata

-utracone korzyści

Sposób naprawienia szkody jest narzucony przez art. 363.1 KC i może nastąpić:

-przez przywrócenie stanu poprzedniego

-przez zapłatę odpowiedniej sumy pieniężnej, zwanej odszkodowaniem.

7.Wielość wierzycieli i dłużników

Jeżeli w ramach stosunku zobowiązanego występuje kilku wierzycieli lub dłużników, wówczas zobowiązanie powinno podzielić się na tyle niezależnych od siebie części, ilu jest wierzycieli i dłużników. Wtedy zamiast jednego, powstaje kilka zobowiązań. Odstępstwo od tego następuje, gdy świadczenie jest niepodzielne.

Rodzaje zobowiązań solidarnych:

1) solidarność dłużników (solidarność bierna )- polega na tym, że wierzyciel może zażądać całości lub części świadczenia od wszystkich dłużników łącznie, od kilku z nich z osobna, a zaspokojenie wierzyciela przez któregokolwiek, zwalnia pozostałych

2) solidarność wierzycieli (solidarność czynna )- polega na tym, że każdy z wierzycieli osobno albo kilku z nich, albo wszyscy razem mogą żądać od dłużnika spełnienia świadczenia w całości lub w części, dłużnik może spełnić świadczenie do rąk jednego z wierzycieli, a przez zaspokojenie któregokolwiek z wierzycieli dług wygasa względem wszystkich, ponieważ dłużnik jest zobowiązany do spełnienia tylko jednego świadczenia.

8.Zasada swobody umów

Swoboda umów to zasada prawa zobowiązań polegająca na przyznaniu podmiotom prawnym ogólnej możliwości zawierania i kształtowania treści umów w granicach zakreślonych przez prawo. Na swobodę umów składają się cztery elementy:

*swoboda w zawieraniu umowy

*swoboda w wyborze kontrahenta

*swoboda w kształtowaniu treści umowy

*swoboda w wyborze formy zawarcia umowy

Ustawodawca w celu ochrony pewności obrotu wprowadził pewne ograniczenia co do formy zawierania umów. Na przykład umowa zobowiązująca do przeniesienia własności nieruchomości powinna być zawarta w formie aktu notarialnego. Niezachowanie tej formy powoduje nieważność umowy.

9. Pojęcie i rodzaje umów

Umowa - stan faktyczny polegający na złożeniu dwóch lub więcej zgodnych oświadczeń woli zmierzających do powstania, uchylenia lub zmiany uprawnień i obowiązków podmiotów składających te oświadczenia woli. Umowy są zawsze co najmniej dwustronnymi czynnościami prawnymi.

Rodzaje: (bez sensu żebym każdy z nich opisywał…)

*umowa adhezyjna

*umowa kauzalna

*umowa konsensualna

*umowa losowa

*umowa mieszana

*umowa nazwana

*umowa nienazwana

*umowa nieodpłatna

*umowa odpłatna

*umowa realna

*umowa rozporządzająca

*umowa wzajemna

*umowa zobowiązująca

10. Podstawy odpowiedzialności administracji - to jest w NA, za dużo by pisać;P

11. WTF?

12.Ochrona wierzyciela w razie niewypłacalności dłużnika (najlepiej jest to opisane w kodeksie)

Art. 527. § 1. „Gdy wskutek czynności prawnej dłużnika dokonanej z pokrzywdzeniem wierzycieli osoba trzecia uzyskała korzyść majątkową, każdy z wierzycieli może żądać uznania tej czynności za bezskuteczną w stosunku do niego, jeżeli dłużnik działał ze świadomością pokrzywdzenia wierzycieli, a osoba trzecia o tym wiedziała lub przy zachowaniu należytej staranności mogła się dowiedzieć.”

§ 2. „Czynność prawna dłużnika jest dokonana z pokrzywdzeniem wierzycieli, jeżeli wskutek tej czynności dłużnik stał się niewypłacalny albo stał się niewypłacalny w wyższym stopniu, niż był przed dokonaniem czynności.”

Art. 531. § 1. „Uznanie za bezskuteczną czynności prawnej dłużnika dokonanej z pokrzywdzeniem wierzycieli następuje w drodze powództwa lub zarzutu przeciwko osobie trzeciej, która wskutek tej czynności uzyskała korzyść majątkową.”

Skarga pauliańska - rodzaj powództwa, którego treścią jest żądanie uznania danej czynności prawnej za bezskuteczną w stosunku do wierzyciela, którego sytuacja pogorszyła się wskutek tej czynności. Do skorzystania przez wierzycieli ze skargi pauliańskiej konieczne jest spełnienie trzech podstawowych warunków:

*pokrzywdzenie wierzycieli, jeżeli wskutek czynności prawnej dłużnika osoba trzecia uzyskała korzyść majątkową,

*działanie dłużnika z zamiarem i świadomością pokrzywdzenia wierzycieli,

*wiedza lub możliwość - przy zachowaniu należytej staranności - dowiedzenia się o tym przez osobę trzecią

Przedmiotem uznania za bezskuteczne mogą być tylko czynności prawne. Może nim być także zaniechanie dokonania czynności prawnej powodującej zwiększenie majątku dłużnika lub zapobiegającej jego zmniejszeniu. Zaskarżeniu podlega tylko czynność prawna, która już została dokonana.

Prawo spadkowe

1.Pojęcie spadku

Zgodnie z treścią art. 922 § 1 k.c. „Spadek to ogół praw i obowiązków zmarłego, które: mają charakter majątkowy; obejmują zakres prawa cywilnego; nie wiążą się ściśle z osobą zmarłego; nie przechodzą na oznaczone osoby niezależnie od tego, czy są one spadkobiercami”

2.Przesłanki dziedziczenia

1)Spadkobierca musi przeżyć spadkodawcę - nie dziedziczą osoby, które nie żyją w chwili otwarcia spadku

2)Wyłączona od dziedziczenia jest także osoba uznana przez sąd za niegodną z powodu ciężkiego uchybienia wobec spadkodawcy (np.podstępnie lub groźbą nakłoniła spadkodawcę do sporządzenia lub odwołania)i traktowana jest jakby nie dożyła otwarcia spadku. Spadkobierca, który dopuścił się takiego czynu nie może być uznany za niegodnego dziedziczenia, jeżeli spadkodawca mu przebaczył.

3)Zrzeczenie się dziedziczenia. Ma to miejsce, gdy spadkobierca ustawowy, należący do kręgu osób powołanych do spadku z ustawy, poprzez zawartą w formie aktu notarialnego umowę z przyszłym spadkodawcą, zrzecze się dziedziczenia po nim. Zrzeczenie się dziedziczenia obejmuje także zstępnych (dzieci, wnuki) zrzekającego się, jeżeli w umowie nie przewidziano inaczej.

4)Wyłączony od dziedziczenia jest spadkobierca, który spadek przypadający mu z ustawy odrzucił przez oświadczenie złożone przed sądem lub notariuszem w terminie sześciu miesięcy od dnia, kiedy dowiedział się o tytule swego powołania.

3.Zasady dziedziczenia ustawowego.

Przejście majątku zmarłej osoby na spadkobierców według przepisów Kodeksu cywilnego (dziedziczenie ustawowe). Dwie sytuacje:

1)gdy spadkodawca nie pozostawił testamentu

2)gdy osoba wskazana przez niego w testamencie nie chce przyjąć spadku lub nie może (np. dlatego że zmarła przed spadkobiercą lub została uznana przez sąd za niegodną). Dziedziczenie ustawowe może też dotyczyć części majątku. Dzieje się tak wówczas gdy testament dotyczy tylko jakiejś części spadku - reszta jest wtedy dziedziczona według przepisów ustawy. Kodeks cywilny dzieli uprawnionych do spadku na grupy. Istnienie spadkobierców grupy pierwszej powoduje, że nie będą dziedziczyć kolejne grupy.

1)Grupą pierwszą są małżonek i dzieci spadkodawcy.

Dziedziczą oni w częściach równych co oznacza, że każda z takich osób otrzyma taką samą część majątku. Istnieje jednak zastrzeżenie, że małżonek nie może otrzymać mniej niż 1/4 spadku.

2)Drugą grupą spadkobierców są małżonek, rodzice i rodzeństwo spadkodawcy.

Grupa ta będzie dziedziczyć jedynie w sytuacji gdy spadkodawca nie pozostawi zstępnych (dzieci, wnuków, prawnuków itd.). Należy pamiętać, że nawet istnienie jednego tylko zstępnego wyklucza od dziedziczenia grupę drugą. Grupa druga dziedziczy w taki sposób, że małżonek otrzymuje połowę spadku zaś rodzice i rodzeństwo resztę. Każde z rodziców otrzymuje po 1/4 takiej reszty zaś rodzeństwo pozostałą część w częściach równych.

4.Zasady dziedziczenia testamentowego

1)Jeden spadkodawca - jeden testament

2)Spadkodawca może w każdym czasie odwołać zarówno cały testament, jak i jego poszczególne postanowienia.

3)Testament musi zostać sporządzony osobiście, przez osobę która ma pełną zdolność do czynności prawnych

4)Testament można odwołać poprzez spisanie nowego, lub pozbawienie starego cech testamentu.

5)Testament powinien być tłumaczony w sposób zapewniający możliwie najpełniejsze urzeczywistnienie woli spadkodawcy.

5.Skarb państwa i jednostki samorządu terytorialnego jako spadkobiercy

Art. 935 § 3 k.c.

„W braku małżonka spadkodawcy i krewnych powołanych do dziedziczenia z ustawy, spadek przypada gminie ostatniego miejsca zamieszkania spadkodawcy jako spadkobiercy ustawowemu. Jeżeli miejsca ostatniego zamieszkania spadkodawcy w Rzeczypospolitej Polskiej nie da się ustalić lub ostatnie miejsce zamieszkania spadkodawcy znajdowało się za granicą, spadek przypada Skarbowi Państwa jako spadkobiercy ustawowemu”

Gmina jako spadkobierca ustawowy zgodnie z przepisami kodeksu cywilnego dziedziczy jako jeden z ostatnich podmiotów. Po niej jest już tylko Skarb Państwa. Gmina jako spadkobierca ustawowy nie może odrzucić spadku, nie składa również oświadczenia o jego przyjęciu, a spadek uważa się za przyjęty z dobrodziejstwem inwentarza.

6.Udział osób urzędowych przy sporządzaniu testamentu alograficznego (to podobno ma być;))

Testament allograficzny jest kolejną formą testamentu zwykłego Polega on na: *złożeniu ustnego oświadczenia ostatniej woli wobec osób dwóch świadków oraz przewodniczącego lub sekretarza gminy lub kierownika urzędu stanu cywilnego.

*spisania go w protokole (w protokole należy podać datę/ dzień, miesiąc, rok/ jego sporządzenia. Data nieprawdziwa lub brak daty sporządzenia protokołu pociąga za sobą nieważność testamentu)

*odczytanie spadkodawcy protokołu w obecności świadków

*podpisanie przez spadkodawcę, osobę wobec której wola została oświadczona oraz przez świadków.




34

Prawo cywilne to gałąź prawa obejmująca zespół przepisów regulujących stosunki majątkowe oraz niemajątkowe między osobami fizycznymi i osobami prawnymi oraz innymi podmiotami na zasadzie równorzędności podmiotów.

Uregulowana w Księdze pierwszej KC. Obejmuje wyjęte przed nawias zasady ogólne, wspólne dla pozostałych działów PC z uwzględnieniem tych uregulowanych poza KC

Zdolność prawna jest to zdolność do bycia podmiotem praw i obowiązków z zakresu prawa cywilnego. Zdolność do bycia nosicielem praw i obowiązków.

Zdolność do czynności prawnych jest to możliwość nabywania praw i zaciągania zobowiązań za pomocą czynności prawnych jednostronnych, dwustronnych, wielostronnych przez sam podmiot prawa cywilnego.

---